Πρόεδρος. − Το επόμενο στοιχείο είναι η έκθεση (A6-0310/2008) από τον Thijs Berman, εκ μέρους της Επιτροπής Ανάπτυξης, για τη συνέχεια της Διάσκεψης του Μοντερέι του 2002 για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης (2008/2050(INI)).
Thijs Berman, εισηγητής. − (NL) Κύριε Πρόεδρε, τα Ηνωμένα Έθνη αυτήν τη στιγμή συζητούν τους Στόχους της Χιλιετίας στη Νέα Υόρκη. Αν δεν αλλάξει η κατάσταση, δεν θα επιτύχουμε αυτούς τους στόχους έως το 2015. Αυτό σημαίνει ότι η φτώχεια δεν θα έχει περιοριστεί στο μισό, το ποσοστό μητρικής θνησιμότητας δεν θα έχει μειωθεί σημαντικά και δεν θα επωφελούνται όλα τα παιδιά από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ενίοτε, ακούμε ακόμα και αιτήματα για εγκατάλειψη των Στόχων της Χιλιετίας. Δεν έχουν αποτέλεσμα. Το πρόβλημα είναι η κόπωση των χορηγών της βοήθειας. Αυτός είναι ένας άλλος όρος για τον κυνισμό και την κοντόφθαλμη ιδιοτέλεια. Η ανεπαρκής βοήθεια είναι εγγυημένο ότι δεν θα επιφέρει αποτελέσματα. Είναι αλήθεια ότι τα προγράμματα βοήθειας συχνά αποτυγχάνουν. Και αυτό είναι το πρόβλημα. Η πολύ λίγη βοήθεια δεν έχει αποτέλεσμα. Είναι σαν ένας προπονητής ποδοσφαίρου να εξόπλιζε την ομάδα του με παπούτσια μόνο για το δεξιό τους πόδι. Έπειτα από καμιά δεκαριά παιχνίδια, λέει «χάνετε κάθε φορά, δεν θα τα καταφέρετε ποτέ». Φεύγω – κρατήστε τα παπούτσια, αλλά από εδώ και εμπρός, είστε μόνοι σας.»
Υπάρχουν πολλές χώρες όπου η βοήθεια παράγει αποτελέσματα. Η κλίμακα της βοήθειας είναι σημαντική. Στη Ρουάντα, παρασχέθηκε σημαντική βοήθεια μετά τη γενοκτονία. Η χώρα ανέκαμψε αξιοθαύμαστα. Υπάρχουν πολλές κριτικές τις οποίες κάποιος θα μπορούσε να στρέψει εναντίον του Προέδρου Kagame – και εγώ ο ίδιος έχω πολλές – αλλά, μετά τον τρόμο του 1994, η Ρουάντα προσφέρει ένα μάθημα ζωής σε ολόκληρο τον κόσμο. Ωστόσο, χωρίς βοήθεια, η οικονομική της ανάπτυξη θα ήταν λιγότερο εντυπωσιακή. Στη Μοζαμβίκη επίσης, η βοήθεια επέφερε αποτελέσματα και υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα. Από τη στιγμή που διατυπώθηκαν οι Στόχοι της Χιλιετίας, 29 εκατομμύρια παιδιά κατάφεραν να επωφεληθούν από την πρωτοβάθμια σχολική φοίτηση. Εάν ο κόσμος τηρούσε τις υποσχέσεις του, δεν θα υπήρχε επισιτιστική κρίση. Αν κάθε ευημερούσα χώρα δαπανούσε το 0,7% του ΑΕΠ της σε αναπτυξιακή βοήθεια, ο αριθμός των υποσιτισμένων παιδιών τώρα δεν θα αυξανόταν ξανά, μετά την πτωτική του πορεία επί σειρά ετών.
Επομένως, αυτή η έκθεση συνιστά μια αιχμηρή υπενθύμιση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς τα κράτη μέλη για την τήρηση των υποσχέσεών τους, ιδίως προς εκείνα τα κράτη μέλη που κωλυσιεργούν – Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιταλία, για να ονομάσουμε απλώς τα μεγάλα κράτη μέλη. Αυτές οι χώρες πρέπει να αυξήσουν τη βοήθειά τους έως το 2015, εντός ενός σαφούς χρονικού πλαισίου και σε ίσες προσαυξήσεις. Χωρίς αναβολές, επειδή μια όψιμη απότομη αύξηση έπειτα από μια σειρά μικρών αυξήσεων θα σήμαινε ότι οι φτωχές χώρες αποτυγχάνουν να λάβουν βοήθεια αξίας 17 δισεκατομμυρίων ευρώ από τώρα και μέχρι το 2015.
Ένα πράγμα πρέπει να είναι σαφές: τα δημόσια κονδύλια μεμονωμένα δεν αρκούν για να ξεκινήσουν και να συνεχίσουν την ανάπτυξη. Χρειάζεται κάτι περισσότερο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συνεχίσει να επενδύει στην ειρήνη και την ασφάλεια, στην καλή διακυβέρνηση και στο σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στην Κένυα, αυτό επέφερε αποτελέσματα, χάρη στην πίεση από την Ευρώπη, και ο Raila Odinga είναι τώρα πρωθυπουργός. Στο Ανατολικό Τσαντ, το EUFOR δυσκολεύεται πολύ περισσότερο. Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας η χρήση ιδιωτικών κονδυλίων για δημόσιους στόχους. Η δυνατότητα δανεισμού χρημάτων είναι βασική εδώ. Τα δάνεια σπάνια διατίθενται στους φτωχότερους και αυτό πρέπει να αλλάξει. Με την ανάπτυξη ως στόχο, πρέπει να υπάρχει ίση πρόσβαση για τις γυναίκες καθώς και για τους άνδρες, όχι τιμωρητικά επιτόκια, επένδυση σε ευκαιρίες για μικρούς εργοδότες που είναι πολύ καλοί στη δικτύωση, όλα αυτά σε σύνδεση με τοπικούς οργανισμούς. Οι ιδιωτικές τράπεζες δεν σκέφτονται αυτόματα αυτούς τους όρους και δανείζουν πιο εύκολα χρήματα σε άνδρες παρά σε γυναίκες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη διαφορά εδώ μέσω των πιστωτικών εγγυήσεων. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων πρέπει να δανείσει πολύ περισσότερα χρήματα από ό,τι τώρα σε ιδρύματα μικροπίστωσης. Αυτά τα στοιχεία δίνουν στους ανθρώπους μια πραγματική ευκαιρία να καταδείξουν την υπόστασή τους και να εδραιώσουν την ίδια την ύπαρξή τους ως ανεξάρτητων, αυταρκών πολιτών. Οι φτωχές χώρες χρειάζονται επίσης να αποκτήσουν μεγαλύτερο δικαίωμα έκφρασης στο ΔΝΤ.
Χρειάζονται επίσης περισσότερα χρήματα, για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής χρησιμοποιώντας το σύστημα εμπορίας εκπομπών άνθρακα. Ο ρυπαντής πληρώνει. Δεν ευθύνονται οι φτωχές χώρες για την παγκόσμια υπερθέρμανση. Η βοήθεια εδώ πρέπει να εστιάσει σε βιώσιμες μορφές ενέργειας.
Η αναπτυξιακή πολιτική είναι βασική υπόθεση για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι ισχυρός παράγοντας στην παγκόσμια σκηνή, κάθε κράτος μέλος με τον τρόπο του, αλλά συνεργαζόμενα και συνεισφέροντας το 0,7% του ΑΕΠ. Αυτός είναι ο Στόχος της Χιλιετίας υπ’ αριθμόν 8 και η επίτευξη αυτού του όγδοου στόχου θα φέρει τους υπόλοιπους στόχους λίγο εγγύτερα στην εκπλήρωση.
Συμπερασματικά, στο χρονικό διάστημα που χρειάστηκα για να εκφωνήσω αυτή την ομιλία, ογδόντα άνθρωποι θα έχουν πεθάνει από λιμοκτονία και πενήντα παιδιά κάτω της ηλικίας των πέντε ετών θα έχουν πεθάνει από ασθένειες που θεραπεύονται εύκολα.
Ján Figeľ, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να εκφράσω ευγνωμοσύνη ιδίως προς τον κ. Thijs Berman για την έκθεσή του. Είναι πολύ εμπεριστατωμένη και μελλοντοστραφής.
Νομίζω ότι αυτή η έκθεση είναι πολύ καίρια και μπορεί να έχει επίδραση ιδίως σε δύο τομείς. Ο ένας είναι οι διαπραγματεύσεις των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη για το έγγραφο αποτελεσμάτων της Διάσκεψης Αναθεώρησης της Ντόχα για τη Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης, που πρέπει να ξεκινήσει στο τέλος Νοεμβρίου. Δεύτερον, η θέση της ΕΕ για τις διαπραγματεύσεις στα Ηνωμένα Έθνη και η συμβολή της ίδιας της Ευρώπης σε ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα της διάσκεψης της Ντόχα. Αυτή η θέση είναι υπό διαμόρφωση αυτήν τη στιγμή.
Το 2002, όπως είπατε, το Μοντερέι ήταν μια επιτυχία. Οι αναπτυγμένες και οι αναπτυσσόμενες χώρες ένωσαν τις δυνάμεις τους και δεσμεύτηκαν σε ένα συγκεκριμένο σύνολο ενεργειών, την αποκαλούμενη «Συναίνεση του Μοντερέι» (Monterrey Consensus). Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν ισχυρός και αποφασιστικός, προκειμένου να επιτευχθεί αυτό το επιτυχημένο αποτέλεσμα. Νομίζω ότι η Ευρώπη παρακολουθεί σοβαρά τις δεσμεύσεις που έγιναν στην Ντόχα και η Επιτροπή αξιολογεί την πρόοδο στα κράτη μέλη μας σε ετήσια βάση. Το 2005, η ΕΕ αναθεώρησε και ενίσχυσε περαιτέρω τις δεσμεύσεις μας.
Οι σημαντικότερες δεσμεύσεις της ΕΕ είναι οι δεσμευτικοί από πλευράς προθεσμιών στόχοι για την αύξηση του όγκου της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας, με σκοπό να δαπανήσει, έως το 2015, το 0,7% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ για την ανάπτυξη. Νομίζω ότι όλοι γνωρίζετε ότι αποφασίσαμε να το επιτύχουμε αυτό βήμα προς βήμα με τον πρώτο άμεσο στόχο το 2006 – που επιτεύχθηκε συλλογικά από την ΕΕ. Η επόμενη προθεσμία είναι το 2010, όταν η βοήθεια που παρέχουμε πρέπει να φτάνει συλλογικά το 0,56% του ΑΕΠ.
Τον φετινό Ιούνιο (2008), το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανεπιβεβαίωσε σθεναρά αυτές τις δεσμεύσεις, ένα ευπρόσδεκτο και θεμελιώδες μέτρο, εφόσον τα επίπεδα βοήθειας της ΕΕ μειώθηκαν πέρυσι, για πρώτη φορά μετά το Μοντερέι. Αυτή ήταν μια αρκετά αρνητική ένδειξη. Με αυτό το υπόβαθρο, η Επιτροπή παραμένει βέβαιη ότι τα επίπεδα βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αυξηθούν ξανά από το 2008 – φέτος. Τα πολυετή κυλιόμενα χρονοδιαγράμματα, που απεικονίζουν με ποιον τρόπο επιθυμεί κάθε κράτος μέλος να επιτύχει τους συμφωνημένους στόχους, είναι ένα σημαντικό εργαλείο σε αυτό το πλαίσιο. Πρέπει να δούμε τη συνολική εικόνα, αλλά και ένα μωσαϊκό ανά χώρα.
Μετά το Μοντερέι, η Ευρωπαϊκή Ένωση σημείωσε επίσης πρόοδο στις υπόλοιπες δεσμεύσεις της. Ο στόχος της Διάσκεψης της Ντόχα είναι να αξιολογήσει την πρόοδο που σημειώθηκε, να επιβεβαιώσει εκ νέου τις δεσμεύσεις, να προσδιορίσει τα εμπόδια, αλλά και να εξεύρει τρόπους για την υπέρβαση αυτών των εμποδίων. Πρέπει επίσης να αφορά τις νέες προκλήσεις, για παράδειγμα την κλιματική αλλαγή και τις υψηλές και ευμετάβλητες τιμές των τροφίμων, των καυσίμων και των βασικών εμπορευμάτων, υπό το φως της παγκόσμιας οικονομικής κατάρρευσης ή ακόμα και της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Η Επιτροπή ελπίζει ότι, στην Ντόχα, η διεθνής κοινότητα θα επιβεβαιώσει εκ νέου την παγκόσμια εταιρική σχέση για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης βάσει κοινών ευθυνών μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Συνεπώς, δεν πρόκειται για μονόδρομη, αλλά για αμφίδρομη διαδικασία.
Η Ντόχα πρέπει να οδηγήσει σε ένα μελλοντοστραφές αποτέλεσμα προσανατολισμένο στην ανάληψη συγκεκριμένων ενεργειών, που διευκολύνει μια αποτελεσματική υλοποίηση της Συναίνεσης του Μοντερέι σε όλες της τις διαστάσεις, περιλαμβανομένης της κινητοποίησης των εγχώριων πόρων, των ξένων άμεσων επενδύσεων για την ανάπτυξη, του διεθνούς εμπορίου, του εξωτερικού χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών, της οικονομικής και τεχνικής συνεργασίας και της παγκόσμιας διακυβέρνησης.
Η έκθεση που πρόκειται να υιοθετήσετε επιλαμβάνεται ενός πλήθους προκειμένων ζητημάτων και παρέχει μια ευπρόσδεκτη συμβολή στη διεθνή συζήτηση. Σας ευχαριστώ για την έκθεσή σας και για την προσοχή σας.
Πρόεδρος. − Η συζήτηση έληξε.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο.
Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)
Sirpa Pietikäinen (PPE-DE), γραπτώς. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Berman για την άριστη έκθεσή του, η οποία συνοψίζει καλά την κατεύθυνση που ακολουθεί η αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ: έχει επιτευχθεί ανάπτυξη, αλλά μένουν ακόμα να γίνουν πολλά.
Πολύ πρόσφατα, η ΕΕ δημοσίευσε μια ερευνητική διατριβή με τίτλο «Αναπτυξιακοί στόχοι της Χιλιετίας στο μέσο της διαδρομής», που εξέταζε την υλοποίηση των Στόχων της Χιλιετίας και το ρόλο της Ένωσης στην επίτευξή τους. Η έκθεση συμπέρανε ότι υπήρξε θετική ανάπτυξη, αλλά και τομείς που χρειάζονταν βελτίωση.
Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας στον κόσμο, με ποσοστό που ανέρχεται στο 60% συνολικά. Το 2006, η ΕΕ πέτυχε τον επίσημο στόχο της να διοχετεύσει το 0,31% του συνδυασμένου ΑΕΠ της σε αναπτυξιακή βοήθεια.
Παρά την επίτευξη του στόχου του 2006, το ποσό της βοήθειας είναι ανεπαρκές και οι προβλέψεις για το 2007 καταδεικνύουν ότι μειώνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς. Οι περισσότερες από τις χώρες της ΕΕ δεν έχουν αυξήσει το ποσό της αναπτυξιακής βοήθειας που δώρισαν πέρυσι και, σε ορισμένες χώρες, αυτό το ποσό στην πραγματικότητα έχει μειωθεί κατά περισσότερο από 100%. Συνεπώς, οι χώρες της ΕΕ, που δεσμεύτηκαν ως προς τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας, πρέπει να βελτιωθούν σε πολλά σημεία.
Σύμφωνα με τους καθορισμένους στόχους της ΕΕ, το ποσοστό για τη βοήθεια πρέπει να ανέλθει σε 0,7% του ΑΕΠ έως το έτος 2015. Τα αναπτυξιακά προβλήματα και η φτώχεια δεν θα εξαλειφθούν αυτόματα με το 0,7%: υπάρχει μια επείγουσα ανάγκη για σχεδιασμό, συγκρότηση και εποπτεία. Χωρίς μετρητά, ωστόσο, δεν θα συμβεί τίποτα και είναι πολύ σημαντικό να εμμείνουμε σε αυτόν το στόχο και στην υπόσχεσή μας.