Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 8 Ιουλίου 2008 - Στρασβούργο

18. Διαμόρφωση νέας παιδείας αστικής κινητικότητας (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την κοινή συζήτηση της έκθεσης του Reinhard Rack, εξ ονόματος της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, σχετικά με τη διαμόρφωση νέας παιδείας αστικής κινητικότητας (2008/2041(INI)) (A6-0252/2008).

  Reinhard Rack, εισηγητής. − (DE) Κυρία Πρόεδρε, πέρυσι το φθινόπωρο η Επιτροπή παρουσίασε ένα Πράσινο Βιβλίο με τίτλο «Διαμόρφωση νέας παιδείας αστικής κινητικότητας» και σε λίγους μήνες σκοπεύει να υποβάλει ένα σχέδιο δράσης με συγκεκριμένα μέτρα.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεώρησε καθήκον και αρμοδιότητά του ως συννομοθέτης για μελλοντικά μέτρα και λόγω της δημοσιονομικής του εξουσίας να εκφράσει εγκαίρως τη θέση του επί του συγκεκριμένου Πράσινου Βιβλίου. Προσεγγίσαμε το θέμα με τόλμη και προσοχή: με τόλμη, υπό την έννοια ότι επιθυμούμε να δηλώσουμε πού το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιστεύει ότι πρέπει να μας οδηγήσει αυτός ο δρόμος, και με προσοχή, διότι δεν επιθυμούμε να αμφισβητήσουμε το δικαίωμα πρωτοβουλίας της Επιτροπής, αλλά θα αναμένουμε τις λεπτομερείς προτάσεις της.

Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στην Επιτροπή Μεταφορών, επιτεύχθηκε ευρεία συναίνεση επί του ζητήματος αυτού. Θα ήθελα να επισημάνω εν συντομία λίγα σημαντικά ζητήματα.

Ένα καίριο ζήτημα που δικαίως απασχόλησε πολλούς συναδέλφους ήταν η επικουρικότητα. Αναρωτήθηκαν ποιος πρέπει να πρωταγωνιστεί εν προκειμένω και εάν επρόκειτο πρωτίστως για ζήτημα της Ευρώπης, και υποστήριξαν ότι ίσως δεν πρέπει να αναμειχθούμε υπερβολικά στη λήψη αποφάσεων, κ.ο.κ.

Η απάντησή μας είναι η εξής: υποθέτουμε ότι η παρουσίαση αυτού του Πράσινου Βιβλίου, ακολουθούμενη από το σχέδιο δράσης, δεν θα επηρεάσει την υφιστάμενη σκιαγράφηση των τομέων αρμοδιότητας στην Ευρώπη, αλλά ότι όλοι οι αρμόδιοι φορείς, η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη μέλη και οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, θα αξιοποιήσουν τις αρμοδιότητές τους και, κάτι που είναι καίριας σημασίας, θα συντονιστούν σωστά μεταξύ τους. Σε αυτό το πλαίσιο, θα επιθυμούσαμε να δούμε μια ολοκληρωμένη σφαιρική αντίληψη και να ληφθούν αποφάσεις στα αστικά κέντρα σχετικά με το τι είναι πραγματικά σωστό και σημαντικό για τον εκάστοτε δήμο.

Ένα άλλο ζήτημα είναι η διασφάλιση ότι τα μέσα μεταφοράς ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών. Δεν πρέπει να παραπλανούμε τους ευρωπαίους πολίτες στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά μεταφορών. Το να υπάρχει μια πράσινη ζώνη σε μια πόλη και άλλη μια πράσινη ζώνη στη διπλανή πόλη δεν πρέπει να σημαίνει ότι οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν νέο κόσμο διασχίζοντας απλώς τα σύνορα της μιας τοπικής αρχής. Αναμένουμε εναρμόνιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο εδώ και αναμένουμε από την Ευρώπη να ορίσει βέλτιστες πρακτικές.

Ένα τρίτο ζήτημα είναι τα συνοδευτικά μέτρα. Διοργανώσαμε ακρόαση κατά την οποία οι δήμαρχοι διαμαρτυρήθηκαν για το γεγονός ότι λαμβάνουν συχνά οδηγίες από την Ευρώπη και στη συνέχεια, όταν πρέπει να τις εφαρμόσουν, διαπιστώνουν ότι τα κράτη μέλη τους έχουν εγκαταλείψει ή, για να γίνω πιο ακριβής, τους έχουν αφήσει χωρίς κεφάλαια για την εφαρμογή αυτών των ευρωπαϊκών μέτρων.

Επιθυμούμε να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους επιβάτες με αναπηρίες. Κατά τη γνώμη μου, όπως επαναλαμβάνω συχνά, το ίδιο ισχύει και για τους άνδρες και τις γυναίκες με μικρά παιδιά. Δεν περνούν και τόσο καλά στα δημόσια μέσα μεταφοράς ή τα μέσα μεταφοράς γενικά.

Επιθυμούμε να αποστείλουμε εγκαίρως μηνύματα στον κλάδο, προτρέποντάς τον να αναπτύξει καλύτερη διοικητική μέριμνα και νέες τεχνολογίες. Το σημαντικότερο, επιθυμούμε να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό. Οι ίδιοι οι πολίτες πρέπει να βοηθήσουν να διασφαλιστεί ότι μπορούμε πραγματικά να επιτύχουμε ένα υγιεινό περιβάλλον μέσω του συστήματος μεταφορών.

Ο κ. Cramer θα κάνει ποδήλατο, ο κ. Marinescu θα επιστρέφει σπίτι με τρένο υψηλής ταχύτητας, ο κ. Costa θα χρησιμοποιεί θαλάσσιο λεωφορείο, ο Αντιπρόεδρος Tajani θα μετακινείται με σκούτερ στη Ρώμη και εγώ θα ήθελα να μετακινούμαι με τα πόδια στην πόλη μου. Εάν κάνουμε όλα αυτά, θα επιτύχουμε μια μικρή, αλλά όχι ασήμαντη βελτίωση.

Θα ολοκληρώσω ευχαριστώντας τους δύο Επιτρόπους που εξέτασαν αυτό το ζήτημα σε βάθος εδώ, τον Αντιπρόεδρο Jacques Barrot και τον Αντιπρόεδρο Tajani, ο οποίος είναι πλέον ο αρμόδιος Επίτροπος. Ευχαριστώ τους σκιώδεις εισηγητές που επίσης εργάστηκαν στην έκθεση αυτή και τους συναδέλφους για τη συνεισφορά τους σε ένα θετικό αποτέλεσμα στην επιτροπή. Επιτρέψτε μου ακόμη να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου στην επιτροπή, στην Ομάδα μου και στο προσωπικό μου γραφείο. Ευελπιστώ ότι θα επιτευχθούν ακόμα πιο θετικά αποτελέσματα.

  Antonio Tajani, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (IT) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ξεκινήσω ευχαριστώντας τον κ. Rack για το κείμενο που συνέταξε με τη συνδρομή του Κοινοβουλίου. Τον ευχαριστώ επίσης για τη ζωντανή ομιλία του. Σκοπεύω να τον επισκεφτώ ώστε, την επόμενη φορά, όπως προτείνει, να βρούμε έναν συνδυαστικό τρόπο μετακίνησης στις πόλεις μας.

Το έργο του Κοινοβουλίου, συνεχίζοντας μια πρωτοβουλία της Επιτροπής, ήταν αναμφίβολα θετικό, όπως και η συζήτηση, η οποία επικεντρώθηκε σε τρία βασικά σημεία: πώς μπορεί να βελτιωθεί με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο η αστική κινητικότητα στην Ευρώπη, η προστιθέμενη αξία της παρέμβασης σε κοινοτικό επίπεδο και η ανακατανομή των καθηκόντων μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης. Το Πράσινο Βιβλίο της Επιτροπής ξεκίνησε τη διαδικασία για δραστηριότητες ευρωπαϊκού επιπέδου στον τομέα της αστικής κινητικότητας και των μεταφορών. Θέτει την αστική κινητικότητα στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών συζητήσεων σχετικά με τα βέλτιστα μέσα προκειμένου να διασφαλιστεί η κινητικότητα με τρόπο βιώσιμο για τη σημερινή κοινωνία και τις μελλοντικές γενεές.

Οι κύριες αιτίες αυτής της συζήτησής μας είναι οι ανησυχίες για την αλλαγή του κλίματος, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, οι επιπτώσεις στην υγεία ιδιαίτερα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και η οδική ασφάλεια. Ο μεγάλος αριθμός των τροπολογιών που υποβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης του σχεδίου έκθεσης από τα μέλη της Επιτροπής Μεταφορών, και οι χρήσιμες συνεισφορές της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης δείχνουν πόσο πολύ ενδιαφέρεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την αστική κινητικότητα, ένα ζήτημα που αφορά τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών της ΕΕ.

Όπως γνωρίζετε, η διαβούλευση για το Πράσινο Βιβλίο ολοκληρώθηκε στις 15 Μαρτίου και λάβαμε πάνω από 400 κείμενα. Οι απόψεις όλων των ενδιαφερόμενων μερών, και φυσικά οι προτάσεις των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων θα συμβάλλουν σημαντικά στο επικείμενο σχέδιο δράσης σχετικά με την αστική κινητικότητα, το οποίο σκοπεύω να παρουσιάσω το προσεχές φθινόπωρο.

Ας δούμε τώρα την έκθεση. Μου άρεσε η πρόσκληση που περιέχεται στο κείμενο να αναπτυχθεί μια ευρωπαϊκή στρατηγική αστικής κινητικότητας ευρείας βάσης και η αναγνώριση ότι η δράση σε επίπεδο Κοινότητας προσφέρει σαφή προστιθέμενη αξία σε ορισμένους τομείς. Η έκθεση εντοπίζει τους κύριους τομείς δράσης με δομημένο, στοχευμένο και πολύ σαφή τρόπο, και θα ήθελα να συγχαρώ για ακόμη μία φορά τον καθηγητή Rack. Η έκθεση αναλύει τον ρόλο της ΕΕ σε διάφορους τομείς: νομοθεσία, τυποποίηση και εναρμόνιση, ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και έρευνα. Επιπλέον, επισημαίνει την ανάγκη για συντονισμό μεταξύ των αρχών και για ολοκληρωμένη προσέγγιση, καθώς και την ευθύνη των πολιτών και το ζήτημα της χρηματοδότησης.

Επικροτώ τις περισσότερες από τις απόψεις που εκφράζονται στο κείμενο, αλλά θα ήθελα να σταθώ σε λίγα συγκεκριμένα σημεία ανάμεσα στα πολλά που καλύφθηκαν. Σημειώνω, για παράδειγμα, ότι η έκθεση επιβεβαιώνει την ανάγκη για συγκρίσιμα δεδομένα και την ανάγκη να ληφθεί υπόψη η αστική κινητικότητα και σε άλλους τομείς δράσης όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση ασκεί νομοθετική εξουσία. Εν προκειμένω, η προτεινόμενη ευρωπαϊκή πλατφόρμα, η οποία συγκεντρώνει δεδομένα, βέλτιστες πρακτικές και πληροφορίες πολιτικών με τέτοιον τρόπο ώστε να αποφεύγεται η γραφειοκρατία αξίζει αναμφίβολα περισσότερη προσοχή.

Συμφωνώ απόλυτα με τη σημασία της κοινοτικής καθοδήγησης όσον αφορά την τυποποίηση και την εναρμόνιση των συστημάτων μεταφορών, ιδίως για τις πράσινες ζώνες και τα συστήματα διοδίων, εάν επιθυμούμε να αποφύγουμε τις αποσπασματικές λύσεις που αναπτύσσονται σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις. Υποστηρίζω επίσης τις προτάσεις σχετικά με την κοινωνική διάσταση, που προβλέπονται για συγκεκριμένες ομάδες, καθώς και τις προτάσεις για βελτίωση της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και των εκστρατειών ευαισθητοποίησης, που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην αλλαγή της συμπεριφοράς των πολιτών. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, συμφωνώ με την έκθεση ότι, πέρα από την όσο το δυνατόν καλύτερη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, πρέπει επίσης να σχεδιαστούν νέα χρηματοδοτικά μέσα.

Εν κατακλείδι, κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, υποστηρίζω πλήρως την παρατήρηση που εκφράζεται στην έκθεση: είναι επείγουσα ανάγκη να υιοθετήσουμε νέο τρόπο σκέψης και καινοτόμες ιδέες για την κινητικότητα στις πόλεις μας. Με όλον τον δέοντα σεβασμό για τις αρχές και το δίκαιο της ΕΕ, οφείλουμε να προωθήσουμε και όχι να παρεμποδίσουμε τη δημιουργικότητα και την ευελιξία σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Αυτό ακριβώς είναι η επικουρικότητα. Η πολύτιμη έκθεσή σας συμβάλλει σημαντικά στη χάραξη ευρωπαϊκών πολιτικών σε αυτό τον τομέα: έναν τομέα που αγγίζει ιδιαίτερα τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τους πολιτικούς σε ολόκληρη την Ευρώπη, και κυρίως τους τοπικούς φορείς.

Σας ευχαριστώ για άλλη μια φορά για την προσοχή σας και συγχαρητήρια στον εισηγητή για την εξαιρετική εργασία του.

  Justas Vincas Paleckis, συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων. – (LT) Θα ήθελα να συγχαρώ τον εισηγητή, κ. Rack, για την έκθεσή του. Εάν το 80% των ανθρώπων που ζουν σε πόλεις υιοθετούσαν τα συνιστώμενα μέτρα σχετικά με την παιδεία αστικής κινητικότητας, η ζωή θα ήταν πολύ καλύτερη και υγιεινότερη για όλους. Αυτό αποτελεί ένα καλό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η ΕΕ φροντίζει τους πολίτες της.

Οφείλουμε να διευρύνουμε το δίκτυο των δημόσιων μέσων μεταφοράς και των ποδηλατοδρόμων και να ενθαρρύνουμε τη χρήση πιο φιλικών προς το περιβάλλον μέσων μεταφοράς. Ωστόσο, το σημαντικότερο και το δυσκολότερο έργο είναι η αλλαγή των συνηθειών των πολιτών. Για παράδειγμα, στη Λιθουανία, στο 50% όλων των μετακινήσεων με αυτοκίνητο η απόσταση που διανύεται είναι μικρότερη του ενός χιλιομέτρου. Ακόμα και οι νέοι και υγιείς άνθρωποι ξεχνούν ότι έχουν πόδια και ότι έχει εφευρεθεί το ποδήλατο. Με τη βοήθεια της Επιτροπής πρέπει να μπορέσουμε να βρούμε διαφορετικά χρηματοδοτικά μέσα για την εξάλειψη ή τη μείωση των σημείων κυκλοφοριακής συμφόρησης που προκαλούν παράλυση στη ζωή των πόλεων και των κατοίκων τους. Είτε θα επιλέξουμε την κίνηση, την κινητικότητα είτε την ασφυξία ανάμεσα σε σιδερένια τέρατα που φτύνουν ρύπους.

  Jan Olbrycht, συντάκτης της γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης. − (PL) Κυρία Πρόεδρε, καταρχάς, θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Rack για την έκθεσή του και, ως εκπρόσωπος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, θα ήθελα να δηλώσω ότι η συνεργασία ήταν πολύ καλή μεταξύ των επιτροπών, συγκεκριμένα μεταξύ της Επιτροπής Μεταφορών και της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης. Ευελπιστώ να αποτελέσει αυτό παράδειγμα για μελλοντικά σχέδια.

Η έκθεση του κ. Rack εξετάζει σημαντικές έννοιες σε πολλούς διαφορετικούς τομείς. Συμπεριλαμβάνονται, αφενός, τεχνικά και οργανωτικά προβλήματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και, αφετέρου, θέματα που σχετίζονται με κοινωνικά ζητήματα καθώς και θέματα που σχετίζονται με τη χωροταξία και την πολεοδομία. Η συγκεκριμένη έκθεση εξέτασε επίσης εις βάθος το ζήτημα στο οποίο αναφέρθηκε ο κ. Rack, δηλαδή την πρακτική λειτουργία της αρχής της επικουρικότητας. Η έκθεση ασχολείται με ένα ζήτημα που εμπίπτει αναμφίβολα στις αρμοδιότητες των τοπικών αρχών, αλλά υπερβαίνει τον τομέα των δραστηριοτήτων τους. Ωστόσο, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, φορείς σε άλλο επίπεδο οφείλουν να συνδράμουν τις πόλεις εν προκειμένω: αυτό ακριβώς υπαγορεύει η αρχή της εξυπηρετικότητας. Φορείς σε άλλο επίπεδο πρέπει να παράσχουν βοήθεια στις πόλεις και πρέπει επίσης, πρωτίστως, να βοηθούν τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργώντας οργανωτικές και δημοσιονομικές δυνατότητες, χρηματοδοτώντας πιλοτικές μελέτες και την πειραματική έρευνα.

Η εν λόγω έκθεση θίγει κάτι που γνωρίζουμε στη θεωρία, την έννοια της ολοκληρωμένης προσέγγισης, αλλά εδώ μπορούμε να κατανοήσουμε τι σημαίνει στην πράξη. Πρόκειται για μια προσέγγιση που απαιτεί τη συνεργασία πολλών διαφορετικών παραγόντων. Προσβλέπουμε στην περαιτέρω εργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επί του θέματος και αναμένουμε με ενδιαφέρον το σχέδιο δράσης.

  Markus Ferber, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, εάν η Ευρώπη είναι πλούσια σε κάτι, αυτό είναι η ποικιλομορφία της. Πρέπει πάντα να το θυμόμαστε αυτό όταν συζητούμε για αστικές μεταφορές, ώστε να διατηρήσουμε μακροπρόθεσμα αυτόν τον πλούτο.

Συνεπώς, αφού άκουσα τους πρώτους ομιλητές, ανησυχώ λίγο ότι θα χάσουμε την ισορροπία που ανέφερε ο εισηγητής μας στην έκθεσή του μεταξύ του τι μπορούμε να αποφασίζουμε τοπικά, βάσει της αρχής της επικουρικότητας, και των λίγων που μπορούμε να συνεισφέρουμε εδώ ως Ευρωπαϊκή Ένωση. Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα είχαμε ομοιόμορφες ευρωπαϊκές πόλεις και η Ευρώπη θα έχανε τον πλούτο της.

Ας το θέσω ξεκάθαρα: οι τοπικές και περιφερειακές αρχές που έχουν ήδη αντιμετωπίσει τα προβλήματα της οργάνωσης των μεταφορών δεν χρειάζονται το Πράσινο Βιβλίο, ενώ οι τοπικές και περιφερειακές αρχές που μέχρι στιγμής αρνήθηκαν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα δεν θα είναι πιο πιθανό να το πράξουν λόγω του Πράσινου Βιβλίου ή του ψηφίσματός μας.

Ωστόσο, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, όσο πολύ και αν μας αρέσει να μπαίνουμε σε λεπτομέρειες, ότι η Ευρώπη θα επιτύχει μόνο εάν οι πολίτες της την αποδεχτούν σε τοπικό επίπεδο. Δεν πρόκειται να την αποδεχτούν σε τοπικό επίπεδο εάν αισθάνονται ότι παρεμβαίνει σε όλους τους τομείς της τοπικής ζωής τους. Για αυτόν τον λόγο εξέφρασα έντονες επικρίσεις, και στην επιτροπή. Λυπάμαι πολύ που η Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού δεν δέχτηκε τις τροπολογίες μου στην επιτροπή, γιατί εν τέλει φοβάμαι - ξεκινώντας φυσικά από τα κίνητρα των βέλτιστων πρακτικών, των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής - ότι κάνουμε κάτι το οποίο θα έπρεπε να αποφεύγουμε.

Ως εκ τούτου, το αίτημά μου είναι να δεχτούμε τον συμβιβασμό που συμφωνήθηκε εδώ ως το όριο πέρα από το οποίο δεν θα προχωρήσουμε. Ας μην προχωρήσουμε πέρα από αυτό ως αποτέλεσμα των πολλών τροπολογιών που υποβλήθηκαν. Η Ευρώπη δεν θα επιτύχει εάν παρεμβαίνει σε κάθε τομέα της ζωής των πολιτών.

  Saïd El Khadraoui, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (NL) Θα ήθελα να ξεκινήσω ευχαριστώντας τον εισηγητή, κ. Rack, για την καλή συνεργασία. Πιστεύω ότι πετύχαμε αρκετά μαζί. Γνωρίζει ότι επιθυμούσαμε να εκφράσουμε πιο φιλόδοξους στόχους σε ορισμένα σημεία και ότι επιθυμούσαμε να συνοψίσουμε ποια πρέπει να είναι η συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης με πιο συγκεκριμένους όρους. Κατανοώ ότι ορισμένα μέλη της πολιτικής ομάδας του δεν συμφωνούν με αυτό.

Εντούτοις, η συγκεκριμένη έκθεση περιέχει πολλά καλά στοιχεία και ως εκ τούτου έχει την πλήρη στήριξη της Ομάδας μας. Αρχικά, αναγνωρίζει ότι οι πόλεις σε ολόκληρη την Ευρώπη αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις. Παντού υπάρχει συμφόρηση, και αυτό είναι ένα πρόβλημα που προκαλεί παντού πολύ άγχος και απώλεια χρόνου. Παντού γίνονται ατυχήματα. Πιστεύω ότι τα μισά ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση συμβαίνουν σε αστικές περιοχές.

Επίσης, όλοι μας επιθυμούμε να επιτύχουμε τους φιλόδοξους στόχους για το κλίμα που θέσαμε εμείς οι ίδιοι. Οι περισσότερες μεγάλες και μικρότερες πόλεις προσπαθούν επίσης να χρηματοδοτήσουν τις υποδομές τους, και η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να διαδραματίσει θετικό υποστηρικτικό ρόλο σε όλες αυτές τις περιοχές, παρόλο που - και φυσικά το αναγνωρίζω αυτό - η κατάσταση διαφέρει από το ένα μέρος στο άλλο. Ωστόσο, μπορούμε να μάθουμε ο ένας από τον άλλον και επομένως πιστεύω ότι πρέπει να αναπτυχθεί η ιδέα ενός είδους παρατηρητηρίου ή πλατφόρμας για την αστική κινητικότητα, όπου θα μπορούμε να ανταλλάσσουμε καλές ιδέες.

Οι μεγάλες και οι μικρότερες πόλεις πρέπει να ενθαρρύνονται ή ακόμη και να απαιτείται να καταρτίζουν σχέδια κινητικότητας επί χάρτου προκειμένου να συγκεντρώνονται όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, να επιτυγχάνεται συναίνεση επί μιας κοινής προσέγγισης και να συνάπτονται θετικές συμφωνίες. Πιστεύουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναλάβει ρόλο διευθυντή στους τομείς της εναρμόνισης, της τυποποίησης, της διαλειτουργικότητας και της έρευνας και ανάπτυξης προκειμένου να αποκτήσουν τα νέα σχέδια, συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων δημόσιων συγκοινωνιών, περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας και να διευκολυνθεί η διάδοση βιώσιμων λύσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Επίτροπε, εν κατακλείδι, βασιζόμαστε σε εσάς για να καταρτίσετε άμεσα ένα όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένο σχέδιο δράσης με σαφή καταμερισμό των ευθυνών μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων πολιτικής, και ένα σχέδιο στο οποίο θα προβλέπεται σίγουρα σημαντικός ρόλος για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Jean Marie Beaupuy, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (FR) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να ξεκινήσω ευχαριστώντας τον Reinhard Rack για την εξαιρετική έκθεσή του. Ευχαριστώ ακόμη την Επιτροπή που συνέταξε αρχικά την Πράσινη Βιβλίο, η οποία αποτελεί τώρα αντικείμενο ευρείας διαβούλευσης και η οποία πρόκειται να οδηγήσει σε σχέδιο δράσης έως το τέλος του 2008.

Με τους συναδέλφους μου στη διακομματική ομάδα «URBAN-Housing Intergroup», ιδίως τον Jan Olbrycht, ο οποίος μόλις μίλησε, καλέσαμε τον Επίτροπο Barrot για να συζητήσουμε αυτό το ζήτημα πέρυσι. Αυτή η συζήτηση ήταν ιδιαίτερα ζωηρή, ιδιαίτερα όσον αφορά την ολοκληρωμένη προσέγγιση. Επίτροπε, στον λίγο χρόνο που έχω στη διάθεσή μου, θα ήθελα να επισημάνω τα οφέλη της εξέτασης αυτής της πτυχής με περισσότερες λεπτομέρειες. Ο δεσμός μεταξύ των εννοιών του πολεοδομικού σχεδιασμού και της αστικής κινητικότητας είναι θεμελιώδης. Όταν λέω «έννοιες πολεοδομικού σχεδιασμού», εννοώ στην πραγματικότητα την απουσία εννοιών πολεοδομικού σχεδιασμού. Θα αναφέρω τέσσερα επιχειρήματα για να το αποδείξω αυτό.

Πρώτον, είναι σαφές ότι τα αστικά μας κέντρα, είτε μικρά, είτε μεγάλα, είτε μεσαίου μεγέθους, αναπτύσσονται επί του παρόντος με την εμφάνιση εμπορικών, βιομηχανικών, οικιστικών και ψυχαγωγικών τομέων και ζωνών. Κάθε φορά που αναπτύσσονται νέες ζώνες, αυξάνεται και η κινητικότητα. Χρειάζεται να σας υπενθυμίσω ότι το μέγεθος των αστικών μας κέντρων έχει αυξηθεί κατά 11%, ενώ ο πληθυσμός τους έχει αυξηθεί μόλις κατά 2,5%; Ότι σε μια δεκαετία, από το 1990 έως το 2000, η επέκταση των αστικών περιοχών αντιστοιχούσε σε τρεις φορές το μέγεθος του Λουξεμβούργου; Αυτοί οι αριθμοί καταδεικνύουν ότι κάθε φορά που αναπτύσσεται μια αστική περιοχή, οι μετακινήσεις μας γίνονται μεγαλύτερες, ανεξαρτήτως του προορισμού μας. Τέλος, εντός αυτών των αστικών περιοχών, σε μια δεκαετία ο αριθμός των ημερήσιων μετακινήσεων με αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης αυξήθηκε κατά 70% και κάθε μετακίνηση αυξήθηκε κατά 20%.

Αυτοί οι αριθμοί, αυτά τα παραδείγματα δείχνουν με σαφήνεια ότι χωρίς επιτυχή ολοκληρωμένη προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές αστικές παραμέτρους, ακόμη και με πιο αποδοτικά, ασφαλή ή ευφυή οχήματα, ακόμα και με ταχύτερες, πιο άνετες δημόσιες συγκοινωνίες, και πάλι δεν θα επιλύαμε συνολικά το πρόβλημα της αστικής κινητικότητας, και δεν θα επιλύαμε το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας, οι μετακινήσεις των οποίων θα είναι ολοένα και πιο μακριές, δαπανηρές και δυσάρεστες.

Αυτές οι έννοιες πολεοδομικού σχεδιασμού, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις αστικές μεταφορές όχι μόνο όσον αφορά τις μικρές και τις μεγάλες πόλεις, την αστική επικράτεια, αλλά, όπως ανέφερε ο συνάδελφός μου κ. Rack, και τα προάστια. Πρέπει να υπάρχει κάποιος βαθμός συνεκτικότητας για όλους τους πολίτες μας που εργάζονται, χαλαρώνουν, διδάσκονται κλπ. σε αυτή την αστική και περαστική περίμετρο. Ωστόσο, το πρόβλημα που προκύπτει, και μόλις αναφέρθηκε, είναι πώς θα επιτευχθεί η συνύπαρξη των διαφορετικών διοικητικών δομών, των διαφορετικών περιφερειών και των άλλων διαμερισμάτων. Για τον λόγο αυτό, Επίτροπε, ζητάμε να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή στην ολοκληρωμένη προσέγγιση στα μελλοντικά σας σχέδια δράσης.

  Michael Cramer, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, και εγώ θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου ευχαριστήρια στον εισηγητή. Ωστόσο, δυσκολεύομαι να βρω να πω κάτι θετικό για το τελικό αποτέλεσμα αυτής της έκθεσης. Οι πόλεις της Ευρώπης εξακολουθούν να βασίζονται αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις, δεν λαμβάνουν βοήθεια. Αντί να δημιουργηθεί ένα συγκεκριμένο και χρήσιμο πλαίσιο για τις αστικές περιοχές στα 27 κράτη μέλη, η πλειονότητα των μελών της επιτροπής επέλεξε ένα ρηχό κείμενο: οι πόλεις θα γίνουν πιο πράσινες, θα μειωθεί ο θόρυβος και θα βελτιωθεί η ποιότητα ζωής! Η έκθεση είναι το ίδιο ασαφής όσον αφορά το πώς θα επιτευχθεί αυτό με την Επιτροπή της ΕΕ στο Πράσινο Βιβλίο της για την αστική κινητικότητα.

Ο κ. Rack μας προσέφερε μια επιλογή μενού σούσι μπαρ για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των μεταφορών. Στην καλύτερη περίπτωση, ωστόσο, η έκθεση μας παρουσιάζει έναν κατάλογο πρόσθετων συστατικών, αλλά όχι την πραγματική συνταγή. Εντούτοις, επείγουσα είναι η ανάγκη για δράση σε επίπεδο ΕΕ. Οκτώ στους δέκα πολίτες της ΕΕ ζουν σε πόλεις, και σχεδόν όλοι αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα: συμφόρηση, ατυχήματα, θόρυβο και ρύπανση. Οι πόλεις μας παίζουν επίσης καίριο ρόλο στο πλαίσιο της αλλαγής του κλίματος. Η αστική κυκλοφορία ευθύνεται για το 40% περίπου όλων σχεδόν των εκπομπών CO2 και το 70% όλων των αερίων του θερμοκηπίου. Η ΕΕ δεν θα επιτύχει τον δικό της στόχο προστασίας του κλίματος, εκτός και εάν μειωθεί η κυκλοφορία και εάν, αντί για αυτοκίνητα, οι πολίτες επιλέγουν τρένα, λεωφορεία, ποδήλατα και το περπάτημα.

Πράγματι, οι εκπομπές από την κυκλοφορία αυξήθηκαν κατά 30% από το 1999, ενώ οι εκπομπές από άλλες πηγές μειώθηκαν κατά 10%. Αυτό σημαίνει ότι έχουν σχεδόν καταστρέψει τα επιτεύγματα σε άλλους τομείς. Παρόλα αυτά, η πλειονότητα των βουλευτών πιστεύει ότι ακόμη και η απλή αναφορά αυτών των αριθμών στην έκθεση ως ένδειξη της σχέσης μεταξύ της αστικής κυκλοφορίας και της αλλαγής του κλίματος αποτελεί υπερβολικά μεγάλο βήμα.

Στην αυριανή ψηφοφορία, η ομάδα των Πρασίνων θα υποβάλει τροπολογίες σε μια προσπάθεια να προσθέσει στην έκθεση για την αστική κινητικότητα το συστατικό που χρειάζεται τόσο επιτακτικά. Πρώτον, επιθυμούμε να προσαρμόσουμε την κοινοτική συγχρηματοδότηση ώστε να καταστεί πιο φιλική προς το περιβάλλον· συγκεκριμένα, σύμφωνα με την τροπολογία μας, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διαθέσουμε το 40% στους σιδηροδρόμους και το 10% στην επέκταση των ποδηλατοδρόμων. Έως σήμερα, το 60% των κοινοτικών πόρων για τις μεταφορές διατίθεται σε οδικά έργα, ενώ μόλις το 20% διατίθεται για τοπικές δημόσιες συγκοινωνίες και σιδηροδρομικές μεταφορές. Συνεπώς, δεν προκαλεί έκπληξη ότι επιτυγχάνουμε το αντίθετο απ’ ό,τι λέμε συνεχώς ότι επιθυμούμε.

Δεύτερον, επιθυμούμε να χορηγούμε κοινοτικούς πόρους μόνο εάν οι πόλεις μπορούν να υποβάλλουν ένα σχέδιο βιώσιμης κινητικότητας, το οποίο θα δίνει τέλος σε μεγάλο αριθμό άσκοπων οδικών έργων. Τρίτον, επιθυμούμε να βελτιώσουμε την ασφάλεια των μεταφορών, ορίζοντας γενικό όριο ταχύτητας τα 30 χλμ./ώρα, επιτρέποντας όμως στις πόλεις να ορίζουν δικές τους, υψηλότερες ταχύτητες για ορισμένους δρόμους.

Εάν επιθυμούμε να κάνουμε περισσότερα για το περιβάλλον και την προστασία του κλίματος και να διασφαλίσουμε ασφαλείς μετακινήσεις, οι πόλεις της Ευρώπης θα χρειαστούν σημαντική κοινοτική βοήθεια. Αυτή τη βοήθεια θα τη λάβουν μόνο εάν εγκριθούν οι τροπολογίες μας. Εάν απορριφθούν και εάν εγκριθεί άλλη έκθεση που δεν επιλύει ούτε ένα πρόβλημα, οι Πράσινοι δεν πρόκειται να την ψηφίσουν.

  Johannes Blokland, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (NL) Καταρχάς, θα ήθελα να ξεκινήσω ευχαριστώντας τον κ. Rack για τη σκληρή εργασία του. Η αστική κινητικότητα είναι ένα σύνθετο ζήτημα όσον αφορά την προπαρασκευή πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν είναι εύκολο να οριοθετούμε αρμοδιότητες, και αυτό φαίνεται στην έκθεση που συζητούμε εδώ.

Από τη μία πλευρά, σε διάφορα σημεία της έκθεσης αναφέρεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διαδραματίζει κάποιον ρόλο στην υλοποίηση των σχεδίων αστικής κινητικότητας, και στη συνέχεια αλλού στην έκθεση αναφέρεται ότι η αστική κινητικότητα αποτελεί αρμοδιότητα των ευρωπαϊκών πόλεων και των τοπικών αρχών και, βάσει της αρχής της επικουρικότητας, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να έχει μόνο περιορισμένο ρυθμιστικό ρόλο. Εν συντομία, η στάθμιση των αρμοδιοτήτων σε αυτόν τον τομέα είναι δύσκολη. Ωστόσο, πιστεύω ότι ο εισηγητής, κ. Rack χειρίστηκε αυτό το ζήτημα ορθά και ότι χρησιμοποίησε τη σωστή διατύπωση όσον αφορά την αρχή της επικουρικότητας.

Ωστόσο, θα ήθελα να ασκήσω κριτική σε δύο σημεία. Πρώτον, πιστεύω ότι η έκθεση έχει γίνει υπερβολικά λεπτομερής. Αυτό δημιουργεί την εντύπωση ότι είναι δυνατό να σχεδιαστεί ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να επιλύσει όλα τα προβλήματα σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις. Κατανοώ τον λεπτομερή κατάλογο των θεμάτων που πρόκειται να εξεταστούν ως προς την εναρμόνιση και τον κατάλογο των τομέων ως προς την ανάληψη δράσης και ότι είναι καλοπροαίρετοι, αλλά αμφιβάλλω εάν μπορούμε να τους επεκτείνουμε περισσότερο. Πιστεύω ότι μια γενική προσέγγιση θα ήταν πιο χρήσιμη. Αυτό θα έδινε περισσότερη έμφαση στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και στις τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της αστικής κινητικότητας. Κατανοώ ότι αυτή η προσέγγιση είναι λιγότερο φιλόδοξη, αλλά πιστεύω ότι πρέπει να θυμόμαστε ότι η αστική κινητικότητα είναι ένα ζήτημα που αφορά τις ευρωπαϊκές πόλεις και τις τοπικές αρχές.

Επιπλέον, ο κατάλογος των θεμάτων που αφορούν την εναρμόνιση περιέχει επίσης ορισμένα κοινωνικά πρότυπα. Μου φαίνεται ότι αυτό δεν είναι καλή ιδέα. Τα κοινωνικά πρότυπα, όπως η κινητικότητα των μειονεκτούντων ταξιδιωτών συνδέονται πολύ στενά με τα μεμονωμένα κράτη μέλη και επομένως είναι καλύτερο να μην εναρμονιστούν ή τυποποιηθούν.

Παρά τις επικρίσεις αυτές, θα υπερψηφίσω την έκθεση. Είναι αλήθεια ότι ο κ. Rack πέτυχε να δώσει έμφαση στο γεγονός ότι μια δομή ασφαλούς, βιώσιμης και αποτελεσματικής αστικής κινητικότητας είναι ζήτημα των πόλεων και των τοπικών αρχών της Ευρώπης, και πιστεύω ότι αυτό ακριβώς είναι το σημαντικότερο πλεονέκτημα αυτής της έκθεσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να τείνει χείρα βοηθείας μέσω κατευθυνόμενης χρηματοδότησης και της ανταλλαγής σχετικών πληροφοριών, αλλά κοινοτικοί κανονισμοί δεν χρειάζονται σε αυτό τον τομέα, ούτε είναι επιθυμητοί.

Θα ήθελα να τελειώσω αναφέροντας ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε σε όλα αυτά το γεγονός ότι την ευθύνη για τα συστήματα αστικών μεταφορών εξακολουθούν να την φέρουν οι ευρωπαϊκές πόλεις, είτε μεγαλύτερες είτε μικρότερες. Θα πρέπει να αναπτύξουν συστήματα και να εργαστούν αποτελεσματικά με όλες τις αρμόδιες αρχές. Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω ότι η επιτυχία αυτών των συστημάτων μεταφοράς εξαρτάται από τη συμμετοχή των πολιτών. Και οι πολίτες έχουν ευθύνη να συνεισφέρουν στην επίτευξη των στόχων των σχεδίων αστικής κινητικότητας: βιώσιμες, ασφαλείς και αξιόπιστες μεταφορές στις αστικές περιοχές.

  Marian-Jean Marinescu (PPE-DE). - (RO) Η αστική πολιτική δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά των τοπικών και περιφερειακών αρχών, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Παρόλα αυτά, ο βαθμός της αστικοποίησης στην Ένωση αυξάνεται συνεχώς. Πάνω από τριακόσια εκατομμύρια πολίτες ζουν στις πόλεις και το ποσοστό του αστικού πληθυσμού θα υπερβεί το 80% έως το 2020.

Η αστικοποίηση και η οικιστική συγκέντρωση αποτελούν ευρωπαϊκό πρόβλημα γιατί επηρεάζουν την ευημερία όλων των ευρωπαίων πολιτών. Αντιμετωπίζουμε πράγματι αυξημένη ζήτηση για νέα και διαφοροποιημένα μέσα μεταφοράς, κάτι που προκαλεί αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας, του βαθμού της χρήσης της γης και σταδιακή υποβάθμιση της ποιότητας του αέρα και του εδάφους.

Παρόλο που υπάρχουν τεράστιες διαφορές στο επίπεδο των εθνικών νομοθεσιών, όσον αφορά τις αστικές μεταφορές και τον σχεδιασμό χρήσης της γης, τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας θα μπορούσαν να συμμετέχουν ενεργά στον συντονισμό της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και, πρωτίστως, της ανάπτυξης υπηρεσιών αστικών μεταφορών, και να καταβάλλουν προσπάθειες για να διασφαλίσουν την αποτελεσματική διάδοση καλών πρακτικών.

Ο συνάδελφός μας, κ. Rack μας προσφέρει εύγλωττα παραδείγματα των λύσεων που παρέχονται τόσο μέσω των σύγχρονων τεχνολογιών, όπως η εικονική κινητικότητα, όσο και μέσω της επακόλουθης εφαρμογής της πολυτροπικότητας, της βελτιστοποίησης της χρήσης των υποδομών, της χρήσης εναλλακτικών μέσων μεταφοράς.

Η εκπαίδευση και η ιδιωτική πρωτοβουλία διαδραματίζουν καίριο ρόλο για μια Ευρώπη πράσινων πόλεων και οι συνολικές κοινοτικές πολιτικές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη όλες τις μακροχρόνιες δαπάνες και να παρέχουν σχετικές προτάσεις, αποτελεσματικούς μηχανισμούς διαπεριφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας, καθώς και τις απαραίτητες πηγές πληροφόρησης.

Τα διαρθρωτικά ταμεία και το ταμείο συνοχής, οι σημαντικότερες αιτίες αστικοποίησης, μέσω της κατάλληλης χρήσης τους σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο πρέπει να καταστούν ο πλέον αποτελεσματικός και διαθέσιμος πόρος για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης της Ευρώπης του 21ου αιώνα.

  Inés Ayala Sender (PSE). - (ES) Κυρία Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω την Επιτροπή που βοήθησε να παρασχεθούν στους πολίτες μας λύσεις σε προβλήματα κινητικότητας όπως η οδική ασφάλεια, η συμφόρηση και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον: η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών μας αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα στις πόλεις τους.

Δεδομένων των επιφυλάξεων και της απροθυμίας που εκφράστηκε σχετικά με την ανάγκη διασφάλισης ότι αυτού του είδους η δράση διέπεται από την αρχή της επικουρικότητας, πιστεύω ότι αυτές οι προτάσεις όχι μόνο δίνουν αφορμή για ορισμένες σημαντικές και απαραίτητες συζητήσεις, αλλά και δίνουν μια απάντηση στα σοβαρά και πιεστικά ερωτήματα των εθνικών, των περιφερειακών και, πάνω απ’ όλα, των τοπικών διοικήσεων.

Συζητάμε αυτό το ζήτημα σήμερα στο πλαίσιο της μεγάλης συζήτησης για τα μέτρα καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος, ενόψει της μεγαλύτερης συζήτησης για την παγκοσμιοποίηση του κόστους στα διάφορα μέσα μεταφοράς. Αυτές οι συζητήσεις είναι καίριας σημασίας, αλλά πρέπει να έχουν πρακτική εφαρμογή στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων στον χώρο όπου ζουν, π.χ. στις πόλεις.

Συνεπώς, επικροτούμε αυτή την εξαιρετική προσπάθεια που κατέβαλε το Κοινοβούλιο μέσω της έκθεσης του κ. Rack. Θα ήθελα να συγχαρώ τον εισηγητή για τα ακριβή του σχόλια και να τον ευχαριστήσω για την προθυμία του να συμπεριλάβει τις τροπολογίες μου, και με αυτό τον τρόπο να αποδεχτεί, να ενθαρρύνει και να ενισχύσει αρκετά καίρια ζητήματα όπως τα εναλλακτικά, πιο υγιεινά είδη αστικής κινητικότητας – περπάτημα, ποδήλατο ή δημόσιες συγκοινωνίες – και πρωτοβουλίες για οδική ασφάλεια, κάτι που, όπως επισημάνθηκε εδώ, δείχνει την πιο επιβλαβή και επιθετική πλευρά του σε αστικά περιβάλλοντα. Πρέπει να ληφθούν υπόψη όχι μόνο τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα, αλλά και τα άτομα με παιδιά σε καροτσάκια, που συχνά παραμελούνται, όπως καταδεικνύουν τα διάφορα εμπόδια που φράσσουν τα πεζοδρόμιά μας.

Η έκθεση ζητεί επίσης αποτελεσματικές εμπορευματικές μεταφορές, περιλαμβανομένων αξιόπιστων συστημάτων φόρτωσης και εκφόρτωσης για τη διευκόλυνση των λειτουργιών του τοπικού βρόχου, αναγνωρίζοντας την ανάγκη να προωθηθεί η συνδυασμένη κινητικότητα ανθρώπων και εμπορευμάτων.

Επιπλέον, υποστηρίζει τη βελτιωμένη χρήση ευφυών συστημάτων μεταφορών, με αιτήματα προσβασιμότητας και διαλειτουργικότητας μαζί με ευέλικτους μηχανισμούς. Τέλος, ενθαρρύνει την ενεργή συμμετοχή σε τοπικά φόρουμ αστικής κινητικότητας.

  Renate Sommer (PPE-DE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, τι ακριβώς κάνουμε εδώ; Ασχολούμαστε με ένα ζήτημα για το οποίο δεν έχουμε καμία αρμοδιότητα. Το Πράσινο Βιβλίο σχετικά με την αστική κινητικότητα βασίστηκε σε μια κατασκευασμένη αρμοδιότητα, όπως παραδέχτηκε η Επιτροπή κατ’ ιδίαν. Ενημερώθηκα ότι λόγω της συζήτησης για το κλίμα και λόγω του γεγονότος ότι το 80% των Ευρωπαίων ζει σε πόλεις, η Επιτροπή αυτοανακηρύχθηκε τώρα αρμόδια στον τομέα αυτό.

Θα ήταν το ίδιο δικαιολογημένο να υποστηρίξω ότι αφού το 80% των Ευρωπαίων ζει σε μια οικογένεια ή κάποτε ζούσε σε μια οικογένεια, ας ασχοληθούμε τώρα με την οικογενειακή πολιτική. Θα ήταν μια εξίσου κατασκευασμένη αρμοδιότητα, η οποία θα ήταν αδύνατο να δικαιολογηθεί. Όσον αφορά την αστική κινητικότητα, το μόνο που μπορεί να προωθηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι η ανταλλαγή ορθών πρακτικών, τίποτα άλλο. Η έγκριση νομοθετικών μέτρων εδώ θα ισοδυναμούσε με παραβίαση της αρχής της επικουρικότητας.

Μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι ίδιες οι τοπικές αρχές επιθυμούν να ασχοληθούν με τα προβλήματα μεταφορών τους, καθώς αυτά τα προβλήματα συνδέονται με τον τρόπο που λειτουργεί η οικονομία και το εσωτερικό, αστικό εμπόριο. Ταυτόχρονα, πρόκειται, φυσικά, για ζήτημα ποιότητας ζωής των κατοίκων των μεγαλουπόλεων, το οποίο, εάν δεν επιλυθεί, μπορεί να τους κάνει να εγκαταλείψουν τις πόλεις. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πόλεις μας μπορεί να μοιάζουν μεταξύ τους, απλώς όμως δεν είναι ίδια. Για τον λόγο αυτόν χρειαζόμαστε τοπικούς φορείς που να λαμβάνουν αποφάσεις ειδικά προσαρμοσμένες στην περιοχή τους. Η πολιτική για τις αστικές συγκοινωνίες πρέπει να αποφασίζεται και να διαμορφώνεται σε τοπικό επίπεδο και υπεύθυνες για τον σχεδιασμό πρέπει να είναι οι τοπικές αρχές.

Θα προειδοποιούσα τους βουλευτές να μην ζητήσουν τη λήψη νομοθετικών μέτρων σε αυτή την έκθεση ή να μην θεωρήσουν ενδεχομένως ότι το κείμενο θα συμπεριλάβει αυτά τα μέτρα μετά. Προειδοποιώ επίσης να αποφευχθεί η δημιουργία ακόμα περισσότερων βουνών δεδομένων και ενδεχομένως ακόμη περισσότερης γραφειοκρατίας. Η θέσπιση μιας ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την αστική κινητικότητα σίγουρα θα προκαλούσε κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τότε θα καταλήγαμε με άλλον έναν ευρωπαϊκό οργανισμό, ο οποίος θα παρήγαγε ακόμα περισσότερα έγγραφα και, φυσικά, θα κόστιζε πολλά χρήματα.

Αυτός είναι ένας τρόπος να στρέψουμε τους πολίτες κατά της Ευρώπης. Δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε αυτό. Σας ζητώ να διασφαλίσετε ότι δεν θα καταλήξουμε σε μια τέτοια κατάσταση.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). - (SK) Ως αρχιτέκτων/πολεοδόμος, και έχοντας ταυτόχρονα πολυετή εμπειρία ως πολιτικός σε τοπικές και περιφερειακές διοικήσεις, μπορώ να διαβεβαιώσω ότι το ζήτημα της αστικής κινητικότητας είναι εξαιρετικά επίκαιρο και σύνθετο, και θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εισηγητή για την προσέγγισή του.

Συχνά πολλές πόλεις δεν συνειδητοποιούν ότι θα μπορούσαν να αποφύγουν προβλήματα που αφορούν την οργάνωση των μεταφορών μέσω διεξοδικού σχεδιασμού των τοπικών οδικών υποδομών. Όταν αποφασίζουν να επισκεφτούν ευρωπαϊκές πόλεις, οι τουρίστες λαμβάνουν υπόψη και την προσβασιμότητά τους και τον τρόπο με τον οποίον έχουν οργανωθεί οι μεταφορές. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση σίγουρα δεν καθιστά τις μεγαλουπόλεις και τα κέντρα τους ελκυστικά.

Δεν θα σημειωθεί καμία επιτυχία χωρίς καινοτόμες λύσεις, όπως η μείωση του φορτίου κίνησης, η αξιοποίηση εναλλακτικών μέσων μεταφοράς όπως το ποδήλατο ή η συλλογική χρήση αυτοκινήτου. Πιστεύω ότι η έρευνα και ανάπτυξη παρέχει σημαντικές, αν και μη αξιοποιημένες μέχρι τώρα δυνατότητες όσον αφορά νέα, ασφαλέστερα και πιο φιλικά προς το περιβάλλον μέσα μεταφοράς και βιώσιμα συστήματα μεταφορών.

Όλοι πρέπει να βοηθήσουμε στην επίλυση των προβλημάτων των μεταφορών μας: η ΕΕ, οι πόλεις και οι κάτοικοί τους, καθώς και οι τουρίστες. Πιστεύω ότι είναι εξίσου σημαντικό να χωριστούν οι αρμοδιότητες μεταξύ της ΕΕ και των πόλεων. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ πρέπει να έχει έναν σαφώς καθορισμένο ρόλο.

  Pierre Pribetich (PSE). - (FR) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα πρώτα απ’ όλα να συγχαρώ τον συνάδελφό μου κ. Reinhard Rack για την έκθεσή του. Αυτή η νέα παιδεία αστικής κινητικότητας αποτελεί πραγματική επανάσταση όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και μετακινούμαστε.

Για να παραφράσω το διάσημο ρητό του Sieyes για την Τρίτη Τάξη: «Τι είναι η αστική κινητικότητα σε μια πόλη; Τα πάντα. Τι ήταν μέχρι σήμερα; Τίποτα. Τι ζητά; Να γίνει κάτι». Χρησιμοποιώντας αυτές τις λέξεις, εκφράζω την απόλυτη συμφωνία μου με αυτή την επανάσταση στη συμπεριφορά μας και την επιτακτική ανάγκη για μια ολοκληρωμένη και γενική ευρωπαϊκή προσέγγιση σε αυτή τη νέα αστική κινητικότητα, με έμφαση στη συνεκτικότητα των σημαντικότερων αρχών του επιτυχούς πολεοδομικού σχεδιασμού. Θα ήθελα επίσης να εκφράσω την πλήρη στήριξή μου προς την επακόλουθη παροχή μιας σταθερής βάσης λύσεων που επιτρέπει τη λήψη ειδικά προσαρμοσμένων μέτρων για κάθε εδαφικό επίπεδο.

Επίτροπε, αυτό συνεπάγεται ότι η Επιτροπή πρέπει να αναλάβει τις οικονομικές ευθύνες της και να εφαρμόσει στην πράξη τη συγκεκριμένη προσέγγιση. Στο πλαίσιο της ομιλίας του, ένας συνάδελφός μας παρομοίασε αυτή τη μέθοδο με «σούσι μπαρ» όπου η Ευρώπη θα πρότεινε διαφορετικά πιάτα και οι αστικές περιοχές θα μπορούσαν να τα επιλέξουν ή να τα αφήσουν. Σε αυτήν την ευέλικτη προσέγγιση δεν πρέπει να παραλείπεται ένα πιάτο: οι πόλεις μας. Χρειαζόμαστε όλα τα συστατικά για να μπορέσουμε να φέρουμε επανάσταση στην αστική κινητικότητα και να παγιώσουμε τη νέα αυτή παιδεία.

  Zuzana Roithová (PPE-DE). - (CS) Κυρία Πρόεδρε, δεχθείτε τη συγνώμη μου που βιάστηκα να μιλήσω. Θα ήθελα τώρα να συμμετάσχω στη συζήτηση πάνω στην έκθεση του κ. Rack σχετικά με τη διαμόρφωση νέας παιδείας αστικής κινητικότητας. Όπως ανέφερα προηγουμένως, μου αρέσει να κάνω ποδήλατο στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, όπου απολαμβάνω την ασφάλεια των ποδηλατοδρόμων και συγκεκριμένα το πόσο προσέχουν οι οδηγοί των αυτοκινήτων, σαν να έχουν απόλυτη προτεραιότητα εδώ όχι μόνο οι πεζοί άλλα και οι ποδηλάτες. Φοβάμαι πολύ περισσότερο στην πόλη μου, την Πράγα, όπου βλέπω τους τουρίστες να καταφέρνουν μόλις και μετά βίας να αποφύγουν τα αυτοκίνητα, και προτιμώ να μην χρησιμοποιώ ποδήλατο πια εκεί. Μια διαφορετική νοοτροπία συνδέεται με μια διαφορετική παράδοση οδικών κανόνων, όπου επικρατεί ο ισχυρότερος. Πιστεύω ότι η αυξανόμενη ευρωπαϊκή κινητικότητα απαιτεί και εναρμόνιση των οδικών κανόνων στα κράτη μέλη και σταδιακή σύγκλιση των ποινών για παραβιάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Οι διαφορετικοί κανόνες θα συντηρούν διαφορετική νοοτροπία. Συνεπώς, για τους κακομαθημένους ξένους ποδηλάτες και πεζούς (και συγκαταλέγω και τον εαυτό μου σ’ αυτούς), οι δρόμοι στα νέα κράτη μέλη ενέχουν τεράστιους κινδύνους.

  Silvia-Adriana Ţicău (PSE). - (RO) Συγχαίρω τον κ. Rack για την έκθεσή του.

Η Ένωση χρειάζεται μια νέα παιδεία αστικής κινητικότητας, στο πλαίσιο της οποίας οι δημόσιες συγκοινωνίες και το ποδήλατο πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη σημασία.

Για την ανάπτυξη των δημόσιων συγκοινωνιών, απαιτούνται πολιτικές σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο για τη μερική ή πλήρη επιδότηση των υπηρεσιών δημόσιων συγκοινωνιών για ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων όπως: μαθητές, φοιτητές, συνταξιούχοι και άτομα με αναπηρία.

Θεωρώ απαραίτητο η ανάπτυξη και ο σχεδιασμός των πόλεων να γίνονται με ολοκληρωμένο τρόπο, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες στον τομέα των αστικών συγκοινωνιών. Η εισαγωγή ταχέων αμαξοστοιχιών που συνδέουν τα κέντρα των πόλεων με λιμάνια και σιδηροδρομικούς σταθμούς, αεροδρόμια και, κυρίως, με τις περιφερειακές περιοχές, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα στο πλαίσιο της ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού των μεγαλουπόλεων.

Οι περιοχές με πρόσβαση σε εσωτερικές πλωτές μεταφορές θα μπορούσαν να αναπτύξουν διατροπικές μεταφορές που θα μείωναν την οδική κυκλοφορία στις μεγαλουπόλεις.

Τα ευφυή συστήματα μεταφορών και η ανάπτυξη πράσινων περιοχών πρέπει να ενταχθούν στην νέα πολιτική αστικής κινητικότητας.

  Inés Ayala Sender (PSE). - (ES) Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω ιδιαιτέρως για τη γενναιοδωρία σας, κυρία Πρόεδρε. Δεν είναι η πρώτη φορά που πρέπει να επιστρέψω στο βήμα λόγω χρονικών περιορισμών. Σχετικά με την έκθεση του κ. Rack, ήθελα μόνο να πω ότι ήθελα να σχολιάσω άλλα δύο σημεία, και πιστεύω ότι ο Επίτροπος δείχνει μεγάλη ευαισθησία προς αυτά.

Πρώτον, θα ήθελα να αναφέρω την έλλειψη κινήτρων για την ανάδειξη νέων επαγγελματικών χαρακτηριστικών σε σχέση με την αστική κινητικότητα. Πιστεύω ότι πρέπει να γίνουν ρυθμίσεις γι’ αυτά και πρέπει να ληφθούν υπόψη βάσει της προόδου που αντιπροσωπεύουν. Το δεύτερο ζήτημα είναι αυτό που αρχικά ορίστηκε ως ευρεία συμμετοχική διαβούλευση προκειμένου να προβλεφθεί ο κοινωνικός αντίκτυπος μέτρων όπως τα διόδια μέσα στην πόλη, για παράδειγμα, που είναι πολύ σημαντικό.

  Antonio Tajani, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (IT) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να υπενθυμίσω την πραγματική σημασία της λέξης subsidium στη γλώσσα των προγόνων μου, τα λατινικά. Subsidium σημαίνει βοήθεια, επομένως επικουρικότητα σημαίνει το να βοηθάς. Το λέω αυτό για να διασκεδάσω τους φόβους του κ. Ferber, του κ. Marinescu και της κ. Sommer: η Επιτροπή δεν έχει καμία πρόθεση να πάρει τη θέση των τοπικών, επαρχιακών ή περιφερειακών αρχών. Δεν εναπόκειται στην Ευρώπη να καθορίζει τις τοπικές διοικητικές πολιτικές ούτε να αποφασίζει τι θα πράξουν οι μεμονωμένες πόλεις.

Subsidium σημαίνει βοήθεια: συνεπώς η Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα μπορούν να συνεισφέρουν στην παροχή λύσεων, μπορούν να συνεισφέρουν στην έναρξη μιας συζήτησης, μπορούν να συνεισφέρουν στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των πόλεων, με σκοπό να βρουν λύσεις - κοινές, ει δυνατόν - που μπορεί να αποβούν χρήσιμες στους πολίτες, να διευκολύνουν τη ζωή, τις μετακινήσεις και την ασφάλειά τους, είτε στους δρόμους είτε όσον αφορά την προστασία της υγείας τους έναντι της ρύπανσης.

Η χρηματοδοτική συνεισφορά αποτελεί φυσικά μια δυνατότητα. Θα ήθελα να υπενθυμίσω το πρόγραμμα Civitas, το οποίο πέτυχε θετικά αποτελέσματα και μπορεί να αποτελεί ένα παράδειγμα που αξίζει να ακολουθήσουμε. Στο σχέδιο δράσης που σκοπεύω να προτείνω – σκοπός του οποίου είναι να συντονιστούν και να προταθούν ιδέες για δράση - θα λάβω υπόψη όλες τις συστάσεις που δόθηκαν κατά τη διάρκεια της σημερινής συζήτησης, σε μια προσπάθεια να δοθούν ιδέες και συστάσεις, πάντα σε συνδυασμό με την αρχή της επικουρικότητας, καθώς γνωρίζω καλά ποιες είναι οι αρμοδιότητες της Ένωσης. Πιστεύω, ωστόσο, ότι καθώς η πλειονότητα των πολιτών της ΕΕ ζει σε μεγαλουπόλεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθήκον να βοηθήσει.

Βοήθεια – επαναλαμβάνω - δεν σημαίνει υποκατάσταση. Επίσης είμαι πεπεισμένος ότι εναπόκειται στις τοπικές αρχές, που εκλέγονται από τους πολίτες, να επιλύσουν τα προβλήματα των πολιτών. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, είτε βοηθώντας μόνο, είτε συντονίζοντας λίγες πρωτοβουλίες και διαθέτοντας ορισμένα κεφάλαια, προκειμένου οι πολίτες μας να κυβερνώνται καλύτερα από τις τοπικές αρχές και τους υπαλλήλους τους.

  Reinhard Rack, εισηγητής. − (DE) Κυρία Πρόεδρε, ευχαριστώ όλους τους συναδέλφους μου που συνεισέφεραν σε αυτή την πολύ ζωηρή συζήτηση εδώ σήμερα το απόγευμα, η οποία περιείχε αναμφίβολα ορισμένα επίμαχα σημεία

Εν προκειμένω, τα τελευταία 40 ή 50 λεπτά αντικατόπτρισαν αυτό που συνέβαινε στην Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού τους τελευταίους μήνες. Και εκεί είδαμε αρκετά μεγάλη διάσταση απόψεων. Έπρεπε να ψηφίσουμε για πάνω από 350 σχέδια τροπολογιών. Κατορθώσουμε να μειώσουμε αυτά τα 350 σχέδια τροπολογιών σε ένα σχετικά συνεκτικό κείμενο, το οποίο εγκρίθηκε στη συνέχεια στην επιτροπή με πολύ μεγάλη πλειοψηφία, 27 ψήφους υπέρ και 2 κατά. Θα χαιρόμουν εάν θα κατορθώναμε να επιτύχουμε ένα παρόμοιο αποτέλεσμα στην ψηφοφορία που θα γίνει αύριο, και θα καταβάλλω κάθε δυνατή προσπάθεια για να το διασφαλίσω.

Μια Ομάδα δεν έμεινε ικανοποιημένη με την έκβαση των συζητήσεων στην Επιτροπή Μεταφορών και εξέφρασε ξεκάθαρα την αντίθεσή της και σήμερα. Ακούσαμε επίσης την έκκληση προς τους συναδέλφους να αλλάξουν γνώμη αύριο. Θα ήμουν ευγνώμων εάν οι συνάδελφοί μου συνέχιζαν τη συνεργασία που επιτεύχθηκε στην Επιτροπή Μεταφορών και συγκεντρώνονταν στην ψήφιση του κειμένου που συντάξαμε στην επιτροπή από την Ολομέλεια αύριο. Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήθελα να τους ζητήσω να ρίξουν μια ματιά στις συστάσεις που έκανε ο εισηγητής στον αυριανό κατάλογο ψηφοφορίας.

Κατά τα λοιπά, ανυπομονώ να συνεχίσω την εργασία μου επ’ αυτού του θέματος και εύχομαι στην Επιτροπή και στον Αντιπρόεδρο κάθε επιτυχία με το σχέδιο δράσης και τις περαιτέρω δραστηριότητές τους σε αυτόν τον τομέα.

  Πρόεδρος. - Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο, Τετάρτη, στις 12 το μεσημέρι.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142)

  Corina Creţu (PSE), γραπτώς. – (RO) Κατά τη γνώμη μου, είναι απαραίτητη μια νέα προσέγγιση της αστικής κινητικότητας στη σύγχρονη πόλη. Στην Ευρώπη, η οικονομική ανάπτυξη τις δεκαετίες του 1950 και 1960 οδήγησε στην επέκταση της οριζόντιας πόλης, οι κάτοικοι της οποίας εγκατέλειψαν το κέντρο και προτίμησαν τα προάστια. Αυτό το μοντέλο, το οποίο ευνοήθηκε από τη διάδοση της χρήσης αυτοκινήτων, δεν είναι πλέον βιώσιμο σήμερα, στο πλαίσιο της άνευ προηγουμένου αύξησης της τιμής των καυσίμων και των ανησυχιών για την αλλαγή του κλίματος σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλαγών που οφείλονται κατά κύριο λόγο στη μόλυνση που προκαλείται από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Θα έπρεπε να επικροτήσουμε τις πρωτοβουλίες που επιτρέπουν στις ευρωπαϊκές πόλεις να σχεδιάζουν αποτελεσματικά συστήματα δημόσιων συγκοινωνιών, που ικανοποιούν τις απαιτήσεις περιβαλλοντικής προστασίας και είναι προσβάσιμα σε όλους, καθώς και την ένταξη στον πολεοδομικό σχεδιασμό εναλλακτικών μέσων μεταφοράς που είναι κατάλληλα για σύντομες αποστάσεις ή ποικίλλουν ανάλογα με την ώρα της ημέρας. Μια άλλη πρόκληση είναι οι αστικές εμπορευματικές μεταφορές, που είναι καίριας σημασίας για την καλή οικονομική ανάπτυξη της πόλης. Για τον λόγο αυτό, πιστεύω ότι είναι σημαντικό να εφαρμοστούν πρακτικές όπως ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των διοικήσεων των ευρωπαϊκών πόλεων, βάσεις δεδομένων σχετικά με τη βελτιστοποίηση των πόλεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και να ενθαρρυνθούν οι πολίτες να αλλάξουν τον τρόπο που προσεγγίζουν το ζήτημα της προσωπικής μετακίνησής τους μέσα στις πόλεις.