Volledig verslag van de vergaderingen

Dinsdag 17 juni 2008 - Straatsburg

16. Aanpassing van een aantal besluiten aan Besluit 1999/468/EG van de Raad, gewijzigd bij Besluit 2006/512/EG – Aanpassing aan de regelgevingsprocedure met toetsing (Deel 1) – Aanpassing van een aantal besluiten aan Besluit 1999/468/EG van de Raad, gewijzigd bij Besluit 2006/512/EG – Aanpassing aan de regelgevingsprocedure met toetsing (Deel drie) (debat)

  De Voorzitter. − Aan de orde is de gecombineerde behandeling van:

- het verslag (A6-0088/2008) van de heer Szájer, namens de Commissie juridische zaken, over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing aan Besluit 1999/468/EG van de Raad, zoals gewijzigd bij Besluit 2006/512/EG, van een aantal besluiten waarop de procedure van artikel 251 van het Verdrag van toepassing is, wat de regelgevingsprocedure met toetsing betreft – Deel 1 (COM(2007)0741 – C6-0432/2007 – 2007/0262(COD)); en

- het verslag (A6-0086/2008) van de heer Szájer, namens de Commissie juridische zaken, over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot aanpassing aan Besluit 1999/468/EG van de Raad, zoals gewijzigd bij Besluit 2006/512/EG, van een aantal besluiten waarop de procedure van artikel 251 van het Verdrag van toepassing is, wat de regelgevingsprocedure met toetsing betreft – Deel 3 (COM(2007)0822 – C6-0474/2007 – 2007/0282(COD)).

  Margot Wallström, vicevoorzitter van de Commissie. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, het “comitologiedossier” wordt hoofdzakelijk door twee aspecten gekenmerkt. Enerzijds is het uitermate technisch en zou de gemiddelde burger waarschijnlijk zeer veel moeite hebben het te begrijpen. Anderzijds is het uitermate belangrijk, aangezien het gaat over de manier waarop het Parlement controle uitoefent op de uitvoering van wetten. Met de herziening van het comitologiebesluit in 2006 werd de zogenaamde “regelgevingsprocedure met toetsing” ingevoerd, die het Parlement een vetorecht heeft verschaft voor maatregelen van algemene strekking die ten doel hebben een met medebeslissing aangenomen wetgevingsbesluit te wijzigen.

Eind 2006 waren al 26 bijzonder urgente wetten in overeenstemming gebracht met de nieuwe procedure, die de rol van het Parlement vergroot, en ik ben verheugd dat we hier vandaag bijeen zijn om verdere vooruitgang te verwelkomen.

Tussen november 2007 en februari 2008 heeft de Commissie voorgesteld meer dan 220 wetten aan te passen aan de nieuwe regelgevingsprocedure met toetsing. Om de beoordeling van deze documenten te vergemakkelijken voor het Parlement en de Raad, hebben we ervoor gekozen de voorstellen te groeperen in zogenaamde pakketten. Er zijn vier pakketten aangenomen.

De Commissie is bijzonder verheugd te constateren dat overeenstemming in eerste lezing mogelijk is voor het eerste en het derde pakketvoorstel en dat de drie instellingen goede en eerlijke compromisoplossingen hebben bereikt. Ik wil in het bijzonder de rapporteur en de parlementaire commissies bedanken die zeer hard en snel hebben gewerkt.

Daarnaast wil de Commissie de volgende verklaring afgeven. In het kader van de herziening van Richtlijn 2005/36/EG zal de Commissie, zoals bepaald in artikel 60 van deze richtlijn, met name de uitvoering beoordelen van de gedelegeerde bevoegdheden die haar conform de afwijkingsclausule in artikel 61 van de richtlijn toevallen.

De Commissie verleent nadrukkelijk steun aan de politieke wil om verder te komen op dit gebied en steunt ook de wil van het Parlement om zo snel mogelijk vooruitgang te boeken. We hopen dat ook de Raad zich in positieve zin zal uitspreken. Ik zal dit onderwerp ook met het Franse voorzitterschap opnemen en ik vertrouw erop dat het zich actief zal inzetten voor dit dossier. We zullen nauw blijven samenwerken met de twee instellingen om tot een akkoord te komen over de resterende twee pakketvoorstellen.

  József Szájer, rapporteur. − (HU) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de vicevoorzitter, om te beginnen wil ik herhalen wat de vicevoorzitter van de Commissie heeft gezegd, namelijk dat dit onderwerp echt twee kanten heeft. Aan de ene kant is het inderdaad een buitengewoon technische aangelegenheid – hoewel ik daarbij wil opmerken dat het onze taak is technische problemen op te lossen en alles te doen wat daar zijdelings mee te maken heeft, dus wij moeten dit soort zaken wel begrijpen. Aan de andere kant is het een nieuwe kans voor de burgers, omdat de nieuwe procedure met toetsing de burgers voor het eerst echt de kans biedt om door middel van hun vrij en rechtstreeks gekozen vertegenwoordigers de uitvoeringsmaatregelen en de normatieve maatregelen van de Europese Commissie te toetsen.

U hebt ongetwijfeld al vele verhalen gehoord, voornamelijk afkomstig uit kringen van eurosceptici, over hoe de Europese Commissie en de Europese bureaucratie massa’s kleinigheden bij wet willen vastleggen. Een aantal van deze verhalen – en die zijn er in overvloed – kennen we allemaal wel, van de grootte van eieren tot de kleur van paprika’s. We weten uiteraard niet of die verhalen waar zijn of niet, maar de fabeltjes omtrent de Brusselse bureaucratie zijn wel hardnekkig gebleken. Eén van de redenen dat die fabeltjes zijn blijven bestaan is dat het Europees Parlement tot nu toe niet beschikte over echt doeltreffende toetsingsbevoegdheden ten aanzien van de aan de Commissie gedelegeerde normatieve maatregelen.

Het huidige proces, dat morgen zal worden afgerond met de twee stemmingen, zal het Parlement in ieder geval deels in staat stellen een dergelijke toetsing uit te oefenen. Van nu af aan zullen normatieve maatregelen aan politieke toetsing worden onderworpen. Ik moet zeggen dat dit een zeer belangrijke ontwikkeling is als het gaat om het zogenoemde democratische tekort. Het is ook een belangrijke ontwikkeling omdat het democratisch tekort wordt weggewerkt zonder dat er wijzigingen nodig zijn in het Verdrag. Ik heb me, net als het Parlement, altijd ingezet om dit te bereiken. Het akkoord dat in 2006 werd bereikt tussen de Europese Commissie en het Parlement heeft de basis gelegd voor de veranderingen waarover we vandaag debatteren. Ik ben ook altijd voorstander van geweest van het idee om het Parlement deze bevoegdheden niet pas te geven na de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon. Er is geen enkele reden om daarop te wachten, aangezien deze problemen grotendeels worden opgelost door het akkoord tussen de twee instellingen en door de voorstellen die we nu bespreken. Bovendien betwijfel ik of we met zekerheid kunnen zeggen wanneer het Verdrag van Lissabon daadwerkelijk in werking zal treden.

Het Parlement heeft deze bevoegdheden nodig. Maar ik wil er wel voor waarschuwen dat dit een omvangrijke taak is, die de Raad jarenlang heeft uitgevoerd via de comitologiecomités. Voor het Parlement is deze functie helemaal nieuw en het zal heel wat inspanning vergen om te zorgen dat we echt in staat zijn onze nieuwe bevoegdheden uit te oefenen. Bovendien is het niet alleen een kwestie van in staat zijn deze bevoegdheden uit te oefenen – van nu af aan is het voor het Europees Parlement een verplichting, want de Europese burgers kunnen ons, hun verkozen vertegenwoordigers, vragen rekenschap te geven van de manier waarop we met deze zaken omgaan. Ik wil de Commissie oprecht bedanken voor het indienen van deze voorstellen en ik wil tevens de aandacht vestigen op het feit dat er tot nu toe nog maar twaalf van de dertig, of eigenlijk zesenveertig, wetten die op “Lijst 3” staan, zijn voorgelegd en we willen u verzoeken de resterende vierendertig wetten zo spoedig mogelijk voor te leggen, zodat we daarmee aan de slag kunnen. De onderhandelingen met de Raad over het eerste en het derde pakketvoorstel zijn succesvol afgerond.

Ik heb er alle vertrouwen in dat de Raad dit proces zal voortzetten – dat heeft de Raad overigens ook toegezegd – en indien mogelijk deze zaken zal afhandelen en tegen het einde van dit jaar het proces zal afronden. Uiteraard moeten alle instellingen met elkaar blijven samenwerken om dit voor elkaar te krijgen. Dat is des te belangrijker omdat zowel de Commissie als de Raad in dit geval belangrijke grondwettelijke bevoegdheden afstaan aan het Parlement. Ik waardeer dit dan ook bijzonder en het Parlement is uiterst dankbaar dat het deze bevoegdheden heeft gekregen. Ik geloof echter ook oprecht dat ze deze stap hebben gezet in het belang van de democratie in de Europese Unie, om overmatig bureaucratische procedures af te schaffen en om te zorgen dat de Europese Unie efficiënter, transparanter en democratischer wordt. Ik dank de instellingen voor hun medewerking en ik bedank alle commissies voor hun snelle actie, die het Parlement in staat heeft gesteld deze zaak snel af te handelen, in ieder geval wat betreft het eerste en derde pakketvoorstel. Dank u voor uw aandacht.

  Oldřich Vlasák, namens de PPE-DE-Fractie. – (CS) Mijnheer de Voorzitter, commissaris Wallström, dames en heren, de Europese Commissie speelt een onvervangbare rol in de tenuitvoerlegging van Europese wetgeving. Het is haar taak om Europese wetgeving op communautair niveau ten uitvoer te leggen en te waarborgen dat de wetgeving in afzonderlijke lidstaten wordt nageleefd. Comitologie is een van de belangrijkste instrumenten voor het beheer van dit proces. Comitologie is gerechtvaardigd en speelt een onvervangbare rol binnen het proces van beleidsvorming en wetgeving. Dit instrument werd gecreëerd als antwoord op de praktische noodzaak tot aanpassing en wijziging van communautaire regelgeving, vaak tamelijke technische, zodat deze in overeenstemming is met de werkelijkheid en de praktijk. Dit betekent echter niet dat het bestaande systeem ideaal is. Binnen het kader van de comitologie moeten we allereerst streven naar een evenwicht tussen de Commissie, de Raad en/of lidstaten en het Europees Parlement.

De betekenis van het Europees Parlement en zijn rol in de aanneming van Europese wetgeving is onvervangbaar. Desalniettemin moeten we bedenken dat de mogelijkheid om de tenuitvoerlegging van wetgevingsinstrumenten te bewaken, wordt beperkt door tijd, technische aspecten en kennis. Naar mijn mening is het Parlement te nauw betrokken bij het proces, waardoor de bureaucratie toeneemt en het hele proces in gevaar wordt gebracht. Ons doel moet precies het tegenovergestelde zijn: het terugdringen van bureaucratie. Honderden comitologiecomités, duizenden vergaderingen en uitvoeringsbesluiten dragen nauwelijks bij tot de transparantie van comitologie. Naar mijn mening moet het comitologiesysteem meer geformaliseerd worden. Er bestaat geen twijfel dat het hele proces moet worden gestroomlijnd en vereenvoudigd. Dames en heren, evenals het Verdrag van Lissabon is comitologie iets wat de burgers niet begrijpen. Voor ons debat over comitologie moeten we het Ierse “nee” daarom als een waarschuwing beschouwen.

  Manuel Medina Ortega, namens de PSE-Fractie. – (ES) Mijnheer de Voorzitter, vanavond doet het Parlement iets nieuws. Ik denk dat alle sprekers, te beginnen met de commissaris, hebben gewezen op het enigszins cryptische karakter van comitologie. Dat dit zo is, blijkt wel uit het feit dat er vanavond niemand van het publiek dit debat volgt, en als ik mijn electoraat moest uitleggen wat ik hier vanavond om elf uur doe, zou ik daar veel moeite mee hebben.

Ik denk dat de verschillende sprekers dit probleem hebben genoemd, en ik denk dat we een manier moeten vinden om burgers uit te leggen waarover we eigenlijk praten als we de EU-instellingen een beetje aantrekkelijker willen maken.

Natuurlijk is het pakket van maatregelen dat we behandelen, nogal breed. Zoals de commissaris al zei, zijn er vier pakketten. We kijken alleen naar het eerste en derde, en artikel na artikel zien we de problemen die zich voordoen uit het oogpunt van de tenuitvoerlegging. Zoals de rapporteur en de overige sprekers zeiden, is dit een noodzakelijke exercitie, maar het is duidelijk dat we moeten proberen dit te verduidelijken.

Misschien is het de moeite waard om enkele van de onderwerpen te noemen. Bijvoorbeeld Richtlijn 76/160/EEG van de Raad betreffende de kwaliteit van het zwemwater of Richtlijn 91/271/EG van de Raad inzake de behandeling van stedelijk afvalwater. De aangenomen procedure zal voor burgers praktische gevolgen hebben, maar de vraag is hoe wij hen hiervan bewust kunnen maken.

Ik denk dat de heer Szájer goed werk heeft verricht, dat we in het Parlement hebben geprobeerd te handelen met een gevoel van verantwoordelijkheid, dat we dit zullen blijven doen en dat dit gedeelte het enige is wat ons resteert, namelijk dat we aan burgers overbrengen wat we hier daadwerkelijk aan het doen zijn en dat is heel moeilijk. Ik denk dat dit de uitdaging is waarvoor we worden gesteld en ik denk dat wij, terwijl we voortgaan met wat we hebben bereikt en wat we vanavond aan het doen zijn, dat tweede deel in de toekomst moeten verwezenlijken, zodat het parlementaire debat dan niet meer zo kleurloos zal zijn als ons debat van vanavond.

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg (PSE). – (PL) Mijnheer de Voorzitter, de betrokkenheid van het Europees Parlement bij comitologieprocedures is noodzakelijk met het oog op de ontwikkeling van zijn wetgevende bevoegdheden en in het bijzonder als onderdeel van de medebeslissingsprocedure als bedoeld in artikel 251 van het Verdrag. Dit is de lijn die wordt gevolgd door het besluit van de Raad van 17 juli 2006 en van artikel 5 bis, waarmee de nieuwe procedure wordt ingevoerd op grond waarvan het Parlement samen met de Raad zal beslissen over de redenen waarom bepaalde uitvoeringsbevoegdheden worden voorgesteld. De nieuwe “regelgevingsprocedure met toetsing” zal betrekking hebben op maatregelen van algemene strekking tot wijziging van niet-essentiële onderdelen van een met medebeslissing aangenomen basisbesluit.

Het besluit van de Raad is van revolutionaire betekenis voor het verloop van het wetgevingsproces, omdat het Parlement hierdoor in staat wordt gesteld om een veto uit te spreken over een voorstel van de Commissie met betrekking tot uitvoeringsbevoegdheden. Daardoor zal het mogelijk worden om een voorstel te wijzigen of om terug te keren naar het wetgevingspad. Het is zeer belangrijk dat het aanpassingspakket zo spoedig mogelijk wordt goedgekeurd, zodat de nieuwe procedure direct kan worden toegepast op het bestaande acquis. Ik roep het Parlement daarom op om in de komende stemming zijn goedkeuring te hechten aan het voorstel van de Commissie over een lijst van wetgevingsinstrumenten die aan de nieuwe procedure moeten worden aangepast en de door de bevoegde parlementaire commissies voorgestelde amendementen.

Tegelijkertijd wil ik erop wijzen dat de manier waarop het Parlement gebruikmaakt van de mogelijkheden die het wordt geboden, van cruciaal belang zal zijn voor het welslagen van de huidige comitologiehervorming. Wanneer er een absolute meerderheid van stemmen wordt geëist om het voorstel van de Commissie over uitvoeringsbevoegdheden te verwerpen of wanneer de procedure wordt verlengd als gevolg van bijvoorbeeld de noodzaak om documenten in de 23 EU-talen te vertalen, kan dit negatieve gevolgen hebben voor de voortgang van de procedure. We moeten ook bedenken dat het Parlement het doelwit kan worden van verhoogde druk vanuit verschillende kringen die er belang bij hebben om de uiteindelijke vorm van uitvoeringsbevoegdheden te beïnvloeden. Het zal voorts een extra uitdaging zijn, zowel in het algemeen als om organisatorische redenen, om rekening te houden met het enorme aantal uitvoeringsinstrumenten dat in de toekomst aan het Parlement zal worden voorgelegd.

  József Szájer, rapporteur. − (HU) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de vicevoorzitter, dames en heren, er rest mij niet veel meer dan mijn collega’s in de Commissie juridische zaken en de andere commissies te bedanken voor hun nauwe samenwerking. Ook dank ik iedereen die de commissie terzijde heeft gestaan en mij hebben ondersteund in deze uiterst gecompliceerde en moeilijke aangelegenheid. Ik ben zeer verheugd dat we over deze kwestie overeenstemming hebben bereikt met de Raad en ik hoop dat we dit proces in eerste lezing kunnen afronden. Ook wil ik graag de hoop uitspreken dat dit proces in hetzelfde ritme en tempo zal voortgaan wat het tweede en vierde pakket voorstellen betreft – het vierde is mogelijk iets lastiger en neteliger. De onderhandelingen hierover zijn al gestart en ik heb er alle vertrouwen in dat er een goede kans bestaat dat we dit proces voor het einde van het jaar of zelfs eerder kunnen afronden en dat het officiële proces kan beginnen.

Het Verdrag van Lissabon zal dit systeem invoeren in het kader van afgeleide wetgeving, maar het zou niet juist zijn geweest om twee jaar te verspillen zonder de comitologieprocedure. Ik ben ervan overtuigd dat het Parlement dit leerproces nodig heeft. Het moet leren hoe het met deze zaken om moet gaan. Eén spreker zei dat het cruciaal is dat wij zelf in staat zijn om een onderscheid te maken tussen belangrijke en onbelangrijke zaken. Het is echt de rol van de wetgever om zich te concentreren op wezenlijke zaken en daarom moet hij bepaalde bevoegdheden delegeren aan de uitvoerende macht, anders gezegd aan de Commissie, maar we moeten de mogelijkheid en het recht behouden om door haar opgestelde uitvoeringsmaatregelen te toetsen. Het geleverde commentaar is verwerkt in de voorstellen. Dank u zeer voor uw aandacht, en ik wens het Parlement, de Commissie en de Raad alle succes toe bij de uitvoering van de taken die nog moeten worden verricht, aangezien dit stuk wetgeving nummer zestig nog wat is en het leeuwendeel van de wetgevingsbesluiten nog moet worden behandeld. Ik hoop dat deze kwestie kan worden afgedaan in de tweede helft van het jaar. Dank u zeer voor uw aandacht. Dank u dat u naar mij hebt willen luisteren.

  De Voorzitter. − Het debat is gesloten.

De stemming vindt woensdag 18 juni 2008 plaats.