Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 2008 - Βρυξέλλες

15. ENISA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών) (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση για την προφορική ερώτηση προς την Επιτροπή, των Giles Chichester και Angelika Niebler, σχετικά με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA), εξ ονόματος της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών (O-0060/2008 - B6-0159/2008).

  Angelika Niebler, εισηγήτρια. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, το 2004 ιδρύθηκε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών, που είναι γνωστός με το ακρωνύμιο ENISA. Αποστολή του είναι ουσιαστικά η βελτίωση της ασφάλειας των δικτύων και των πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η προώθηση της στενότερης συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών.

Η αποστολή του ENISA είναι αναντίρρητα πολύπλοκη. Οι ιοί ηλεκτρονικών υπολογιστών, τα ανεπιθύμητα ηλεκτρονικά μηνύματα, το phishing και οι «δούρειοι ίπποι» αποτελούν πραγματικές απειλές σε έναν κόσμο εικονικών δεδομένων. Η ηλεκτρονική παρείσφρηση απειλεί τα ιδιωτικά και δημόσια δίκτυα μας. Η ζημιά που προκαλείται στη σύγχρονη κοινωνία επικοινωνίας είναι τεράστια. Η ασφάλεια είναι η αχίλλειος πτέρνα των συστημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών μας. Στο σημείο αυτό είμαστε εκτεθειμένοι και κινδυνεύουμε· μόνο αν μιλήσω έτσι θα καταλάβετε πόσο σημαντικός είναι για εμάς ο συγκεκριμένος Οργανισμός.

Από την άλλη πλευρά, ο συγκεκριμένος Οργανισμός δεν έχει πολυπληθές προσωπικό αν και έχει αυτό το τιτάνιο έργο να φέρει σε πέρας. Και έτσι τίθεται το εύλογο ζήτημα αν ο ENISA μπορεί πράγματι να διεκπεραιώσει τα καθήκοντά του με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί σήμερα. Έχουμε συζητήσει πολλές φορές, τόσο στην Ολομέλεια όσο και στα άλλα σώματα, πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί στο μέλλον ο ENISA. Η τελευταία πρόταση από την Επιτροπή ήταν η συγχώνευση του ENISA με τη σχεδιαζόμενη ευρωπαϊκή αρχή για τις τηλεπικοινωνιακές αγορές. Η πρόταση αυτή δεν είχε θετική ανταπόκριση από το Κοινοβούλιο ή από το Συμβούλιο. Αντίθετα, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αποφάσισαν πριν από την καλοκαιρινή διακοπή την επέκταση του ΕΝΙSA για τρία ακόμα χρόνια.

Ο απώτερος στόχος της ερώτησή μας προς την Επιτροπή είναι να διασφαλίσουμε ότι η συγκεκριμένη συζήτηση θα διαρθρωθεί τα επόμενα τρία χρόνια. Με τη συγκεκριμένη ερώτηση προς την Επιτροπή, θέλουμε να πιάσουμε επιτέλους τον… «ταύρο από τα κέρατα» και να προκαλέσουμε την Επιτροπή να ξεκαθαρίσει τη θέση της σχετικά με τα σημεία που θεωρούμε κρίσιμα. Μπορεί ο ENISA με τη σημερινή του μορφή να επιτελέσει το έργο που αναμένονται από αυτόν; Προτίθεται η Επιτροπή να αντικαταστήσει τον ENISA με κάποιον άλλον οργανισμό; Είναι απολύτως απαραίτητο τα εν λόγω καθήκοντα να εκτελούνται από έναν Οργανισμό της ΕΕ; Κατά την άποψη της Επιτροπής, ποιες γενικές αλλαγές θα πρέπει να εξεταστούν στη δομή του ENISA;

Αναμένω την απάντηση της Επιτρόπου. Θα ήθελα να δω πόσο έχουν προχωρήσει οι διαβουλεύσεις στους διαδρόμους της Επιτροπής. Εμείς στο Κοινοβούλιο, θα κληθούμε στη συνέχεια να διαμορφώσουμε τη δική μας άποψη για τη μελλοντική μορφή του ENISA.

  Viviane Reding, Μέλος της Επιτροπής. − (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, τα αξιότιμα μέλη θα γνωρίζουν ότι σύμφωνα με τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ίδρυση του Οργανισμού ENISA, η εντολή του ENISA λήγει αυτόματα στις 13 Μαρτίου 2009.

Ωστόσο, η Επιτροπή πιστεύει ότι είναι ζωτικής σημασίας η συνέχιση των δραστηριοτήτων για την ασφάλεια του δικτύου και των πληροφοριών. Με την άποψη αυτή συντάχθηκε το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις συζητήσεις σχετικά με την πρόταση για μια τροποποίηση του κανονισμού που θα επεκτείνει την εντολή του ENISA. Ως εκ τούτου, το μέτρο που επεκτείνει τη θητεία του ENISA για άλλα τρία χρόνια δικαιολογείται.

Είναι αλήθεια ότι η αξιολόγηση του ENISA στην οποία προέβη η Επιτροπή το 2006 έφερε στην επιφάνεια πολλά προβλήματα, αλλά και πολλές θετικές πτυχές των επιτευγμάτων του Οργανισμού δεδομένων των περιορισμένων μέσων που έχει στη διάθεσή του. Η Επιτροπή ανταποκρίθηκε στις ανησυχίες που ήρθαν στην επιφάνεια με την κατάθεση μιας πρότασης κανονισμού για τη δημιουργία μιας αρχής τηλεπικοινωνιών.

Παρατηρούμε σήμερα ότι το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφωνούν ότι ο ENISA θα πρέπει να είναι ξεχωριστός από έναν νέο φορέα που πρόκειται να συσταθεί ως εναλλακτική της αρχής τηλεπικοινωνιών και η Επιτροπή εξακολουθεί να θεωρεί απαραίτητο έναν αποτελεσματικό οργανισμό που θα μπορεί να επιβλέπει τα ζητήματα ασφάλειας και ακεραιότητας. Για αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό να συνεχιστεί το έργο του ENISA.

Ωστόσο, πιστεύω επίσης ακράδαντα ότι οι προκλήσεις της ασφάλειας του δικτύου θα απαιτήσουν μια ισχυρή και συντονισμένη ευρωπαϊκή απάντηση. Οι πρόσφατες κυβερνο-επιθέσεις τόσο στην Εσθονία όσο και στη Γεωργία – η σοβαρή κυβερνο-επίθεση που σημειώθηκε εκεί το καλοκαίρι φαίνεται ότι πέρασε απαρατήρητη – έδειξαν ότι μια χώρα μόνη της είναι όντως πολύ εκτεθειμένη.

Καλώ επομένως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο να ξεκινήσουν, από τις αρχές του 2009, μια διεξοδική συζήτηση για την προσέγγιση της Ευρώπης απέναντι στην ασφάλεια του δικτύου και στον τρόπο αντιμετώπισης των κυβερνο-επιθέσεων, ενώ αυτές οι προτάσεις θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν και το μέλλον του ENISA.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την παράταση του κανονισμού για τον ENISA, τόσο το Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο έγιναν δέκτες αιτημάτων για μια συζήτηση σχετικά με τους στόχους μιας πιθανής εκσυγχρονισμένης πολιτικής για τα δίκτυα και τις πληροφορίες και σχετικά με τα πιο κατάλληλα μέσα για την επίτευξή τους. Αναφέρθηκε ρητά ότι η παράταση του ENISA δεν θα πρέπει να επηρεάσει αρνητικά την έκβαση της συζήτησης. Προκειμένου να διευκολυνθεί η εν λόγω συζήτηση, οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα καταρτίσουν το δεύτερο εξάμηνο του 2008 ένα ερωτηματολόγιο το οποίο θα υποβληθεί σε δημόσια επιγραμμική διαβούλευση τόσο για τους πιθανούς στόχους μιας πολιτικής ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών σε επίπεδο ΕΕ, όσο και για τα μέσα επίτευξης αυτών των στόχων. Αυτό φυσικά θα γίνει σε διαβούλευση με τον ENISA και το διοικητικό του συμβούλιο.

  Νικόλαος Βακάλης, εξ ονόματος της ομάδας PPE-DE. – Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο έχουν εγκρίνει την παράταση της λειτουργίας του ENISA έως το τέλος του 2012. Η τριετής αυτή παράταση θα καταστήσει δυνατή την περαιτέρω συζήτηση για το μέλλον του ENISA και τον γενικότερο προβληματισμό σχετικά με μια αυξημένη ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών στην Ευρώπη.

Κατά την άποψή μου, η διαδικασία αναθεώρησης, που πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, θα πρέπει να μετασχηματίζει τον Οργανισμό από προσωρινό ίδρυμα σε μόνιμο και κυρίως να συνοδεύεται από ταυτόχρονη αύξηση του προσωπικού και επικαιροποίηση των σημαντικότερων άρθρων 2 και 3 του κανονισμού του. Η λύση αυτή θα επιτρέψει στον Οργανισμό να λειτουργήσει το συντομότερο δυνατόν υπό αναβαθμισμένη και βελτιωμένη εντολή.

Στο σημείο αυτό θέλω να υπενθυμίσω ότι, σύμφωνα και με την Επιτροπή, ένα ευρωπαϊκό "Agency" και μόνο μπορεί να εξασφαλίσει την ασφάλεια των δικτύων και πληροφοριών. Ακόμη να υπογραμμίσω ότι σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία των εταίρων συμφωνεί ότι ο ENISA είναι ο πιο κατάλληλος και ικανός φορέας για την ανάπτυξη μιας νέας και δυναμικής ευρωπαϊκής πολιτικής για την ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών.

Στο παρελθόν ο ENISA αποτέλεσε αντικείμενο έντονης κριτικής. Να υπενθυμίσω όμως ότι το κείμενο αξιολόγησης του 2007 είχε τη δυνατότητα να αξιολογήσει τον ENISA μόνον κατά το πρώτο έτος της λειτουργίας του και, ως εκ τούτου, ούτε αξιόπιστο και φυσικά ούτε επίκαιρο είναι πλέον. Πρόσφατες μελέτες αξιολόγησης από ανεξάρτητους φορείς αποκαθιστούν την αλήθεια. Εκείνο που επιβάλλεται είναι η διάθεση των κατάλληλων πόρων για την πιο αποτελεσματική λειτουργία του.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι η Ελληνική Κυβέρνηση, επιθυμώντας να στηρίξει μια βιώσιμη λύση, ανέλαβε να καλύψει τις δαπάνες διατήρησης ενός γραφείου του ENISA στην Αθήνα ώστε να διευκολύνει το έργο και τις λειτουργίες του Οργανισμού.

  Άννυ Ποδηματά, εξ ονόματος της ομάδας PSE. – Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, αγαπητοί συνάδελφοι, τα δεδομένα με τα οποία διεξάγεται η σημερινή συζήτηση της προφορικής ερώτησης του PPE για τον ENISA είναι βεβαίως πολύ διαφορετικά από τότε που υποβλήθηκε η σχετική ερώτηση. Πρώτα απ’ όλα το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν συμφωνήσει στην επέκταση της εντολής λειτουργίας του οργανισμού μέχρι το 2012.

Ταυτόχρονα η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη σύσταση μιας ευρωπαϊκής αρχής για την αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών αντιμετωπίστηκε με επιφυλάξεις από το Συμβούλιο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο μάλιστα αντιπροτείνει τη σύσταση του BERT με βασική αρμοδιότητα την καλύτερη εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου για τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, χωρίς να εμπλέκεται στα θέματα ασφάλειας δικτύου και ακεραιότητας.

Τα θέματα αυτά είναι όντως εξαιρετικά σημαντικά, όμως, και ορθώς το επισημάνατε, κύριε Επίτροπε, και πριν από λίγο και σε σημερινή σας δήλωση νωρίτερα, τονίζοντας ότι οι πρόσφατες επιθέσεις στον κυβερνοχώρο στην Εσθονία αλλά και σε άλλες χώρες αναδεικνύουν την ανάγκη να δώσουμε άμεσα μια πειστική και συντονισμένη ευρωπαϊκή απάντηση.

Ακριβώς αυτό το ρόλο όμως πρέπει και μπορεί να παίξει ο ENISA, εφόσον λειτουργήσει υπό αναβαθμισμένη και βελτιωμένη εντολή με σαφώς προσδιορισμένα καθήκοντα και στόχους και βεβαίως εφόσον έχει στη διάθεσή του τα αναγκαία μέσα και τους ανθρώπινους πόρους.

Ελπίζω ότι αυτή τη φορά η Επιτροπή θα συμβάλει ενεργά και ουσιαστικά προς αυτή τη κατεύθυνση συνδράμοντας τον ENISA στο έργο του για την ενίσχυση της ασφάλειας και της ακεραιότητας των δικτύων που είναι καθοριστικής σημασίας για την τόνωση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και βεβαίως των ευρωπαίων πολιτών στα ευρωπαϊκά δίκτυα.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ του κ. Luigi COCILOVO
Αντιπροέδρου

  Jorgo Chatzimarkakis, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η ασφάλεια δικτύων, ενώ ακούγεται σαν εξειδικευμένος κλάδος γνώσης, στην πραγματικότητα επηρεάζει όλο και περισσότερους τομείς της ζωής μας καθημερινά: οι κινητές επικοινωνίες, το διαδίκτυο, που απλώνει τα πλοκάμια του σαν χταπόδι σε όλο και περισσότερες καθημερινές μας δραστηριότητες, η διάχυτη νοημοσύνη, δηλαδή, η νοημοσύνη των υπολογιστών που ενσωματώνεται στο περιβάλλον μας είτε για να βοηθά ηλικιωμένους είτε για να ελέγχει την εξέλιξη πολύπλοκων εργασιακών διαδικασιών. Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι εξαρτόμαστε όλο και περισσότερο από αυτές τις προχωρημένες μορφές της τεχνολογίας. Κυβερνούν τις ζωές μας και την οικονομική μας ανάπτυξη.

Ο βαθμός αυτής της εξάρτησης πρόσφατα φάνηκε στην Εσθονία. Επίτροπε, αναφέρατε ότι επηρεάστηκε και η Γεωργία. Αν και αυτή η περίπτωση είναι λιγότερο γνωστή, αποτελεί ακόμη πιο τρανταχτό παράδειγμα από αυτό της Εσθονίας. Είδαμε πώς μια σύγχρονη οικονομία που λειτουργεί βασισμένη στα δίκτυα, ξαφνικά εξαρτήθηκε από αυτόν τον παράγοντα, από αυτήν την τεχνολογία, πως έπεσε θύμα επίθεσης και πως η ασφάλειά της πράγματι απειλήθηκε σοβαρά. Για αυτόν τον λόγο και η Επιτροπή, της στην οποία αρμόδιος για τον τομέα εκείνη την περίοδο ήταν ο Επίτροπος Liikaanen, πολύ σωστά αναγνώρισε την ανάγκη δημιουργίας ενός οργανισμού για την ασφάλεια δικτύων. Για αυτόν τον λόγο μας προκάλεσε έκπληξη το γεγονός ότι ο ΕΝΙSA αξιολογήθηκε μόλις μετά από ένα έτος λειτουργίας και προτού του δοθούν όλοι οι απαραίτητοι πόροι, και ακόμη και η ίδια η ύπαρξη του οργανισμού τέθηκε υπό αμφισβήτηση. Φυσικά, το παραπάνω τότε μας είχε σοκάρει και αισθάνομαι, επομένως, ευτυχής που διεξάγουμε σήμερα αυτή τη συζήτηση.

Γιατί αμφισβητούμε τον εν λόγω οργανισμό μόλις ένα χρόνο μετά τη δημιουργία του; Πώς σκοπεύετε, ή πώς σκοπεύουμε να διαμορφώσουμε την εντολή του ΕNISA έτσι ώστε να μπορεί ως οργανισμός να λειτουργεί επί ίσοις όροις με τους οργανισμούς των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιαπωνίας και της Κίνας;

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την αναγνώριση, ύστερα από μια δεύτερη εκτίμηση, των επιτευγμάτων του ENISA. Παρόλα αυτά, μέρα με την ημέρα, εμείς, τα μέλη του Κοινοβουλίου, συζητάμε αυτή την πολιτισμική στροφή, αυτή την κλιματική αλλαγή που επηρεάζει τις οικονομίες μας, που μας αναγκάζει να εγκαταλείψουμε την οικονομική μας εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και να στραφούμε σε άλλες πηγές ενέργειας. Κάθε μέρα προσπαθούμε με όλη την καρδιά και την ψυχή μας. Όλοι γνωρίζουμε ότι η αλλαγή των συστημάτων μας είναι η μόνη μας επιλογή. Για αυτό, χρειαζόμαστε έξυπνες λύσεις και ασφάλεια δικτύων, γιατί η ασφάλεια είναι ύψιστης σημασίας. Αισθάνομαι, επομένως, ευγνώμων που διεξάγουμε αυτή τη συζήτηση, τοποθετώντας άλλο ένα λιθαράκι στο οικοδόμημα ενός ισχυρότερου οικονομικά ENISA και μιας καλύτερης ασφάλειας δικτύων.

  Viviane Reding, Μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, εν κατακλείδι, θα ήθελα να αναφέρω ότι υπάρχει ομόφωνη υποστήριξη στο Συμβούλιο και ευρεία υποστήριξη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά την παράταση κατά τρία έτη της διάρκειας του ENISA. Και τα δύο νομοθετικά όργανα συμφώνησαν στην επίτευξη μιας συμφωνίας σε πρώτη ανάγνωση το συντομότερο δυνατόν και πριν την αυτόματη λήξη του παρόντος κανονισμού.

Αντιλαμβάνομαι ότι το Συμβούλιο σχεδιάζει να εγκρίνει τον τροποποιητικό κανονισμό ως σημείο Α στην επερχόμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου. Έτσι, το πρόβλημα θα επιλυθεί και αφού η Επιτροπή παρουσιάσει ένα έγγραφο σχετικά με τα βασικά προβλήματα που υποκρύπτουν οι κυβερνο-επιθέσεις, το Κοινοβούλιο θα μπορεί τότε να το συμπεριλάβει στα θέματα του και να ξεκινήσει έναν πραγματικό διάλογο σχετικά με τις μελλοντικές μας αντιδράσεις σε αυτόν τον τομέα.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.