Pełne sprawozdanie z obrad

Środa, 18 czerwca 2008 r. - Strasburg

13. Przygotowanie szczytu UE/Rosja (26-27 czerwca 2008) (debata)

  Przewodniczący. − Kolejnym punktem porządku dziennego są oświadczenia Rady i Komisji dotyczące przygotowania szczytu UE/Rosja (26-27 czerwca 2008 r.)

  Janez Lenarčič, przewodniczący Rady. – (SL) Z wielką radością przedstawiam przygotowania do dwudziestego pierwszego szczytu UE-Rosja, który odbędzie się pod koniec tego miesiąca, 26 i 27 czerwca, w zachodniosyberyjskim mieście Chanty-Mansijsk.

Prezydencja wierzy, że nadchodzący szczyt jest właściwą okazją dla obu stron, by otworzyć nowy rozdział we wzajemnych stosunkach. W szczególności powinniśmy być gotowi wykorzystać potencjalnie pozytywny impet, który do stosunków unijno-rosyjskich może wnieść niedawny wybór prezydenta Rosji Miedwiediewa.

Głównym celem szczytu jest oczywiście rozpoczęcie negocjacji w sprawie nowego porozumienia ramowego z Rosją. Jesteśmy bardzo zadowoleni, że na posiedzeniu Rady 26 maja przyjęto unijny mandat negocjacyjny odnośnie do nowego porozumienia. W ciągu ostatnich miesięcy Prezydencja wraz z Komisją włożyła wiele wysiłku na najwyższym szczeblu, by zażegnać istniejące jeszcze przeszkody po stronie UE.

Negocjując nowe porozumienie, UE podejmie wysiłek na rzecz dalszego pogłębienia swojej współpracy z Rosją w obszarach wspólnego zainteresowania, jednocześnie bardziej skutecznie zajmując się kwestiami, w których nasze stanowiska mogą być różne. Jak zwykle szczyt dostarczy okazji do podsumowania postępów we wdrażaniu czterech wspólnych przestrzeni. Pozwólcie państwo, że pokrótce naświetlę ich główne cechy charakterystyczne.

Jeżeli chodzi o pierwszą wspólną przestrzeń, to jest przestrzeń gospodarczą, podczas szczytu będziemy dążyć do stworzenie mechanizmu wczesnego ostrzegania w obszarze energii, jako że chcemy w pełni wykorzystać wszystkie możliwości, które są dostępne w jej ramach. Ponownie podkreślimy nadrzędne znaczenie przewidywalnych i trwałych zasad w zakresie inwestycji zagranicznych w Rosji. Ponadto UE zamierza także powtórzyć, że formalne negocjacje na temat głębokiego i całościowego porozumienia o wolnym handlu mogą zostać rozpoczęte w momencie, gdy Rosja ukończy proces swojego wstąpienia do WTO.

Jeżeli chodzi o długotrwały problem opłat za przeloty nad Syberią, UE będzie nadal naciskać na podpisanie istniejącego porozumienia.

W drugiej wspólnej przestrzeni, to jest wolności, bezpieczeństwie i sprawiedliwości, UE zamierza wyrazić zaniepokojenie sytuacją w zakresie spraw człowieka, demokracji i rządów prawa w Rosji, szczególnie w kontekście ostatnich wyborów. Dodam, że zaniepokojenie to jest podzielane zarówno przez Prezydencję, jak i Parlament Europejski. Szczyt będzie również okazją do dokonania oceny postępów w zakresie wdrażania ułatwień wizowych i porozumień o readmisji.

Odnośnie do trzeciej wspólnej przestrzeni, to jest bezpieczeństwa zewnętrznego, UE podkreśli potrzebę bardziej konkretnych działań na rzecz dalszej współpracy w zakresie wspólnego sąsiedztwa. Przede wszystkim będziemy się starać położyć nacisk na fakt, że Rosja musi podjąć wysiłki w celu znalezienia rozwiązania konfliktu w regionie Naddniestrza i Gruzji.

Jeżeli chodzi o czwartą wspólną przestrzeń, to jest badania naukowe, edukację i kulturę, na uczestnicy szczytu powinni przyjąć z zadowoleniem pierwsze posiedzenie Stałej Rady Partnerstwa UE-Rosja w sprawie badań naukowych, które miało miejsce w Słowenii w maju. Wreszcie, szczyt będzie okazją do zajęcia się kwestiami międzynarodowymi, takimi jak tzw. zamrożone konflikty na terenie byłego ZSRR, Bliski Wschód, Iran, Afganistan i inne.

Panie i panowie! Pozwólcie, że zakończę następującymi słowami: podczas szczytu położymy szczególny nacisk na wysiłki obu stron na rzecz zapewnienia stabilnego i demokratycznego rozwoju państw na obszarze wspólnego sąsiedztwa. Konkretna współpraca między UE a Rosją w ramach wspólnego sąsiedztwa jest kluczowa jeżeli chodzi o rozwiązanie problemów znajdujących się w sferze wspólnego zainteresowania i troski, a w szczególności zamrożonych konfliktów.

Na tym skończę i z zainteresowaniem wysłucham państwa debaty.

(Oklaski)

  Benita Ferrero-Waldner, komisarz. − Panie przewodniczący! Wziąwszy pod uwagę kadencję nowego rosyjskiego prezydenta, o czym już wspomniano, oraz otrzymane pełnomocnictwa do negocjowania nowej umowy z Rosją sądzę, iż mamy możliwość ponownego zdefiniowania tego zasadniczego partnerstwa z naszym największym sąsiadem w oparciu o zakres wspólnych interesów. Uregulowanie stosunków na linii UE-Rosja jest jednym z najważniejszych wyzwań europejskiej polityki zagranicznej: wszyscy to wiemy.

Rozpoczęcie negocjacji będzie głównym zagadnieniem na pierwszym szczycie UE-Rosja z udziałem prezydenta Miedwiediewa, który odbędzie się w Chanty-Mansyjsku pod koniec czerwca. Zaraz potem negocjatorzy przystąpią do pierwszego etapu swojej pracy.

Nowa umowa pomiędzy UE i Rosją daje nam szansę na aktualizację ram prawnych stanowiących fundament naszych stosunków, a tym samym na odzwierciedlenie istotnych zmian zarówno w Rosji, jak i w Unii Europejskiej, gdyż wiele rzeczy uległo zmianie od czasu negocjacji bieżącej umowy o partnerstwie i współpracy w latach dziewięćdziesiątych. Wierzę, iż pomoże nam to również uwolnić potencjał naszych stosunków, który jest ogromny, a także podążać za interesami państw członkowskich ze znacznie większą determinacją.

Cechy charakterystyczne to: współpraca polityczna nastawiona na wyniki, głęboka integracja ekonomiczna, równe szanse w relacjach energetycznych, hołdujące przynajmniej zasadom ustanowionym w traktacie karty energetycznej, a także bliższe niż kiedykolwiek stosunki odnośnie do wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, jak również stopniowe otwarcie na siebie naszych systemów edukacyjnych i naukowych.

Jednocześnie powinniśmy kontynuować wdrażanie współpracy z Rosją w ramach czterech wspólnych przestrzeni, o których wspomniał urzędujący przewodniczący Rady, oraz ich planów działań. Istotnie stanowią one szeroki zakres działań, dając konkretny wyraz temu strategicznemu partnerstwu.

Nowa umowa powinna także obejmować ramy prawne stanowiące podstawę na przyszłość.

Szczyt będzie również okazją, aby dowiedzieć się bezpośrednio od prezydenta Miedwiediewa jakie kwestie są dla Rosji priorytetem w stosunkach z Unią Europejską. Uważam, iż powinniśmy zawsze przywiązywać uwagę do jego słów, na przykład w ważnym wywiadzie dla Financial Times stwierdził, iż pragnie wzmocnienia rządów prawa w Rosji oraz większej modernizacji rosyjskiej gospodarki. Oczywiście ocenimy go po jego czynach.

Mimo iż początkowo w Rosji z pewnością będzie mieć miejsce silna kontynuacja dotychczasowych strategii nowy prezydent podkreślił swoje oddanie rządom prawa i modernizacji rosyjskiej gospodarki i moim zdaniem powinniśmy zachęcić go do przeistoczenia tych słów w czyny i to w najbliższej przyszłości.

Podążając za wspólnymi interesami z Rosją musimy jednocześnie prezentować jasne i stanowcze stanowisko w sprawie demokracji i praw człowieka. Będziemy nadal przypominać Rosji o przyjętych na siebie zobowiązaniach, w szczególności, na przykład, w ramach Rady Europy oraz OBWE.

Bardzo często jesteśmy bliskimi partnerami Rosji stawiając czoła międzynarodowym wyzwaniom, np. jako członkowie Kwartetu ds. Środkowego Wschodu – najprawdopodobniej ponownie nimi będziemy w tym tygodniu w Berlinie – ale musimy również, jak wspomniał nasz kolega, zobaczyć Rosję, która realizuje pozytywne programy wraz ze swoimi innymi sąsiadami. Tak więc jesteśmy zaniepokojeni faktem, iż ostatnie działania Rosji w Gruzji mogą stanowić zagrożenie dla stabilizacji w regionie. Stąd też podczas mojej wizyty w Moskwie około 10 dni temu odbyłam bardzo długą rozmowę na ten ważny temat z ministrem spraw zagranicznych Ławrowem.

Powinniśmy stopniowo nawiązywać z Rosją nieustający i niekonfrontacyjny dialog na wysokim poziomie, obejmujący wszystkie aspekty rozwiązywania konfliktów, w tym mechanizmy pokojowe i utrzymywania pokoju, gdyż Rosja istotnie pozostanie niezbędnym uczestnikiem wszelkich działań pokojowych w zakresie zamrożonych konfliktów.

Z drugiej strony obawa Tbilisi przed utratą integralności terytorialnej jest rzeczą naturalną i podczas dyskusji na szczycie na temat zamrożonych konfliktów z pewnością mocno podkreślimy, iż suwerenność i integralność terytorialna Gruzji i Ukrainy muszą być respektowane; sądzę również, że musimy kierować się pragmatyzmem i realizmem oraz uzyskać otwarte podejście ze strony Gruzji.

W moich stałych kontaktach z Gruzją i Rosją nakłaniam do kierowania się pragmatyzmem i zakończenia ustanawiania wzajemnie wykluczających się warunków: to nie przyniesie żadnych rezultatów.

Podsumowując, szczyt UE-Rosja jest szansą na nawiązanie konstruktywnych stosunków z nową administracją, jednocześnie broniąc naszych wartości i promując wspólne interesy. Z niecierpliwością oczekuję na inne opinie oraz dyskusję w Izbie.

(Oklaski)

  Charles Tannock, w imieniu grupy PPE-DE. - Panie przewodniczący! Stosunki na linii UE-Rosja są jednym z największych wyzwań dla UE i przedmiotem różnych opinii wśród posłów: chwycić kij i stawić czoła niedźwiedziowi czy też może łagodnie przemawiać, stosując metodę kija i marchewki, rozmawiając z Rosją pod przywództwem jej nowego prezydenta Miedwiediewa, którego nazwisko w języku rosyjskim trafnie oznacza „niedźwiedzia”.

Tym niemniej musimy podzielić się z nim wątpliwościami dotyczącymi jego przydatnych komentarzy na temat wzmocnienia rządów prawa, przestrzegania praw człowieka i walki z korupcją – jako UE bardziej zaangażowana w strategiczne partnerstwo oraz Umowę o współpracy i partnerstwie (PCA) z państwem, które nadal pozostaje największym na świecie, które obecnie prezentuje nową pewność siebie, czerpaną ze swojej gospodarki wartej tryliony dolarów ze względu na zasoby mineralne.

Wśród priorytetów szczytu musi znaleźć się bezpieczeństwo energetyczne ze strony Rosji jako solidnego partnera handlowego dostarczającego ropę i gaz, a także, wobec zbliżającego się przystąpienia Rosji do WTO, pewność prawna zachodnich spółek, których przedmiotem działalności są surowce naturalne odnośnie do bezpośrednich zagranicznych inwestycji w Rosji.

Należy naciskać na Rosję, aby respektowała suwerenność i integralność terytorialną swoich sąsiadów i w ramach ONZ wspierała rozwiązywanie konfliktów na Środkowym Wschodzie oraz problemu rozprzestrzenienia broni jądrowej w Iranie i Korei Północnej.

Rosja odgrywa kluczową rolę na Zachodnich Bałkanach, włącznie ze sprawą Kosowa, i nie powinna obawiać się rozszerzenia NATO o Ukrainę i Gruzję; mogłaby nawet wesprzeć oczyszczanie atmosfery represji na sąsiadującej z nią Białorusi.

Jest wiele spraw do omówienia na szczycie w Chanty-Mansyjsku. Miejmy nadzieję, że nowy duet Putin-Miedwiediew nadchodzi z prawdziwym duchem pojednania z Unią Europejską, a nie z nadzieją, iż irlandzkie „nie” oznacza koniec wspólnego frontu 27 państw członkowskich względem Rosji.

  Jan Marinus Wiersma, w imieniu grupy PSE. - Panie przewodniczący! Pragnę odpowiedzieć na słowa urzędującego przewodniczącego i komisarza. Biorąc pod uwagę nowego rosyjskiego prezydenta i pełnomocnictwo do negocjowania nowej umowy z Rosją, my również mamy nadzieję na początek bardziej pozytywnej współpracy z Rosjanami.

W ciągu ostatnich 10 lat zaobserwowaliśmy coraz silniejszą współzależność pomiędzy Unią Europejską i Rosją. Z tego powodu sądzę, iż dobrze jest pracować z nimi mając jasne pełnomocnictwo, aby dokładniej określić co chcemy zrobić w ramach czterech wspólnych przestrzeni, gdyż przez ostatnie kilka lat znacznie się rozwinęliśmy. Oczywiście pragniemy także wykorzystać nowe możliwości kontynuacji – a może nawet intensyfikacji – partnerstwa na arenie międzynarodowej.

Musimy również pracować nad stworzeniem bezpiecznych i przejrzystych ram w odniesieniu do stosunków energetycznych, w tym oczywiście handlu, ale także polepszenia klimatu inwestycyjnego w Rosji, przy czym dopuszczenie i przystąpienie do WTO mogłyby okazać się tutaj niezwykle pomocne.

Ponadto uważam, że musimy wspólnie pracować, aby umożliwić sobie nawzajem prace nad problemami dotykającymi wspólne sąsiedztwo. Dyskutowaliśmy już o Transnistrii i Kaukazie, ale musimy również pomyśleć jak w najbliższej przyszłości znaleźć kompromis w sprawie Kosowa.

Musimy także stworzyć niezbędne i efektywne mechanizmy do walki z naruszaniem praw człowieka oraz – mówiąc delikatniej – do wspierania promocji rządów prawa w Rosji.

Pragnę wyrazić dwie uwagi końcowe. Chciałbym podkreślić, jak już wielokrotnie czyniliśmy wcześniej, iż sukces tych negocjacji z naszej strony wymaga, abyśmy mówili jednym głosem. Ponadto pragnę powiedzieć – jak już wcześniej wspominałem – iż musimy być nieco pragmatyczni. Nasz wpływ jest ograniczony: Rosja nie jest państwem kandydującym; nie chce wstąpić do Unii Europejskiej; podąża własnym kursem. Pragnie współpracować, a nie integrować się. Sądzę, iż powinniśmy wziąć to pod uwagę w trakcie naszych kontaktów i rozmów z nimi w nadchodzących latach.

  Janusz Onyszkiewicz, w imieniu grupy ALDE. – Panie Przewodniczący! Zbliżający się szczyt Unia Europejska – Rosja będzie pierwszym spotkaniem przywódców krajów Unii Europejskiej z nowymi władzami Rosji wyłonionymi po ostatnich wyborach. Będzie to więc znakomita okazja, by uzyskać większą wiedzę na temat kierunków rosyjskiej polityki, a także sposobów jej uprawiania.

Nieco światła na to, jaka ta polityka pewnie będzie rzuciło przemówienie prezydenta Miedwiediewa wygłoszone w Berlinie. Można w nim znaleźć szereg obiecujących sformułowań dotyczących walki z korupcją, dotyczących rządów prawa, tyle tylko, że podobnie wypowiedział się jego poprzednik, prezydent Putin na początku swej prezydentury, a jaka była i jest rzeczywistość dobrze wiemy. W przemówieniu tym została też zawarta jednak także inna niż byśmy pewnie chcieli wizja świata. Według niej Unia Europejska, a raczej kraje Unii Europejskiej są redukowane do roli wyłącznie gospodarczego partnera Rosji, która działania polityczne chce realizować w znacznie szerszej przestrzeni od Vancouver do Władywostoku.

Jest jeszcze drugi, wart podjęcia temat, znacznie bardziej szczegółowy, ale pilny. To relacja Rosji z Gruzją. W Abchazji, części Gruzji, w wyniku porozumienia z 1994 r. stacjonują wojska rosyjskie z mandatów Wspólnoty Niepodległych Państw, a więc ugrupowania krajów postsowieckich. Wszystko wskazuje na to, że nie pełnią roli rozjemczej, a są po prostu stroną w konflikcie między abchaskimi separatystami i rządem Gruzji. Świadczy o tym dowodnie zestrzelenie przez samolot rosyjski bezzałogowego gruzińskiego aparatu latającego. Ostatnio jednostronną decyzją wyłącznie władz rosyjskich siły te zostały bardzo istotnie wzmocnione.

W tej sytuacji byłoby rzeczą ogromnej wagi, aby w rozwiązywanie tego konfliktu włączyła się Unia Europejska, jako rzetelny, godny zaufania czynnik.

  Rebecca Harms, w imieniu grupy Verts/ALE. – (DE) Panie przewodniczący! Jestem lekko poirytowana faktem, iż w wygłoszonych przemówieniach dotyczących negocjacji i zbliżających się dyskusji powiedziano niewiele o tym, że Europa nie zajmuje zjednoczonego lub zgodnego stanowiska w wielu kwestiach, które wynikną w trakcie, moim zdaniem, ważnych rozmów z prezydentem Miedwiediewem. Dotyczy to zwłaszcza całej sfery polityki energetycznej. Według mnie jest to poważny problem: bardzo często mówimy o naszej zależności od ropy i gazu importowanych z Rosji, ale nie wypracowaliśmy wspólnej strategii w tej sprawie. Zamiast tego duże państwa członkowskie, poszczególne państwa członkowskie, realizują własne strategie w tym obszarze i nie została opracowana żadna prawdziwa wspólna europejska strategia bezpieczeństwa dostaw w odniesieniu do umów z Rosją.

To samo dotyczy kolejnej bardzo delikatnej sfery. Cieszę się z faktu, że oprócz problemu Gruzji wspomniano również inne konflikty, dzięki czemu mówiąc o Gruzji uwzględniamy także Abchazję i Osetię. Kolejną rzeczą, której moim zdaniem zabrakło we wstępnych przemówieniach Rady i Komisji są komentarze dotyczące sposobu postępowania z zamrożonymi konfliktami z Rosją wynikającymi z decyzji w sprawie Kosowa. Jako Parlament potrzebujemy więcej informacji na ten temat, a jako członek delegacji, która ostatnio odwiedziła Moskwę jestem także bardzo zainteresowana losem organizacji pozarządowych w Rosji, gdyż cierpią one z powodu potwornych ustaw i uważam, iż ta kwestia powinna również znaleźć się w porządku rozmów.

  Adam Bielan, w imieniu grupy UEN. – Panie Przewodniczący! Od jakiegoś czasu obserwujemy bulwersujący obyczaj kolekcjonowania byłych premierów państw Unii Europejskiej przez rosyjski Gazprom. Najlepszym tego przykładem jest były kanclerz Niemiec Gerhard Schröder, który najpierw podpisał z Rosją umowę o budowie gazociągu Nord Stream, by potem objąć stanowisko w radzie nadzorczej spółki. Podobne działania widzimy na południu Europy, przy kolejnym projekcie rosyjskiego koncernu, gazociągu South Stream. Chciałbym tu podkreślić, że żadna z zachodnich spółek energetycznych nie jest tak ściśle powiązana z państwem jak Gazprom z Kremlem. W przypadku jego projektów mamy do czynienia z zimną polityczną kalkulacją, kiedy normalne zasady rynkowe po prostu nie działają.

Najwyższy czas, by Unia Europejska to sobie uświadomiła i podjęła kroki, by zapobiec sytuacji, gdy sponsorowana przez państwo firma zamienia gazociągi w narzędzie politycznego nacisku. Energetyczna dominacja Rosji nieuchronnie doprowadzi do kolejnego wzrostu cen energii w Europie. Rosja będzie mogła również wymusić jeszcze większe koncesje polityczne za dostawę gazu i ropy.

Unia Europejska bez wątpienia musi budować dobre relacje z Rosją, aczkolwiek by je budować skutecznie musi pokazać jedność, jedność, której w tej chwili nie mamy. Chciałbym, by nadchodzący szczyt Unia – Rosja był dowodem solidarności Unii Europejskiej wobec energetycznej ekspansji Rosji.

  Vladimír Remek, w imieniu grupy GUE/NGL. - (CS) Panie i panowie! Cieszę się, iż przeszkody wykorzystywane przez niektóre państwa członkowskie do wstrzymania rozpoczęcia rozmów z Rosją na temat nowej Umowy o współpracy i partnerstwie zostały nareszcie pokonane. Po 18 miesiącach, w przeddzień szczytu, Komisja nareszcie otrzymała pełnomocnictwo do negocjacji z Rosją. Może to przynieść korzyści obu stronom, ale nie bądźmy zbyt optymistyczni. Jeżeli nasze rozmowy na tematy tak złożone, jak na przykład współpraca energetyczna, zmiany klimatyczne lub kwestie bezpieczeństwa są prowadzone z pozycji siły, z której głośno atakujemy siebie nawzajem wysuwając różne (często nierealne) żądania, kończące się ultimatum, do niczego nie dojdziemy. Pomimo to wśród nas są nadal tacy, którzy tego nie rozumieją. Wówczas logicznym skutkiem może być sytuacja patowa, jak w szachach. To, czego nam trzeba to nowy poziom stosunków, na miarę XXI wieku, i mamy szansę go osiągnąć. Sądzę, iż najlepiej przysłużymy się obywatelom UE wykorzystując go.

  Bernard Wojciechowski, w imieniu grupy IND/DEM. - Panie przewodniczący! Churchill powiedział kiedyś: „Rosja jest zagadką okrytą tajemnicą wewnątrz enigmy.” Unia Europejska uzgodniła czego oczekuje od Rosji. Pytanie brzmi: jak szybko?

Polityka energetyczna sprawia, że Niemcy stają się ślepe na żądania Polski i Litwy. Nord Stream, Depal – wygląda na to, że wszystkie rurociągi z Rosji przebiegają nad głowami państw Europy Środkowej. To nie jest nierealne marzenie jak twierdził inicjator pierestrojki Gorbaczow. The Economist przyznaje, iż bałtycki rurociąg został wymyślony w tajemnicy. Tak więc litewskie żądania dotyczące surowszych warunków w odniesieniu do energii wydają się być na miejscu. Wielu eurokratów unosiło się z tego powodu, aby utrwalić wizerunek neurotycznych postkomunistycznych krajów.

Z drugiej strony minister gospodarki Niemiec grozi, iż jego państwo nie pozwoli, aby Komisja UE podejmowała zakulisowe decyzje w Brukseli. Domyślam się, że z pewnością nie miał na myśli praw człowieka.

Inicjatywa „Wschodniego partnerstwa” podjęta przez Polskę i Szwecję może być spektakularna. Odwaga jest wspaniała, ale umysł wspanialszy.

Partnerstwo pomiędzy UE i Rosją nie jest łatwe. Nie przyniesie ono sukcesu bez udziału Polski, która jest naturalnym sąsiadem Rosji od strony lądu, morza i powietrza. Wszystkie strony powinny wziąć ten fakt pod uwagę, zwłaszcza dziś, gdy traktat lizboński został obalony a spadające cegły mogą zniszczyć wszystko, co znajdzie się na ich drodze. Dobre rezolucję są bezcelowymi usiłowaniami, jeśli ingerują w suwerenne narody.

„Być może istnieje klucz do Rosji. Tym kluczem jest rosyjski interes narodowy” dodał Churchill. Opinia, iż „jedyną rzeczą niemożliwą w Rosji są reformy” wydaje się już nie być prawdziwa. Bez względu na punkt widzenia UE musi współpracować z Rosja i vice versa.

  Bruno Gollnisch (NI). – (FR) Panie przewodniczący, panie i panowie! Jak już wspomniał mój przedmówca, pan Wojciechowski, stosunki z Rosją są niezwykle delikatne i dwuznaczne. Rozumiem nastawienie naszych kolegów posłów z Europy Środkowej i Wschodniej oraz zwłaszcza państw nadbałtyckich, które znacznie ucierpiały z powodu rosyjskiej dominacji w postaci kontroli sowieckiej oraz srogiego i opartego na ucisku systemu, który szczęśliwie odszedł już w zapomnienie. Wierzę, iż musimy skorzystać z okazji nawiązania bardziej przyjaznych stosunków ze wspaniałymi Rosjanami, którzy bezsprzecznie są Europejczykami i w pewnym sensie także strażnikami Europy. Rosja napotyka na te same problemy co my: stoi w obliczu spadającej liczby urodzeń, podczas gdy rozległe obszary Syberii mogłyby być atrakcyjną propozycją dla 1,5 miliarda Chińczyków, którzy wierzą, iż odebrano im część terytorium.

Sądzę, iż jesteśmy częściowo odpowiedzialni za możliwe istniejące lub utrzymujące się nieporozumienia z Rosją, które miejmy nadzieję zostaną wyjaśnione podczas szczytu UE-Rosja 14 listopada. Doczepiliśmy swój wózek do amerykańskiej politycznej furmanki i powróciliśmy do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego – mówię tu w imieniu Francji – będącego odpowiedzią na Układ Warszawski. Myślę, iż po zniknięciu Układu Warszawskiego Rosja stała się całkiem słusznie podejrzliwa w stosunku do naszych intencji i pragnę wyjaśnienia tych nieporozumień po obu stronach.

  Elmar Brok (PPE-DE). - (DE) Panie przewodniczący, pani komisarz, panie urzędujący przewodniczący! Biorąc pod uwagę fakt, iż kilku kolegów posłów sprzeciwiających się traktatowi lizbońskiemu wezwało do uzgodnienia jednolitej polityki względem Rosji, pozwólcie państwo, że odświeżę pamięć: wiele butelek szampana odkorkowano w Moskwie na wieść o wyniku referendum przeprowadzonego w Irlandii, gdyż był on postrzegany jako kolejny dowód słabości Europy, pozwalający Rosji na powrót do „typowego traktowania” poszczególnych krajów.

Cieszę się, iż Umowa o partnerstwie i współpracy może zostać poddana negocjacjom, obejmującym tak istotne kwestie, jak bezpieczeństwo energetyczne. To właśnie traktat lizboński da nam siłę do rozstrzygnięcia tej kwestii, a także zagadnienia praw człowieka.

Tak jak kanclerz Merkel jestem pewien, że słoweńskie przewodnictwo będzie reprezentować interesy Europy, a sama kanclerz Merkel opowie się w Soczi za prawami człowieka i interesami politycznymi. Jestem pewien sukcesu i musimy przypomnieć panu Miedwiediewowi jego własne słowa, a mianowicie, że należy oceniać kraje według stopnia rozwoju demokracji i rządów prawa. Powinniśmy brać jego uwagi na poważnie.

Tym niemniej powinniśmy być także świadomi, iż mamy z Rosja wspólne interesy, nie tylko w odniesieniu do energii, które wymagają zabezpieczenia dostaw. W końcu Rosja jest członkiem Rady Bezpieczeństwa. Jak możemy powstrzymać rozprzestrzenienie broni masowego rażenia niemając Rosji po swojej stronie lub rozwiązać problem Iranu, Środkowego Wschodu i różnych innych terytoriów? To musi być jasne. Jednocześnie Rosja nie powinna zabezpieczać zbyt dużej ilości energii poprzez Gazprom. Rosjanie muszą podlegać tym samym zasadom dotyczącym konkurencji, co inni.

Pozwolę sobie na ostatnią uwagę: jeżeli pragniemy zamanifestować wspólne interesy z Rosją poprzez strategiczne partnerstwo, musi być jasne, iż nie ma już miejsca na politykę „bliskiej zagranicy” i stref wpływu. W Europie niezależnych państw każdy kraj musi posiadać prawo, zgodnie z porozumieniem helsińskim, do przystąpienia do sojuszu lub nie, według własnego uznania. Żaden kraj nie ma prawa weta w stosunku do niezależnych decyzji podejmowanych przez inne europejskie państwo. To również musi zostać jasno powiedziane.

  Hannes Swoboda (PSE). - (DE) Panie przewodniczący! Wielu kolegów posłów w tej Izbie pochodzi z krajów mających złe doświadczenia ze Związkiem Radzieckim. Pani komisarz i ja pochodzimy z krajów, które mają zarówno dobre, jak i złe doświadczenia z nieistniejącym już Związkiem Radzieckim. Dzisiejsza Rosja pod pewnymi względami przypomina stary ZSRR. Tym niemniej jest to nowa Rosja i posiada nowy potencjał.

Naszym zadaniem jest dołożenie wszelkich starań, aby ujrzeć nową Rosję, która nie przypomina dawnego Związku Radzieckiego. Konieczne są do tego dwie rzeczy: jasne i jednoznaczne stanowisko oraz chęć zaangażowania się w dialog z tą nową Rosją. Na przykład, w kwestii Kosowa nasze stanowisko różni się od stanowiska Rosji, ale i tak należy rozmawiać z Rosją, aby rozwiązać problemy. Kolejnym przykładem jest polityka sąsiedztwa: proponujemy naszym sąsiadom odmienną ofertę, podczas gdy Rosja często nadal zajmuje imperialistyczne stanowisko w stosunku do „bliskiej zagranicy”.

Jeśli chcemy pomóc tym krajom, musimy udzielić jasnego wsparcia państwom takim jak, na przykład, Gruzja, ale musimy także rozmawiać z Rosją o sposobach pokojowego rozwiązania tych konfliktów, bez względu na to czy chodzi o Abchazję czy Południową Osetię.

Co się tyczy kwestii energetycznych, musimy zagwarantować znalezienie własnych zasobów; na przykład, potrzebujemy rurociągu Nabucco, aby zajmować silniejszą pozycję przetargową względem Rosji. Tym niemniej musimy negocjować z Rosją w sprawie energii i innych kwestii. Zatem ja i grupa, którą reprezentuję nie wykluczamy możliwości, iż potrzebujemy obu tych rzeczy – jasnego i jednoznacznego stanowiska oraz niezależnej polityki – aby z tej silnej pozycji móc zaangażować się w negocjacje i rozmowy z Rosją. Mam nadzieję, że jesteśmy w stanie osiągnąć nasz cel.

PRZEWODNICZY: Manuel António DOS SANTOS
Wiceprzewodniczący

  Henrik Lax (ALDE). - (SV) Kwestia energii będzie ważną częścią szczytu. UE potrzebuje gazu z Rosji, a Rosja potrzebuje zysków eksportowych z Europy. Szczyt może mieć decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia czy gazociąg Nord Stream z Rosji do Niemiec przez Bałtyk stanie się rzeczywistością.

Projekt ten wiąże się z możliwością poważnego naruszenia podatnego ekosystemu Morza Bałtyckiego, ale największym zagrożeniem dla projektu jest brak zaufania pomiędzy Rosją i krajami nadbałtyckimi. Jeżeli gazociąg ma stać się rzeczywistością, Rosja i Niemcy muszą przedsięwziąć środki zmierzające do zdobycia tego zaufania. Rosja musi, między innymi, ratyfikować konwencję z Espoo, która reguluje podział odpowiedzialności w transnarodowych projektach mogących mieć wpływ na środowisko w sąsiednich krajach, a także zaprzestać rozmów na temat udziału rosyjskiej marynarki wojennej i wojsk w budowie rurociągu. Na to nigdy nie zostanie wyrażona zgoda, przynajmniej odnośnie do fińskich wód terytorialnych. Z kolei Niemcy muszą najpierw dostrzec, iż projekt dotyka wszystkich państw członkowskich UE położonych nad Morzem Bałtyckim i jest wspólną sprawą UE. Niemcy muszą także okazać solidarność z Polską i trzema krajami nadbałtyckimi oraz przekonać je, iż nie będą dyskryminowane pod względem dostaw energii na skutek projektu. Niemcy muszą honorować omawianą rezolucję, która mówi, iż UE musi być zgodna w swoich działaniach względem Rosji w odniesieniu do projektów energetycznych na dużą skalę. Gazociąg nie może stwarzać zagrożenia dla wewnętrznego rynku UE. To UE, a nie rosyjski Gazprom ustala zasady handlu energią na wewnętrznym rynku.

  Ģirts Valdis Kristovskis (UEN). – (LV) Panie i panowie! Przemówienie pani komisarz Ferrero-Waldner prowadzi nas do przypuszczenia, iż rezolucja Parlamentu jest niewątpliwym przykładem politycznej poprawności; być może nawet czymś w rodzaju ukłonu w kierunku nowego prezydenta Rosji pana Miedwiediewa. Tym niemniej powinniśmy w dalszym ciągu pamiętać, iż premier Putin – prezydent i pan Putin – są tak naprawdę tą samą osobą, która wyznaje zasadę „dziel i rządź” wymierzoną bezpośrednio w państwa członkowskie UE. W tych okolicznościach bardzo ważne jest, aby umowa o partnerstwie osiągnęła sukces. Unia Europejska nie powinna przejawiać oznak słabości. Podczas rozmów musi prezentować jedność państw członkowskich i solidarność sił. Musi zmniejszyć brak konsekwencji dotychczas prezentowany przez Rosję i promować zintegrowany rynek oraz wolny dostęp do infrastruktury i inwestycji w Rosji. Musi wymagać od Rosji chęci przestrzegania wymogów Międzynarodowej Organizacji Handlu. Musimy wzmocnić jednolite stanowisko Unii Europejskiej w sprawie strategicznych kwestii w odniesieniu do państw o niedemokratycznym ustroju politycznym. Unia Europejska musi potwierdzić, iż pozostaje bastionem demokracji i wspólnych wartości.

  Sylwester Chruszcz (NI). - Panie Przewodniczący! Syberyjskie spotkanie przedstawicieli Unii Europejskiej i Rosji powinno być spotkaniem przyjaciół, którzy szukają realnego porozumienia. Jeśli chcemy poprawy naszych stosunków, to powinniśmy naszego partnera traktować poważnie. Tylko chociażby na tej sali słyszałem, że Unia Europejska będzie chciała pouczać Rosję, co do reguł demokratycznych, a to przecież w Brukseli mamy deficyt demokracji. Przecież nawet na tej sali podważało się wyniki referendum w Irlandii.

Słyszałem na tej sali, że są Państwo zaniepokojeni sytuacją w Gruzji. Czyż to nie są Himalaje hipokryzji? Jednego dnia narusza się integralność terytorialną Serbii uznając Kosowo, a dzisiaj mówi się do Abchazów zabierając im możliwość niepodległości, że są krajem, gdzie się stosuje inne reguły? Muszą Państwo wiedzieć, że to Stalin zabrał Abchazję i wtłoczył ja do Gruzji. Dzisiaj nie możemy wkraczać w ten świat, którego nie rozumiemy. Wydaje mi się, że aby rozmawiać z Rosją, trzeba poznać nie tylko historię, ale i mentalność Rosjan. Dzisiaj musimy dostrzec, że Rosja jest dobrze rządzona. Ludziom w Rosji żyje się coraz lepiej, a Rosja staje się krajem demokratycznym. Niczym nie uzasadniony, mentorski ton urzędników brukselskich wywołuje w Moskwie jedynie uśmieszek irytacji.

  Ria Oomen-Ruijten (PPE-DE). – (NL) Panie przewodniczący, pani komisarz! Jedynym sposobem na uniknięcie nieporozumień są wspólne rozmowy. Wkrótce dojdzie do intensywnych dyskusji związanych z rozpoczęciem dialogu z Federacją Rosyjską odnośnie do Umowy o partnerstwie i współpracy. Dobrze, że rozpoczną się negocjacje. Niezwykle wiele rzeczy uległo zmianie w ciągu ostatnich 10 lat, zarówno w Rosji, jak i Unii Europejskiej, ale też staliśmy się bardziej zależni od siebie niż kiedykolwiek w historii. Właśnie dlatego niezbędne dla obu stron są dobre wiążące umowy w sprawie energii oraz zmian klimatycznych. Panie przewodniczący! Mówiąc o tych umowach, nie możemy zapominać o podstawowych zasadach. Mimo iż niektórzy posłowie mogą mieć wątpliwości, to właśnie teraz musimy ciężko pracować na nasze wspólnotowe wartości, takie jak rządy prawa, walka z korupcją i podkreślanie wagi niezależnej debaty społecznej w samej Rosji.

Panie przewodniczący! Negocjacje nie będą łatwe. Moim zdaniem nowa umowa nie musi mieć charakteru encyklopedycznego, ale musi czynić kilka bezwzględnie niezbędnych elementów wiążącymi dla obu stron.

Panie przewodniczący! Nie możemy czekać aż umowa znajdzie się na stole, gdyż już teraz musimy usłyszeć pozytywny głos z Kremla w kilku innych sprawach; bardzo niepokoją mnie pewne wydarzenia: Czeczenia, sprawa TNK kontra BP oraz Abchazja. Chciałabym usłyszeć od przewodniczącego co dokładnie rozumie przez wspólne działania.

  Kristian Vigenin (PSE). - (BG) Panie przewodniczący, pani komisarz, szanowni koledzy posłowie! Pozwólcie państwo, że zacznę od stwierdzenia, iż świat jest dzisiaj zupełnie innymi miejscem i zestawienie bloków należy już do przeszłości. Rosja także bardzo się zmieniła. Rosja w czerwcu 2008 roku znacznie różni się, na przykład, od Rosji w czerwcu 2000 roku. Unia Europejska stoi przed wyzwaniem budowy i rozwoju nowego rodzaju stosunków, których nie da się porównać z niczym innym. Musimy rozwijać te stosunki zdając sobie sprawę, iż istnieje znacznie więcej rzeczy, które nas łączą niż tych, które nas dzielą. Istnieje wiele problemów, które możemy rozwiązać wyłącznie we współpracy z Rosją. Dotyczą one również zagadnień globalnych, takich jak zmiany klimatyczne, walka z głodem i pandemiami, terroryzm. Inne mają charakter regionalnych, ale ich znaczenie dla Unii Europejskiej jest ogromne: bezpieczeństwo energetyczne, powiązania handlowe i ekonomiczne, stosunki ze wspólnymi sąsiadami. Istnieją także kwestie, które nas dzielą: prawa człowieka, wolność słowa, rozumienie pojęcia demokracji i systemów demokratycznych. Tym niemniej musimy być wystarczająco pragmatyczni i rozwijać nasz dialog nie poprzez konfrontacje lecz poprzez koncentrację na naszych wspólnych celach.

Faktem jest, iż w ostatnich latach doszło do nagromadzenia nieufności, ale teraz mamy możliwość rozpoczęcia dialogu z nowym mieszkańcem Kremla. Chciałbym zwrócić Państwa uwagę na rolę Rosji na Zachodnich Bałkanach. Wierzę, iż potrzebny jest aktywny dialog, aby zaangażować Rosję w poszukiwanie rozwiązania problemów tego regionu, przekonać ją do poparcia wysiłków Unii Europejskiej zmierzających do zapewnienia długotrwałej stabilizacji, również poprzez misję EULEX w Kosowie. Pragnę, aby zbliżający się szczyt podjął również temat roli Rosji w regionie Morza Czarnego oraz stwierdzał, iż od nas zależy czy zasada „dziel i rządź” będzie stosowana czy też nie.

  István Szent-Iványi (ALDE). - (HU) Panie przewodniczący, pani komisarz! W swojej mowie inauguracyjnej prezydent Miedwiediew zadeklarował swoją lojalność w stosunku do demokracji, mówiąc, iż uważa przywrócenie rządów prawa za swój najważniejszy obowiązek. Jeśli nie są to puste słowa i rzeczywiście uda mu się to zrealizować, wówczas istnieje realna szansa na znaczną poprawę stosunków z Rosją. Nasze oczekiwania są skromne, ale jesteśmy otwarci i pełni optymizmu. Rosja będąca stabilnym i niezawodnym partnerem, wspierającym rozstrzyganie konfliktów, które znalazły się w martwym punkcie, a także wspierająca zapobieganie rozprzestrzenianiu broni jądrowej leży w naszym podstawowym interesie. Postrzegamy Rosję jako partnera lecz oni również muszą zdecydować czy jesteśmy dla nich partnerem czy też grupą rywali, których trzeba obrócić i nastawić przeciwko sobie nawzajem. Z zadowoleniem przyjmujemy zamiar zawarcia nowej umowy o partnerstwie między UE i Rosją; umowa ta powinna zostać rozbudowana o zagadnienia energetyczne, a także powinna obejmować fundamentalne zasady zawarte w Karcie energetycznej. Europa musi zająć zdecydowane i jednolite stanowisko w negocjacjach jeżeli chce osiągnąć rzeczywiste rezultaty.

Sądzę, iż umiejscowienie szczytu w stolicy Chanty-Mansyjskiego OA jest pozytywnym znakiem. Światowy Kongres Narodów Ugrofińskich ma odbyć się w tym samym czasie. Mam nadzieję, że nie jest to jednorazowy gest Rosji w stosunku do narodów ugrofińskich lecz szczery zamiar polepszenia sytuacji i zagwarantowania praw ludności ugrofińskiej. W tym miejscu pragnę poprosić panią komisarz Ferrero-Waldner i Komisję o przyspieszenie prac mających na celu wdrożenie „działań przygotowawczych” w ramach wsparcia dla narodów ugrofińskich, gdyż wydaje mi się, iż braki na tych obszarach są znaczne. Dziękuję bardzo.

  Inese Vaidere (UEN). – (LV) Panie i panowie! Rosyjski minister spraw zagranicznych opracował kompleksową strategię wykorzystania swoich rodaków w Unii Europejskiej, zwłaszcza w krajach nadbałtyckich, do wzmocnienia politycznych i ekonomicznych wpływów Rosji. Prezydent Miedwiediew właśnie podpisał dekret znoszący wizy wjazdowe do Rosji dla „nieobywateli” z Łotwy i Litwy, co w praktyce oznacza uznanie ich za obywateli rosyjskich. Tym samym „nieobywatele”, którzy aby otrzymać obywatelstwo muszą jedynie zdobyć podstawy lokalnego języka, otrzymają więcej przywilejów niż obywatele i ich motywacja do otrzymania obywatelstwa będzie mniejsza. Ten zabieg – podobnie do wezwania do przyznania im prawa do głosowania w wyborach samorządowych – stanowi prawdziwą przeszkodę w integracji „nieobywateli”. „Demokracja kierowana” panująca w Rosji zapowiedziała ograniczenie wolności prasy, wyrazu i zgromadzeń. Prawdziwi rosyjscy demokraci wnioskowali o nasze wsparcie w różnych okolicznościach, zarówno w swoich apelach do Podkomisji ds. praw człowieka, jak i w trakcie wizyty w Moskwie. Tym niemniej planowany pragmatyczny charakter rezolucji pozwolił nam zapomnieć o naszych zasadach, choć w praktyce wzrost gospodarczy w Rosji opiera się na naszych płatnościach za źródła energii.

  Jana Bobošíková (NI). - (CS) Panie i panowie! Unia Europejska – przez którą rozumiem Radę – powinna jasno określić swoją wizję stosunków z Rosją. Powinno być jasne czy negocjacje dotyczące, na przykład, dostaw gazu, Kosowa, wolności słowa i praw człowieka, będą prowadzone przez poszczególne państwa członkowskie oddzielnie czy też istnieje szansa dojścia do konsensusu, przynajmniej na podstawowym poziomie, odnośnie do wspólnych interesów. Moim zdaniem jednogłośne stanowisko Unii w rozmowach z Rosją leży w interesie obywateli. Niestety rzeczywistość jest inna. Powinniśmy nawoływać do stworzenia w Rosji bardziej stabilnego klimatu gospodarczego i politycznego, który charakteryzowałby się mniejszą liczbą barier importowych i większym polem dla inwestorów z Unii. Z pewnością pomocne okazałoby się tutaj rosyjskie członkowstwo w Światowej Organizacji Handlu. Oczywiście w ramach takiego partnerstwa wszyscy musielibyśmy stanowczo nalegać na respektowanie fundamentalnych praw człowieka i swobód. Unia, która jest silną i różnorodną jednostką, i Rosja, będąca supermocarstwem, powinny przestać zachowywać się jak dwa miasta, których nie łączy nic poza wąską drogą i gazociągiem. Powinny dążyć do większej obustronnej integracji gospodarczej, a ich partnerstwo powinno być małżeństwem z rozsądku, a nie małżeństwem z miłości.

  Tunne Kelam (PPE-DE). - Panie przewodniczący! Przyjmując z zadowoleniem słowa prezydenta Miedwiediewa dotyczące znaczenia praw obywatelskich i rządów prawa, UE powinna jasno dać do zrozumienia, iż o wiarygodności jego deklaracji świadczy przede wszystkimi pełne poszanowanie werdyktów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i wkład w reformę tego organu.

Najważniejszym punktem wyjściowym ambicji do lepszych stosunków jest jedność państw członkowskich UE. Szczególnie podkreślamy potrzebę przyznania pierwszeństwa długofalowym korzyściom wynikającym ze wspólnej pozycji przed krótkofalowymi zaletami dwustronnych porozumień w pojedynczych sprawach.

Te priorytety mają szczególne znaczenie w sferze gospodarki i energii, gdzie zasady przejrzystości i obopólności wraz z równym dostępem do rynków, infrastruktury i inwestycji są jedyną podstawą długotrwałej współpracy.

  Reino Paasilinna (PSE). - (FI) Panie przewodniczący, pani komisarz! Przed sobą mam opracowanie dotyczące rosyjskich przedsiębiorców sporządzone w tym roku. O dziwo nasze poglądy są podobne. Jaką Rosję chcieliby zobaczyć przed 2020 rokiem? Od 50% do 70% pragnie, aby Rosjanie byli wolni, po drugie wykształceni, po trzecie zintegrowani, następnie pełni szacunku dla prawa i w końcu zdrowi. W żadnym wypadku nie ma w tym żadnych złych zamiarów. Tylko 30% tych przedsiębiorców ma nadzieję na bogactwo. Tak więc zagadnienie oligarchii, które wszyscy pamiętamy jest już nieaktualne.

Rosja pragnie modernizacji i jest to wspólny cel rosyjskich przywódców i narodu. Niepokoje przedsiębiorców są podobne do naszych: 70% z nich sądzi, tak jaki i my, iż starzejąca się populacja stanowi duże zmartwienie. Co się tyczy korupcji na wysokich stanowiskach, u nas jest ona rzadziej spotykana, natomiast tam bardzo powszechna. Ponad 50% badanych uważa, iż niezawisłość sędziowska i prawa obywatelskie są ważną kwestia. Zmartwieniem jest także niski poziom edukacji. Możemy być przykładem i udzielać wsparcia w tych sferach, gdzie mamy do czynienia ze słabo rozwiniętą infrastrukturą i sztywną biurokracją. Właśnie dlatego sądzę, iż mamy okazję, będąc zależnymi od dostaw energii z Rosji, zaoferować naszą specjalistyczną wiedzę w celu promowania modernizacji tego kraju, która stanowi ich cel.

  Christopher Beazley (PPE-DE). - Panie przewodniczący! Komisarz Ferrero-Waldner mówiła o znaczeniu uregulowania stosunków na linii UE-Rosja.

Według mnie jednym z najistotniejszych obszarów jest społeczeństwo obywatelskie. Czy pani komisarz przewiduje możliwość uruchomienia jakichś konkretnych programów lub projektów, które moglibyśmy zacząć rozważać w odniesieniu do wymiany uniwersyteckiej, kulturowej i artystycznej, a jeśli tak to jakich?

Sądzę, iż warto raz jeszcze wyrazić nasze rozczarowanie w tym kontekście. Oddziały British Council w Sankt Petersburgu i Jekaterynburgu zostały zamknięte wbrew standardowej praktyce dyplomatycznej.

Warto jest się również zastanowić nad stosunkami energetycznymi. Będąc dobrym klientem zajmujemy mocna pozycję. Gazprom dość wyraźnie nie zdołał przekonać tego Parlamentu, w Komisji Spraw Zagranicznych, w Komisji Przemysłu, Badań i Energii oraz w Komisji Petycji. Muszą to przemyśleć. Potrzebne nam zdrowe stosunki, w których nie będziemy naiwni, w których nie będziemy opierać się na pobożnych życzeniach i w których nasi rosyjscy partnerzy i koledzy nie będą podejrzliwi oraz nie będą czuć się zagrożeni lub zmuszeni do okazania agresji.

  Adrian Severin (PSE). - Panie przewodniczący! Uczestnikami kolejnego szczytu Unia Europejska-Rosja będą wzrastająca Federacja Rosyjska – oby tylko tymczasowo – i UE dotknięta nie tylko irlandzkim „nie” dla traktatu lizbońskiego, ale także brakiem jasnej wizji wyjścia z tego kryzysu.

Sprawa Rosji stwarza podziały w unii Europejskiej. W rzeczywistości podzieliła nas na ideologów i pragmatyków; na konfrontacyjnych geostrategów i mediatorów; na dawnych bojowników z czasów zimnej wojny i nowych utylitarystycznych oportunistów.

Z drugiej strony poważnym problemem jest fakt, iż Rosja nie posiada strategii współpracy z Unią Europejską lecz woli rozmawiać z każdym państwem członkowskim oddzielnie. Nie będziemy w stanie zmienić tej sytuacji zanim nie wdrożymy prawdziwej wspólnej europejskiej strategii współpracy z Rosją. Musimy powiedzieć Rosji, że aby prowadzić z nami dobre interesy i czerpać korzyści ze wzajemnego otwarcia rynków potrzebna jest instytucjonalna i polityczna interoperacyjność, gwarantująca oddzielenie polityki gospodarczej od strategii geopolitycznych.

Stąd też niezbędna jest wspólna sfera sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa, charakteryzująca się przejrzystością, odpowiedzialnością i otwartością.

  Francisco José Millán Mon (PPE-DE). - (ES) Panie przewodniczący! Stosunki pomiędzy Unią Europejską a Rosją powinny być konstruktywne, ale także wymagające. Podobnie jak my, Rosja jest członkiem Rady Europy i w związku z tym musi respektować jej zasady i wyznawane przez nią wartości.

Cieszę się z faktu, iż prezydent Miedwiediew ostatnio podkreślił znaczenie praw człowieka i rządów prawa.

Unia Europejska i Rosja mają potencjał, aby nawiązać silne stosunki, a teraz stajemy przed wyzwaniem wynegocjowania nowej Umowy o partnerstwie i współpracy, która umożliwi szybsze postępy w tak zwanych „czterech wspólnych przestrzeniach”.

Pragnę podkreślić znaczenie jednej z tych przestrzeni: stosunków gospodarczych. Ponad połowa rosyjskiego handlu jest prowadzona z Unią. Stworzenie zintegrowanego rynku, z przejrzystymi i niedyskryminacyjnymi zasadami, wzmocni i zróżnicuje stosunki gospodarcze i handlowe pomiędzy Rosją i Unią Europejską. Niezbędna jest również większa pewność prawna w Rosji.

Panie i panowie! Moskwa jest kluczowym graczem na scenie międzynarodowej. Ze względu na fakt, iż jest stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa współpraca z jej strony jest niezbędna do osiągnięcia pokoju i stabilizacji w Europie i na świecie.

Co się tyczy UE, 27 państw członkowskich musi zająć jednolite stanowisko odnośnie do stosunków z Rosją. Wszyscy analitycy, ostatnio Mark Leonard w swoim interesującym opracowaniu, podkreślają, że brak wspólnego stanowiska jest dla Unii czynnikiem niszczącym...

(Przewodniczący wyłączył mikrofon)

  Csaba Sándor Tabajdi (PSE). - (HU) Panie przewodniczący! Nadchodzący szczyt pozwoli nam ruszyć z martwego punktu, w którym tkwiliśmy od ponad półtora roku i, miejmy nadzieję, przyniesie postępy w stosunkach na linii Unia Europejska-Rosja. Unia Europejska potrzebuje Rosji, ale niech nikt nie da się zwieść – Rosja potrzebuje Europy przynajmniej w tym samym stopniu, jako partnera gospodarczego i odbiorcę energii. Jesteśmy zależni od siebie w sferze energii i wielu innych. Właśnie dlatego wierzę, że obawy dotyczące rosnącego wpływu Rosjan są przejaskrawione, mimo że liczne stwierdzenia rosyjskich przywódców zdają się je uzasadniać. W interesie przyszłego rozwoju strategicznych stosunków pomiędzy UE i Rosją leży jak najszybsze wprowadzenie dwustronnego ruchu bezwizowego. Jest to zasadniczy warunek postępu w stosunkach na linii UE-Rosja. Podsumowując, jako przewodniczący forum ugrofińskiego w Parlamencie Europejskim chciałbym ponowić prośbę wysuniętą przez kolegę posła pana Szent-Iványi do szefów państw UE uczestniczących w szczycie: wesprzyjcie narody ugrofińskie. Dziękuję za uwagę.

  Bernd Posselt (PPE-DE). - (DE) Panie przewodniczący! Ja również podzielam opinię, iż rurociąg z Niemiec do Rosji może zostać zbudowany wyłącznie za zgodą innych zainteresowanych państw członkowskich UE. Tym niemniej te państwa członkowskie nie powinny wówczas negocjować z kolejną potęgą jaką są Stany Zjednoczone w kwestii pocisków lub wiz. Europa będzie w stanie utrzymać swoją pozycję względem Stanów Zjednoczonych i Rosji tylko wtedy, gdy w końcu zajmie wspólne stanowisko.

Pozwólcie, że postawię sprawę jasno: naszym zadaniem jest przekazanie Rosjanom, iż w ich interesie leży bycie partnerem Europy. Tym niemniej oznacza to, że nie mogą wypowiadać się w imieniu innych państw, znajdujących się wcześniej pod rosyjską okupacją, takich jak Ukraina lub Gruzja. Te państwa są suwerennymi krajami i posiadają prawo do podejmowania własnych decyzji w sprawie swojego losu.

Pan Miedwiediew powiedział w Berlinie, iż oczekuje polepszenia stosunków. W takim razie ma dwa pola do popisu. Pierwsze to rządy prawa, co oznacza podjęcie działań w sprawie osadzonych w więzieniach pracowników Jukosu. Drugie i bardzo ważne pole: Panie Miedwiediew! Niech pan przestanie blokować największą misję pokojową w historii UE – misję w Kosowie!

  Andrzej Jan Szejna (PSE). - Panie Przewodniczący! Złożone relacje między Unią Europejską a Rosją wymagają sprawnie prowadzonych i spójnych działań dyplomatycznych. Zbliżający się szczyt Unia Europejska - Rosja wzbudza wiele emocji, gdyż negocjowane mają być porozumienia o bardzo dużym znaczeniu zarówno dla Rosji, jak i Unii Europejskiej. Unia musi m.in. zadbać o zapewnienie Europie bezpieczeństwa energetycznego, gdyż w dobie wciąż rosnących cen surowców i energii ma to strategiczne znaczenie zarówno dla całej gospodarki Unii Europejskiej, jak i dla poszczególnych gospodarstw domowych.

W przeddzień szczytu Unia Europejska - Rosja musimy uzmysłowić sobie, jak ważne dla przyszłości Unii jest, aby mówiła ona jednym, spójnym głosem na arenie międzynarodowej. Z tego względu szkoda, iż niepewne jest wejście w życie traktatu lizbońskiego, bowiem zawiera on uregulowania, które będą czyniły z Unii Europejskiej solidnego partnera w stosunkach międzynarodowych. Cieszę się, że Unia Europejska pomogła Polsce w sporze z Rosją w sprawie eksportu naszych produktów i wierzę, że także Polska w kolejnych latach będzie pomagać w rozwijaniu pozytywnych stosunków między Rosją a Unią Europejską.

  Josef Zieleniec (PPE-DE). - (CS) Ten szczyt UE-Rosja będzie pierwszym dla rosyjskiego prezydenta Dmitrija Miedwiediewa. Unia powinna wykorzystać początek jego kadencji i dążyć do zmiany we wzajemnych stosunkach na rzecz pragmatycznego, realnego i strategicznego partnerstwa. W rzeczywistości z perspektywy długoterminowej partnerstwo to ma większe znaczenie dla samej Rosji. Wśród priorytetów prezydent Miedwiediewa jest poszanowanie rządów prawa (zgodnie z jego własnymi słowami) oraz modernizacja gospodarki. Do tego potrzebuje Europy. Rosja potrzebuje także bardziej stabilnego partnera niż Chiny i Iran w sferze stosunków międzynarodowych i handlowych. Unia Europejska nie stanowi żadnego zagrożenia dla Rosji. Wprost przeciwnie, Unia może pomóc Rosji utrzymać status kluczowego gracza, który w przeciwnym razie kraj ten stopniowo by utracił ze względu na elementy swojej jednostronnej gospodarki i demokracji. Tym niemniej strategiczne partnerstwo musi opierać się na symetrycznym dialogu między równymi sobie stronami. W tym kontekście Rosja musi wskazać drogę, zaprzestać swoich usiłowań zmierzających do podziału Europy i traktować Unię jako jednostkę zbiorową. Krótkowzroczne utarczki i prowokacje niepotrzebne odwlekają nawiązanie prawdziwych stosunków partnerskich z UE. Dyskusja na temat nowej Umowy o partnerstwie i współpracy pomiędzy UE i Rosją powinna koncentrować się na zagadnieniach, które są ważne z perspektywy długoterminowej.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). - (SK) Strategiczne partnerstwo UE-Rosja jest istotnym czynnikiem w obszarze dywersyfikacji i bezpieczeństwa importu źródeł energii do UE. Jednocześnie musimy pamiętać, iż ta współpraca jest tak samo ważna dla Rosji, jak dla UE, gdyż nawet 60% rosyjskiej ropy naftowej jest sprzedawane do UE.

Sądzę, iż europejscy przywódcy muszą nadal powtarzać Rosji, że nie powinna traktować dostaw energii jako narzędzia represji politycznych w odniesieniu do państw członkowskich UE lub krajów byłego Związku Radzieckiego, zwłaszcza Ukrainy.

Obecnie negocjacje prowadzone przez państwa członkowskie w zakresie dostaw rosyjskiej ropy i gazu są dwustronne. Podczas wizyty w Dumie Państwowej Federacji Rosyjskiej w kwietniu 2007 miałem okazję zobaczyć na własne oczy, że także Rosja jest niezwykle zainteresowana negocjacjami w kwestiach energetycznych z całą UE.

W końcu pragnę wyrazić swoje obawy, podobnie jak kolega Elmar Brok, że na skutek negatywnego wyniku referendum dotyczącego traktatu lizbońskiego w Irlandii pozycja UE jako strategicznego partnera mogła ulec osłabieniu biorąc pod uwagę fakt, iż to właśnie traktat lizboński jest dokumentem określającym kompetencje UE w sferze wspólnej polityki energetycznej.

  Anneli Jäätteenmäki (ALDE). - (FI) Panie przewodniczący! Miejmy nadzieję, iż wkrótce dojdzie do zawarcia umowy o współpracy pomiędzy Unią Europejską i Rosją. Bezpośrednie, realne i szczere stosunki na linii UE-Rosja są bardzo ważne. Partnerstwo musi być zdrowe i korzystne dla obu stron.

Pomimo swojego pragmatycznego podejścia UE nie powinna zapomnieć, i nie zapomniała, o prawach człowieka, a także powinna dążyć do aktywnego dialogu z Rosją na ten temat.

Bezpieczeństwo energetyczne jest istotną kwestią w całej europie i kiedy mówimy o energii zazwyczaj mówimy także o Rosji i współpracy pomiędzy UE i Rosją. UE chce utrzymać bezpieczeństwo dostaw jednocześnie ograniczając swoją zależność od energii zewnętrznej. Miejmy nadzieję, że debata na szczycie będzie otwarta, szczera i przede wszystkim owocna.

  Milan Horáček (Verts/ALE). - (DE) Panie przewodniczący! W trakcie przemówienia pana Swobody przypomniałem sobie, że słowo „svoboda” w języku rosyjskim oznacza „wolność” i przyszło mi do głowy, że wolność to coś, czego potrzebujemy wszyscy. Prawa człowieka i wolność to najważniejsze filary UE i muszą one stanowić podstawę naszego dialogu z Rosją.

Jako, że kolejne rozmowy odbędą się na Syberii pomyślałem, że Czyta – miejsce przetrzymywania pracowników Jukosu Michaiła Chodorkowskiego i Platona Liebiediewa oraz innych – również znajduje się na Syberii. Stąd też proszę, żebyśmy uczynili wszystko, aby ich uwolnić oraz zachęcić Rosję do respektowania wolności opinii i wolności prasy, a także pozwolenia na nieograniczone funkcjonowanie organizacji pozarządowych.

  Hanna Foltyn-Kubicka (UEN). - Panie Przewodniczący! Jesteśmy wspólnotą szanującą prawo jako jeden z fundamentów naszej tożsamości. Powinniśmy domagać się jej poszanowania także od naszych partnerów politycznych i gospodarczych. Wzywam przedstawicieli Unii Europejskiej, aby poruszyli na szczycie temat pełnego przestrzegania przez Rosję wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Stworzyliśmy ten trybunał nie po to, by był instytucją fasadową, której woli ulegają tylko popełniający przeciw wolności drobne i czasem dyskusyjne wykroczenia. Jest on powołany, aby oprawcy, gwałciciele i mordercy zawahali się przed zadaniem kolejnej krzywdy wiedząc, iż może spotkać ich za to zasłużona kara.

Dlatego też Federacja Rosyjska musi jak najściślej współpracować z trybunałem, a jego orzeczenia muszą być przez Rosjan respektowane. Logicznym jest, iż państwo, które nie dotrzymuje umów nie może być traktowane jako wiarygodny partner. Działania Rosjan pozostają w rażącej sprzeczności z deklaracjami – jesteśmy wiarygodnym dostawcą surowców energetycznych. To jest jedno z ulubionych zdań rosyjskich dyplomatów. Jeśli tak wiarygodnym jak w sprawie Czeczeni, Politkowskiej czy Litwinienki, to Unia Europejska zostanie zapamiętana przez historyków jako najbardziej naiwna instytucja w historii.

  Gerard Batten (IND/DEM). - Panie przewodniczący! Podnoszę tę kwestię w imieniu Mariny Litwinienko, której mąż – Aleksander Litwinienko – został zamordowany w Londynie w grudniu 2006 roku. Narzędziem zbrodni był polon-210, materiał radioaktywny w 97% produkowany w zakładzie nuklearnym Avangard w Rosji. Zabójstwo to ma wszystkie cechy wysoce wyrafinowanego zamachu, charakterystyczne dla rosyjskich służb bezpieczeństwa. Główny podejrzany w sprawie, Andriej Ługowoj, jest posłem rosyjskiego parlamentu i nie może zostać wydany na mocy Konstytucji Rosji.

Jeśli mogę zwrócić się bezpośrednio do pani komisarz Ferrero-Waldner: pani Litwinienko prosi, aby Rada i Komisja omówiły sprawę zabójstwa pana Litwinienki z prezydentem Miedwiediewem w trakcie szczytu. Pani Litwinienko chce, aby sprawa zabójstwa jej męża została rozwiązana, a osoby odpowiedzialne pociągnięte do odpowiedzialności. Szczyt stwarza doskonałą okazję, aby posunąć ten proces do przodu. Proszę o wsparcie dla Mariny Litwinienko.

(Oklaski)

  Vytautas Landsbergis (PPE-DE). - Panie przewodniczący! Pozwolę sobie kontynuować w duchu swojego przedmówcy. Rosyjski rząd powinien uczynić wszystko co w jego moc, aby udowodnić, iż nie zlecił zabójstwa brytyjskiego obywatela – a tym samym europejskiego obywatela – Aleksandra Litwinienki. Jako, że rosyjski rząd tego nie uczynił, a wręcz odmówił współpracy z brytyjskimi organami śledczymi w rezultacie oficjalny udział Rosji w tym zabójstwie został politycznie dowiedziony.

Nowa Rosja, jak wielu twierdzi, w dalszym ciągu postępuje jak kraj terrorystyczny i na szczycie w Chanty-Mansyjsku UE musi wezwać prezydenta Miedwiediewa do zaprzestania tych praktyk.

Nie powinny być wszczynane postępowania przeciwko matkom z Biesłanu, próbującym dociec kto wydał rozkaz ataku na szkołę i użycia bazook oraz ciężkich karabinów maszynowych przeciwko wszystkim znajdującym się w budynku, w tym ich dzieciom. UE musi przynajmniej wspierać słabszych od siebie – rząd brytyjski i matki z Biesłanu.

  Janez Lenarčič, urzędujący przewodniczący Rady. − (SL) Ze względu na późną porę będę mówił krótko. Myślę, że to pan Severin powiedział „sprawa Rosji stwarza podziały w Unii Europejskiej”. Tym niemniej uważam, iż w trakcie dzisiejszej debaty w Parlamencie można było usłyszeć bardzo powszechną zgodność w dwóch sprawach.

Po pierwsze, że potrzebujemy dobrych stosunków pomiędzy Unią Europejską a Federacją Rosyjską. Oczywiście mogę się z tym tylko zgodzić. Jak już kilkakrotnie powiedziano, Federacja Rosyjska jest światową potęgą, jednym z kluczowych graczy na scenie międzynarodowej, jak powiedział pan Millán Mon, i ponadto naszym sąsiadem. Krótko mówiąc jesteśmy skazani na współistnienie z Federacją Rosyjską i warunkiem wysokiej jakości tej koegzystencji jest partnerstwo i współpraca. Ta prezydencja jest zdecydowana prowadzić dialog w celu wzmocnienia tego partnerstwa i współpracy, dialog dotyczący wszystkich zagadnień będących przedmiotem zainteresowania obu stron, w tym tych, co do których się nie zgadzamy i o których mówiłem w moim wstępnym wystąpieniu.

Drugim ważnym elementem, co do którego zaobserwowałem powszechną zgodność w tej Izbie jest znaczenie przypisywane przez posłów wspólnemu stanowisku Unii Europejskiej. I tu nie mogę się nie zgodzić. Sferą, w odniesieniu do której jest to wyjątkowo i najczęściej podkreślane jest sfera energii. Faktem jest, iż żadne państwo członkowskie nie jest w stanie oddzielnie osiągnąć takiego porozumienia z dostawcami takimi jak Federacja Rosyjska jakie może osiągnąć Unia jako całość. Najwyższy czas, aby wspólna europejska polityka energetyczna weszła w życie.

W tym kontekście wspomniano również o gazociągach i ropociągach. Powiem w ten sposób: gdybyśmy dotychczas stworzyli w ramach Unii Europejskiej prawdziwy wewnętrzny rynek energii, byłoby zupełnie bez znaczenia, gdzie przebiega jakiś gazociąg lub ropociąg.

Chciałbym zakończę następującym stwierdzeniem: słoweńska prezydencja cieszy się, iż zakończy się szczytem UE – Federacja Rosyjska, szczytem, który tym razem, ze względu na pewne nowe okoliczności, nowego rosyjskiego prezydenta i pełnomocnictwo otrzymane po długich negocjacjach, jest bardzo obiecujący i mam nadzieję, że te oczekiwania staną się rzeczywistością.

  Benita Ferrero-Waldner, komisarz. − Panie przewodniczący! Uważam, że kluczowe znaczenie w naszej relacji ma wzajemna zależność, o której wspomniało wielu przedmówców. Z jednej strony, jak słusznie zaznaczył przewodniczący, w naszym interesie jest utrzymanie dobrych relacji z Rosją, naszym strategicznym partnerem i sąsiadem. Niemniej jednak ważne jest również to, aby Rosja była partnerem w rozwiązywaniu problemów, nie zaś partnerem je stwarzającym, to jest druga strona medalu.

Uważnie wysłuchałam i odnotowałam wszystkie państwa uwagi. Nie będę teraz w stanie udzielić odpowiedzi na wszystkie państwa pytania i komentarze, ale proszę mi pozwolić przedstawić kilka ogólnych i bardziej szczegółowych uwag.

Po pierwsze, Rosja jest dziś bardzo ważnym partnerem w dziedzinie energetyki, a w wyniku uzyskania mandatu negocjacyjnego dotyczącego nowej umowy mamy już wspólne stanowisko UE w sprawie energii, gdyż mamy wspólny mandat. Nie łatwo było go zdobyć, ale teraz go mamy i stanowi on ramy naszych negocjacji. Dlatego uzyskanie tego mandatu było bardzo ważne. Jak wspomniałam wcześniej, w nowej umowie chcemy zabezpieczyć zasady zawarte w karcie energetycznej. Na tym opiera się relacja UE-Rosja – nie jest to droga jednokierunkowa. Jesteśmy ważnym rynkiem i źródłem inwestycji, tak samo jak Rosja jest dla nas bardzo ważnym dostawcą. Powtarzam więc, że chodzi o współzależność, musimy też przestrzegać tych samych zasad: wzajemności, przejrzystości i niedyskryminacji.

Jednym z celów polityki energetycznej Unii Europejskiej jest zróżnicowanie sposobów dostaw energii i jej źródeł, aby zwiększyć konkurencję i bezpieczeństwo na unijnym rynku energetycznym. Nie jest to polityka antyrosyjska. Moim zdaniem Rosja pozostanie naszym kluczowym dostawcą, ale każdy rozsądny konsument rozkłada ryzyko, zwłaszcza, że ceny energii idą błyskawicznie w górę. Biorąc pod uwagę rosnącą współzależność od przywozów, szczególnie gazu, ilość rosyjskiego gazu, którą chcielibyśmy kupić najprawdopodobniej zwiększy się, potrzebujemy więc jednoznacznej polityki dywersyfikacji.

Proszę mi pozwolić powiedzieć teraz kilka słów o handlu w ogóle. To bardzo ważne, aby Rosja stała się członkiem WTO. Jest to nie tylko istotne dla Rosji, lecz również dla nas. Będziemy więc aktywnie współpracować w Genewie i wspólnie starać się dojść do porozumienia. Uważam, że Rosja potrzebuje członkowstwa w WTO, aby zmodernizować własną gospodarkę i jestem pewien, że podczas kadencji obecnego prezydenta będzie to możliwe, tak jak było to możliwe za czasów urzędowania prezydenta Władimira Putina, który osobiście popierał te starania.

Chciałabym pokrótce omówić kwestie związane z organizacjami pozarządowymi i prawami człowieka: pozostajemy w stałym kontakcie z rosyjskimi organizacjami pozarządowymi i przedstawiamy ich obawy w naszych rozmowach z rosyjskimi władzami. W stosownych wypadkach jesteśmy gotowi podjąć działanie w konkretnych przypadkach i kontynuujemy wspieranie tych organizacji finansowo za pomocą europejskiego instrumentu na rzecz demokracji i praw człowieka.

W odniesieniu do praw człowieka ogólnie: prowadzimy z Rosjanami konsultacje na temat praw człowieka. Rozmawiamy o konkretnych przypadkach, obrońcach praw człowieka i czasami o sprawach sądowych. Nasze szczególne zaniepokojenie wzbudza sytuacja na Północnym Kaukazie. Mam tylko pięć minut, a długo mógłbym mówić o Północnym Kaukazie, Osetii Południowej, Gruzji, Górskim Karabachu oraz Mołdawii, więc proszę nie twierdzić, że nie mamy żadnej wiedzy na ten temat. To będzie bardzo ważne i teraz też jest.

W związku z Radą Brytyjską chcę również powiedzieć, że UE wspierała rząd Wielkiej Brytanii w konflikcie z Rosją dotyczącym biur Rady Brytyjskiej w St. Petersburgu i Jekaterinburgu. Uważam, że utrzymujemy ze sobą dobry dialog na temat współpracy kulturalnej z Rosją, która mam nadzieję, stworzy szansę podkreślenia wartości tych kontaktów. Oczywiście zastanowimy się, czy w tym zakresie można zrobić coś więcej.

W odniesieniu do mniejszości ugrofińskiej: jak państwo wiedzą, pracujemy obecnie na wdrożeniem działania przygotowawczego o wartości 2,5 miliona euro, które w tym roku Parlament zabezpieczył w budżecie i w tym kontekście widzimy wdrożenie konwencji Rady Europy o prawach człowieka, której stroną jest też Rosja. Uważam, że krajowe mniejszości w Rosji również powinny zostać objęte zakresem tej konwencji.

Jeśli chodzi o wymianę studentów: pragnę jedynie powiedzieć, że promujemy takie wymiany z Rosją za pomocą, z jednej strony, programów Erasmus i Tempus. W nadchodzących latach zacieśnimy naszą współpracę w ramach tych programów. Ponadto Rosja wykazała ogromne zainteresowanie członkowstwem w Siódmym Programie Ramowym na rzecz Badań i Rozwoju, co w przyszłości może się okazać bardzo ważnym znakiem dla SIGMA. Działa już Instytut Nauk Europejskich i my — zarówno Rosja, jak i Unia Europejska — być może podejmiemy współpracę z tym Instytutem i podwoimy nasz wkład.

Ostatnie słowo ogólne zanim zakończę: oficjalny lunch z okazji podpisania tej nowej umowy jest bardzo ważną sposobnością i szansą, z czym myślę, że wszyscy się zgodzą. Niesie to za sobą duży potencjał i całkowicie zgadzam się z naszą prezydencją, iż będzie to bardzo ważna okazja.

Wiemy, że negocjacje nie będą łatwe. Muszą być wszechstronne i jako że są wszechstronne – gdyż dysponujemy dużym mandatem – będą w pewnym sensie złożone i nie zakończą się szybko. Jednakże solidny mandat pokazuje również, że w tej kwestii jesteśmy jednomyślni. Mamy jedność mandatu. Trudno było ją osiągnąć, ale jak już ją zdobyliśmy, należy iść do przodu i proszę o wspieranie nas w tych działaniach.

Wreszcie, jak wszyscy wiemy, relacja ta musi mieć charakter strategiczny. Nabierzmy więc dystansu do rzeczy na co dzień nas drażniących i wiadomości podawanych przez media i spójrzmy na szerszy kontekst historyczny Europy i Rosji oraz nasze wspólne interesy. Musimy znaleźć sposób, aby pogodzić rozbieżności, a jednocześnie pozostać otwarci na dialog. Istnieje szansa, że tak się stanie. Musimy z niej skorzystać i jestem pewien, że na tym gruncie nawiążemy stałą współpracę.

  Przewodniczący. − Otrzymałem sześć wniosków w sprawie rezolucji⁽¹⁾zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu.

Debata została zakończona.

Głosowanie odbędzie się jutro.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  Ramona Nicole Mănescu (ALDE), na piśmie. – (RO) Szczyt Rosja-Unia Europejska, który ma się odbyć w dniach 26 i 27 czerwca w Chanty-Mansyjsku na Syberii otwiera podwójny początek: z jednej strony jest to pierwszy kontakt nowego rosyjskiego prezydenta Dimitrija Miedwiediewa z Unią Europejską, a z drugiej strony planowane są negocjacje dotyczące umowy partnerskiej, która ustanowi ramy dla rozwoju relacji pomiędzy Unią Europejską i Rosją.

Ponieważ 40% naturalnego gazu wwożonego przez europejskie firmy pochodzi z Rosji, ta druga musi ułatwić wdrażanie unijnych inwestycji poprzez przyjęcie przejrzystych przepisów prawa oraz otwarcie rurociągów, co pozwoli europejskim firmom kupować gaz bezpośrednio od producentów w Środkowej Azji.

Unia Europejska nie może pozostać obojętna na los tych, którzy zamieszkują w regionach objętych konfliktem; wraz z Rosją i innymi zaangażowanymi podmiotami musimy znaleźć rozwiązanie dla „zamrożonych” konfliktów, jak i konfliktu w Mołdawii i na Kaukazie.

Mam nadzieję, że umowa partnerska stworzy ramy, w których relacje pomiędzy Unią Europejską a Rosją będą się zacieśniać; jednakże nie powinniśmy zapominać, że naszym celem nie jest podpisanie umowy partnerskiej, ale zawarcie w niej postanowienia prowadzącego do demokracji, bezpieczeństwa i wzrostu standardu życia w Europie, od Kaukazu po Atlantyk.

  Katrin Saks (PSE), na piśmie. – (ET) Panie przewodniczący! W tym tygodniu w Chanty-Mansyjsku ma się odbyć regularne spotkanie na szczycie przedstawicieli Unii Europejskiej i Rosji, a po nim 5. Światowy Kongres Ludności Ugrofińskiej w tym samym miejscu. Wśród ludności ugrofińskiej są pierwotni mieszkańcy tego regionu, pasterze reniferów w Chanty-Mansyjsku, którzy nadali nazwę temu miejscu położonemu wśród syberyjskich bagien i tundry.

W światowym kongresie będzie też uczestniczyć pięcioosobowa delegacja z Unii Europejskiej; Węgrzy, Estończycy i Finowie należą do ugrofińskiej ludności, a pierwotnie ich domem była Syberia. Mam nadzieję, że w ten sposób uda się nam zwrócić uwagę na małe narody, których język jest zagrożony wymarciem, a ich kulturę mająca dziesiątki tysięcy lat zastępuje się imprezami firmowymi.

Unia Europejska powinna trwać przy swoich wartościach i bronić ich, nie powinna pozwolić dać się oślepić, przebywając w regionie, który jest największym źródłem zasobów energetycznych Rosji. Rzeki pełne ropy doprowadziły do konfliktu pomiędzy tradycyjnym sposobem życia natywnych mieszkańców oraz rosnącym zapotrzebowaniem ludzkości na ropę.

(1) Patrz: protokół.