Pełne sprawozdanie z obrad

Poniedziałek, 22 września 2008 r. - Bruksela

21. Europejski Rok Kreatywności i Innowacyjności (2009) (debata)

  Przewodniczący. − Kolejnym punktem porządku dziennego jest sprawozdanie sporządzone przez Katerinę Batzeli w imieniu Komisji Kultury i Edukacji w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej Europejskiego Roku Twórczości i Innowacji (2009) (COM(2008)0159 - C6-0151/2008 - 2008/0064(COD)).(A6-0319/2008)

  Katerina Batzeli, sprawozdawczyni. − (EL) Panie przewodniczący! Ogłoszenie nadchodzącego roku Europejskim Rokiem Kreatywności i Innowacyjności jest w pełni zgodne z celami i priorytetami UE dążącymi do stworzenia europejskiego społeczeństwa wiedzy jako kluczowej odpowiedzi 27 krajów Europy na gospodarcze i społeczne wyzwania globalizacji. W wyniku globalizacji, w centrum zainteresowania nie pojawia się nic innego jak gospodarka, która zdecydowanie za często nie jest niczym innym jak nielegalną dystrybucją zysków.

Globalizacja, jeśli ma się rozwinąć w politykę zrównoważonego rozwoju zdolną do przyniesienia korzyści ekonomicznych i społecznych wszystkim regionom, musi się koncentrować na człowieku. Musi ona dawać równe szanse wszystkim obywatelom w każdej części świata.

Dokonaliśmy właściwego wyboru decydując się na połączenie innowacyjności i kreatywności jako kluczowego wymiaru Europejskiego Roku 2009. Dlatego „trójkąt wiedzy” – edukacja, badania i innowacja wraz z kreatywnością – sprawia, że centralnym filarem modelu rozwoju UE staje się obywatel.

Co więcej, wybór roku 2009 jako Roku Kreatywności i Innowacyjności jest w rozumieniu polityki oczywistym przedłużeniem Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego. Chciałabym dodać, że przy pańskim uczestnictwie, panie komisarzu, na pewno będzie to ogromny sukces.

Mobilność wiedzy i kreatywności stanowi integralną część otwartego dialogu międzykulturowego. Dialog ten ma objąć różnorodność kulturową, partnerstwo w biznesie, współpracę zawodową, konwergencję społeczną oraz zbliżenie modeli edukacji obywateli UE.

Dlatego niezbędna jest jasna deklaracja i mobilizacja wszystkich partnerów społecznych, MSP, organów edukacyjnych i zawodowych, jak również władz wspólnotowych, krajowych i regionalnych.

Główną siłą napędową wszystkich działań w 2009 roku będą programy edukacyjne na szczeblu krajowym i Europejskim, programy wspólnotowe w zakresie kształcenia ustawicznego, działania związane ze szkoleniem i edukacją finansowane zarówno z Europejskiego Funduszu Społecznego i innych funduszy strukturalnych, a także krajowe programy edukacyjne, które mają znaleźć się wśród działań podejmowanych w tym roku.

Są wśród nich obszary obejmujące kulturę, komunikację, rynek pracy, młode osoby, kobiety, imigrantów, jednostki lokalne i regionalne, sektor kultury i MSP.

Zdecydowano, że ta współpraca powinna opierać się na wieloletnich i rocznych programach z określonymi środkami przeznaczonymi na finansowanie projektów, chociaż Parlament wolałby, aby ten rok dysponował swoim własnych budżetem, tak jak było to w przypadku Roku Dialogu Międzykulturowego. Parlament wprowadził poprawki, że niezależnie od rozwiązania zapewni, aby ten Rok nie był finansowany głównie z programów Wspólnoty w zakresie kształcenia ustawicznego, ale poprzez każdy program i działanie sektorowe. Według tej propozycji, innowacyjność i kreatywność nie będą dodatkowo obciążać programów edukacyjnych, ale znajdą się w centrum zainteresowania wszystkich programów Wspólnoty.

Kończąc, chciałabym podziękować Komisarzowi, departamentom Komisji oraz prezydencji słoweńskiej i francuskiej za umożliwienie otwartego dialogu i współpracy.

  Ján Figeľ, komisarz. − Panie przewodniczący! Chciałbym podziękować pani Batzeli, Komisji Kultury i Edukacji oraz wszystkim członkom za wsparcie i zmiany – oraz poprawki – w oryginalnym tekście, mające na celu jego wzmocnienie oraz zwrócenie uwagi na kilka aspektów potencjalnego Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacyjności.

Komisja w pełni popiera tekst w jego obecnej formie. Ta inicjatywa stanowi odpowiedź na wezwania Parlamentu oraz państw członkowskich do wzmocnienia więzi pomiędzy edukacją a kulturą. Poprzez nacisk na kreatywność i talent człowieka Komisja chce podkreślić, że podczas gdy czerpiemy inspirację z przeszłości, z naszego bogatego dziedzictwa europejskiego i światowego, zaangażowanie w kulturę powinno, przede wszystkim, być doświadczeniem, które pomaga w odkryciu wrodzonego potencjału ludzi i zapewnieniu ich aktywnego uczestnictwa. Kreatywność i zdolność do innowacji są umiejętnościami powiązanymi ze sobą, które należy promować tak szeroko, jak jest to możliwe, poprzez kształcenie ustawiczne.

Kreatywność i potencjał innowacyjny jest obecny w nas wszystkich, każdy ma różne uzdolnienia, niezależnie od tego, czy jest artystą profesjonalnym, czy amatorem, nauczycielem, czy przedsiębiorcą, pochodzi z bogatego, czy z biednego środowiska.

Rozwijanie tego potencjału może pomóc w rozwiązaniu wyzwań społecznych i również kształtowaniu przyszłości Europy w zglobalizowanym świecie, tak jak właśnie powiedziała pani Batzeli. Ten Europejski Rok będzie okazją do uwypuklenia faktu, że Parlament, wraz z Radą i państwami członkowskimi, już sporządził kartę zrównoważonego podejścia do edukacji w formie zaleceń na temat kluczowych kompetencji w zakresie kształcenia ustawicznego. Przyjęliśmy ją w grudniu 2006 roku i będzie ona stanowić wytyczne przez cały rok. Jedną z jej ważniejszych cech jest definicja kompetencji jako „wiedzy, umiejętności i podejścia” i planujemy wykorzystać ten Rok do zwrócenia uwagi zwłaszcza na kwestię podejścia, która, moim zdaniem, jest ideą, nad którą Europa musi wykonać najwięcej pracy.

Kiedy w Komisji Kultury odbywały się początkowe nieoficjalne rozmowy na temat propozycji tego Roku Europejskiego, pani Pack podkreślała, że jest to sukces europejski i dobry pomysł do przedstawienia wyborcom w 2009 roku – roku wyborów. Mając to na uwadze, chciałbym zachęcić Parlament i nas wszystkich to tego, abyśmy się stali prawdziwymi ambasadorami kreatywności i innowacyjności – nie tylko w roku 2009, ale również w dalszej przyszłości.

  Mihaela Popa, w imieniu PPE-DE. – (RO) Jak państwo wiedzą, propozycja Komisji, że rok 2009 powinien zostać Europejskim Rokiem Kreatywności i Innowacyjności stanowi część inicjatywy mającej na celu podkreślenie znaczenia różnych tematów poprzez powiązanie ich z poszczególnymi latami. Europa potrzebuje uwypuklić znaczenie kreatywności i innowacyjności, aby zmierzyć się z Europą mobilną i wybranie tej tematyki jako tematyki Roku Europejskiego stanowi dobrą okazję do przekazania społeczeństwu informacji na temat najlepszych praktyk w tej dziedzinie oraz pobudzenia debaty politycznej.

Ogólnym celem Roku Europejskiego 2009 jest promocja kreatywności jako siły napędowej innowacyjności i kluczowego czynnika w rozwoju umiejętności osobistych, zawodowych, społecznych oraz w zakresie przedsiębiorczości przez całe życie. Kreatywność i innowacyjność to dwie cechy, które zyskują na wartości, kiedy z nich korzystamy. Im częściej z nich korzystamy, tym bardziej są skuteczne. Najlepsze wyniki wymagają jednak specjalnej uwagi i dogodnych okoliczności.

W 2009 roku bardzo istotne będzie, aby każde państwo członkowskie promowało, zgodnie z zasadą pomocniczości i proporcjonalności, te działania, które angażują młodzież, zarówno mężczyzn, jak i kobiety, wiemy bowiem, że kobiety nie mają wystarczającej reprezentacji w dziedzinie nauk ścisłych i badań naukowych. Te działania powinny również obejmować osoby niepełnosprawne o dużym potencjale kreatywności.

Europejska Partia Ludowa wspiera innowacyjność w Europie i priorytetowo traktuje ustanowienie Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii. Wierzymy jednak, że nie wystarczy polegać na wrodzonej kreatywności i innowacyjności ludzi; powinniśmy podejmować działania i organizować wydarzenia. W tym kontekście, popieramy przyjęcie roboczego sprawozdania w sprawie Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacyjności po negocjacjach z Komisją Europejską i Radą. Co więcej, ważne jest zastosowanie dalszych środków wspierających te wysiłki po zakończeniu roku i jak powiedział pan komisarz, jako posłowie do Parlamentu Europejskiego powinniśmy naprawdę działać jako ambasadorzy kreatywności.

  Christa Prets, w imieniu grupy PSE. – (DE) Panie przewodniczący, panie komisarzu! Nadal trwa Europejski Rok Dialogu Międzykulturowego, a my myślimy o Roku Kreatywności i Innowacyjności, co jest dobre, ponieważ te dwa tematy wzajemnie się uzupełniają. Jest to bardzo ważne, ponieważ potrzeba dużo kreatywności i innowacyjności, aby rozpocząć dialog międzykulturowy, prowadzić go i uczynić go częścią naszego życia. Powinniśmy już ćwiczyć, po to, aby gładko przejść do roku następnego i nowych wymagań, bowiem kreatywność musi być uznana za czynnik napędzający innowacyjność oraz za kluczowy czynnik w rozwoju kompetencji osobistych, zawodowych, społecznych oraz w zakresie przedsiębiorczości.

W tym kontekście, na szczególną uwagę zasługuje kształcenie ustawiczne. Europa musi być bardziej kreatywna i innowacyjna, aby sprostać wyzwaniom globalnej konkurencji oraz dostosować się i zareagować na szybkie zmiany i rozwój w zakresie technologii. Wiele jeszcze zostało do zrobienia w tej dziedzinie. Jeżeli spojrzymy na program badań i rozwoju oraz na budżet, który ma zapewnić każdy kraj, czyli 3% PKB, nie może umknąć naszej uwadze, że daleko nam do osiągnięcia celu. Kiedy spojrzymy na inne kraje, takie jak USA i Chiny, które inwestują o wiele więcej w badania i rozwój, widzimy, gdzie w Europie pozostało jeszcze wiele do zrobienia.

Również ogromna doza kreatywności i innowacyjności jest wymagana w przygotowywaniu pakietów finansowania. Ten program na pewno takiego pakietu potrzebuje. Niestety, musiał sobie radzić bez funduszy. Państwa członkowskie – również organizacje i instytucje – muszą teraz wypracować dla siebie, gdzie postawią priorytety i jak je sfinansują, a żeby tego dokonać, oczywiście będą mogły skorzystać z odpowiednich programów wsparcia UE. Jeśli zaś chodzi o dodatkowe innowacje i dodatkowe działania, oczywiście przydałyby się nam dodatkowe środki. To byłaby sprawa kluczowa.

Ważne jest również stworzenie bliskiego związku pomiędzy kreacją artystyczną, a szkołami i uniwersytetami. Sztuka i kultura również potrzebują wsparcia i zachęty, jeśli mają one być źródłem kreatywności. Bardzo często tak się składa, że pomysły już są, brakuje tylko pieniędzy na ich realizację. Bardzo ważne jest, aby nie zaniedbywać oceny w związku z Rokiem Dialogu Międzykulturowego, Roku Mobilności i wszystkiego, co się z nimi łączy, tak abyśmy na koniec wiedzieli, jakie nagromadziły się korzyści dla społeczeństwa i jak możemy objaśnić i przybliżyć naszym współobywatelom, że wszystkie te priorytety ostatecznie są korzystne dla nich osobiście i pobudzają rozwój Unii Europejskiej.

  Hannu Takkula, w imieniu grupy ALDE. – (FI) Panie przewodniczący! Fakt, że mogę tu dzisiaj wystąpić stanowi dla mnie szczególną przyjemność, ponieważ sesję prowadzi najlepszy wiceprzewodniczący Parlamentu, pan Marek Siwiec, a wybitny komisarz Ján Figel’ jest na niej obecny oraz ponieważ temat jest wyjątkowo interesujący: kreatywność i innowacyjność; aczkolwiek, kiedy rozmawiamy o takich sprawach, zawsze można zadawać sobie pytanie, czym naprawdę jest kreatywność i innowacyjność.

Często wydaje się, że są to tylko słowa, które nie zawierają zbyt wiele treści. Gdybym miał odpowiedzieć na pytanie, czym jest kreatywność, znam przynajmniej jedną odpowiedź, której podobno udzielił fiński kompozytor Sibelius: uważał on, że kreatywność to ból.

Oczywiście, nie obawiamy się bólu w Europie, jeśli zrodzi on dodatkową wartość, coś, co nas pchnie do przodu, jako grupę narodów oraz w kontekście Europy jako całości. Moim zdaniem, to jest główny cel, który przyświeca temu Rokowi Europejskiemu: wnieść wartość dodaną do rzeczywistości europejskiej.

Jak się promuje kreatywność i innowacyjność? Jak pan przewodniczący wie, w pańskim kraju, w Polsce, ma znaleźć się siedziba Europejskiego Instytutu Innowacyjności i Technologii. To jest na pewno jeden z czynników w tej dziedzinie, który skłoni państwa członkowskie Unii Europejskiej do tworzenia nowej wartości dodanej oraz innowacji z wykorzystaniem różnych zachęt.

Wiemy jednakże, że to nie decyzje rządu są odpowiedzialne za innowacyjność i kreatywność. Niezależnie od tego, co tutaj zdecydujemy, nie powstaną one w wyniku decyzji. Wręcz przeciwnie, potrzebujemy środków oraz odpowiednich warunków na uniwersytetach, w szkołach i w różnych sektorach naszego społeczeństwa, aby ludzie mogli się koncentrować na tworzeniu czegoś nowego i wymieniać doświadczeniami z zakresu dobrych praktyk i w ten sposób wyzwolić się ze stereotypowego myślenia, które uniemożliwia podchodzenie do spraw w nowy sposób.

Jest to, uważam, wielkie wyzwanie, ponieważ wszyscy wiemy, że instytucje edukacyjne w naszych krajach rozwinęły się w oparciu o długoletnią tradycję. Pewnych zwyczajów zostaliśmy nauczeni, co jest oczywiste, ale do pewnego stopnia istnieje potrzeba kwestionowania spraw i spoglądania na nie pod innym, pluralistycznym kątem. Musimy uświadomić sobie, że poprzez krytyczne podejście, poprzez spory, kwestionowanie paradygmatów i pewnych praw, może nam się udać stworzyć nową wartość dodaną.

Wiem, że pan komisarz na pewno zachęci wszystkie państwa członkowskie, aby przedstawiły krajowe strategie innowacyjności w zakresie tego, jak będą pomagać studentom w tworzeniu nowych idei lub umożliwiać nowe sposoby myślenia przez całą ścieżkę edukacji, od wczesnych lat szkolnych do studiów, w oparciu o programy kształcenia ustawicznego.

Jest to istotna kwestia i myślę, że głównym osiągnięciem tego Roku Europejskiego będzie włączenie kreatywności, innowacyjności i nowych sposobów myślenia do głównego nurtu debaty. Być może doprowadzi to do innowacyjności i nowej wartości dodanej, a te z kolei do produktyzacji, ponieważ gospodarka w Unii Europejskiej jest istotnym tematem. Dziękuję, panie Przewodniczący.

  Mieczysław Edmund Janowski, w imieniu grupy UEN. – Panie przewodniczący, panie komisarzu! „Zamykam oczy, aby lepiej widzieć” – mówił Paul Gauguin. My chcemy lepiej widzieć, lepiej rozumieć i lepiej działać. Potrzebujemy rozbudzenia talentów, które tkwią w nas samych. Wykorzystanie wszystkich twórczych sił, jakie mają społeczeństwa Europy, jest konieczne, abyśmy mogli sprostać wyzwaniom, które przynosi świat. Stanowimy bowiem niecałe 8% ludności naszej planety. Inni nie są ani bierni, ani mniej zdolni. Popieram więc w imieniu grupy UEN ideę ustanowienia Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji.

Nie chciałbym jednak, by było to działanie samo dla siebie. Musimy zrobić wszystko, aby nie zmarnować szans i zdolności do tworzenia nowych, pozytywnych wartości we wszystkich dziedzinach: tak w technologii, jak i w przedsiębiorczości, finansach, a także sprawach społecznych i innych. Nie stać nas na marnowanie zdolności, umiejętności oraz wielkiej pracowitości tysięcy utalentowanych Europejczyków, młodych i starszych, również niepełnosprawnych. Musimy zrobić wszystko dla uproszczenia procedur wdrażających rozwiązania innowacyjne. Wykorzystajmy w tym celu 7. program ramowy!

  Mikel Irujo Amezaga, w imieniu grupy Verts/ALE. – (ES) Chciałbym na początek pogratulować zarówno Komisji jej propozycji, jak i sprawozdawczyni, pani Batzeli, sprawozdania, które w całości otrzymało prawie jednogłośne poparcie, ze zwyczajowym wyjątkiem jednego członka naszej komisji.

Z jednej strony chciałbym zauważyć, że mój region, Kraj Basków, w tym roku zorganizował Rok Innowacyjności. Odbywa się on na podstawie koncepcji zatwierdzonych w 2007 roku i uważam, że przynajmniej na kilku z nich można wzorować się w znacznym stopniu.

Zwłaszcza chodzi o jedną koncepcję – promowanie krytycznej, wolnej myśli w społeczeństwie. Ten rok powinien przynajmniej zawierać tę koncepcję. Myśl, która pcha do przodu ducha nauki i rozwija umiejętność rozumowania, aby ułatwiać zmiany w organizacjach i instytucjach na naszym terytorium i ich udział w budowaniu nowoczesnego, wspierającego, otwartego i innowacyjnego kontynentu.

Z drugiej strony, Rok Kreatywności i Innowacyjności powinien rozwijać koncepcję otwartej innowacyjności: innowacyjności, która jest zarówno oparta na wewnętrznych możliwościach, obejmuje wszystkie możliwe źródła – użytkowników, dostawców i sieci – jak i która, wychodząc poza produkt i technikę, obejmuje nieuchwytne i liczne aspekty prowadzące do uznania kreacji za wartość.

W podobny sposób ten rok powinien obejmować wszystkie sfery innowacyjności: innowacyjność, która sięga wszystkich szczebli władzy i nie mam tutaj na myśli tylko rządów państw członkowskich, regionów lub organów niepaństwowych, które mają wiele do powiedzenia w ciągu roku. Chciałbym prosić Komisję o wzięcie ich również pod uwagę.

Innowacyjność powinna także rozszerzać się na wszystkie organizacje i instytucje, zarówno publiczne, jak i prywatne, dochodowe, jak i niedochodowe, wszystkie aspekty życia; w szczególności powinna promować innowacyjność społeczną i innowacyjność wspierającą zrównoważone środowisko naturalne.

PRZEWODNICZY: ALEJO VIDAL-QUADRAS
Wiceprzewodniczący

  Vladimír Železný, w imieniu grupy IND/DEM. – (CS) Panie przewodniczący! Zostałem wybrany do Parlamentu Europejskiego z byłego kraju komunistycznego. Ku mojemu zaskoczeniu, tutaj w UE po raz kolejny doświadczamy rzeczy, co do których byliśmy przekonani, że należą już od dawna do przeszłości. Jest to dziwny przypadek déjà vu. Przeżyłem całą epokę komunizmu w moim kraju, podczas której nasze życie było precyzyjnie podzielone na lata, miesiące, tygodnie i dni, każdy poświęcony komuś lub czemuś. Mieliśmy Rok Kultury Ludowej, Miesiąc Książki, Miesiąc Przyjaźni Czechosłowacko-Radzieckiej, Tydzień Kosmosu, Dzień Górnika. Za każdym razem, gdy budziliśmy się rano, nasz dzień, tydzień lub miesiąc należał do kogoś innego niż my. Nasze życie przypominało jedną wielką niekończącą się kampanię. Ta kampania miała zamaskować brak wolności, jak również niedobory pomarańczy i mięsa. Jako członkowie Unii Europejskiej mamy wystarczająco dużo pomarańczy i mięsa, a jednak Unia Europejska ulega tej samej pokusie: osiągać wyniki poprzez kampanie, zamiast cierpliwą i ciągłą pracę.

W jaki sposób Unia Europejska zamierza wzbudzić kreatywność? Kreatywność opiera się na pomysłowości i talencie, na zainspirowanym (lub przynajmniej dobrym) pomyśle. Nie osiągniemy niczego poza tym, że uszczęśliwimy setki dodatkowych organizacji pozarządowych. Te organizacje są dziwną chorobą, która nęka naszą demokrację. Chociaż nie zostały one wybrane ani upoważnione do tego, wolno im korzystać z naszych funduszy ponieważ oczywiście działają na rzecz wyższego dobra. Z radością wykorzystają cały budżet przeznaczony na tegoroczną kampanię. Wydadzą pieniądze podatników na tysiące ulotek, liczne reklamy, konferencje i seminaria. Ale w kolejnym roku kreatywność dalej będzie taka sama. Panie przewodniczący! Mam propozycję. Zamiast Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacyjności, proponuję ogłosić kolejny rok rokiem regularnej pracy, wolnej od jakichkolwiek kampanii. Rok wolny od kampanii: co to będzie za ulga! Dziękuję.

  Thomas Wise (NI). - Panie przewodniczący! Ogólnym celem Europejskiego Roku 2009 jest „promowanie kreatywności wśród wszystkich jako siły napędzającej innowacyjność oraz jako kluczowego czynnika w rozwoju kompetencji osobistych, zawodowych, społecznych i w zakresie przedsiębiorczości poprzez kształcenie ustawiczne”. Ale zawsze mówimy o nowym prawodawstwie. Wrogie państwo, pogrążone w ustawodawstwie i biurokracji, dusi kreatywność i przedsiębiorczość swoich obywateli. Belgia na przykład raczej nigdy nie będzie miała swojego Joego Meeka czy Richarda Bransona i bądźmy szczerzy: Śpiewająca Zakonnica nigdy nie mogła się równać z The Beatles czy The Rolling Stones.

Ponieważ Komisja pogrąża się w otępieniu zanim zatraci się w ciemności, wielkie dzieła kultury europejskiej będą nadal rzadkimi promykami światła przebijającymi przez mrok. Nie dławmy naszych artystów jeszcze większą liczbą ustaw i jak kiedyś rozpaczał Ral Donner: „Nie wiesz, co masz, do momentu, kiedy tego nie stracisz, o tak!”.

  Pál Schmitt (PPE-DE). - (HU) Panie przewodniczący, panie komisarzu! Europejski Rok Kreatywności i Innowacyjności jest doskonałą okazją do zwrócenia uwagi obywateli na działania Unii w dziedzinie edukacji i badań naukowych, zwłaszcza w odniesieniu do Programu Kształcenia Ustawicznego.

Kształcenie ustawiczne stanowi integralną część programu lizbońskiego i jego najważniejsze cele obejmują rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy, zwiększoną konkurencyjność, pobudzanie gospodarki i tworzenie miejsc pracy.

Kiedy mówimy o kreatywności, skłonni jesteśmy myśleć wyłącznie o naukowcach, inżynierach, budowniczych lub mistrzach rękodzieła. Ale oprócz innowacyjności w dziedzinie gospodarki czy techniki, istnieje inna, łatwiejsza koncepcja kreatywności, która jest nam zapewne bliższa, a mianowicie kreatywność w sensie artystycznym.

W dużej mierze artyści, którzy olśniewają nas raz po raz, sprawiają, że nasze życie staje się pełniejsze, niezależnie, czy jest to malarstwo, rzeźba, literatura, piosenka, teatr, grafika, fotografia, projektowanie czy nawet film, który dociera do ogromnych mas ludzi. Artyści i dzieła, które tworzą, definiują naszą jakość życia.

Rok Kreatywności jest dobrą okazją do uznania i docenienia tych osób, dzięki którym nasze bezpośrednie środowisko nadaje się do zamieszkania i które mają wpływ na gusta, oceny wartości oraz wymagania młodych Europejczyków dotyczące lepszego życia.

Zdaję sobie sprawę z tego, że istnieje ogromne zapotrzebowanie na technologie innowacyjne i kreatywne, które przynoszą rewolucyjne zmiany. Olśniewają nas fantastyczne samochody, cudowne środki komunikacji oraz wyniki innowacyjnych badań naukowych, ale cóż warte byłoby życie bez pięknych dział sztuki, rzeźb, grafik, tkanin czy też kreatywnych dzieł muzyki i literatury, które nas otaczają?

Mam ogromną nadzieję, że programy Unii Europejskiej obejmą etyczne i materialne uznanie dla kultury, zwłaszcza dzieł, które wzbudzają poczucie dumy z tożsamości europejskiej, w wyniku czego wszyscy nieco bardziej cieszymy się z faktu, że jesteśmy Europejczykami.

Na koniec, choć do tej pory mówiłem o sztuce, pragnę wyrazić nadzieję, że Europejski Instytut Innowacyjności i Technologii, który niedawno został otwarty w Budapeszcie, będzie również miał swój udział w sukcesie tego Roku. Dziękuję za uwagę.

  Leopold Józef Rutowicz (UEN). - Panie przewodniczący! Wzrost poziomu konsumpcji, środków na rozwój gospodarczy, ochronę zdrowia i kulturę w zachodzącym procesie globalizacji w coraz większym stopniu jest zależny od sprawności bazy naukowej, proinnowacyjnego działania i kreatywności obywateli na co dzień, wypracowania lepszych form organizacyjnych i finansowych dla wdrożeń innowacyjnych, pomysłów zwiększających wydajność, polepszających jakość, tworzących miejsca pracy, obniżających koszty i polepszających konkurencyjność.

Istotny w tych działaniach jest rozwój szkolenia, w tym ustawicznego, które powinno przyczynić się do kreowania twórczego myślenia. Proinnowacyjnemu myśleniu powinny sprzyjać środki przekazu, eksponujące osiągnięcia oraz szacunek dla ich twórców. Innowacyjne działania podejmowane w gospodarstwie, gminie, powiecie itd. mogą wyzwolić duże zaangażowanie, o ile zostaną zlikwidowane przeszkody administracyjne i nastąpi pełna integracja społeczeństwa, która w dużym stopniu zależy od polityków.

2009 rok – Rok Kreatywności i Innowacji nie powinien być rokiem przemyśleń, lecz rokiem konkretnego, twórczego działania. Projekt dyrektywy jest dokumentem potrzebnym, a wnioskowane zmiany nie zmieniają jego merytorycznej treści. Dziękuję za sprawozdanie pani Batzeli.

  Małgorzata Handzlik (PPE-DE). - Panie przewodniczący! Innowacyjność i kreatywność są kluczowe dla gospodarek opartych na wiedzy, a taką z pewnością jest gospodarka europejska. Sprostanie wyzwaniom globalizacji, wykorzystanie szans jakie się z nią wiążą wymaga podejścia innowacyjnego i kreatywnego.

Działalność gospodarcza jest tylko jednym z obszarów, w którym innowacyjność i kreatywność są istotnymi czynnikami sukcesu, decydują często o przewadze konkurencyjnej przedsiębiorstw. Bez niej trudno mówić o produktach czy usługach, które wychodzą naprzeciw rosnącym oczekiwaniom konsumentów. Dlatego uważam, iż większe zaangażowanie przedsiębiorstw, a zwłaszcza uwzględnienie ich doświadczenia w wykorzystywaniu potencjału, jaki niesie ze sobą innowacyjność i kreatywność czynnika ludzkiego, powinny być silnie zaznaczone w planach Komisji Europejskiej.

Innowacyjności i kreatywności jako umiejętności trudno się nauczyć, ale bez wątpienia można ją wspierać. Edukacja jest istotna do stymulowania ich rozwoju. Przy czym nie powinna się ona ograniczać tylko do edukacji szkolnej czy akademickiej. Ważne jest, aby promowanie kreatywności i innowacyjności było obecne na wszystkich etapach uczenia się, od różnych form kształcenia i szkolenia przez życie zawodowe aż po okres emerytury. Warto przy promocji innowacyjności i kreatywności wykorzystać doświadczenia istniejących już programów z zakresu edukacji, ale też innych inicjatyw, zwłaszcza tych o zasięgu transgranicznym.

Wierzę, iż ogłoszenie roku 2009 Europejskim Rokiem Innowacji i Kreatywności skutecznie pomoże w zwiększaniu świadomości obywateli, rozpowszechnianiu informacji o dobrych praktykach, stymulowaniu badań, twórczości, a przede wszystkim pobudzi dyskusję na temat polityki i zmian, jakie powinny zostać zainicjowane, aby kreatywność i innowacyjność zyskały większe wsparcie ze strony instytucji europejskich, państw członkowskich i przedsiębiorstw.

  Jerzy Buzek (PPE-DE). - Panie przewodniczący! Rzadko się zdarza, żebym, stając i wygłaszając przemówienie, mógł powiedzieć, że zgadzam się ze wszystkimi przedmówcami. Państwo bardzo pięknie wyjaśniliście i uzasadniliście to, dlaczego potrzebny jest ten rok, szczególnie pięknie, moim zdaniem, powiedział to pan poseł Janowski parę minut temu. Ale ja zgadzam się również z tymi, którzy mówią, że to może być kolejny rok, który niejako „odfajkujemy” i z którego nic nie będzie wynikało. A więc jeśli nie chcemy takich zastrzeżeń zgłaszać za rok czy dwa, to pewnie musimy jeszcze parę konkretów przygotować.

Takim konkretem jest stwierdzenie, że my przecież realizujemy w ten sposób nasz priorytet podstawowy, to znaczy strategię lizbońską. O tym nie słyszałem w żadnym wystąpieniu. To jest szalenie ważny element. I w strategii lizbońskiej po raz pierwszy w ten sposób łączymy problemy techniczno-gospodarcze z problemami związanymi z kontekstem artystycznym. Jeśli mam mówić o konkretach, to uważam, że trzeba to zrobić na dwóch poziomach.

Pierwszy poziom (korzystam z faktu, że jest pan komisarz Figel’ i że zajmuje się szkolnictwem, edukacją) – to systemy edukacyjne. Należy przebadać, jak to wygląda w Unii Europejskiej. Czy matura w naszych szkołach średnich rzeczywiście daje podstawy do kreatywnego myślenia młodzieży, która tę maturę kończy? To musi być prawdziwy przegląd tego, co się dzieje w Europie. Wrażliwość estetyczna, a z drugiej strony zdolności matematyczne, nauki ścisłe – to jest to, czego nam brakuje. Tradycyjne nauki humanistyczne nie dają tego rodzaju możliwości. Także Stowarzyszenie Uniwersytetów Europejskich często na ten temat mówi.

I ostatnia sprawa, bardzo ważna. Jeśli chodzi o środki, jest mowa o możliwości wydesygnowania pewnych środków z poziomu Unii Europejskiej. Musimy postarać się o to, żeby po tym roku mieć w ręku sprawozdanie, konkretne dane, jak to wygląda w poszczególnych krajach członkowskich, czego nam brakuje, w jaki sposób możemy to porównać, bo nigdy tego rodzaju porównań nie robiliśmy w skali europejskiej, tak na poważnie. To pomoże nam w strategii lizbońskiej.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). – (SK) Panie komisarzu! Cieszę się, że jest pan obecny w trakcie tej debaty, bowiem pańskie doświadczenia życiowe są podobne do moich.

Moje własne doświadczenia pozwalają mi na stwierdzenie, że poświęcanie kolejnych Lat Europejskich określonej tematyce zdecydowanie pomaga w podniesieniu poziomu publicznej świadomości i zaangażowania.

Ponieważ dzisiejsza Europa musi zmierzyć się z wyzwaniami i możliwościami, które niesie ze sobą globalizacja, poprzez wzmocnienie kreatywności i innowacyjności, cieszę się na decyzję Komisji o ogłoszeniu roku 2009 Europejskim Rokiem Kreatywności i Innowacyjności.

Siłą napędową innowacyjności są ludzie, ich kompetencje zawodowe, społeczne oraz w zakresie przedsiębiorczości. Co za tym idzie, należy zwrócić szczególną uwagę na kształcenie ustawiczne. Z zadowoleniem przyjmuję proponowane środki mające promować kreatywność i zdolność do innowacyjności na wszystkich etapach kształcenia ustawicznego w trakcie życia zawodowego, aż do emerytury.

Jestem przekonana, że aby osiągnąć cele z 2009 roku, zgodnie z którymi innowacyjność ma przynieść korzyści Europie, zestaw środków powinien być dostosowany do polityki w innych sektorach, którą należy kontynuować po zakończeniu Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacyjności.

  Silvia-Adriana Ţicău (PSE). - (RO) Ogłaszając rok 2009 Europejskim Rokiem Kreatywności i Innowacyjności przyjęliśmy na siebie wiążące zobowiązanie. 42% przedsiębiorstw działających w sektorze przemysłowym i usługowym w UE podaje, że prowadzi działania innowacyjne. W 2003 roku 65% firm niemieckich prowadziło działalność innowacyjną i przyznano 312 patentów na 1 milion mieszkańców. Dla porównania europejska średnia wynosi 128 na 1 milion mieszkańców. W Rumunii jedna piąta przedsiębiorstw prowadzi działalność innowacyjną. W 2006 roku europejskie inwestycje w badania i innowacje wyniosły tylko 1,84% PKB, a cel założony w strategii lizbońskiej był na poziomie 3%.

Inwestycje w badania i innowacje nie rosną w tym samym tempie co PKB w Europie. Uważam, że sondaże, badania opinii publicznej, konferencje i kampanie informacyjne nie wystarczą. Europejski Rok Kreatywności i Innowacyjności musi być rokiem, w którym dotrzymuje się obietnic. Promocja kreatywności wymaga odpowiednich nakładów z budżetu Wspólnoty, jak również z budżetów krajowych. Panie komisarzu! Razem z nami, z Parlamentem Europejskim oraz państwami członkowskimi, podejmuje pan zobowiązanie o zwiększeniu kreatywności i innowacyjności w Europie w 2009 roku.

  Dumitru Oprea (PPE-DE). - (RO) Dziękujemy tym wszystkim, którzy spowodowali, że kraj z Europy Środkowowschodniej świętował kreatywność rok wcześniej, bowiem Budapeszt jest faktycznie stolicą tego nowego trendu w zakresie kreatywności i innowacyjności w Europie. W podobnym duchu proponujemy, aby czołowe uniwersytety miały możliwość promowania polityki europejskiej poprzez organizowanie specjalnych akcji w przynajmniej jednym uniwersytecie z każdego kraju przyjętego w ostatnich dwóch falach rozszerzenia, a eksperci i specjaliści powinni mieć swój udział w tych akcjach. Również proponujemy, aby dwóch lub trzech najlepszych naukowców z krajów przyjętych w trakcie dwóch ostatnich fal rozszerzenia odwiedziło pięć najlepszych uniwersytetów i centrów badań w Europie.

  Marusya Ivanova Lyubcheva (PSE). – (BG) Panie przewodniczący, panie komisarzu! Ustanowienie roku 2009 Europejskim Rokiem Kreatywności i Innowacyjności stwarza okazję do promocji współpracy kulturalnej, naukowej i gospodarczej, przed każdym krajem otwierają się możliwości przygotowania swojego własnego programu krajowego rozbudzającego potencjał kreatywności wśród jego obywateli.

Tak jak ważne jest kształcenie ustawiczne, również kreatywność, która leży u podstaw każdego programu w zakresie innowacyjności, stanowi decydujący czynnik w tworzeniu nowej wartości dodanej w społeczeństwie. Taki program pokazuje, że polegamy na zasobach ludzkich, które rozwijamy i że one stanowią jego trzon. Ważne jest, aby ustanowić bezpośrednią więź pomiędzy edukacją, kulturą a nauką. Ważne jest, aby instytucje miały ze sobą kontakty, dzięki czemu mogą rozszerzyć swój zasięg. Kreatywność i innowacyjność dotyczą każdego wieku. Ważne jest również, aby na rozbudzanie zdolności przeznaczono odpowiednie środki i pozyskano poparcie społeczne. Zdolności ewoluują, ale potrzebują wsparcia, ponieważ siłą napędową społeczeństwa są właśnie osobowości zdolne, utalentowane i kreatywne.

  Ján Figeľ, Komisarz. − (SK) Chciałbym ogromnie podziękować za ciekawą dyskusję, która pokazuje zainteresowanie innowacyjnością i kreatywnością oraz wsparcie Parlamentu dla tego programu. Zauważyłem, że ta debata została zdominowana przez posłów z nowych państw członkowskich, co samo w sobie jest plusem i zapewne wysyła pozytywny sygnał, że rozszerzenie Unii oznacza, iż na nowe tematy i rzeczywistość spogląda się zarówno z perspektywy globalnego świata, jak i z perspektywy lokalnej.

Amerykański socjolog Richard Florida powiedział, że kluczem do społeczeństwa innowacyjnego jest połączenie „trzech T”: talentu, techniki i tolerancji. Każdy ma talent, w pewnym zakresie, w szczególny sposób, różnego rodzaju. Technikę reprezentuje komputer lub instrument muzyczny, być może wózek inwalidzki, jako środek do rozwoju umiejętności. Trzecie T, tolerancja, umożliwia wszystkim, łącznie z wykluczonymi i słabymi, uczestnictwo w procesach prowadzących do doskonalenia, włączenia w główny nurt życia społecznego i zdobycia nowej wiedzy.

Cieszę się, że usłyszeliśmy o kontynuacji celów z 2008 roku, ponieważ naszym celem jest rozwój, na podstawie różnorodności kulturowej i dialogu międzykulturowego, kolejnego wymiaru programu kulturalnego, czyli sektora artystycznego. Pomaga nam to w patrzeniu na kulturę jako kreatywną część społeczeństwa, nie jako konsumenta, nie jako „coś, kiedyś”, ale jako stałą część procesu tworzącego gospodarkę. Kultura ma swój wkład. Kultura nie jest tylko konsumpcją. Jeśli spojrzymy na kulturę w ten sposób, nasz przemysł artystyczny będzie prosperował i tworzył dobre miejsca pracy oraz przyczyniał się do znacznego wzrostu ekonomicznego, który w zasadzie jest tym samym co strategia lizbońska. Nie ma dychotomii (albo biznes albo kultura), jest raczej współistnienie, oczywiście w sposób zrównoważony i rozsądny.

Po drugie, przekładanie wiedzy na praktykę jest bardzo istotne w procesie uczenia się. Nasz proces uczenia się jest często odizolowany, podzielony na osobne fragmenty i ma niewiele wspólnego z potrzebami praktycznymi. Nie chcę mówić zbyt długo, a więc podsumowując, usłyszeliśmy tu wiele głosów wsparcia dla sektora przedsiębiorczości, edukacji biznesowej, odpowiedzialności, bowiem nie tylko Unia Europejska, ale również państwa członkowskie muszą promować i wspierać talent i innowacyjność. Wszystko to jest powiązane z modernizacją systemu edukacji oraz z kształceniem ustawicznym.

Na koniec chciałbym powiedzieć, że innowacyjność jest widoczna nie tylko w produktach końcowych czy nowych usługach. Innowacyjność również widać w nowym podejściu, nowych metodach i nowej mentalności. To jest istotne zadanie na rok 2009: zmienić nasze postrzeganie znaczenia innowacyjności, wartości talentu i kreatywności. Dziękuję bardzo, cieszę się na dalszą współpracę z państwem.

  Katerina Batzeli, sprawozdawczyni. − (EL) Panie przewodniczący! Myślę, że wszyscy tutaj w Parlamencie jednogłośnie oraz poprzez porozumienie polityczne, popieramy pogląd, że rok 2009 powinien zostać Europejskim Rokiem Kreatywności i Innowacyjności. Próbowaliśmy wzmocnić nasze przekonanie o sukcesie programu na rok 2009 i było to tym bardziej możliwe dzięki procedurze współdecydowania. Parlament Europejski utrzymuje, że ta procedura będzie stanowić strategię opartą na porozumieniu pomiędzy instytucjami, nie tylko w podejmowaniu decyzji, ale również w odniesieniu do wdrażania i skuteczności programu.

Teraz chciałabym podkreślić, że Komisja musi uwzględnić obawy naszych posłów dotyczące wdrażania i sukcesu programu podczas monitorowania i przedstawiania propozycji przez władze krajowe oraz zaangażowane strony. Kreatywność i innowacyjność faktycznie stanie się elementem głównym wszystkich naszych programów. Ułatwi ona również mobilność wśród artystów, w sektorze kultury, wśród pedagogów i nauczycieli.

Wymaga to o wiele szerzej zakrojonego audytu niż w przypadku Roku Dialogu Międzykulturowego, gdzie finansowanie było jasne i zagwarantowane w rocznym budżecie Wspólnot Europejskich. Uwzględniając przesłanie pana komisarza i innych posłów w sprawie tego, że powinniśmy monitorować wdrażanie programu, chciałabym zauważyć na forum tej Izby, że dialog międzykulturowy oraz Rok Kreatywności i Innowacyjności musi stać na czele naszej polityki komunikacji z uwagi na wybory do Parlamentu Europejskiego. W ten sposób możemy mieć pewien wkład w mobilizację obywateli na rzecz przedsiębiorczości, kreatywności i kultury.

(Oklaski)

  Przewodniczący. − Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się jutro.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  Bogdan Golik (PSE), na piśmie. – Zanim zostałem europosłem miałem okazję zapoznać się z zasadami funkcjonowania środowiska nauki, jak i prywatnych przedsiębiorców. Zdobyte przeze mnie doświadczenia potwierdzają, że Europie potrzebne jest rozwinięcie zdolności twórczych i innowacyjnych z powodów zarówno społecznych, jak i gospodarczych.

Wydaje mi się, że nadchodzący rok kreatywności i innowacji jest doskonałą okazją, aby zwiększyć konkurencyjność UE w świecie globalizacji. Projekty dotyczące dalszego rozwoju współpracy między państwami członkowskimi w dziedzinie edukacji, wymiany praktyk, jak i Europejskiej Wspólnoty Wiedzy i Innowacji cieszą się poparciem zarówno rządu polskiego, jak i władz unijnych. Z radością powitałem skonsolidowanie idei EIT poprzez ustanowienie jego siedziby w Budapeszcie w czerwcu 2008 r.

Aby w pełni wykorzystać ludzkie umiejętności oraz możliwości płynące z idei takich jak EIT potrzebna jest nie tylko dobrze rozwinięta infrastruktura kształcąca ludzką twórczość, ale również zaplecze zapewniające godne warunki pracy, w których dalszy rozwój będzie możliwy. Korzystając z okazji chciałbym zainteresować Państwa inicjatywą stworzenia w Polsce, a konkretnie w Łodzi, jednej z części EIT. Łódź wyróżnia się w Europie wyjątkowością i innowacyjnością zarówno w świecie nowoczesnej nauki, jak i walorami użytkowymi pomysłów wdrożonych w biznesie. Wykorzystanie sprzyjających okoliczności takich jak Rok Kreatywności i Innowacji oraz wykorzystanie niedocenianego potencjału miast takich jak Łódź może przynieść korzyści nam wszystkim!

  Zita Gurmai (PSE), na piśmie. – (HU) Kreatywność i innowacyjność odgrywają niezwykle ważną rolę, jeśli chodzi o zdolność Europy do skutecznej reakcji na wyzwania i szanse związane z globalizacją. Wykorzystanie wiedzy w bardziej efektywny sposób oraz rozwinięcie innowacyjności stanowią kluczowe elementy gospodarki europejskiej, a więc musimy na nie kłaść specjalny nacisk. Rok Europejski, którego celem jest rozwijanie kreatywności i innowacyjności, ma zwrócić na to uwagę.

Dynamika gospodarki europejskiej w znacznym stopniu zależy od jej zdolności innowacyjnych. Europa musi skoncentrować się na swoich możliwościach w zakresie kreatywności i innowacyjności, zarówno z powodów społecznych, jak i ekonomicznych. Dlatego właśnie uważam, że ważne jest, aby w trakcie Roku Europejskiego również mówić o środkach praktycznych i promowaniu rozwoju innowacyjności.

Wyniki kreatywności i innowacyjności muszą stać się szerzej znane. Z tego powodu, jest szczególne zapotrzebowanie na inicjowanie kampanii informacyjnych i promocyjnych, organizowanie konferencji na wspólnym szczeblu europejskim oraz szczeblu państw członkowskich, regionalnym i lokalnym, formułowanie kluczowych przesłań i upowszechnianie dobrych praktyk.

Sieci klastrów przemysłowych, które są uznawane za siłę napędową innowacyjności muszą być promowane, podobnie jak tworzenie trójkątów wiedzy i rozwijanie różnych form edukacji. Aby promować innowacyjność państwa członkowskie muszą skoncentrować się na osiągnięciach w dziedzinie usług skierowanych na wspieranie innowacyjności, zwłaszcza do celów transferu technologii, na tworzeniu biegunów i sieci innowacyjności poprzez kontakty z uniwersytetami i przedsiębiorstwami, na transferze wiedzy oraz na lepszym dostępie do funduszy.

  Nicolae Vlad Popa (PPE-DE), na piśmie. – (RO) Różnorodność jest jednym ze źródeł innowacyjności, a polityka rozszerzenia UE zaowocowała nowymi źródłami różnorodności w Europie, a co za tym idzie, nowymi źródłami innowacyjności. Niestety, koszty uczestnictwa w programach Erasmus stanowią barierę w dla wielu studentów w Rumunii i Bułgarii, co obniża ich poziom zaangażowania.

Erasmus powstał w 1987 roku w celu umożliwienia studentom mobilności w Europie oraz szans na lepszą karierę zawodową. Dwadzieścia jeden lat później, w programie nie tylko uczestniczyły 2 miliony studentów oraz 3100 uczelni wyższych, ale miał on również aktywny wkład w poprawę życia akademickiego studentów poprzez pomoc w uzyskaniu umiejętności międzykulturowych i pewności siebie.

Chociaż nie był to jeden z wyraźnych celów programu, program Erasmus odniósł sukces uświadamiając studentom istotę Unii Europejskiej: swobodę przemieszczania się w obrębie tej różnorodnej, a jednak zjednoczonej rodziny.

Dlatego, w świetle nadchodzącego Roku Innowacyjności i Kreatywności, uważam, że przeznaczenie dodatkowych funduszy na budżet dla studentów pochodzących z nowych państw członkowskich doprowadziłoby do zwiększonego uczestnictwa w programie i w konsekwencji do wzrostu różnorodności jako źródła innowacyjności i kreatywności.