Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 2008 - Βρυξέλλες

17. Κλωνοποίηση ζώων για τον εφοδιασμό σε τρόφιμα(συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της προφορικής ερώτησης (O-0069/2008 - B6-0545/2008) προς την Επιτροπή του Neil Parish, εξ ονόματος της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, σχετικά με την κλωνοποίηση ζώων για τον εφοδιασμό σε τρόφιμα.

  Neil Parish, συντάκτης. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω την Επίτροπο κ. Βασιλείου, που απόψε βρίσκεται εδώ για να ακούσει την προφορική μας ερώτηση, ειδικά μια τέτοια περασμένη ώρα.

Όταν ασχολούμαστε με την κλωνοποίηση, δεν αναφέρομαστε μόνο στην ασφάλεια τροφίμων, αλλά εδώ στην Ευρώπη, θεωρούμε ότι στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής παράγουμε τρόφιμα υψηλών προδιαγραφών και υψηλών προδιαγραφών καλής διαβίωσης. Τα προβλήματα με την κλωνοποίηση δεν αφορούν μόνο την καλή διαβίωση των ζώων, αλλά και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε τρόφιμα που μπορεί να προέρχονται από κλωνοποιημένα ζώα.

Δεν έχετε παρά να ρίξετε μια ματιά στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής για να δείτε πώς σταματούν την είσοδο κλωνοποιημένων ζώων στη διατροφική αλυσίδα. Εάν, για παράδειγμα, ένας κλωνοποιημένος ταύρος στο τέλος της ζωής του μπαίνοντας στη διατροφική αλυσίδα αξίζει 1 000 ευρώ, τότε οι άνθρωποι που τον είχαν εκτρέψει οφείλουν να εκδίδουν εγγύηση αξίας πιθανόν 3 000 ευρώ, και αφότου καταστρέψουν το ζώο, διασφαλίζοντας έτσι ότι δεν θα εισέλθει στη διατροφική αλυσίδα, παίρνουν την εγγύηση πίσω. Αυτό αποτελεί έναν αρκετά απλό τρόπο διατήρησης των κλωνοποιημένων ζώων εκτός της διατροφικής αλυσίδας.

Θεωρώ ότι πρέπει να εκλάβουμε αυτό το ζήτημα πολύ σοβαρά και προτείνω στην Επίτροπο να το επανεξετάσει.

Θα αναφερθώ σε ορισμένα προβλήματα της κλωνοποίησης, ειδικότερα από την άποψη της καλής διαβίωσης. Η κλωνοποίηση επιφέρει σοβαρά προβλήματα υγείας και διαβίωσης στους κλώνους και στις παρένθετες μητέρες, προβλήματα υγείας των ζώων προκύπτουν από τις επεμβατικές τεχνικές που απαιτούνται για την παραγωγή κλώνων. Οι παρένθετες μητέρες που κυοφορούν κλωνοποιημένα έμβρυα υποφέρουν καθώς και υψηλά είναι τα επίπεδα ασθενειών και θνησιμότητας των κλωνοποιημένων ζώων σε νεαρή ηλικία.

Η επιστημονική και τεχνική έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων αποκάλυψε ότι μόνο το 6% των κλωνοποιημένων εμβρύων εξελίσσονται σε υγιείς κλώνους που επιβιώνουν για πολύ.

Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων δείχνει, επίσης, και αυξημένα ποσοστά αποτυχημένων κυήσεων, αλλά και διαταραχών στις παρένθετες μητέρες των κλωνοποιημένων εμβρύων. Αυτές οι διαταραχές και το μεγάλο μέγεθος των κλώνων καθιστούν τις καισαρικές τομές πολύ συχνές σε βοοειδή σε περιπτώσεις κυοφορίας κλώνων σε σχέση με την συμβατική κυοφορία. Η θνησιμότητα και η νοσηρότητα είναι μεγαλύτερες στους κλώνους, σε σχέση με τα ζώα που αναπαράγονται φυσιολογικά. Τέλος, μπορεί να επηρεαστεί η καλή διαβίωση και της παρένθετης μητέρας, αλλά και του κλώνου.

Όσον αφορά την ηθική πλευρά, η ευρωπαϊκή ομάδα για τη δεοντολογία της επιστήμης και των νέων τεχνολογιών, αμφισβητεί κατά πόσον η κλωνοποίηση ζώων για επισιτιστικούς σκοπούς είναι δεοντολογικά δικαιολογημένη. Επιπλέον, δεν βλέπει πειστικά επιχειρήματα που να δικαιολογούν την παραγωγή τροφίμων από κλωνοποιημένα ζώα και τους απογόνους τους.

Αν κοιτάξετε τα στοιχεία που δείχνουν τι συνέβη όταν κλωνοποιήθηκαν ζώα, θα δείτε ότι οι κλωνοποιημένοι μόσχοι συχνά είναι κατά 25% βαρύτεροι από το φυσιολογικό, γεγονός που οδηγεί σε επώδυνους τοκετούς και ένα 25% των αγελάδων που κυοφορούν κλώνους την 120ή ημέρα κύησης εμφανίζουν υδροαλλαντοΐδα. Εκθέσεις του 2003 δείχνουν ότι μόνο το 13% των εμβρύων που εμφυτεύονται σε παρένθετες μητέρες εξελίσσεται σε ολοκληρωμένους μόσχους. Μόνο το 5% από όλα των κλωνοποιημένα έμβρυα που μεταφέρθηκαν σε λήπτριες αγελάδες κατάφεραν να επιζήσουν. Η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) αναφέρεται σε μια μελέτη που διεξάχθηκε σε 2 170 βοοειδή στα οποία είχαν εμφυτευθεί έμβρυα. Από αυτά γέννησαν μόνο τα 106, δηλαδή, το 4,9%, και μόνο 82 νεογέννητα επέζησαν για περισσότερο από δύο μέρες.

Οφείλουμε, επίσης, να αναλογιστούμε τα προβλήματα που προκύπτουν όχι μόνο από πλευράς διαβίωσης των ζώων, αλλά και από πλευράς αποθέματος γονιδίων των ζώων,- που αποτελεί και πρόβλημα από πλευράς εκτροφής. Ας πάρουμε για παράδειγμα τα ζώα γένους Holstein Friesian, από τα οποία εκτιμάται ότι έχουν μείνει περίπου 50 στελέχη. Αν αρχίσουμε να κλωνοποιούμε ταύρους και η δαμάλα ενός κλωνοποιημένου ταύρου επαναχρησιμοποιηθεί για τους απογόνους, οπότε χρησιμοποιείται και ο ίδιος πατέρας, τότε δημιουργούμε μια πιο περιορισμένη γονιδιακή δεξαμενή. Και τότε προκύπτουν προβλήματα που αφορούν ασθένειες και γενετικά χαρακτηριστικά που μεταφέρονται σε αυτούς τους απογόνους. Επομένως, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει υβριδικό σθένος.

Η βιομηχανία, μόνη της, δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί ένα κλωνοποιημένο ζώο έχει το κύτταρο του γονιού, που είναι πιο γερασμένο κύτταρο. Έτσι, υπάρχει, για άλλη μια φορά ο κίνδυνος παραγωγής ενός ζώου που δεν είναι και τόσο δυνατό και υγιές.

Ως εκ τούτου, καλώ την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις σχετικά με την απαγόρευση της κλωνοποίησης ζώων για τον εφοδιασμό σε τρόφιμα και την είσοδο κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων από κλωνοποιημένα ζώα στην αγορά.

  Ανδρούλα Βασιλείου, Μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Parish που υπέβαλε αυτό το ερώτημα, για το οποίο η Επιτροπή επέδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς είναι κάτι που όντως μας απασχολεί. Όπως δήλωσε και ο κ. Parish, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την EFSA να συντάξει γνωμοδότηση σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων, καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της χρήσης ζωντανών κλώνων ζώων.

Η τελική γνωμοδότηση εγκρίθηκε στις 15 Ιουλίου αυτού του έτος και τώρα η Επιτροπή αξιολογεί τα επόμενά της αναγκαία βήματα. Η γνωμοδότηση αναφέρει ανακρίβειες όσον αφορά την αξιολόγηση των κινδύνων, λόγω του περιορισμένου αριθμού μελετών που έχει στη διάθεσή της. Επιπλέον, αναφέρεται στο γεγονός ότι η υγεία και η καλή διαβίωση σημαντικού ποσοστού κλώνων αποδείχθηκε ότι επηρεάζεται αρνητικά, συχνά τόσο αρνητικά, που φτάνει σε μοιραία αποτελέσματα.

Η Επιτροπή γνωρίζει ότι ακόμη και αν η αποτελεσματικότητα της κλωνοποίησης των ζώων έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, ακόμη και σήμερα συνεχίζουν να παρατηρούνται αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και στην καλή διαβίωση των ζώων. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η θνησιμότητα και η νοσηρότητα των κλώνων, μετά τη γέννα, είναι μεγαλύτερες από ό, τι στα αναπαραγόμενα σεξουαλικώς ζώα. Παρόλα αυτά οι περισσότεροι κλώνοι που επιβιώνουν είναι φυσιολογικοί και υγιείς, όπως έδειξαν ψυχολογικές μετρήσεις και έλεγχοι συμπεριφοράς, αλλά και κλινικές εξετάσεις.

Η Επιτροπή παρακολουθεί στενά τις επιστημονικές εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα. Συγκεκριμένα, το 2004 η Επιτροπή χρηματοδότησε ένα πανευρωπαϊκό ερευνητικό έργο που ονομάστηκε «Cloning in Public», το οποίο εξέτασε ηθικά, νομικά και κοινωνικά ζητήματα όσον αφορά την κλωνοποίηση εκτρεφόμενων ζώων. Τον συντονισμό του έργου ανέλαβε το Κέντρο Βιοηθικής και Αξιολόγησης Κινδύνων της Δανίας και στόχευε στην προώθηση του δημόσιου διαλόγου σχετικά με το θέμα της βιοτεχνολογίας.

Όσον αφορά την ανάμειξη του κοινού, το φθινόπωρο του 2007 η Επιτροπή εξέδωσε δημόσια διαβούλευση σχετικά με τη δεοντολογία της κλωνοποίησης ζώων για τον εφοδιασμό σε τρόφιμα, και τον Σεπτέμβριο του 2007 διοργάνωσε μία ανοιχτή στρογγυλή τράπεζα με το ίδιο θέμα, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής κοινότητας, της βιομηχανίας, των ΜΚΟ, της κοινωνίας των πολιτών κ.α.. Προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή του κοινού, η στρογγυλή τράπεζα μεταδόθηκε μέσω διαδικτύου και οι εργασίες της δημοσιεύτηκαν.

Τέλος, εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι πρόσφατα η Επιτροπή διεξήγαγε μια έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με την συμπεριφορά των καταναλωτών απέναντι στην κλωνοποίηση για παραγωγή τροφίμων. Στόχο είχε να μάθει την άποψη του κοινού και το κατά πόσο είναι ενημερωμένο σχετικά με την κλωνοποίηση και τα τρόφιμα που προέρχονται από απογόνους κλωνοποιημένων ζώων. Τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας σύντομα θα βρίσκονται στη διάθεσή μας.

Η Επιτροπή λαμβάνει πάντα σοβαρά υπόψη της τις δεοντολογικές διαστάσεις των ευαίσθητων ζητημάτων με τα οποία ασχολείται, όπως είναι και η κλωνοποίηση. Η Επιτροπή εστίασε την προσοχή της στην δεοντολογία της κλωνοποίησης ζώων από το 1997, όταν η ομάδα συμβούλων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ηθικές προεκτάσεις της βιοτεχνολογίας εξέδωσε γνωμοδότηση για τη δεοντολογία της κλωνοποίησης. Λόγω του επιπέδου στο οποίο βρισκόταν η τεχνολογία εκείνο τον καιρό, η γνωμοδότηση δεν αναφερόταν στη χρήση κλωνοποίησης για επισιτιστικούς σκοπούς. Για αυτόν τον λόγο η Επιτροπή ζήτησε από την ευρωπαϊκή ομάδα για τη δεοντολογία της επιστήμης και των νέων τεχνολογιών, το ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της Επιτροπής στον τομέα να εκδώσει γνωμοδότηση για τις δεοντολογικές πτυχές της κλωνοποίησης ζώων για τον εφοδιασμό σε τρόφιμα. Η γνωμοδότηση δημοσιεύτηκε φέτος τον Ιανουάριο. Λαμβάνοντας υπόψη των σημερινών επιπέδων ταλαιπωρίας και προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν οι παρένθετες μητέρες και τα κλωνοποιημένα ζώα, η ευρωπαϊκή ομάδα δεοντολογίας αμφισβητεί κατά πόσο η κλωνοποίηση ζώων για επισιτιστικούς σκοπούς είναι δεοντολογικά δικαιολογημένη και δεν βλέπει πειστικά επιχειρήματα που να δικαιολογούν την παραγωγή τροφίμων από κλωνοποιημένα ζώα και τους απογόνους τους. Η Επιτροπή επί του παρόντος εξετάζει τις ανησυχίες που εξέφρασε η ομάδα.

Σύμφωνα με διεθνείς κανόνες, οι περιορισμοί εισαγωγών προϊόντων πρέπει να βασίζονται σε νόμιμη βάση, να μην κάνουν διακρίσεις και να είναι ανάλογοι προς τον επιδιωκόμενο στόχο. Σύμφωνα με τους παγκόσμιους εμπορικούς κανόνες, οι εισαγωγές προϊόντων διατροφής από τρίτες χώρες μπορούν να απαγορεύονται εάν αποτελούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία και την υγεία των ζώων. Βάσει των μελετών που διεξήχθησαν και της γνωμοδότησης της EFSA, η Επιτροπή θα εξετάσει εάν πρέπει να επιβληθούν περιορισμοί. Είμαι σίγουρη ότι αυτό θα γίνει πολύ σύντομα.

  Agnes Schierhuber, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε, η σημερινή συζήτηση είναι απολύτως απαραίτητη για να τραβήξει την προσοχή στους κινδύνους που περικλείει η κλωνοποίηση. Είμαι ευγνώμων στον Neil Parish που υπέβαλε την παρούσα προφορική ερώτηση προς την Επιτροπή. Ένα πράγμα είναι εντελώς σαφές: ότι η υγεία των ζώων ισούται με την ασφάλεια των τροφίμων.

Όπως γνωρίζουμε, υπάρχουν πολλών ειδών διαδικασίες κλωνοποίησης: θεραπευτική και αναπαραγωγική κλωνοποίηση, όπως και κλωνοποίηση DNA. Αυτό που σήμερα συζητάμε εδώ είναι η αναπαραγωγική κλωνοποίηση. Αναπαραγωγική κλωνοποίηση είναι η δημιουργία γενετικώς πανομοιότυπων αντιγράφων: φυτών, ζώων και, ίσως κάποια μέρα, αν αισθανθούμε την ανάγκη να ξεπεράσουμε κάθε φραγμό, ακόμη και ανθρώπων.

Ωστόσο, όταν η κλωνοποίηση χρησιμοποιείται σε εκτροφή ζώων για την παραγωγή τροφίμων υπάρχουν προβλήματα. Καταρχάς θα ήθελα να αναφερθώ στο υψηλό ποσοστό απώλειας. Γνωρίζουμε από τους Αμερικανούς ότι ελάχιστοι μόνο κλώνοι επιβιώνουν. Επομένως, η κλωνοποίηση για παραγωγή τροφίμων δεν είναι οικονομικά βιώσιμη. Από την αρχή ο κλώνος έχει τη γενετική ηλικία του πρωτοτύπου. Δηλαδή, αν το πρωτότυπο είναι μια αγελάδα έξι ετών, ο κλώνος θα είναι ένα μοσχαράκι που, όμως, γενετικά θα είναι έξι ετών. Κατά τη διαδικασία της κλωνοποίησης το κλωνοποιημένο γονιδίωμα αναπόφευκτα υφίσταται βλάβες. Αυτό καθιστά τον κλώνο ευάλωτο σε ασθένειες και παράσιτα.

Επίτροπε, όταν επί πολλές γενιές πραγματοποιείται κλωνοποίηση, επέρχεται συσωρευτική μείωση της γενετικής ποικιλότητας, από την οποία εξαρτώνται τα είδη για την επιβίωσή τους, διότι τους επιτρέπει την προσαρμογή σε αλλαγές του φυσικού τους περιβάλλοντος.

Τέλος, εγείρεται το ζήτημα αν ο άνθρωπος πρέπει να επεμβαίνει στις πλέον φυσικές βιολογικές διεργασίες, ακόμη και αν το κάνει με τις καλύτερες προθέσεις. Κατά τη γνώμη μου δεν χρειάζεται να τροποποιήσουμε κάτι το οποίο λειτουργεί εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Και εν πάση περιπτώσει, οι άνθρωποι δεν πρόκειται να ζήσουν τόσο πολύ για να βιώσουν τις επιπτώσεις που θα έχουν οι πράξεις τους ύστερα από πολλά χρόνια. Ελπίζω να μην βρεθούμε στο ίδιο δίλημμα που βρέθηκε και ο μαθητευόμενος μάγος του Γκαίτε, ο οποίος δεν μπορούσε πια να απαλλαγεί από τα πνεύματα που ο ίδιος δημιούργησε.

  Csaba Sándor Tabajdi, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (HU) Κύριε Πρόεδρε, συμφωνώ απολύτως με την πρόταση του κ. Parish : εδώ χρειάζεται μηδενική ανοχή δύο ειδών: Καταρχάς, όλοι συμφωνούμε ότι με κανένα τρόπο δεν θα μπουν στη διατροφική αλυσίδα κλωνοποιημένα ζώα. Επίσης, όλοι συμφωνούμε, και θα ζητήσω από την Επιτροπή να το διασφαλίσει, ότι με κανέναν τρόπο δεν θα πρέπει να εισάγονται και να μεταφέρονται στην ΕΕ κλωνοποιημένα ζώα από Αργεντινή, Βραζιλία, ή από οποιοδήποτε μέρος εκτός της Ένωσης. Αυτή είναι η διπλή μηδενική ανοχή που πιστεύω ότι αποτελεί την ουσία της πρότασης του κ. Parish. Η κ. Schierhuber και ο κ. Parish συμφώνησαν ότι υπάρχει ακόμη τεράστιος κίνδυνος, ότι στην πραγματικότητα, δεν γίνονται κατάλληλοι έλεγχοι και παρακολούθηση, και δεν υπάρχουν επαρκείς δειγματοληπτικοί έλεγχοι, ούτε επαρκείς δοκιμές και ότι οι μοναδικές δοκιμές πραγματοποιούνται μόνο σε χοίρους και βοοειδή, οπότε οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι. Κλείνοντας, θα συνοψίσω λέγοντας ότι δεν θα πρέπει να εισαχθούν στην διατροφική αλυσίδα, αλλά θα ήταν παράλογο και χαζό να παρεμποδίσουμε την έρευνα της γενετικής μηχανικής και της βιο-μηχανικής. Άλλο η έρευνα και άλλο η διατροφική αλυσίδα. Επιπλέον, είναι απαραίτητοι μακροπρόθεσμοι, αξιόπιστοι έλεγχοι, ανεξάρτητοι από τις οργανώσεις του κλάδου, καθώς και ανεξάρτητη παρακολούθηση για μεγαλύτερες και περισσότερες περιόδους. Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

  Mojca Drčar Murko, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – Κύριε Πρόεδρε, από την εμπειρία μου από άλλα θέματα που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων, καθώς και την υποβολή ερωτήσεων που συνδέονται με τις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων, του ισχυρότερου είδους, και ζώων, γνωρίζουμε ότι η κοινή αντίληψη εξαρτάται κατά πολύ από την εξειδικευμένη γνώση του θέματος. Οι καταναλωτές γίνονται όλο και πιο ευαίσθητοι όσον αφορά την ταλαιπωρία ή τις βλάβες των εκτρεφόμενων ζώων. Επομένως, πρέπει να είναι κατάλληλα πληροφορημένοι για τους κινδύνους που επιφέρει η κλωνοποίηση των ζώων. Είναι απαραίτητη μια εκπαιδευτική εκστρατεία που να εξηγεί πόσο απίστευτα αλόγιστη είναι η διαδικασία κλωνοποίησης που συμβαίνει μέχρι σήμερα.

Αναμενόταν ότι η EFSA δεν θα έβρισκε σαφείς ανησυχητικές ενδείξεις για την ασφάλεια σχετικά με τρόφιμα από κλωνοποιημένα εκτρεφόμενα ζώα, σε σχέση με ζώα συμβατικής εκτροφής. Ωστόσο, η EFSA τόνισε στην πρόσφατη έκθεσή της ότι η εν λόγω πρακτική έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και στη διαβίωση των ζώων.

Το παρόν θέμα εγείρει κοινωνικά προβλήματα που επιτάσσουν την απαγόρευση της κλωνοποίησης ζώων για παραγωγή τροφίμων, καθώς και της εισαγωγής κλωνοποιημένων ζώων και των απογόνων τους.

  Janusz Wojciechowski, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ο πολιτισμός μας ζει από την εκμετάλλευση των ζώων και είναι βέβαιο πως για πολύ καιρό θα εξακολουθεί να το κάνει. Σκοτώνουμε ζώα για να ικανοποιήσουμε πολλές ανάγκες, αλλά θέτουμε και ορισμένες προδιαγραφές. Τουλάχιστον, εμείς, οι Ευρωπαίοι επιβάλλουμε όρια στην ταλαιπωρία των ζώων και στηρίζουμε την καλή διαβίωσή τους. Η νομοθεσία μας προβλέπει ότι τα ζώα δεν είναι αντικείμενα.

Η κλωνοποίηση των ζώων είναι ένα αμφιλεγόμενο επιστημονικό επίτευγμα. Από την άλλη, η κλωνοποίηση ζώων για οικονομικούς σκοπούς αποτελεί ηθική κατάχρηση. Δεν πρόκειται πια για εκτροφή ζώων, αλλά για παραγωγή. Και ούτε καν βασίζεται στην αρχή της γραμμής παραγωγής, αλλά λειτουργεί σαν φωτοτυπικό μηχάνημα. Οφείλουμε να την απορρίψουμε για ηθικούς λόγους, στο όνομα του σεβασμού προς τα ζώα, αλλά και προς την ίδια την ανθρωπότητα. Η μεταχείριση των ζώων σαν αντικείμενα δεν απέχει πολύ και από την μεταχείριση των ανθρώπων σαν αντικείμενα. Όπως ελάχιστα απέχει και η κλωνοποίηση ζώων από την κλωνοποίηση ανθρώπων. Εξ ονόματος της Ομάδας Ένωση για την Ευρώπη των Εθνών στηρίζω το ψήφισμα.

  David Hammerstein, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, τι προσπαθούμε να πετύχουμε με το μορατόριουμ στην κλωνοποίηση ζώων για εφοδιασμό σε τρόφιμα; Τι ελπίζουμε να πετύχουμε εφαρμόζοντας την αρχή πρόληψης και απαγορεύοντας την εισαγωγή κλωνοποιημένων ζώων; Τι ελπίζουμε να πετύχουμε σταματώντας να μεταχειριζόμαστε τα ζώα σαν απλά αντικείμενα και να τους προκαλούμε άσκοπες ταλαιπωρίες;

Η προβατίνα Ντόλυ πέθανε άρρωστη και παραμορφωμένη. Το πείραμα της Ντόλυ ήταν αποτυχία. Ωστόσο, φαίνεται ότι δεν μάθαμε τίποτα από αυτό.

Η κλωνοποίηση μπορεί να μειώσει τη γενετική ποικιλότητα, να προκαλέσει μεγαλύτερη ευαισθησία σε ασθένειες των ζώων, μπορεί να προκαλέσει μια κατάσταση κατά την οποία όντα που συναισθάνονται, όπως είναι τα ξαδέρφια μας τα ζώα που μπορούν να βιώσουν και να αισθανθούν πόνο, να υποστούν μεγαλύτερη ταλαιπωρία.

  Kartika Tamara Liotard, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, θέλω ειλικρινά να ευχαριστήσω τον κ. Parish, υποστηρίζοντας εξ ολοκλήρου τα σχόλια του. Έχει αποδειχθεί ότι η κλωνοποίηση προκαλεί ταλαιπωρία στα ζώα, συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε και η EFSA. Αν επιτρέψουμε την κλωνοποίηση ζώων για επισιτισμό, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με τα ακόλουθα προβλήματα, πέρα από την ταλαιπωρία των ζώων και τις δεοντολογικές ενστάσεις αρχικά, είναι εντελώς αμφίβολο, αν όντως οι καταναλωτές θα θέλουν να φάνε κλωνοποιημένο κρέας, δεν είναι σίγουρο πόσο ασφαλές θα είναι αυτό το κρέας και, τέλος, ο δημόσιος διάλογος για τα κλωνοποιημένα τρόφιμα δεν έχει καν αρχίσει.

Επομένως, αντιτίθεμαι στο γεγονός ότι η Επιτροπή τολμά ακόμη και να προτείνει την ένταξη της κλωνοποίησης στον ορισμό στο νέο κανονισμό περί τροφίμων. Με μια τέτοια ενέργεια, δείχνει εμμέσως ότι μπορεί να στηρίξει την κλωνοποίηση ζώων για την παραγωγή τροφίμων. Συνιστώ, λοιπόν, στην Επιτροπή να αναθεωρήσει τη στάση της ακόμα και μέσα σε αυτήν την έκθεση. Ενόψει όλων αυτών των ενστάσεων, καλώ την Επιτροπή να παρουσιάσει προτάσεις για μια συνολική απαγόρευση της κλωνοποίησης ζώων, χωρίς χρονοτριβή.

  Jim Allister (NI). - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, είναι σωστό και φυσιολογικό να θέλουμε να βελτιώσουμε την ποιότητα του ζωικού κεφαλαίου μας αναπαράγοντας τα καλύτερά μας ζώα. Αυτό εξασφαλίζουν η τεχνητή γονιμοποίηση και η μεταφορά του εμβρύου. Ωστόσο, η κλωνοποίηση είναι κάτι αρκετά διαφορετικό. Όπως παρατήρησε ο βρετανικός οργανισμός προδιαγραφών τροφίμων, η κλωνοποίηση είναι σαν ένα κβαντικό άλμα πέρα από το να δίνουμε στη μητέρα φύση ένα χεράκι βοηθείας.

Πέρα από άλλα ζητήματα δεοντολογίας και τον κινδύνου της εφαρμογής αυτής της επιστήμης και στους ανθρώπους, η καλή διαβίωση των ζώων αποτελεί σημαντικό ζήτημα. Η πρόωρη γήρανση και τα προβλήματα υγείας που συναντούμε σε περιπτώσεις κλωνοποίησης μεγάλης προβολής, όπως εκείνη της προβατίνας Ντόλυ, μας θυμίζουν έντονα το θέμα της καλής διαβίωσης. Αν αφιερώναμε περισσότερα χρήματα στην καταπολέμηση των ασθενειών των ζώων, θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα από το να πειραματιζόμαστε με τη φύση.

Από την οπτική του καταναλωτή, τίθεται επίσης ζήτημα ποιότητας των τροφίμων, δεδομένου ότι τα κλωνοποιημένα κοπάδια θα έχουν την ίδια ευαισθησία στα ίδια στελέχη ασθενειών, όταν η γενετική ποικιλότητα αποτελεί την καλύτερή μας προστασία έναντι των επιδημιών. Πράγματι, όπως και να το δω, δεν μπορώ να βρω κάτι που να με πείθει ότι η κλωνοποίηση των ζώων είναι σωστή, απαραίτητη ή εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.

  Czesław Adam Siekierski (PPE-DE). - (PL) Κύριε Πρόεδρε, εάν η προστασία της βιοποικιλότητας αποτελεί προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τότε δεν θα γινόταν συζήτηση για κλωνοποίηση. Θα ήθελα να ακούσω τα επιχειρήματα υπέρ της κλωνοποίησης ζώων για επισιτιστικούς σκοπούς. Θα οδηγηθούμε μόνο από τις οικονομικές μας πεποιθήσεις; Και τι γίνεται με ζητήματα που αφορούν τη δεοντολογία, την κοινωνία και την υγεία;

Πριν αποφασίσουμε να επιτρέψουμε την πώληση τέτοιων τροφίμων στην αγορά της ΕΕ, πρέπει να έχουμε την άδεια των πολιτών μας για ένα τέτοιο βήμα. Εγώ, ο ίδιος δεν είμαι σίγουρος ότι θα μπορούσα να καταπιώ μια μπουκιά κρέατος από κλωνοποιημένο χοίρο, ούτε μια γουλιά γάλα από κλωνοποιημένη αγελάδα.

Αντί για γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα και τρόφιμα που προέρχονται από ζώα κλώνους, καλό θα ήταν να ενεργούσαμε περισσότερο υπέρ της επιστροφής στα φυσικά προϊόντα που είναι οικολογικά, υγιεινά και δεν περιέχουν χημικά. Ας αφήσουμε την έρευνα να ασχοληθεί με την κλωνοποίηση. Κατά τη γνώμη μου είναι πολύ μακρύς ο δρόμος που χωρίζει το εργαστήριο από το τραπέζι του ευρωπαίου καταναλωτή, διότι υπάρχουν ακόμη πολλά ερωτηματικά. Και ακριβώς επειδή έχουμε όλα αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα, πιστεύω ότι δεν θα πρέπει να ενεργήσουμε βιαστικά πάνω σε αυτό το ζήτημα.

Ούτε και η Επιτροπή θα πρέπει να δράσει ενάντια στην γνώμη των ευρωπαίων πολιτών. Ακόμη και αν στην αγορά της ΕΕ επιτρεπόταν προϊόντα διατροφής προερχόμενα από κλωνοποιημένα ζώα, είμαι σίγουρος ότι, εφόσον διέθεταν σαφή ένδειξη και οι άνθρωποι θα έπρεπε συνειδητά να τα αγοράσουν, δεν θα υπήρχαν και πολλοί αγοραστές ανάμεσα στους ευρωπαίους καταναλωτές.

Εάν εισάγουμε προϊόντα προερχόμενα από κλωνοποιημένα πρόβατα, χοιρινά, κατσίκες ή βοοειδή, θα καταστρέφαμε την εικόνα του ευρωπαϊκού γεωργικού μοντέλου, το οποίο διαφυλάσσει και προστατεύει το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων.

  Andrzej Tomasz Zapałowski (UEN). - (PL). Κύριε Πρόεδρε ,εκδηλώνω επίσης την πλήρη στήριξη μου στην πρόταση του Neil Parish για την απαγόρευση χρήσης κλωνοποιημένων ζώων στην παραγωγή τροφίμων. Ωστόσο, εδώ και αρκετό καιρό παρατηρώ την προσπάθεια της Επιτροπής να επιβάλλει νομοθετικές ρυθμίσεις στα κράτη- μέλη που θα οδηγήσουν στην εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων τροφίμων προς μαζική κατανάλωση και μελλοντικά ίσως σε κρέας από κλωνοποιημένα ζώα.

Σε πολλά κράτη, περιλαμβανομένης της Πολωνίας, οι τοπικές αρχές ενέκριναν ψηφίσματα με τα οποία απαιτούσαν από ολόκληρες περιοχές, ακόμη και από ολόκληρη τη χώρα, να παραμείνουν απαλλαγμένες από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Κάτω από την πίεση των βιομηχανικών λόμπυ, η Επιτροπή εξακολουθεί να αγνοεί αυτά τα ψηφίσματα και πιέζει για την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων τροφίμων στην αγορά της ΕΕ. Τα κράτη μέλη της ΕΕ οφείλουν στο κοινό μία ξεκάθαρη απάντηση: είναι υπέρ των υγιεινών, φυσικών τροφίμων ή των γενετικά τροποποιημένων και κλωνοποιημένων τροφίμων; Δεν πρέπει να λειτουργούμε υποκριτικά στο ζήτημα αυτό.

Επιτρέψτε μου επίσης να ρωτήσω την Επίτροπο με ποιο τρόπο σκοπεύει να προστατεύσει το κοινό από την ακούσια αγορά τροφίμων που ενδέχεται μελλοντικά να προέρχονται από κλωνοποιημένα ζώα; Τέτοιου είδους τρόφιμα δεν θα φέρουν ειδική ετικέτα, από τη στιγμή που οι εξαγωγείς θα επιχειρούν να τα διακινήσουν λαθραία στην ευρωπαϊκή αγορά.

  John Purvis (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, Προτίθεμαι να δώσω μία διαφορετική διάσταση σε αυτή τη συζήτηση, διότι, με το πέρασμα του χρόνου, ο άνθρωπος χειραγώγησε την εκτροφή των ζώων και ενίσχυσε την παραγωγικότητα τους για να καλύψει τις ανάγκες του. Υπάρχει μια σαφής συνέχεια: η υπηρεσία της φύσης στην τεχνητή γονιμοποίηση, στη μεταφορά του εμβρύου, στη διαίρεση του εμβρύου, στη γονιμοποίηση in vitro, στη βλαστομεριδιακή μετατόπιση και τώρα, στη μεταφορά πυρήνων σωματικών κυττάρων.

Κάθε νέα ανάπτυξη που παρατηρήθηκε έως τώρα και η εκάστοτε τεχνική που βελτιώθηκε και τελειοποιήθηκε, ανέδειξαν τα οφέλη και παραγκώνισαν τα προηγούμενα προβλήματα.

Οι ενώσεις των εκτροφέων έχουν αρχίσει πλέον να προσδοκούν οφέλη για την υγεία και την ευημερία των ζώων μέσω της χρήσης της κλωνοποίησης. Η Αρχή για την Ασφάλεια των τροφίμων επισημαίνει: « Δεν υφίσταται καμία ένδειξη η οποία να φανερώνει την ύπαρξη διαφοροποιήσεων μεταξύ των διατροφικών προϊόντων που παράγονται από υγιείς κλώνους βοοειδών και χοίρων και τους απογόνους τους σε σύγκριση με τα αντίστοιχα από υγιή ,συμβατικά εκτρεφόμενα ζώα». Επιπλέον δεν παρατηρούνται περιβαλλοντολογικοί κίνδυνοι – αλλά υπάρχουν και οφέλη: διαφύλαξη πολύτιμων ζώων και του γενετικού υλικού τους, διατήρηση ακόμη και αναπαραγωγή των ρατσών υπό εξαφάνιση, εξάλειψη επικινδύνων παθογενειών και της διεθνούς μεταφοράς τους, βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, ενθάρρυνση της έρευνας και της ανάπτυξης στην Ευρώπη σε μεγαλύτερο βαθμό από οπουδήποτε αλλού.

Επομένως γιατί εμείς οι Ευρωπαίοι σαν ηλίθιοι πέφτουμε επανειλημμένα στην παγίδα να μην εμπιστευόμαστε κάθε νέα εξέλιξη και να σπεύδουμε να απαγορεύουμε νέα πράγματα; Δείτε τι συνέβη με τους γενετικά μεταλλαγμένους οργανισμούς. Ας προβληματιστούμε λοιπόν και ας συζητήσουμε, και ας βασίσουμε τα επιχειρήματα μας στην επιστήμη και τα πραγματικά γεγονότα. Καλώ την Επιτροπή να παρακολουθήσει τις εξελίξεις με προσοχή, να ενθαρρύνει την έρευνα, να αποσαφηνίσει την επιστήμη, να υπερασπιστεί τα γεγονότα αλλά να μην απαγορεύσει Ας απορρίψουμε αυτό το ανακριβές, παράλογο και παραπλανητικό ψήφισμα.

  Mairead McGuinness (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, για να μη νιώθει ο κύριος Purvis μόνος, επιτρέψτε μου να προσπαθήσω και να ακολουθήσω μια μέση οδό. Είναι μία άκρως εποικοδομητική συζήτηση και κακώς διεξάγεται αυτή την περασμένη ώρα. Παρακολούθησα το πρώτο μέρος από το γραφείο μου και ήταν καθηλωτικό – πράγμα σπάνιο για μια συζήτηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, λόγω της πρακτικής σημασίας της.

Θα ήθελα να επισημάνω μία σειρά από θέματα. Από τη συζήτηση τώρα με απασχολεί η σύνδεση μεταξύ γενετικά-τροποποιημένων τροφίμων και της κλωνοποίησης ζώων. Δεν ανήκω στην κατηγορία εκείνων που φωνάζουν για την απαγόρευση των ΓΜΟ, καθώς στην Ιρλανδία χρησιμοποιούμε ένα μεγάλο αριθμό γενετικά τροποποιημένων συστατικών στις ζωοτροφές και είναι αναγκαία η συνέχιση της χρήσης αυτής. Οι προβληματισμοί για την κλωνοποίηση, που εκτέθηκαν με ιδανικό τρόπο από τον πρόεδρο της Επιτροπής Γεωργίας, τον κ. Parish, αφορούν την καλή διαβίωση. Είναι ξεκάθαρο το ενδιαφέρον για τα ζώα που υποφέρουν. Αποτελεί ζήτημα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.

Το αίτημα απαγόρευση της χρήσης κλωνοποιημένων ζώων στην παραγωγή των τροφίμων μπορεί να μην επιλύσει το ζήτημα αυτό, λαμβανομένου υπόψη του σταδίου της έρευνας σε αυτή τη διαδικασία. Γι’ αυτό το λόγο , ενώ η αρχική μου αντίδραση ως μέλους της Επιτροπής Γεωργίας ήταν η στήριξη του ψηφίσματος – είμαι ευτυχής που θέσαμε το ζήτημα και επικροτώ την επιτροπή και τον πρόεδρο της για αυτό- το ένστικτο μου τώρα θεωρεί πως ίσως ο κ. Purvis βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση, και μια συνολική απαγόρευση μπορεί να αποτελέσει υπερβολικό βήμα. Αναμένω την ιδιαίτερα μελετημένη γνώμη της Επιτροπής.

  James Nicholson (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου καταρχάς να χαιρετίσω την ευκαιρία που μας δόθηκε να κάνουμε αυτή τη συζήτηση. Θεωρώ ότι είναι πολύ επίκαιρη.

Πρόκειται για ένα ζήτημα που μας απασχολεί πολύ. Εκείνο που δεν μου αρέσει είναι ότι εμείς οι Ευρωπαίοι δεν έχουμε επαρκή έλεγχο ώστε να διασφαλίσουμε ότι τα κλωνοποιημένα ζώα δεν θα μπουν ούτε και θα πλησιάσουν την διατροφική μας αλυσίδα. Κατανοώ την ανάγκη να επιτρέψουμε την εκτροφή των ζώων και την ανάπτυξη, κατανοώ πλήρως τα λεγόμενα του κ. Purvis, καθώς δεν επιθυμώ να ανακόψω την ικανότητα της επιστήμης να εξελίσσεται με κάθε τρόπο, σχήμα, μέγεθος και μορφή, αλλά πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να θέσουμε ξεκάθαρα κριτήρια και ελέγχους. Συμμερίζομαι την ανησυχία του κ. Parish για την καλή διαβίωση των ζώων. Και ο ίδιος ανησυχώ πολύ για τη διαβίωση των ζώων όταν ένα πολύ υψηλό ποσοστό κλωνοποιημένων ζώων υποφέρει από πολύ μικρή ηλικία.

Επιτρέψτε μου να επαναλάβω: Δεν εναντιώνομαι, ούτε επιθυμώ να σταθώ εμπόδιο στις μελλοντικές εξελίξεις. Στο παρελθόν κάναμε πολλά λάθη. Ας μην κάνουμε το ίδιο και για το παρόν ευαίσθητο θέμα. Ας προστατεύσουμε τη διατροφική αλυσίδα από τα κλωνοποιημένα ζώα. Τάσσομαι κατά της ένταξής τους στην διατροφική αλυσίδα.

  Ανδρούλα Βασιλείου, Μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, η άποψη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με αυτή τη νέα τεχνολογία και τις επιπτώσεις της έχει φυσικά ύψιστη σημασία για μένα και χαιρετίζω τις απόψεις των αξιότιμων βουλευτών. Ειδικότερα, θέλω να δηλώσω ότι η γνωμοδότηση της EFSA μας προσφέρει τροφή για σκέψη και πολλοί είναι οι παράγοντες ου πρέπει να ληφθούν υπόψη. Συμφωνώ ότι τα νέα τρόφιμα δεν αποτελούν σωστό εργαλείο για να αντιμετωπίσουμε το θέμα των τροφίμων από κλωνοποιημένα ζώα και αυτό αποτελεί κάτι που μπορεί να συζητηθεί κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων μας σχετικά με τα νέα τρόφιμα.

Ωστόσο, στο σημείο αυτό επιθυμώ να κάνω μια διευκρίνιση, διότι άκουσα πολλούς ομιλητές να μιλάνε για κλωνοποίηση και γενετική τροποποίηση σαν να είναι το ίδιο πράγμα. Όχι, δεν είναι έτσι: η γενετική τροποποίηση και η κλωνοποίηση είναι δύο διαφορετικές τεχνικές. Σύμφωνα με απόψεις εμπειρογνωμόνων η κλωνοποίηση δεν μεταλλάσσει γενετικό υλικό και οι κλώνοι αποτελούν απλώς γενετικά αντίγραφα των ζώων.

Κλείνοντας, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι για κάθε μελλοντική της ενέργεια, η Επιτροπή θα εξετάσει όλους τους εμπλεκόμενους παράγοντες.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.

Έλαβα την πρόταση ψηφίσματος⁽¹⁾ B6-0373/2008 της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου στις 11.30 π.μ.

Γραπτές δηλώσεις(άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Magor Imre Csibi (ALDE), γραπτώς. – (EN) Ακόμη και αν ισχύσουν αυστηροί όροι και η EFSA καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το κλωνοποιημένο κρέας είναι αντίστοιχο με το συμβατικό κρέας, η κλωνοποίηση ζώων για επισιτιστικούς σκοπούς για πολλούς ανθρώπους αποτελεί μια επικίνδυνη και ηθικώς μη αποδεκτή πρακτική. Τα σημερινά επίπεδα ταλαιπωρίας και προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν τα κλωνοποιημένα ζώα επιτείνουν αυτόν τον ισχυρισμό. Από τη στιγμή που οι συμβατικές μέθοδοι λειτουργούν, τότε γιατί να ενθαρρύνουμε μια τεχνική που προκαλεί το θάνατο και την ταλαιπωρία τόσο πολλών ζώων; Δεν βελτιώνει την εκτροφή, ούτε την ασφάλεια των τροφίμων, ούτε την ασφάλεια του εφοδιασμού. Προφανώς δεν παρέχει κανένα πλεονέκτημα στον καταναλωτή.

Επιπλέον, οι ευρωπαίοι καταναλωτές σε πολλές περιπτώσεις έχουν εκφράσει την επιθυμία τους να μην έχουν στο τραπέζι τους προϊόντα διατροφής που προέρχονται από κλώνους ή απογόνους τους. Πρόκειται για μια νόμιμη έκκληση που στέλνει ηχηρό μήνυμα, οπότε γιατί εμείς ασχολούμαστε με την κλωνοποίηση για επισιτιστικούς σκοπούς; Οι άνθρωποι θέλουν να ελέγχουν τι τρώνε και εκφράζουν ανησυχία μήπως στο τέλος η κλωνοποίηση τους επιβληθεί. Αν θέλουμε να σταματήσουμε να αποξενώνουμε το κοινό από το ευρωπαϊκό σχέδιο, θεωρώ ότι θα πρέπει να αφουγκραστούμε τη θέληση τους και να την ενισχύσουμε. Ως εκ τούτου, λέω όχι στην κλωνοποίηση ζώων για επισιτιστικούς σκοπούς.

  Anna Záborská (PPE-DE), γραπτώς. – (SK) Εντυπωσιάστηκα όταν διάβασα το κείμενο του παρόντος ψηφίσματος. Καταρχάς θα πρέπει να πω ότι το υπερψήφισα, αλλά έχω να διατυπώσω ορισμένα σχόλια:

Παράγραφος Β: «λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδικασίες κλωνοποίησης δείχνουν μικρά ποσοστά επιβίωσης για τα μεταφερόμενα έμβρυα και τα κλωνοποιημένα ζώα, καθώς πολλοί από τους κλώνους πεθαίνουν σε πρώιμο στάδιο…».

Ποιο θα ήταν το μέλλον της ανθρωπότητας εάν ο άνθρωπος αναλάμβανε τέτοιο αξιοσημείωτο βαθμό φροντίδας και σταματούσε να ψύχει ανθρώπινα έμβρυα;

Παράγραφος Γ: «…. η θνησιμότητα και η νοσηρότητα των κλώνων είναι μεγαλύτερες από ό,τι στα παραγόμενα σεξουαλικώς ζώα, ενώ οι απώλειες και οι διαταραχές της όψιμης εγκυμοσύνης είναι πιθανόν να επηρεάσουν την ευζωία των παρένθετων μητέρων».

Ποιο θα ήταν το μέλλον της ανθρωπότητας εάν όλη η κοινωνία παρείχε τέτοια υποστήριξη στις μητέρες οικογενειών, όπως αυτή που δίνουμε στην προστασία των παρένθετων μητέρων στα ζώα;

Παράγραφος Δ: «..δεδομένων των σημερινών επιπέδων ταλαιπωρίας και προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν οι παρένθετες μητέρες και τα κλωνοποιημένα ζώα, η ευρωπαϊκή ομάδα δεοντολογίας αμφισβητεί κατά πόσον η κλωνοποίηση ζώων… είναι δεοντολογικά δικαιολογημένη…».

Ποιο θα ήταν το μέλλον της ανθρωπότητας εάν αυτή η Ομάδα λάμβανε υπόψη της την ταλαιπωρία των γυναικών που γίνονται παρένθετες μητέρες προκειμένου να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση ή το άγχος που νιώθουν γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε επανειλημμένες απόπειρες τεχνητής γονιμοποίησης ή απαγόρευε τη χρήση ανθρώπινων εμβρύων για ερευνητικούς σκοπούς επειδή ήταν ηθικώς ανεπίτρεπτο.

Μακάρια τα ζώα, γιατί το παρόν ψήφισμα δείχνει ότι σε κάποιες περιπτώσεις έχουν καλύτερη προστασία από τον άνθρωπο.

(1) Βλ. Συνοπτικά Πρακτικά.