Stenograma dezbaterilor

Luni, 16 iunie 2008 - Strasbourg

27. Coerenţa politicii de dezvoltare şi efectele exploatării de către UE a anumitor resurse naturale biologice asupra dezvoltării Africii de Vest (dezbatere)

  El Presidente. − El siguiente y último punto es el debate del informe de Frithjof Schmidt, en nombre de la Comisión de Desarrollo, sobre la coherencia de la política de desarrollo y los efectos de la explotación por la UE de determinados recursos biológicos naturales en el desarrollo del África Occidental (2007/2183(INI)) (A6-0137/2008).

  Frithjof Schmidt, Berichterstatter. − Herr Präsident, liebe Kolleginnen und Kollegen, Frau Kommissarin! Lassen Sie mich zuerst den Titel übersetzen. Wenn wir über einige natürliche biologische Ressourcen sprechen, dann sprechen wir über Holz und über Fisch. Holz und Fisch sind die Schlüsselressourcen für die soziale und ökonomische Entwicklung in der Region Westafrika. Wir sprechen dann auch über das Abholzen der Wälder.

Wir alle wissen, wie dramatisch diese Entwicklung ist. In Westafrika stehen von dem Wald, der dort vor fünfzig Jahren vorhanden war, noch etwa 13 %. Das heißt, 87 % des Waldes sind schon abgeholzt. Wir alle wissen, welche Auswirkungen das auf die Klimaentwicklung, auf Wüstenbildung hat.

Wir haben ebenso dramatische Zahlen darüber, wie die Überfischung in diesem Raum des Atlantiks vorangeht und welche großen Probleme dadurch entstehen. Wir alle kennen natürlich auch die Bilder überfüllter Kanus mit Migranten aus Westafrika, die auf den Kanarischen Inseln landen. Der Zusammenhang mit dieser Entwicklung und der verstärkten Migration aus Westafrika in die Europäische Union ist offenkundig und unabweisbar, und darüber wird politisch in unseren Gesellschaften ja auch diskutiert.

Die Europäische Union ist der Hauptabnehmer für Holz und Fisch. Wir selbst sagen, dass wir als Europäische Union rund 80 % von diesen Produkten abnehmen. Deshalb ist es notwendig und gut, dass wir die Kohärenz unserer Entwicklungspolitik, unserer Fischereipolitik und unserer Holzhandelspolitik in Bezug auf Westafrika dahingehend überprüfen, inwieweit sie positiv zusammenwirken oder inwieweit sie ihre Ziele auch konterkarieren.

Bei beiden Produkten geht es darum, den Raubbau zu verhindern und eine nachhaltige Bewirtschaftung durchzusetzen. Bei beiden Produkten geht es darum, den Vorrang der lokalen Wirtschaft und der lokalen Versorgung vor dem internationalen Handel sicherzustellen. Wenn wir das nicht erreichen, dann wird jede selbsttragende Entwicklung dort untergraben und der Erfolg jeder Entwicklungszusammenarbeit in Frage gestellt. Deswegen ist diese Kohärenzüberprüfung so wichtig, damit wir die Erfolge unserer Entwicklungspolitik nicht durch andere Politiken, die wir machen, in Frage stellen und untergraben.

Wir kennen die Instrumente, wie wir die Situation verbessern können. Wir brauchen eine bessere Überwachung der Bestände an Fisch und Holz, und wir brauchen eine bessere Überwachung der Aktivitäten der Holzwirtschaft und auch der Fischerei. Wir brauchen dazu den entsprechenden Aufbau einer Infrastruktur, im Bereich von Forschung über Bestandsentwicklung und im Bereich der Kontrolle und Überwachung der Wirtschaftsaktivitäten. Das wissen wir seit langem, und wir gehen ja politisch auch seit einiger Zeit in diese Richtung.

Wir müssen in diesem Zusammenhang vor allem die illegale Abholzung, die illegale Fischerei und den Handel mit illegalen Produkten bekämpfen. Das müssen wir vor Ort in Westafrika tun. Dazu müssen wir die westafrikanischen Partnerländer unterstützen, und zwar auch bei uns in der Europäischen Union, wenn es um Marktzugang geht. Wir müssen unsere Kontrollsysteme ausbauen. Es ist eine entscheidende Aufgabe der Entwicklungspolitik, umzusteuern und zu einer nachhaltigen, schonenden Methode beim Holzeinschlag, bei der Waldnutzung und beim Fischfang zu kommen.

Lassen Sie mich noch auf einen Punkt und einen Konflikt in Bezug auf den Bericht eingehen. Wir haben in diesem Bericht erklärt, dass wir die Rahmenbedingungen für Joint Ventures zwischen Firmen der Europäischen Union und afrikanischen Partnern verbessern müssen, dass wir Investitionssicherheit schaffen müssen. Ich finde das richtig, und es ist notwendig. Aber wir müssen darauf achten, dass das nicht zu neuen Überkapazitäten führt, die unsere anderen Maßnahmen, beispielsweise gegen Überfischung, konterkarieren.

Es ist absolut notwendig, dass wir diesen Konflikt lösen. Deswegen haben wir der Stellungnahme des Fischereiausschusses mit dieser Aussage einen Punkt hinzugefügt. Ich möchte, dass hinter dem prozeduralen Konflikt, den wir haben – wann wo wer was hinzufügen darf –, der Inhalt nicht zurücksteht. Ich finde es absolut wichtig, dass wir daran festhalten, dass hier keine neuen Überkapazitäten entstehen dürfen. Wir dürfen diesen Punkt, wie es ja beantragt war, nicht aus dem Bericht streichen.

  Danuta Hübner, Member of the Commission. − Mr President, I would like to start by congratulating the rapporteur, Mr Schmidt, on this report. Policy coherence for development is an important issue, and let me assure you that reducing the adverse effects and fully exploiting synergies between European policies and development is an integral part of our efforts to achieve the Millennium Development Goals.

Other policies apart from development policy can in fact contribute significantly to development, and this naturally has a direct impact on the effectiveness of our aid.

As you rightly state in your report, tropical deforestation is a matter of concern for us all and I consider that a distinction should be made here between two aspects: deforestation and climate change on the one hand and combating illegal exploitation of forests on the other.

In Bali, the international community clearly identified the destruction of forests as one of the main causes of climate change. In keeping with the spirit of the UN Climate Change Conference the Commission intends to contribute EUR 5 million in 2008 to the Forest Carbon Partnership Facility, which is run by the World Bank. An additional EUR 60 million will be earmarked up to 2010 to finance the Global Alliance against Climate Change, an initiative we launched last year to underpin the efforts of the poorest countries to adapt to climate change.

Lastly, several countries including Ghana, Cameroon, Mali, Sierra Leone and Cote d’Ivoire have also included measures on the management of natural resources and governance of this sector in their national programmes for the 10th European Development Fund.

West Africa is also an important partner of the Union when it comes to combating the illegal exploitation of forests, as are Cameroon, Ghana, Liberia and Cote d’Ivoire, which export considerable amounts of timber to Europe.

Two of these countries, Cameroon and Ghana, are at this very moment finalising a voluntary FLEGT partnership agreement with the Union, and Liberia should be embarking on similar negotiations very shortly.

In relation to fisheries policy, as you rightly emphasised, the new fisheries partnership agreements have brought about greater coherence between the common fisheries policy and development policy; these new agreements are no longer confined to offering fishing opportunities to Community vessels, but also make it possible to embark on a dialogue with other partners in order to help them introduce a real sustainable and responsible fisheries policy in their waters.

In addition to the financial compensation granted under the fisheries agreements, which often contribute significantly to our partner countries’ revenue and hence to their macroeconomic stability, these agreements form an essential political and legal basis. This enables the Community to facilitate the development of their fisheries policies on the basis of dialogue and in the light of the priorities our partners have established in their fisheries policies.

Where I cannot agree with you, however, is the statement in the report linking immigration and fisheries agreements. Even the countries concerned – take for instance Senegal, in the person of its minister of state, Mr Djibo Ka – have publicly rejected the accusations that the presence of Community vessels is having a significant impact on resources and on the decline in profitability for non-industrial fishermen who are often the people most affected by illegal immigration.

We are indeed working with fishermen, NGOs and private partners in Europe and in these countries precisely to try and reduce as much as possible all negative interaction and unfair competition between our fishermen and the most vulnerable fishermen in these countries.

At the moment there is no European fleet competing with the non-industrial fleets of these countries in West Africa, although the same cannot be said of other foreign industrial fleets.

  Carmen Fraga Estévez, Ponente de opinión de la Comisión de Pesca. − Ante todo, tengo que lamentar la inaceptable conducta de la Comisión de Desarrollo, que se ha permitido, como si esa comisión no estuviera sujeta al Reglamento del Parlamento Europeo, saltarse el procedimiento de cooperación reforzada previsto en el artículo 47 y meterse a corregir lo que la Comisión de Pesca tiene que decir a propósito de temas de su estricta competencia. Ha mostrado asimismo un comportamiento totalmente desleal desde un principio de la historia de este informe, causado por su obcecación en querer usurpar una competencia de la Comisión de Pesca, como son los acuerdos de asociación pesquera. Mientras que la Comisión de Pesca ha emitido una opinión, que ha buscado conscientemente ser totalmente respetuosa con las sensibilidades que sabemos que ese tema despierta en la Comisión de Desarrollo, ésta ha terminado, como intentaba desde el principio, interviniendo en materias de pura política común pesquera.

Señor Presidente, algunos presidentes de comisión tienen tendencia a creerse por encima del bien y del mal, como si no les afectara el Reglamento del Parlamento, aunque deberían ser sus principales defensores. Ello tiene como resultado enfrentamientos estériles entre comisiones y daña la credibilidad de la Institución entera.

Espero que este caso sirva para que estas tentaciones de abuso de poder se reconduzcan y que todos aquellos interesados en conocer el papel que juegan los acuerdos de asociación pesquera en el desarrollo de las poblaciones y los sectores pesqueros nacionales del África Occidental puedan hacer un análisis a través de un informe completo y sin censuras previas.

Con la enmienda presentada, esta ponente, con el apoyo del Grupo PPE-DE, quiere mostrar su voluntad de devolver las aguas a su cauce, aunque anunciamos que, en caso contrario, es decir, en el caso de que no haya un compromiso por parte de los Grupos políticos en el apoyo de la enmienda, pediremos la devolución del informe a la comisión competente para el fondo.

  Filip Kaczmarek, w imieniu grupy PPE-DE. – Panie Przewodniczący! Dziękuje panu posłowi Schimdtowi za bardzo dokładne i szczegółowe sprawozdanie. Jeżeli nasza polityka rozwojowa ma być rzeczywiście spójna, to potrzebujemy takich szczegółowych sprawozdań na tematy dotyczące różnorodnych aspektów współpracy rozwojowej. Oczywiście współpraca z innym komisjami wymaga uregulowania, ale jeżeli mamy mówić o spójności polityk, to trzeba wyjaśnić jak poszczególne komisje Parlamentu mają ze sobą współpracować.

Analiza skutków eksploatacji przez Unię Europejską naturalnych zasobów Afryki Zachodniej pozwoli na rzeczywistą, a nie deklaratywną ocenę roli Unii Europejskiej w tym regionie Afryki. Powinniśmy być świadomi, że sposób korzystania z zasobów naturalnych ma bardzo konkretne, a czasami również bardzo bolesne i złożone konsekwencje społeczne. W tym kontekście bardzo niepokojące jest to, że zasoby rybne w Zachodniej Afryce są nadmiernie eksploatowane, co może stanowić niebezpieczeństwo dla rozwoju lokalnego, a te zasoby przyczyniają się do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w tym regionie.

To prawda, że państwa afrykańskie niezbyt często i niewystarczająco dbają o zrównoważone korzystanie z zasobów naturalnych. Dlatego naszą aktywność w regionie powinniśmy postrzegać również w aspekcie ekonomicznym i etycznym. Rozumiem, że dla wielu polityków lepiej jest widzieć europejskich rybaków nie na ulicach Brukseli, ale przy wybrzeżach Afryki Zachodniej. Jednak musimy być bardzo ostrożni, aby nie popaść w hipokryzję, bo nie można mówić o spójności polityki rozwojowej bez zrównoważonej gospodarki rybnej w Afryce Zachodniej.

Też nie powinniśmy próbować eksportować naszych problemów społecznych, bo jeżeli nawet uda się je wyeksportować, mogą one powrócić w postaci problemów migracyjnych. Mam również wrażenie, że używamy pewnego autoszantażu mówiąc o tym, że inne floty mogą zająć nasze miejsce, jeżeli my się wycofamy z Afryki Zachodniej i floty tych państw będą stosowały jeszcze gorsze standardy niż w tej chwili. Jest to niebezpieczne myślenie, myślę, że nie powinniśmy takich argumentów używać.

  Thijs Berman, namens de PSE-Fractie. – Mijnheer de Voorzitter, als wij de zee voor de kust van Mauritanië leegvissen, dan leidt dat tot immigratie van de allerarmsten naar Europa omdat ze thuis geen toekomst meer zien. Dat krijgen onze armste wijken te verwerken, niet de welgestelde. En ja, dan verliest Europa de steun van zijn kiezers, vooral van de laagste inkomens. Ook daarom is samenhangend beleid een absolute eis. Het is op allerlei manieren treurig, maar ook heel begrijpelijk dat Ierland het Verdrag van Lissabon heeft afgewezen.

Voor het ontwikkelingsbeleid is het Verdrag van Lissabon een echte stap vooruit. Juist in deze tekst wordt coherentie voor het eerst goed vastgelegd. De Unie mag niet met de ene hand van de arme landen afnemen wat met de andere hand wordt gegeven. Het beleid van de Unie in de landbouw, in de visserij, in de handel mag niet ingaan tegen het ontwikkelingsbeleid. Ja, dat betreft meerdere beleidsterreinen, maar het gaat hier niet over rivaliteit tussen commissies in dit Parlement. Dat is een futiel detail.

In het Verdrag van Nice stond enkel dat de Unie zich in de wereld moest laten zien als coherente kracht. Dat bleek niet voldoende. Onbeschaamd zorgde het landbouwbeleid voor het dumpen van onze overschotten, zoals suiker en graan, op de wereldmarkt mét exportsubsidies. Die zijn nu gelukkig bijna verleden tijd.

Maar pas in het Verdrag van Lissabon vinden de medestanders van de arme landen de wettelijke basis waarmee ze de solidariteit met de armsten in de wereld kunnen beschermen. Ierland heeft toch tegengestemd. Vooral de mensen met de laagste inkomens hebben nee gezegd, omdat de armsten in Europa zich niet voldoende herkennen in deze Europese Unie. Te veel onzekerheid, te veel risico's op hún schouders, zij krijgen de gevolgen te dragen van dit incoherente en asociale beleid.

De opgave is dus, zoals rapporteur Frithjof Schmidt glashelder laat zien, om solidariteit te tonen met alle burgers in Europa en in de ontwikkelingslanden, met respect voor het milieu. Dat is geen geringe opgave. De verleiding is groot om de ene solidariteit in te ruilen tegen de andere. En toch is het geen tegenstelling. Solidariteit met ontwikkelingslanden is de voorwaarde voor echte solidariteit met de mensen met lage inkomens in Europa en in de rest van de wereld.

  Hélène Goudin, för IND/DEM-gruppen. – När EU-länder exploaterar fattigare länders naturresurser, lämnar de stora spår efter sig. Fisken i de västafrikanska vattnen är nära att utfiskas, handeln med olagligt timmer är miljöförstörande och exploateringen av andra naturresurser har visat sig få stora konsekvenser i en fattig och politiskt instabil region. Vårt agerande får effekter för lokalbefolkningen.

Betänkandet eftersträvar mer samstämmighet mellan EU:s länder och mer att säga till om i EU-parlamentet. I detta parlament finns dock flera särintressen representerade, vilket gör att en europeisk biståndspolitik blir ett misslyckande. Det internationella arbetet bör skötas av FN och andra organisationer. Om vi säger oss verkligen vilja förändra världen måste andra åtgärder till. Vad EU istället bör göra är att se över och reformera sin egen politik.

EU måste upphöra att subventionera det misslyckade europeiska jordbruket, upphöra med den dolda protektionism som utmärker handelspolitiken och upphöra med de omoraliska fiskeavtalen.

  Bogdan Golik (PSE). – Panie Przewodniczący! Zgodnie z postanowieniami przyjętymi na forum Unii Europejskiej większość państw członkowskich koncentruje swoją działalność pomocową w Afryce Subsaharyjskiej, w skład której wchodzą również państwa Afryki Zachodniej. W regionie tym potrzeby rozwojowe są największe. Także Polska popiera założenia Unii Europejskiej dotyczące polityki rozwojowej i wspiera realizację milenijnych celów rozwoju w tym regionie. Rośnie poparcie polskiej opinii publicznej w kwestii udzielania pomocy krajom rozwijającym się. W poprzednim roku wynosiło ono 77%. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę z konieczności zwiększenia wysiłków poszczególnych państw członkowskich na rzecz realizacji przyjętych zobowiązań oraz zwiększenia spójności i efektywności europejskiej polityki rozwojowej. Obecnie bardzo ważną kwestią jest wypracowanie wspólnego stanowiska Unii i Parlamentu, również wbrew istniejącym tutaj podziałom, na konferencję w Akrze i Doha.

Afryka jako obszar o największej liczebności państw rozwijających się posiada małe doświadczenie w ochronie własnych zasobów biologicznych. Z drugiej strony bardzo ważny dla Europy jest dostęp do afrykańskich złóż mineralnych, który realizuje ona z Chinami i z Federacją Rosyjską. Konieczny jest wzrost atrakcyjności handlowej partnerów europejskich i mniejsze uzależnienie pomocy rozwojowej od reform demokratycznych na Czarnym Lądzie. Państwom Afryki zależy zwłaszcza na dostępie do unijnego rynku żywności. Należy im to umożliwić, bardziej jak Brazylii, USA czy Australii. Konieczna jest więc większa komplementarność, spójność oraz koordynacja programów pomocowych realizowanych przez Unię i poszczególne państwa członkowskie. W kwestii wykorzystania zasobów naturalnych na terenie Afryki Zachodniej konieczny jest także skuteczny system oceny ich wielkości i lepsza kontrola eksploatacji.

Dziękuję panu Schmidtowi za zwrócenie uwagi na te wszystkie problemy.

  Kathy Sinnott (IND/DEM). – Mr President, according to the report, timber and fish are two of West Africa’s most important resources. As the EU is the main destination of these products, it is up to us to play a significant role in promoting their sustainable development. The EU is now considering granting Morocco advanced status, which allows for greater trade opportunities, a deeper political dialogue and cooperation on foreign policy and security matters.

We are not opposed to this agreement in principle provided that Morocco agrees to end all human rights abuses in the illegally occupied territory of Western Sahara, that Morocco agrees to a free and fair referendum for the people of Western Sahara and that the fisheries partnership agreement is reviewed and the Saharawi population of Western Sahara are allowed to live as equal citizens of their Moroccan counterparts.

There are many reasons why Morocco is not qualified to be given advanced status. In particular, by granting Morocco an advanced status the EU will certainly strengthen Morocco’s illegal occupation and make the political process towards a free and fair referendum more difficult. In addition, granting advanced status to Morocco would be going against the United Nations mission to organise a referendum on self-determination in Western Sahara.

  Danuta Hübner, Member of the Commission. − Mr President, the discussion at this very late hour has clearly indicated the importance we all attach to this issue, so once again I thank Parliament for the report.

As has rightly been pointed out, timber and fish are two key products for the economic and social development of West Africa. Let me emphasise strongly once again that ensuring that the exploitation of these natural resources is consistent with development goals must remain a priority for the European Union and for the countries of West Africa.

As I explained in my initial presentation and would like to reiterate now, the Commission is committed to this objective, and the resolution Parliament is going to adopt tomorrow will be an important contribution to our work.

  Frithjof Schmidt, Berichterstatter. − Herr Präsident! Ich möchte mich zum einen – das mag nach der Intervention vielleicht überraschen – bei der Kollegin Fraga Estévez bedanken, denn wir haben persönlich sehr konstruktiv an dem Bericht zusammengearbeitet und auch viele Probleme gelöst. Das sollten wir davon trennen, dass es einen institutionellen Konflikt über die Interpretation der Geschäftsordnung zwischen Fischereiausschuss und Entwicklungsausschuss gibt. Das hat etwas damit zu tun, dass wir durch das ICEI eine neue Aufgabe zugewiesen bekommen haben, nämlich die Kohärenzüberprüfung. Der Rat hat ja beschlossen, dass für 12 Politikfelder die Kohärenz mit der Entwicklungspolitik überprüft werden soll. Diese Politikfelder fallen dann immer in den Zuständigkeitsbereich anderer Ausschüsse. Da gibt es dann natürlich immer institutionelle Konflikte. Das ist ein Problem, aber ich möchte mich trotzdem für die persönliche Zusammenarbeit, die in diesem Bereich gut war, bedanken.

Frau Kommissarin, ich glaube, dass die Kommission mit dem FLEGT-Prozess und auch mit den neuen Fischereipartnerschaftsabkommen seit 2002 auf dem richtigen Weg ist. Das ist ein richtiger Ansatzpunkt, aber ich möchte Sie ermutigen, diesen Weg radikal weiterzugehen in Richtung der Förderung einer nachhaltigen Entwicklung. Da muss noch viel getan werden. Dieser richtige Ansatz muss weiterentwickelt werden. Dafür haben Sie mit Sicherheit die Unterstützung dieses Parlaments.

Ein letztes Wort zu der Frage des Zusammenhangs zwischen Migration und Überfischung. Natürlich gibt es hier keinen monokausalen Zusammenhang. Migration hat viele Ursachen. Aber es gibt deutliche Hinweise darauf, dass es einen Zusammenhang auch mit der Überfischung gibt. Und an der Überfischung ist auch – nicht nur – die Europäische Union beteiligt. Die Internationale Organisation für Migration hat das gerade für den Senegal sehr konkret belegt. Insofern ist der Präsident des Senegal sehr schlecht beraten, wenn er vor der Wirklichkeit in seinem eigenen Land und vor seinen eigenen Küsten so die Augen verschließt. Da sollten wir kritischer herangehen und dieses Problem gemeinsam angehen und lösen.

  El Presidente. − Se cierra el debate.

La votación tendrá lugar mañana a las 12.00 horas.