Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 18 Ιουνίου 2008 - Στρασβούργο

13. Προετοιμασία της Διάσκεψης Κορυφής ΕΕ/Ρωσίας (26-27 Ιουνίου 2008) (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τις δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τις προετοιμασίες για τη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας (26-27 Ιουνίου 2008).

  Janez Lenarčič, Προεδρεύων του Συμβουλίου. − (SL) Με μεγάλη χαρά παρουσιάζω τις προετοιμασίες για την εικοστή πρώτη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας, η οποία θα πραγματοποιηθεί στα τέλη αυτού του μήνα, στις 26 και 27 Ιουνίου, στην πόλη Khanty-Mansiisk της δυτικής Σιβηρίας.

Η Προεδρία πιστεύει ότι η επικείμενη διάσκεψη κορυφής αποτελεί την κατάλληλη ευκαιρία να ανοίξουν και οι δύο πλευρές ένα νέο κεφάλαιο στις αμοιβαίες σχέσεις τους. Συγκεκριμένα, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αξιοποιήσουμε την ενδεχόμενη θετική δυναμική που μπορεί να αναπτυχθεί στις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας από την πρόσφατη εκλογή του ρώσου Προέδρου Medvedjev.

Ο κύριος στόχος της διάσκεψης κορυφής είναι προφανώς να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τη νέα συμφωνία πλαίσιο με τη Ρωσία. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που το Συμβούλιο της 26ης Μαΐου ενέκρινε την εντολή διαπραγμάτευσης της ΕΕ για τη νέα συμφωνία. Τους τελευταίους μήνες, η Προεδρία, μαζί με την Επιτροπή, κατέβαλε πολλές προσπάθειες στο υψηλότερο επίπεδο προκειμένου να υπερπηδηθούν τα εναπομείναντα εμπόδια από την πλευρά της ΕΕ.

Διαπραγματευόμενη μια νέα συμφωνία, η ΕΕ θα προσπαθήσει να εμβαθύνει περαιτέρω τη συνεργασία της με τη Ρωσία σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, επισημαίνοντας αποτελεσματικότερα τα θέματα στα οποία οι θέσεις μας μπορεί να διαφέρουν. Ως είθισται, η διάσκεψη κορυφής θα παράσχει μια ευκαιρία να καταγραφεί η πρόοδος που έχει σημειωθεί όσον αφορά την υλοποίηση των τεσσάρων κοινών χώρων. Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω εν συντομία τα κύρια χαρακτηριστικά τους.

Όσον αφορά τον πρώτο κοινό χώρο, τον οικονομικό χώρο, η διάσκεψη κορυφής θα ασκήσει πιέσεις για τον μηχανισμό έγκαιρης προειδοποίησης στον τομέα της ενέργειας, καθώς επιθυμούμε να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει. Θα επαναλάβουμε την πρωταρχική σημασία των προβλέψιμων και σταθερών κανόνων όσον αφορά τις ξένες επενδύσεις στη Ρωσία. Επιπλέον, η ΕΕ προτίθεται ακόμη να επαναλάβει ότι οι επίσημες διαπραγματεύσεις για μια διεξοδική και ολοκληρωμένη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών μπορούν να ξεκινήσουν μόλις η Ρωσία ολοκληρώσει τη διαδικασία ένταξής της στον ΠΟΕ.

Όσον αφορά το μακροχρόνιο πρόβλημα των τελών υπερπτήσης πάνω από τη Σιβηρία, η ΕΕ θα συνεχίσει να ασκεί πιέσεις για υπογραφή της υφιστάμενης συμφωνίας.

Όσον αφορά τον δεύτερο κοινό χώρο, τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, η ΕΕ προτίθεται να εκφράσει ανησυχίες για την κατάσταση που επικρατεί σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στη Ρωσία, ιδίως στο πλαίσιο των πρόσφατων εκλογών. Πρέπει να προσθέσω ότι αυτές οι ανησυχίες εκφράζονται από κοινού και από την Προεδρία και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η διάσκεψη κορυφής θα παράσχει επίσης μια ευκαιρία για την αξιολόγηση της προόδου όσον αφορά την εφαρμογή των συμφωνιών διευκόλυνσης της έκδοσης θεωρήσεων και επανεισδοχής.

Σχετικά με τον τρίτο κοινό χώρο, που είναι η εξωτερική ασφάλεια, η ΕΕ θα τονίσει ότι χρειάζονται πιο συγκεκριμένες δράσεις για περαιτέρω συνεργασία στο πλαίσιο της κοινής περιοχής γειτονίας. Πάνω απ’ όλα, θα επιχειρήσουμε να υπογραμμίσουμε το γεγονός ότι η Ρωσία πρέπει προσπαθήσει να βρει μια λύση στη σύγκρουση στην περιοχή της Υπερδνειστερίας και στη Γεωργία. Ταυτόχρονα, οφείλουμε να επικροτήσουμε τη συμμετοχή της Ρωσίας στην επιχείρηση EUFOR που πραγματοποιείται στο Τσαντ, και να συμφωνήσουμε για περαιτέρω συνεργασία στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας.

Σχετικά με τον τέταρτο κοινό χώρο, την έρευνα, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, η διάσκεψη κορυφής πρέπει να χαιρετίσει το πρώτο Μόνιμο Συμβούλιο Εταιρικής Σχέσης για την Έρευνα, το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Σλοβενία τον Μάιο. Τέλος, η διάσκεψη κορυφής θα παράσχει μια ευκαιρία να επισημανθούν διεθνή θέματα, όπως οι παγωμένες συγκρούσεις, η Μέση Ανατολή, το Ιράν, το Αφγανιστάν και άλλα.

Κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω με το εξής: η διάσκεψη κορυφής θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις προσπάθειες και των δύο πλευρών να διασφαλίσουν τη σταθερή και δημοκρατική ανάπτυξη των χωρών στην κοινή περιοχή γειτονίας. Η συγκεκριμένη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας στο πλαίσιο της κοινής γειτονίας είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση προβλημάτων κοινού ενδιαφέροντος και ανησυχίας, και ιδαιίτερα των παγωμένων συγκρούσεων.

Με αυτό, θα ήθελα να τελειώσω την ομιλία μου και να ακούσω τη συζήτησή σας με ενδιαφέρον.

(Χειροκροτήματα)

  Benita Ferrero-Waldner, Μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, με έναν νέο ρώσο Πρόεδρο, όπως μόλις αναφέρθηκε, καθώς και επιτέλους με την εντολή μας να διαπραγματευτούμε μια νέα συμφωνία με τη Ρωσία, πιστεύω ότι μας παρέχεται η δυνατότητα να επαναπροσδιορίσουμε αυτήν την ουσιώδη εταιρική σχέση με τον μεγαλύτερο γείτονά μας βάσει αρκετών κοινών συμφερόντων. Ο σωστός προσδιορισμός της σχέσης ΕΕ-Ρωσίας είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική: όλοι γνωρίζουμε το γιατί.

Η έναρξη διαπραγματεύσεων θα αποτελέσει τον πυρήνα της πρώτης διάσκεψης κορυφής ΕΕ-Ρωσίας με τον Πρόεδρο Medvedev στο Khanty-Mansiysk στα τέλη Ιουνίου. Αμέσως μετά τις διαπραγματεύσεις, θα ξεκινήσει η πρώτη περίοδος των εργασιών τους.

Η νέα συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας μας δίνει την ευκαιρία να ενημερώσουμε το νομικό πλαίσιο ενισχύοντας τη σχέση μας ώστε να αντικατοπτρίζονται οι ουσιαστικές αλλαγές και στη Ρωσία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς πολλά έχουν αλλάξει από την υπογραφή της τρέχουσας συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας, οι διαπραγματεύσεις της οποίας έλαβαν χώρα τη δεκαετία του 1990. Πιστεύω ότι ταυτόχρονα θα μας βοηθήσει να απελευθερώσουμε το δυναμικό της σχέσης μας, γιατί το δυναμικό είναι τεράστιο, και να προωθήσουμε τα συμφέροντα των κρατών μελών μας πολύ πιο δυναμικά.

Τα χαρακτηριστικά πρέπει να είναι τα εξής: πολιτική συνεργασία με γνώμονα τα αποτελέσματα, ανεπτυγμένη σε βάθος οικονομική ολοκλήρωση, ίσοι όροι ανταγωνισμού στις ενεργειακές μας σχέσεις αντικατοπτρίζοντας τουλάχιστον τις αρχές της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας, και ακόμη στενότερες σχέσεις στο πεδίο της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, καθώς και αμοιβαίο άνοιγμα των εκπαιδευτικών και επιστημονικών μας συστημάτων.

Παράλληλα, οφείλουμε να συνεχίσουμε να υλοποιούμε τα προγράμματα συνεργασίας με τη Ρωσία στο πλαίσιο των τεσσάρων κοινών χώρων, που ο Προεδρεύων του Συμβουλίου μόλις ανέφερε, και τους οδικούς τους χάρτες. Πράγματι συνιστούν ευρύ φάσμα δράσεων, που δίνουν συγκεκριμένη μορφή σε αυτή τη στρατηγική εταιρική σχέση.

Η νέα συμφωνία πρέπει επίσης να παράσχει το νομικό πλαίσιο προκειμένου να αξιοποιηθούν αυτές οι δυνατότητες στο μέλλον.

Η διάσκεψη κορυφής θα δώσει επιπλέον τη δυνατότητα να ακούσουμε από πρώτο χέρι ποιες θεωρεί ο Πρόεδρος Medvedev τις προτεραιότητες της Ρωσίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύω πως πρέπει πάντα να προσέχουμε τι έχει δηλώσει, όπως για παράδειγμα, σε μια σημαντική συνέντευξη στην εφημερίδα Financial Times όπου δήλωσε ότι επιθυμεί περισσότερο κράτος δικαίου στη Ρωσία και μεγαλύτερο εκσυγχρονισμό της ρωσικής οικονομίας. Φυσικά, θα τον κρίνουμε βάσει των πράξεών του.

Παρότι, στην αρχή, θα υπάρχει σίγουρα ισχυρή συνέχεια των πολιτικών στη Ρωσία, ο νέος Πρόεδρος έχει τονίσει τη δέσμευσή του στο κράτος δικαίου και τον εκσυγχρονισμό της ρωσικής οικονομίας, και πιστεύω ότι πρέπει να τον ενθαρρύνουμε να μετατρέψει όλα του τα λόγια σε σαφή έργα, και εάν αναλάβουμε δράση αυτό θα γίνει σύντομα.

Όσο προωθούμε τα κοινά συμφέροντά μας με τη Ρωσία, πρέπει να παραμείνουμε σαφείς και αμετακίνητοι σε θέματα δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα συνεχίζουμε να υπενθυμίζουμε στη Ρωσία τις δεσμεύσεις που και οι δύο έχουμε αναλάβει, ιδίως, για παράδειγμα, με το Συμβούλιο της Ευρώπης καθώς και τον ΟΑΣΕ.

Είμαστε συχνά στενοί εταίροι με τη Ρωσία στην αντιμετώπιση διεθνών προκλήσεων, για παράδειγμα ως μέλη της Τετραμερούς για τη Μέση Ανατολή –κατά πάσα πιθανότητα θα είμαστε πάλι στο Βερολίνο την επόμενη εβδομάδα–, αλλά πρέπει επίσης, όπως είπε ο συνάδελφός μας, να δούμε μια Ρωσία που να επιδιώκει μια θετική ατζέντα με τους άλλους γείτονές της· έτσι, είναι αλήθεια ότι ανησυχούμε μήπως οι πρόσφατες κινήσεις της Ρωσίας στη Γεωργία υπονομεύουν τη σταθερότητα στην περιοχή. Συνεπώς, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου στη Μόσχα πριν από 10 ημέρες περίπου, είχα μια πολύωρη συζήτηση με τον Υπουργό Εξωτερικών Lavrov, στο πλαίσιο της οποίας μιλήσαμε γι’ αυτό το σημαντικό ζήτημα.

Πρέπει να αναπτύξουμε σταδιακά με τη Ρωσία συνεχή διάλογο υψηλού επιπέδου μη αντιθετικού χαρακτήρα, ο οποίος να καλύπτει όλες τις πτυχές της επίλυσης συγκρούσεων, περιλαμβανομένων πτυχών διατήρησης της ειρήνης και ειρηνευτικών μηχανισμών, καθώς είναι σαφές ότι η Ρωσία θα παραμείνει καίριος παράγοντας σε τυχόν ειρηνευτικές προσπάθειες σχετικά με τις παγωμένες συγκρούσεις.

Από την άλλη πλευρά, είναι φυσικό η Τιφλίδα να εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη διατήρηση της εδαφικής της ακεραιότητας και στη συζήτηση στο πλαίσιο της διάσκεψης κορυφής σχετικά με τις παγωμένες συγκρούσεις σίγουρα θα υπογραμμίσουμε σθεναρά ότι η εθνική κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας και της Ουκρανίας πρέπει να γίνονται σεβαστές· αλλά πιστεύω ότι πρέπει ταυτόχρονα να είμαστε πραγματιστές, ρεαλιστές και να υιοθετούμε συνολική προσέγγιση από την πλευρά της Γεωργίας.

Στο πλαίσιο της τακτικής επικοινωνίας μου και με τη Γεωργία και με τη Ρωσία, απευθύνω έκκληση για πραγματισμό, καθώς και να δοθεί τέλος στον καθορισμό αμοιβαία αποκλειστικών όρων: δεν πρόκειται να φέρουν αποτέλεσμα.

Εν κατακλείδι, η διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας αποτελεί μια ευκαιρία να ξεκινήσουμε μια εποικοδομητική σχέση με τη νέα διοίκηση, προασπίζοντας τις αρχές μας και προωθώντας τα κοινά συμφέροντά μας. Ανυπομονώ να ακούσω τα δικά σας σχόλια και τη συζήτηση στο Κοινοβούλιο.

(Χειροκροτήματα)

  Charles Tannock, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, οι σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας συγκαταλέγονται στις κορυφαίες προκλήσεις για την ΕΕ και οι γνώμες διίστανται εντός του Κοινοβουλίου σχετικά με το εάν πρέπει να δείξουμε την πυγμή μας και να αντιμετωπίσουμε την αρκούδα ή να μιλήσουμε με ηρεμία με ένα μίγμα καρότου και μαστιγίου προς τη Ρωσία υπό τον νέο της Πρόεδρο Medvedev, που αρκετά ευφυώς σημαίνει «αρκούδα» στα ρωσικά.

Παρ’ όλα αυτά, οφείλουμε να του δώσουμε το πλεονέκτημα της αμφιβολίας για τα χρήσιμα σχόλιά του για τη βελτίωση του κράτους δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την καταπολέμηση της διαφθοράς – με την ΕΕ να συμμετέχει περισσότερο στη στρατηγική εταιρική σχέση και τη νέα συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με μια χώρα που παραμένει η μεγαλύτερη στον κόσμο, και που τώρα εμφανίζεται να έχει ανακτήσει την εμπιστοσύνη προς αυτήν λόγω της οικονομίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων της που βασίζεται στους ορυκτούς πόρους της.

Στις προτεραιότητες για τη διάσκεψη κορυφής πρέπει να περιλαμβάνεται η ενεργειακή ασφάλεια ως αξιόπιστος εμπορικός εταίρος για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά και, με την επικείμενη ένταξη της Ρωσίας στον ΠΟΕ, η νομική βεβαιότητα για δυτικές εταιρείες φυσικών πόρων όσον αφορά τις ξένες άμεσες επενδύσεις τους στη Ρωσία.

Η Ρωσία πρέπει να μάθει να σέβεται την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα των κοντινών γειτόνων της και στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών να βοηθήσει στην επίλυση των προβλημάτων στη Μέση Ανατολή, καθώς και της διάδοσης των πυρηνικών όπλων στο Ιράν και τη Βόρεια Κορέα.

Η Ρωσία διαδραματίζει καίριο ρόλο στα Δυτικά Βαλκάνια, περιλαμβανομένης της επίλυσης του ζητήματος του Κοσσυφοπεδίου, και δεν πρέπει να φοβάται την επέκταση του ΝΑΤΟ με τη συμπερίληψη της Ουκρανίας και της Γεωργίας και θα μπορούσε να βοηθήσει ακόμη και στη βελτίωση του αυταρχικού πολιτικού κλίματος στη γειτονική Λευκορωσία.

Πολλά πρέπει να συζητήσουμε στη διάσκεψη κορυφής στο Khanty-Mansiysk. Ευελπιστούμε ότι η νέα διπλή δράση Putin-Medvedev θα διέπεται από γνήσιο πνεύμα συμφιλίωσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν θα ελπίζει το αρνητικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στην Ιρλανδία να σημάνει το τέλος του κοινού μετώπου της ΕΕ των 27 κρατών μελών έναντι της Ρωσίας.

  Jan Marinus Wiersma, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να εκφράσω την αντίθεσή μου σε όσα δήλωσαν ο Προεδρεύων του Συμβουλίου και η Επίτροπος. Και εμείς ευελπιστούμε ότι, με έναν νέο Πρόεδρο στη Ρωσία και, επιτέλους, με μια εντολή για διαπραγματεύσεις με σκοπό μια νέα συμβατική συμφωνία με τη Ρωσία, θα εισέλθουμε σε μια πιο θετική περίοδο συνεργασίας με τη Ρωσία.

Τα τελευταία 10 έτη, διαπιστώσαμε τεράστια αύξηση της αλληλεξάρτησης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ρωσίας. Για τον λόγο αυτό, πιστεύω ότι είναι καλό να συνεργαστούμε με τους Ρώσους με σαφή εντολή να καθορίσουμε πιο συγκεκριμένα το έργο που επιθυμούμε να γίνει στους τέσσερις τομείς των κοινών χώρων, όπως τους αναπτύσσουμε τα τελευταία έτη. Φυσικά, επιθυμούμε επίσης να αξιοποιήσουμε τις νέες δυνατότητες για να συνεχίσουμε –και ίσως να εντείνουμε– τις εταιρικές μας σχέσεις στη διεθνή σκηνή.

Πρέπει ακόμη να εργαστούμε για τη δημιουργία ενός ασφαλούς και διαφανούς πλαισίου για τις ενεργειακές σχέσεις, περιλαμβανομένου, φυσικά, του εμπορίου, αλλά και να βελτιώσουμε το επενδυτικό κλίμα στη Ρωσία, κάτι για το οποίο η είσοδος και η ένταξη στον ΠΟΕ θα ήταν πολύ χρήσιμη.

Πιστεύω ακόμη ότι πρέπει να συνεργαστούμε για να μπορέσουμε να επιλύσουμε τα προβλήματα στον χώρο κοινής γειτονίας. Μιλήσαμε ήδη για την Υπερδνειστερία και τον Καύκασο, αλλά πρέπει ταυτόχρονα να εξετάσουμε πώς μπορούμε να επιτύχουμε ένα είδος συμβιβασμού στο εγγύς μέλλον για το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου.

Πρέπει επίσης να δημιουργήσουμε απαραίτητους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επίσης –για να το θέσω πιο θετικά– να συνεισφέρουμε στην προώθηση του κράτους δικαίου στη Ρωσία.

Θα ήθελα να κάνω δύο τελικά σχόλια: Θα ήθελα να τονίσω, όπως έχουμε κάνει πολλές φορές στο παρελθόν, ότι, για να στεφθούν με επιτυχία αυτές οι διαπραγματεύσεις από τη δική μας πλευρά, πρέπει να μιλήσουμε με μία φωνή. Θα ήθελα επίσης να πω –όπως έχω πει στο παρελθόν– ότι πρέπει επίσης να παραμείνουμε ρεαλιστές. Η επιρροή μας είναι περιορισμένη: η Ρωσία δεν είναι υποψήφια χώρα, δεν επιθυμεί να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση· ακολουθεί τη δική της πορεία. Επιθυμεί να συνεργαστεί, όχι να ενταχθεί. Πιστεύω ότι πρέπει να το λάβουμε αυτό υπόψη στις δοσοληψίες και τις συνομιλίες μας με τη Ρωσία τα επόμενα έτη.

  Janusz Onyszkiewicz, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (PL) Η επικείμενη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας θα είναι η πρώτη ευκαιρία να συναντηθούν οι ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ με τις νέες ρωσικές αρχές μετά τις πρόσφατες εκλογές. Συνεπώς, η διάσκεψη θα είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να ενημερωθούμε καλύτερα για τις κατευθύνσεις της ρωσικής πολιτικής, και πώς ενδέχεται να εφαρμοστούν στην πράξη.

Ορισμένες πληροφορίες για το πώς θα είναι αυτή η πολιτική μπορούμε να συλλέξουμε από την ομιλία του Πρόεδρου Medvedev στο Βερολίνο. Υπήρχαν αρκετές ελπιδοφόρες αναφορές στην καταπολέμηση της διαφθοράς και τη διακυβέρνηση σύμφωνα με το κράτος δικαίου. Η δυσκολία είναι ότι ο Πρόεδρος Putin, ο προκάτοχος του κ. Medvedev, δήλωνε περίπου τα ίδια στην αρχή της θητείας του· παρ’ όλα αυτά όλοι γνωρίζουμε πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα και ποια είναι η παρούσα κατάσταση. Ακόμη, η προαναφερθείσα ομιλία περιείχε μια άποψη για τον κόσμο, που διέφερε από αυτό που θα επιθυμούσε να ακούσει κάποιος. Σε αυτό το όραμα για τον κόσμο που παρουσίασε ο κ. Medvedev, η Ευρωπαϊκή Ένωση ή για να είμαστε πιο ακριβείς τα κράτη μέλη της Ένωσης περιορίζονται στον ρόλο των απλών οικονομικών εταίρων της Ρωσίας. Η Ρωσία οραματίζεται να ασκήσει πολιτική δραστηριότητα σε σημαντικά ευρύτερη περιοχή που θα εκτείνεται από το Βανκούβερ μέχρι το Βλαδιβοστόκ.

Αξίζει να σημειωθεί και ένα δεύτερο σημείο. Είναι πιο ειδικό, αλλά επείγον, και αφορά τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας. Βάσει μιας συμφωνίας που συνήφθη το 1994, ρωσικά στρατεύματα με εντολή της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, μια ένωση των πρώην σοβιετικών κρατών, σταθμεύουν στην Αμπχαζία. Η Αμπχαζία είναι τμήμα της Γεωργίας. Όλα υποδηλώνουν ότι αυτά τα στρατεύματα δεν ασκούν ειρηνευτικό ρόλο, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα μέρος της σύγκρουσης μεταξύ αυτονομιστών της Αμπχαζίας και της κυβέρνησης της Γεωργίας, όπως αποδεικνύεται από την κατάρριψη ενός γεωργιανού αεροσκάφους χωρίς κυβερνήτη από ένα ρωσικό. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μονομερή απόφαση που έλαβαν μόνες τους οι ρωσικές αρχές, αυτές οι δυνάμεις ενισχύθηκαν σημαντικά.

Θα απέφερε πραγματικά αποτελέσματα εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετείχε στην επίλυση αυτής της σύγκρουσης, ενεργώντας ως φερέγγυα και αξιόπιστη οντότητα.

  Rebecca Harms, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, έχω ενοχληθεί ελαφρώς από το ότι στις ομιλίες που μόλις ακούσαμε για τις διαπραγματεύσεις και τις επικείμενες συνομιλίες ελάχιστα ειπώθηκαν για το γεγονός ότι η Ευρώπη δεν έχει ενιαία ή ομόφωνη θέση για πολλά θέματα που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια των σημαντικών, κατά τη γνώμη μου, συνομιλιών με τον Πρόεδρο Medvedev. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για ολόκληρο τον τομέα της ενεργειακής πολιτικής. Κατά τη γνώμη μου, πρόκειται για σοβαρό πρόβλημα: μιλάμε πολύ συχνά για την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, αλλά δεν έχουμε καταρτίσει μια κοινή στρατηγική για το θέμα αυτό. Αντιθέτως, τα μεγάλα κράτη μέλη, μεμονωμένα κράτη μέλη, ακολουθούν τις δικές τους στρατηγικές σε αυτό τον τομέα και δεν έχει αναπτυχθεί καμία πραγματικά ενιαία ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια του εφοδιασμού σε σχέση με τις συμφωνίες με τη Ρωσία.

Το ίδιο ισχύει και για άλλον έναν ευαίσθητο τομέα. Επικροτώ το γεγονός ότι, εκτός από το ζήτημα της Γεωργίας, αναφέρθηκαν και άλλες συγκρούσεις, με αποτέλεσμα όταν μιλάμε για τη Γεωργία, να συμπεριλαμβάνεται και η Αμπχαζία και η Οσετία. Υπάρχει άλλο ένα σημείο που πιστεύω ότι απουσιάζει από τις εισαγωγικές δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής, και συγκεκριμένα ορισμένα σχόλια για το πώς θα πρέπει τώρα να αντιμετωπίσουμε αυτές τις παγωμένες συγκρούσεις με τη Ρωσία μετά την απόφαση για το Κοσσυφοπέδιο. Ως Κοινοβούλιο, χρειαζόμαστε περισσότερη ενημέρωση σχετικά με αυτό το ζήτημα και, ως μέλος της αντιπροσωπείας που επισκέφτηκε πρόσφατα τη Μόσχα, ενδιαφέρομαι ιδιαιτέρως για την τύχη των μη κυβερνητικών οργανώσεων στη Ρωσία, καθώς υποφέρουν πολύ εξαιτίας μιας τρομερής νομοθεσίας, και πιστεύω ότι πρέπει να συμπεριλάβουμε στην ημερήσια διάταξη και αυτό το ζήτημα.

  Adam Bielan, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, εδώ και αρκετό διάστημα γνωρίζουμε την ανησυχητική προτίμηση της ρωσικής εταιρείας Gazprom να συγκεντρώνει πρώην ηγέτες χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το καλύτερο παράδειγμα αυτής της τάσης είναι η περίπτωση του κ. Schröder, του πρώην γερμανού καγκελάριου. Ο κ. Schröder αρχικά υπέγραψε μια συμφωνία με τη Ρωσία σχετικά με την κατασκευή του αγωγού αερίου Nord Stream, και στη συνέχεια έλαβε θέση στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας. Παρόμοιες κινήσεις λαμβάνουν χώρα στη νότια Ευρώπη, σε σχέση με το επόμενο εγχείρημα της Gazprom, τον αγωγό αερίου South Stream. Θα ήθελα να τονίσω ότι καμία δυτική εταιρεία ενέργειας δεν διατηρεί τόσο στενούς δεσμούς με τη χώρα εγκατάστασής της όπως η Gazprom με το Κρεμλίνο. Στην περίπτωση των σχεδίων της Gazprom, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ψυχρούς πολιτικούς υπολογισμούς. Οι τυπικοί κανόνες της αγοράς απλώς δεν ισχύουν.

Είναι καιρός να το συνειδητοποιήσει αυτό η Ένωση και να αναλάβει δράση για την αποτροπή μιας κατάστασης όπου μια επιχορηγούμενη από το κράτος εταιρεία μπορεί να χρησιμοποιεί αγωγούς αερίου για να ασκεί πολιτικές πιέσεις. Ο έλεγχος της ενέργειας από τη Ρωσία θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε περαιτέρω αύξηση του κόστους της ενέργειας στην Ευρώπη. Η Ρωσία θα μπορεί επίσης να αποσπά ακόμα μεγαλύτερες πολιτικές παραχωρήσεις ως αντάλλαγμα για την παροχή φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Είναι αρκετά σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναπτύξει καλές σχέσεις με τη Ρωσία. Ωστόσο, για να το πράξει αυτό αποτελεσματικά πρέπει να επιδείξει ενότητα, μια ενότητα που επί του παρόντος μας λείπει. Ελπίζω ειλικρινά η επικείμενη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας να αποτελέσει μια ευκαιρία να αποδειχτεί η αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της ηγεμονίας της Ρωσίας στον ενεργειακό τομέα.

  Vladimír Remek, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (CS) Κυρίες και κύριοι, χαίρομαι που βλέπω ότι τα εμπόδια που έθεσαν ορισμένα κράτη μέλη για να παρακωλύσουν την έναρξη των συνομιλιών με τη Ρωσία σχετικά με τη νέα συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας εντέλει ξεπεράστηκαν. Μετά από 18 μήνες, παραμονές της διάσκεψης κορυφής, η Επιτροπή έλαβε επιτέλους την εντολή να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία. Αυτό μπορεί να ωφελήσει και τις δύο πλευρές, αλλά ας μην είμαστε υπερβολικά αισιόδοξοι. Εάν οι συζητήσεις μας για προβλήματα τόσο σύνθετα όσο, για παράδειγμα, η ενεργειακή συνεργασία, η αλλαγή του κλίματος ή θέματα ασφάλειας διεξάγονται από άκαμπτες θέσεις, από τις οποίες επιτιθέμεθα μεγαλόφωνα ο ένας εναντίον του άλλου με ποικίλες (συχνά μη ρεαλιστικές) απαιτήσεις που καταλήγουν σε τελεσίγραφα, δεν θα επιτύχουμε τίποτα. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ορισμένοι ανάμεσά μας που εξακολουθούν να μην το κατανοούν αυτό. Το λογικό αποτέλεσμα θα είναι ένα «πατ», όπως στο σκάκι. Αυτό που χρειαζόμαστε, ωστόσο, είναι σχέσεις σε ένα νέο επίπεδο, κατάλληλο για τον 21ο αιώνα, και έχουμε την ευκαιρία να το επιτύχουμε. Πιστεύω ότι θα υπηρετήσουμε με τον βέλτιστο τρόπο τα συμφέροντα των πολιτών της ΕΕ εάν αξιοποιήσουμε την ευκαιρία αυτή.

  Bernard Wojciechowski, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, «η Ρωσία είναι ένας γρίφος τυλιγμένος σε μυστήριο μέσα σε ένα αίνιγμα» είχε πει κάποτε ο Τσόρτσιλ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμφωνήσει για το τι επιθυμεί από τη Ρωσία. Το ερώτημα είναι, πόσο γρήγορα;

Η πολιτική ενέργειας κάνει τη Γερμανία να αγνοεί τα αιτήματα της Πολωνίας και της Λιθουανίας. Nord Stream, Depal – φαίνεται ότι όλοι οι αγωγοί από τη Ρωσία μετατρέπονται σε δαμόκλειο σπάθη των κεντρικών ευρωπαϊκών χωρών. Δεν πρόκειται για ουτοπία, όπως είχε πει ο εμπνευστής της περεστρόικα, ο Γκορμπατσώφ. Ο Economist παραδέχεται ότι η σύλληψη της ιδέας για τον αγωγό της Βαλτικής έγινε μυστικά. Οι απαιτήσεις της Λιθουανίας για αυστηρότερους όρους σχετικά με την ενέργεια φαίνονται, ως εκ τούτου, σχετικές. Πολλοί ευρωκράτες εξοργίστηκαν με αυτό για να ενισχύσουν την άποψη των νευρωτικών πρώην κομουνιστικών κρατών.

Από την άλλη πλευρά, ο Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας απειλεί ότι η χώρα του δεν θα αφήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υπαγορεύσει αποφάσεις με αφανείς διαδικασίες στις Βρυξέλλες. Σίγουρα δεν εννοούσε τα ανθρώπινα δικαιώματα, υποθέτω.

Η πρωτοβουλία της «Ανατολικής εταιρικής σχέσης» που δρομολογήθηκε από την Πολωνία και τη Σουηδία μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα. Η τόλμη είναι καλή, αλλά η ευφυΐα καλύτερη.

Η εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας είναι εύθραυστη. Δεν θα είναι επιτυχής χωρίς την Πολωνία, η οποία είναι ο φυσικός γείτονας της Ρωσίας από ξηράς, αέρος και θαλάσσης. Αυτό είναι κάτι που προφανώς όλες οι πλευρές πρέπει να λάβουν υπόψη, ιδιαίτερα σήμερα που η Συνθήκη της Λισαβόνας γκρεμίζεται και τα κομμάτια της μπορεί να βλάψουν οποιονδήποτε βρεθεί στον δρόμο τους. Τα καλά ψηφίσματα αποτελούν άσκοπες προσπάθειες εάν παρεμβαίνουν σε κυρίαρχα κράτη.

«Ίσως υπάρχει ένα κλειδί για τη Ρωσία. Αυτό το κλειδί είναι το ρωσικό εθνικό συμφέρον» πρόσθεσε ο Τσόρτσιλ. Η άποψη ότι «τίποτα δεν είναι αδύνατο στη Ρωσία, εκτός από τη μεταρρύθμιση» φαίνεται να μην ισχύει πλέον. Όποια και εάν είναι η προσέγγιση, η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί με την ΕΕ, και το αντίστροφο.

  Bruno Gollnisch (NI). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όπως ανέφερε ήδη ο κ. Wojciechowski, ο προηγούμενος ομιλητής, οι σχέσεις με τη Ρωσία είναι εξαιρετικά ευαίσθητες και γεμάτες ασάφειες. Κατανοώ τη στάση των συναδέλφων βουλευτών μας από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και τα κράτη της Βαλτικής ιδίως, που βασανίστηκαν πολύ από τη ρωσική κυριαρχία υπό τη μορφή του σοβιετικού ελέγχου και ενός σκληρού και καταπιεστικού συστήματος, που ευτυχώς υποχώρησε. Πιστεύω ότι πρέπει να αδράξουμε την ευκαιρία για να καλλιεργήσουμε πιο φιλικές σχέσεις με τον σπουδαίο ρωσικό λαό, που αναμφίβολα είναι Ευρωπαίοι και κατά κάποιον τρόπο φύλακες των συνόρων της Ευρώπης. Η Ρωσία αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα με εμάς: βρίσκεται αντιμέτωπη με την υπογεννητικότητα, ενώ ταυτόχρονα οι αχανείς ανοικτές εκτάσεις της Σιβηρίας θα μπορούσαν κάλλιστα να αποδειχτούν ελκυστική πρόταση για ενάμισι δισεκατομμύριο Κινέζους που πιστεύουν ότι τους αποσπάστηκε μέρος των εδαφών τους.

Πιστεύω ότι οι παρανοήσεις που μπορεί να υπάρχουν και να επιμένουν σχετικά με τη Ρωσία, και οι οποίες ελπίζουμε να διαλυθούν στη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας στις 14 Νοεμβρίου, αποτελούν επίσης μέρος των ευθυνών μας. Συμπλεύσαμε με την αμερικανική πολιτική και επιστρέψαμε στον Οργανισμό Βορειο-Ατλαντικού Συμφώνου –και μιλάω για τη Γαλλία εδώ–, ο οποίος ήταν μια απάντηση στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Μόλις εξαφανίστηκε το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, πιστεύω ότι η Ρωσία αρκετά νόμιμα άρχισε να υποψιάζεται τις προθέσεις μας και θα ήθελα αυτές οι παρεξηγήσεις να λυθούν και από τις δύο πλευρές.

  Elmar Brok (PPE-DE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, δεδομένου του αριθμού των συναδέλφων βουλευτών που αντιτίθενται στη Συνθήκη της Λισαβόνας οι οποίοι ζήτησαν ενιαία πολιτική προς τη Ρωσία, επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω τα εξής: στη Μόσχα άνοιξαν σαμπάνιες μετά το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στην Ιρλανδία, καθώς εκλαμβάνεται ως μία ακόμη απόδειξη της αδυναμίας της Ευρώπης, που επιτρέπει στη Ρωσία να επιστρέψει στη συνήθη τακτική της με τις μεμονωμένες χώρες.

Χαίρομαι που είναι δυνατή πλέον η διαπραγμάτευση της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας, στο πλαίσιο της οποίας πρέπει να επισημανθούν καίρια ζητήματα όπως η ενεργειακή ασφάλεια. Η Συνθήκη της Λισαβόνας θα μας δώσει την ικανότητα να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα, μαζί με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Είμαι βέβαιος ότι, ακριβώς όπως και η καγκελάριος Merkel, η σλοβενική Προεδρία θα εκπροσωπήσει τα συμφέροντα της Ευρώπης και ότι η ίδια η καγκελάριος Merkel στο Sochi θα υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα πολιτικά συμφέροντα. Είμαι σίγουρος ότι το αποτέλεσμα θα είναι επιτυχές, και πρέπει να υπενθυμίσουμε στον κ. Medvedev όσα έχει δηλώσει ο ίδιος, συγκεκριμένα ότι τα κράτη πρέπει να εκτιμώνται ανάλογα με την ανάπτυξη της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τα σχόλιά του.

Ωστόσο, πρέπει επίσης να καταστήσουμε σαφές ότι έχουμε κοινά συμφέροντα με τη Ρωσία, όχι μόνο όσον αφορά τα θέματα ενέργειας, όπου πρέπει να επιτύχουμε ασφάλεια εφοδιασμού. Εξάλλου, η Ρωσία είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Πώς μπορούμε να σταματήσουμε τη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής εάν δεν ταχθεί η Ρωσία με το μέρος μας ή εάν δεν αντιμετωπίσουμε ζητήματα όπως το Ιράν, η Μέση Ανατολή και διάφορες άλλες περιοχές; Πρέπει να το καταστήσουμε σαφές. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, η Ρωσία δεν πρέπει να εξασφαλίσει υπερβολικά μεγάλη δύναμη μέσω της Gazprom. Οι Ρώσοι πρέπει να υπόκεινται στους ίδιους κανόνες ανταγωνισμού με όλους τους υπόλοιπους.

Επιτρέψτε μου να κάνω ένα τελευταίο σχόλιο: εάν επιδιώκουμε να διασφαλίσουμε τα κοινά μας συμφέροντα με τη Ρωσία μέσω μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης, πρέπει να καταστεί σαφές ότι δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για πολιτική του «εγγύς εξωτερικού» και των «σφαιρών επιρροής». Στην Ευρώπη των ανεξάρτητων κρατών, κάθε χώρα πρέπει να έχει το δικαίωμα, βάσει της συμφωνίας του Ελσίνκι, να συμμετέχει σε μια συμμαχία ή όχι, ανάλογα με το τι θεωρεί κατάλληλο. Καμία άλλη χώρα δεν έχει δικαίωμα αρνησικυρίας σε ανεξάρτητες αποφάσεις που λαμβάνονται από άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Και αυτό πρέπει να γίνει σαφές.

  Hannes Swoboda (PSE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, πολλοί συνάδελφοι βουλευτές του Κοινοβουλίου κατάγονται από χώρες με κακές εμπειρίες από τη Σοβιετική Ένωση. Η Επίτροπος και εγώ καταγόμαστε από μια χώρα που είχε και καλές και κακές εμπειρίες από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Η σημερινή Ρωσία θυμίζει κατά κάποιον τρόπο την παλαιά ΕΣΣΔ. Εντούτοις, είναι μια νέα Ρωσία και έχει νέες δυνατότητες.

Η αποστολή μας τώρα είναι να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσουμε ότι θα επιτύχουμε μια νέα Ρωσία που δεν θα μας υπενθυμίζει πλέον τη Σοβιετική Ένωση του παρελθόντος. Δύο πράγματα χρειάζονται γι’ αυτό: σαφής και κατηγορηματική στάση και προθυμία να συμμετάσχουμε σε διάλογο με αυτή τη νέα Ρωσία. Σχετικά με το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου, για παράδειγμα, έχουμε υιοθετήσει διαφορετική θέση από τη Ρωσία, αλλά και πάλι πρέπει να συνομιλήσουμε με τη Ρωσία ώστε να μπορέσουμε να επιλύσουμε τα προβλήματα. Η πολιτική γειτονίας αποτελεί ένα άλλο παράδειγμα: έχουμε να κάνουμε διαφορετική προσφορά στις γειτονικές χώρες, ενώ η Ρωσία συχνά εξακολουθεί να υιοθετεί ιμπεριαλιστική στάση προς το «εγγύς εξωτερικό» της.

Εάν επιθυμούμε να βοηθήσουμε αυτές τις χώρες, πρέπει να παράσχουμε σαφή στήριξη σε χώρες όπως η Γεωργία, για παράδειγμα, αλλά πρέπει επίσης να συζητήσουμε με τη Ρωσία σχετικά με τους τρόπους επίτευξης ειρηνικής επίλυσης αυτών των συγκρούσεων, είτε αναφερόμαστε στην Αμπχαζία είτε αναφερόμαστε στη Νότια Οσετία.

Όσον αφορά τα ενεργειακά ζητήματα, οφείλουμε να διασφαλίσουμε τους δικούς μας πόρους· χρειαζόμαστε, για παράδειγμα, έναν αγωγό Nabucco, ώστε να βρισκόμαστε σε ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση έναντι της Ρωσίας. Εντούτοις, πρέπει να διαπραγματευτούμε με τη Ρωσία σχετικά με ενεργειακά και άλλα ζητήματα. Ως εκ τούτου, η Ομάδα μου και εγώ δεν αποκλείουμε την πιθανότητα να χρειαστούμε και τα δύο αυτά πράγματα –μια σαφή και κατηγορηματική θέση, και μια ανεξάρτητη πολιτική– έτσι ώστε από αυτή την ισχυρή θέση να μπορέσουμε να διεξαγάγουμε διαπραγματεύσεις και συνομιλίες με τη Ρωσία. Ευελπιστώ να επιτύχουμε τον στόχο μας.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. DOS SANTOS
Αντιπροέδρου

  Henrik Lax (ALDE). - (SV) Το θέμα της ενέργειας θα καταλάβει σημαντική θέση στη διάσκεψη κορυφής. Η ΕΕ χρειάζεται φυσικό αέριο από τη Ρωσία και η Ρωσία χρειάζεται εισόδημα από τις εξαγωγές της στην Ευρώπη. Η διάσκεψη θα αποδειχθεί ενδεχομένως καθοριστικής σημασίας, όσον αφορά την απόφαση για το αν θα γίνει πραγματικότητα ο αγωγός αερίου Nord Stream από τη Ρωσία προς τη Γερμανία μέσω Βαλτικής.

Το έργο αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές στο ευαίσθητο οικοσύστημα της Βαλτικής Θάλασσας, όμως η πλέον σοβαρή απειλή για το ίδιο το έργο είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στη Ρωσία και τις χώρες της Βαλτικής. Προκειμένου να γίνει πραγματικότητα ο αγωγός αερίου, απαιτούνται σαφή μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης ανάμεσα σε δύο μέρη, τη Ρωσία και τη Γερμανία. Η Ρωσία, μεταξύ άλλων, πρέπει να επικυρώσει τη Σύμβαση του Espoo, η οποία ρυθμίζει την κατανομή αρμοδιοτήτων σε διακρατικά έργα τα οποία ενδέχεται να έχουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε γειτονικές χώρες, και να σταματήσει κάθε αναφορά στο ενδεχόμενο το ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό και ο στρατός ξηράς να συμμετάσχουν στην κατασκευή του αγωγού. Κάτι τέτοιο δεν θα επιτραπεί ποτέ, τουλάχιστον όχι στα χωρικά ύδατα της Φινλανδίας. Η Γερμανία, από την πλευρά της, πρέπει καταρχάς να παραδεχθεί ότι το έργο επηρεάζει όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ γύρω από τη Βαλτική Θάλασσα και αποτελεί κοινή υπόθεση της ΕΕ. Η Γερμανία οφείλει επίσης να σταθεί αλληλέγγυα προς την Πολωνία και τα τρία βαλτικά κράτη και να τους πείσει ότι δεν θα τύχουν διακριτικής μεταχείρισης όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό τους ως αποτέλεσμα του εν λόγω έργου. Η Γερμανία οφείλει να τιμήσει το ψήφισμα το οποίο συζητάμε και σύμφωνα με το οποίο η ΕΕ πρέπει να είναι ενωμένη απέναντι στη Ρωσία σε ενεργειακά έργα μεγάλης κλίμακας. Ο αγωγός αερίου δεν πρέπει να απειλήσει την εσωτερική αγορά της ΕΕ. Η ΕΕ, και όχι η ρωσική Gazprom, πρέπει να καθορίζει τους κανόνες του ενεργειακού εμπορίου στην εσωτερική αγορά.

  Ģirts Valdis Kristovskis (UEN). – (LV) Κυρίες και κύριοι, η Επίτροπος Ferrero-Waldner με την ομιλία της μας έκανε να πιστέψουμε ότι το ψήφισμα του Κοινοβουλίου συνιστά λαμπρό παράδειγμα πολιτικής ορθότητας· ίσως μάλιστα να αποτελεί κάτι σαν υπόκλιση προς το νέο πρόεδρο της Ρωσίας, κ. Medvedev. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να ξεχνούμε το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός Putin –ο Πρόεδρος και ο κ. Putin– είναι ουσιαστικά το ίδιο και το αυτό πρόσωπο και ότι εφαρμόζει πολιτική «διαίρει και βασίλευε» έχοντας ως στόχο απευθείας τα κράτη μέλη της ΕΕ. Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι εξαιρετικά σημαντικό η συμφωνία εταιρικής σχέσης να στεφθεί με επιτυχία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να φανεί αδύναμη. Στις συνομιλίες πρέπει να επιδείξει την ενότητα των κρατών μελών και την αλληλεγγύη της ως δύναμης. Πρέπει να περιορίσει την έλλειψη συνοχής που δείχνει η Ρωσία έως σήμερα και να προωθήσει μια ολοκληρωμένη αγορά, καθώς και την ελεύθερη πρόσβαση στις υποδομές και τις επενδύσεις στη Ρωσία. Πρέπει να απαιτήσει από τη Ρωσία να δείξει προθυμία όσον αφορά τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Πρέπει να ενισχύσουμε την ενιαία θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα στρατηγικής σημασίας όσον αφορά κράτη με μη δημοκρατικά καθεστώτα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να επιβεβαιώσει ότι παραμένει προπύργιο της δημοκρατίας και των κοινών αξιών.

  Sylwester Chruszcz (NI). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, η συνάντηση των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ρωσίας στη Σιβηρία πρέπει να είναι συνάντηση φίλων οι οποίοι επιδιώκουν πραγματική συνεννόηση. Αν επιθυμούμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας, πρέπει να συμπεριφερόμαστε με σοβαρότητα στους εταίρους μας. Άκουσα στο Κοινοβούλιο να λέγεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να διδάξει στη Ρωσία τους κανόνες της δημοκρατίας. Ωστόσο, υπάρχει δημοκρατικό έλλειμμα στις Βρυξέλλες. Άκουσα επίσης να αμφισβητούνται τα αποτελέσματα του ιρλανδικού δημοψηφίσματος εδώ, στο ίδιο το Σώμα.

Ειπώθηκε επίσης στο Κοινοβούλιο ότι οι βουλευτές ανησυχούν για την κατάσταση στη Γεωργία. Δεν είναι αυτό το άκρον άωτον της υποκρισίας; Τη μια μέρα παραβιάζεται η εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας με την αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου και την επομένη ο λαός της Αμπχαζίας στερείται τη δυνατότητα ανεξαρτησίας και πληροφορείται ότι στη χώρα του ισχύουν διαφορετικοί κανόνες. Κυρίες και κύριοι, πρέπει να κατανοήσετε ότι ο Στάλιν κατέκτησε την Αμπχαζία και την προσάρτησε στη Γεωργία. Δεν μπορούμε να αναμειχθούμε σήμερα σε έναν κόσμο, τον οποίο δεν κατανοούμε. Θεωρώ ότι αν είναι να συνδιαλλαγούμε με τους Ρώσους, πρέπει να κατανοήσουμε όχι μόνο την ιστορία τους αλλά και τη νοοτροπία τους. Είναι προφανές ότι η Ρωσία απολαμβάνει καλής διακυβέρνησης αυτόν τον καιρό. Η ζωή του ρωσικού λαού βελτιώνεται και η Ρωσία καθίσταται δημοκρατική χώρα. Είναι αδικαιολόγητο το διδακτικό ύφος που έχουν υιοθετήσει οι κοινοτικοί αξιωματούχοι. Το μόνο που κερδίζουμε είναι τον ενοχλημένο χλευασμό της Μόσχας.

  Ria Oomen-Ruijten (PPE-DE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, ο μόνος τρόπος να αποφεύγουμε τις παρεξηγήσεις είναι να συζητάμε μεταξύ μας. Οι συζητήσεις που θα λάβουν χώρα μεταξύ μας θα είναι τεταμένες γιατί αρχίζουμε διάλογο με τη Ρωσική Ομοσπονδία, ξεκινώντας συνομιλίες για τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας. Είναι θετικό το ότι πρόκειται να αρχίσουν τώρα οι διαπραγματεύσεις. Πάρα πολλά έχουν αλλάξει τα τελευταία 10 χρόνια, τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως εξαρτώμαστε περισσότερο από ποτέ ο ένας από τον άλλο. Γι’ αυτό, οι καλές δεσμευτικές συμφωνίες στον ενεργειακό τομέα, αλλά και για την κλιματική αλλαγή, είναι απαραίτητες και για τις δύο πλευρές. Κύριε Πρόεδρε, μιλώντας γι’ αυτές τις συμφωνίες δεν πρέπει να λησμονούμε και ορισμένες θεμελιώδεις αρχές. Παρότι ορισμένα κράτη μέλη μπορεί να αμφιβάλλουν, σήμερα περισσότερο από ποτέ πρέπει να εργασθούμε σκληρά για τις κοινοτικές αξίες, όπως είναι η ενίσχυση του κράτους δικαίου, η πάταξη της διαφθοράς και η ανάδειξη της σημασίας του ανεξάρτητου κοινωνικού διαλόγου στην ίδια τη Ρωσία.

Κύριε Πρόεδρε, οι διαπραγματεύσεις δεν θα είναι εύκολες. Η νέα συμφωνία δεν πρέπει να έχει μόνο θεωρητική αξία, κατά τη γνώμη μου, αλλά πρέπει να καθιστά δεσμευτικά ορισμένα απολύτως απαραίτητα στοιχεία και για τα δύο μέρη.

Κύριε Πρόεδρε, δεν μπορούμε να περιμένουμε να τεθεί επί τάπητος η συμφωνία, γιατί ήδη από τώρα πρέπει να λάβουμε θετικά μηνύματα από το Κρεμλίνο όσον αφορά ορισμένα άλλα ζητήματα· ανησυχώ ιδιαίτερα για ορισμένες εξελίξεις: την Τσετσενία, την υπόθεση TNK κατά BP και την Αμπχαζία. Θα ήθελα να μας εξηγήσει ο Πρόεδρος τι εννοεί ακριβώς λέγοντας κοινή δράση.

  Kristian Vigenin (PSE). - (BG) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, αγαπητοί συνάδελφοι, θα ήθελα καταρχάς να πω ότι ο κόσμος είναι πολύ διαφορετικός σήμερα και ότι η παράθεση συνασπισμών χωρών αποτελεί λείψανο του παρελθόντος. Και η Ρωσία έχει αλλάξει σημαντικά. Η Ρωσία του Ιουνίου του 2008 διαφέρει πολύ από τη Ρωσία του Ιουνίου του 2000, για παράδειγμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει την πρόκληση να οικοδομήσει και να αναπτύξει ένα νέο είδος σχέσεων, του οποίου δεν υπήρξε όμοιο κατά το παρελθόν. Πρέπει να αναπτύξουμε αυτές τις σχέσεις κατανοώντας σαφώς ότι μας ενώνουν πολλά περισσότερα από όσα μας χωρίζουν. Μπορούμε να επιλύσουμε πολλά προβλήματα απλώς και μόνο συνεργαζόμενοι με τη Ρωσία. Αυτό αφορά επίσης και ζητήματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όπως η κλιματική αλλαγή, η καταπολέμηση της πείνας και των επιδημιών, η τρομοκρατία. Υπάρχουν και άλλα ζητήματα τα οποία είναι εκ φύσεως περιφερειακά, αλλά έχουν εξαιρετική σημασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση: ενεργειακή ασφάλεια, εμπορικοί και οικονομικοί δεσμοί, σχέσεις με κοινούς γείτονες. Υπάρχουν βεβαίως και θέματα τα οποία μας χωρίζουν: ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία λόγου, πώς αντιλαμβανόμαστε την έννοια της δημοκρατίας και τα δημοκρατικά συστήματα. Πρέπει, ωστόσο, να είμαστε αρκετά ρεαλιστές και να προωθήσουμε τον διάλογο όχι με αντιπαραθέσεις αλλά επικεντρωνόμενοι στους κοινούς μας στόχους.

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει οξυνθεί η δυσπιστία, όμως τώρα έχουμε την ευκαιρία να αρχίσουμε διάλογο με τον νέο ένοικο του Κρεμλίνου. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στον ρόλο της Ρωσίας στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε ενεργό διάλογο, προκειμένου να δεσμευθεί η Ρωσία να εξεύρει λύσεις για τα προβλήματα της περιοχής και να πεισθεί να συνδράμει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης σταθερότητας, μεταξύ άλλων και μέσω της αποστολής EULEX στο Κοσσυφοπέδιο. Θα ήθελα η επικείμενη διάσκεψη να ασχοληθεί και με τον ρόλο της Ρωσίας στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου και να αναγνωρίσει ότι από εμάς εξαρτάται το αν θα εφαρμοσθεί ή όχι η πολιτική του «διαίρει και βασίλευε».

  István Szent-Iványi (ALDE). - (HU) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, στον εναρκτήριο λόγο του ο Πρόεδρος Medvedev δήλωσε την πίστη του προς τη δημοκρατία, δηλώνοντας ότι θεωρεί πως το πλέον σημαντικό του καθήκον είναι η αποκατάσταση του κράτους δικαίου. Αν δεν πρόκειται για κενολογίες και το κατορθώσει αυτό, τότε υπάρχει πραγματική ελπίδα να βελτιωθούν σημαντικά οι σχέσεις με τη Ρωσία. Οι προσδοκίες μας δεν είναι ιδιαίτερα υψηλές, είμαστε όμως ανοικτοί και αισιόδοξοι. Το να αναδειχθεί η Ρωσία σε σταθερό και αξιόπιστο εταίρο, ικανό να συμβάλλει στην επίλυση συγκρούσεων οι οποίες έχουν φθάσει σε αδιέξοδο, καθώς και στην αποτροπή της διάδοσης των πυρηνικών, είναι απολύτως προς το συμφέρον μας. Βλέπουμε τη Ρωσία ως εταίρο, αλλά πρέπει κι εκείνη να αποφασίσει αν μας βλέπει ως εταίρο ή ως αντίπαλο, κατά του οποίου πρέπει να στραφεί και να παλέψει. Χαιρετίζουμε την πρόθεση να υπογραφεί νέα συμφωνία εταιρικής σχέσης ΕΕ-Ρωσίας· η συμφωνία αυτή θα πρέπει να επεκταθεί ώστε να καλύπτει ενεργειακά θέματα, ενώ θα πρέπει να περιλαμβάνει και τις θεμελιώδεις αρχές του Χάρτη Ενέργειας. Η Ευρώπη πρέπει να υιοθετήσει αποφασιστική και ενιαία θέση στις διαπραγματεύσεις, αν επιθυμεί να επιτύχει πραγματικά αποτελέσματα.

Πιστεύω ότι αποτελεί θετική ένδειξη το γεγονός πως η διάσκεψη κορυφής πρόκειται να διεξαχθεί στην πρωτεύουσα του Khanty-Mansi. Η Παγκόσμια Διάσκεψη των Φινο-ουγγρικών Λαών έχει επίσης προγραμματισθεί να πραγματοποιηθεί εκεί την ίδια χρονική περίοδο. Ελπίζω ότι αυτή δεν είναι μια και μοναδική χειρονομία της Ρωσίας προς τους φινο-ουγγρικούς λαούς, αλλά ότι ειλικρινά σκοπεύει να βελτιώσει την κατάσταση και να εγγυηθεί τα δικαιώματά τους. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να ζητήσω από την Επίτροπο Ferrero-Waldner και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιταχύνουν το έργο της υλοποίησης των «προπαρασκευαστικών μέτρων» με στόχο την παροχή βοήθειας προς τους φινο-ουγγρικούς λαούς γιατί έχουμε την εντύπωση ότι οι ελλείψεις στον τομέα αυτόν είναι τεράστιες. Ευχαριστώ.

  Inese Vaidere (UEN). – (LV) Κυρίες και κύριοι, το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας συνέταξε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τον τρόπο αξιοποίησης των πολιτών της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κυρίως στις χώρες της Βαλτικής, προκειμένου να ενισχυθεί η πολιτική και οικονομική επιρροή της Ρωσίας. Ο Πρόεδρος Medvedev μόλις υπέγραψε διάταγμα για την κατάργηση των θεωρήσεων εισόδου προς τη Ρωσία για τους λετονούς και εσθονούς μη πολίτες, αναγνωρίζοντάς τους ουσιαστικά ως ρώσους πολίτες. Συνεπώς οι μη πολίτες, οι οποίοι, προκειμένου να αποκτήσουν ιθαγένεια, χρειάζεται μόνο να μάθουν λίγο την τοπική γλώσσα, θα αποκτήσουν πολύ περισσότερα προνόμια από τους πολίτες και θα έχουν λιγότερα κίνητρα να αποκτήσουν την ιθαγένεια. Αυτή η κίνηση –όπως η απόφαση να τους εκχωρηθεί δικαίωμα ψήφου στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης– αποτελεί πραγματική τροχοπέδη στην ενσωμάτωση των μη πολιτών. Η «ελεγχόμενη δημοκρατία» της Ρωσίας ανακοίνωσε την αύξηση των περιορισμών στην ελευθερία του Τύπου, την ελευθερία έκφρασης και του συνέρχεσθαι. Οι πραγματικοί υπέρμαχοι της δημοκρατίας στη Ρωσία ζήτησαν την υποστήριξή μας κατ’ επανάληψη, τόσο με εκκλήσεις προς την Υποεπιτροπή των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όσο και κατά την επίσκεψη στη Μόσχα. Λόγω του σχεδιασμένου ρεαλισμού του ψηφίσματος, ωστόσο, λησμονήσαμε τις αρχές μας, ακόμη κι αν στην πράξη ολόκληρη η οικονομική ανάπτυξη της Ρωσίας βασίζεται στις δικές μας δαπάνες για ενεργειακούς πόρους.

  Jana Bobošíková (NI). - (CS) Κυρίες και κύριοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση –και εννοώ το Συμβούλιο– πρέπει να προσδιορίσει σαφώς πώς φαντάζεται τις σχέσεις με τη Ρωσία. Πρέπει να καταστεί σαφές το αν οι διαπραγματεύσεις αναφορικά με τις προμήθειες αερίου, για παράδειγμα, το Κοσσυφοπέδιο, την ελευθερία λόγου και τα ανθρώπινα δικαιώματα πρόκειται να διεξαχθούν από μεμονωμένα κράτη μέλη ξεχωριστά ή αν υπάρχει περίπτωση να επιτευχθεί συναίνεση, τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο, σε ορισμένα θέματα κοινού συμφέροντος. Κατά τη γνώμη μου, είναι προς το συμφέρον των πολιτών η Ένωση να ομιλεί με μία φωνή όταν συνδιαλέγεται με τη Ρωσία. Δυστυχώς, δεν ισχύει κάτι τέτοιο στην πράξη. Πρέπει να ασκήσουμε πίεση για τη δημιουργία ενός πιο σταθερού επιχειρηματικού και πολιτικού κλίματος στη Ρωσία, στο οποίο θα υπάρχουν λιγότεροι φραγμοί στις εισαγωγές και περισσότερος χώρος για επενδυτές από την Ένωση. Σε αυτό θα συμβάλει οπωσδήποτε η ένταξη της Ρωσίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Φυσικά όλοι μας θα πρέπει να επιμείνουμε όσον αφορά τον σεβασμό των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών ως μέρος μιας τέτοιας εταιρικής σχέσης. Η Ένωση, η οποία είναι μια ισχυρή και πολύπλευρη οντότητα, και η Ρωσία, μια υπερδύναμη, πρέπει να πάψουν να συμπεριφέρονται σαν δύο πόλεις τις οποίες συνδέει μόνο ένας στενός δρόμος και ένας αγωγός αερίου. Και οι δύο πρέπει να αγωνιστούν για μεγαλύτερη αμοιβαία οικονομική ολοκλήρωση και η εταιρική τους σχέση πρέπει να είναι γάμος συμφέροντος και όχι γάμος από έρωτα.

  Tunne Kelam (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, παρότι χαιρετίζει τα λόγια του Προέδρου Medvedev για τη σημασία των πολιτικών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, η ΕΕ πρέπει να καταστήσει απολύτως σαφές ότι η αξιοπιστία των δηλώσεών του θα αποτιμάται μόνο με τον απόλυτο σεβασμό που θα δείξει στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και με τη συμβολή του στην αναμόρφωση αυτού του οργάνου.

Το σημαντικότερο σημείο εκκίνησης για καλύτερες σχέσεις είναι η ενότητα μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Τονίζουμε κυρίως την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στα μακροπρόθεσμα οφέλη μιας κοινής θέσης έναντι των βραχυπρόθεσμων πλεονεκτημάτων των διμερών συμφωνιών σε μεμονωμένα ζητήματα.

Οι προτεραιότητες αυτές αφορούν κυρίως τον τομέα των οικονομικών και της ενέργειας, όπου οι αρχές της διαφάνειας και της αμοιβαιότητας αποτελούν τη μοναδική βάση για μακροπρόθεσμη συνεργασία, από κοινού με την ίση πρόσβαση στις αγορές, τις υποδομές και τις επενδύσεις.

  Reino Paasilinna (PSE). - (FI) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, έχω ενώπιόν μου μια μελέτη η οποία πραγματοποιήθηκε φέτος σε ρώσους επιχειρηματίες. Παραδόξως εκφράζουν παρόμοιες σκέψεις με τις δικές μας. Πώς θέλουν να είναι η Ρωσία το 2020; Μεταξύ του 50% και 70% αυτών επιθυμούν οι Ρώσοι να είναι ελεύθεροι, δεύτερον με καλό μορφωτικό επίπεδο, τρίτον ενσωματωμένοι, τέταρτον να σέβονται τους νόμους και πέμπτον να είναι υγιείς. Σε καμία περίπτωση δεν εκφράζονται εδώ κακές προθέσεις. Μόνο το 30% αυτών των επιχειρηματιών δήλωσαν ότι θα ήθελαν να είναι πλούσιοι. Ως εκ τούτου, δεν υφίσταται πλέον το ζήτημα των ολιγαρχιών που όλοι θυμόμαστε.

Πρόθεση της Ρωσίας είναι να εκσυγχρονιστεί και τον στόχο αυτό συμμερίζονται τόσο οι ηγέτες της χώρας όσο και οι πολίτες. Οι ανησυχίες των ερωτηθέντων επιχειρηματιών μάς είναι οικείες: το 70% θεωρούν ότι ο γηράσκων πληθυσμός συνιστά ανησυχητικό φαινόμενο, όπως και εμείς. Όσον αφορά τη διαφθορά στα υψηλά κλιμάκια, εδώ αυτό συμβαίνει σε μικρότερο ποσοστό, αλλά εκεί είναι πολύ σύνηθες φαινόμενο. Πάνω από το 50% θεωρούν ότι η ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και τα πολιτικά δικαιώματα είναι σημαντικά στοιχεία. Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο συνιστά ακόμη μια πηγή ανησυχίας. Μπορούμε να αποτελέσουμε παράδειγμα προς μίμηση και να συνδράμουμε όπου οι υποδομές είναι ανεπαρκείς και η γραφειοκρατία άκαμπτη. Γι’ αυτό, πιστεύω ότι έχουμε την ευκαιρία, τώρα που εξαρτώμαστε από τη Ρωσία στον ενεργειακό τομέα, να προσφέρουμε την εμπειρογνωμοσύνη μας και να προωθήσουμε τον εκσυγχρονισμό της χώρας, κάτι που άλλωστε είναι και ο στόχος της.

  Christopher Beazley (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, η Επίτροπος Ferrero-Waldner αναφέρθηκε στη σημασία της βελτίωσης των σχέσεων ΕΕ και Ρωσίας.

Ένας τομέας εξαιρετικά σημαντικός, κατά τη γνώμη μου, είναι αυτός της κοινωνίας των πολιτών. Εξετάζει η Επίτροπος το ενδεχόμενο υλοποίησης ορισμένων ειδικών προγραμμάτων ή έργων που θα μπορούσαμε να μελετήσουμε στους τομείς των πανεπιστημιακών, πολιτιστικών και καλλιτεχνικών ανταλλαγών, και αν ναι, πώς ακριβώς;

Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να επαναλάβουμε την απογοήτευσή μας εν προκειμένω. Τα γραφεία του Βρετανικού Συμβουλίου στην Αγία Πετρούπολη και το Εκατερίνενμπουργκ έκλεισαν, αντίθετα προς κάθε κανονική διπλωματική πρακτική.

Αξίζει επίσης να μελετήσουμε τις σχέσεις στον ενεργειακό τομέα. Ως καλοί πελάτες, βρισκόμαστε σε πλεονεκτική θέση. Η Gazprom σαφώς απέτυχε να πείσει την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και την Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πρέπει να προσπαθήσει ξανά. Χρειαζόμαστε καλές σχέσεις όπου δεν θα φαινόμαστε αφελείς, δεν θα βασιζόμαστε σε ευσεβείς πόθους και όπου οι ρώσοι εταίροι και συνάδελφοι δεν θα είναι καχύποπτοι και δεν θα θεωρούν ότι απειλούνται ή ότι πρέπει να φανούν επιθετικοί.

  Adrian Severin (PSE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, η επόμενη διάσκεψη κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ρωσίας θα διεξαχθεί ανάμεσα σε μια ανερχόμενη Ρωσική Ομοσπονδία –ακόμη κι αν αυτό είναι παροδικό– και μια ΕΕ η οποία δεν έχει πληγεί μόνο από το ιρλανδικό όχι στη Συνθήκη της Λισαβόνας αλλά και από την έλλειψη σαφούς οράματος για την έξοδο από την κρίση.

Η ίδια η Ρωσία αποτελεί διχαστικό θέμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγματι μας έχει χωρίσει σε ιδεολόγους και ρεαλιστές· σε φιλοπόλεμους υπερμάχους της γεωστρατηγικής και υποστηρικτές της συμφιλιωτικής προσέγγισης· σε παλαιούς μαχητές του Ψυχρού Πολέμου και νέους ωφελιμιστές καιροσκόπους.

Από την άλλη, ένα σοβαρό πρόβλημα είναι ότι η Ρωσία δεν έχει ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική, αλλά προτιμά να συνδιαλέγεται με κάθε κράτος μέλος της Ένωσης χωριστά. Δεν θα καταφέρουμε να αλλάξουμε αυτήν την κατάσταση αν δεν καθιερώσουμε μια πραγματικά κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για τη Ρωσία. Πρέπει να πούμε στη Ρωσία ότι, προκειμένου να έχει καλές επιχειρηματικές σχέσεις μαζί μας και να επωφεληθεί από το αμοιβαίο άνοιγμα των αγορών, απαιτείται θεσμική και πολιτική διαλειτουργικότητα η οποία να εξασφαλίζει τη διάκριση ανάμεσα στις οικονομικές πολιτικές και τις γεωπολιτικές στρατηγικές.

Επομένως, απαιτείται κοινός χώρος δικαιοσύνης, ελευθερίας και ασφάλειας ο οποίος να διέπεται από διαφάνεια, υπευθυνότητα και ανοικτό χαρακτήρα.

  Francisco José Millán Mon (PPE-DE). - (ES) Κύριε Πρόεδρε, οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ρωσίας θα πρέπει να είναι εποικοδομητικές, αλλά και απαιτητικές. Όπως και εμείς, και η Ρωσία είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και, ως εκ τούτου, οφείλει να σέβεται τις αρχές και τις αξίες του.

Με χαροποιεί το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Medvedev τόνισε προσφάτως τη σημασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ρωσία έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν ισχυρές σχέσεις. Τώρα αντιμετωπίζουμε την πρόκληση να διαπραγματευθούμε τη νέα Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας, η οποία θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε ταχύτερη πρόοδο στον τομέα των αποκαλούμενων «τεσσάρων κοινών χώρων».

Θέλω να τονίσω τη σημασία ενός από τους εν λόγω χώρους: τις οικονομικές σχέσεις. Πάνω από το ήμισυ του ρωσικού εμπορίου διεξάγεται με την Ένωση. Η δημιουργία ολοκληρωμένης αγοράς, με διαφανείς κανόνες χωρίς διακρίσεις, θα ενισχύσει και θα διαφοροποιήσει τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εξίσου σημαντική είναι και η επίτευξη μεγαλύτερης νομικής βεβαιότητας στη Ρωσία.

Κυρίες και κύριοι, η Μόσχα είναι σημαντικός παράγοντας της διεθνούς σκηνής. Η συνεργασία με ένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι καθοριστικής σημασίας, προκειμένου να επιτευχθεί ειρήνη και σταθερότητα στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Όσο για την ΕΕ, τα 27 κράτη μέλη πρέπει να υιοθετήσουν ενιαία στάση ως προς τις σχέσεις τους με τη Ρωσία. Όλοι οι αναλυτές, και προσφάτως ο Mark Leonard σε μια ενδιαφέρουσα μελέτη, τονίζουν ότι η έλλειψη κοινής θέσης είναι καταστροφική για την Ένωση...

(Ο πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Csaba Sándor Tabajdi (PSE). - (HU) Κύριε Πρόεδρε, η επικείμενη διάσκεψη κορυφής αίρει το αδιέξοδο, το οποίο διαρκεί εδώ και πάνω από ενάμιση χρόνο, και ελπίζουμε ότι θα επιφέρει σημαντική πρόοδο στις σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται τη Ρωσία, αλλά ας μην γελιόμαστε, και η Ρωσία χρειάζεται την Ευρώπη τουλάχιστον στον ίδιο βαθμό ως οικονομικό εταίρο και ως καταναλωτή ενέργειας. Εξαρτώμαστε ο ένας από τον άλλο στον τομέα της ενέργειας και σε πολλά άλλα θέματα. Γι’ αυτό, θεωρώ ότι οι φόβοι σχετικά με την αυξανόμενη ρωσική επιρροή είναι υπερβολικοί, αν και σε πολλές δηλώσεις της η ρωσική ηγεσία φαίνεται να τους επιβεβαιώνει. Είναι ζωτικής σημασίας να καθιερωθεί το συντομότερο δυνατόν αμοιβαίο καθεστώς ταξιδιών χωρίς υποχρέωση θεώρησης προς το συμφέρον της μελλοντικής ανάπτυξης των στρατηγικών σχέσεων ανάμεσα στην ΕΕ και τη Ρωσία· αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την πρόοδο στις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας. Ολοκληρώνοντας, ως πρόεδρος του Φινο-ουγγρικού Φόρουμ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα ήθελα να επαναλάβω το αίτημα του συναδέλφου κ. Szent-Iványi προς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ οι οποίοι θα συμμετάσχουν στη διάσκεψη κορυφής: σας παρακαλούμε, υποστηρίξτε τους φινο-ουγγρικούς λαούς. Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

  Bernd Posselt (PPE-DE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, συμμερίζομαι κι εγώ την άποψη ότι ο αγωγός μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας θα πρέπει να κατασκευασθεί μόνο εφόσον συμφωνήσουν και τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα κράτη μέλη της ΕΕ. Όμως, τα εν λόγω κράτη μέλη δεν θα πρέπει μετά να διαπραγματευθούν με μια άλλη υπερδύναμη, δηλαδή τις ΗΠΑ, αναφορικά με τους πυραύλους ή τις θεωρήσεις. Η Ευρώπη θα είναι σε θέση να αποκτήσει σθεναρή θέση έναντι των ΗΠΑ και της Ρωσίας μόνο αν διαθέτει ενιαίο μέτωπο.

Θέλω να αποσαφηνίσω ένα πράγμα: είναι καθήκον μας να πούμε στους Ρώσους ότι είναι προς όφελος των θεμελιωδών συμφερόντων τους να δημιουργήσουν καλή εταιρική σχέση με την Ευρώπη. Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να μιλούν εκ μέρους άλλων χωρών, οι οποίες υπήρξαν κατά τύχη υπό ρωσική κατοχή στο παρελθόν, όπως η Ουκρανία ή η Γεωργία. Οι χώρες αυτές είναι κυρίαρχα κράτη και δικαιούνται να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις για το μέλλον τους.

Ο κ. Medvedev δήλωσε στο Βερολίνο ότι επιθυμεί να δει τις σχέσεις να βελτιώνονται. Αν όντως ισχύει αυτό, μπορεί να αρχίσει τις προσπάθειες σε δύο μέτωπα. Το πρώτο είναι το κράτος δικαίου, το οποίο συνεπάγεται τη λήψη μέτρων όσον αφορά τους κρατουμένους της Yukos. Το δεύτερο και πολύ σημαντικό μέτωπο είναι το εξής: Κύριε Medvedev, σας παρακαλούμε, σταματήστε να παρεμποδίζετε τη μεγαλύτερη ειρηνευτική αποστολή στην ιστορία της ΕΕ, δηλαδή την αποστολή στη Κοσσυφοπέδιο!

  Andrzej Jan Szejna (PSE). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, οι σύνθετες σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας απαιτούν προσεκτική και συνεκτική διπλωματική δράση. Η επικείμενη διάσκεψη κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας προκαλεί έντονα συναισθήματα, καθώς στο πλαίσιο της διάσκεψης πρόκειται να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις για συμφωνίες μεγάλης σημασίας τόσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και για τη Ρωσία. Μεταξύ άλλων, η Ένωση οφείλει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να διασφαλίσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Σε μια εποχή κατά την οποία οι τιμές καυσίμων και ενέργειας συνεχώς αυξάνονται, η ενεργειακή ασφάλεια είναι καθοριστικής σημασίας για την οικονομία ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και για τις εθνικές οικονομίες των κρατών μελών της.

Ενόψει της διάσκεψης κορυφής ΕΕ-Ρωσίας, πρέπει να κατανοήσουμε πόσο σημαντικό είναι για το μέλλον η Ένωση να ομιλεί με μια φωνή στη διεθνή σκηνή. Ως προς αυτό, δυστυχώς, δεν είναι βέβαιο αυτή τη στιγμή αν θα τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας. Η συνθήκη αυτή περιέχει διατάξεις οι οποίες θα καταστήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρότερο εταίρο στις διεθνείς σχέσεις. Χαίρομαι που η Ένωση υποστήριξε την Πολωνία στην αντιπαράθεσή της με τη Ρωσία σχετικά με τις εξαγωγές των προϊόντων της. Πιστεύω ακράδαντα ότι τα επόμενα χρόνια η Πολωνία θα συμβάλει στην ανάπτυξη εποικοδομητικών σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Josef Zieleniec (PPE-DE). - (CS) Η εν λόγω διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας θα είναι η πρώτη για το ρώσο πρόεδρο Dmitri Medvedev. Η Ένωση θα πρέπει να αξιοποιήσει το γεγονός ότι τώρα αρχίζει η θητεία του και να προσπαθήσει να επιτύχει στροφή στις μεταξύ μας σχέσεις προς μια πραγματιστική, ρεαλιστική και στρατηγική εταιρική σχέση. Εξάλλου, μακροπρόθεσμα, αυτή η εταιρική σχέση θα είναι πιο σημαντική για την ίδια τη Ρωσία. Προτεραιότητα του Προέδρου Medvedev είναι ο σεβασμός προς το κράτος δικαίου (κατά δήλωσή του) και ο εκσυγχρονισμός της οικονομίας. Για να το επιτύχει αυτό, χρειάζεται την Ευρώπη. Στον τομέα των διεθνών και εμπορικών σχέσεων, η Ρωσία χρειάζεται επίσης έναν εταίρο πιο σταθερό και αξιόπιστο από την Κίνα ή το Ιράν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν συνιστά απειλή για τη Ρωσία. Αντιθέτως, η Ένωση μπορεί να βοηθήσει τη Ρωσία να διατηρήσει το καθεστώς του σημαντικού παράγοντα, το οποίο θα απολέσει σταδιακά εξαιτίας στοιχείων που σχετίζονται με τη μονόπλευρη οικονομία και δημοκρατία της. Μια στρατηγική εταιρική σχέση, εντούτοις, μπορεί να οικοδομηθεί μόνο επί τη βάσει ενός συμμετρικού διαλόγου μεταξύ ίσων. Από αυτή την άποψη, η Ρωσία οφείλει να δείξει το δρόμο, να σταματήσει τις ανούσιες απόπειρές της να διχάσει την Ευρώπη και να αρχίσει να αντιμετωπίζει την Ένωση ως συλλογική οντότητα. Οι κοντόφθαλμες αψιμαχίες και προκλήσεις οδηγούν στη χωρίς λόγο αναβολή της καθιέρωσης μια πραγματικής εταιρικής σχέσης με την ΕΕ. Στις συζητήσεις για τη νέα Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας ανάμεσα στην ΕΕ και τη Ρωσία, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στα ζητήματα που είναι σημαντικά σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). - (SK) Η στρατηγική εταιρική σχέση ΕΕ-Ρωσίας είναι σημαντικός παράγοντας στον τομέα της διαφοροποίησης και της ασφάλειας των εισαγωγών ενεργειακών πηγών προς την ΕΕ. Την ίδια στιγμή, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι αυτή η συνεργασία είναι το ίδιο σημαντική τόσο για τη Ρωσία όσο και για την ΕΕ, αφού άνω του 60% του ρωσικού αργού πετρελαίου διοχετεύεται στην ΕΕ.

Φρονώ ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να εξακολουθήσουν να λένε στη Ρωσία πως δεν πρέπει να χρησιμοποιεί τα ενεργειακά της αποθέματα ως εργαλείο πολιτικής καταπίεσης προς κράτη μέλη της ΕΕ ή προς τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, ιδίως την Ουκρανία.

Αυτή τη στιγμή, οι διαπραγματεύσεις των κρατών μελών για την προμήθεια ρωσικού πετρελαίου και αερίου διεξάγονται σε διμερές επίπεδο. Όταν επισκέφθηκα τη Δούμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας τον Απρίλιο του 2007, διαπίστωσα ιδίοις όμμασι ότι και η Ρωσία ενδιαφέρεται πάρα πολύ για τις διαπραγματεύσεις επί ενεργειακών θεμάτων με την ΕΕ συνολικά.

Τέλος, θα ήθελα να εκφράσω τους φόβους μου, όπως έπραξε και ο συνάδελφος κ. Elmar Brok, για το ότι μετά το αποτυχημένο ιρλανδικό δημοψήφισμα για τη Συνθήκη της Λισαβόνας η θέση της ΕΕ ως στρατηγικού εταίρου ίσως να αποδυναμώθηκε, δεδομένου ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας είναι το έγγραφο στο οποίο κατοχυρώνονται οι αρμοδιότητες της ΕΕ στον τομέα της κοινής ενεργειακής πολιτικής.

  Anneli Jäätteenmäki (ALDE). - (FI) Κύριε Πρόεδρε, ελπίζουμε ότι σύντομα θα συναφθεί η συμφωνία συνεργασίας ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Ρωσία. Είναι σημαντικό η ΕΕ και η Ρωσία να αποκτήσουν μια ευθεία, βιώσιμη και ειλικρινή σχέση. Η εταιρική σχέση πρέπει να είναι υγιής και επωφελής και για τα δύο μέρη.

Παρά τη ρεαλιστική της προσέγγιση, η ΕΕ δεν πρέπει να λησμονεί, και δεν το έχει πράξει, τα ανθρώπινα δικαιώματα στοχεύοντας σε έναν ενεργό διάλογο με τη Ρωσία επ’ αυτού.

Η ενεργειακή ασφάλεια συνιστά σημαντικό θέμα για ολόκληρη την Ευρώπη· όταν μιλούμε για ενέργεια αναφερόμαστε συνήθως στη Ρωσία και τη συνεργασία ΕΕ και Ρωσίας. Η ΕΕ επιθυμεί να διατηρήσει την ασφάλεια του εφοδιασμού, περιορίζοντας ταυτόχρονα την εξάρτησή της από εξωτερικούς ενεργειακούς πόρους. Ελπίζουμε ότι οι συζητήσεις στη διάσκεψη κορυφής θα είναι ανοικτές, ειλικρινείς και, πάνω απ’ όλα, γόνιμες.

  Milan Horáček (Verts/ALE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, ενώ μιλούσε ο κ. Swoboda, θυμήθηκα ότι η λέξη «svoboda» στα ρωσικά σημαίνει «ελευθερία», και σκέφθηκα ότι η ελευθερία είναι φυσικά κάτι που όλοι χρειαζόμαστε. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ελευθερία είναι οι σημαντικότεροι πυλώνες της ΕΕ και πρέπει να αποτελούν τη βάση του διαλόγου μας και με τη Ρωσία.

Ακριβώς επειδή η επόμενη συζήτηση θα διεξαχθεί στη Σιβηρία, θυμήθηκα ότι οι φυλακές Chita –όπου κρατούνται οι κρατούμενοι της Yukos, Mikhail Khodorkovsky και Platon Lebedev, καθώς και άλλοι– βρίσκονται επίσης στη Σιβηρία. Θα ήθελα λοιπόν να σας ζητήσω να καταβάλετε κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσετε ότι θα αφεθούν ελεύθεροι, αλλά και να ενθαρρύνετε τη Ρωσία να κάνει πραγματικότητα την ελευθερία της γνώμης και την ελευθερία του Τύπου, επιτρέποντας στις ΜΚΟ να εργάζονται ανεμπόδιστα, δεδομένου ότι όλες αυτές οι πτυχές είναι εξαιρετικά σημαντικές για το κοινό ευρωπαϊκό μας μέλλον.

  Hanna Foltyn-Kubicka (UEN). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, ως Κοινότητα σεβόμαστε το κράτος δικαίου ως μια από τις θεμελιώδεις αξίες πάνω στις οποίες έχουμε οικοδομήσει την ταυτότητά μας. Θα πρέπει να αναμένουμε το ίδιο από τους πολιτικούς και οικονομικούς μας εταίρους. Καλώ τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διάσκεψη κορυφής να θέσουν το θέμα της πλήρους συμμόρφωσης της Ρωσίας με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Το Δικαστήριο αυτό δεν θεσπίστηκε ως ψευδεπίγραφος θεσμός, οι αποφάσεις του οποίου θα γίνονταν σεβαστές μόνο από εκείνους οι οποίοι διαπράττουν ασήμαντες και ορισμένες φορές αμφίβολες παραβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θεσπίστηκε για να διασφαλίζει ότι οι βασανιστές, οι βιαστές και οι δολοφόνοι θα αποτρέπονται από το να διαπράττουν κι άλλα εγκλήματα, γνωρίζοντας ότι θα τους επιβληθεί η ανάλογη ποινή.

Η Ρωσική Ομοσπονδία πρέπει λοιπόν να συνεργαστεί εκ του σύνεγγυς με το Δικαστήριο και να σεβαστεί τις αποφάσεις του. Είναι σαφές ότι μια χώρα η οποία δεν τιμά τις συμφωνίες που συνάπτει δεν μπορεί να θεωρείται αξιόπιστος εταίρος. Οι πράξεις της Ρωσίας έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τις διακηρύξεις της ότι είναι αξιόπιστος προμηθευτής πηγών ενέργειας. Αυτός είναι ένας εκ των αγαπημένων ισχυρισμών των ρώσων διπλωματών. Αν η Ρωσία πρόκειται να φανεί τόσο αξιόπιστη όσο στην περίπτωση της Τσετσενίας, της κ. Politovskaya ή του κ. Litvinienko, τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση θα περάσει στην ιστορία ως ο πλέον αφελής θεσμός που υπήρξε ποτέ.

  Gerard Batten (IND/DEM). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέτω ένα θέμα εκ μέρους της κ. Marina Litvinenko, ο σύζυγος της οποίας, Alexander Litvinenko, δολοφονήθηκε στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο του 2006. Φονικό όπλο ήταν το πολώνιο-210, ένα ραδιενεργό στοιχείο, το 97% του οποίου παράγεται στη ρωσική πυρηνική εγκατάσταση Avangard. Το έγκλημα φέρει όλα τα χαρακτηριστικά μιας εξαιρετικά οργανωμένης δολοφονίας, όπως αυτές που διαπράττουν οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας. Ο βασικός ύποπτος στην υπόθεση αυτή, ο κ. Andrei Lugovoi, είναι μέλος του ρωσικού Κοινοβουλίου και δεν δύναται να εκδοθεί, σύμφωνα με το ρωσικό Σύνταγμα.

Θα ήθελα να απευθυνθώ άμεσα στην κ. Ferrero-Waldner: η κ. Litvinenko ζητά από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να θέσουν το θέμα του φόνου του Alexander Litvinenko στον Πρόεδρο Medvedev στη διάσκεψη κορυφής. Η κ. Litvinenko θέλει να διαλευκανθεί ο φόνος του συζύγου της και οι εμπλεκόμενοι να προσαχθούν στη δικαιοσύνη. Η διάσκεψη κορυφής αποτελεί ιδανική ευκαιρία για την εξέλιξη αυτής της υπόθεσης. Παρακαλώ βοηθήστε τη.

(Χειροκροτήματα)

  Vytautas Landsbergis (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, συνεχίζω στο πνεύμα των παρατηρήσεων του προηγούμενου ομιλητή. Η ρωσική κυβέρνηση οφείλει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποδείξει ότι δεν έδωσε εντολή για την τρομοκρατική δολοφονία ενός βρετανού πολίτη –δηλαδή ενός ευρωπαίου πολίτη– του Alexander Litvinenko. Το γεγονός ότι η ρωσική κυβέρνηση δεν κατάφερε να αποδείξει ότι δεν δίνει τέτοιου είδους εντολές, ενώ αρνείται ακόμη και να συνεργαστεί με τις βρετανικές διωκτικές αρχές, δείχνει ότι η επίσημη ανάμειξη της Ρωσίας στον εν λόγω φόνο είναι πολιτικά αποδεδειγμένη.

Η νέα Ρωσία, όπως υποστηρίζουν πολλοί, λειτουργεί επανειλημμένα ως κράτος τρομοκρατών. Γι’ αυτό, στη διάσκεψη κορυφής στο Khanty-Mansiysk η ΕΕ πρέπει να απευθύνει έκκληση στον Πρόεδρο Medvedev ώστε να θέσει τέρμα σε ανάλογες πρακτικές.

Οι μητέρες του Μπεσλάν, οι οποίες προσπαθούν να μάθουν ποιος διέταξε την επίθεση στο σχολείο και τη χρήση μπαζούκας και βαρέων πολυβόλων εναντίον όλων των παρευρισκομένων εκεί, συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών τους, δεν θα έπρεπε να διώκονται δικαστικά. Η ΕΕ πρέπει τουλάχιστον να στηρίζει τους πιο αδύναμους από αυτήν, τη βρετανική κυβέρνηση και τις μητέρες του Μπεσλάν.

  Janez Lenarčič, Προεδρεύων του Συμβουλίου. − (SL) Θα είμαι πολύ σύντομος, δεδομένου ότι έχει περάσει η ώρα. Νομίζω ότι ο κ. Severin είπε ότι –θα το επαναλάβω στα αγγλικά– «η Ρωσία αποτελεί διχαστικό θέμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση». Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι κατά τη σημερινή συζήτηση στο Κοινοβούλιο ακούσθηκαν, πάνω απ’ όλα, δύο στοιχεία ευρείας συναίνεσης, πολύ ευρείας συναίνεσης.

Καταρχάς, ότι οι σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσικής Ομοσπονδίας πρέπει να είναι καλές. Συμφωνώ απολύτως με αυτή τη θέση. Η Ρωσική Ομοσπονδία, όπως ελέχθη επανειλημμένα, είναι παγκόσμια δύναμη, ένας από τους σημαντικούς παίκτες της διεθνούς σκηνής, όπως ανέφερε ο κ. Millán Mon, ενώ επιπλέον είναι και γειτονική μας χώρα. Εν ολίγοις, είμαστε καταδικασμένοι να συνυπάρχουμε με τη Ρωσική Ομοσπονδία και αυτή η συνύπαρξη θα είναι υψηλής ποιότητας μόνο αν βασίζεται στην εταιρική σχέση και τη συνεργασία. Η σημερινή Προεδρία είναι αποφασισμένη να καλλιεργήσει τον διάλογο προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης αυτής της εταιρικής σχέσης και συνεργασίας, έναν διάλογο ο οποίος θα περιλαμβάνει όλα τα ζητήματα συμφέροντος και για τις δύο πλευρές, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων για τα οποία δεν συμφωνούμε και για τα οποία μίλησα στην εισαγωγική μου ομιλία.

Το έτερο σημαντικό στοιχείο ευρείας συναίνεσης, το οποίο διέκρινα εδώ στο Κοινοβούλιο, είναι η σημασία που αποδίδεται από τους βουλευτές του ΕΚ στην κοινή θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και εδώ συμφωνώ απολύτως. Ο τομέας στον οποίο αυτό τονίσθηκε ιδιαιτέρως και συχνότερα ήταν αυτός της ενέργειας. Είναι γεγονός ότι κανένα κράτος μέλος μεμονωμένα δεν θα μπορούσε να επιτύχει σε ξεχωριστές συνομιλίες με προμηθευτές, όπως η Ρωσική Ομοσπονδία, μια τόσο καλή συμφωνία όσο αυτή που μπορεί να επιτύχει η Ένωση συνολικά. Συνεπώς, έχει έρθει η ώρα να λάβει πραγματικά σάρκα και οστά η κοινή ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική.

Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκαν και οι αγωγοί πετρελαίου και αερίου. Θα ήθελα να πω το εξής: αν στην Ευρωπαϊκή Ένωση είχαμε κατορθώσει μέχρι τώρα να θεσπίσουμε μια πραγματική, κανονική εσωτερική αγορά ενέργειας, δεν θα είχαν πραγματικά καμία σημασία τα σημεία διέλευσης του ενός ή του άλλου αγωγού αερίου ή πετρελαίου.

Θα ήθελα να ολοκληρώσω με το εξής σχόλιο: η σλοβενική Προεδρία είναι ευτυχής που η θητεία της λήγει με τη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσικής Ομοσπονδίας, μια διάσκεψη η οποία αυτή τη φορά, λόγω ορισμένων νέων περιστάσεων, του νέου προέδρου της Ρωσίας και της εντολής που καταφέραμε να λάβουμε μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις, είναι πολλά υποσχόμενη και ελπίζω αυτές οι προσδοκίες να επαληθευθούν.

  Benita Ferrero-Waldner, Μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, θεωρώ ότι το βασικό στοιχείο στις σχέσεις μας είναι η αμοιβαία αλληλεξάρτηση, την οποία ανέφεραν πολλοί ομιλητές. Από τη μια πλευρά, είναι προς το συμφέρον μας να διατηρούμε καλές σχέσεις με τη Ρωσία, έναν στρατηγικό εταίρο και γείτονα, όπως είπε σωστά ο Πρόεδρος. Όμως, είναι εξίσου σημαντικό η Ρωσία να λειτουργεί ως εταίρος στην επίλυση και όχι στη δημιουργία προβλημάτων· αυτή είναι η άλλη πλευρά του θέματος.

Άκουσα πολύ προσεκτικά και σημείωσα όλα σας τα σχόλια. Δεν θα μπορέσω να απαντήσω τώρα σε όλες σας τις ερωτήσεις και τα σχόλια, αλλά θα ήθελα να κάνω μερικές γενικές και κάποιες πιο συγκεκριμένες παρατηρήσεις.

Καταρχάς, σήμερα η Ρωσία είναι εξαιρετικά σημαντικός ενεργειακός εταίρος και, αφού λάβαμε τη διαπραγματευτική εντολή για τη νέα συμφωνία, έχουμε ήδη κοινή ευρωπαϊκή θέση στον τομέα της ενέργειας, γιατί έχουμε κοινή εντολή. Δεν ήταν εύκολο να λάβουμε την εντολή, αλλά τώρα είναι στη διάθεσή μας και ορίζει το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων. Επομένως, ήταν εξαιρετικά σημαντικό να λάβουμε την εντολή. Όπως προανέφερα, θέλουμε να εντάξουμε τις αρχές του Χάρτη Ενέργειας στη νέα συμφωνία. Οι σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας βασίζονται σε αυτό – δεν είναι μονόδρομος. Αποτελούμε σημαντική αγορά και πηγή επενδύσεων, ακριβώς όπως και η Ρωσία είναι πολύ σημαντικός προμηθευτής για μας. Για άλλη μια φορά λοιπόν, αυτή η αλληλεξάρτηση είναι γεγονός και οφείλουμε να μοιραζόμαστε τις ίδιες αρχές: αμοιβαιότητα, διαφάνεια και μη διακριτική συμπεριφορά.

Ένας από τους στόχους της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η διαφοροποίηση των οδών παροχής και των πηγών ενέργειας, ώστε να αυξηθεί ο ανταγωνισμός και η ασφάλεια της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Αυτή η πολιτική δεν στρέφεται κατά της Ρωσίας. Πιστεύω ότι η Ρωσία θα παραμείνει βασικός προμηθευτής για μας, όμως κάθε λογικός καταναλωτής θέλει να διασπείρει τον κίνδυνο, ειδικά με τις τιμές των πηγών ενέργειας να εκτινάσσονται στα ύψη. Δεδομένης της αυξανόμενης αλληλεξάρτησής μας όσον αφορά τις εισαγωγές, κυρίως φυσικού αερίου, ο όγκος του ρωσικού αερίου που επιθυμούμε να αγοράζουμε ενδέχεται να αυξηθεί, γι’ αυτό χρειαζόμαστε σαφή πολιτική διαφοροποίησης.

Θα αναφερθώ τώρα στο εμπόριο εν γένει. Έχει μεγάλη σημασία η Ρωσία να γίνει μέλος του ΠΟΕ. Αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο για τη Ρωσία αλλά και για μας. Θα εξακολουθήσουμε επομένως να εργαζόμαστε ενεργά στη Γενεύη και διμερώς, προκειμένου να καταλήξουμε σε συμφωνία. Πιστεύω ότι η Ρωσία χρειάζεται τη συμμετοχή της στον ΠΟΕ για να εκσυγχρονίσει την οικονομία της, και με τον εν λόγω Πρόεδρο είμαι βέβαιη ότι αυτό είναι εφικτό, όπως ήταν άλλωστε και με τον Πρόεδρο Πούτιν, ο οποίος υποστήριξε το ζήτημα αυτό.

Θα αναφερθώ εν τάχει στο θέμα των ΜΚΟ και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: είμαστε σε τακτική επικοινωνία με τις ρωσικές ΜΚΟ και μελετάμε τις ανησυχίες τους κατά τις συνομιλίες μας με τις ρωσικές αρχές. Είμαστε πρόθυμοι να κάνουμε συγκεκριμένα βήματα, όπου είναι απαραίτητο, και εξακολουθούμε να τις υποστηρίζουμε οικονομικά μέσω του ευρωπαϊκού μέσου για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ως προς το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικώς: διεξάγουμε διαβουλεύσεις με τη Ρωσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μιλάμε για συγκεκριμένες περιπτώσεις, για υπερμάχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ορισμένες φορές για δικαστικές υποθέσεις. Αυτό που μας ανησυχεί ιδιαίτερα είναι η κατάσταση στον Βόρειο Καύκασο. Έχω μόνο πέντε λεπτά στη διάθεσή μου, αλλά θα μπορούσα να μιλήσω επί μακρόν για τον Βόρειο Καύκασο, τη Γεωργία, την Αμπχαζία, τη Νότια Οσετία, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και τη Μολδαβία, γι’ αυτό σας παρακαλώ μην θεωρήσετε ότι δεν γνωρίζουμε. Είναι και θα είναι πράγματι πολύ σημαντικό ζήτημα.

Ήθελα επίσης να προσθέσω, όσον αφορά το ζήτημα του Βρετανικού Συμβουλίου, ότι η ΕΕ υποστηρίζει τη βρετανική κυβέρνηση στην αντιπαράθεσή της με τη Ρωσία σχετικά με τα γραφεία του Βρετανικού Συμβουλίου στην Αγία Πετρούπολη και το Εκατερίνενμπουργκ. Θεωρώ ότι τώρα ο διάλογός μας με τη Ρωσία για την πολιτισμική συνεργασία είναι ικανοποιητικός και ελπίζω ότι αυτό θα μας προσφέρει την ευκαιρία να αναδείξουμε την αξία αυτών των επαφών. Θα εξετάσουμε φυσικά το κατά πόσον μπορεί να γίνει κάτι περισσότερο.

Όσον αφορά τις φινο-ουγγρικές μειονότητες: όπως γνωρίζετε, εργαζόμαστε για την υλοποίηση των προπαρασκευαστικών μέτρων ύψους 2,5 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία το Κοινοβούλιο ενέταξε στον προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους· στο ίδιο πλαίσιο εντάσσουμε την υλοποίηση της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, στην οποία η Ρωσία είναι επίσης συμβαλλόμενο μέρος. Θεωρώ ότι η εν λόγω σύμβαση θα έπρεπε να καλύπτει και τις εθνικές μειονότητες στη Ρωσία.

Όσον αφορά τις πανεπιστημιακές ανταλλαγές: Λέω απλώς ότι προάγουμε τέτοιου είδους ανταλλαγές με τη Ρωσία, αφενός, μέσω των προγραμμάτων Erasmus Mundus και Tempus. Θα εντείνουμε τη συνεργασία μας στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών κατά τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, η Ρωσία έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για να συμμετάσχει ως μέλος στο Έβδομο Πρόγραμμα-Πλαίσιο Έρευνας και Ανάπτυξης, το οποίο πιθανότατα στο μέλλον θα αποτελέσει πολύ σημαντικό προηγούμενο για το SIGMA. Διαθέτουμε Ινστιτούτο Ευρωπαϊκών Σπουδών και από κοινού –η Ρωσία και η Ευρωπαϊκή Ένωση– ενδέχεται να συνεργασθούμε με το εν λόγω Ινστιτούτο και να διπλασιάσουμε μάλιστα την συνεισφορά μας.

Ένα τελευταίο γενικό σχόλιο προτού κλείσω: η επίσημη εφαρμογή αυτής της νέας συμφωνίας είναι, και φαντάζομαι ότι όλοι εδώ συμφωνείτε, πολύ σημαντική περίσταση και αποτελεί ευκαιρία. Οι δυνατότητες είναι τεράστιες και συμφωνώ απολύτως με την προεδρία μας ότι αυτή θα είναι εξαιρετικά σημαντική περίσταση.

Γνωρίζουμε ότι οι διαπραγματεύσεις δεν θα είναι εύκολες. Πρέπει να είναι ολοκληρωμένες και επειδή αυτό ισχύει –γιατί έχουμε πολύ ισχυρή εντολή– θα είναι και σύνθετες σε κάποιον βαθμό και δεν αναμένεται να ολοκληρωθούν σύντομα. Ωστόσο, η ισχυρή εντολή δείχνει επίσης ότι είμαστε ενωμένοι επ’ αυτού. Είναι εμφανής ο ενωτικός χαρακτήρας της εντολής. Στάθηκε πολύ δύσκολο να την λάβουμε, αλλά τώρα που έχουμε την εντολή θα προχωρήσουμε και ζητώ την υποστήριξή σας σε αυτό.

Τέλος, όπως όλοι γνωρίζουμε, οι σχέσεις πρέπει να είναι στρατηγικές. Ας κάνουμε λοιπόν ένα βήμα πίσω από τις καθημερινές προστριβές και τις καταιγιστικές ειδήσεις και ας κοιτάξουμε το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο της Ευρώπης και της Ρωσίας, καθώς και τα πολυάριθμα ζητήματα κοινού συμφέροντος. Πρέπει να βρούμε τον τρόπο να διαχειρισθούμε τις διαφορές μας, ενώ, την ίδια στιγμή, να αφήσουμε την πόρτα ανοικτή στο διάλογο. Είναι ευκαιρία. Πρέπει να την αδράξουμε και μαζί είμαι βέβαιη ότι θα χτίσουμε μια γερή εταιρική σχέση.

  Πρόεδρος. − Έλαβα έξι προτάσεις ψηφίσματος που κατατέθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 103, παράγραφος 2, του Κανονισμού ⁽¹⁾.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο.

Γραπτές δηλώσεις (Άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Ramona Nicole Mănescu (ALDE), γραπτώς. – (RO) Η διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας η οποία πρόκειται να πραγματοποιηθεί στις 26 και 27 Ιουνίου στο Khanty-Mansiik της Σιβηρίας, σηματοδοτεί μια διπλή αρχή: από τη μια, είναι η πρώτη επαφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το νέο ρώσο πρόεδρο Dimitry Medvedev, και, από την άλλη, αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για τη νέα Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης, η οποία θα θέσει το πλαίσιο ανάπτυξης των σχέσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας.

Δεδομένου ότι το 40% του φυσικού αερίου που εισάγουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες προέρχεται από τη Ρωσία, η τελευταία οφείλει να διευκολύνει τις επενδύσεις της ΕΕ, υιοθετώντας διαφανές νομικό πλαίσιο και ανοίγοντας το δίκτυο αγωγών της, γεγονός το οποίο θα επιτρέψει στις ευρωπαϊκές εταιρείες να αγοράζουν αέριο απευθείας από τους παραγωγούς της Κεντρικής Ασίας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να αδιαφορήσει για τη μοίρα εκείνων οι οποίοι ζουν σε περιοχές συγκρούσεων· από κοινού με τη Ρωσία και τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους παράγοντες, πρέπει να βρούμε τρόπο επίλυσης των «παγωμένων» συγκρούσεων, καθώς και της σύγκρουσης στη Μολδαβία και τον Καύκασο.

Ελπίζω ότι η Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης θα αποτελέσει το πλαίσιο εντός του οποίου οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας θα εξελιχθούν· παρόλ’ αυτά, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο στόχος μας δεν είναι να υπογράψουμε μια Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης, αλλά να συμπεριλάβουμε σε αυτήν τη συμφωνία ρήτρες που θα οδηγήσουν προς τη δημοκρατία, την ασφάλεια και την άνοδο του βιοτικού επιπέδου στην Ευρώπη, από τον Καύκασο έως τον Ατλαντικό.

  Katrin Saks (PSE), γραπτώς. – (ET) Κύριε Πρόεδρε, αυτήν την εβδομάδα στο Khanty-Mansiysk λαμβάνει χώρα η τακτική διάσκεψη κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας, ενώ θα ακολουθήσει η 5η Παγκόσμια Διάσκεψη των Φινο-ουγγρικών Λαών στο ίδιο μέρος. Στους φινο-ουγγρικούς λαούς συγκαταλέγονται οι αυτόχθονες κάτοικοι της εν λόγω περιοχής, οι εκτροφείς ταράνδων Χαντί και Μάνσι, από τους οποίους ονομάστηκε το μέρος αυτός που βρίσκεται ανάμεσα στους βάλτους και την τούνδρα της Σιβηρίας.

Στην παγκόσμια διάσκεψη θα παρευρεθεί και πενταμελής αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης· οι Ούγγροι, οι Φινλανδοί και οι Εσθονοί ανήκουν στους φινο-ουγγρικούς λαούς, με αρχικό τόπο καταγωγής τους τη Σιβηρία. Ελπίζω ότι με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουμε να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον στα μικρά έθνη, η γλώσσα των οποίων κινδυνεύει με εξαφάνιση και ο πολιτισμός τους, ηλικίας χιλιάδων ετών, αντικαθίσταται με εκδηλώσεις των εταιρειών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να τιμήσει τις αξίες της και να τις υπερασπισθεί, και να μην επιτρέψει να παρασυρθεί σε μια περιοχή η οποία αποτελεί την πηγή των περισσότερων ενεργειακών πόρων της Ρωσίας. Οι θάλασσες πετρελαίου εκεί προκάλεσαν τη σύγκρουση ανάμεσα στον παραδοσιακό τρόπο ζωής των γηγενών και την ολοένα και αυξανόμενη ανάγκη της ανθρωπότητας για πετρέλαιο.

(1) Βλέπε Πρακτικά.