Volledig verslag van de vergaderingen

Maandag 16 juni 2008 - Straatsburg

21. Versterking van het reactievermogen van de Europese Unie bij rampen (debat)

  De Voorzitter. − Aan de orde is een verklaring van de Commissie over het versterken van het reactievermogen bij rampen van de Unie.

  Stavros Dimas, lid van de Commissie. − (EL) Mijnheer de Voorzitter, het afgelopen jaar is de EU dankzij het communautair mechanisme voor civiele bescherming massaal gemobiliseerd om lidstaten te helpen die waren getroffen door de rampzalige bosbranden.

We hebben bepaalde punten aangewezen die onmiddellijke aandacht vereisen in een poging om gelijksoortige rampen in de toekomst te voorkomen.

Ten eerste moeten we het gebrek aan beschikbare technische middelen voor rampenbestrijding zien te overwinnen. Dit werd opgemerkt tijdens de operaties in 2007.

Ten tweede moet er een geïntegreerde aanpak zijn voor het handelen bij bosbranden en voor preventie, gereedheid en reactie.

Ten derde zou het operationeel vermogen van het waarnemings- en informatiecentrum van de Commissie moeten worden versterkt.

De Commissie heeft al enkele praktische operationele maatregelen genomen, waarvan dit de belangrijkste zijn:

- het opzetten en trainen van een netwerk van bosbranddeskundigen;

- interoperabiliteitstraining voor nationale brandbestrijdingsteams;

- een grootschalige oefening die in april in Sardinië is georganiseerd, met deelname van brandweerteams uit vijf lidstaten;

- de formatie van drie civiele-beschermingseenheden voor bosbrandbestrijding vanuit de lucht.

Er is al geld vrijgemaakt voor het vervoer van hulpmateriaal. Bovendien werken we, krachtens het proefproject voor bosbranden uit 2008, met lidstaten samen om tactische reserves op te zetten die gereed staan voor noodsituaties in Europa.

Daarnaast komt er tussen 2007 en 2013 ongeveer 5,8 miljard euro beschikbaar krachtens de programma’s uit het cohesiebeleid, voor risicopreventie en het reageren op verschillende soorten rampen, inclusief bosbranden.

Er komt nog eens 1,6 miljard euro beschikbaar uit het fonds voor plattelandsontwikkeling om bosbronnen te herstellen en preventieve acties te initiëren.

Tot slot blijft voor de meest verwoestende natuurrampen de optie van steun uit het Solidariteitsfonds van de Europese Unie gehandhaafd.

In de mededeling die de Commissie in maart deed uitgaan, werd de noodzaak van een geïntegreerde aanpak van rampenbestrijding onderstreept, die preventie, gereedheid, reactie en herstel moet omvatten. In deze mededeling werden alle soorten natuurlijke en door de mens veroorzaakte rampen onderzocht, in en buiten de EU, en ook alle communautaire middelen die beschikbaar zijn voor hulp bij rampen.

Naast civiele bescherming werden er in de mededeling drie andere gebieden van communautaire actie onderzocht:

- het versterken van de Europese humanitaire hulp;

- het verbeteren van de coördinatie van het interventievermogen voor hulp bij rampen;

- het verbeteren van de interinstitutionele samenwerking, d.w.z. de samenwerking tussen Europese agentschappen of instellingen.

We zijn ook een actieplan aan het ontwikkelen. Dit zal in de zomer gereed zijn en brengt een reeks specifieke initiatieven in kaart naast de initiatieven die in de mededeling worden genoemd, zoals:

- analyse van de tekortkomingen in materiële en technische ondersteuningsmogelijkheden, zowel voor humanitaire als voor civiele beschermingsacties. Hierdoor kunnen we bepalen welke bepaalde hulpmiddelen er beschikbaar zijn, welke het meest nodig zijn en welke het meest kosteneffectief zijn;

ondersteuning voor initiatieven om de kans op rampen te beperken in derde landen;

- nauwere samenwerking met de VN, de Internationale Bank en diverse NGO’s, teneinde het reactievermogen bij rampen te versterken op wereldwijd niveau;

- beter gebruik van wetenschap, technologie en innovatie;

- een verbeterde rol van onze agentschappen bij de hulpverlening bij rampen in de hele wereld;

- een effectievere evaluatie van rampschade.

Voor wat ramppreventie betreft, is er op dit moment geen geïntegreerde Europese aanpak. Om deze kwestie aan te pakken stelt de Commissie een mededeling op om de toegevoegde waarde te beoordelen van de instelling van een communautair mechanisme voor ramppreventie. De Commissie legt mogelijke opties voor die gericht zijn op:

- het verbeteren van onze kennis van rampen en hun gevolgen;

- het verbeteren van de onderlinge verbinding van aanverwant beleid, bijvoorbeeld de onderlinge verbinding tussen de planning van landgebruik en ramppreventie;

- het verbeteren van het gebruik van communautaire middelen.

Naast dit initiatief, dat zich zal richten op de EU, stelt de Commissie een strategie op voor de afname van de kans op rampen in ontwikkelingslanden.

Tot slot heeft de Commissie een reeks maatregelen genomen om de interventiemogelijkheden van de EU uit te breiden om te kunnen reageren op rampen die in Europa zouden kunnen gebeuren. In het bijzonder wordt het waarnemings- en informatiecentrum van de Commissie versterkt. Omdat we op dit moment nog niet beschikken over gedetailleerde analyses over de gaten en tekortkomingen in het reactievermogen bij grote rampen, zijn we bezig met het analyseren van rampscenario’s en het testen van innovatieve regelingen. Hierdoor komen middelen voor civiele bescherming en mogelijkheden voor operaties op Europese schaal vrij. De Commissie is voornemens om halverwege 2009 voorstellen in te dienen voor een Europees trainingsnetwerk voor de reactie op rampen.

Tot slot wil ik het Parlement bedanken voor de voortdurende, trouwe steun die het biedt bij het versterken van het reactievermogen bij rampen van de Europese Unie. Deze steun wordt opnieuw bevestigd in de ontwerpresolutie waarover in de plenaire vergadering wordt gestemd.

  Antonios Trakatellis, namens de PPE-DE-Fractie. – (EL) Mijnheer de Voorzitter, in de afgelopen jaren zijn veel EU-lidstaten getroffen door natuurrampen zoals branden, overstromingen en aardbevingen. Mensenlevens zijn verloren gegaan, eigendommen, boerderijen en huizen zijn vernietigd en er is een verwoestende schade aangebracht aan het milieu, wat jaren duurt voordat dit weer hersteld is.

Een van de belangrijkste beginselen waarop de EU is gebaseerd, is dat van solidariteit. Dit betekent dat het bij een natuurramp uiterst belangrijk is dat de EU niet alleen gecoördineerde technische bijstand kan bieden, maar ook, door middel van het Solidariteitsfonds van de Europese Unie, financiële hulp aan getroffen gebieden. Ik heb met belangstelling geluisterd naar de analyse van de commissaris over alle elementen van preventie en gecoördineerde interventie, en ik verwacht een bijpassende actie te zien van de kant van de Europese Commissie.

Sta mij toe de aandacht te vestigen op een kwestie betreffende het Solidariteitsfonds van de Europese Unie. Ik vind het besluit van de Raad om de verordening over het Solidariteitsfonds van de Europese Unie niet aan te nemen, onterecht en dit besluit zou dan ook moeten worden herzien.

De herstructurering van het Europees Fonds zal aanzienlijk bijdragen. Ten eerste zal de EU in een betere positie zijn om natuurrampen effectief en flexibel te bestrijden. Ten tweede zullen burgers die dakloos en onveilig achterblijven na een ramp zich onmiddellijk bewust zijn van de Europese solidariteit. Zij zullen het belang begrijpen van het burgerschap van niet alleen een land maar ook van de EU.

Dat is het beleid en dat zijn de acties die de Europese burgers van ons verwachten, en ik hoop dat de verordening over het Solidariteitsfonds van de Europese Unie zonder vertraging wordt aangenomen.

  Edite Estrela, namens de PSE-Fractie. – (PT) Mijnheer de Voorzitter, commissaris, dames en heren, het is een soort jaarlijks ritueel, vóór of na de zomer: bosbranden staan op de politieke agenda. Dit is echter een steeds ernstigere kwestie omdat natuurrampen zijn gekoppeld aan klimaatverandering. En omdat extreme weersomstandigheden steeds vaker voorkomen, waarschuwen wetenschappers dat natuurrampen steeds frequenter en intenser worden, wat perioden van herhaalde en extremere droogte betekent, zwaardere en verwoestendere overstromingen, vaker voorkomende hittegolven en hevigere en grotere bosbranden die moeilijker te bestrijden zijn.

In 2006 keurde het Europees Parlement drie verslagen goed over deze kwestie, in een daarvan suggereerde de rapporteur voor advies van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid dat de Commissie een richtlijn over branden zou opstellen. Mijn vraag aan de Commissie is dan ook: gezien de omstandigheden en in gedachten houdend dat een geïntegreerde aanpak van deze kwestie noodzakelijk is, met andere woorden een beleid voor het tegenhouden van de klimaatverandering kan niet worden losgekoppeld van het beleid voor civiele bescherming, is de Commissie dan niet ook van mening dat in deze omstandigheden een richtlijn over branden gerechtvaardigd is?

Ondertussen vindt dit debat plaats op een uiterst kritiek tijdstip: de energiecrisis, de voedselcrisis, enzovoort. Dit is ook allemaal met elkaar verbonden. Biomassa zou bijvoorbeeld geëxploiteerd moeten worden om de bossen op te schonen, waardoor branden worden voorkomen, en zal tegelijkertijd moeten worden gebruikt om energie te produceren. Een ander voordeel hiervan is dat dit betekent dat granen niet worden gebruikt om biobrandstoffen te produceren.

  Marios Matsakis, namens de ALDE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, overwegingen A en D en paragraaf 4 van deze resolutie benadrukken duidelijk de waarde van preventie. Dit is uiterst verstandig, want voorkomen is altijd beter, veel beter, dan genezen. In dit opzicht wil ik iets zeggen over een bepaald type voorkombare massaramp: het instorten van gebouwen. Ik werd hierdoor aangezet door iets dat vrij onlangs in Cyprus gebeurde. Afgelopen woensdag stortte het stalen dak van het stadstheater, met een capaciteit van 1100 stoelen, van Nicosia in, plotseling en zonder waarschuwing. De kracht van de vallende stalen balken en ander puin vernietigde de stoelen eronder. Gelukkig was het theater op dat moment leeg, anders zouden er honderden burgers gedood of gewond geraakt zijn. In de paar dagen voorafgaand aan de instorting zat het theater vol met kinderen die diverse schoolevenementen bijwoonden. Twee weken geleden trad het bezoekende Bolshoi Ballet daar op voor een volle zaal, en een paar maanden geleden woonde voorzitter Barroso in datzelfde theater samen met vele andere EU-ambtenaren, europarlementariërs, de president van Cyprus, ministers, parlementariërs en vele anderen de ceremonie bij ter ere van de toetreding van Cyprus tot de eurozone. Het is een wonder dat er zich geen enorme ramp van uitzonderlijke proporties heeft voorgedaan.

Er moet worden aangetekend dat slechts drie jaar geleden omvangrijke reconstructiewerkzaamheden zijn uitgevoerd in het gebouw, die ongeveer 6 miljoen euro hebben gekost, maar het lijkt er op dat geen van de verantwoordelijke, geachte en dure architecten, ingenieurs, regeringsambtenaren enz. er in zijn geslaagd om de diagnose te stellen dat het vijftig jaar oude stalen dak volledig onveilig was. Er wordt vermoed dat andere openbare gebouwen in Cyprus bouwtechnisch gevaarlijk zijn, maar, als gevolg van klaarblijkelijke nalatigheid of onwetendheid, of corruptie van betreffende autoriteiten, afdelingen of particuliere bedrijven, worden er geen corrigerende maatregelen genomen. Een zelfde situatie zou ook voor andere EU-lidstaten kunnen gelden. Overigens zijn openbare gebouwen in Cyprus in het algemeen totaal niet onderworpen aan anti-seismische wetgeving, in tegenstelling tot particuliere gebouwen. Ik roep de Commissie op om er voor te zorgen dat met deze resolutie een controle wordt uitgevoerd naar de veiligheid van gebouwen in de EU.

VOORZITTER: MAREK SIWIEC
Ondervoorzitter

  Dimitrios Papadimoulis, namens de GUE/NGL-Fractie. – (EL) Mijnheer de Voorzitter, commissaris, we kunnen allemaal zien dat natuurrampen steeds vaker voorkomen omdat ze worden veroorzaakt door de veranderingen in zowel het klimaat als het landgebruik.

De resolutie die ik heb opgesteld, en ik hoop dat we op donderdag in de plenaire vergadering vrijwel unaniem vóór stemmen, zoals we ook hebben gedaan in de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid, roept de Commissie op om te stoppen met het getalm, het gebruik van loze woorden en het uitstelgedrag.

Ik vraag u, commissaris: bent u van plan om stappen te ondernemen in de Commissie om er voor te zorgen dat het Barnier-voorstel over het opzetten van een Europese civiele-beschermingsmacht wordt goedgekeurd, zoals het Europees Parlement herhaaldelijk vraagt in haar resoluties?

Bent u van plan stappen te ondernemen om het Solidariteitsfonds flexibeler en minder bureaucratisch te maken?

Bent u van plan om stappen te ondernemen om de ernstige gaten in de wetgeving en het beleid te vullen zodat Europa een grotere en effectievere aanwezigheid heeft bij de ondersteuning van acties die door lidstaten worden uitgevoerd wanneer natuurrampen eigendommen vernielen en levens kosten?

In de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid hebben we een reeks vragen aan de Commissie goedgekeurd, en u hebt ons vandaag verteld dat u binnen een jaar, halverwege 2009, voorstellen zult indienen. De vraag is, wanneer gaat de Commissie besluiten om deze kwesties serieus te onderzoeken en een antwoord te geven op het voorstel van het Europees Parlement?

Met welke voorstellen bent u het eens en wanneer gaat u deze uitvoeren? Met welke voorstellen bent u het niet eens, en waarom niet? Als de Raad u tegenhoudt en weigert om u de middelen te geven die u nodig hebt, of als bepaalde mensen in de Commissie u tegenhouden, mijnheer Dimas, dan zou u ons dit moeten vertellen zodat we u kunnen helpen. We willen niet slechts mooie woorden, we willen actie, zodat we deze zomer niet de levens betreuren van slachtoffers van grote ecologische rampen.

  Dimitar Stoyanov (NI). - (BG) Eerder deze avond heb ik het Parlement het gezicht van de corruptie aan de top in Bulgarije laten zien, Ahmed Dogan, en de partij die hij leidt, de Beweging voor Rechten en Vrijheden. Nu wil ik enige specifieke informatie doorgeven over bosbranden.

Het is een publiek geheim in Bulgarije dat de “kring van bedrijven” rondom zijn partij, zoals Dogan het zelf noemt, nu al acht jaar de bossen van Bulgarije kapt. De gemakkelijkste manier om deze misdaden geheim te houden is het stichten van bosbranden, en elke zomer worden duizenden hectares Bulgaarse bossen in brand gestoken en verbrand. En was dit eerst uitsluitend een Bulgaars probleem, tegenwoordig is het ook een Europees probleem omdat Bulgarije recht heeft op een behoorlijk bedrag aan subsidies om te reageren op rampen die in de bossen gebeuren. En via welke instanties moeten deze subsidies worden uitgekeerd? Deze subsidies worden overgemaakt aan het ministerie van Noodsituaties, waar Dogans assistent, mevrouw Emel Etem aan het hoofd staat. Het is het ministerie waar tientallen miljoenen euro’s uit het Solidariteitsfonds van de Europese Unie, bedoeld voor de overstromingen in Bulgarije, zijn kwijtgeraakt. En ik roep u op, mijnheer de commissaris, en u allen, parlementariërs, om Bulgarije te bezoeken om te zien wat voor soort solidariteit Emel Etem heeft met haar eigen achterban, wat voor soort solidariteit de Beweging voor Rechten en Vrijheden heeft voor de eigen achterban, met de Bulgaarse moslims, die tijdelijk in opvanggebieden wonen, in caravans die niet geschikt zijn om in te wonen, terwijl het geld van het Solidariteitsfonds van de Europese Unie ergens is weggezonken diep in het ministerie dat door de Beweging voor Rechten en Vrijheden wordt geleid.

Daarom snijd ik deze kwestie aan. Dit is een ernstige misdaad tegen de Bulgaarse natuur en tegen de Europese Unie, in feite diefstal van fondsen. Welke ramp Bulgarije ook zal treffen in de toekomst, het kan nooit zo erg zijn als de ramp die Beweging voor Rechten en Vrijheden heet.

  Gerardo Galeote (PPE-DE). - (ES) Mijnheer de Voorzitter, ik verwelkom het initiatief van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid, dat we kunnen toevoegen aan een lijst van vele andere initiatieven door de Commissie regionale ontwikkeling in de huidige zittingsduur, zelfs al worden deze initiatieven niet altijd even goed begrepen. De waarheid is dat sommige ontwikkelingen, inclusief enkele wetgevingsbesluiten, laten zien dat onze zorgen volledig terecht waren.

Niettemin is het triest om te zien dat de Raad zo ongevoelig en niet reagerend is. Het is tevens tegenstrijdig dat vragen die het milieu, het regionale beleid of de landbouw raken, de verantwoordelijkheid zijn van de ministers van Financiën.

Nationale regeringen moeten nadenken over de koppige weigering om het verouderde Solidariteitsfonds te hervormen, ondanks de inspanningen van het Parlement en de Commissie en de duidelijke eis van het publiek voor een dergelijke herziening. Ik hoop dat we deze zomer niet lijden onder de plaag van branden, droogtes en overstromingen van andere jaren. Ik hoop dat de Raad niet opnieuw wordt gedwongen tot het uitgeven van lege solidariteitsverklaringen in plaats van het bieden van mechanismen voor gecoördineerde civiele bescherming en fondsen om mensen te helpen, zodat wij blijven klagen over burgers die onverschillig zijn en niet zijn geïnteresseerd in wat onze instellingen doen.

Enkele leden van de Commissie regionale ontwikkeling hebben amendementen ingediend om de aandacht van de Raad te vestigen op de noodzaak van hervormingen en initiatieven. We zullen zien of de Raad, die vandaag schittert door afwezigheid, hierop op enige manier kan reageren.

  Iratxe García Pérez (PSE). - (ES) Mijnheer de Voorzitter, ik zou willen beginnen met het verwelkomen van het initiatief van het Parlement om het reactievermogen bij rampen van de Europese Unie uit te breiden, gezien het feit dat rampen helaas steeds gewoner worden en dat zal zeker een fundamentele uitdaging worden voor ons politieke initiatief en de politieke capaciteit om snel te reageren.

We moeten een brede aanpak aannemen waarin wordt overwogen hoe we moeten omgaan met rampen, hoe we rampen kunnen voorkomen en hoe we kunnen herstellen van een ramp, en het is dus van belang dat de we de Commissie vragen om zo snel mogelijk voorstellen te doen om rampen in de Europese Unie te voorkomen.

Evenzo moeten we rekening houden met de noodzaak om de specifieke aard van natuurrampen te herkennen die in het Middellandse-Zeegebied worden veroorzaakt door droogtes en branden, en onze mechanismen voor preventie, onderzoeken, risicobeheer, civiele bescherming en solidariteit dienovereenkomstig aanpassen.

We weten dat de middelen waarover lidstaten kunnen beschikken om bosbranden te bestrijden, met name vanuit de lucht, soms beperkt zijn, dus we willen de Commissie vragen om maatregelen te initiëren om communautaire teams te financieren, met als doel het vergroten van de capaciteit en het aanvullen van nationale middelen.

Deze resolutie moet ook een krachtig verzoek aan de Raad stellen om een besluit te nemen over de voorgestelde verordening voor het Solidariteitsfonds, om een snellere en effectievere reactie op rampen te vergemakkelijken, die door lidstaten niet alleen kunnen worden bestreden. Ook mogen we de slachtoffers van deze rampen niet vergeten, die onmiddellijke hulp en ondersteuning nodig hebben.

We kunnen niet onverschillig blijven voor deze situatie, die elk jaar, elke zomer vele gedeelten van de Europese Unie treft. We moeten doortastend kunnen reageren op deze ongelukkige gebeurtenissen en mensen kunnen helpen die hierin verstrikt zijn geraakt. De toekomst is onzeker, en wij in de Europese Unie moeten er bij betrokken raken.

  Françoise Grossetête (PPE-DE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, het valt zeker te betreuren dat we aan de vooravond van onze vakantie opnieuw bij elkaar komen om dit zelfde probleem te bespreken, hetgeen de indruk wekt dat we van jaar tot jaar geen enkele vooruitgang boeken. In een tijd waarin de meeste van onze medeburgers twijfels hebben over de effectiviteit van Europa is het dringend noodzakelijk om hen te laten zien dat wanneer natuurrampen, of dit nu branden, overstromingen of zelfs epidemieën zijn, mensenlevens in gevaar brengen en eigendommen bedreigen, Europa kan reageren en dat wanneer ze in de problemen komen en Europa nodig hebben, Europa er voor hen is.

Waar zijn we vandaag? Opnieuw spreken we over de noodzaak van solidariteit en natuurlijk de noodzaak van een bindend kader. We moeten de lidstaten absoluut overtuigen van de noodzaak van een echte, operationele civiele-beschermingsmacht die is uitgerust met financiële reserves, bijstandsmechanismen en aanvullende Europese middelen. Natuurlijk moeten we de humanitaire hulp versterken door de bestaande gaten op te vullen met betrekking tot het verstrekken van die hulp en het versterken van de wereldwijde capaciteit. We moeten een trainingsnetwerk opzetten. Zoals de commissaris zei, is het essentieel om deskundigen te trainen in noodhulp bij rampen, puttend uit de ervaring die door de lidstaten is opgedaan op het gebied van civiele-beschermingstraining. Maar we moeten vooral preventieve acties nemen en om dat te kunnen doen hebben we een daadwerkelijk beleid nodig met betrekking tot aarde, grond en bos. We moeten preventieve acties uitvoeren en slechts dan kunnen we ons voorbereiden op rampen door herstelmaatregelen te nemen en vroegtijdige-waarschuwingssystemen in te stellen, want dat is absoluut van essentieel belang.

Hoe zit het met het voorstel voor het Barnier-verslag? In de nasleep van dat voorstel zou ik graag praktische resultaten willen zien.

  Stavros Lambrinidis (PSE). – (EL) Mijnheer de Voorzitter, commissaris, afgelopen september hebben veel politici hun leedwezen betuigd met de slachtoffers van de branden, maar niet veel van hen spraken over de verantwoordelijkheid die ze hadden moeten voelen omdat de branden hadden kunnen plaatsvinden en zulke rampzalige gevolgen hebben gehad. Nu moeten politici zich verantwoordelijk voelen. Daarom vroeg de Socialistische Fractie in het Europees Parlement, vóór de zomer en voordat de branden uitbraken, in een mondelinge vraag om hier een debat te houden met de Commissie over wat er werd gedaan om branden te voorkomen.

Commissaris, u hebt gezegd dat er 5,8 miljard euro beschikbaar zou worden gemaakt voor de periode 2009-2013 om branden te voorkomen. Hoeveel geld hebt u nu, in 2008, toegewezen voor preventie? Hoeveel regeringen, en welke hebben er gebruik gemaakt van deze financiering?

Helaas heeft de Griekse regering het afgelopen jaar toen de ergste branden plaatsvonden, in haar verslag aan de Commissie toegegeven dat er een gebrek aan coördinatie was tussen de betrokken agentschappen, en een gebrek aan preventieplannen. Hebt u in de tussentijd gekeken naar wat er in Griekenland wordt gedaan om deze problemen te verlichten, of wijst u alleen maar geld toe aan regeringen die dat geld waarschijnlijk verspillen?

  Rolf Berend (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, commissaris, dames en heren, als ondertekenaar van enkele amendementen namens de PPE-DE-Fractie en als lid en vicevoorzitter van de Commissie regionale ontwikkeling wil ik van de gelegenheid gebruik maken om mijn standpunt over het Solidariteitsfonds en de herziening ervan naar voren te brengen, als rapporteur van het Europees Parlement.

Nadat het verslag betreffende het ontwerpinstrument van de Commissie over het nieuwe Solidariteitsfonds in mei 2006 door het Parlement met overweldigende meerderheid werd goedgekeurd, is dit ontwerp bij de Raad geweest, waar een meerderheid van de lidstaten het nieuwe Fonds in zijn geamendeerde vorm heeft afgewezen. Geen van de tussenliggende Raadsvoorzitterschappen heeft het nieuwe Solidariteitsfonds in zijn werkprogramma opgenomen. In tegendeel, de herziene versie wordt in de Raad geblokkeerd door de ministers van Financiën. Dienovereenkomstig is het nieuwe Fonds, bedoeld voor de periode 2007 tot 2013, nog niet van kracht. Helaas kunnen we tot nader order uitsluitend beschikken over het oude fonds, dat in zijn huidige vorm sinds september 2002 bestaat, en dat toen nogal haastig in elkaar is geknutseld. Door middel van zware onderhandelingen hier in het Parlement in 2006, zijn we er in geslaagd om een compromis te bereiken om van het Solidariteitsfonds een sneller, effectiever en vooral duidelijker gedefinieerd instrument voor noodhulp te maken. En nu wil de Raad deze herziene versie voorgoed begraven.

Ik begrijp niet hoe we als gemeenschap die op solidariteit is gebaseerd, vanwege de gevoeligheden van enkele lidstaten, een instrument voor noodhulp waarvan de naam het concept solidariteit huldigt, de rug kunnen toekeren. We hebben dat instrument goedgekeurd. We hebben het uitgebreid. Ik kan er niet bij waarom degenen die al hebben geprofiteerd van het Fonds nu hun goedkeuring onthouden. Daarom doe ik een dringend beroep op de Raad om zijn besluit opnieuw te overwegen en uiteindelijk de herziene versie goed te keuren. Wij zijn een gemeenschap die is gebaseerd op solidariteit, mijnheer de Voorzitter, en niemand weet wanneer of waar de volgende ramp zal plaatsvinden. Dan is het uw verantwoordelijkheid…

(De spreker wordt door de Voorzitter onderbroken)

  Margaritis Schinas (PPE-DE). – (EL) Mijnheer de Voorzitter, het spreekt vanzelf dat elke substantiële bestrijdingsactie voor natuurrampen door de EU effectief moet zijn voor wat betreft preventie, reactie en hertstel. Toch zien we dat er, ongetwijfeld te danken aan vooroordelen of een bepaalde fixatie, een weerstand bestaat tegen het feit dat de EU betrokken raakt bij preventie. Er is een duidelijke weerstand in de Commissie zelf, net zoals in sommige banken hier, omdat sommige mensen vinden dat de EU geen rol moet spelen in deze kwestie.

Ik ben het hier absoluut niet mee eens. Zonder preventie kunnen we niets bereiken. Het beeld van voorzitter Barroso die aan het eind in een helikopter komt aanvliegen met een cheque van het Solidariteitsfonds, is niet waar de praktijk van solidariteit in de EU voor staat. De praktijk van solidariteit betekent een veelomvattend reactiekader. De heer Barnier heeft een vergelijkbaar kader geschetst, maar dat ligt ergens te schimmelen in de krochten van de bureaucratie. We hebben onze diagnose duidelijk gesteld, en schrijven nu het recept voor.

  Gyula Hegyi (PSE). - (HU) Tijdens het vorige onderwerp op de agenda werd gemeld dat de meerderheid van Europa’s natuurrampen te maken heeft met water: droogtes, overstromingen, bosbranden. Een van de wortels van het probleem ligt in de traditionele waterkeringsmethoden, meer specifieker, het feit dat wanneer een overstroming plaatsvindt, de belangrijkste prioriteit is om het water zo snel mogelijk te verwijderen, maar een paar maanden later ontdekken we tot onze verrassing bij droogtes of bosbranden hoe nuttig het zou zijn geweest als we het regenwater goed hadden kunnen opvangen dat viel toen de overstromingen of overvloedige regenval plaatsvonden. Het zou daarom erg belangrijk zijn en het zou tot op zekere hoogte de hier genoemde problemen kunnen aanpakken, met andere woorden, helpen voorkomen, als we er in zouden slagen om de focus van waterbeheer in zijn geheel te verschuiven naar het beginsel dat elke druppel zoet water een waardevolle bron is die moet worden bewaard voor moeilijkere, drogere tijden. Het zou met name belangrijk zijn, in het bijzonder in de nieuwe lidstaten, om dit beginsel tot communautair beleid te promoveren, zodat we dit als communautair beleid kunnen ontwikkelen met communautaire fondsen en daarmee de schade zouden beperken die voortkomt uit overstromingen, droogtes en bosbranden.

  Zuzana Roithová (PPE-DE). - (CS) Hoewel ik spreek als Europarlementariër die een land vertegenwoordigt dat geen ernstige problemen met branden zal ondervinden totdat we de volledige gevolgen van de wereldwijde opwarming ondervinden, begrijp ik het belang van solidariteit tussen Europese landen. Ik heb al meerdere malen naar gelijksoortige debatten geluisterd, en als voormalig manager ben ik stellig van mening dat het hoog tijd wordt voor een gemeenschappelijke strategie die gericht is op preventie, op hoe je hulp moet bieden wanneer een land dit nodig heeft. Het is geen kwestie van geld. Het is een kwestie van capaciteit en gericht management, gerichte hulp die niet uitsluitend afhankelijk is van financiële middelen. Ik roep ook de Raad, alle voorzitterschappen en natuurlijk de Commissie op om alle mogelijke moeite te doen om er voor te zorgen dat we hier in dit Huis niet met lege handen staan en kunnen stemmen over of we vandaag gaan helpen of volgende week, of de ramp nu groot of klein is.

  Zbigniew Zaleski (PPE-DE). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, ik ben een van de vijf mensen die onder het “catch-the-eye”-systeem vallen. Ik wilde opmerken dat er twee dingen zijn die we kunnen doen met betrekking tot natuurrampen. Het eerste is om ze zoveel mogelijk te voorkomen, bijvoorbeeld overstromingen, en wanneer de rampen plaatsvinden moeten we voor de mensen zorgen die erdoor zijn getroffen. Een van de activiteiten is psychologische bijstand. We zien mensen die al hun bezittingen hebben verloren door een overstroming, hun huis, alles. Ze gaan door met leven, maar zijn wanhopig en ze ervaren een enorm gevoel van verlies. Ik weet uit ervaring dat het werk van psychologen zeer belangrijk is op dat moment, en ik ben dan ook van mening dat rampenbestrijdingsgroepen geld moeten bevatten en reserveren voor psychologen die onmiddellijk in actie kunnen komen om deze mensen te helpen.

  Stavros Dimas, lid van de Commissie. − (EL) Mijnheer de Voorzitter, ik wil alle sprekers bedanken voor hun zeer positieve bijdragen.

De Commissie heeft zich verplicht om substantieel te helpen bij het versterken van het reactievermogen bij rampen van de Europese Unie. In de mededeling die zij in maart heeft doen uitgaan, en door maatregelen die nu worden opgesteld, hanteert de Commissie een geïntegreerde aanpak.

Ten eerste onderzoeken we alle aspecten van rampen: preventie, voorbereiding, gereedheid, onmiddellijke reactie en herstel op de lange termijn.

Ten tweede onderzoeken we alle soorten rampen, zowel natuurlijke als door mensen veroorzaakte rampen, in en buiten de EU.

Ten derde willen we alle communautaire middelen integreren door de coördinatie tussen EU-agentschappen te verbeteren.

Voor wat betreft de punten die hier zijn aangesneden, ten eerste zijn het Parlement en de Europese Commissie het eens over het hervormen van het Solidariteitsfonds. Helaas verwerpt de Raad deze herziening. De Commissie is echter niet voornemens om haar voorstel in te trekken, en heeft goede hoop dat de Raad kan worden overgehaald.

Voor wat betreft de richtlijn over bosbranden, mijn afdelingen werken aan een mededeling over ramppreventie en één optie die moet worden beoordeeld is om specifieke wetgeving over bosbranden op te stellen.

De Commissie was de grootste drijvende kracht achter het aannemen van de Eurocodes over veilige gebouwen. Dit zijn de Europese normen voor de aardbevingsstabiliteit van gebouwen, deze worden nu opgenomen in de nationale wetgeving en worden dienovereenkomstig ten uitvoer gelegd.

Ik ben een zeer groot aanhanger van de voorstellen van de heer Barnier. Mag ik u er echter aan herinneren dat de unanieme goedkeuring van de Raad is vereist? We weten allemaal dat er op dit moment geen unanimiteit bestaat onder de lidstaten. Daarom duurt het opstellen van onze voorstellen langer dan we zouden willen. Ik wil u alleen maar herinneren aan het feit dat krachtens het Verdrag van Lissabon een gekwalificeerde meerderheid in de Raad voldoende zou zijn.

We hebben al Rode Kruisprogramma’s gefinancierd voor het bieden van psychologische hulp, en er worden verdere programma’s voorbereid op technisch niveau.

Tot slot, de Commissie neemt notitie van de sterke interesse en de grotere rol van het Europees Parlement op het gebied van rampenbestrijding. Ik kijk uit naar een uitstekende samenwerking met het Parlement en de Raad bij het definiëren van de subsidiariteitslimieten teneinde de Europese dimensie in rampenbestrijding te bevorderen en verder te ontwikkelen.

  De Voorzitter. − Ik heb één ontwerpresolutie⁽¹⁾ overeenkomstig artikel 103, lid 2 van het Reglement ontvangen.

Het debat is gesloten.

De stemming vindt donderdag 19 juni 2008 plaats.

Schriftelijke verklaringen (artikel 142)

  Daciana Octavia Sârbu (PSE), schriftelijk. – (RO) De bosbranden in Griekenland, Italië en Spanje tijdens de zomer van 2007 en de overstromingen in Roemenië en Groot-Brittannië hebben geleid tot een toename van de oproepen tot verbetering van de efficiëntie van het EU-reactievermogen bij rampen. De frequentie van rampen die te maken hebben met klimaatverandering is toegenomen en vereist een multilaterale en gecoördineerde reactie om alle beschikbare middelen te mobiliseren, waarbij rekening wordt gehouden met aspecten als snelheid, efficiëntie en financieel rendement.

De acties die door de Commissie zijn voorgesteld, en die zullen bijdragen aan het verbeteren van het Europees reactievermogen bij rampen, bevatten de versterking van het waarnemings- en informatiecentrum (MIC), het verbeteren van het reactievermogen van de Europese civiele bescherming en een betere coördinatie tussen de VN en het Rode Kruis met betrekking tot het bieden van humanitaire bijstand. Ze zijn ook bedoeld om een Europees trainingsnetwerk voor hulp bij rampen, een vroegtijdig-waarschuwingssysteem en het gebruik van het Europees noodnummer “112” op te zetten, dat niet in alle lidstaten erg bekend is. In Roemenië weet slechts dertig procent van de burgers dat dit nummer in geval van nood kan worden gebeld vanuit elk EU-land en de nationale overheden moeten hun inspanningen voortzetten om dit nummer te stimuleren teneinde snel te kunnen reageren op problemen die verband houden met klimaatverandering en andere problemen.

(1) Zie notulen.