Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 8 Ιουλίου 2008 - Στρασβούργο

4. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις του σχεδιαζόμενου αγωγού φυσικού αερίου στη Βαλτική Θάλασσα για τη σύνδεση Ρωσίας – Γερμανίας (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0225/2008) του κ. Libicki, εξ ονόματος της Επιτροπής Αναφορών, σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του σχεδιαζόμενου αγωγού φυσικού αερίου στη Βαλτική Θάλασσα που θα συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία (αναφορές 0614/2007 και 0952/2007) [2007/2118(INI)].

  Marcin Libicki, εισηγητής. − (PL) Κύριε Πρόεδρε, η σημερινή συζήτηση είναι πολύ ιδιαίτερη, καθώς βασίζεται σε ένα αίτημα το οποίο έχουν απευθύνει απλοί πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα ήθελα να καλωσορίσω τους συντάκτες της αναφοράς που αποτέλεσε τη βάση της σημερινής συζήτησης, οι οποίοι βρίσκονται στα θεωρεία. Ο κ. Krzysztof Mączkowski βρίσκεται εκεί, ο οποίος εκπροσωπεί πολλές οικολογικές οργανώσεις, και, νομίζω, η κ. Morkunaite από τη Λιθουανία. Η αναφορά υπεγράφη από σχεδόν 30 000 άτομα. Η Επιτροπή Αναφορών εξακολουθεί να λαμβάνει υπογραφές. Αναμφίβολα, εκατομμύρια πολίτες και η κοινή γνώμη όλων των χωρών της Βαλτικής παρακολουθούν τη συζήτηση αυτή.

Η ιστορία της εν λόγω αναφοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ξεκίνησε με τη διεξαγωγή πολλών συζητήσεων επί του θέματος στην Επιτροπή Αναφορών. Οι συζητήσεις αυτές βασίστηκαν σε εξαιρετικά δυναμικές παρουσιάσεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από τους συντάκτες της αναφοράς. Συνολικά πραγματοποιήσαμε πέντε συζητήσεις επί του θέματος αυτού. Διοργανώσαμε επίσης δημόσια ακρόαση. Στη διάρκεια της δημόσιας ακρόασης ειδικοί παγκοσμίου φήμης συζήτησαν όσα είχαν δηλώσει οι αναφέροντες και συμφώνησαν με αυτά: ότι η απειλή που αντιμετωπίζει το φυσικό περιβάλλον της Βαλτικής είναι τεράστια και κατά πόσον αξίζει πραγματικά να ριψοκινδυνεύουμε τόσο με μια τόσο μεγάλη επένδυση. Ενώ συνεχίζονταν οι συζητήσεις αυτές στην Επιτροπή Αναφορών και όταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησε να συζητηθεί δημοσίως το ζήτημα αυτό, όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα, πραγματοποιήθηκαν επιπλέον συζητήσεις στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων. Τα κείμενα τα οποία παρουσιάσθηκαν για έγκριση έλαβαν 90% υποστήριξη στην Επιτροπή Αναφορών και στις δύο άλλες επιτροπές.

Τότε ήταν που, ξαφνικά, παρατηρήθηκε μεγάλη δραστηριότητα στους αντιπάλους και τους επικριτές της παρούσας έκθεσης και των επιχειρημάτων που περιλαμβάνει. Ξαφνικά, κατατέθηκαν 180 τροπολογίες στην Επιτροπή Αναφορών. Σχεδόν όλες απορρίφθηκαν. Παρόμοια ήταν και η εμπειρία των συμβουλευτικών επιτροπών. Η τεράστια αυτή επίθεση – δεν περιγράφεται διαφορετικά – από τη Nord Stream ήταν πασιφανής. Λάβαμε οδηγίες για την ψηφοφορία, τις οποίες είχε ετοιμάσει η Nord Stream· αυτό συνέβη στην Επιτροπή Αναφορών. Εργάζομαι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τέσσερα χρόνια και αυτή ήταν η πρώτη μου φορά που κάποιος ο οποίος εμπλέκεται στην άσκηση πίεσης λέει ουσιαστικά στους βουλευτές πώς να ψηφίσουν και υποβάλλει τη μία τροπολογία μετά την άλλη: να απόσχετε από αυτή, ψηφίστε «ναι» σε αυτή, ψηφίστε «όχι» σε αυτή.

Η σημερινή συζήτηση βασίζεται σε 40 διαφορετικές γνωμοδοτήσεις και εκθέσεις εμπειρογνωμόνων. Κυρίες και κύριοι, υπάρχουν τρία ενδιαφερόμενα μέρη σε αυτή την περίπτωση: οι απλοί πολίτες της Ένωσης, το τεράστιο πολιτικό και οικονομικό κεφάλαιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να μιλήσει εκ μέρους των απλών πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ας διδαχθούμε από ό,τι συνέβη στα δημοψηφίσματα στη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες και την Ιρλανδία. Θέλουμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των απλών πολιτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ελπίζω ότι αυτή τη στάση θα τηρήσουν όλοι οι βουλευτές αυτού του Κοινοβουλίου.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους εκείνους που μας βοήθησαν να φθάσουμε στο σημείο να μπορούμε πράγματι να διεξαγάγουμε σήμερα αυτή τη συζήτηση. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Foltyn-Kubicka, η οποία ετοίμασε μια υπέροχη έκθεση εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη Βαλτική Θάλασσα, τον κ. Cashman, αντιπρόεδρο α' της Επιτροπής Αναφορών και τον κ. Beazley, πρόεδρο της διακομματικής ομάδας για τη Βαλτική στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θα ήθελα, επίσης, να ευχαριστήσω τη Γραμματεία της Επιτροπής Αναφορών, συμπεριλαμβανομένων του David Lowe, της Karen Chioti και της Silvia Cannalire, καθώς και όσους μου προσέφεραν συμβουλές, βοήθεια και τη συνεργασία τους: τον Szymon Szynkowski, τον Norbert Napierajów, τον Wojciech Danecki, τον Witold Ziobrze και τον Michał Krupiński. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που συνέβαλαν περισσότερο σε αυτό το έργο.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. – Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πρόεδρο της Επιτροπής Αναφορών κ. Libicki για την έκθεσή του, η οποία μας δίδει την ευκαιρία να συζητήσουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον αυτού του μεγάλου έργου, ενός αγωγού φυσικού αερίου μήκους 1200 χλμ. που θα διασχίζει μια ρηχή θάλασσα όπως είναι η Βαλτική. Όχι μόνο γιατί πρόκειται για ένα σημαντικό έργο, το οποίο εγείρει πολλά ερωτήματα για την προστασία του περιβάλλοντος στην περιοχή της Βαλτικής, αλλά και γιατί φαίνεται ότι θα είναι το πρώτο από πολλά παρόμοια έργα που σχεδιάζονται για το μέλλον.

Το έργο έχει ήδη προσελκύσει σε μεγάλο βαθμό την προσοχή των μέσων επικοινωνίας και του πολιτικού κόσμου σε ολόκληρη την περιφέρεια της Βαλτικής κατά τους τελευταίους μήνες. Έχει συζητηθεί σε πολλά φόρα και σε πολλές από τις ενδιαφερόμενες χώρες.

Συζητήθηκε και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο Ιανουάριο, όπως ανέφερε ο κ. Libicki, σε δημόσια ακρόαση που διοργανώθηκε από την Επιτροπή Αναφορών, στην οποία συμμετείχα μαζί με το συνάδελφό μου κ. Piebalgs, αρμόδιο για την ενέργεια. Ο Επίτροπος κ. Piebalgs έδωσε μία γενική εικόνα των προοπτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά το φυσικό αέριο, υπογράμμισε δε ότι οι ανάγκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αέριο αυξάνονται με ταχύ ρυθμό, ενώ η παραγωγή αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμφανίζει ραγδαία μείωση και τα αποθέματα εξαντλούνται.

Η ενεργειακή μας πολιτική για την Ευρώπη δίδει έμφαση στην επείγουσα ανάγκη να προωθηθούν η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και εργαζόμαστε για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Ωστόσο θα χρειαστούν ακόμη σημαντικές αυξήσεις στις εισαγωγές φυσικού αερίου για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης κατά τις προσεχείς δεκαετίες. Πρόσθετες υποδομές, όπως αγωγοί φυσικού αερίου και τερματικοί σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου, θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την ικανοποίηση των αναγκών των Ευρωπαίων καταναλωτών και για τη διασφάλιση του συνεχούς εφοδιασμού τους. Ο αγωγός Nord Stream θα δώσει τη δυνατότητα να αυξηθεί ο εφοδιασμός σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία.

Όπως γνωρίζετε, η ανάγκη κατασκευής νέων υποδομών για τη μεταφορά ρωσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με την υιοθέτηση, το Σεπτέμβριο του 2006, κατευθυντηρίων γραμμών για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στην απόφαση 1364/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Οι κατευθυντήριες γραμμές προσδιόρισαν ορισμένα έργα προτεραιότητας, και το έργο αυτό χαρακτηρίζεται ως έργο ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, δηλαδή ως υψίστης προτεραιότητας. Με την επιφύλαξη ότι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα καταλήξει σε θετικά συμπεράσματα, ο αγωγός Nord Stream θα αποτελέσει έργο ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.

Το βασικό μου μήνυμα κατά την ακρόαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιανουάριο ήταν ότι το έργο, όπως και κάθε άλλο έργο, πρέπει να τηρεί όλους τους σχετικούς περιβαλλοντικούς κανόνες του διεθνούς και του κοινοτικού δικαίου κατά τα στάδια της κατασκευής, της λειτουργίας και της παρακολούθησής του. Το ίδιο μήνυμα θα ήθελα να μεταδώσω και σήμερα.

Σύμφωνα λοιπόν με το διεθνές και το κοινοτικό δίκαιο, ο κύριος του έργου, δηλαδή η «NordStream AG», οφείλει να ζητήσει άδεια εκτέλεσης ή άδεια κατασκευής από τις χώρες υπό τη δικαιοδοσία των οποίων προβλέπεται να πραγματοποιηθούν τα έργα, δηλαδή από τη Γερμανία, τη Δανία, τη Φιλανδία και τη Σουηδία. Ωστόσο η χορήγηση άδειας εκτέλεσης για παρόμοια έργα προϋποθέτει διαδικασία εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Το ίδιο προβλέπεται και στις κατευθυντήριες γραμμές για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας τις οποίες προανέφερα. Οι διαδικασίες εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων προβλέπονται τόσο στο κοινοτικό όσο και στο διεθνές δίκαιο. Υπάρχει σχετική κοινοτική οδηγία και η Σύμβαση Espoo σε διασυνοριακό πλαίσιο.

Η Σύμβαση Espoo είναι μέρος του κοινοτικού κεκτημένου, καθώς τόσο η Κοινότητα όσο και τα κράτη μέλη είναι συμβεβλημένα μέρη. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται οι διαδικασίες και του κοινοτικού και του εθνικού δικαίου. Ο διασυνοριακός χαρακτήρας του έργου επιβάλλει την εφαρμογή της Σύμβασης Espoo, ενώ τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη υποχρεούνται να εφαρμόσουν ορθά τις διατάξεις της οδηγίας για τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων προτού εκδώσουν την άδεια εκτέλεσης.

Η διαδικασία περιβαλλοντικών επιπτώσεων βάσει της Σύμβασης Espoo ξεκίνησε ήδη με την κοινοποίηση του έργου στα τέλη του 2006. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή, πολυάριθμες μελέτες, εκθέσεις και ζητήματα έχουν συζητηθεί σε διάφορα φόρα και συναντήσεις τόσο με το κοινό όσο και με τις αρμόδιες αρχές σε διάφορα κράτη μέλη.

Όπως προβλέπεται στη Σύμβαση Espoo, ο εργολάβος, ο κύριος του έργου, πρέπει να παράσχει την κατάλληλη τεκμηρίωση σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Συγχρόνως, η χώρα που είναι αρμόδια για την έκδοση της άδειας εκτέλεσης, η χώρα προέλευσης, το μέρος προέλευσης, όπως ονομάζεται στη Σύμβαση Espoo, έχει δύο υποχρεώσεις:

Πρώτον, να οργανώσει διαβουλεύσεις με τις αρμόδιες για το περιβάλλον αρχές και το ενδιαφερόμενο κοινό και, δεύτερον, να αρχίσει διαβουλεύσεις με το θιγόμενο μέρος ή τα θιγόμενα μέρη, δηλαδή τις γειτονικές χώρες, οι οποίες ενδέχεται να υποστούν τις διασυνοριακές επιπτώσεις του έργου. Στην περίπτωση αυτή, θιγόμενα μέρη θεωρούνται τα τρία κράτη της Βαλτικής και η Πολωνία.

Επομένως ορθή τήρηση της διαδικασίας περιβαλλοντικών επιπτώσεων σημαίνει ότι πρέπει να αξιολογηθούν και να σχολιαστούν τόσο από τις αρμόδιες αρχές όσο και από το κοινό όλες οι ανησυχίες, τα ερωτήματα και τα σημαντικά ζητήματα, όπως αυτά που αναφέρονται στην έκθεση που συζητούμε σήμερα.

Στο παρόν στάδιο, οποιαδήποτε έμφαση σε πιθανές αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που δεν είναι δυνατόν να αμβλυνθούν ή να εξαλειφθούν, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία περιβαλλοντικών επιπτώσεων, είναι πρόωρη. Πράγματι, δεν έχει ακόμη συνταχθεί η τελική έκθεση εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ως εκ τούτου οι αρμόδιες για το περιβάλλον αρχές δεν είχαν ακόμη την ευκαιρία να αναλύσουν και να αξιολογήσουν όλες τις τεχνικές πληροφορίες που χρειάζονται για να δοθούν απαντήσεις σε όλες τις θεμιτές ερωτήσεις.

Οι χώρες προέλευσης έχουν το νόμιμο δικαίωμα να απαιτήσουν όλες τις συμπληρωματικές πληροφορίες που θεωρούν απαραίτητες για να μπορέσουν να χορηγήσουν, εάν το αποφασίσουν, την άδεια εκτέλεσης, όπως η Σουηδία, η οποία ήδη το έχει πράξει, όταν ο κύριος του έργου υπέβαλε επίσημη αίτηση προκειμένου να εκπληρώσει τις εθνικές νομικές απαιτήσεις.

Από την άλλη πλευρά, τα θιγόμενα μέρη έχουν επίσης νόμιμο δικαίωμα να βεβαιώνονται ότι διαθέτουν όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για την ικανοποίηση των αναγκών τους. Πληροφορούμαι ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή τόσο τα μέρη προέλευσης όσο και τα θιγόμενα μέρη, συναντώνται τακτικά και συζητούν τις εξελίξεις της διαδικασίας περιβαλλοντικών επιπτώσεων βάσει της Σύμβασης Espoo.

Η τελική έκθεση περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναμένεται να υποβληθεί ως το τέλος του έτους. Μετά την υποβολή της, θα διεξαχθούν οι επίσημες διαβουλεύσεις, οι οποίες θα καθορίσουν την τελική απόφαση σχετικά με τη χορήγηση άδειας εκτέλεσης.

Προσδοκώ ότι οι αρμόδιες αρχές σε όλα τα κράτη μέλη, τα οποία είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης Espoo, θα εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους και θα αναλάβουν τις ευθύνες τους όπως οφείλουν.

Η Ρωσία, η οποία έχει υπογράψει αλλά η οποία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης Espoo, έχει παρ’ όλα αυτά συμφωνήσει να τηρήσει τους κανόνες της.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι παρακολουθούμε τις εξελίξεις, έχουμε επαφή με τους υπεύθυνους της Σύμβασης Espoo, με τα ενδιαφερόμενα μέρη και με τον εργολάβο. Ως προς τον τελευταίο, οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν καταστήσει σαφές ότι είναι ανάγκη να εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις που αφορούν την αναγκαία πληροφόρηση και την απαιτούμενη διαφάνεια.

(Χειροκροτήματα)

  Christopher Beazley, συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κύριε  Libicki, κυρίες και κύριοι, θα καταλάβετε ότι η παρούσα έκθεση είναι πολύ σημαντική, όχι μόνο για το Κοινοβούλιο, αλλά και για το ευρύ κοινό, όπως μόλις ανέφερε ο κ. Libicki.

Οι 30 000 υπογραφές καταδεικνύουν την ανησυχία που επικρατεί στις ακτές της Βαλτικής Θάλασσας, η οποία έχει χαρακτηρισθεί ως θάλασσα η οποία οδηγείται στον θάνατο από τη ρύπανση. Είναι πολύ ρηχή. Στον πυθμένα της βρίσκονται ακόμη στρατιωτικά πλοία από την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το ερώτημα είναι: Είναι όντως ό,τι πιο συνετό να εκτείνεται ένας αγωγός μεταφοράς ενέργειας κατά μήκος του πυθμένα αυτού του συγκεκριμένου τμήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Έχω την τιμή να είμαι ο συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, και, όπως και για τα περιβαλλοντικά ζητήματα τα οποία εξέτασε η Επιτροπή Αναφορών, προβληματιστήκαμε επίσης για τη φύση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, στην οποία αναφέρθηκε μόλις η Επιτροπή.

Επίτροπε, θα μπορούσατε να επιβεβαιώσετε στην απάντησή σας ότι θα δεχθείτε την παράγραφο 20 της έκθεσης Libicki του Κοινοβουλίου, η οποία καλεί εσάς και την Επιτροπή να εκπονήσετε μια ανεξάρτητη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων; Έχει εκφραστεί προβληματισμός ότι εάν οι προτείνοντες αναθέσουν την εκπόνηση εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η μελέτη αυτή ενδέχεται να στερείται αντικειμενικότητας.

Καλούμε επίσης όλα τα παράκτια κράτη της Βαλτικής – εννέα στο σύνολό τους, μαζί με τη Ρωσία - να γνωμοδοτούν και να συμμετάσχουν πλήρως στη συντήρηση και την ασφάλεια του εν λόγω αγωγού, εφόσον κατασκευαστεί. Η Επιτροπή έχει ήδη τονίσει τη σημασία της αναγνώρισης του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου, και θα προσθέταμε ότι και η ευθύνη της εταιρείας είναι επίσης σημαντική. Θα πρέπει να συναφθούν κατάλληλα ασφαλιστήρια συμβόλαια για την κάλυψη κάθε δυνητικού κινδύνου ή ζημίας που οφείλεται στο έργο, είτε κατά την κατασκευή του, είτε μετέπειτα.

Τέλος, εμμένουμε στην αρχή της αμοιβαιότητας. Η χθεσινή αποτυχημένη απόπειρα απομάκρυνσης του γενικού διευθυντή της BP-TNK από ρώσους εταίρους δεν προοιωνίζεται θετικά την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των εταιρειών της ΕΕ και των ρωσικών εταιρειών. Στη δραστηριότητα αυτή επιδιώκουμε την επίτευξη αρμονίας, αλλά επιζητούμε και από την Επιτροπή να παρακολουθήσει πολύ προσεκτικά αυτό το έργο και, όπως επεσήμανε ο εισηγητής, και δύο Επίτροποι στην ακρόαση, η ισχύουσα πρόταση όπως έχει κατατεθεί από τη Nord Stream, δεν είναι ικανοποιητική.

Θα ήθελα να κλείσω, λέγοντας ότι η Ομάδα μου προτίθεται να ψηφίσει υπέρ της έκθεσης Libicki.

  Andres Tarand, συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας. − (ET) Το μόνο αξιοσημείωτο επιχείρημα σχετικά με την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου της Βαλτικής, το οποίο δεν έχει διευθετηθεί, είναι το επιχείρημα της προστασίας τους περιβάλλοντος. Η ελβετική εταιρεία Nord Stream δεν υπέβαλε μελέτη εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων εντός της επιτρεπόμενης προθεσμίας, αφήνοντας το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ψηφίσει στα τυφλά.

Έχει καταστεί επίσης σαφές ότι η μελέτη αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων την οποία είχε αναθέσει η Nord Stream, συμπεριέλαβε τα νέα ερευνητικά προβλήματα μόνο αφότου το Κοινοβούλιο επεσήμανε την ύπαρξη σημαντικών ελλείψεων στα ερευνητικά της σχέδια. Το σημαντικότερο πρόβλημα όσον αφορά τη μελέτη εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων είναι τα ναυάγια δεκάδων πολεμικών πλοίων, τα οποία βυθίστηκαν στη διάρκεια μάχης, μαζί με τα πυρομαχικά τους, στον Κόλπο της Φινλανδίας τον Αύγουστο του 1941· το γεγονός αυτό το παραδέχθηκε μόνο ο Andrei Klimov, μέλος της Δούμα, προ δεκαημέρου.

Κατά το περασμένο έτος, ωστόσο, είχε αναφερθεί ότι το τμήμα αυτό της πορείας ήταν απολύτως καθαρό. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην έκλυση φωσφόρου όταν αναταράσσεται του ιζήματος του πυθμένα: παρότι η μελέτη αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναφέρει ότι δεν έχει επιπτώσεις στον ευτροφισμό, άλλες σχολές σκέψεις τολμούν να διαφωνήσουν. Πρέπει επίσης να προλάβουμε την απελευθέρωση διοξινών και άλλων βαρέων μετάλλων. Τα τελευταία είναι πολύ σημαντικά όσον αφορά τα παρασκευάσματα τροφίμων με ψάρι που περιέχουν ουσίες τοξικές για τον άνθρωπο. Ήδη γνωρίζουμε ότι το επίπεδο των ουσιών αυτών και το επίπεδο της ραδιενέργειας είναι τα υψηλότερα στη Βαλτική Θάλασσα.

  Rihards Pīks, εξ ονόματος της ομάδας PPE-DE. – (LV) Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Όσον αφορά το έργο αυτό και την έκθεση του κ. Libicki, θα ήθελα να αναφέρω ότι γενικά στο σημείο αυτό θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τρεις παράμετροι. Η πρώτη είναι η οικονομική παράμετρος. Είναι σαφές ότι οι ενεργειακοί πόροι είναι αναγκαίοι τόσο για τη Γερμανία όσο και για την Ευρώπη, και από αυτή την άποψη ο αγωγός αερίου από τη Ρωσία είναι αναγκαίος, αφού η Ρωσία διαθέτει τους πόρους αερίου. Η δεύτερη είναι η πολιτική παράμετρος. Με αυτήν εννοείται ο τρόπος με τον οποίο προετοιμάστηκε το έργο, και όλοι γνωρίζουμε ότι η προετοιμασία του έγινε με μεγάλες πολιτικές παρασκηνιακές μεθοδεύσεις, πριν από τις εκλογές, χωρίς να πραγματοποιηθούν διαβουλεύσεις με τα κράτη τα οποία ενδεχομένως επηρεάζονται από οικονομική και περιβαλλοντική άποψη.

Δεύτερον, όπως γνωρίζουμε, σύμφωνα με τη στρατηγική της ΕΕ στη σφαίρα της ενέργειας, έχει προβλεφθεί η συμβατότητα των ενεργειακών διαύλων. Σε αυτή την περίπτωση, δεν έχει προβλεφθεί τίποτα τέτοιο, και έτσι στην πραγματικότητα δεν συμμορφώνεται με τη στρατηγική της ΕΕ για την αλληλεγγύη στον τομέα της ενέργειας και την ενεργειακή ασφάλεια την οποία έχουμε πλέον αποδεχθεί.

Τρίτον, υπάρχει η παράμετρος του περιβάλλοντος, στην οποία αναφέρεται συγκεκριμένα η έκθεση Libicki. Όπως γνωρίζουμε, σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου Προστασίας του Περιβάλλοντος, 7 από τις 10 περιοχές όλων των ωκεανών με τη μεγαλύτερη ρύπανση, βρίσκονται στη Βαλτική Θάλασσα. Από αυτή την άποψη, έχω την εντύπωση ότι δεν έχουν γίνει αρκετές συζητήσεις – αναγνωρίζω, φυσικά, ότι οι εταιρείες οι οποίες υλοποιούν το έργο έχουν πραγματοποιήσει υπολογισμούς και έχουν διεξάγει συζητήσεις – αλλά δημοσίως δεν έχει συζητηθεί καμία εναλλακτική επιλογή, να τοποθετηθεί δηλαδή ο αγωγός αερίου σε χερσαία διαδρομή. Αυτό θα διευκόλυνε πολύ περισσότερο την επίτευξη συμβατότητας και, μάλιστα, θα αντιμετωπίζονταν δύο παράμετροι – η περιβαλλοντική παράμετρος και η στρατηγική και πολιτική παράμετρος. Σας ευχαριστώ.

  Lasse Lehtinen, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, η αναφορά την οποία αφορά η έκθεση σχετίζεται με το περιβάλλον, παρατηρήσαμε όμως στις συζητήσεις που διεξάγονται ότι το έργο του αγωγού αερίου έχει διαστάσεις που δεν αφορούν το περιβάλλον.

Σύμφωνα με την αρχή του Κοινοβουλίου πρέπει να εμμένουμε στα γεγονότα τα οποία αναφέρονται στα ψηφίσματα. Το γεγονός είναι ότι η ΕΕ χρειάζεται το ρωσικό αέριο και ότι η Ρωσία χρειάζεται ακόμη περισσότερους ευρωπαίους πελάτες.

Το δεύτερο γεγονός είναι ότι το έργο που τώρα βρίσκεται στο στάδιο της διαπραγμάτευσης, έχει εγκριθεί από την ΕΕ ως μέρος του προγράμματος των ΔΕΔ. Πρόκειται για ένα μεγάλο κατασκευαστικό έργο, η υλοποίηση του οποίου μπορεί να έχει επιζήμιες επιπτώσεις στο οικοσύστημα της Βαλτικής.

Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να καταρτισθούν αμερόληπτες περιβαλλοντικές εκθέσεις, έτσι ώστε να διαπιστωθούν οι κίνδυνοι και να σταθμιστούν έναντι των πλεονεκτημάτων. Δεν υπάρχουν έργα χωρίς κινδύνους.

Οι τροπολογίες που προτείνει η ομάδα μας στην έκθεση βασίζονται στην αρχή της μη παραχώρησης σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον, όμως δεν θα πρέπει να τίθενται ούτε τεχνητά εμπόδια.

Είναι επίσης γεγονός ότι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Βαλτική είναι η γεωργία στις γειτονικές χώρες, και η μεταφορά πετρελαίου με πλοία, που γίνεται ολοένα συχνότερη, αποτελεί πραγματικό κίνδυνο. Εντούτοις, στην έκθεση δεν κάνουμε λόγο για αυτά τα προβλήματα.

Αποτελεί επίσης γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις για τον αγωγό έχουν αποκτήσει πολιτικό χαρακτήρα σε τέτοιο βαθμό, ώστε το ζήτημα να κινδυνεύει να παραμείνει δευτερεύον. Η παρατήρηση του τέως προέδρου Putin, ότι ο ρωσικός στόλος πρέπει επίσης να προστατεύει τα οικονομικά συμφέροντα, δεν συμβάλλει στην επίτευξη κλίματος εμπιστοσύνης. Η χρησιμοποίηση της ενέργειας για την άσκηση πολιτικής πίεσης δεν αποτελεί πολιτισμένο τρόπο διεξαγωγής διεθνούς διαλόγου.

Η Φινλανδία έχει υποστεί πιέσεις από τη Ρωσία με τη μορφή της επιβολής δασμών στη ξυλεία, τουλάχιστον όμως η φινλανδική κυβέρνηση για την ώρα δεν έχει συνδέσει το θέμα αυτό με το έργο της κατασκευής του αγωγού αερίου.

Η Ρωσία δεν έχει επικυρώσει τη Σύμβαση Espoo για τη Βαλτική. Θα πρέπει να ζητηθεί από τη Ρωσία να το πράξει πριν καταστεί δυνατή η έναρξη της κατασκευής του αγωγού.

  Diana Wallis, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, πρόκειται για μια απίστευτα σημαντική, πολύπλευρη έκθεση, και η οποία καλύπτει μια πολύ δύσκολη δέσμη ευρωπαϊκών ζητημάτων, όχι μόνο περιβαλλοντικών. Αξίζει να σημειωθεί ότι φθάνει σε εμάς μέσω της Επιτροπής Αναφορών, και πρέπει να αποδώσουμε τα εύσημα σε αυτή την επιτροπή που κατορθώνει να συγκεντρώσει απόψεις από όλο το φάσμα του Κοινοβουλίου, μέσω ακροάσεων και της έκθεσης αυτής, προκειμένου να προσπαθήσει να σχηματίσει μια ολοκληρωμένη εικόνα.

Η κατευθυντήρια αρχή της ομάδας μου όσον αφορά την έκθεση αυτή συνίσταται σε μεγάλο βαθμό στην προσπάθεια έγκρισης ενός συνόλου ευρωπαϊκών απαντήσεων για τα ευρωπαϊκά προβλήματα. Κατά βάση, ο αγωγός επισημαίνει την ανάγκη, εάν ποτέ έπρεπε να την επισημάνουμε, ευρωπαϊκής προσέγγισης του ζητήματος του ενεργειακού εφοδιασμού.

Δεν είναι σωστό οι διάφορες χώρες να συμφωνούν διαφορετικά πράγματα με διαφορετικούς εταίρους. Χρειαζόμαστε μία απάντηση από την Κοινότητα η οποία να διέπεται από την αρχή της αλληλεγγύης.

Έχουν ειπωθεί πολλά για το περιβάλλον, και ο Επίτροπος έδωσε ορισμένες καλές απαντήσεις σχετικά με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για το περιβάλλον, τις διεθνείς νομικές υποχρεώσεις, αλλά πρέπει να στηρίξουμε εδώ την εμπιστοσύνη μας· πρέπει να διασφαλίσουμε, όσο είναι δυνατόν, ότι τηρούνται τα ευρωπαϊκά πρότυπα και ότι ακολουθείται μία συντονισμένη, συνεκτική ευρωπαϊκή προσέγγιση των ευρωπαϊκών ζητημάτων.

Στη συνέχεια, φυσικά, καταλήγουμε στο πολύ δύσκολο ζήτημα των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας. Εδώ έχουμε μια χρυσή ευκαιρία: στην περιοχή της Βαλτικής, στο βορειότερο τμήμα, έχουμε την Εταιρική Σχέση της Βόρειας Διάστασης. Ας χρησιμοποιήσουμε αυτό το όχημα, το οποίο υπήρξε μια από τις επιτυχίες των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας, για να μας βοηθήσει σε αυτό το ζήτημα.

Τέλος, σας αφήνω με αυτή τη θετική σκέψη. Στην εκλογική μου περιφέρεια, στο Yorkshire, υπάρχει ένα μικρό χωριό που τώρα συνδέεται με ένα μικρό χωριό στη Νορβηγία με τον μεγαλύτερο υποθαλάσσιο αγωγό αερίου ο οποίος διασχίζει τη Βόρειο Θάλασσα. Ο αγωγός αυτός έχει δημιουργήσει διαπροσωπικές σχέσεις που θα διαρκέσουν για πολύ μεγάλο διάστημα. Αυτό είναι θετικό.

  David Hammerstein, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εισηγητή, κ. Libicki, πρόεδρο της Επιτροπής Αναφορών. Εδώ είναι σαφές ότι έχουμε να κάνουμε με μια αναφορά ευρωπαίων πολιτών, οι οποίοι εκπροσωπούν χιλιάδες ανθρώπους που προβληματίζονται σχετικά με την κατασκευή ενός αγωγού αερίου που θα συνδέσει τη Ρωσία με τη Γερμανία.

Συγκεκριμένα, πρέπει να υπάρχουν αρκετές αμφιβολίες όσον αφορά τη διμερή φύση της συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας, στην οποία συμμετέχουν εταιρείες όπως η Gazprom και η E.ON, για την κατασκευή ενός από τους μακρύτερους αγωγούς στον κόσμο. Ο αγωγός πρόκειται να διασχίζει τη Βαλτική Θάλασσα, ούτως ώστε να μην χρειάζεται να διέρχεται από την Πολωνία και τα βαλτικά κράτη.

Ναι, το έργο αυτό αποτελεί μια πολιτική παρακαμπτήριο, είναι μια παρακαμπτήριος η οποία όχι μόνο παρακάμπτει όλα τα πιθανά πολιτικά προβλήματα τα οποία ενέχει η κατασκευή χερσαίου αγωγού, αλλά δείχνει και την απόλυτη περιφρόνηση για την κοινή ενεργειακή πολιτική της ΕΕ και αποδυναμώνει τη θέση της όσον αφορά τις σχέσεις της με τη Ρωσία. Οι διμερείς ενεργειακές συμφωνίες με τη Ρωσία με ελάχιστο συντονισμό από την πλευρά της ΕΕ αποτελούν εξίσου αρνητικές ειδήσεις για την ομόφωνη ανάπτυξη μιας σταθερής κοινοτικής εξωτερικής πολιτικής.

Το έργο πρόκειται να διασχίζει μια ευαίσθητη θάλασσα, ήδη μολυσμένη από τοξικά προϊόντα, με εξαιρετικά περιορισμένο ρυθμό φυσικής ανανέωσης των υδάτων της Οι συνέπειες οιωνδήποτε ατυχημάτων θα ήταν καταστροφικές για όλα τα κράτη που βρίσκονται στα σύνορα. Πάνω απ' όλα, πρέπει να εμμείνουμε στην αποφασιστική εφαρμογή της αρχής της πρόληψης, σε συνδυασμό με μια εκτενή αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, προκειμένου να εξετασθούν όλες οι εναλλακτικές επιλογές, και να διασφαλίσουμε αυστηρή συμμόρφωση με όλους τους διεθνείς κανονισμούς.

Ο καλύτερος τρόπος διασφάλισης της ενεργειακής μας ασφάλειας είναι ο συνδυασμός συντονισμένης πολιτικής της ΕΕ με την καθιέρωση των πιο αυστηρών περιβαλλοντικών απαιτήσεων.

  Eva-Britt Svensson, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (SV) Κύριε Πρόεδρε, η κατασκευή ενός αγωγού αερίου στον πυθμένα της Βαλτικής Θάλασσας συνεπάγεται αύξηση των εκπομπών που αλλοιώνουν το κλίμα και σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους για το ευαίσθητο οικοσύστημα της Βαλτικής. Υπάρχει κίνδυνος διαταραχής της βιολογικής ισορροπίας. Τι θα μπορούσε να συμβεί με όλες τις νάρκες που είναι θαμμένες στον πυθμένα; Ο προβλεπόμενος αγωγός– εάν ολοκληρωθεί σύμφωνα με το σχέδιο – συνεπάγεται τεράστια απόκλιση από τη δέσμευση στην οποία γίνεται τόσο συχνά υποκριτική αναφορά στο πλαίσιο συζητήσεων για το κλίμα. Ωστόσο, όλες αυτές οι συζητήσεις για το ζήτημα του κλίματος, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και να μεταφραστούν σε συγκεκριμένη δράση και μέτρα.

Κάθε απόπειρα προσέλκυσης δισεκατομμυρίων σε επενδύσεις για το φυσικό αέριο καθυστερεί την πραγματοποίηση των τόσο αναγκαίων επενδύσεων σε ανανεώσιμες εναλλακτικές πηγές ενέργειας και είναι αντίθετη με όλες τις δεδηλωμένες προθέσεις επανεξέτασης της πολιτικής για το περιβάλλον και ανακοπής των κλιματικών αλλαγών. Η Βαλτική Θάλασσα και το ζήτημα του κλίματος πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο απαιτούμε από τη Nord Stream να εξετάσει μια εναλλακτική χερσαία διαδρομή πριν από τη λήψη οιασδήποτε απόφασης για την πιθανή μελλοντική κατασκευή αγωγού αερίου – αυτό συνάδει απόλυτα με την απόφαση την οποία έλαβε η σουηδική κυβέρνηση τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους.

  Sylwester Chruszcz (NI). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, οι ενέργειες των Ρώσων δεν προκαλούν καμία έκπληξη, καθώς δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουν έννομο οικονομικό συμφέρον από την κατασκευή του αγωγού στον πυθμένα της Βαλτικής και τη μη εξάρτησή του από ενδιάμεσους. Ωστόσο, οι ενέργειες της γερμανικής κυβέρνησης στο Βερολίνο είναι σκανδαλώδεις και είναι εκ διαμέτρου αντίθετες προς την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Οι Γερμανοί, οι οποίοι τάσσονται υπέρ του σχεδίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και, πρόσφατα, υπέρ του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, φαίνεται ότι χρησιμοποιούν τη λέξη «Ένωση» πολύ επιλεκτικά. Είναι αδύνατον να συμφωνήσουμε με αυτό. Και εσείς, πρόεδρε Pöttering, ως ο σημαντικότερος Γερμανός στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν πράξατε τίποτα για αυτό. Αντί να μεταβαίνετε στις συναντήσεις των συμπατριωτών σας, θα μπορούσατε μήπως να σκεφθείτε δραστηριότητες οι οποίες δεν λειτουργούν ανταγωνιστικά προς τα άλλα ευρωπαϊκά έθνη;

  András Gyürk (PPE-DE). - (HU) Σας ευχαριστώ που μου δίνετε το λόγο, κύριε Πρόεδρε. Κυρίες και κύριοι, το θέμα της κατασκευής του αγωγού στη Βαλτική Θάλασσα αποτελεί ένα από τα πιο επίμαχα ζητήματα της εν εξελίξει κοινής ενεργειακής πολιτικής. Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν ότι η δημιουργία του αγωγού δεν θα αυξήσει την ασφάλεια του εφοδιασμού της ηπείρου, αλλά την αδυναμία μας να αμυνθούμε απέναντι στη Ρωσία.

Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν οι τιμές θα είναι προσιτές για τους πελάτες, ή εάν θα εκτοξευθούν στα ύψη ως αποτέλεσμα των τεράστιων επενδύσεων. Και τέλος, δεν υπάρχει σαφή απάντηση στα ερωτήματα σχετικά με την τρέχουσα ατζέντα: ποιες θα είναι οι συνέπειες του έργου της Nord Stream για το περιβάλλον;

Κατά την άποψή μου, είναι κρίσιμης σημασίας η διενέργεια μιας εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων πριν από τη βύθιση των σχεδιαζόμενων αγωγών, οι οποίοι θα καθορίζουν τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης για δεκαετίες, συμπεριλαμβανομένου του αγωγού Nord Stream. Φυσικά, η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων πρέπει να καλύπτει όλα τα ενδεχόμενα. Στην περίπτωσή μας, δυστυχώς, δεν έχει διενεργηθεί καμία εκτενής, αμερόληπτη εκτίμηση που να λαμβάνει υπόψη τις περιβαλλοντικές παραμέτρους.

Ωστόσο, η έκθεση την οποία έχουμε ενώπιον μας φωτίζει αρκετά τους περιβαλλοντικούς προβληματισμούς οι οποίοι προκύπτουν σε σχέση με την κατασκευή του αγωγού στη Βαλτική Θάλασσα. Φρονώ ότι ήταν λάθος να μην διενεργηθεί μια λεπτομερής ανάλυση των ακριβών περιβαλλοντικών επιπτώσεων τις οποίες ενδεχομένως συνεπάγεται η εκβάθυνση του πυθμένα κατά μήκος 1 200 χιλιομέτρων. Ούτε οι κίνδυνοι τους οποίους κρύβουν τα μη εκραγέντα πυρομαχικά του Β' Παγκοσμίου Πολέμου που βρίσκονται στην περιοχή έχουν διευκρινιστεί. Το γεγονός ότι θα μπορούσαν να εκλυθούν επικίνδυνες χημικές ουσίες στη θάλασσα κατά την τοποθέτηση του αγωγού, εντείνει τους προβληματισμούς.

Πρόκειται για τόσο σημαντικά ζητήματα που πιστεύω ότι είναι αδιανόητη η υπεύθυνη υλοποίηση του έργου, χωρίς να ανταποκριθούμε σε αυτά με σαφή και καθησυχαστικό τρόπο. Πιστεύω ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν αναιρεί την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, και αντιστρόφως. Εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιθυμεί πραγματικά να αποτελέσει ένα θεσμικό όργανο που βρίσκεται κοντά στους πολίτες του, οφείλει να λάβει υπόψη τις 30 000 υπογραφές σχετικά με διάφορες αναφορές, οι οποίες εφιστούν την προσοχή στους περιβαλλοντικούς κινδύνους της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου στη Βαλτική, και πρέπει να δοθεί μια ουσιαστική απάντηση στα ερωτήματα που έχουν τεθεί. Σας ευχαριστώ.

  Proinsias De Rossa (PSE). - Κύριε Πρόεδρε, η έκθεση αυτή είναι το αποτέλεσμα μιας αναφοράς η οποία φέρει τις υπογραφές 30 000 ευρωπαίων πολιτών. Η Επιτροπή Αναφορών έχει ήδη διαδραματίσει πολύτιμο ρόλο εντάσσοντας το ζήτημα αυτό στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Είναι ζωτικής σημασίας για την εμπιστοσύνη των πολιτών να μπορεί η Ευρώπη όντως να συμπαραταχθεί μαζί τους και να τους εκπροσωπήσει. Έχει επομένως ύψιστη σημασία να εξακολουθήσει η Ευρώπη να φαίνεται ότι ασχολείται με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτής της πρότασης, και ως εκ τούτου ο επίτροπος κ. Δήμας επωμίζεται μεγάλο φορτίο.

Πρέπει να αποδείξουμε ότι είμαστε ικανοί να περιφρουρήσουμε την υγεία των πολιτών και τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντός μας. Η απόλυτη ανάγκη ανάπτυξης ενεργειακών πόρων, και η αγορά ενεργειακών πόρων, πρέπει να βασίζονται στις αρχές της βιωσιμότητας. Οι τροπολογίες της ομάδας μου στην παρούσα έκθεση, αποσκοπούν στην επικέντρωση, ή μάλλον την εκ νέου επικέντρωση, της έκθεσης σε αυτές τις αρχές. Ζητώ από το Κοινοβούλιο να τις στηρίξει.

Η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων είναι αναγκαία και υποχρεωτική, όπως επεσήμανε ο επίτροπος κ. Δήμας, προκειμένου οι άδειες να χορηγηθούν νόμιμα. Ο χειρισμός αυτού του ζητήματος θα προετοιμάσει το έδαφος για το μέλλον, και πρέπει να επιτύχουμε την κατάλληλη ισορροπία.

  Henrik Lax (ALDE). - (SV) Κύριε Πρόεδρε, τουλάχιστον δύο θετικά στοιχεία προέκυψαν από το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έθεσε την υπόθεση της Nord Stream σε συζήτηση. Χάρη στη δημόσια εξέταση που διεξήχθη στην Επιτροπή Αναφορών τον Ιανουάριο, μπορούμε να αναμένουμε ότι η Nord Stream θα αναλάβει τη διενέργεια μιας αμερόληπτης και ολοκληρωμένης αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Το δεύτερο θετικό στοιχείο είναι ότι η συζήτηση θα πρέπει να έχει ήδη καταστήσει σαφές στους ιδιοκτήτες της Nord Stream και το ρωσικό κράτος ότι η άδεια της κατασκευής του αγωγού αερίου μπορεί να χορηγηθεί μόνο εάν επικυρώσει και η Ρωσία τη Σύμβαση Espoo. Αποτελεί προϋπόθεση για τη διευθέτηση της ευθύνης σε περίπτωση ζημίας. Ωστόσο, όπως ακούσαμε, θα απαιτηθούν και άλλα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, προκειμένου το έργο αυτό να καταστεί ο ισχυρός δεσμός που θα ενώσει την ΕΕ με τη Ρωσία, όπως προσδοκούμε. Μεταξύ άλλων, η Gazprom πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει δημόσια την ικανότητα της να τιμήσει στην πράξη τις δεσμεύσεις της για προμήθεια στο μέλλον.

  Helmuth Markov (GUE/NGL). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, φυσικά η κατασκευή αγωγών – είτε πρόκειται για αγωγούς πετρελαίου είτε αερίου – έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον και δεν έχει σημασία αν ο αγωγός διέρχεται από τη Βόρεια Θάλασσα από το Ekofisk ως το Emden, όπως συμβαίνει σήμερα, ή αν εκτείνεται από τη Ρωσία έως τη Γερμανία, μέσω της Πολωνίας, το οποίο συμβαίνει επίσης.

Πρέπει να διενεργηθούν έλεγχοι των επιπτώσεων στο περιβάλλον· οι πολεοδομικές άδειες πρέπει να αξιολογηθούν . Όλα αυτά ρυθμίζονται σε διεθνές επίπεδο. Έχουμε τη Σύμβαση Espoo, η οποία συνεπάγεται ότι οι χώρες, το έδαφος των οποίων πρόκειται να διασχίζει ο αγωγός, έχουν την ευθύνη να ελέγξουν κατά πόσον μπορεί να διεξαχθούν εκεί οι κατασκευαστικές εργασίες ή όχι. Εμπιστεύομαι αυτές τις χώρες και πιστεύω ότι η Σύμβαση αυτή θα τηρηθεί, και μόνο τότε θα μπορούμε να συζητήσουμε κατά πόσον υπάρχει κάποια εναλλακτική επιλογή για την κατεύθυνση που θα πρέπει να ακολουθηθεί.

Αυτό που τώρα πράττουμε, ορισμένες φορές μου δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται για περίπτωση πολιτικής μεροληψίας. Επειδή διαθέτουμε πολιτική επιρροή, πρέπει οπωσδήποτε να τοποθετήσουμε εκεί τον αγωγό. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δρομολογήσουμε την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ας επιτρέψουμε στις χώρες και στις αρχές τους να αποφασίσουν αν τηρούνται κατάλληλα οι περιβαλλοντικές προσταγές ή όχι. Είναι καθήκον μας να εκφράσουμε την εμπιστοσύνη μας προς τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη.

  Ria Oomen-Ruijten (PPE-DE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, διεξάγουμε αυτή τη συζήτηση σήμερα, επειδή πολίτες και κυβερνήσεις ανησυχούν για την κατασκευή αυτού του αγωγού. Ανησυχούν, επειδή το περιβάλλον στην ευαίσθητη περιοχή της Βαλτικής θάλασσας κινδυνεύει.

Η συζήτηση, ωστόσο, έχει αποκτήσει σε μεγάλο βαθμό πολιτικό χαρακτήρα. Όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να σεβόμαστε όλες τις διεθνείς και τις περιβαλλοντικές συμβάσεις, και φυσικά όταν πρόκειται για την ευαίσθητη περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Κύριε Πρόεδρε, η πολιτικοποίηση του ζητήματος που διαδραματίζεται εν προκειμένω δεν έχει απολύτως καμία σχέση με αυτό. Πρέπει να παραδεχθούμε ότι χρειαζόμαστε την ενέργεια, ότι η εγχώρια παραγωγή, στις Κάτω Χώρες όπως και αλλού, συνεχίζει να μειώνεται, και επομένως χρειαζόμαστε το αέριο από άλλες πηγές. Το αέριο αυτό προέρχεται από τη Ρωσία. Θα ήταν προτιμότερη η χερσαία μεταφορά του αερίου, αυτό όμως κατέστη αδύνατον. Τώρα πρέπει να διασχίσει αυτή την ευαίσθητη περιοχή. Η πρώτη μου παρατήρηση, επομένως, αφορά τον σεβασμό όλων των διεθνών και των περιβαλλοντικών συμβάσεων.

Η δεύτερη παρατήρησή μου – και ελπίζω ότι όλοι την άκουσαν – είναι ότι στην έκδοση αδειών θα πρέπει να οδηγήσει μια ικανοποιητική έκθεση αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι άδειες αυτές θα πρέπει να εκδοθούν από τη Γερμανία, τη Δανία, τη Σουηδία και επίσης από τη Φινλανδία. Θα πρέπει να εκφέρουμε κρίση εν προκειμένω σε μεταγενέστερο στάδιο, κατά το τέλος του έτους.

Μια άλλη παρατήρηση αφορά το γεγονός ότι χρειαζόμαστε και έναν συγκεκριμένο βαθμό αμοιβαιότητας. Εξαρτόμαστε από το ρωσικό αέριο και οι Ρώσοι εξαρτώνται από την προθυμία μας να το αγοράσουμε. Ελπίζω ότι αυτή η αμοιβαιότητα σύντομα θα ρυθμιστεί καταλλήλως στη συμφωνία εταιρικής σχέσης, χωρίς την πυροδότηση όλων των πολιτικών συναισθημάτων που προκαλεί αυτό το έργο. Τότε θα μπορούμε να επιλύσουμε πάρα πολλά προβλήματα.

  Victor Boştinaru (PSE) - (RO) Η παρούσα έκθεση αναφέρεται στα περιβαλλοντικά ζητήματα, δεν είναι όμως δυνατόν και δεν θα μπορούσε να αναφέρεται μόνο σε περιβαλλοντικά ζητήματα.

Καταρχάς, θα ήθελα να τονίσω ότι πρέπει να στηρίξουμε το έργο αυτό, το οποίο ενδεχομένως να βελτιώσει τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης. Για τον λόγο αυτό, θεωρώ ότι είναι λυπηρό το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει αναπτύξει ακόμη κοινή ενεργειακή πολιτική.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτεί κοινά περιβαλλοντικά πρότυπα, και όχι μόνο όσον αφορά έργα της κλίμακας του αγωγού Nord Stream. Υπάρχουν παρόμοια έργα τα οποία σχεδιάζονται σε άλλα μέρη της Ευρώπης και τα πρότυπα αυτά, τα οποία πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο συμφωνίας, θα πρέπει να εφαρμόζονται παντού.

Ο αγωγός Nord Stream θα αποτελέσει σημαντικό προηγούμενο και θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι βαδίζουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Η έκθεση αυτή αποτελεί την απάντηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε μια αναφορά η οποία φέρει περισσότερες από τριάντα χιλιάδες υπογραφές και δεν έχουμε δικαίωμα να αγνοούμε τη γνώμη των ευρωπαίων πολιτών.

Η ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης, ιδίως κατά τη βιομηχανική εποχή, έχει αφήσει πίσω της πραγματικές περιβαλλοντικές καταστροφές. Εμείς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Ευρώπη του 2008, δεν επιτρέπεται να επαναλάβουμε αυτή την ιστορία.

  Johannes Lebech (ALDE). - (DA) Κύριε Πρόεδρε, η Βαλτική Θάλασσα είναι μια πολύ ευάλωτη θάλασσα, και ο αγωγός Nord Stream θα επηρεάσει τον πυθμένα και τη βιοποικιλότητα στην περιοχή. Πιστεύω, επομένως, ότι όλα τα παράκτια κράτη θα πρέπει από κοινού να παρακολουθήσουν την περιβαλλοντική ασφάλεια και ότι οι υπεύθυνοι κατασκευής του αγωγού Nord Stream πρέπει να καταβάλουν αποζημίωση για οποιαδήποτε ζημία ενδεχομένως προκύψει σε σχέση με την τοποθέτηση του αγωγού. Ωστόσο, το περιβαλλοντικό πρόβλημα δεν είναι το μόνο ζήτημα όσον αφορά τον Nord Stream. Υπάρχει επίσης έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ της Ρωσίας και των χωρών της περιοχής της Βαλτικής Θάλασσας. Είναι γνωστό ότι η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει την ενεργειακή πολιτική ως πολιτικό μέσο αρκετές φορές. Επιπλέον, πολλές από τις χώρες της περιοχής της Βαλτικής Θάλασσας θεωρούν τον αγωγό Nord Stream ως μια σαφή απόπειρα της Ρωσίας να τις παρακάμψει και να εισέλθει άμεσα στην αγορά της Δυτικής Ευρώπης. Επιπλέον, ο Nord Stream μπορεί να θεωρηθεί και ως παράδειγμα μιας διμερούς συμφωνίας μεταξύ της Ρωσίας και ενός κράτους μέλους της ΕΕ. Επομένως, η Ευρώπη έχει ιδιαίτερο και θεμελιώδες συμφέρον στον Nord Stream, καθώς, εφόσον πρόκειται για τον ενεργειακό εφοδιασμό, είναι σημαντικό η ΕΕ να είναι ενωμένη στο πλαίσιο μιας κοινής ενεργειακής πολιτικής και τα επιμέρους κράτη μέλη να μην συνάπτουν διμερείς συμφωνίες. Βάσει αυτής της παραδοχής, η Ρωσία πρέπει να επιδείξει καλή θέληση και να συμμετάσχει σε όλες τις διεθνείς συμφωνίες.

  Urszula Gacek (PPE-DE). - Κύριε Πρόεδρε, ο αγωγός Nord Stream της Βαλτικής έχει αποτελέσει ένα αμφιλεγόμενο έργο από την ημέρα που ο τέως γερμανός καγκελάριος ανέλαβε καθήκοντα ως ανώτατο διευθυντικό στέλεχος στην εταιρεία η οποία διαχειρίζεται το εγχείρημα. Έχει εγείρει εύλογες ανησυχίες σχετικά με ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας σε πολλές χώρες στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Έχει καταστεί κλασσικό παράδειγμα της αποτυχίας της αρχής περί ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Είναι βέβαιο ότι είναι αδύνατο να αμφισβητηθεί η γεωπολιτική σημασία του έργου κατασκευής του αγωγού Nord Stream για τη Ρωσία.

Ωστόσο, τα θέματα αυτά δεν είναι το αντικείμενο της σημερινής μας συζήτησης. Σήμερα συζητούμε μια άλλη πολύ σημαντική παράμετρο του αγωγού Nord Stream: τις περιβαλλοντικές του επιπτώσεις. Εξεπλάγην, επομένως, που ο επίτροπος κ. Δήμας τόνισε πρώτα τη σημασία του ενεργειακού εφοδιασμού και τις επιχειρηματικές πτυχές του έργου, και μόνο αργότερα ανέφερε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Από τον Επίτροπο Περιβάλλοντος θα περίμενα διαφορετικές προτεραιότητες.

Όλοι συμφωνούμε ότι η Βαλτική Θάλασσα είναι ένα μοναδικό και εύθραυστο οικολογικό περιβάλλον. Πάρα πολλοί εμπειρογνώμονες συμμερίζονται τους προβληματισμούς των αναφερόντων και δικαίως είναι καχύποπτοι απέναντι σε μια έκθεση εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων συνταγμένη από τους εμπειρογνώμονες του Nord Stream. Σημειώστε ότι οι ίδιες οι χώρες γύρω από τη Βαλτική Θάλασσα οι οποίες αντιλαμβάνονται εντονότερα τις μη περιβαλλοντικές απειλές του αγωγού, θα υποστούν επίσης άμεσα κάθε περιβαλλοντική ζημία. Η έγκριση τροπολογιών οι οποίες υποβαθμίζουν τη σημασία των περιβαλλοντικών απειλών, για να είμαι ειλικρινής, επιτείνουν το πρόβλημα.

  Vural Öger (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, φυσικά είναι προς το συμφέρον όλων των πολιτών της ΕΕ, και ιδίως των πολιτών των χωρών που συνορεύουν με τη Βαλτική Θάλασσα, το περιβάλλον να μην διατρέχει κανένα κίνδυνο. Εντούτοις, εφόσον έχουν διασκεδαστεί όλες οι περιβαλλοντικές επιφυλάξεις, τίποτε άλλο δεν θα πρέπει στέκεται εμπόδιο στην κατασκευή του αγωγού της Βαλτικής, επειδή η ΕΕ στηρίζεται τόσο στη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών, όσο και στη διαφοροποίηση των διαδρομών μεταφοράς ενέργειας.

Η ΕΕ θα πρέπει από το 2012 να εισάγει ετησίως 200 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου επιπλέον. Προκειμένου να διασφαλίσουμε τον μελλοντικό μας ενεργειακό εφοδιασμό, κάθε αγωγός είναι σημαντικός για την ΕΕ: ο αγωγός της Βαλτικής Θάλασσας αποτελεί μια συμπληρωματική διαδρομή μεταφοράς ενέργειας και επομένως δεν θα πρέπει να θεωρείται ανταγωνιστικός προς άλλα έργα. Επιχειρήματα πολιτικής βάσης δεν θα πρέπει να στέκονται εμπόδιο στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.

Οποιεσδήποτε διαφορές μεταξύ των ανατολικών και των δυτικών ευρωπαϊκών κρατών μελών θα πρέπει να είχαν διευθετηθεί εκ των προτέρων. Στο μέλλον, το καθήκον αυτό θα μπορούσε να ανατίθεται σε έναν «Υπεύθυνο Ενέργειας για την Ευρώπη». Παρανοήσεις και διαφωνίες θα μπορούσαν να αποφευχθούν εκ των προτέρων με συντονισμό, διαφάνεια και ανταλλαγή πληροφοριών. Η συζήτηση αυτή επισημαίνει εκ νέου την ανάγκη για μια κοινή και συντονισμένη εξωτερική πολιτική της ΕΕ.

  Grażyna Staniszewska (ALDE). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, για εμένα ο βόρειος αγωγός πετρελαίου και η προσέγγιση την οποία ακολούθησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς τον βόρειο αγωγό αερίου αποτελούν μια δοκιμή της πραγματικής αξίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια δοκιμή του κατά πόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση ενεργεί βασιζόμενη στην αλληλεγγύη. Αποτελεί επίσης μια δοκιμή της δέσμευσής μας για την προστασία του περιβάλλοντος. Εάν, σε πολύ μικρότερης κλίμακας έργα τα οποία ενέχουν πολύ λιγότερους κινδύνους, τόσο για τους ανθρώπους, όσο και για το περιβάλλον, απαιτείται η υποβολή πολλών εναλλακτικών προτάσεων, ώστε να επιλεγεί η καλύτερη, έτσι και σε αυτό το τεράστιας κλίμακας έργο, το οποίο, ενδεχομένως, θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά και για τους ανθρώπους, θα πρέπει να απαιτείται από τους υποστηρικτές του να υποβάλουν πολλές εναλλακτικές προτάσεις. Μόνο τότε θα πρέπει να επιλεγεί η πιο επωφελής πρόταση, η οποία θα είναι λιγότερο επικίνδυνη για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Είναι πολύ παράξενο ότι, στην περίπτωση αυτού του τεράστιου εγχειρήματος, η προσέγγιση αυτή αγνοήθηκε.

  Vytautas Landsbergis (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, ελπίζω ότι κανένας ηγέτης της ΕΕ δεν χάρηκε όταν στο Khanty-Mansiysk ο ρώσος πρόεδρος χλεύαζε την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Τώρα αντιμετωπίζουμε την εξής πρόκληση: λαμβάνονται υπόψη ή παραμελούνται οι νόμιμοι υπάρχοντες προβληματισμοί των μικρότερων παράκτιων κρατών; Εάν οι φυλές αυτές επί των συνόρων δεν λαμβάνονται υπόψη και η μοίρα τους παραμένει δευτερεύουσας σημασίας, τότε όλοι μας βυθιζόμαστε στο τέλμα της νεοαποικιοκρατίας στην καρδιά της νέας Ευρώπης. Εάν το Κοινοβούλιο ψηφίσει κατά μιας πραγματικά ανεξάρτητης εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και δεν επιθυμεί την πρόληψη των πραγματικών κινδύνων επειδή τα μεγάλα κεφάλαια λένε ωμά ότι «δεν υφίσταται κίνδυνος καταστροφής», αφότου μια εθνική ομάδα προτείνει τις εν λόγω θέσεις ως ζήτημα επιτακτικής ανάγκης, η ίδια η ΕΕ ως ευρωπαϊκή ιδέα κινδυνεύει να ταφεί σε δηλητηριασμένο έδαφος.

Όσοι συνάδελφοι με ακούτε, πηγαίνετε στα μνήματα του Adenauer, του Schuman και του De Gasperi και ρωτήστε πώς θα πρέπει να ψηφίσετε, ειδικά για τις πρώτες πέντε τροπολογίες της Gazprom. Όσο για εμένα, θα συγχαρώ κάθε διακεκριμένο γερμανό βουλευτή αυτού του Κοινοβουλίου που θα καταψηφίσει τις τροπολογίες 41 βουλευτών.

Όσοι παραπλανήθηκαν, μπορούν να διορθώσουν το σφάλμα τους απέχοντας από την ψηφοφορία. Ας παραμείνει η Ευρώπη προτεραιότητά μας.

(Χειροκροτήματα)

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg (PSE). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, ο σχεδιαζόμενος βόρειος αγωγός αερίου που θα συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία θα είναι ο μακρύτερος δίδυμος υποθαλάσσιος αγωγός αερίου στον κόσμο, και επίσης θα βρίσκεται στο μικρότερο μέχρι τώρα βάθος, γεγονός που τον καθιστά ιδιαίτερα ευπαθή σε πιθανή βλάβη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κλίμακα των εκτεταμένων εργασιών στην τεράστια περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας θέτει σε σοβαρό κίνδυνο το φυσικό περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα και τους οικοτόπους, την ασφάλεια και την κίνηση των πλοίων, και, σε περίπτωση οικολογικής καταστροφής, θέτει σε κίνδυνο και την υγεία των πληθυσμών των χωρών της Βαλτικής.

Σύμφωνα με τη Σύμβαση Espoo, λόγω του σοβαρού κινδύνου στον οποίο εκτίθεται το φυσικό περιβάλλον, το πρώτο βήμα θα έπρεπε να είναι να εξεταστούν εναλλακτικές διαδρομές για την εγκατάσταση του αγωγού αερίου, χωρίς διατάραξη του θαλασσίου περιβάλλοντος. Στην περίπτωση αυτή, αυτό θα σήμαινε τη χάραξη χερσαίων διαδρομών για τον αγωγό. Η κατασκευή στον πυθμένα της Βαλτικής δεν αποτελεί διμερές ζήτημα μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας, καθώς, σε περίπτωση οικολογικής καταστροφής, θα πλήττονταν όλες οι χώρες της Βαλτικής. Ένα τόσο σημαντικό έργο θα πρέπει να υλοποιηθεί μόνο σύμφωνα με το πνεύμα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και με τη συμφωνία όλων των κρατών της Βαλτικής, κατόπιν διενέργειας μιας εκτενούς και ανεξάρτητης εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

  Adam Bielan (UEN). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ξεκινήσω απευθύνοντας τις ευχαριστίες μου προς τον συντάκτη της παρούσας έκθεσης, τον πρόεδρο Marcin Libicki. Ετοίμασε αυτή την έκθεση κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, καθώς έπρεπε να αντιμετωπίσει την ασυνήθιστα ισχυρή άσκηση πιέσεων από τους εκπροσώπους της κοινοπραξίας, η οποία είναι υπεύθυνη για την κατασκευή αυτού το αμφιλεγόμενου έργου. Ελπίζω ότι η τελική έκδοση αυτής της έκθεσης θα καταδείξει ότι οι εποχές που οι ομάδες συμφερόντων ασκούσαν σημαντική επιρροή στους νόμους τους οποίους θέσπιζε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ανήκουν στο παρελθόν.

Εν συνεχεία, επί της ουσίας της υπόθεσης, θα ήθελα να τονίσω ότι όσον αφορά τον έλεγχο έργων τα οποία επηρεάζουν άμεσα τα κράτη μέλη της, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να εφαρμόσει αντικειμενικά πρότυπα προστασίας του περιβάλλοντος. Η έκθεση που εξετάζουμε σήμερα αποτελεί δοκιμή αυτής της αντικειμενικότητας. Το έργο κατασκευής του αγωγού Nord Stream, όπως όλοι γνωρίζουμε, θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον της Βαλτικής Θάλασσας. Δεν είναι δυνατόν να επιτρέψουμε να πραγματοποιηθεί μια τόσο καταστροφική επένδυση στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς τη σύμφωνη γνώμη ενός τετάρτου των κατοίκων της. Ο στόχος μας θα πρέπει να είναι να καταλήξουμε σε ομοφωνία, όχι να μας επιβάλει μια γιγαντιαία εταιρεία ενέργειας την κατασκευή ενός έργου που είναι επικίνδυνο για το περιβάλλον και εγείρει αμφιβολίες οικονομική φύσεως.

Ο βόρειος αγωγός αερίου είναι αντιοικονομικός: Είναι πάνω από 30 φορές ακριβότερος από ό, τι εάν η κατασκευή του γινόταν στην ξηρά. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, το έργο θα κοστίσει μεταξύ 10 και 20 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μια εναλλακτική χάραξη χερσαίας διαδρομής του αγωγού θα κόστιζε περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το αέριο το οποίο θα μεταφέρεται θα πρέπει να κοστίζει πολύ περισσότερο, γεγονός το οποίο θα επιφέρει άμεση αύξηση του κόστους των εισαγωγών αερίου για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μια δεύτερη παρατήρηση αυτού του ασυνήθιστα αμφιλεγόμενου έργου είναι η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το έργο κατασκευής του αγωγού Nord Stream θα έχει δραστικές επιπτώσεις στην ασφάλεια αυτή. Σε απάντηση στις ενέργειες της Ρωσίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να επεκτείνει την πρόσβαση των κρατών μελών στους πόρους του φυσικού αερίου και του πετρελαίου στην Κεντρική Ασία, αντί να εντείνει την εξάρτησή μας ακόμη περισσότερο από τον εφοδιασμό αερίου από τη Gazprom, όπως συμβαίνει επί του παρόντος. Οι δραστηριότητες του Κρεμλίνου αποσκοπούν στην πρόληψη της διαφοροποίησης του εφοδιασμού αερίου στην Ευρώπη και ο Nord Stream αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για την υλοποίηση αυτού του στόχου. Όπως προείπα, πρόκειται για ένα έργο το οποίο είναι απολύτως αβάσιμο από οικονομική άποψη.

Το έργο του Nord Stream αποδεικνύει την ικανότητα του Κρεμλίνου να μονοπωλεί την αγορά αερίου στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, τα προβλήματα με το ευρωπαϊκό έργο του αγωγού Nabucco αποτελούν παράδειγμα της αποτυχίας της Ένωσης να εγγυηθεί την ενεργειακή της ασφάλεια. Στο σημείο αυτό εγείρεται το εξής ερώτημα: γιατί η Γερμανία, μια χώρα η οποία, όχι πολύ καιρό πριν, υποστήριζε ένθερμα την ελευθερία και την ασφάλεια στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, τώρα θέτει τις χώρες αυτές σε κίνδυνο να απολέσουν για άλλη μια φορά την κυριαρχία τους; Υποστηρίζοντας τα σχέδια του Κρεμλίνου, το οποίο επιδιώκει την επίτευξη καθολικής ενεργειακής κυριαρχίας στη Δυτική Ευρώπη, η Γερμανία εκθέτει τις χώρες αυτές στον κίνδυνο του ρωσικού πολιτικού εκβιασμού.

Ζητώ από όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες να στηρίξουν τη σημερινή έκθεση, προκειμένου να αποτρέψουν μια τεράστια οικολογική καταστροφή και να σεβαστούν το δικαίωμα όλων των χωρών που βρέχονται από τη Βαλτική να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν με αυτό τον τύπο επένδυσης. Αυτό που η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται τώρα είναι αλληλεγγύη από κάθε άποψη, τόσο όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια όσο και όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. MARTÍNEZ MARTÍNEZ
Αντιπροέδρου

  Tunne Kelam (PPE-DE). - Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι αυτή η έκθεση θα είναι μια δοκιμή για το αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να υπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών πρώτα – και οι πολίτες ανησυχούν πραγματικά – ή να υποκύπτει στις πιέσεις μεγάλων εταιρειών, πιέσεις που έχουν καταστεί πραγματικά ενοχλητικές.

Λυπούμαι που το ζήτημα αυτό έλαβε έντονο πολιτικό χαρακτήρα. Όμως, αυτό είναι αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο ξεκίνησαν όλα μέσω διμερών συμφωνιών, αγνοώντας όλα τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.

Τώρα, πιστεύω ότι αυτό που έχουμε ανάγκη – και συμφωνώ πλήρως με την κ. Wallis – είναι μια συντονισμένη, συνεκτική προσέγγιση της ΕΕ και αυστηρή τήρηση της κοινοτικής νομοθεσίας. Η προϋπόθεση για την κατασκευή του αγωγού θα πρέπει να είναι η διενέργεια μιας πραγματικά ανεξάρτητης μελέτης αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων υπό την εποπτεία της Επιτροπής, η οποία θα καθιερώνει την απόδοση ευθύνης σε περίπτωση πιθανών ζημιών, και η επικύρωση της Σύμβασης Espoo από τη Ρωσία.

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Danutė Budreikaitė (ALDE). – (LT) Τα κράτη της ΕΕ συνεχίζουν να υλοποιούν έργα με πιθανές καταστροφικές συνέπειες, ενώ ταυτόχρονα συζητούν για τις επιπτώσεις των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στο περιβάλλον.

Εχθές, ο αγωγός Nord Stream ήταν ένα επιχειρηματικό σχέδιο μεταξύ δύο χωρών – της Γερμανίας και της Ρωσίας, σήμερα έγινε προτεραιότητα της ΕΕ.

Ο αγωγός Nord Stream πρόκειται να κατασκευαστεί κάτω από την επιφάνεια μιας αβαθούς θάλασσας που τυχαίνει να είναι μια από τις πιο μολυσμένες θάλασσες στον κόσμο, στον πυθμένα της οποίας βρίσκονται διάσπαρτα χημικά όπλα από τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, και ρυπαντικές ουσίες από ρωσικές στρατιωτικές βάσεις. Ο αγωγός αυτός πρόκειται να διασχίζει μια περιοχή του Natura 2000. Είναι επιτακτική η ανάγκη να διεξαγάγουμε μια ανεξάρτητη έρευνα των πιθανών περιβαλλοντικών συνεπειών.

Σε περίπτωση καταστροφής, οι άνθρωποι που ζουν σε παράκτιες περιοχές θα υποστούν άμεσα κάθε ζημία, ενώ θα υπάρξουν συνέπειες και για την οικονομία των χωρών και το περιβάλλον γενικότερα. Ποιος θα θεωρηθεί υπεύθυνος;

Υπάρχουν 10 κράτη, οι πολίτες των οποίων ζουν γύρω από τη Βαλτική Θάλασσα· δεν είναι μόνο η Γερμανία και η Ρωσία, χώρες οι οποίες στο παρελθόν έχουν αποφασίσει οι ίδιες για τη μοίρα άλλων εθνών.

Ζητώ από την Ευρώπη να είναι ενωμένη στην αναζήτηση εναλλακτικών οδών, όπως κατασκευή χερσαίων αγωγών, και να εξετάσει το ενδεχόμενο της χρήσης πυρηνικής ενέργειας, όχι αερίου, ως μια εναλλακτική πηγή ενέργειας φιλική προς το περιβάλλον που μπορεί να παράσχει στην ΕΕ ασφαλή ενέργεια.

  Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, κατά τους τελευταίους μήνες υπέβαλα αρκετές ερωτήσεις στην Επιτροπή σχετικά με αυτό το ζήτημα και πάντοτε λάμβανα ασαφείς και γενικόλογες απαντήσεις. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σε τρία ζητήματα στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης. Στην πράξη, όλες οι χώρες οι οποίες συνορεύουν με τη Βαλτική Θάλασσα τρέφουν σοβαρές επιφυλάξεις όσον αφορά αυτό το έργο και πιστεύουν ότι θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον της Βαλτικής Θάλασσας. Το δεύτερο ζήτημα είναι το κόστος του έργου αυτού, το οποίο, ακόμη και σύμφωνα με τον επενδυτή, αυξάνεται σημαντικά: η αρχική εκτίμηση ήταν περίπου 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ, τώρα ανέρχεται περίπου σε 8-12 δισεκατομμύρια ευρώ. Θα μπορούσατε να πείτε ότι το κόστος αυτό αφορά μόνο τον εντολέα, αλλά το ζήτημα είναι ότι τελικά το κόστος θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές. Αυτό προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη, καθώς υφίστανται εναλλακτικές, χερσαίες διαδρομές για την κατασκευή του αγωγού αερίου, που είναι δύο ή τρεις φορές φθηνότερες. Τρίτο και τελευταίο, το έργο αυτό είναι ένα έργο που πλήττει το ιδανικό της κοινής ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον πυρήνα του. Είναι δύσκολο να φανταστούμε την υλοποίηση του ιδανικού αυτού στο μέλλον, όταν το έργο κατασκευής του αγωγού αερίου (…)

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Carl Schlyter (Verts/ALE). - (SV) Κύριε Πρόεδρε, το έργο κατασκευής του αγωγού αερίου στηρίζεται σε τρία θεμελιώδη σφάλματα. Είναι λάθος από περιβαλλοντική άποψη: δισεκατομμύρια επενδύονται σε ορυκτά καύσιμα αντί σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα είναι καταστροφικό για το περιβάλλον και θα προκαλέσει τεράστιες ποσότητες λυμάτων. Όταν κατασκευάστηκε η μήκους 10 χιλιομέτρων γέφυρα Öresund, απομακρύνθηκαν πολύ περισσότερα τοξικά λύματα από ό,τι αναμενόταν. Ο αγωγός αυτός έχει μήκος πάνω από 1 000 χλμ. Θα είναι καταστροφή για το περιβάλλον, καθώς στον πυθμένα της θάλασσας υπάρχουν PCB, DDT και χημικά παρασιτοκτόνα.

Βασίζεται στον εγωισμό, αντί στην αλληλεγγύη. Η Γερμανία και η Ρωσία δρουν επισκιάζοντας τις άλλες χώρες, στις οποίες δεν θα παρέχεται καθόλου αέριο, και αυτό είναι απαίσιο. Και το χειρότερο: είναι αντιδημοκρατικό: Κατασκευάζεται στη θάλασσα, ώστε οι ιδιοκτήτες εκτάσεων γης να μην μπορούν να εμποδίσουν τη λειτουργία του αγωγού. Τοποθετείται στη θάλασσα, επειδή ίσως μόνο ελάχιστες κυβερνήσεις μπορούν να πουν «όχι», σε όσες περιπτώσεις διασχίζει τα δικά τους χωρικά ύδατα. Εσείς, Επίτροπε, είστε αυτός ο οποίος έχει το δικαίωμα, σύμφωνα με τη Σύμβαση Espoo, να υπερασπιστεί το τμήμα της Βαλτικής που δεν αποτελεί χωρικά ύδατα. Εσείς, και μόνο εσείς, μπορείτε να υπερασπιστείτε τα δικαιώματα των ιδιοκτητών γης στο πλαίσιο της Σύμβασης Espoo και να απαιτήσετε τη χάραξη εναλλακτικών διαδρομών.

  Laima Liucija Andrikienė (PPE-DE). – (LT) Σήμερα ακούσαμε να γίνεται αναφορά στη Σύμβαση Espoo σε πολλές περιπτώσεις, κυρίως όσον αφορά την ανάγκη όλες οι ενδιαφερόμενες χώρες να τηρήσουν διεθνή πρότυπα προστασίας του περιβάλλοντος. Κυρίες και κύριοι, το γεγονός είναι ότι η Σύμβαση Espoo δεν έχει επικυρωθεί από τη Ρωσία. Οι υποσχέσεις για την τήρηση των προτύπων τα οποία καθορίζονται στο κείμενο της Σύμβασης χωρίς να έχει προηγηθεί επικύρωση, δεν είναι δυνατόν να θεωρηθούν αξιόπιστες, βάσει της εμπειρίας μας από τον χάρτη της ενέργειας.

Μια ομάδα συναδέλφων βουλευτών προτείνει τροπολογίες στο κείμενο που εξετάζουμε σήμερα. Στα τέσσερα χρόνια κατά τα οποία έχω εργαστεί σε αυτό το Κοινοβούλιο, ποτέ δεν είδα να ασκείται τόσο μεγάλη πίεση από μια εταιρεία. Έχουμε απόλυτη επίγνωση της ανάγκης για τη διενέργεια μιας ανεξάρτητης αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, και η άποψη ότι η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να διενεργηθεί από μία μόνο εταιρεία, όπως ανέφεραν ορισμένοι, λες και θα ήταν δυνατόν να την εκπονήσει μόνη της, είναι τελείως απαράδεκτη.

Υποστηρίζω την έκθεση Libicki και ζητώ από τους συναδέλφους μου να ακολουθήσουν το παράδειγμά μου.

  Μάριος Ματσάκης (ALDE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, μιλάμε για αυτό το έργο σαν να κατασκευάζεται για πρώτη φορά στον κόσμο ένας υποθαλάσσιος αγωγός. Δεκάδες αγωγοί διασχίζουν τις θάλασσές μας, χωρίς να υπάρχουν προβλήματα. Σήμερα διαθέτουμε τα τεχνολογικά μέσα να μεταφέρουμε αέριο, να μεταφέρουμε ενέργεια, σε περιοχές όπου υπάρχει ζήτηση, και εκατομμύρια γερμανοί πολίτες χρειάζονται αυτό το αέριο και το χρειάζονται επειγόντως.

Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και να συνειδητοποιήσουμε ότι ο σκοπός αυτής της έκθεσης δεν είναι να σταματήσουμε τη μεταφορά του αερίου στη Γερμανία ή στην ΕΕ, αλλά να μην διασχίζει τη Βαλτική Θάλασσα, και να μεταφέρεται μέσω χερσαίων διαδρομών. Αναφέρεται σαφώς στην παράγραφο 25 ότι είναι δυνατόν να μεταφερθεί μέσω χερσαίων διαδρομών, μπορεί επομένως να διασχίζει την Πολωνία για καθαρά πολιτικούς και οικονομικούς λόγους. Πρέπει να φανούμε ειλικρινείς και να το παραδεχθούμε. Είναι ανήθικο να χρησιμοποιούμε τους περιβαλλοντικούς προβληματισμούς για να επιτύχουμε πολιτικούς στόχους και, για τον λόγο αυτό, θα καταψηφίσω την έκθεση.

  Konrad Szymański (UEN). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να απαντήσω στον επίτροπο Δήμα, ο οποίος εστίασε σε πολιτικά και οικονομικά ζητήματα, αποφεύγοντας κατά κάποιον τρόπο το ζήτημα του περιβάλλοντος. Όλοι γνωρίζουμε ότι η Ρωσία δεν προτίθεται να συμμορφωθεί με την αρχή της αμοιβαιότητας όσον αφορά τις επενδύσεις στην αγορά ενέργειας. Στην καλύτερη περίπτωση, θα ρυθμίζει την πρόσβαση στην αγορά της, εξοβελίζοντας, ανά πάσα στιγμή, κάθε ευρωπαίο επενδυτή. Για τον λόγο αυτό, το έργο της Nord Stream ενισχύει τη θέση της Ρωσίας οικονομικά και είναι επιζήμιο για την Ευρώπη. Όλοι γνωρίζουμε ότι η Ρωσία δεν έχει πρόθεση να σταματήσει να χρησιμοποιεί την ενέργεια ως μέσο άσκησης πολιτικής πίεσης. Σήμερα, η τακτική αυτή επηρεάζει κατά κύριο λόγο την Ουκρανία. Η υλοποίηση του έργου Nord Stream θα σημαίνει ότι κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα εκτίθεται εξίσου σε αυτόν τον τύπο πίεσης και έτσι θα μπορούσε να πέσει θύμα εκβιασμού. Πρέπει να περιμένουμε να ληφθούν εν προκειμένω υπόψη οι αρνητικές εκτιμήσεις των βαλτικών χωρών. Ο επίτροπος Δήμας μπορεί να αγνοεί αυτές τις απόψεις. Ίσως ακόμη να χρηματοδοτήσουμε αυτό το έργο με ευρωπαϊκούς πόρους. Σε αυτή την περίπτωση μην εκπλαγείτε, εάν περισσότερες ομάδες ευρωπαίων πολιτών γυρίσουν την πλάτη στη διαδικασία ολοκλήρωσης. Ορισμένοι θα πουν ότι αυτό το έργο δεν τους ενδιαφέρει, άλλοι ότι είναι επιζήμιο.

  Árpád Duka-Zólyomi (PPE-DE). - (HU) Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Ο αγωγός Nord Stream είναι ένα από τα σχέδια που έχουν ως στόχο να καλύψουν τη ζήτηση της ΕΕ σε ενέργεια. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές αβεβαιότητες. Οι υπάρχοντες περιβαλλοντικοί κίνδυνοι απαιτούν εκπόνηση επαγγελματικών μελετών αξιολόγησης των επιπτώσεων με τη συμμετοχή των οκτώ θιγόμενων χωρών, χωρίς τις οποίες είναι αδύνατον να ξεκινήσει ο σχεδιασμός.

Το σχέδιο, το οποίο έως τώρα ήταν διμερές, χαρακτηρίζεται επίσης από μια ευρύτερη προέκταση, η οποία επηρεάζει την ασφάλεια της ευρωπαϊκής ενέργειας, και την οποία είναι αδύνατον να αγνοήσει η Ένωση. Σύμφωνα με την κοινή θέση του 2006 σχετικά με την κοινή ενεργειακή πολιτική, η συμμετοχή της Επιτροπής στο έργο είναι κρίσιμης σημασίας, προκειμένου να υλοποιηθούν τα κριτήρια της ενεργειακής αλληλεγγύης στην Ένωση.

Είναι λάθος που το σχέδιο ετοιμάστηκε χωρίς τα παράκτια κράτη να δώσουν προηγουμένως τη συγκατάθεσή τους. Πρόκειται για ένα σχέδιο το οποίο ενέχει περιβαλλοντικούς κινδύνους που επηρεάζουν ένα τρίτο των κρατών μελών της Ένωσης, και υπάρχει επίσης μία πιο συνετή εκδοχή της μεταφοράς μέσω χερσαίων διαδρομών…

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή).

  Olle Schmidt (ALDE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να δηλώσω στον συνάδελφό μου, κ. Ματσάκη, ότι εγώ ζω κοντά στη Βαλτική, ενώ εκείνος όχι. Στο όνομα της περιβαλλοντικής αλληλεγγύης, θα έπρεπε να εκφράσει κάποιο προβληματισμό και όσον αφορά τη Βαλτική.

(SV) Κύριε Πρόεδρε, ορισμένες φορές στο Κοινοβούλιο ακούμε αγορεύσεις στις οποίες δίδουμε ιδιαίτερη προσοχή και αυτό ισχύει και στην περίπτωση των αγορεύσεων του Vytautas Landsbergis. Με την εμπειρία που διαθέτει ο κ. Landsbergis σχετικά με τις πολιτικές προϋποθέσεις για τη δημιουργία και τη διαμόρφωση μιας περιοχής μέσα σε ένα κλίμα ασφάλειας, νομίζω ότι όλοι έχουμε λόγο να τον ακούμε προσεκτικά όταν αγορεύει.

Θα ήθελα να πω στον επίτροπο Δήμα και στην Επιτροπή συνολικά ότι θεωρώ πως είναι αδιανόητο το γεγονός ότι ούτε η Επιτροπή, ούτε εσείς ο ίδιος, Επίτροπε, ή τα υπόλοιπα μέλη της Επιτροπής, δεν αντιδράσατε σε αυτό το τεράστιο έργο – όσον αφορά την πολιτική ασφάλειας, την ενεργειακή πολιτική ή την περιβαλλοντική πολιτική. Έθεσα το ερώτημα αρκετές φορές και πήρα εξαιρετικά διφορούμενες απαντήσεις. Δεν καταλαβαίνω γιατί έπρεπε να περάσει τόσος πολύς καιρός μέχρι να καταπιαστείτε με αυτό το ζήτημα, το οποίο αφορά ολόκληρη την Ευρώπη, όχι μόνο τη Ρωσία και όχι μόνο τη Γερμανία.

  Ville Itälä (PPE-DE). - (FI) Κύριε Πρόεδρε, η Βαλτική λεκιάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση σαν μια περιβαλλοντική κηλίδα. Πράγματι συμβαίνει αυτό, με αρνητική έννοια. Απαιτούμε και χρειαζόμαστε πολλά μέτρα για να βελτιώσουμε την κατάσταση της Βαλτικής, αλλά αυτό είναι αδύνατον, εάν η Ρωσία δεν δεσμευτεί με το εν λόγω ζήτημα.

Εφόσον γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι για τη Ρωσία η κατασκευή αυτού του αγωγού, τώρα έχουμε τη δυνατότητα να απαιτήσουμε, πριν εγκρίνουμε την κατασκευή του, να δεσμευτεί η Ρωσία σε σχέση με συγκεκριμένα άλλα περιβαλλοντικά έργα προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές στη Βαλτική. Εάν δοθεί άδεια, πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι η Ρωσία πράγματι δεσμεύεται με το εν λόγω θέμα και ότι δρομολογεί τα αναγκαία μέτρα.

Πρόκειται και για ευκαιρία και, ταυτόχρονα, για ένα ζήτημα αξιοπιστίας για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρέπει να ενεργούμε ενωμένοι και να εκφραζόμαστε ομόφωνα στο πλαίσιο των σχέσεών μας με τη Ρωσία, προκειμένου να σώσουμε τη Βαλτική. Τώρα έχουμε την ευκαιρία να το πράξουμε και πρέπει να την εκμεταλλευτούμε.

  Πρόεδρος. − Κυρίες και κύριοι, έλαβαν το λόγο 10 ομιλητές. Πρόκειται για εξαιρετική περίπτωση, αφού συνήθως αγορεύουν το πολύ πέντε ομιλητές. Υπάρχουν ακόμη ορισμένοι βουλευτές οι οποίοι ζήτησαν να λάβουν το λόγο. Θα ήθελα να τους υπενθυμίσω ότι μπορούν να υποβάλουν την παρέμβασή τους και γραπτώς, και αυτή φυσικά θα προστεθεί στα πρακτικά της συνεδρίασης.

  Σταύρος Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. – Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα κατ’ αρχήν να ευχαριστήσω τους ομιλητές στη σημερινή συζήτηση για τις ενδιαφέρουσες απόψεις τους. Είναι γεγονός ότι αναφέρθηκα στη δημόσια ακρόαση την οποία η Επιτροπή Αναφορών είχε ζητήσει τον Ιανουάριο, όπου μιλήσαμε τόσον εγώ όσο και ο συνάδελφός μου, Επίτροπος κ. Piebalgs, αρμόδιος σε θέματα ενέργειας, και επανέλαβα τι ελέχθη σχετικά με την ανάγκη για εισαγωγές φυσικού αερίου, όπως είπε ο συνάδελφός μου κ. Piebalgs. Αναφέρθηκα επίσης στην απόφαση 1364/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σύμφωνα με την οποία οι κατευθυντήριες γραμμές προσδιόρισαν ορισμένα έργα προτεραιότητας μεταξύ των οποίων και αυτό ως έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Εσείς το αποφασίσατε, και όχι εγώ! Επομένως μην μου κάνετε κριτική για το ότι δίδω έμφαση περισσότερο στα οικονομικά θέματα! Εγώ αναφέρθηκα ακριβώς στο τι έχει αποφασιστεί από εσάς. Από κει και πέρα η έμφαση την οποία έδωσα στην ομιλία μου αφορούσε τα θέματα περιβάλλοντος. Και αυτά είναι τα οποία με απασχολούν. Επομένως σας παρακαλώ να προσέχετε λίγο περισσότερο, όχι μόνο στο ένα έκτο της ομιλίας μου αλλά και στα επόμενα πέντε έκτα.

Οι ανησυχίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις έργων τόσο μεγάλου μεγέθους, μεγάλης σημασίας και με πολύπλοκες τεχνικές πτυχές είναι βεβαίως απόλυτα θεμιτές. Υποδηλώνουν ότι το ευρύτερο κοινό συμμετέχει ολοένα και περισσότερο σε συζητήσεις που αφορούν την αειφόρο ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος σε σχέση με μεγάλα έργα υποδομής.

Εντούτοις τόσο οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις όσο και οι απόψεις του κοινού και των αρμοδίων για το περιβάλλον αρχών αποτελούν αντικείμενο της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία για τις εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την κοινοτική οδηγία και τη Σύμβαση Espoo, την οποία, όπως είπα και προηγουμένως, η Ρωσία έχει υπογράψει, δεν την έχει κυρώσει, έχει πει ότι θα την εφαρμόσει. Μακάρι να την κυρώσει! Εμείς πάντοτε πιέζουμε τρίτες χώρες να επικυρώνουν συμφωνίες περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος.

Τα αποτελέσματα των διαδικασιών περιβαλλοντικών επιπτώσεων πρέπει να αξιολογηθούν προσεκτικά από τις αρχές που είναι αρμόδιες για τη χορήγηση της άδειας εκτέλεσης ή των αδειών κατασκευής κάθε είδους έργου υποδομής. Μόνο τότε μπορούν οι αρχές αυτές να έχουν σαφή εικόνα για τα περιβαλλοντικά ζητήματα που περιλαμβάνονται στην έκθεση που τόσο επιμελώς συνέταξε ο κ. Libicki.

Πάντως, για παράδειγμα, στην έκθεση γίνεται αναφορά στην απειλή ρύπανσης μεγάλης κλίμακας από την απόρριψη στη Βαλτική Θάλασσα χιλιάδων τόνων χημικών ουσιών, οι οποίες χρειάζονται για την επεξεργασία του αγωγού πριν τεθεί σε λειτουργία – «συγκεκριμένων χημικών ουσιών» αναφέρεται στην έκθεση.

Ωστόσο φαίνεται ότι ο εργολάβος επιβεβαίωσε το Φεβρουάριο του 2008 ότι δεν προτίθεται να χρησιμοποιήσει αυτές τις χημικές ουσίες στις δοκιμές πίεσης του αγωγού προτού τεθεί σε λειτουργία. Αυτό δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν θα υπάρχει. Πιθανότατα να χρησιμοποιηθούν άλλες χημικές ουσίες. Αλλά πάντως σημαίνει ότι πρέπει να περιμένουμε την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως προβλέπεται από το νόμο, για να είμαστε σε θέση να συζητήσουμε την τήρηση της κοινοτικής νομοθεσίας και πολιτικής, τις επιπτώσεις, τους κινδύνους, τα μέτρα αλλά και να αποφασίσουμε τους όρους που θα πρέπει να επιβληθούν στον κύριο του έργου.

Οι όροι διαφάνειας που προβλέπονται στη διαδικασία εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων διασφαλίζουν ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα έχουν πρόσβαση σε όλες τις σχετικές πληροφορίες.

Είναι ενδιαφέρον που από πολλές πλευρές ακούστηκε σήμερα ότι η Επιτροπή θα πρέπει να έχει περισσότερες αρμοδιότητες είτε για να κάνει μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων είτε για να επιβάλλει διάφορες πολιτικές. Η Επιτροπή έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες· στο θέμα των μελετών και των μελετών περιβαλλοντικών εκτιμήσεων δεν έχει ούτε τα μέσα ούτε την αρμοδιότητα· η αρμοδιότητα είναι των κρατών μελών. Ο ρόλος της Επιτροπής, όπως αναφέρεται στη Συνθήκη, είναι να διασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν ορθά και τηρούν πλήρως όλους τους κανόνες του κοινοτικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών συμφωνιών που έχει επικυρώσει η Κοινότητα.

Η Επιτροπή μπορεί να παρέμβει μόνον εάν έχει σοβαρούς λόγους να πιστεύει ότι σημειώθηκαν παραλείψεις στην εκπλήρωση των σχετικών νόμιμων υποχρεώσεων βάσει του κοινοτικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του περιβαλλοντικού δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προς το παρόν δεν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις, καθώς η διαδικασία εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Σας διαβεβαιώνω ότι η Επιτροπή δεν θα διστάσει να παρέμβει όποτε και αν χρειαστεί.

Τέλος, μπορώ απλώς να επαναλάβω εδώ ότι η Επιτροπή προσδοκά ότι τα κράτη μέλη θα τηρήσουν πλήρως τις υποχρεώσεις τις οποίες έχουν βάσει του κοινοτικού δικαίου. Αυτή είναι βασική προϋπόθεση οποιασδήποτε τελικής απόφασης έγκρισης.

Σας ευχαριστώ και πάλι και ευχαριστώ τον κ. Libicki για την έκθεσή του και για την ευκαιρία την οποία μας έδωσε να συζητήσουμε το πολύ σημαντικό αυτό θέμα του αγωγού και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων τις οποίες πιθανόν να έχει.

(Χειροκροτήματα)

  Marcin Libicki, εισηγητής. − (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσοι αγόρευσαν απόψε στη διάρκεια της συζήτησης. Οφείλω να πω ότι νιώθω υπερήφανος ως βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σήμερα, το Σώμα μίλησε με τη φωνή του λαού, κάτι που δεν συμβαίνει πάντοτε στο Κοινοβούλιο: η φωνή του λαού, όπως και στις καλύτερες ευρωπαϊκές παραδόσεις των ευρωπαϊκών κοινοβουλίων, τα οποία συστάθηκαν για να μπορούν οι άνθρωποι να προβάλλουν τις απόψεις τους για το καλό αυτού του κόσμου.

Επίτροπε Δήμα, σήμερα είστε ένας από τους σπουδαίους και τρανούς αυτού του κόσμου. Ακούστε τη φωνή των ανθρώπων, οι οποίοι μίλησαν εδώ σήμερα μέσω αυτών των βουλευτών. Σχεδόν όλοι συμφώνησαν ότι αυτός ο αγωγός δεν αποτελεί μόνο απειλή για το περιβάλλον, αλλά θα είναι και επιβλαβής για το περιβάλλον, πρώτον μέσω της διαδικασίας κατασκευής και έπειτα, Θεός φυλάξοι, αν συμβεί κάποια καταστροφή.

Πολλές απόψεις παρουσιάσθηκαν επί αυτού του θέματος, αλλά ο κ. Δήμας δεν τις συζήτησε. Γιατί να μην κατασκευαστεί χερσαίος αγωγός, ενώ θα ήταν τρεις φορές φθηνότερος και θα ήταν επίσης ασφαλέστερος; Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει τίποτα να δηλώσει, κι όμως το θέμα αυτό συζητήθηκε. Αναφέρθηκε επίσης και ένα άλλο θέμα: το γεγονός ότι η Nord Stream είναι κρατική εταιρεία, ότι όλο αυτό είναι μέρος ενός πολιτικού σχεδίου. Υπήρξαν σχόλια ως προς το ότι όλα αυτά είναι ζητήματα πολιτικής. Ναι, είναι όλα πολιτική: η πολιτική της Nord Stream και του ιδιοκτήτη της, του Κρεμλίνου.

Συζητήθηκε επίσης στο Κοινοβούλιο ότι αυτό το οποίο απαιτείται είναι ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Δεν κατανοώ γιατί κατατέθηκε η τροπολογία για την ακύρωση της ρήτρας η οποία ανέφερε την αλληλεγγύη. Ακριβώς αυτό το ζήτημα αποτελεί δοκιμή για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, όπως αναφέρθηκε μόλις πριν λίγο. Γιατί δεν μιλήσατε για το κόστος το οποίο θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές; Αυτό αναφέρθηκε εδώ. Τώρα αντιμετωπίζουμε αυτή τη δοκιμασία: θα ακούσουν οι μεγάλοι και τρανοί αυτού του κόσμου, οι μεγάλοι και τρανοί της Ένωσης, στους οποίους ανήκετε και εσείς, Επίτροπε, τη φωνή του λαού, όπως και οι μεγάλοι και τρανοί άκουγαν τη φωνή του Κοινοβουλίου τα χρόνια που πέρασαν; Όταν δεν άκουγαν, οι καταστάσεις είχαν άσχημη κατάληξη. Είδαμε το αποτέλεσμα του γαλλικού, του ολλανδικού και του ιρλανδικού δημοψηφίσματος. Λάβετε το αυτό υπόψη ως προειδοποίηση. Οι μεγάλοι και τρανοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να θυμούνται ποιον υπηρετούν, έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι θετικό.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε. Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί στις 12:00.

Γραπτές δηλώσεις (Άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Cristian Silviu Buşoi (ALDE), γραπτώς. – (EN) Η ώθηση την οποία έδωσε η συζήτηση για τον αγωγό Nord Stream συνιστά μια καλή αρχή ώστε η Ευρώπη επιτέλους να αρχίσει να μιλά με μια φωνή όσον αφορά ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας και να δοθεί έμφαση σε μια αποτελεσματική κοινή ενεργειακή πολιτική.

Η ενεργειακή πολιτική αποτελεί ζωτικό στοιχείο στο πλαίσιο της συνολικής ασφάλειας της ΕΕ και θα πρέπει επομένως να αντιμετωπίζεται με τη μέγιστη προσοχή ενόψει μιας αυξανόμενης εξάρτησης από τις ενεργειακές εισαγωγές, οι οποίες αναμένεται να φθάσουν το 65% έως το 2030. Η εξάρτηση από το αέριο και μόνο αναμένεται να φθάσει το 84% του εφοδιασμού έως το 2030. Θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην ιδιαίτερη σχέση της ΕΕ με τη Ρωσία: θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη δημιουργία και την τήρηση ίσων όρων πρόσβασης και στη δίκαιη μεταχείριση τόσο των ρώσων επενδυτών στην ΕΕ όσο και των επενδυτών της ΕΕ στη Ρωσία. Βέβαια, η τελευταία περίπτωση δεν ισχύει ακόμη και επομένως θα πρέπει να καταβληθούν μεγάλες προσπάθειες για την επίτευξή της.

Επιπλέον, θα ήθελα να αναγνωρίσω τη σημασία της πιθανής επικύρωσης της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας και του πρωτοκόλλου Διαμετακόμισης από τη Ρωσία, προκειμένου να αποφευχθούν διαφωνίες σε σχέση με το έργο της Nord Stream.

Θα ήθελα και πάλι να αναφέρω τις ενδεχομένως καταστροφικές περιβαλλοντικές συνέπειες τις οποίες επιφυλάσσει το έργο κατασκευής του αγωγού Nord Stream, δεδομένης της κλίμακάς του και της προτεινόμενης διαδρομής, και να εκφράσω την υποστήριξή μου για τη χάραξη μιας εναλλακτικής χερσαίας διαδρομής.

  Titus Corlăţean (PSE), γραπτώς. – (RO) Χαιρετίζω τη θέση την οποία υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά την κατασκευή του αγωγού αερίου που θα συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτεί μια ολοκληρωμένη, κοινή και συνεκτική ενεργειακή πολιτική, καθώς και μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για τη διασφάλιση της ενεργειακής ανεξαρτησίας των κρατών μελών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να χειρίζεται τα περιβαλλοντικά και γεωπολιτικά ζητήματα όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια με συντονισμένες προσπάθειες από όλα τα κράτη μέλη, και όχι με διμερείς συνθήκες που συνάπτονται από ορισμένα κράτη με τη Ρωσία. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να επιτύχει μια ισχυρή θέση στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, αποφεύγοντας τη μετατροπή των ενεργειακών πόρων σε παράγοντα άσκησης πολιτικής πίεσης, και θα μπορούσε να καταστεί η ΕΕ ένας ισότιμος εταίρος της Ρωσίας.

Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε επίσης να δώσουμε απαντήσεις στη δικαιολογημένη απογοήτευση των ρουμάνων πολιτών σχετικά με τις συνεχείς αυξήσεις των τιμών του αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, με σημαντικές αρνητικές κοινωνικο-οικονομικές συνέπειες για τους ρουμάνους και το επίπεδο διαβίωσής τους.

Ταυτόχρονα, η λύση μιας ευρωπαϊκής κοινής ενεργειακής πολιτικής θα μπορούσε να στηρίξει την ανικανότητα των κυβερνώντων της δεξιάς κυβέρνησης του Βουκουρεστίου να προωθήσουν τα ενεργειακά συμφέροντα της Ρουμανίας στη σχέση της με τη Ρωσία.

  Mieczysław Edmund Janowski (UEN), γραπτώς. – (PL) Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς τον κ. Marcin Libicki, πρόεδρο της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επειδή εργάστηκε επί ενός θέματος το οποίο έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία. Πάνω από 30 000 προβληματισμένοι ευρωπαίοι πολίτες ζήτησαν συνδρομή σε σχέση με την πρόταση κατασκευής ενός αγωγού στον πυθμένα της Βαλτικής. Είναι μεγάλη ντροπή το ότι αυτοί οι οποίοι σκόπευαν να αναλάβουν αυτή την επένδυση δεν έχουν ακόμη υποβάλει μια εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Εξάλλου, το έργο αυτό, μήκους 1 200 χιλιομέτρων, πρόκειται να είναι το μεγαλύτερου μήκους υποθαλάσσιο έργο στον κόσμο. Το ζήτημα το οποίο συζητούμε σήμερα έχει τόσο οικολογική, όσο και οικονομική διάσταση. Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει το πολιτικό υπόβαθρο του όλου ζητήματος. Ο αγωγός θα διέρχεται από περιοχές Natura 2000 καθώς και από τμήματα του βυθού όπου έχουν απορριφθεί πυρομαχικά και έχουν βυθιστεί δηλητηριώδη αέρια από την εποχή του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρέπει, επομένως, να διενεργηθεί μια αξιόπιστη έρευνα, η οποία θα εξετάζει τους κινδύνους βάσει τεσσάρων υποθέσεων: κατασκευή του αγωγού, φυσιολογική χρήση, κρίσιμες καταστάσεις (καταστροφή) και κατά την αποσύνδεση του αγωγού μετά τη χρήση ή εάν καταγγελθεί η σύμβαση εφοδιασμού. Δεν υφίσταται καμία αξιόπιστη ανάλυση για αυτό το έργο, σε μια εποχή που, σύμφωνα με τον νόμο, σχεδόν κάθε κατασκευαστικό έργο απαιτεί τη διενέργεια εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Δεν πρόκειται απλώς για ένα ζήτημα το οποίο επηρεάζει δύο χώρες: τη Γερμανία και τη Ρωσία. Σήμερα, το ζήτημα αυτό αποτελεί επίσης ένα παράδειγμα της έλλειψης ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στον τομέα της ενέργειας. Ας ακούσουμε, λοιπόν, τις φωνές των προβληματισμένων πολιτών μας. Μπορούν να διακρίνουν ότι κάτι δεν πάει καλά εδώ.

  Anneli Jäätteenmäki (ALDE), γραπτώς. – (FI) Η απόφαση για την κατασκευή του αγωγού αερίου της Βαλτικής είναι μια συμφωνία μεταξύ δύο παραγόντων: της Ρωσίας και της Γερμανίας. Θα πρέπει να αφορά όλα κράτη που περιβάλλουν τη Βαλτική. Η Γερμανία και η Ρωσία δεν είναι τα μόνα κράτη της Βαλτικής. Μια κοινή απόφαση επί του ζητήματος είναι σωστή καθώς ο αγωγός αερίου της Βαλτικής θα έχει αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις στη Βαλτική.

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του αγωγού αερίου της Βαλτικής πρέπει να διερευνηθούν και πρέπει να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα. Η δέσμευση της Ρωσίας να συμμορφωθεί με τη Σύμβαση Espoo θα πρέπει να οριστεί ως προϋπόθεση για την έγκριση της κατασκευής.

Η κατάσταση του περιβάλλοντος της Βαλτικής μπορεί να βελτιωθεί μόνο εάν η Ρωσία δεσμευτεί και αποκτήσει ενδιαφέρον. Τώρα έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε τη Ρωσία να δεσμευτεί.

Η οικονομική ευημερία της Ρωσίας εξαρτάται από τις ενεργειακές εξαγωγές. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ εξαρτάται από την ενέργεια της Ρωσίας. Επιβάλλεται μια δίκαιη και στρατηγική συνεργασία μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας, η οποία θα σέβεται το περιβάλλον.

Το Κρεμλίνο έχει δεχθεί πολλή κριτική στο Κοινοβούλιο. Ωστόσο, πάντοτε πρέπει να υπάρχουν δύο μέρη σε μια συμφωνία.

Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για την ΕΕ να κοιταχτεί στον καθρέφτη. Υπάρχουν καλοί λόγοι ώστε η συνεργασία της ΕΕ και ο προβληματισμός της για την κατάσταση της Βαλτικής να μετατραπούν σε δράση!

  Siiri Oviir (ALDE), γραπτώς. – (ET) Το άρθρο 194 της μελλοντικής συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Συνθήκη της Λισαβόνας) αναφέρει ρητά ότι η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ θα πρέπει, μέσα σε κλίμα αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών, να μεριμνά για την ανάγκη διατήρησης και βελτίωσης του περιβάλλοντος. Δεν μπορώ σε καμία περίπτωση να συμφωνήσω ότι το φυσικό περιβάλλον στην Ευρώπη μπορεί να θυσιαστεί στο βωμό της εξωτερικής ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ, τη στιγμή που τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη διακηρύττει δυναμικά την προστασία του περιβάλλοντος. Δεδομένου ότι σήμερα η Βαλτική Θάλασσα είναι ήδη μια από τις πιο μολυσμένες θαλάσσιες περιοχές, είναι απαράδεκτο να την εκθέτουμε σε περισσότερους παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι θα μπορούσαν να οδηγήσουν μελλοντικά την περιοχή στο χείλος της φυσικής και της οικονομικής καταστροφής. Καλώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να στηρίξει τις ιδέες τις οποίες πρότειναν οι χώρες της Βαλτικής, ο εισηγητής και περιβαλλοντικές οργανώσεις για τη χερσαία κατασκευή του αγωγού της Βαλτικής και, ως εκ τούτου, καλώ την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο να χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα νομικά μέσα, προκειμένου να τροποποιήσουν το σχέδιο του κατασκευαστή για την κατασκευή του αγωγού μέσω της Βαλτικής.

  Sirpa Pietikäinen (PPE-DE), γραπτώς. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κύριε εισηγητή, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να συγχαρώ τον εισηγητή για το ιδιαίτερα επιτυχημένο έργο του. Η έκθεση καλύπτει με αξιέπαινο τρόπο τις ανησυχίες των πολιτών της Ένωσης – ιδίως των πολιτών των κρατών που περιβάλλουν τη Βαλτική – σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του σχεδιαζόμενου αγωγού αερίου. Η κατασκευή του αγωγού αερίου της Βαλτικής αποτελεί κατά κύριο λόγο ζήτημα περιβαλλοντικής φύσεως, και ολόκληρο το έργο καθώς και η σκοπιμότητά του θα πρέπει να εξεταστούν υπό αυτό το πρίσμα.

Η Βαλτική είναι μια από τις πιο μολυσμένες θάλασσες στον κόσμο. Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της την καθιστά ιδιαίτερα ευπρόσβλητη: είναι μια από τις πιο αβαθείς θάλασσες στον κόσμο και το νερό της ανανεώνεται με αργούς ρυθμούς. Η Βαλτική αποτελεί έναν μοναδικό όγκο υφάλμυρου νερού, και για τον λόγο αυτό ορισμένα από τα θαλάσσια φυτά και τα ζώα της δεν συναντώνται πουθενά αλλού στον κόσμο. Μια μεγάλη περιβαλλοντική ζημία θα ήταν καταστροφική για τη θάλασσα.

Στηρίζω σθεναρά την απαίτηση η οποία διατυπώνεται στην έκθεση για τη διενέργεια μιας ανάλυσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από ένα ανεξάρτητο τρίτο μέρος. Η ανάλυση θα πρέπει να βασίζεται σε εκτεταμένους επιστημονικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Είναι επίσης πιθανό ακόμη και να πειστεί η Ρωσία να δεσμευτεί να εφαρμόσει τυχόν αρνητικές αποφάσεις προερχόμενες από τις περιβαλλοντικές εκτιμήσεις, μέσω διεθνών συμβάσεων. Όλες οι συμβάσεις οι οποίες αναφέρονται στην έκθεση είναι συναφείς. Αξίζει να σημειωθεί ότι θα ήταν πρώτη φορά που θα εφαρμοζόταν στην πράξη η Συνθήκη του Ελσίνκι που υπογράφηκε το 1974.

Οι κατασκευαστικές εργασίες δεν πρέπει να ξεκινήσουν πριν από την αξιολόγηση όλων των πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με τον κύκλο ζωής του αγωγού. Η χάραξη χερσαίας διαδρομής για την κατασκευή του αγωγού θα πρέπει επίσης να εξεταστεί προσεκτικά. Οι ενεργειακές ανάγκες της Ένωσης είναι αδιαμφισβήτητες. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί τρόποι κάλυψης των ενεργειακών αναγκών, και οι θάλασσες εντός της Ένωσης δεν θα πρέπει ασφαλώς να τεθούν σε κίνδυνο απλώς και μόνο επειδή άλλες επιλογές φαντάζουν περισσότερο δαπανηρές.

  Zdzisław Zbigniew Podkański (UEN), γραπτώς. – (PL) Ο αγωγός αερίου της Βαλτικής έχει πολλές πτυχές, μεταξύ άλλων οικονομική, οικολογική, ενεργειακή και πολιτική. Πέρα από την πτυχή της ενέργειας, καμία από τις υπόλοιπές δεν ευσταθεί.

Από οικονομική άποψη, είναι πολύ καλύτερο και τρεις φορές φθηνότερο να κατασκευαστεί χερσαίος αγωγός, αντί να κατασκευαστεί ο αγωγός στον πυθμένα της θάλασσας. Από οικολογική άποψη, η κατασκευή του αγωγού αερίου στον πυθμένα απειλεί ολόκληρη τη λεκάνη της Βαλτικής με καταστροφή, και όχι μόνο αυτή τη λεκάνη. Κανείς δεν έχει αναλύσει διεξοδικά την έκταση αυτού του κινδύνου και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες. Από πολιτική άποψη, η κατάσταση αυτή είναι πλεονεκτική για τη Ρωσία, φέρνει διάσπαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει ως αποτέλεσμα την παραβίαση των αρχών της εταιρικής σχέσης και της αλληλεγγύης από τη Γερμανία.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η έκθεση του κ. Libidzki, η οποία περιέχει πειστικές και συγκεκριμένες πληροφορίες, θα πρέπει να εγκριθεί και να συνυπολογιστεί κατά τη λήψη απόφασης.

  Zuzana Roithová (PPE-DE), γραπτώς. – (CS) Έχω αναστατωθεί υπερβολικά από τις ανησυχίες των δεκάδων χιλιάδων πολιτών, οι οποίοι στην αναφορά τους επισημαίνουν τους κινδύνους τους οποίους συνεπάγεται η κατασκευή του μεγαλύτερου αγωγού αερίου στον πυθμένα της αβαθούς Βαλτικής Θάλασσας.

Η αναφορά τους είχε ως αποτέλεσμα τη διεξαγωγή δημόσιας ακρόασης και τη σύνταξη μιας έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία επεσήμαινε την ανάγκη συμμετοχής και άλλων χωρών, και της ΕΕ ειδικότερα, στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Τα προβλήματα οφείλονται σε οικολογικούς κινδύνους οι οποίοι υπάρχουν ως αποτέλεσμα των πολλών ναυαγίων πολεμικών πλοίων και των πυρομαχικών που είναι σπαρμένα στο βυθό της θάλασσας, και σε μια ριψοκίνδυνη χημική μέθοδο η οποία απαιτείται για τον καθαρισμό του αγωγού πριν από την έναρξη της λειτουργίας του.

Δεν θα εκφέρω γνώμη για την εναλλακτική χάραξη χερσαίας διαδρομής, όμως πιστεύω ακράδαντα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο πρέπει να διαδραματίσουν τον ρόλο τους ως συντονιστές και να απαιτήσουν επίμονα – προς όφελος των χωρών της Βαλτικής και άλλων χωρών – οι επενδυτές να αναλάβουν πλήρη ευθύνη για την πιθανή οικολογική ζημία. Η Επιτροπή και το Συμβούλιο πρέπει επίσης να ζητήσουν την εκπόνηση μιας ανεξάρτητης μελέτης αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και μιας αξιολόγησης της εναλλακτικής χερσαίας διαδρομής.

Η βόρεια διαδρομή προμήθειας αερίου από τη Ρωσία είναι σημαντική. Επομένως, η ΕΕ πρέπει απαραιτήτως να υπογράψει μια συμφωνία με τη Ρωσία σχετικά με τους όρους παρακολούθησης της κατασκευής του αγωγού αερίου και της ασφαλούς της λειτουργίας. Εξάλλου, η Ρωσία δεν έχει ακόμη επικυρώσει τη Σύμβαση Espoo. Δυστυχώς, δεν διαθέτουμε ακόμη μια κοινή κοινοτική ενεργειακή πολιτική ή κοινά ενεργειακά πρότυπα. Είναι εμφανές ότι αντί μιας διμερούς συμφωνίας μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας, οι Ευρωπαίοι χρειάζονται μια συμφωνία της ΕΕ και τη συγκατάθεση των βαλτικών χωρών για την κατασκευή. Αυτή τη στιγμή το Κοινοβούλιο αποστέλλει στο πλαίσιο αυτό ένα σαφές πολιτικό μήνυμα.

  Wojciech Roszkowski (UEN), γραπτώς. – (PL) Η συζήτηση για την έκθεση του κ. Libicki καταδεικνύει την ύπαρξη σχεδόν απόλυτης ομοφωνίας όσον αφορά την αξιολόγηση του έργου της Nord Stream. Είναι επισφαλές από οικονομική άποψη, ενέχει τον κίνδυνο τρομακτικής επιπρόσθετης αύξησης της μελλοντικής τιμής του αερίου, συνιστά οικολογική απειλή για τις βαλτικές χώρες και επίσης αυξάνει την εξάρτηση ορισμένων κρατών μελών από την προμήθεια από τη Ρωσία. Και, έτσι, εγείρεται το ερώτημα – ποιος ωφελείται;

Η φωνή του κ. Ματσάκη, ο οποίος εν προκειμένω έκανε λόγο για καταψήφιση της έκθεσης και ζήτησε «ειλικρίνεια», δύσκολα μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Αδυνατώ να καταλάβω τι εννοεί ο κ. Ματσάκης με τη λέξη ειλικρίνεια.

Η ψήφιση της έκθεσης θα είναι μια δοκιμασία του βαθμού στον οποίο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθοδηγείται πραγματικά από τις απόψεις των οικονομολόγων, των οικολόγων και των απλών πολιτών της ΕΕ, και πόσο από την πίεση που ασκεί η ρωσο-γερμανική ομάδα συμφερόντων, η οποία επιδιώκει να μειώσει την ενεργειακή και την οικολογική ασφάλεια ορισμένων κρατών μελών και να καταστρέψει την αλληλεγγύη της ΕΕ.

  Esko Seppänen (GUE/NGL), γραπτώς. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, η κατασκευή του αγωγού αερίου, ως υπόγειου έργου, θα αποτελούσε μια φθηνότερη, ασφαλέστερη επιλογή, από τη βύθισή του στη θάλασσα. Ο σχεδιαζόμενος αγωγός της Βαλτικής θα έχει αδιαμφισβήτητα επιπτώσεις στο περιβάλλον, και αυτό πρέπει να διερευνηθεί. Η διερεύνησή του είναι απαραίτητη προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι.

Ωστόσο, η κατασκευή του αγωγού Nord Stream δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ΕΕ, ενώ ακόμη και το Κοινοβούλιο απλώς συζητεί το θέμα βάσει μιας έκθεσης η οποία υποβλήθηκε από την Επιτροπή Αναφορών. Πρόκειται για ζήτημα πολωνικής πολιτικής, το οποίο παρουσιάζεται ενώπιον ενός κοινοτικού θεσμικού οργάνου με αυτόν τον πλάγιο τρόπο ως περιβαλλοντικό ζήτημα, χωρίς να αναφέρονται τα πολιτικά κίνητρα της Πολωνίας και των βαλτικών κρατών.

Εάν ήμουν ρώσος πωλητής αερίου και γερμανός αγοραστής, δεν θα βασιζόμουν στην ασφάλεια του εφοδιασμού, ιδίως σε περίπτωση που ο αγωγός αερίου διερχόταν από την πολωνική επικράτεια. Στην Ευρώπη, έχουμε αρνητικές εμπειρίες από τη μεσολάβηση της Ουκρανίας, όταν είχε συγκεντρώσει αποθέματα αερίου ή δεν είχε πληρώσει για αυτά και στη συνέχεια, όταν έφθασε η κρίση, οικειοποιήθηκε το αέριο που είχε πωληθεί από τη Ρωσία στην Κεντρική Ευρώπη. Ο ίδιος τύπος κινδύνου δεν έχει αποκλειστεί στην περίπτωση της Πολωνίας. Λογικά, λοιπόν, έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη του εμπορίου και των οικονομικών σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ. Το ίδιο πιστεύουν και οι χώρες της Βαλτικής.

Δυστυχώς, δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή χερσαίας διαδρομής έναντι της βύθισης του αγωγού στη θάλασσα, αλλά το θαλάσσιο περιβάλλον πρέπει να προστατευθεί.