Volledig verslag van de vergaderingen

Dinsdag 23 september 2008 - Brussel

14. Migratie naar de tweede generatie van het Schengeninformatiesysteem (SIS II) (besluit) – Migratie naar de tweede generatie van het Schengeninformatiesysteem (SIS II) (verordening) (debat)

  De Voorzitter. Aan de orde is de gecombineerde behandeling van:

– het verslag (A6-0351/2008) van Carlos Coelho, namens de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken, over het ontwerp voor een besluit van de Raad over de migratie van het Schengeninformatiesysteem (SIS 1+) naar het Schengeninformatiesysteem van de tweede generatie (SIS II) [12059/1/2008 – C6-0188/2008 – 2008/0077(CNS)], en

– het verslag (A6-0352/2008) van Carlos Coelho, namens de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken, over de ontwerpverordening van de Raad over de migratie van het Schengeninformatiesysteem (SIS 1+) naar het Schengeninformatiesysteem van de tweede generatie (SIS II) (verordening) [11925/2/2008 – C6-0189/2008 – 2008/0078(CNS)].

  Carlos Coelho (PPE-DE). – (PT) Mijnheer de Voorzitter, mijnheer de fungerend voorzitter van de Raad, mijnheer de vicevoorzitter van de Europese Commissie, dames en heren, wij bestuderen hier twee instrumenten: een verordening en een besluit over migratie van SISone4all naar SIS II, met inbegrip van een alomvattende test waarmee zal worden beoordeeld of het uitvoeringsniveau van SIS II overeenkomt met dat van het huidige systeem. Deze voorstellen zijn het resultaat van een wijziging in de migratiestrategie.

Vier punten: ten eerste, het oorspronkelijke plan was om een migratie van vijftien lidstaten uit te voeren in een proces dat ongeveer acht uur zou duren. Inmiddels is het aantal lidstaten gegroeid tot 25, wat het proces veel ingewikkelder en moeilijker heeft gemaakt. Ten tweede moet worden voorzien in een tijdelijke technische architectuur waarmee wordt gewaarborgd dat SIS1+ en SIS II gedurende een beperkte overgangsperiode naast elkaar kunnen opereren. Dit is een verstandige oplossing die onze steun verdient en ons in de gelegenheid stelt een reservesysteem achter de hand te houden voor het geval er iets misloopt. Ten derde zal tijdens de genoemde overgangsperiode een technisch instrument – een converter – ter beschikking worden gesteld dat het centrale systeem van SIS I verbindt met het centrale systeem van SIS II, zodat beide systemen dezelfde informatie kunnen verwerken en alle lidstaten op hetzelfde niveau blijven. Tot slot loopt het mandaat dat in 2001 aan de Commissie is verleend eind dit jaar af.

Wij hebben vier zorgpunten aangestipt. Ten eerste moet de Europese Commissie blijven beschikken over een mandaat voor de verdere ontwikkeling van SIS II totdat het systeem operationeel is. Wij zijn gekant tegen het idee – dat in overweging is genomen – om het mandaat van de Commissie te beëindigen zodra de werkzaamheden met betrekking tot het centrale systeem van het C-SIS zijn afgerond. Ten tweede moeten de bevoegdheden van de Europese Commissie en de lidstaten duidelijk worden afgebakend. Ten derde is het noodzakelijk dat wordt voldaan aan alle voorwaarden die vervat zijn in nr. 2, waarin de rechtsgrondslag van het SIS wordt vastgesteld, voordat migratie van de gegevens plaatsvindt. Ten vierde moet deze migratie worden verricht in een eenmalig proces dat door alle lidstaten wordt uitgevoerd.

De voorstellen die wij hebben ontvangen op 3 september, op dezelfde dag dat ze zijn goedgekeurd in het Coreper, houden belangrijke wijzigingen in ten opzichte van de oorspronkelijke voorstellen. Normaal moet het Parlement geraadpleegd worden wanneer de voorgelegde teksten substantiële wijzigingen vertonen, maar we zijn voor de zoveelste keer gebonden aan een strak tijdschema. Het mandaat van de Commissie verstrijkt eind 2008 en het is onontbeerlijk dat de Raad deze voorstellen eind oktober goedkeurt. Het Parlement geeft eens te meer blijk van verantwoordelijkheidsbesef, en het is niet onze schuld dat het proces vertraging heeft opgelopen. De aangebrachte wijzigingen komen overigens tegemoet aan het merendeel van de zorgpunten die ik in mijn ontwerpverslagen heb uiteengezet. Ik stel met name vast dat de verantwoordelijkheden van de Commissie en de lidstaten duidelijker worden afgebakend en dat de Commissie over een mandaat voor de verdere ontwikkeling van SIS II zal beschikken totdat het systeem operationeel is.

Tot besluit feliciteer ik het Franse voorzitterschap met de enorme inspanningen die het heeft geleverd om een goed akkoord te bereiken tussen de Commissie en de lidstaten, wat aanvankelijk een moeilijke opgave leek. Het Europees Parlement wil er mede voor zorgen dat zich geen nieuwe vertragingen voordoen en dat SIS II operationeel is op de nieuwe ingangsdatum: 30 september 2009. Het verontrust ons evenwel dat diverse deskundigen in informele gesprekken hebben verklaard dat deze datum hoogstwaarschijnlijk ook niet gehaald zal worden.

Er zijn twee essentiële punten die het Europees Parlement van fundamenteel belang acht en die de steun van alle fracties genieten. Ten eerste moet het Europees Parlement om de zes maanden in kennis worden gesteld van de ontwikkeling van het project en ten tweede mag het mandaat dat aan de nieuwe Commissie wordt verleend geen mandaat voor onbepaalde tijd zijn en moet worden voorzien in de verplichting om het Europees Parlement opnieuw te raadplegen indien een vertraging van meer dan een jaar optreedt. Wij hopen van harte dat het project deze keer tijdig zal worden voltooid en dat SIS II op de geplande datum in werking kan treden.

  De Voorzitter. – Het woord wordt gevoerd door de Raad. Mijnheer Jouyet, namens het Parlement wil ik u bedanken dat u de hele dag aanwezig bent. Mijns inziens is de aandacht waarmee u deze vergadering volgt een bewijs van uw toewijding aan Europa.

  Jean-Pierre Jouyet, fungerend voorzitter van de Raad. – (FR) Hartelijk dank voor uw vriendelijke woorden, mijnheer de Voorzitter. Ik maak u uiteraard hetzelfde compliment met betrekking tot uw inzet voor Europa, en datzelfde geldt voor de ondervoorzitter van de Commissie, de heer Barrot.

Mijnheer Coelho, dames en heren, het Schengensysteem moet worden hervormd. Alleen zo kunnen we al die nieuwe functies creëren waar we met het oog op misdaadpreventie en grenscontrole behoefte aan zullen krijgen. Het “SISone4ALL”-systeem, dat op initiatief van het Portugees voorzitterschap is ontwikkeld, is een goed compromis. De lidstaten die in 2004 zijn toegetreden zijn erin opgenomen. Belangrijker nog is dat dit systeem heeft geleid tot het opheffen van de controles bij de interne grenzen over land. Dat was in december. De controles bij de interne grenzen in de lucht zijn iets later, in maart, weggevallen.

Het heeft ons allemaal ontroerd toen het laatste stukje ijzeren gordijn werd verwijderd en wij er getuige van mochten zijn dat de Slowaakse en de Oostenrijkse ministers samen de houten barrière bij de Berg-Petržalka-grensovergang ten oosten van Wenen symbolisch doorzaagden. Ik geloof dat elke overtuigde Europeaan met trots vervuld is bij de gedachte dat het beginsel van vrij verkeer nu van toepassing is op een gebied van 3,6 miljoen vierkante kilometer. Dat is de grootste ruimte voor vrij verkeer in de wereld. Die vrijheid kan, zoals u weet, alleen functioneren als er ook een elektronisch systeem bestaat voor het identificeren van mensen die van misdaden worden verdacht en voor het opsporen van valse documenten en gestolen paspoorten. En dat alles met inachtneming van strenge regels voor gegevensbescherming om zo de individuele vrijheden te garanderen. Ik wil dat graag benadrukken.

Het is echter zo – u heeft daar terecht op gewezen – dat het huidige systeem de inzet van nieuwe technologie niet toelaat, ook niet als die technologie voldoet aan de grondbeginselen van gegevensbescherming, en dan in de eerste plaats het evenredigheidsbeginsel. Hoe kan de politie efficiënt optreden met een database die hun geen digitale foto’s van gezochte misdadigers kan laten zien voor doeleinden van een doeltreffende identificatie? Dat is de reden waarom de doelstellingen van het Schengen II- en SIS II-informatiesyteem moeten worden gehandhaafd. Zoals u heeft uitgelegd is dat de kern van dit debat. Mijnheer de Voorzitter, ik wil bij deze de ondervoorzitter van de Commissie, de heer Barrot, namens de Raad bedanken. De heer Barrot heeft een nieuw mandaat ontvangen en zich bereid verklaard toezicht te houden op de ontwikkeling van de nieuwe centrale database van het SIS en de aansluiting van dit systeem op de nationale databases. Ik wil hem graag bedanken voor zijn persoonlijke betrokkenheid bij dit project.

In de ontwerpteksten waarover u morgen zult stemmen is de verdeling van de bevoegdheden tussen de lidstaten en de Commissie duidelijker vastgelegd. En dat geldt voor alle etappes van het project – projectontwikkeling, afsluitende tests, de interim- en de conversiefase, en de uiteindelijke migratie van het ene naar het andere systeem. Het ging erom een goed evenwicht te vinden tussen de verplichtingen van de lidstaten en de verantwoordelijkheden van de Europese Commissie.

Ik wil de heer Coelho uitdrukkelijk bedanken. Hij heeft snel en op een efficiënte en fantasierijke wijze aan dit belangrijke project gewerkt, samen met zijn collega’s van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken. Ik wil hem vragen mijn woord van dank door te geven aan de voorzitter van de commissie, de heer Deprez. De heer Coelho heeft opgeroepen tot het steunen van de teksten die we voor het plenum van vandaag nodig hebben. En in die teksten zijn de voorstellen die u, mijnheer Coelho, heeft gedaan opgenomen. Met de steun van het Parlement kunnen we nu overstappen op een volgende fase in de overgang naar SIS II, en wel voordat het mandaat – een ad-hocmandaat, moet ik zeggen – van de Commissie op 31 december verloopt. Ik wil de vicevoorzitter op dit punt graag geruststellen.

Het introduceren van een nieuw systeem vertegenwoordigt uiteraard een enorme technologische uitdaging. We hebben de omvang daarvan aanvankelijk onderschat. Zoals u zich kunt voorstellen is de overdracht van 22 miljoen data door 24 partijen met nationale databases die allemaal een verschillend formaat aanhouden geen geringe opgave. De inspanningen die er in het kader van dit project zijn gedaan volstonden echter om deze taak te volbrengen. Er zijn enorme financiële en technische investeringen gedaan, reden waarom het Europees Parlement nauwkeurig op de hoogte moet worden gehouden van zowel de vooruitgang die wordt geboekt als de moeilijkheden die we ondervinden bij het overstappen op het nieuwe systeem. Zoals u heeft aangegeven, mijnheer Coelho, moet er een deadline worden vastgelegd voor het testen van het nieuwe systeem. We kunnen dan controleren of het in september volgend jaar – zoals we allemaal hopen – geheel operationeel is, zoals afgesproken op de Raad van ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken van 6 juni.

We zijn ons ervan bewust dat dit een ambitieuze deadline is. De technische experts realiseren dat ook. We kunnen deze deadline alleen halen als iedereen zich volledig voor het SIS II-project inzet en bereid is de daarmee samenhangende verantwoordelijkheden te aanvaarden. Met dit verslag laat het Europees Parlement vandaag een positief signaal uitgaan, en wel door volmaakt legitieme vragen te stellen. Dat is de reden waarom de Raad voorstelt om de ingediende amendementen – die, zo zou ik willen onderstrepen, de steun genieten van alle fracties in het Europees Parlement – zonder voorwaarden goed te keuren. Ik dank u allemaal voor uw inspanningen.

  Jacques Barrot, vicevoorzitter van de Commissie. − (FR) Mijnheer de Voorzitter, ook ik zou op mijn beurt het voorzitterschap en Jean-Pierre Jouyet willen bedanken voor zijn instemming met het verslag van de heer Coelho, want ik denk echt dat we de vaart erin moeten houden en snel vooruitgang moeten boeken op dit hoogst belangrijke terrein. Daarnaast zou ik ook de heer Coelho willen bedanken voor zijn verslag en zijn persoonlijk inzet ten behoeve van het welslagen van SIS II. Als SIS II er ooit komt, dan is dat in niet geringe mate aan u te danken, mijnheer Coelho.

Uit uw verslag blijkt opnieuw hoezeer de plannen voor de ontwikkeling van het Schengeninformatiesysteem van de tweede generatie (SIS II) zich in de warme belangstelling en de voortdurende steun van het Parlement mogen verheugen. Het lijdt geen twijfel dat SIS II een sleutelinstrument zal worden voor de gemeenschappelijke ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid, en om dat te bereiken is het natuurlijk in de eerste plaats van belang dat dit systeem zo snel mogelijk operationeel wordt.

Ik ben dus blij dat er overeenstemming is bereikt over de rechtsinstrumenten inzake de migratie van SIS 1 naar SIS II. Deze uitkomst is aanvaardbaar omdat aan de volgende drie grondbeginselen wordt vastgehouden:

– een duidelijke afbakening van de taken en verantwoordelijkheden van de betrokkenen (lidstaten, Commissie en Raad);

– efficiënte en ondubbelzinnige besluitvormingsprocessen;

– de vaststelling van bindende termijnen.

Door dit rechtskader voor oktober aan te nemen zorgen we dat we het benodigde werk voor SIS II in 2009 kunnen voortzetten. De datum van 30 september 2009, die nu is opgenomen in de voorstellen voor rechtsinstrumenten voor de migratie, is inderdaad, zoals Jean-Pierre Jouyet aangaf – u zei het al, mijnheer de fungerend voorzitter – een ambitieuze termijn. Zelfs van de zomer nog hebben we, na informeel overleg met de deskundigen uit de lidstaten, bepaalde lopende tests met de lidstaten moeten opschorten.

De contractant heeft nu 20 dagen de tijd om de bestaande problemen te verhelpen. Het staat evenwel vast dat we al deze mogelijke problemen, die het hele tijdschema voor SIS II kunnen ophouden, goed in de gaten moeten houden. We overleggen nu met de lidstaten over de beste aanpak voor de afronding van de werkzaamheden aan SIS II. We moeten daarbij een goed evenwicht zien te vinden tussen de politieke prioriteit die aan dit systeem is verbonden en tegelijkertijd de garantie dat het de nationale autoriteiten die er gebruik van zullen maken, optimaal van dienst zal zijn.

Hoe dan ook geven de voorziene aanpassingsmechanismen ons de nodige flexibiliteit en verplichten ze ons om op het vlak van de ontwikkeling de nodige transparantie in acht te nemen. We zijn het dan ook volledig eens met uw amendementen, mijnheer Coelho, dat spreekt vanzelf.

Enerzijds biedt een vervaldatum van eind juni 2010 voor de wetgevingsbesluiten over migratie ons voldoende speelruimte in geval van problemen met de afronding van de ontwikkeling van SIS II of met de migratie, en de garantie dat SIS II midden 2010 volledig operationeel is.

Anderzijds zullen de verslagen over de ontwikkeling van SIS II en de migratie van SIS 1 naar SIS II, tweemaal per jaar ingediend door de Commissie, de transparantie waarborgen van de werkzaamheden aan SIS II voor het Parlement.

Ik voor mij, mijnheer de Voorzitter, zou erop willen hameren – net als de heer Jouyet die namens het voorzitterschap het woord voerde – dat, om van Schengen werkelijk over de hele linie een succes te maken, voor zover het dat nog niet is, we niet zonder SIS II kunnen. Het is echt een technologisch hoogstandje, dat laat zien wat Europa vermag als het besluit om nieuwe technologieën te gebruiken. En het is volstrekt essentieel.

Daarom wil ik het Parlement hartelijk bedanken dat het bijkans unaniem met al deze aspecten heeft ingestemd en het verslag van de heer Coelho heeft aangenomen.

  Marian-Jean Marinescu, namens de PPE-DE-Fractie. – (RO) Ik steun het voorstel van de rapporteur om de termijn voor dit nieuwe pakket wetgevingsmaatregelen op 30 juni 2010 vast te stellen; dit is van belang om eventuele vertragingen te voorkomen in de implementatie van het Schengeninformatiesysteem van de tweede generatie, SIS II.

De afschaffing van grenscontroles op het land en op zee, die op 21 december 2007 van kracht is geworden, evenals van grenscontroles in de lucht (maart 2008) is een stap die betrekking heeft op negen van de tien lidstaten. De Raad heeft besloten dat het grenstoezicht in de drie lidstaten die nog niet tot het Schengengebied behoren – Cyprus, Roemenië en Bulgarije – wordt opgeheven zodra gegarandeerd kan worden, na evaluatie, dat het Schengensysteem bedrijfsgereed is. Echter, het functioneren van het Schengensysteem in deze drie lidstaten is afhankelijk van het functioneren van SIS II in de huidige Schengenlanden. De ingebruikname van SIS II was, zoals bekend, oorspronkelijk gepland in mei 2007, maar werd vervolgens uitgesteld tot december 2008 en nu opnieuw tot september 2009. Deze aanpassingen van de planning kunnen vertragingen in de genoemde drie lidstaten veroorzaken. Laten we niet vergeten dat elk van deze drie lidstaten aan de buitengrens van de Europese Unie ligt en dat deze landen zowel land- als zeegrenzen hebben.

De eerste twee maatregelen in het Schengenacquis zijn de afschaffing van grenstoezicht, waarbij het grenstoezicht naar de buitengrenzen worden verplaatst, en gemeenschappelijke procedures voor de controle van personen die de buitengrenzen passeren. Deze maatregelen in het acquis worden ondermijnd door het feit dat landen als Roemenië, Bulgarije en Cyprus afhankelijk zijn van de vertraagde implementatie van SIS II in landen die tot het Schengengebied behoren. Daarom verzoek ik de Commissie en het Franse voorzitterschap om de problemen met het beheer van SIS II op te lossen en met de contractant te onderhandelen om te voorkomen dat een aangepaste planning voor de implementatie van SIS II opgelegd wordt.

  Roselyne Lefrançois, namens de PSE-Fractie. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, Martine Roure, de schaduwrapporteur namens de Sociaal-democratische Fractie in het Europees Parlement voor dit verslag, kan vandaag niet aanwezig zijn en ik vervang haar.

Ik deel de opmerkingen van de rapporteur en wil hem bedanken voor zijn werk. Hoe de zaken er nu voor staan is inderdaad volstrekt onaanvaardbaar. De invoering van SIS II is aanzienlijk vertraagd. We hebben het mandaat van de Commissie al moeten verlengen tot eind december 2008 voor de uitvoering van deze migratie, maar nu heeft de Commissie opnieuw een fikse vertraging opgelopen en vraagt ze om een verlenging van haar mandaat voor onbepaalde tijd om de migratie uit te voeren. Ik vind dit onaanvaardbaar, want dan zou het Europees Parlement helemaal niet meer geraadpleegd worden over deze kwestie.

Dat wil niet zeggen dat we willen dat de migratie van SIS naar SIS II inderhaast gebeurt, want dat zou ten koste gaan van de kwaliteit en de veiligheid van de gegevens en het systeem als geheel. Alle voorzorgsmaatregelen moeten dan ook genomen worden om de bescherming van de gegevens en de veiligheid van het systeem te garanderen. Daarom zouden wij kunnen instemmen met een nieuwe verlenging van het tijdschema en het mandaat van de Commissie om deze migratie tot een goed einde te brengen.

Dit proces mag echter in geen geval worden voortgezet buiten de democratische controle van het Europees Parlement om. Daarom steunt de PSE-Fractie de rapporteur, om de bevoegdheden van het Europees Parlement veilig te stellen.

  Henrik Lax, namens de ALDE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ook ik wil graag de rapporteur complimenteren met zijn zeer goede werk.

Het Schengeninformatiesysteem is de grootste gemeenschappelijke Europese database, het grootste gezamenlijke informatiesysteem voor de lidstaten. Deze informatie kan door de politie en de rechterlijke macht worden gebruikt bij de samenwerking in strafrechtelijke zaken, voor het controleren van individuen bij buitengrenzen of op nationaal grondgebied en tevens voor de afgifte van visa en verblijfsvergunningen.

Wat een rol speelde bij het besluit om de tweede generatie van het SIS – SIS II – in het leven te roepen was dat er met biometrische gegevens en nieuwe typen waarschuwingssystemen moest worden gewerkt, onder meer vanwege het Europees aanhoudingsbevel. SIS II is ook nodig, zoals we hebben gehoord, om de nieuwe lidstaten te laten meedoen.

Het nieuwe systeem zou oorspronkelijk in maart 2007 worden ingevoerd. Dit is vele malen uitgesteld en volgens het nieuwe tijdschema zou het aan het einde van dit jaar worden ingevoerd. Dankzij de overgangsoplossing die is aangedragen door de Portugese regering en ook, zoals gezegd, door minister Jouyet, het zogenaamde ‘SISone4all’, is het systeem nu volledig operationeel en zijn er negen nieuwe lidstaten op het SIS aangesloten. Zoals commissaris Barrot benadrukte, is het versterken van de beveiliging in het vergrote Schengengebied niettemin nog urgenter geworden en kan dat alleen echt worden bereikt door een volledige overgang naar de volgende generatie van het systeem.

Voor deze overgang is het noodzakelijk dat SIS II aan alle wettelijk gedefinieerde technische en functionele eisen voldoet, maar ook aan andere eisen, zoals robuustheid, reactievermogen en prestaties. Het Parlement is nu om advies gevraagd over de twee huidige voorstellen om het rechtskader voor de overgang te scheppen. In mijn hoedanigheid van schaduwrapporteur namens de ALDE-Fractie steun ik de zienswijze van de rapporteur volledig, met name de opmerking dat de Commissie eind juni 2009 en vervolgens aan het einde van elk halfjaar een verslag moet indienen bij de Raad en het Parlement over de ontwikkeling van SIS II en de migratie van het Schengeninformatiesysteem, SIS I+, naar het Schengeninformatiesysteem van de tweede generatie, SIS II.

Het was bijzonder teleurstellend om onder ogen te moeten zien dat SIS II nog niet operationeel is. Met dit nieuwe mandaat en de grondige tests die zullen plaatsvinden hoop ik dat SIS II in september 2009 eindelijk met succes zal worden ingevoerd.

  Tatjana Ždanoka, namens de Verts/ALE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik wil graag in de eerste plaats de heer Coelho bedanken voor zijn, zoals gebruikelijk, productieve werk aan de verslagen over de overgang naar SIS II. In de verslagen komen vooral technische aspecten aan de orde, maar ik wil SIS II graag vanuit een breder perspectief bekijken.

Ik wil in eerste instantie mijn waardering uitspreken voor het feit dat het Portugese voorzitterschap de tien nieuwe lidstaten een kans heeft geboden om deel te nemen aan de oude versie van SIS. Anders hadden de nieuwe lidstaten, waaronder mijn land, zeker tot september 2009 moeten wachten – met andere woorden, meer dan twee jaar.

Aan de andere kant betekent ‘laat’ niet per se ‘slecht’. SIS II zal onder twee pijlers vallen. Toch hebben we nog steeds geen juridisch bindend kaderbesluit over gegevensbescherming binnen de derde pijler. Terwijl met SIS II de verwerking van biometrische gegevens wordt geïntroduceerd, is de kwestie van gegevensbescherming nog grotendeels onopgelost.

Ik wil graag benadrukken dat mijn fractie uitermate voorzichtig is ten aanzien van biometrische gegevens. Misschien moeten we echt wachten op een solide juridische basis voor gegevensbescherming voordat we SIS II in gebruik nemen.

SIS kan ook nuttig zijn op het terrein van de inreisverboden die lidstaten hebben ingesteld voor onderdanen van derde landen. Volgens de Schengenovereenkomst is de nationale wetgeving van toepassing wanneer een persoon wil dat zijn of haar signalering wordt geschrapt. In dit opzicht verschaft de SIS II-verordening betere procedurele garanties op Europees niveau.

Resumerend: SIS II geeft ons op bepaalde terreinen een beter Europa. Toch moeten we blijven werken aan diverse belangrijke tekortkomingen. Als we moeten wachten om meer garanties te krijgen, moeten we misschien bereid zijn om te wachten.

  Pedro Guerreiro, namens de GUE/NGL-Fractie. – (PT) Zoals is benadrukt door tal van organisaties die het communautariseringsproces op het gebied van justitie en binnenlandse zaken – twee terreinen die de essentie van de soevereiniteit van de lidstaten uitmaken – van dichtbij volgen, gaat de zogenaamde migratie van het Schengeninformatiesysteem naar de tweede versie van het systeem verder dan het aanvankelijke voorstel. Zij leidt met name tot een uitbreiding van de eigenschappen van dit informatiesysteem en deze database met nieuwe soorten waarschuwingen, waaronder het Europees arrestatiebevel, nieuwe gegevenscategorieën, waaronder biometrische informatie, en toegang voor nieuwe instanties. Bovendien zijn nieuwe eigenschappen en functies ontwikkeld voor onderlinge verbinding van waarschuwingen en aansluiting op het visuminformatiesysteem. Er zij tevens gewezen op de verontrustende gedachte dat de geregistreerde gegevens, indien nodig, gedurende lange tijd bewaard kunnen worden, waarbij men zich moet afvragen wie bepaalt wanneer zulks nodig is. Ook de mogelijke uitwisseling van gegevens met derde landen is nog een vaag terrein dat meer duidelijkheid behoeft.

Wij zijn van oordeel dat de genoemde uitbreiding ten opzichte van het vorige systeem risico’s inhoudt voor de bescherming van de rechten, vrijheden en waarborgen van de burgers, aangezien hierdoor nieuwe elementen worden toegevoegd aan een verzameling van gegevens die in hogere mate zullen worden uitgewisseld en gemakkelijker toegankelijk zullen zijn. In wezen is dit, meer dan een antwoord op de uitbreiding met nieuwe lidstaten, een poging om het SIS in dienst te stellen van de gevaarlijke veiligheidsobsessie die deel uitmaakt van de groeiende communautarisering van de interne aangelegenheden in de Europese Unie, wat wij verwerpen.

  Hélène Goudin, namens de IND/DEM-Fractie. – (SV) Mijnheer de Voorzitter, het onderhavige onderwerp is van veel groter gewicht dan andere onderwerpen die in deze Kamer plegen te worden behandeld. We hebben het over zoiets fundamenteels als het vrije verkeer van personen in het zogeheten Schengengebied. Het staat buiten kijf dat dit stelsel het reizen voor veel individuen gemakkelijker maakt, maar het moet gezegd dat de keerzijde van het stelsel de positieve aspecten overschaduwt.

Ik doel op het feit dat Schengen er ook toe leidt dat de vrijheid van verkeer van heel veel mensen wordt beperkt door sociale systemen. Schengen is de zoveelste stap in de richting van de creatie van een superstaat, een Fort Europa, een controlestaat van enorme afmetingen. Daar wil ik niet aan bijdragen.

Het lijdt inderdaad geen twijfel dat grensoverschrijdende misdaad een van de grootste problemen is waarmee we tegenwoordig worden geconfronteerd. Er zijn dus grensoverschrijdende oplossingen nodig. Ik geloof echter niet dat Schengen of zelfs de hele EU daarvoor het juiste forum is. Op dit moment bestaat Interpol al, een uitstekend en goed functionerend internationaal politieel orgaan, waarin soevereine staten uit de hele wereld participeren. In plaats van parallelle systemen op te bouwen zou men meer moeten doen om Interpol te versterken. De misdaad is zoals bekend niet beperkt tot ons continent, maar bestaat uit wereldomvattende netwerken. Dit waren enige algemene opmerkingen; nu ga ik over tot de meer specifieke.

Een aspect dat naar mijn mening veel te luchtig wordt opgevat in verband met de Schengeninformatiesystemen is het integriteitsvraagstuk. De persoonsgegevens die zullen worden behandeld en opgeslagen zijn van zeer gevoelige aard. Een van de belangrijkste taken van een staat is dat hij zijn burgers kan beschermen tegen onbevoegde toegang tot persoonsgegevens. Ik zie dit dus als een nationale aangelegenheid, omdat ik principieel van mening ben dat de EU absoluut niet in staat is om voor de vereiste bescherming van persoonsgegevens te zorgen. Bovendien vind ik het onnodig en kostbaar om nieuwe structuren op te bouwen. Het gaat tenslotte om belastinggelden die dit systeem moeten financieren.

Ik ben al heel lang van mening dat de ontwikkeling van de EU, of de integratie van de EU zoals sommigen het liever noemen, een soort trapsgewijze invoering van tirannie is. Het is angstaanjagend dat het geen kleine stappen meer zijn. Integendeel, het gaat om grote, vastbesloten en maatvaste schreden op weg naar een EU-staat. Geen enkele ware vriend van Europa zou dat moeten accepteren.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). – (SK) Dames en heren, wederom debatteren wij over het Schengeninformatiesysteem (SIS), het voornaamste instrument voor de toepassing van de Schengenbeginselen. Dit systeem is zonder twijfel de ruggengraat van een Europa zonder grenzen en van de ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid. Het is dan ook het essentieel dat SIS II in werking treedt.

Het nu volledig operationele SISone4ALL-systeem biedt een technische overgangsoplossing waardoor negen van de nieuwe lidstaten op het SIS konden worden aangesloten. Hierdoor kunnen deze lidstaten, door toetreding tot het Schengengebied, volwaardig lid worden van de Unie. 21 december 2007 was een grote dag in de geschiedenis van mijn land, Slowakije, en voor de EU in haar geheel. Vanaf die datum behoort het IJzeren Gordijn definitief tot de geschiedenisboeken.

Ik bedank daarom Carlos Coelho voor zijn verslag en voor de enorme inspanningen die hij zich heeft getroost. Ik weet zeker dat zonder hem het Schengengebied vandaag geen negen nieuwe leden zou hebben geteld. Verder denk ik dat het nieuwe SIS van de tweede generatie net zo snel zal en zonder problemen zal functioneren.

  Jean-Pierre Jouyet, fungerend voorzitter van de Raad. − (FR) Ik wil graag alle sprekers hartelijk bedanken voor de kwaliteit van dit debat en de brede steun die de verschillende sprekers hebben geuit voor het principe van een nieuw mandaat en het standpunt van de rapporteur.

Mijnheer Marinescu, dankzij het uitstekende werk van het Portugese voorzitterschap konden de nieuwe lidstaten zich bij het systeem aansluiten. Ik ben daar vol lof over geweest. Ik heb nota genomen van het verlangen van Roemenië om zo snel mogelijk, onder toezicht van de Commissie en met de technische aanpassingen die eventueel nodig zijn, tot het systeem toe te treden.

Wat de opmerkingen van mevrouw Lefrançois en de heer Lax betreft: de Raad kan de opgelopen vertraging alleen maar betreuren, maar we erkennen alle inspanningen die de Commissie heeft geleverd, evenals de persoonlijke inzet van vicevoorzitter Jacques Barrot om de zaak uit het slop te trekken en de stevige maatregelen waartoe hij de contractant heeft gemaand. Behalve de Commissie en alle lidstaten zal ook de Raad een wakend oog op de zaak houden en de lidstaten blijven er nadrukkelijk naar streven het project zoals voorzien tot een goed einde te brengen, waarbij ze zowel toezien op de technische betrouwbaarheid als op de efficiëntie van het systeem, evenals – uiteraard – op de eerbiediging van de vrijheden van de burgers.

Tegen mevrouw Ždanoka en de heer Guerreiro wil ik zeggen dat ik begrijp – mevrouw Lefrançois wees er al op – dat meerderen van u graag een nadere discussie zouden willen over de opname van nieuwe functionaliteiten in het systeem. Om deze functionaliteiten mogelijk te maken moet SIS II echter eerst worden afgerond. Het lijkt me volkomen normaal dat er een politiek debat komt over de aard van deze nieuwe functionaliteiten, maar – zoals meerderen van u hebben benadrukt – dit mag de invoering van dit nieuwe systeem niet ophouden. Het zou ook onaanvaardbaar zijn om van deze functionaliteiten af te zien, enkel en alleen omdat ze niet gecombineerd kunnen worden met een verouderd systeem – in dit geval SIS 1. Voordat we dat debat houden moeten eerst het systeem er komen en moet de technologische ontwikkeling zijn afgerond.

Wat betreft de andere bijdragen die voornamelijk over gegevensbescherming gingen, wil ik erop wijzen – zoals de Voorzitter al deed, en we hebben vanmorgen samen met de heer Barrot deelgenomen aan het debat over de bescherming van persoonsgegevens – dat we zeker de stappen die op Europees niveau worden gezet, willen voortzetten, en dat onzes inziens gezorgd moet worden voor de nodige, door u gevraagde garanties als het gaat om de bescherming van deze gegevens en de uitwisseling met derde landen. Zonder verder te willen gaan met ons algemene debat van vanmorgen wil ik erop wijzen dat, wat de bescherming van deze gegevens betreft, eveneens is afgesproken dat we de aanbevelingen van de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming zouden opvolgen. waarmee deze zorgen in aanmerking worden genomen.

  Jacques Barrot, vicevoorzitter van de Commissie. − (FR) Mijnheer de Voorzitter, ook ik wil alle sprekers bedanken en eens te meer onze rapporteur. Ik wil graag op mijn beurt, inhakend op de woorden van heer Jouyet, iedereen eraan herinneren dat wij er strikt op toezien dat de regels inzake gegevensbescherming worden nageleefd. Zoals u al zei, mijnheer de fungerend voorzitter, hebben de diensten regelmatig contact met die van de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming, om zeker te zijn van een goede integratie van deze regels in de ontwikkeling en het beheer van SIS II. De Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming heeft een bezoek ter plaatse in Straatsburg gepland in de eerste helft van 2009, voordat de migratie plaatsvindt, om zich ervan te vergewissen dat de gegevensbescherming veilig gesteld is.

De converter die op dit moment in ontwikkeling is, zorgt er ook voor dat de gegevens veilig kunnen worden overgebracht van SIS 1 naar SIS II. Mevrouw Lefrançois zei terecht dat deze migratie niet inderhaast mag gebeuren. Daar heeft ze volkomen gelijk in. We moeten goed oppassen.

Overigens bevatten de rechtsinstrumenten specifieke bepalingen om te waarborgen dat de beginselen van gegevensbescherming worden geëerbiedigd. Tot zover wat ik te zeggen had over de bescherming van gegevens. Ik ben mij er terdege van bewust dat we buitengewoon goed in het oog moeten houden dat dit systeem consistent is met wat we op andere terreinen trachten te bereiken in Europa als het gaat om gegevensbescherming.

Om terug te komen op de vertraging: ik begrijp de heer Marinescu, de heer Lax en mevrouw Lefrançois, die nadrukkelijk hun bezorgdheid hebben geuit vanwege de reeks vertragingen die we hebben opgelopen, heel goed. Wat de voorbereidingen van SIS II op centraal niveau betreft, houden we een wakend oog op de ontwikkeling, hebben we maatregelen getroffen om de gang van zaken aandachtig te kunnen volgen en zullen de diensten van de Commissie er in het bijzonder op letten dat er voldoende middelen zijn om toezicht te houden op het werk van de contractanten

Natuurlijk kunnen we zo nodig naar de in de contracten voorziene boetes grijpen. Mijn voorganger heeft een van de contractanten een boete van meer dan een miljoen euro opgelegd. Maar, mijnheer de Voorzitter, dames en heren, ik zie liever dat de contractanten efficiënt werken en zich aan ons tijdsschema houden, dan dat ik boetes opleg.

Hoe dan ook, bij de tenuitvoerlegging van SIS II gaat het niet alleen om het centrale systeem van SIS II. Er worden natuurlijk ook belangrijke inspanningen gevraagd van de lidstaten. Ik ben blij dat het Franse voorzitterschap vandaag hier is, want ik weet hoezeer het hieraan hecht.

Om de lidstaten bij te staan bij hun voorbereidingen op nationaal niveau, is de groep “vrienden van SIS II”, in het leven geroepen door het Sloveense voorzitterschap en erkend door het Franse, buitengewoon nuttig. Deze groep op hoog niveau, waar de Commissie actief bij betrokken is, heeft als opdracht toe te zien op de tenuitvoerlegging van SIS II in de lidstaten. Alleen door nauw samen te werken zullen we het probleem weten op te lossen.

Ik wil enkel nog zeggen dat we met SIS II geen fort maken van Europa. We proberen er alleen maar voor te zorgen dat de opheffing van de binnengrenzen de Europese Unie en de gemeenschap van Europese burgers geen verhoogd risico oplevert van onveiligheid, geweld en terrorisme. Ik kan dus niet onweersproken laten dat we met SIS II de deur van Europa op slot draaien. Daar is geen sprake van. Het gaat er alleen maar om dat we na het opheffen van onze binnengrenzen onze Europese burgers een ruimte kunnen bieden – ja laat ik het maar zeggen – een ruimte van veiligheid en vrijheid.

Tot zover wat ik te zeggen had, mijnheer de Voorzitter. Ik wil hoe dan ook het Parlement bedanken en ik wil de heer Coelho persoonlijk bedanken voor zijn inzet voor de totstandkoming van SIS II, dat, nogmaals, essentieel is voor een succesvol Schengen.

  Carlos Coelho, rapporteur. − (FR) Mijnheer de Voorzitter, ik waag het erop mijn afrondende opmerkingen in het Frans te maken, in antwoord op de hoffelijke woorden van minister Jouyet en vicevoorzitter Barrot. Ik wil u nu dus in uw eigen taal bedanken. Het is niet gemakkelijk geweest om binnen de Raad eenstemmigheid te bereiken, maar het is gelukt. Wat ons betreft zijn er twee dingen echt van belang: een duidelijke verdeling van bevoegdheden tussen de Europese Commissie en de lidstaten en het probleem van het mandaat van de Commissie.

Het mandaat van de Commissie kan pas aflopen als het systeem SIS II goed werkt. Ik wil ook de Raad, de Commissie en alle fracties in de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken bedanken voor werk dat ze gezamenlijk hebben verzet bij het opstellen van de amendementen waarover we morgen stemmen. De transparantieclausule is voor ons van groot belang: de burgers hebben het recht om op de hoogte te worden gehouden over Schengen en SIS II. Wat het probleem van de duur van het mandaat van de Commissie betreft: een onbegrensd mandaat is geen optie en we zijn erin geslaagd een oplossing te vinden voor dat probleem.

Tot slot, mijnheer de Voorzitter, zou ik degenen die zich weinig optimistisch hebben betoond over het systeem willen uitleggen waarom wij voor SIS II zijn. Wij zijn voor SIS II omdat we voor vrij verkeer in Europa zijn. En als we vrij verkeer in Europa willen moeten we er zeker van zijn dat onze buitengrenzen veilig zijn. De veiligheid van onze buitengrenzen is een voorwaarde voor de vrijheid van de Europese burgers en daarom hebben we dringend behoefte aan SIS II.

  De Voorzitter. – Het debat is gesloten.

De stemming vindt morgen plaats.