Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2008 - Βρυξέλλες

14. Η κατάσταση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και οι συνέπειές του στην ευρωπαϊκή οικονομία (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την υποβολή δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και οι συνέπειές του στην ευρωπαϊκή οικονομία.

  Jean-Pierre Jouyet, Προεδρεύων του Συμβουλίου. − (FR) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, ζούμε το τέλος μιας εποχής. Τα αμέσως επόμενα χρόνια θα μεταβάλουν το μέχρι τώρα γνώριμο πρόσωπο της παγκόσμιας οικονομίας. Δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε μόνο την κρίση των ΗΠΑ, αλλά και μια κρίση η οποία πλήττει το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα δίχως να αφήνει ανεπηρέαστη καμία περιοχή του κόσμου.

Επί σειρά ετών, οι αυξανόμενες ανισορροπίες στον χρηματοπιστωτικό τομέα αποτέλεσαν αντικείμενο επικριτικού σχολιασμού: η παράλογη έκθεση πολλών παραγόντων σε κινδύνους, η σχετική ανικανότητα των δημοσιονομικών ελεγκτών να ελέγχουν την ταχεία καθιέρωση ολοένα πολυπλοκότερων χρηματοπιστωτικών προϊόντων και, όπως η Επιτροπή δίχως αμφιβολία θα αναφέρει, μια τάση, πολύ έντονη σε ορισμένες περιπτώσεις, προς την απληστία. Τώρα βλέπουμε τα αποτελέσματά τους. Στον χρηματοπιστωτικό τομέα των ΗΠΑ επικρατεί αναταραχή και οι αρχές των ΗΠΑ αναγκάζονται να παρεμβαίνουν όλο και πιο έντονα προκειμένου να αποτρέψουν το ξέσπασμα εκτεταμένης κρίσης. Η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος βιώνουν για πρώτη φορά τις επιπτώσεις αυτής της κρίσης σε τόσο μεγάλο βαθμό μετά τη δεκαετία του 1930.

Η γαλλική Προεδρία είναι πεπεισμένη ότι τα περιστατικά των τελευταίων ημερών καθιστούν ακόμη πιο αναγκαία τη συσπείρωση της Ευρώπης στη σκηνή των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών εξελίξεων. Πρέπει να ανταποκριθούμε άμεσα στην οικονομική αναταραχή. Με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η Οικονομική και Νομισματική Ένωση διαθέτει μια ισχυρή κεντρική τράπεζα η οποία κατάφερε να παρέμβει εγκαίρως, αποφασιστικά και αποτελεσματικά όταν οι εντάσεις βρίσκονταν στο αποκορύφωμά τους, σε στενή συνεργασία με τις υπόλοιπες μεγάλες κεντρικές τράπεζες. Σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς αυτό είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα και θα πρέπει να εκθειάσουμε τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία είναι πάντοτε έτοιμη να παρέμβει σε κάθε περίπτωση.

Αντιμέτωπες με την αναστάτωση που προκάλεσε η επιδείνωση, οι ρυθμιστικές αρχές των περισσότερων κρατών μελών αποφάσισαν, όπως και οι αρχές των ΗΠΑ, να απαγορεύσουν προσωρινά τις ανοικτές πωλήσεις. Πρόκειται για ένα έκτακτο μέτρο, είναι όμως ευπρόσδεκτο επειδή μπορεί να συμβάλει στην εκτόνωση της έντασης στις αγορές.

Επί του παρόντος, δεν προβλέπουμε την ανάληψη του τύπου της πρωτοβουλίας που μόλις ανακοινώθηκε από τις ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ για τη μεγάλης κλίμακας επαναγορά «τοξικών» προϊόντων οικονομικών παραγόντων, και ο κ. Almunia εξέφρασε, εν προκειμένω, μια ορθή άποψη

Το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ένωσης παραμένει γενικά εύρωστο και επομένως δεν είναι αναγκαίο να ληφθεί αυτό το μέτρο, αλλά πρέπει να παραμείνουμε σε εγρήγορση, καθώς τίποτα δεν είναι δυνατόν να αποκλειστεί στο όνομα της όποιας ιδεολογίας. Οι συνθήκες επιτάσσουν ρεαλισμό και πραγματισμό. Αν χρειαστεί, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε πιθανούς συστημικούς κινδύνους, χρησιμοποιώντας τα μέσα τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας.

Οι έκτακτες παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών και των ρυθμιστικών φορέων είναι ζωτικής σημασίας, όμως όλοι οι εμπειρογνώμονες αναγνωρίζουν ότι δεν είναι δυνατόν να νικήσουν μόνοι τους την κρίση. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να παρέμβουν στους υπόλοιπους θιγόμενους τομείς.

Πρέπει να ανταποκριθούμε στην οικονομική ύφεση. Αυτό ήταν το αντικείμενο της κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης την οποία ενέκριναν οι υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών στο ανεπίσημο Συμβούλιο της Νίκαιας. Οι υπουργοί, μαζί με την Επιτροπή και τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αποφάσισαν να αφήσουν τους αυτόματους σταθεροποιητές να λειτουργήσουν ελεύθερα όσον αφορά δημοσιονομικά ζητήματα στα κράτη μέλη στα οποία υπήρχε περιθώριο ελιγμών.

Ενέκριναν επίσης ένα σχέδιο χρηματοδότησης για ευρωπαϊκές ΜΜΕ το οποίο περιελάμβανε την παροχή 30 δισεκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων από τώρα έως το 2011, μια παροχή η οποία θα ενισχύσει σημαντικά τον τομέα, καθώς, παραδόξως, αν και η χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρώπη είναι λιγότερο έντονη από ό,τι στις ΗΠΑ, η πραγματική οικονομία διατρέχει εξίσου πολλούς κινδύνους. Ένα σταθερό χρηματοπιστωτικό σύστημα και ισχυρές τράπεζες μπορεί να αναγκαστούν να περιορίσουν ή να αυξήσουν το κόστος των δανείων ανάλογα, ιδίως στην περίπτωση των ΜΜΕ. Όσον αφορά την τελευταία περίπτωση απαιτήθηκε άμεση δράση.

Η μεταρρύθμιση επίσης του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος πρέπει να κινηθεί σε δύο βασικούς άξονες: ο πρώτος αφορά τη λήψη άμεσων νομοθετικών και κανονιστικών μέτρων για την αποκατάσταση της διαφάνειας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την υποχρέωση λογοδοσίας των οικονομικών παραγόντων. Συναρτήσει των ανωτέρω, στις 13 Σεπτεμβρίου 2008, οι υπουργοί επέδειξαν την αποφασιστικότητά τους για την επιτάχυνση της υλοποίησης του οδικού χάρτη ο οποίος εγκρίθηκε το 2007, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα πρώτα σημάδια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ο οδικός αυτός χάρτης περιλαμβάνει τέσσερα βασικά μέτρα για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης: διαφάνεια, προνοητικοί κανόνες, εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων και της λειτουργίας των αγορών, συμπεριλαμβανομένων οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.

Είναι πλέον καιρός για την ανάληψη δράσης σχετικά με την εποπτεία των οργανισμών αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, την αναθεώρηση των τραπεζικών ελέγχων και την προσαρμογή των λογιστικών προτύπων, τα οποία έχουν διαδραματίσει αναμφίβολα ρόλο προκυκλικού χαρακτήρα στη χρηματοοικονομική αρένα. Αυτή είναι η πραγματική προτεραιότητα της γαλλικής Προεδρίας και σχετικά θα συζητήσουμε στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο Επίτροπος θα το επιβεβαιώσει αυτό, αλλά πιστεύω ότι η Επιτροπή σύντομα θα προτείνει την τροποποίηση των οδηγιών οι οποίες ισχύουν από το 2006 σχετικά με τις απαιτήσεις για ίδια κεφάλαια.

Πρόκειται για ένα από τα μέτρα τα οποία δρομολογούνται σε διάφορες περιοχές προκειμένου να αντιμετωπιστεί η χρηματοπιστωτική κρίση, τα οποία, φυσικά, περιλαμβάνουν και τις πρόσφατες συστάσεις τις οποίες έχει καταρτίσει το Φόρουμ Οικονομικής Σταθερότητας. Γνωρίζω ότι η Επιτροπή θα καταφέρει να καταθέσει τις προτάσεις αυτές πολύ σύντομα και βασιζόμαστε στο Κοινοβούλιο για την επίτευξη συμφωνίας με το Συμβούλιο σε πρώτη ανάγνωση, πριν από το τέλος της τρέχουσας περιόδου, σχετικά με αυτές τις επείγουσες προτάσεις.

Σε λίγες εβδομάδες αναμένεται και μια πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τους πιστωτικούς οργανισμούς. Θα ακολουθήσει κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών του Ιουλίου του 2008 και, συναρτήσει αυτού, βασίζομαι στο Κοινοβούλιο για την επίτευξη συμφωνίας για αυτή τη φιλόδοξη πρόταση το συντομότερο δυνατόν.

Παρατηρώ επίσης με ικανοποίηση ότι έχει ληφθεί απόφαση για τη σύσταση μιας ομάδας εργασίας η οποία θα εξετάσει τον τρόπο με τον οποία η προνοητική εποπτεία των τραπεζών και των ασφαλιστικών εταιρειών θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον κυκλικό χαρακτήρα των εξελίξεων, ιδίως όσον αφορά το κεφάλαιο. Θα πρέπει επίσης να ακολουθήσει η λήψη συγκεκριμένων μέτρων.

Πρόκειται για σημαντικές ενότητες της μεταρρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα και κατά πάσα πιθανότητα θα συνοδεύονται από άλλες πρωτοβουλίες, καθώς προχωρά η ευρωπαϊκή εξέταση της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Το Κοινοβούλιο πρέπει να διαδραματίσει τον ρόλο του στο έπακρο όσον αφορά αυτή την εξέταση, ενώ η Προεδρία σημειώνει με μεγάλο ενδιαφέρον τις πρόσφατες περιπτώσεις συμβολής του θεσμικού οργάνου.. Σκέφτομαι, ειδικότερα, τα αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου, για τα οποία ορισμένοι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι θα μπορούσαν να είναι τα επόμενα θύματα της κρίσης. Σκέφτομαι, όπως προείπα, το ζήτημα το λογιστικών προτύπων, αλλά και τους μισθούς του χρηματοπιστωτικού τομέα, ζητήματα για τα οποία πρέπει να αναλάβουμε άμεση δράση.

Η άποψη, όπως άκουσα να υποστηρίζουν ορισμένοι ευρωπαίοι ηγέτες, ότι πρέπει να συνεχίσουμε να ακολουθούμε φιλελεύθερη προσέγγιση και ότι δεν χρειάζεται κανένας κανονισμός, είναι λανθασμένη. Είναι μάλλον περισσότερο από λανθασμένη: είναι μια επίθεση κατά της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος· είναι μια επίθεση ενάντια στη λογική. Με λίγα λόγια: εάν πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο ρύθμισης των αμοιβαίων κεφαλαίων κινδύνου, τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προχωρήσει στη ρύθμισή τους. Πρέπει να αναλογιστούμε τη διαφάνεια των κινδύνων, τις εποπτικές εξουσίες των ρυθμιστικών αρχών και τους μισθούς οι οποίοι καταβάλλονται στο πλαίσιο αυτού του θεσμού.

Ο δεύτερος βασικός άξονας προσέγγισης είναι η ενίσχυση της δημοσιονομικής εποπτείας. Οι υπουργοί Οικονομικών χαιρέτισαν τη συμφωνία των ευρωπαϊκών επιτροπών ελεγκτών σχετικά με την εναρμόνιση έως το 2012 των απαιτήσεων για δεδομένα τα οποία διαβιβάζονται από ευρωπαϊκές τράπεζες προς τις εποπτικές αρχές. Αυτά είναι τα πρώτα σημαντικά αποτελέσματα, αλλά πρέπει να ακολουθήσουν και άλλα, και οι Υπουργοί συμφώνησαν να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για τη βελτίωση του συντονισμού της παρακολούθησης και της εποπτείας των οικονομικών παραγόντων. Η Προεδρία είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή για την ενίσχυση της ολοκλήρωσης της εποπτείας και της προνοητικής παρακολούθησης των ομάδων οι οποίες έχουν ολοένα περισσότερο διασυνοριακό χαρακτήρα. Η Ένωση χρειάζεται ένα αποτελεσματικότερο και πιο ολοκληρωμένο εποπτικό σύστημα, ώστε να είναι διαθέτει καλύτερα εφόδια για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Κυρίες και κύριοι, η Γαλλία ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια περίοδο μεγάλης αναταραχής. Σε αυτές τις δύσκολες περιστάσεις, έχουμε πλήρη συναίσθηση των ευθυνών μας. Είναι καιρός να λάβουμε σημαντικές αποφάσεις όσον αφορά την οργάνωση του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος, τη θέση του στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οικονομίας και τον ρόλο του, ο οποίος θα πρέπει να παραμείνει η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των ιδιωτών.

Η Ένωση δεν ήταν αδρανής κατά τους τελευταίους μήνες. Η Προεδρία μπορεί επομένως να βασιστεί στους συλλογισμούς που εκφράστηκαν και στο έργο το οποίο έχει επιτελεσθεί από την Επιτροπή στον τομέα αυτό, καθώς και στο έργο πολλών εμπειρογνωμόνων, συμπεριλαμβανομένου και, στη Γαλλία, του κ. Ricol.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου είναι μια ευκαιρία να τεθούν αυστηρές κατευθυντήριες γραμμές σε ευρωπαϊκό επίπεδο: αυτός είναι ο στόχος μας. Είναι σαφές ότι η Ευρώπη δεν θα πρέπει να ενεργεί μόνη της. Πρέπει να διαδραματίσει πρωτόβουλο ρόλο και να ενθαρρύνει την υλοποίηση νέας διεθνούς συνεργασίας, όπως δήλωσε εχθές στα Ηνωμένα Έθνη ο πρόεδρος Sarkozy. Προτείνουμε επίσης τη διοργάνωση μιας διεθνούς συνάντησης πριν από το τέλος του έτους, στην οποία θα συμμετέχουν η ομάδα G8 και οι χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές τους. Στόχος μας είναι να συμβάλουμε στη θέσπιση των πρώτων αρχών και των νέων κοινών διεθνών κανόνων για μια συνολική επανεξέταση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδεικνύει, με μια τέτοιου τύπου πρωτοβουλία, τη σημασία την οποία προσδίδει σε μια νέα, ισορροπημένη παγκόσμια διακυβέρνηση. Η ευρωπαϊκή και διεθνής απάντηση στην κρίση πρέπει να έχει βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη απήχηση. Βραχυπρόθεσμα, πρέπει να λάβουμε έκτακτα μέτρα· μεσοπρόθεσμα, απαιτείται αναθεώρηση της νομοθεσίας μας· και μακροπρόθεσμα μια συνολικότερη εξέταση του ρόλου του οικονομικού μας μοντέλου όσον αφορά την ανάπτυξη και την απασχόληση και τη συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες παραμένουν ουσιαστικής σημασίας.

Στο σημείο αυτό φθάνω στο τέλος των πληροφοριών τις οποίες επιθυμούσα να σας μεταφέρω σήμερα.

  Joaquín Almunia, Μέλος της Επιτροπής. − Κυρία Πρόεδρε, οι διαστάσεις τις οποίες έχουν λάβει τα γεγονότα τα οποία είδαμε να σημειώνονται στις χρηματοπιστωτικές αγορές κατά το τελευταίο έτος, και ειδικότερα κατά τις τελευταίες ημέρες είναι άνευ προηγουμένου. Πολλοί πιστεύουν – και μάλλον συμφωνώ – ότι τα γεγονότα αυτά θα πυροδοτήσουν σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Από το ξέσπασμα της κρίσης τον Αύγουστο του 2007, οι απώλειες οι οποίες ανακοινώθηκαν έχουν ξεπεράσει συνολικά τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, ποσό ισοδύναμο του ΑΕΠ μιας χώρας όπως η Σουηδία. Και, δυστυχώς, το τελικό ποσό θεωρείται ακόμη μεγαλύτερο.

Η ταχύτητα με την οποία αυξάνονται οι δηλωθείσες απώλειες στις ΗΠΑ κατά τις τελευταίες εβδομάδες, και η επακόλουθη μείωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, έχουν σπρώξει πολλά μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στο χείλος της καταστροφής. Σε περιπτώσεις στις οποίες η κατάρρευση ενός εξ αυτών των ιδρυμάτων οδήγησε σε συστημικό κίνδυνο – δηλαδή, έθεσε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα σε κίνδυνο – χρειάστηκε να τεθούν σε εφαρμογή έκτακτοι μηχανισμοί σωτηρίας.

Ορισμένοι από αυτούς τους μηχανισμούς σωτηρίας πήραν τη μορφή κρατικών παρεμβάσεων, όπως οι παρεμβάσεις του υπουργείου Οικονομικών και της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Αποθεμάτων των ΗΠΑ για την αποτροπή πτώχευσης της μεγαλύτερης παγκοσμίως ασφαλιστικής εταιρείας, της AIG, ή των οργανισμών αναχρηματοδότησης ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων Fannie Mae και Freddie Mac, οι οποίοι χρηματοδοτούν μαζί το 50% των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων των ΗΠΑ.

Άλλες παρεμβάσεις έλαβαν μορφή ιδιωτικών εξαγορών, όπως η αγορά της επενδυτικής τράπεζας Merrill Lynch από την Bank of America.

Άλλες φορές, όπως στην περίπτωση της επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers, ή σχεδόν είκοσι πέντε αμερικανικών περιφερειακών τραπεζών, η πτώχευση ήταν η μόνη δυνατή επιλογή. Εν ολίγοις, βιώνουμε μια τρομακτική μεταμόρφωση του αμερικανικού τραπεζικού τοπίου.

Συνεπώς, έχουμε φθάσει σε ένα σημείο στο οποίο το χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ αντιμετωπίζει ουσιαστικό πρόβλημα εμπιστοσύνης. Υπό τις παρούσες περιστάσεις, σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές, μερικές εισφορές κεφαλαίου δεν μπορούν πλέον να σώσουν την κατάσταση. Είναι επιτακτική η ανάγκη εξεύρεσης μιας συστημικής λύσης.

Βραχυπρόθεσμα, όλοι χρειαζόμαστε τη λήψη μέτρων τα οποία θα αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη και θα σταθεροποιήσουν τις αγορές.

Το αμερικανικό σχέδιο το οποίο ανακοίνωσε ο υπουργός Paulson την περασμένη εβδομάδα, είναι μια καλή πρωτοβουλία. Εν ολίγοις, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ προτείνει τη σύσταση ενός ομοσπονδιακού ταμείου για την αφαίρεση των μη ρευστοποιήσιμων στοιχείων του ενεργητικού από τους ισολογισμούς των τραπεζών – των αξιογράφων δηλαδή που συνδέονται με τα ενυπόθηκα δάνεια και αποτελούν τη ρίζα των προβλημάτων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Η απομάκρυνσή τους από το σύστημα θα συνέβαλε στην αντιμετώπιση της αβεβαιότητας και τον εκ νέου προσανατολισμό της αγοράς σε θεμελιώδη στοιχεία. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες αυτής της πρότασης πρέπει να προσδιοριστούν κατάλληλα – και γρήγορα – προκειμένου να στεφθεί με επιτυχία.

Θα πρέπει να επισημάνω ότι γίνεται λόγος για ένα αμερικανικό σχέδιο, προσαρμοσμένο στις περιστάσεις των ΗΠΑ, από όπου – προς υπενθύμισή σας – ξεκίνησε η κρίση και όπου ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει πληγεί σοβαρά. Όλοι όμως πρέπει να αναλύσουμε τον λόγο για τον οποίο συνέβη αυτό. Όλοι πρέπει να ανταπεξέλθουμε στις περιστάσεις και να αντιδράσουμε στην παρούσα κατάσταση.

Για να το πράξουμε αυτό, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε πώς φθάσαμε σε αυτό το σημείο. Οι ρίζες της αναταραχής που παρατηρείται σήμερα βρίσκονται στις διαρκείς ανισορροπίες της παγκόσμιας οικονομίας, οι οποίες δημιούργησαν ένα περιβάλλον υψηλής διαθέσιμης ρευστότητας και κακής εκτίμησης των κινδύνων.

Η διασύνδεση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών αγορών, ο υψηλός βαθμός μόχλευσης και η εφαρμογή καινοτόμων και πολύπλοκων χρηματοπιστωτικών τεχνικών και μέσων, η κατανόηση των οποίων ήταν ελλιπής, προκάλεσε την άνευ προηγουμένου εξάπλωση αυτών των κινδύνων σε ολόκληρο το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα

Αυτό το οποίο είναι σαφές, είναι ότι οι φορείς της αγοράς – αλλά και οι ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές – δεν κατόρθωσαν να κατανοήσουν σωστά τους κινδύνους τους οποίους ενείχε η κατάσταση και, επομένως, δεν κατάφεραν να αποτρέψουν τις συνέπειες που παρατηρούμε σήμερα.

Είναι αλήθεια ότι, τους μήνες που προηγήθηκαν της κρίσης, και το ΔΝΤ, και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Επιτροπή, μεταξύ άλλων, είχαν προειδοποιήσει για τους επικείμενους κινδύνους. Γνωρίζαμε ότι η κατάσταση δεν θα ήταν βιώσιμη, αλλά αυτό το οποίο δεν γνωρίζαμε, και το οποίο κανείς δεν ήταν σε θέση να προβλέψει, ήταν πώς, πότε και πόσο σφοδρή θα ήταν ακριβώς η κρίση που πυροδοτήθηκε από την αύξηση των αθετήσεων υποχρεώσεων πιστούχων στον τομέα των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού κινδύνου.

Αυτό που τώρα βλέπουμε είναι η ανατροπή μιας διαδικασίας η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια, με το χρηματοπιστωτικό σύστημα να παλεύει με την επακόλουθη ανάγκη για απομόχλευση. Λόγω της εξαιρετικά υψηλής μόχλευσης και της κλίμακας των συνδέσεων μεταξύ των κινδύνων, η διαδικασία αυτή της αναστροφής αποδεικνύεται ιδιαίτερα οδυνηρή. Η έλλειψη διαφάνειας του συστήματος και η ανικανότητα των εποπτικών αρχών να συνθέσουν μια ακριβή και ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης, έχει οδηγήσει σε δραματική μείωση της εμπιστοσύνης.

Σοβαρότερα έχει πληγεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας, καθώς ο εκνευρισμός ο οποίος επικρατεί μεταξύ των τραπεζών έχει προκαλέσει την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά διατραπεζικού δανεισμού.

Πολλές βασικές πιστωτικές αγορές παραμένουν σε τέλμα, και πρόσφατα παρουσιάστηκαν νέες εξάρσεις προσανατολισμού στην ποιότητα μεταξύ των επενδυτών, συνοδευόμενη από τη διεύρυνση της διαφοράς αποδόσεων μεταξύ του δείκτη αναφοράς των αποδόσεων ομολόγων και των αποδόσεων σχετικά ριψοκίνδυνων επενδύσεων.

Χάρη στην ταχεία και συντονισμένη παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών – έχοντας διαδραματίσει σε αυτήν σχετικό ρόλο και η ΕΚΤ – κατορθώσαμε να αποφύγουμε τη σοβαρή έλλειψη ρευστότητας. Εντούτοις, οι τράπεζες εξακολουθούν να βρίσκονται υπό πίεση. Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης έχει προξενήσει πτώση των τιμών των στοιχείων του ενεργητικού, αυξάνοντας τις πιέσεις οι οποίες ασκούνται στους ισολογισμούς των τραπεζών. Σε συνδυασμό με την κατάσταση στη διατραπεζική αγορά, οι τράπεζες αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στην προσπάθεια αναδιάρθρωσης των κεφαλαίων τους.

Η κατάσταση την οποία αντιμετωπίζουμε εδώ στην Ευρώπη είναι λιγότερο έντονη, και τα κράτη μέλη, στο σημείο αυτό, δεν θεωρούν ότι είναι απαραίτητη η εφαρμογή ενός σχεδίου αμερικανικού τύπου .

Από μεσοπρόθεσμη άποψη, είναι προφανές ότι χρειαζόμαστε μια πιο συνολική διαρθρωτική αντιμετώπιση. Τα τελευταία περιστατικά στις χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν καταστήσει σαφές ότι το ισχύον μοντέλο ρύθμισης και εποπτείας πρέπει να βελτιωθεί.

Βραχυπρόθεσμα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε ταχύτατα τις αδυναμίες του παρόντος πλαισίου, και εν προκειμένω – και συμφωνώ απόλυτα με τη θέση του Συμβουλίου – ο οδικός χάρτης του Συμβουλίου ECOFIN και οι συστάσεις του Φόρουμ Οικονομικής Σταθερότητας περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία. Όπως γνωρίζετε, αυτό περιλαμβάνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την ενισχυμένη διαφάνεια των επενδυτών, των αγορών και των ρυθμιστικών αρχών· οι αναθεωρημένη κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζικών ομάδων, και η αποσαφήνιση του ρόλου των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.

Η εργασία προχωρά στην Επιτροπή, και η Επιτροπή σύντομα θα υποβάλει προτάσεις για την αναθεώρηση της οδηγίας για την κεφαλαιακή επάρκεια – την επόμενη εβδομάδα – και τη νέα νομοθεσία σχετικά με τους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, ελπίζω, πριν το τέλος Οκτωβρίου. Δεδομένων όμως των τελευταίων εξελίξεων, είναι πιθανόν να πρέπει να διερευνήσουμε επιπρόσθετα ζητήματα τα οποία έχουν ανακύψει.

Θα συνεχίσουμε να συζητούμε για το τι άλλο θα πρέπει να γίνει προκειμένου να διασφαλίσουμε καλύτερα τη δημοσιονομική σταθερότητα και να επιλύσουμε τα προβλήματα στα οποία στηρίζεται αυτή η κρίση, και εν προκειμένω συμφωνώ πλήρως με τον τρόπο με τον οποίο εξέφρασε την αποδοχή της συμβολής σας η Προεδρία του Συμβουλίου.

Τέλος, ας αναφερθώ στον αντίκτυπο της κρίσης του χρηματοπιστωτικού τομέα στην οικονομία – στην πραγματική οικονομία. Αναμφίβολα τα γεγονότα τα οποία έχουν σημειωθεί στον χρηματοπιστωτικό τομέα πλήττουν την πραγματική οικονομία. Στις επιπτώσεις αυτές ήρθαν να προστεθούν οι πληθωριστικές πιέσεις των αυξανόμενων τιμών του πετρελαίου και των άλλων βασικών προϊόντων και οι σημαντικές διορθώσεις της αγοράς στέγασης σε ορισμένα κράτη μέλη. Ο συνδυασμός αυτών των συγκλονιστικών καταστάσεων έχει επηρεάσει άμεσα την οικονομική δραστηριότητα με αύξηση των δαπανών και αρνητικές επιπτώσεις του πλούτου και, έμμεσα, λόγω της ραγδαίας υποχώρησης της οικονομικής εμπιστοσύνης. Ως αποτέλεσμα η εγχώρια ζήτηση περιορίστηκε, ενώ ταυτόχρονα η εξωτερική ζήτηση εξασθενεί.

Βασικοί δείκτες οικονομικής δραστηριότητας υποδηλώνουν σημαντική επιβράδυνση της υποκείμενης οικονομικής ανάπτυξης τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ. Συναρτήσει αυτών, η ανάπτυξη του ΑΕΠ για το τρέχον έτος αναθεωρήθηκε σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα στην τελευταία μας ενδιάμεση πρόβλεψη, ήτοι σε 1,4% στην ΕΕ και 1,3% στη ζώνη του ευρώ. Ταυτόχρονα, οι προβλέψεις του πληθωρισμού για το τρέχον έτος αναθεωρήθηκαν έως 3,8% στην ΕΕ και 3,6% στη ζώνη του ευρώ. Ο πληθωρισμός θα ήταν, ωστόσο, δυνατόν να βρίσκεται σε σημείο καμπής, καθώς ο αντίκτυπος των προηγούμενων αυξήσεων στην ενέργεια και των τιμών των τροφίμων θα εξασθενήσει σταδιακά κατά τους επόμενους μήνες. Η τάση αυτή θα μπορούσε ενδεχομένως να ενισχυθεί από μια περαιτέρω καθοδική διόρθωση των τιμών του πετρελαίου και άλλων βασικών προϊόντων, παρότι δεν έχει παρατηρηθεί ακόμη κάτι τέτοιο.

Συνολικά, η οικονομική κατάσταση και προοπτική παραμένουν ασυνήθιστα αβέβαιες. Οι κίνδυνοι ως προς την προοπτική ανάπτυξης παραμένουν μειωμένοι, ενώ οι κίνδυνοι ως προς τον πληθωρισμό ακολουθούν ανοδική πορεία. Αυτές οι αβεβαιότητες είναι ακόμη μεγαλύτερες όσον αφορά τις οικονομικές εξελίξεις του επόμενου έτους, αναμένουμε όμως ότι η ανάπτυξη τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ θα παραμείνει σχετικά ασθενής κατά το επόμενο έτος.

Πώς πρέπει να ανταποκριθούμε σε αυτή την οικονομική ύφεση; Η καλύτερη απάντηση είναι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα πολιτικής τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας.

Πρώτον, όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, πρέπει να διατηρήσουμε τη δέσμευσή μας για δημοσιονομική πειθαρχία και τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αφήνοντας ταυτόχρονα του αυτόματους σταθεροποιητές να διαδραματίσουν τον ρόλο τους. Από αυτή την άποψη, η μεταρρύθμιση του Συμφώνου το 2005 αποδεικνύεται ιδιαίτερα ωφέλιμη.

Δεύτερον, καίριας σημασίας θα είναι η ανάληψη μιας σαφούς δέσμευσης για την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, όπως προσδιορίζονται στον πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισαβόνας και των εθνικών μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων, για την τόνωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των επενδυτών βραχυπρόθεσμα και τη βελτίωση της προσαρμοστικότητας και του δυναμισμού των οικονομιών μας μακροπρόθεσμα. Σε αυτό το σημείο θα ήταν ιδιαίτερα ωφέλιμη η λήψη μέτρων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στις λιανικές αγορές και τις αγορές ενέργειας και τη βελτίωση των αγορών εργασίας.

Τέλος, οι βελτιώσεις της ρύθμισης της χρηματοπιστωτικής αγοράς και η τήρηση των στόχων του οδικού χάρτη του Συμβουλίου ECOFIN είναι, όπως τόνισα ήδη, πιο επιτακτικές από ποτέ άλλοτε. Μια αποτελεσματική και ταχεία λύση στις δύσκολες προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζουμε θα μπορούσε να συμβάλει κατά πολύ στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, γρηγορότερα από ό,τι αναμενόταν, και στον περιορισμό της ζημίας των οικονομιών μας.

Σε καθέναν από αυτούς τους τομείς πολιτικής οι ενέργειές μας θα είναι αποδοτικότερες και αποτελεσματικότερες, εάν τις συντονίσουμε σε επίπεδο ζώνης του ευρώ και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αναπόφευκτα, θα πρέπει να ξεπεράσουμε ένα βαθμό αντίστασης των κρατών μελών να συμφωνήσουν στην ανάληψη κοινής δράσης, αν και η ομοφωνία η οποία επετεύχθη κατά την τελευταία ανεπίσημη συνεδρίαση του ECOFIN στη Νίκαια, θα πρέπει να ενισχυθεί και να αναπτυχθεί.

Οι ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις. Θα τις ξεπεράσουμε πιο αποτελεσματικά, εάν συνεργαστούμε για την εξεύρεση κοινών λύσεων. Από αυτή την άποψη, η Οικονομική και Νομισματική Ένωση αποτελεί ισχυρό πλεονέκτημα, και θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητες τις οποίες προσφέρει για την ενίσχυση του συντονισμού, όπως προτείναμε στην έκθεση EMU@10 και στην ανακοίνωση του περασμένου Μαΐου.

Εντούτοις, τα γεγονότα καθιστούν σαφές ότι η εσωτερική ευρωπαϊκή δράση δεν είναι αρκετή για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων. Πρέπει να ενισχύουμε την κοινή εξωτερική δράση στο Φόρουμ Οικονομικής Σταθερότητας, στην Επιτροπή της Βασιλείας, στην ομάδα G7, αλλά και να δώσουμε περισσότερη προσοχή στον μελλοντικό ρόλο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Από μακροπρόθεσμη σκοπιά, πρέπει να αναλογιστούμε πώς μπορούμε να διαμορφώσουμε το μέλλον των χρηματοπιστωτικών μας συστημάτων και της παγκόσμιας διακυβέρνησης μας, και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν προκειμένω είναι ζωτικής σημασίας. Η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη στηρίζοντας την ενίσχυση του παγκόσμιου συντονισμού, και θα πρέπει να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στις διεθνείς συζητήσεις στον τομέα αυτό, κάτι το οποίο πρώτα απ' όλα προϋποθέτει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες συνεργάζονται και συμφωνούν με την υλοποίηση εσωτερικών λύσεων.

  Alexander Radwan, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, ακούγοντας μόλις τώρα τη δήλωση του Επιτρόπου, είχα την αίσθηση ότι βρίσκομαι σε λάθος έργο. Τόνιζε επανειλημμένως ότι έχουν ληφθεί άμεσα και ταχέα μέτρα. Στην πραγματικότητα, το μόνο που κινήθηκε γρήγορα κατά τις τελευταίες εβδομάδες, μήνες και έτη είναι η αγορά, γεγονός το οποίο θίγεται συχνά στις τακτικές μας συζητήσεις στο Κοινοβούλιο. Το ζήτημα είναι ότι η αγορά ρύθμισε το πρόβλημα των επενδυτικών τραπεζών πολύ γρήγορα από μόνη της. Εμείς δεν καταφέραμε να ενεργήσουμε γρήγορα.

Η λέξη «γρήγορα» βεβαίως δεν είναι η λέξη την οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όταν αναφερόμαστε στο Συμβούλιο και ιδίως στην Επιτροπή. Τώρα μας ζητούν και οι Αμερικανοί να καταβάλουμε μερίδιο. Δεν θα ήθελα να το σχολιάσω αυτό σε αυτό το σημείο. Είναι αρκετό, σε αυτό το στάδιο, να παρακολουθηθούν οι εξελίξεις. Ωστόσο, αυτό που αναμένω από το Συμβούλιο – παρότι όσον αφορά την Επιτροπή, δεν είμαι βέβαιος ότι η Επιτροπή Barroso είναι ικανή γι’ αυτό – είναι να διασφαλίσει, τουλάχιστον, ότι θα ξεπεράσουμε την αμερικανική και τη βρετανική αντίσταση στη διαφάνεια των χρηματοπιστωτικών αγορών. Αρκεί να σας υπενθυμίσω τη γερμανική Προεδρία, όταν ο πρόεδρος Sarkozy και η καγκελάριος Merkel ανέλαβαν μια πρωτοβουλία και η Επιτροπή Barroso αποτραβήχτηκε διερωτώμενη «Ποιοι νομίζουν ότι είναι ο Sarkozy και η Merkel;», χωρίς να αναλάβει καμία δράση.

Η λέξη «γρήγορα» πραγματικά δεν είναι η λέξη την οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε. Αρκεί να σας υπενθυμίσω την Enron και την Parmalat. Τότε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε σχετική έκθεση του κ. Κατηφόρη – ήμουν ο σκιώδης εισηγητής – σχετικά με το ζήτημα των οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Αυτό συνέβη το 2003. Τώρα, τον Οκτώβριο του 2008, η Επιτροπή μπορεί να υποβάλει προτάσεις, αλλά η IOSCO υποστηρίζει ήδη ότι δεν θα πρέπει να αποκλίνουμε από τους κανόνες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και των ΗΠΑ, γιατί διαφορετικά θα προκληθούν στρεβλώσεις στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Η Ευρώπη πρέπει να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο. Για αυτόν τον λόγο δεν με ενδιαφέρει πραγματικά τι προτείνει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, και εάν η Επιτροπή σκοπεύει να κινηθεί στην ίδια κατεύθυνση με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, το μόνο που μπορώ να πω είναι θα πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένη. Πρέπει να κάνουμε αυτό που νομίζουμε ότι είναι σωστό, και οι Αμερικανοί μπορούν να μας ακολουθήσουν. Μόνο αυτό μπορώ να πω για τους οργανισμούς αξιολόγησης.

Έχει ειπωθεί ότι θα πρέπει να διεκπεραιώσουμε την αναθεώρηση της συμφωνίας Βασιλεία ΙΙ σε μία ανάγνωση. Ελπίζω ότι ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου ακούει προσεκτικά, καθώς πρόκειται για κάτι το οποίο έχει αναφέρει ο ίδιος. Αυτό μπορεί να γίνει σε μία ανάγνωση, εφόσον το Συμβούλιο πάψει να αντιτίθεται στη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού εποπτικού καθεστώτος. Αυτό το οποίο έχει κατορθώσει το Συμβούλιο μέχρι τώρα μέσω της στενότερης συνεργασίας με τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές είναι θλιβερό. Η Νίκαια βασίστηκε σε διακυβερνητική συνεργασία. Βάσει αυτού, το Συμβούλιο θα πρέπει να βγει για μια φορά από τη σκιά του και να σκεφτεί βάσει του ευρωπαϊκού τρόπου σκέψης.

Έχουν αναφερθεί και τα αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου, μαζί με ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια. Ο Επίτροπος McCreevy μόλις αυτήν την εβδομάδα δήλωσε στο Κοινοβούλιο ότι δεν πρέπει να είμαστε πολύ βιαστικοί. Μπορούμε να κατηγορήσουμε τον κ. McCreevy για πολλά πράγματα, αλλά η βιασύνη δεν είναι ένα αυτό αυτά.

(Κραυγές και χειροκροτήματα)

Έχω επιτεθεί πολλές φορές στον κ. McCreevy στο Κοινοβούλιο σχετικά με το ζήτημα των αμοιβαίων κεφαλαίων κινδύνου και των ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η Επιτροπή τώρα παρουσιάζει κατάλληλες αναλύσεις και ότι δεν θα παραμείνει σε κατάσταση άρνησης. Αυτό δεν είναι πλέον πρόβλημα του κ. McCreevy είναι πρόβλημα του κ. Barroso.

(Χειροκροτήματα)

Θα χαιρόμουν αν διευκρινίζαμε τώρα στις ΗΠΑ και στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ότι για μία φορά τουλάχιστον θα πρέπει να ασχοληθούν με τις δικές τους υποθέσεις. Η Siemens αποτελεί αντικείμενο ενδελεχούς διερεύνησης, όμως κανείς δεν εξετάζει την περίπτωση των ΗΠΑ. Προσδοκώ από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να μας δώσουν τη δυνατότητα να χαράξουμε μια ευρωπαϊκή πολιτική στον τομέα αυτό.

(Χειροκροτήματα)

  Martin Schulz, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, ακούσαμε με μεγάλη προσοχή όσα είπε ο κ. Radwan. Η βαυαρική εκλογική εκστρατεία ασκεί μεγάλη επιρροή. Ναι, κ. Radwan, ορισμένα από όσα λέτε είναι απολύτως σωστά. Η αγορά έχει ρυθμιστεί, όμως το τίμημα το πληρώνουν οι αμερικανοί φορολογούμενοι. Το κράτος πληρώνει τη ζημιά.

Αυτό που αντιμετωπίζουμε αυτή τη στιγμή δεν είναι μόνο η πτώχευση των επενδυτικών και των μεγάλων ασφαλιστικών εταιρειών. Είναι η χρεοκοπία μιας οικονομικής φιλοσοφίας την οποία μας «πουλούσαν» για πολλά χρόνια: μια φιλοσοφία σύμφωνα με την οποία σε μια υποτιθέμενα σύγχρονη οικονομία, η ανάπτυξη και η ευημερία εξασφαλίζονται με την εικοτολογία, και όχι βάσει της πραγματικότητας. Αυτό το σύστημα χρεοκοπεί τώρα.

(Χειροκροτήματα)

Συμπτωματικά, κ Radwan, θυμόμαστε ξεκάθαρα την έκθεση του κ. Κατηφόρη. Είστε ένας δαιμόνιος πολιτικός, το παραδέχομαι. Την Κυριακή κατεβαίνετε ως υποψήφιος στις βουλευτικές εκλογές του βαυαρικού κρατιδίου. Καλή τύχη. Ωστόσο, το άτομο το οποίο αποτέλεσε τροχοπέδη στην έκθεση Κατηφόρη, ήσασταν εσείς, κ Radwan. Αυτό το θυμόμαστε ξεκάθαρα.

Δυστυχώς, ο Charlie McCreevy δεν είναι παρών. Ο Joaquín Almunia παρουσίασε μια πολύ εμπεριστατωμένη ανάλυση. Επίτροπε Almunia, θα ήθελα να σας ζητήσω να ενημερώσετε τον συνάδελφό σας κ McCreevy σχετικά με τα μέτρα τα οποία είναι αναγκαία και τα οποία πρέπει να εγκρίνουμε τώρα. Δεν γνωρίζω πού βρίσκεται. Ίσως έχει επιστρέψει στον ιππόδρομο· ίσως τα πρακτορεία στοιχημάτων στον ιππόδρομο να είναι καλύτερα ρυθμισμένα από ό,τι οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Εντούτοις, ένα πράγμα είναι σαφές: αναμένουμε από την Επιτροπή να εγκρίνει τα μέτρα τα οποία είναι εφικτά και αναγκαία, και αναμένουμε ότι τα μέτρα αυτά θα έχουν εγκριθεί έως το τέλος του έτους, ή το αργότερο μέχρι την άνοιξη.

Πρόκειται, παραδείγματος χάριν, για την έγκριση κανόνων για τους οργανισμούς αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, και μάλιστα την έγκρισή τους με μεγάλη ταχύτητα. Είναι καίριας σημασίας επίσης, να αποσυνδεθούν οι πριμοδοτήσεις του City από τις βραχυπρόθεσμες κερδοσκοπικές πράξεις. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική παρατήρηση. Εάν ένας διαχειριστής γνωρίζει ότι θα τοποθετήσει 5% ενός δισεκατομμυρίου το οποίο προκύπτει από κερδοσκοπικές πράξεις, επειδή η πριμοδότησή του συνδέεται με το υποθετικό αυτό δισεκατομμύριο, τότε είναι απολύτως ανθρώπινο ότι θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει το δισεκατομμύριο σε κέρδη με οποιονδήποτε τρόπο, με οποιοδήποτε κόστος: ακόμη και αν αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χαθούν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, κάτι το οποίο έχουμε δει να συμβαίνει σε όλο τον κόσμο τις τελευταίες δεκαετίες.

Οι οικονομικοί διαχειριστές, απαθέστατοι – οι νεαροί ευφυείς τύποι που συναντάμε σε αυτούς εδώ τους διαδρόμους – οδηγούν στον όλεθρο ολόκληρες εταιρείες και ολόκληρους τόπους εγκατάστασης επιχειρήσεων, με όλες τις επιζήμιες κοινωνικές επιπτώσεις τις οποίες συνεπάγεται αυτό. Το κόστος αυτού του ολέθρου συμπεριλαμβάνεται στα 700 δισεκατομμύρια τα οποία τώρα οι αμερικανοί φορολογούμενοι πρέπει να επενδύσουν για τη σωτηρία των μεγάλων τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών. Ο ερασιτεχνισμός της διακυβέρνησης των ΗΠΑ είναι προφανής από το γεγονός ότι ακόμη και σε αυτή την τεραστίων διαστάσεων κρίση, αυτές οι μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες σώζονται, κοστίζουν στους απλούς φορολογούμενους περισσότερο από 700 δισεκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ. Δυστυχώς, η μοίρα αυτών των απλών φορολογουμένων, τα χρέη τους και τα ενυπόθηκά τους δάνεια δεν περιλαμβάνονται στο σχέδιο σωτηρίας της αμερικανικής κυβέρνησης. Ένα τέλειο, για άλλη μια φορά, παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο τα κέρδη ιδιωτικοποιούνται και οι απώλειες κρατικοποιούνται. Και αυτό πρέπει να σταματήσει.

(Χειροκροτήματα)

Τα ακούσαμε όλα αυτά στη συζήτηση της Δευτέρας. Έχω σχεδόν την εντύπωση ότι θα πρέπει να μοιράσουμε στην Ομάδα PPE-DE αιτήσεις συμμετοχής στο Κοινωνικό Δημοκρατικό Κόμμα: φαίνεται ότι δεν μπορούν να αλλάξουν τις απόψεις τους αρκετά γρήγορα, και οφείλω να δηλώσω ότι οι Φιλελεύθεροι είναι ακόμη χειρότεροι.

Σε μια συζήτηση τον περασμένο Νοέμβριο σχετικά με τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην παγκοσμιοποίηση, δήλωσα το εξής: «Ο καπιταλισμός της Άγριας Δύσης ο οποίος κυριαρχεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές απειλεί ολόκληρες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης τώρα της αμερικανικής οικονομίας, και απαιτεί διεθνείς κανόνες. Υπάρχει ανάγκη ελέγχου, διαφάνειας και περιορισμού της ισχύος των χρηματοπιστωτικών αγορών». Απαντώντας, ο ηγέτης του ALDE δήλωσε: «Κύριε Πρόεδρε, μόλις ακούσαμε τη γλώσσα του παρελθόντος». Τουλάχιστον δεν είναι παρών στη σημερινή συζήτηση, γεγονός το οποίο θα ενισχύσει προφανώς την ποιότητά της. Ό,τι είπα, ωστόσο, δεν λόγια του παρελθόντος. Τώρα, ο έλεγχος και η κρατική εποπτεία μιας απορυθμισμένης αγοράς – που δεν σέβεται τίποτα και κανέναν – είναι πολύ πιο επίκαιρα από ποτέ.

Επομένως, έχω να προσθέσω κάτι ακόμη, αν επιτρέπεται. Φυσικά, πρέπει να ενεργήσουμε γρήγορα, αλλά πρέπει επίσης να δράσουμε στον τομέα ο οποίος προβληματίζει περισσότερο εμένα και τους συναδέλφους μου εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η φούσκα της κερδοσκοπίας δεν θα σκάσει: ακόμη και αν απαγορεύσουμε προσωρινά τις ανοικτές πωλήσεις, κάποια στιγμή θα αρχίσουν ξανά. Κάτι ακόμα το οποίο είμαστε καταδικασμένοι να δούμε να συμβαίνει ξανά είναι ότι οι επενδυτές θα ενθαρρυνθούν να εξασφαλίσουν κέρδη από τις αυξανόμενες τιμές των τροφίμων, για παράδειγμα. Οι αυξήσεις των τιμών των τροφίμων παρατηρούνται όταν υπάρχει έλλειψη τροφίμων. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν συμφέρον από τις υψηλές τιμές των τροφίμων, πρέπει να διασφαλίσουν ότι η προμήθεια τροφίμων είναι μειωμένη. Ωστόσο, η έλλειψη των τροφίμων σημαίνει πείνα στον κόσμο, και αν έχουμε ένα σύστημα το οποίο καθιστά δυνατό η πείνα που παρατηρείται σε ορισμένες περιοχές του κόσμου να παράγει κέρδη σε άλλες, το πακέτο σωτηρίας των 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων δεν θα μας βοηθήσει. Αργά ή γρήγορα, το σύστημα, παρόλη τη διαστροφή του, θα έχει οδυνηρές συνέπειες για όλη την ανθρωπότητα.

Τότε, αυτό το οποίο συζητούμε εδώ, δεν πρόκειται για μεσοπρόθεσμη αναγκαιότητα. Αφορά το πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε μακροπρόθεσμα ανθρωπιστική κοινωνική ανάπτυξη.

  Silvana Koch-Mehrin, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση έχει εξαπλωθεί στις αγορές με απρόβλεπτες συνέπειες. Ορισμένοι άνθρωποι ενδεχομένως να νιώθουν ικανοποίηση βλέποντας τους τραπεζίτες να πέφτουν σε δυσμένεια και να μένουν άνεργοι. Ωστόσο, η στάση αυτή διακρίνεται από έλλειψη διορατικότητας, αφού οι πραγματικοί χαμένοι δεν είναι ούτε οι διευθυντές εταιρειών, ούτε οι έμποροι. Είναι οι απλές οικογένειες οι οποίες πλήττονται περισσότερο από την πιστωτική κρίση και την κατάρρευση της αξίας των μετοχών και των αποταμιεύσεων. Η δική τους οικονομική ασφάλεια κλονίζεται όταν διακυβεύεται η αξία των συντάξεων και των αποταμιεύσεων.

Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να διεξαχθεί μια ακριβής ανάλυση της πιστωτικής κρίσης και των συνεπειών της προκειμένου να διασφαλισθεί ότι δεν θα συμβεί ξανά, και χαίρομαι που συζητούμε σήμερα αυτό το μέτρο.

Ο Martin Schulz χρησιμοποίησε την ομιλία του για να καταφερθεί εναντίον των αγορών.

Βάσει των προβλέψεων του κ. Schulz τον περασμένο Νοέμβριο, τις οποίες μας υπενθύμισε, αυτό ίσως του δώσει τη δυνατότητα να αυξήσει το εισόδημά του με την ιδιότητα του μάντη. Ωστόσο, το χρήμα κινεί τις αγορές, όχι ο αέρας, και αυτό πρέπει να το παραδεχτεί.

Η καλύτερη απάντηση στην τωρινή κρίση δεν είναι η απομάκρυνση από την ελευθερία του επιχειρείν. Η επιχειρηματικότητα δημιουργεί θέσεις εργασίας και εξασφαλίζει ευημερία. Χρειάζονται αλήθεια η χρηματοπιστωτικές αγορές περισσότερη ρύθμιση; Ο Ludwig Erhard, ο πατέρας του γερμανικού οικονομικού θαύματος, το είχε εκφράσει αυτό με πολύ ωραίο τρόπο. Είχε πει ότι το κράτος θα πρέπει να θεσπίζει κανόνες για την οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά όπως και οι διαιτητές, δεν θα πρέπει να παρεμβαίνει το ίδιο στο παιχνίδι. Αυτό σημαίνει, βεβαίως, ότι πρέπει να αναλαμβάνει δράση κατά των αντικανονικών ενεργειών και των παραβιάσεων των κανόνων.

Η ρύθμιση είναι σκόπιμη και αναγκαία προκειμένου να αποφευχθούν οι υπερβολές, αλλά δεν ευθύνεται η οικονομία της αγοράς για την κρίση· η ευθύνη βαραίνει όσους αρνούνται να συμμορφωθούν με τα πλαίσια και τους κανόνες. Εδώ και χρόνια, οι εμπειρογνώμονες μας προειδοποιούν για τα δάνεια υψηλού κινδύνου, την πίστωση χωρίς εξασφάλιση και τη φούσκα η οποία επρόκειτο να εκραγεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στις αγορές ακινήτων. Πρέπει να θεσπισθούν κοινοί και διαφανείς κανόνες για την Ευρώπη συνολικά, και για τον κόσμο. Ναι, χρειαζόμαστε διεθνείς ελέγχους, αλλά με ένα μέτρο. Δεν θα ωφελήσει κανέναν εάν ακινητοποιήσουμε την κυκλοφορία κεφαλαίων με περισσότερους κανόνες, πυροδοτώντας οικονομική ύφεση.

Πάνω απ’ όλα, πρέπει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη σε μια ελεύθερη και ανοικτή αγορά. Η οικονομική σταθερότητα των πολιτών στην Ευρώπη και παγκοσμίως εξαρτάται από το αν αποδειχθούμε ικανοί να αναλάβουμε δράση. Ωστόσο, οι διεθνείς αγορές δεν θα καθίσουν να περιμένουν τη λήψη αποφάσεων στην Ευρώπη, ούτε θα περιμένουν το Κοινοβούλιο να προβεί σε δηλώσεις.

Επίτροπε, υπουργέ Jouyet, η Ομάδα μου αναμένει από εσάς να αναλάβετε ταχεία, ορθολογική και επιτυχή δράση, και να προβείτε σε αυτό τώρα.

  Eoin Ryan, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – Κυρία Πρόεδρε, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Jean-Claude Trichet, πρόσφατα είπε ότι όταν η αγορά σταθεροποιηθεί, δεν θα επιστρέψουμε στη συνήθη κατάσταση, αλλά αντιθέτως θα βιώσουμε μια νέα κατάσταση ομαλότητας.

Δεδομένων των ελλείψεων και των αδυναμιών της αγοράς και των θεσμών οι οποίες ήρθαν στο φως με ολέθριο τρόπο κατά τον τελευταίο έτος, το μόνο που ευχόμαστε είναι να απομακρυνθούμε από τις καταχρήσεις και τα σφάλματα του παρελθόντος. Η χρηματοπιστωτική κρίση έχει προκαλέσει τρομερό πανικό, αλλά έχει συμβάλει επίσης στο να τονιστεί η ανάγκη εξάλειψης των ασαφειών και καθιέρωσης διαφάνειας, και όσον αφορά εμάς τους νομοθέτες, η ανάγκη να θεσπίσουμε ρυθμίσεις. Αλλά πρέπει επίσης να αποφύγουμε τον πανικό, γιατί εάν πανικοβληθούμε, θα λάβουμε κακές αποφάσεις.

Στις ΗΠΑ, μέσα από επίπονες προσπάθειες για την αποτροπή της καταστροφής, εμφανίζονται ριζοσπαστικές μεταβολές στο τοπίο των οικονομικών υψηλού επιπέδου. Τα ιδρύματά μας έχουν αποδειχθεί σταθερότερα από εκείνα των ΗΠΑ – ευλόγως αφού η κρίση ξεκίνησε από την άλλη άκρη του Ατλαντικού – όμως συγκεκριμένες περιπτώσεις μας υπενθυμίζουν ότι σε καμία περίπτωση δεν είμαστε άτρωτοι. Για τη διασφάλιση της σταθερότητας των αγορών μας στο μέλλον, πρέπει να υλοποιήσουμε διαρθρωτικές και συστηματικές μεταρρυθμίσεις και να είμαστε έτοιμοι να δράσουμε γρήγορα. Ενδεχομένως να συμβούν τρία πράγματα ή να έχουν συμβεί ήδη, όπως οι μεταρρυθμίσεις – παραδείγματος χάριν, η διασφάλιση ότι οι κεντρικές τράπεζες αποτρέπουν καταστάσεις πανικού σε τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα – και ήδη έχουν ληφθεί σημαντικά μέτρα από αυτή την άποψη. Δεύτερον, τα δημόσια ταμεία πρέπει να εξαλείψουν τους λόγους οι οποίοι οδήγησαν αρχικά σε πράξεις πανικού, ήτοι την παρουσία προβληματικών περιουσιακών στοιχείων στους ισολογισμούς χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Τέλος, η αναδιάρθρωση κεφαλαίων είναι καίριας σημασίας για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Έχουμε περάσει τα αρχικά στάδια της κρίσης. Οι επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα και η πολιτική αντιμετώπιση του αρχικού αυτού πλήγματος δεν θα είναι ορατές για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, τώρα πρέπει να αναλάβουμε να διασφαλίσουμε ότι η νέα χρηματοπιστωτική πραγματικότητα η οποία θα αναδυθεί από το τέλος αυτής της κρίσης, είναι ισχυρή και υγιής. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη ρίζα της κρίσης, να απομακρύνουμε τα προβληματικά περιουσιακά στοιχεία και να εξυγιάνουμε τους ισολογισμούς. Για να βγούμε από το τέλμα της κρίσης, πρέπει επίσης, τόσο για την τοπική όσο και για την παγκόσμια οικονομική υγεία, να αποδειχθεί ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα διαθέτει επαρκή κεφάλαια. Το αν προέρχονται από κρατική ή ιδιωτική χρηματοδότηση ή από συνδυασμό και των δύο, είναι άλλο ζήτημα, αλλά θα το μάθουμε σύντομα.

Δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιος θα είναι ο πλήρης και μακροχρόνιος αντίκτυπος της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και των συνεπειών της στις ευρωπαϊκές αγορές. Ωστόσο, αυτό το οποίο γνωρίζουμε είναι ότι για να βγούμε με ορθωμένο ανάστημα από αυτή την κρίση και για να είμαστε βέβαιοι ότι οι επενδυτές, οι αγορές και οι πολίτες προστατεύονται στο πλαίσιο της νέας κατάστασης ομαλότητας στην οποία θα οδηγηθούμε, πρέπει να παραμείνουμε συνετοί – ακόμη και σε καιρούς αμφισβήτησης και ταραχής – και να λάβουμε συγκεκριμένα μέτρα προσανατολιζόμενα στην υλοποίηση διαρθρωτικών και συστηματικών μεταρρυθμίσεων οι οποίες θα περιφρουρήσουν την υγεία του ευρωπαϊκού μας συστήματος και την οικονομική ευημερία των πολιτών των ευρωπαϊκών χωρών και των πολιτών σε όλο τον κόσμο.

  Francis Wurtz, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (FR) Κυρία Πρόεδρε, εάν οι σημαντικότεροι ευρωπαίοι ηγέτες επιθυμούσαν να καταστήσουν σαφές το χάσμα το οποίο τους χωρίζει από τους ευρωπαίους πολίτες, αρκούσε μόνο να αντιδράσουν όπως και αντέδρασαν στη χρηματοπιστωτική κρίση μετά τη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της 14ης Σεπτεμβρίου 2008.

Ποια είναι τα κύρια μέτρα τα οποία έχουν ανακοινωθεί, πέρα από μια ευπρόσδεκτη αλλά ανεπαρκή αύξηση των δανείων της ΕΤΕπ προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις;

Μπορούμε να τις συνοψίσουμε σε τρία σημεία. Πρώτον, όσον αφορά τις ελπίδες για οικονομική ανάκαμψη, παραθέτω τη δήλωση του Jean-Claude Juncker: «Έχουμε αποκλείσει το ενδεχόμενο έγκρισης ευρωπαϊκού σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης». Θα εφαρμόσουμε το Σύμφωνο Σταθερότητας, ολόκληρο το Σύμφωνο και τίποτε άλλο εκτός από το Σύμφωνο.

Στη συνέχεια, όσον αφορά την εν εξελίξει διαδικασία απορύθμισης, παραθέτω τα λόγια της Christine Lagarde: «Δεν πρέπει να επιτρέψουμε την επιβράδυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων»· τα λόγια του Jean-Claude Trichet: «Ο,τιδήποτε μπορεί να γίνει για τη βελτίωση της ευελιξίας της οικονομίας, για εμάς είναι αρκετό»· και του Jean-Claude Juncker: «Πρέπει να μεταρρυθμίσουμε την αγορά εργασίας και τις αγορές αγαθών και υπηρεσιών. Η ανταγωνιστικότητα απαιτεί μεγαλύτερο πεδίο ανταγωνισμού».

Τέλος, το ερώτημα το οποίο μας προβληματίζει όλους, είναι ποιος θα πληρώσει το τίμημα. Παραθέτω ξανά δήλωση του Jean-Claude Trichet: «Οι φύλακες του τραπεζικού συστήματος δεν θα πρέπει να έχουν δυσανάλογες απαιτήσεις ως προς τους πιστωτικούς οργανισμούς», και, αφετέρου, σύμφωνα με τον Jean-Claude Juncker: «Θα πρέπει να γίνει το παν προκειμένου να αποτραπεί η υπέρμετρη αύξηση των μισθών».

Θα θέλαμε να τους απαντήσουμε το εξής: βγείτε από τις ψευδαισθήσεις σας και προσπαθήστε να μπείτε στη θέση άλλων ανθρώπων. Αφενός βλέπουν τους υπουργούς Οικονομικών να κινούν γη και ουρανό για χάρη των μεγάλων κερδοσκόπων της υφηλίου – μόνο η ΕΚΤ έχει διαθέσει κονδύλι 110 δισεκατομμυρίων ευρώ – και, αφετέρου, τους εργαζομένους οι οποίοι κινδυνεύουν. Επιχειρώντας να κατευνάσετε τις εντάσεις στις αγορές, προκαλείτε αστάθεια στις εταιρείες.

Η αλήθεια είναι ότι, στο όνομα της ελεύθερης κυκλοφορίας κεφαλαίου και την πολύκροτη ανοιχτή οικονομία της αγοράς με τον ελεύθερο ανταγωνισμό της, οι οικονομικοί ηγέτες έχουν τροφοδοτήσει διαβολικούς μηχανισμούς τους οποίους πλέον δεν είναι σε θέση να ελέγξουν. Να σας θυμίσω ότι, πέντε μήνες μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην αγορά ενυπόθηκων δανείων, ο κ. Trichet, ο οποίος εκπροσωπεί τις 10 κύριες παγκόσμιες κεντρικές τράπεζες, εξακολουθούσε να κάνει λόγο μόνο για απλές «διορθώσεις της αγοράς» και να ανακοινώνει «εύρωστη ανάπτυξη, παρά την περιορισμένη ύφεση». Τρεις μήνες αργότερα, προέτρεπε την Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων του Κοινοβουλίου να «δώσει στον ιδιωτικό τομέα μια ευκαιρία να διορθωθεί». Τι διορατικότητα! Εάν το σύστημα μπορεί με αυτόν τον τρόπο να χάσει τους θιασώτες τους, τότε αυτό σημαίνει ότι διέρχεται υπαρξιακή κρίση.

Γι' αυτό, εάν θέλουμε να αποφύγουμε περισσότερες και ολοένα πιο οδυνηρές καταρρεύσεις, πρέπει να βρούμε το κουράγιο να εγκαταλείψουμε ορισμένες καταστάσεις. Πρώτον, πρέπει να εγκαταλείψουμε την ιδέα της παραγωγικότητας με βάση τη μείωση των μισθολογικών και των κοινωνικών δαπανών. Πρέπει να ανατρέψουμε τη συνεχιζόμενη τάση μείωσης του μεριδίου των μισθών στην προστιθέμενη αξία. Δεν είναι αυτή η πηγή του πληθωρισμού· είναι οι ανήθικες ενέργειες των οικονομικών παραγόντων.

Δεύτερον, πρέπει να δώσουμε τέλος στην απόλυτη εμπιστοσύνη στις χρηματοπιστωτικές αγορές για την τροφοδότηση της οικονομίας, αφού δεν την ενισχύουν, αλλά τη δηλητηριάζουν. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στον προσανατολισμό των χρημάτων προς μια κοινωνικά αποτελεσματική οικονομία, μια οικονομία που δημιουργεί θέσεις εργασίας, προωθεί την κατάρτιση και αναπτύσσει δημόσιες υπηρεσίες, η οποία διασφαλίζει βιώσιμη παραγωγή και ωφέλιμες υπηρεσίες, ευνοεί την έρευνα και την ανάπτυξη, σέβεται τις δημόσιες επιχειρήσεις και το δημόσιο συμφέρον και δίνει προτεραιότητα στη συνεργασία έναντι της οικονομικής πάλης.

Ωστόσο, προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, η αποστολή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πρέπει να αλλάξει. Θα πρέπει να χρηματοδοτήσει εκ νέου τις τράπεζες και διαφορετικά επιτόκια, ανάλογα με τον αν τα δάνεια ωφελούν την υγιή οικονομία την οποία μόλις περιέγραψα ή αν, αντιθέτως, πρόκειται να αποτελέσουν βάση για σκοτεινές χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις. Οι όροι πρόσβασης σε δάνεια θα πρέπει στην πρώτη περίπτωση να είναι ευνοϊκοί, και εξαιρετικά αποτρεπτικοί στη δεύτερη. Ταυτόχρονα, πρέπει να διεξάγονται αυστηροί έλεγχοι όσον αφορά τράπεζες και ταμεία και θα πρέπει να θεσπισθεί η επιβολή φόρου επί των χρηματοοικονομικών κινήσεων κεφαλαίων. Τέλος, θα πρέπει να επιτελεσθεί έργο για τη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση των διεθνών οικονομικών ιδρυμάτων, έκκληση την οποία εξέφρασε πρόσφατα ο πρόεδρος Lula στην ομιλία την οποία απηύθυνε στα Ηνωμένα Έθνη.

Τρίτον, πρέπει να δοθεί τέλος στην αυτό-ικανοποίηση και τη συγκαταβατικότητα μιας μικρής ελίτ η οποία προσπαθεί να πείσει τους πολίτες ότι η μόνη ορθή επιλογή είναι η δική της. Εάν μπορούσαμε τουλάχιστον να τα συζητήσουμε όλα αυτά με σοβαρότητα, διαλλακτικότητα και υπευθυνότητα, τότε η κρίση, από μία άποψη, θα είχε και κάποιο όφελος.

  Hanne Dahl, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (DA) Κυρία Πρόεδρε, η πρώτη είδηση την οποία άκουσα όταν άνοιξα το ραδιόφωνο του αυτοκινήτου μου καθώς μετέβαινα στο αεροδρόμιο νωρίς το πρωί της Δευτέρας, ήταν ότι η τράπεζά μου διερχόταν σοβαρή οικονομική κρίση. Ευτυχώς, απλώς αποταμιεύω και επομένως δεν θα χάσω χρήματα – οι μέτοχοι όμως είναι απαρηγόρητοι. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση έφτασε στη μικρή μου τράπεζα. Η καρδιά του προβλήματος βρίσκεται στην ανάπτυξη της παγκοσμιοποίησης – και κυρίως στο δικαίωμα της ελεύθερης διασυνοριακής μεταφοράς κεφαλαίων. Η κερδοσκοπία που έχουμε διαπιστώσει είναι πρωτάκουστη, με κανέναν άλλο στόχο πέρα από την εξασφάλιση κέρδους για ορισμένους ιδιοκτήτες. Η πρακτική αυτή θα βλάψει μόνο την πραγματική οικονομία, όπως διαπιστώνουμε και τώρα, με κερδοσκοπικούς χειρισμούς στην αμερικανική αγορά στέγασης η οποία πυροδοτεί διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση.

Επομένως, θα πρέπει να δοθεί τέλος στη σκέψη ότι η ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων είναι η μόνη οδός για την ανάπτυξη και τον πλούτο. Η ελεύθερη αυτή κυκλοφορία ευνοεί μόνο τους κερδοσκόπους και τους φοροφυγάδες. Τολμώ να πω ότι οι απλοί πολίτες και οι άνθρωποι οι οποίοι επιθυμούν να επενδύσουν σε εταιρείες και να χρηματοδοτήσουν την αγορά και την πώληση αγαθών μπορούν να επιβιώσουν με τη διενέργεια ελέγχων για την εξακρίβωση του ποιοι κινούν μεγάλα ποσά χρημάτων κατά μήκος των συνόρων και για ποιον σκοπό. Οι έλεγχοι των κινήσεων κεφαλαίων θα εξασφάλιζαν μεγαλύτερη διορατικότητα στη δημοκρατία και τη δυνατότητα άσκησης επιρροής.

Ποια είναι η λύση για την άμεση κρίση, λοιπόν; Ένα δίκτυ ασφαλείας χρηματοδοτούμενο από φορολογούμενους είναι εγγυημένο για την αύξηση της επιθετικής, κερδοσκοπικής εξωτερικής πολιτικής στον χρηματοπιστωτικό τομέα και την προώθηση του χειρότερου καπιταλισμού. Απαιτείται η εξυγίανση των ίδιων των τραπεζών μετά τη συντριβή και την κρίση· αλλά αυτή την ευθύνη δεν μπορούν να την αναλάβουν οι εθνικές τράπεζες και ως εκ τούτου οι φορολογούμενοι. Ο δανός οικονομικός σύμβουλος Kim Valentin προτείνει την ίδρυση ενός ταμείου σωτηρίας που θα χρηματοδοτείται από τις ίδιες τις τράπεζες. Είναι καίριας σημασίας η συνεισφορά των τραπεζών στο νέο ταμείο να είναι αρκετά μεγάλη ώστε να τις κάνει να ενδιαφερθούν πραγματικά για την άσκηση ελέγχου μεταξύ τους και την παρέμβαση όταν η κρίση πλησιάζει, καθώς αυτές θα πρέπει να πληρώσουν για την αντιμετώπισή της.

Προτείνει η ΕΕ να θεσπίσει αυστηρούς κανόνες για το μέγεθος των ταμείων σωτηρίας των τραπεζών. Αυτό θα μας βοηθούσε επίσης να εκπληρώσουμε την επιθυμία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Ban Ki-moon, για μια υπεύθυνη παγκόσμια οικονομική πολιτική. Οι τράπεζες πρέπει να σταματήσουν να φέρονται σαν μικρά παιδιά που δεν έχουν πέσει ποτέ κάτω και δεν ξέρουν ότι μπορεί να τραυματιστούν.

  Piia-Noora Kauppi (PPE-DE). - Κυρία Πρόεδρε, δεν συμμερίζομαι τις απόψεις των συναδέλφων μου οι οποίοι κατηγορούν την Επιτροπή για αναποτελεσματικότητα. Νομίζω ότι το μεγαλύτερο σφάλμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα ήταν να σκεφτεί ότι περισσότερη ρύθμιση είναι πάντοτε η σωστή απάντηση. Όλες οι προτάσεις της Επιτροπής θα πρέπει να έχουν σωστή αναλογία, να είναι ισορροπημένες και καλά στοχευμένες.

Ήμουν μέτρια ικανοποιημένη από το πώς η Επιτροπή έχει ανταποκριθεί μέχρι τώρα, και εξακολουθώ να πιστεύω ότι η Επιτροπή διαθέτει τα σωστά εργαλεία για τη βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Οι βελτιώσεις θα πρέπει να βασιστούν, σε πρώτη φάση, στην ισχύουσα νομοθεσία και στις νομικές βάσεις. Σε δεύτερη φάση, θα πρέπει να εξεταστεί η λήψη μη υποχρεωτικών μέτρων, και τέλος, εάν δεν υπάρξει βελτίωση, τότε, θα πρέπει να στραφούμε σε νόμιμες, νέες ρυθμίσεις.

Πιστεύω ότι ορισμένες φορές τείνουμε να ξεχνούμε πόσα έχουμε κάνει ήδη στην Ευρώπη. Από το 2000 έχει εξεταστεί σημαντικά η νομοθεσία των χρηματοπιστωτικών μας υπηρεσιών, και έχουμε επικαιροποιήσει ήδη πολλούς σχετικούς κανονισμούς. Στην Ευρώπη διαθέτουμε ένα σύγχρονο και εξελιγμένο νομικό πλαίσιο. Νομίζω ότι ακολουθείται ήδη από τους περισσότερους Αμερικανούς, και επομένως δεν πιστεύω ότι πρέπει να τροποποιήσουμε ριζικά την προσέγγισή μας.

Τέλος, θα ήθελα να πω ότι πρέπει βεβαίως να ληφθεί υπόψη ότι το εποπτικό πλαίσιο δεν είναι τόσο καλό όσο θα έπρεπε. Θα πρέπει να αναπτύξουμε – βάσει του οδικού χάρτη του ECOFIN – τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται οι εποπτικές αρχές στην Ευρώπη, αλλά θα πρέπει επίσης να θυμηθούμε την παγκόσμια κλίμακα των πραγμάτων. Θα πρέπει να θυμηθούμε ότι σήμερα η χρηματοπιστωτική βιομηχανία είναι προφανώς η βιομηχανία η οποία διαθέτει πιο παγκόσμια εμβέλεια, και δεν είναι δυνατόν να δρούμε στο κενό. Θα πρέπει να θυμηθούμε ότι ζούμε μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, και ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε πρότυπα, αμοιβαία αναγνώριση και σύγκλιση με τους υπερατλαντικούς παίκτες – επειδή αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να πυροδοτηθεί ο ανταγωνισμός – και επίσης πολύ καλούς κανόνες για την προστασία των πελατών λιανικής.

Τέλος, μια παρατήρηση σχετικά με την ΕΚΤ. Πιστεύω ότι πρέπει να ευχαριστήσουμε την ΕΚΤ. Το έργο της ΕΚΤ ήταν πολύ καλό. Οι συνέπειες στην ευρωπαϊκή οικονομία, τόσο στη δημοσιονομική οικονομία όσο και στην πραγματική οικονομία, θα ήταν πολύ πιο σοβαρές χωρίς το πολύ καλό έργο της ΕΚΤ όσον αφορά τη ρευστότητα. Νομίζω ότι για αυτό αξίζουν συγχαρητήρια στην ΕΚΤ.

  Pervenche Berès (PSE) . – (FR) Κυρία Πρόεδρε, κ. Jouyet – λυπούμαστε που ο αρμόδιος υπουργός δεν κατάφερε να παραστεί – Επίτροπε, οι Σοσιαλιστές είναι υποστηρικτές της αγοράς, αλλά γνωρίζουν ότι, σε κάθε αγορά υπάρχουν ειλικρινείς επιχειρηματίες και υπάρχουν και κλέφτες, εννοώντας ότι απαιτείται η σύσταση μιας αστυνομικής δύναμης. Είναι εκπληκτικό αν σκεφτεί κανείς ότι, όταν κάποιος προσπαθεί να δρομολογήσει τη σύσταση μιας σύγχρονης αστυνομικής δύναμης για να αντιμετωπίσει τους σύγχρονους κλέφτες, ξαφνικά κατηγορείται για αρχαϊσμό.

Χρειαζόμαστε σύγχρονη εποπτεία και ρύθμιση. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει ο κίνδυνος βεβιασμένης θέσπισης ασύνετης και απερίσκεπτης νομοθεσίας του τύπου Sarbanes-Oxley, αφού έχει περάσει περισσότερο από ένα έτος από τότε που ξεκίνησε η κρίση. Όταν ο κ. McCreevy απευθύνθηκε στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών θεμάτων στις 11 Σεπτεμβρίου 2007, κατέδειξε τους πιστωτικούς οργανισμούς ως τους κύριους υπαιτίους της κρίσης. Περισσότερο από ένα έτος μετά, εξακολουθούμε να μην έχουμε προτάσεις. Δεν πιστεύω ότι αυτό μπορεί να χαρακτηρισθεί ως καλύτερη ρύθμιση.

Όσο για τον οδικό χάρτη, ο οποίος καταρτίστηκε τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο του 2007, τον έχω εδώ και τον έχω ελέγξει ως προς όλα τα σημεία του. Για να είμαι ειλικρινής, πρώτα απ' όλα αυτός ο χάρτης δεν σχεδιάστηκε ενδεχομένως για το επίπεδο της κρίσης που αντιμετωπίζουμε σήμερα και, δεύτερον, παρατηρώντας το πώς έχει τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα, είναι δύσκολο να αποφασίσω από πού πρέπει να ξεκινήσουμε ως προς αυτό το ζήτημα.

Ο γάλλος Πρόεδρος ανακοίνωσε ένα σχέδιο: θα καταδικάσει τους υπευθύνους και θα συγκεντρώσει τους πάντες προκειμένου να διεξαχθούν συζητήσεις. Τι πρόκειται όμως να συζητήσει; Την επιστροφή στον οδικό χάρτη ο οποίος καταρτίστηκε από το Φόρουμ Οικονομικής Σταθερότητας και τον οποίο κανείς δεν μπορεί να υλοποιήσει, επειδή κανείς στο Φόρουμ Οικονομικής Σταθερότητας δεν έχει την εξουσία να το κάνει;

Τα προτείνει όλα αυτά, και όμως η αρχική του αντίδραση στην κρίση ήταν να σπεύσει στο Λονδίνο το φθινόπωρο του 2007 για να εγκρίνει τη στρατηγική του Gordon Brown για τη σύσταση ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, αντί να ενισχύσει τις δυνατότητες της Ευρώπης για την αντιμετώπιση του προβλήματος, γεγονός το οποίο υπερασπίζεται σήμερα ο κ. Barroso στην Ουάσινγκτον. Ελπίζω ότι θα κατορθώσει να πείσει τον Επίτροπό του, Charlie McCreevy, ούτως ώστε η ευρωπαϊκή παρέμβαση από την άποψη της ρύθμισης και της εποπτείας των χρηματοπιστωτικών αγορών να είναι τόσο δυναμική όσο απαιτείται.

(Ο Πρόεδρος διακόπτει την ομιλήτρια)

(Εκτός μικροφώνου παρατήρηση του κ. Purvis σχετικά με τον χρόνο αγόρευσης)

  Πρόεδρος. – Λυπούμαι. Διέκοψα την κ. Kauppi και την κ. Berès. Είμαι γενικά δίκαιη, κ. Purvis.

  Daniel Dăianu (ALDE).

– Κυρία Πρόεδρε, μόνο η απληστία, η ευφορία και το φτηνό χρήμα ευθύνονται για όλη αυτή την κατάσταση;

Τι γίνεται με τα μειονεκτήματα του μοντέλου «παραγωγής και διανομής» το οποίο ενίσχυσε τον συστημικό κίνδυνο; Τι γίνεται με τα διαστρεβλωμένα συστήματα πληρωμής τα οποία διακρίνονται από έλλειψη δεοντολογίας και τα οποία υποκίνησαν την παράτολμη ανάληψη κινδύνου; Τι γίνεται με τις τιμές επενδυτικής διαβάθμισης που αποδόθηκαν σε σκουπίδια; Τι γίνεται με τις συγκρούσεις συμφερόντων; Τι γίνεται με τις τράπεζες που εμπλέκονται σε συναλλαγές τύπου καζίνο; Τι γίνεται με τον «σκιώδη» τραπεζικό τομέα, με την υπερβολική του μόχλευση και κερδοσκοπία; Γιατί οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν έχουν διδαχθεί από τις προηγούμενες κρίσεις παρά τις αυστηρές προειδοποιήσεις; Απλώς θυμηθείτε τι είχαν πει πριν χρόνια οι Lamfalussy, Gramlich, Volcker και Buffett.

Το επιχείρημα ότι η διατήρηση του ελέγχου με κανόνες και περιορισμούς καταστέλλει την καινοτομία, το θεωρώ γελοίο. Δεν είναι όλες οι χρηματοοικονομικές καινοτομίες συνετές. Είναι δυνατόν να αποδεχθούμε ένα οιονεί διεθνές σύστημα Ponzi, όπως αναπτύσσεται μέσω τοξικών προϊόντων κατά την τελευταία δεκαετία; Το ζήτημα το οποίο διακυβεύεται είναι η έλλειψη κατάλληλης ρύθμισης και εποπτείας, και η ελλιπής κατανόηση των χρηματοπιστωτικών αγορών, του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν και του συστημικού κινδύνου. Οι ελεύθερες αγορές δεν είναι συνώνυμες των απορυθμισμένων αγορών. Η διόρθωση θα είναι πολύ οδυνηρή, ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά η Ευρώπη δεν είναι άτρωτη στην οικονομική ύφεση. Οι λύσεις δεν θα πρέπει να έχουν εμβαλωματικό χαρακτήρα – δεδομένου ότι οι αγορές είναι παγκόσμιες. Απαιτείται διεθνής συντονισμός για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. COCILOVO
Αντιπροέδρου

  Roberts Zīle (UEN). – (LV) Νομίζω ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια γνώριμη έκφραση για να περιγράψουμε την κατάσταση που επικρατεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές: «της νύχτας τα καμώματα τα βλέπει η μέρα και γελά». Κάποιος θα πληρώσει ακριβά το αναστατωμένο στομάχι, αλλά, φυσικά, υπάρχουν ορισμένα κράτη και ορισμένες επιχειρήσεις οι οποίες θα ευνοηθούν από αυτή την εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση. Με άλλα λόγια, υπάρχουν πολλοί ενεργειακοί πόροι και ιδιαίτερα ανεπτυγμένα κράτη και επιχειρήσεις που μετατόπισαν τα επιπλέον κέρδη τους προς αυτή την κατεύθυνση, και το γεγονός αυτό θα μεταβάλει σαφώς το κέντρο και την ισορροπία της πολιτικής επιρροής στον κόσμο. Στην Ευρώπη, κατά την άποψή μου, τα νέα κράτη μέλη της ΕΕ είναι πιο ευάλωτα σε αυτή την κατάσταση. Οι λανθασμένες διαρθρωτικές και φορολογικές πολιτικές σε μια εποχή μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης δημιουργούν προφανείς οικονομικές και κοινωνικές απειλές στα περισσότερα από αυτά τα κράτη, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μου, της Λετονίας.

Ο μεγάλος όγκος εγχώριων ιδιωτικών δανείων σε ευρώ από τράπεζες κρατών της ζώνης του ευρώ, το μεγάλο ποσοστό χρημάτων που δεν παραμένουν στον τραπεζικό τομέα και η ταχεία αύξηση προς τα επίπεδα των ευρωπαϊκών μέσων μισθών εκπεφρασμένων σε ευρώ, μπορεί να οδηγήσει σε εκ νέου αξιολόγηση των εθνικών νομισμάτων. Σε αυτή την περίπτωση η μακροπρόθεσμη επιστροφή στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ζώνης του ευρώ μπορεί να αποτελέσει νέα επιβάρυνση για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις των εν λόγω κρατών μελών. Αν η δίοδος μετατροπής των εθνικών νομισμάτων διευρυνθεί όσον αφορά το ευρώ, τότε ο πληθωρισμός, ο οποίος είναι ήδη υψηλός, μπορεί να κερδίσει έδαφος και στη συνέχεια να αποτρέψει την είσοδο νέων κρατών μελών στη ζώνη του ευρώ.

Εάν το συνολικό ποσό των ιδιωτικών δανείων σε πληρωμές προς τις τράπεζες προστεθεί στο διψήφιο ποσοστό του ΑΕΠ, τότε οι πολίτες αυτών των κρατών δεν θα είναι αισιόδοξοι. Αντιθέτως, η κατάσταση αυτή θα προκαλέσει έντονη πολιτική απαισιοδοξία και θα έχει αντίκτυπο στη δημόσια γνώμη όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση ως θεσμό, με όλες τις συνακόλουθες συνέπειες και για το Κοινοβούλιο, από πολιτική άποψη, και για τα νέα κράτη μέλη.

  John Whittaker (IND/DEM). - Κυρία Πρόεδρε, η χρηματοπιστωτική κρίση εξακολουθεί να μαίνεται και οι χώρες της ευρωζώνης έρχονται αντιμέτωπες με την ύφεση. Η απάντηση, την οποία παίρνουμε συνήθως, είναι ότι χρειαζόμαστε περισσότερη ρύθμιση για να εξασφαλίσουμε την καλύτερη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Τώρα όμως έχουμε πρόβλημα, και αλλάζοντας τους κανόνες εκ των υστέρων δεν θα μας βοηθήσει να το λύσουμε.

Καλώ τα κράτη μέλη να σκεφτούν μια παντελώς διαφορετική αντίδραση στις τρέχουσες οικονομικές δυσκολίες. Αποτελούν ένδειξη ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε όπως είμαστε και ότι, χάρη στο δανεισμό που είχε υπερβολικά μικρό κόστος και στις εισαγωγές που ήταν επίσης πολύ φθηνές, όλοι ζούσαμε δαπανώντας περισσότερα από όσα διαθέταμε και δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε να καταναλώνουμε με τον ίδιο ρυθμό.

Η προσαρμογή θα είναι οδυνηρή, αλλά είναι αναγκαία, και σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς υπάρχει ένα ακόμη μήνυμα το οποίο έχει ακόμη πιο εξέχουσα σημασία, αλλά δεν πρόκειται να ακουστεί σε αυτούς τους οργανισμούς. Είναι ότι η ΕΕ δεν μπορεί να συνεχίσει με τα μεγαλεπήβολα νομοθετικά της προγράμματα στο όνομα της υγείας και της ασφάλειας, της προστασίας των καταναλωτών, της κοινωνικής ισότητας, παραδείγματος χάριν, επειδή η κύρια επίπτωση όλων αυτών των συστημάτων είναι να προσθέτουν δαπάνες και να συνθλίβουν την παραγωγική δραστηριότητα από την οποία εξαρτάται η ίδια μας η ευημερία.

Σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς, το μήνυμα που θα πρέπει να αντηχήσει είναι ότι οι ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν πλέον την οικονομική δυνατότητα να στηρίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους θεσμούς της και τον ακατάπαυστο χείμαρρο της νομοθετικής της παραγωγής.

  Josι Manuel Garcνa-Margallo y Marfil (PPE-DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, θα προσπαθήσω να είμαι σαφής, δεδομένης της ευρείας ποικιλίας των απόψεων οι οποίες εκφράζονται από την Ομάδα μου.

Πρώτον, η τρέχουσα κρίση δεν είναι βιβλική συμφορά ή τιμωρία των θεών. Οι αγορές κατέρρευσαν και αυτή η ανεπάρκεια έδωσε ώθηση σε παρεμβάσεις που θα έκαναν ευτυχισμένο και τον ίδιο τον Keynes. Εάν οι αγορές κατέρρευσαν, τότε πρέπει να διορθώσουμε ό,τι δεν πήγε καλά· με άλλα λόγια, πρέπει να κάνουμε κάτι.

Αυτό περιλαμβάνει πολλά πράγματα. Πρώτα απ’ όλα, χρειάζεται ένα ηλεκτροσόκ για να επαναφέρουμε τον ασθενή από το κώμα στο οποίο βρίσκεται επί του παρόντος. Θα ήθελα να θυμίσω στην Επιτροπή και το Συμβούλιο ότι, ενώ τα προβλήματα ρευστότητας μπορούν να λυθούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τα προβλήματα φερεγγυότητας είναι κάτι που επηρεάζει άμεσα εσάς: το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη.

Δεύτερον, για να μην ξανασυμβεί αυτό, πρέπει να γνωρίζουμε τι πήγε στραβά στις αγορές και ποιες αρχές πρέπει να θεσπίσουμε εκ νέου. Διαπιστώθηκε μια αδυναμία διαχείρισης κινδύνων, όσον αφορά τη διακυβέρνηση και, τέλος, τη δεοντολογία.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να θεσπίσουμε εκ νέου ορισμένες βασικές αρχές: τη διαφάνεια των προϊόντων, των εταιρειών και των αγορών· την ευθύνη των διαχειριστών· την εμπιστοσύνη ανάμεσα στη δημοσιονομική οικονομία και την πραγματική οικονομία, και τον κεντρικό ρόλο της πολιτικής.

Συμφωνώ με το Συμβούλιο ότι ο καιρός της απόλυτης απορύθμισης έχει παρέλθει. Ούτε οι αγορές ούτε η βιομηχανία μπορούν να αυτορρυθμιστούν.

Το τελευταίο «θεραπευτικό» μέσο – το οποίο απαιτείται για τον εμβολιασμό του ασθενούς και το οποίο θα διασφαλίσει ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί σε καμία περίπτωση – είναι ότι πρέπει να συνεχίσουμε με την ολοκλήρωση της αγοράς. Πρέπει να επιτύχουμε επαρκώς καίριες διαστάσεις, όπως έγινε και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρέπει να εγκαθιδρύσουμε τη δημοκρατία του ευρώ, έτσι ώστε το νόμισμά μας να μπορεί να ασκεί επιρροή σε παγκόσμιο επίπεδο σε περίπτωση κρίσης η οποία είναι παγκόσμια. Τέλος, πρέπει να επανεξετάσουμε το ρυθμιστικό πλαίσιο και το εποπτικό πλαίσιο, όπου παρατηρήθηκαν και οι ελλείψεις.

Επομένως διαφωνώ με τη θέσπιση μη δεσμευτικής νομοθεσίας, είτε με κώδικες συμπεριφοράς είτε με αυτορρύθμιση. Από εμάς εξαρτάται εάν θα ανταποκριθούμε στους λαούς μας, οι οποίοι, εξάλλου, είναι αυτοί οι οποίοι θα πληρώσουν το τίμημα.

  Elisa Ferreira (PSE). – (PT) Τι συμπεράσματα μπορώ να βγάλω από την τρέχουσα κρίση; Είναι αποτέλεσμα της επιλογής να μην ελέγχονται επαρκώς οι δραστηριότητες των χρηματοπιστωτικών αγορών. Η κατάλληλη ρύθμιση δεν σκοτώνει τις αγορές, αντιθέτως, είναι ουσιώδης για την επιβίωσή τους. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τις απώλειες, τώρα όμως υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι πληρώνουν το τίμημα για τις υπερβολές τους και για τι ελλείψεις της κρατικής εποπτείας.

Προειδοποιήσεις δίνονται εδώ και καιρό. Η έκθεση Rasmussen, την οποία το Κοινοβούλιο ενέκρινε εχτές με πολύ μεγάλη πλειοψηφία, προβαίνει σε συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τους κινδύνους της υπερβολικής μόχλευσης, της έλλειψης διαφάνειας και των συγκρούσεων συμφερόντων, όμως η έκθεση αυτή είναι προϊόν το έργου το οποίο πρωτοξεκίνησε η Σοσιαλιστική Ομάδα χρόνια πριν ξεσπάσει η κρίση του 2007.

Η έκθεση ιδίας πρωτοβουλίας της Ieke van den Burg και του Daniel Dăianu βαδίζει στην ίδια κατεύθυνση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας σημαντικός εταίρος στη διεθνή αρένα και συγχαίρω τον Επίτροπο Almunia για τις ανακοινώσεις του σήμερα, θα συμφωνήσει όμως μαζί του ο Επίτροπος McCreevy; Η παραλυσία η οποία πλήττει την Επιτροπή σε σχέση με αυτά τα ζητήματα είναι από κάθε άποψη αδικαιολόγητη. Το Κοινοβούλιο πράττει το καθήκον. Αναλόγως θα πρέπει να ενεργούν και τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα.

  Margarita Starkevičiūtė (ALDE). - Κύριε Πρόεδρε, είναι κρίμα που έφυγε ο κ. Schulz. Ήθελα να επισημάνω ότι είναι πολύ νωρίς να πούμε ποιος θα χρεοκοπήσει, διότι κανείς δεν γνωρίζει ποιοι είναι οι τελικοί επενδυτές των «τοξικών» προϊόντων. Ενδεχομένως να είναι κρατικές τράπεζες.

Ωστόσο, θα ήθελα να ενισχύσω μια ευρύτερη άποψη των γεγονότων και να υπενθυμίσω ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από τις αρχές αυτού του έτους, υπέβαλε ορισμένες έγκυρες προτάσεις που δεν έγιναν αποδεκτές από το Συμβούλιο και από την Επιτροπή. Πρώτον, ζητήσαμε η οικονομική διαχείριση σε επίπεδο ΕΕ να ευθυγραμμιστεί με τις παγκόσμιες εξελίξεις και να ενημερωθούν οι γενικές οδηγίες οικονομικού περιεχομένου. Επίσης, προτείναμε να διασφαλισθεί η αυστηρή εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τον ανταγωνισμό και να μην επιτρέπεται η απομάκρυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από την αγορά, ή η δημιουργία εκτρωμάτων που είναι πολύ μεγάλα για να πέσουν. Πρέπει να προάγουμε και να διαφυλάξουμε την εθνική, παραδοσιακή, επιχειρηματική μας κουλτούρα, επειδή το σλόγκαν της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «η διαφορετικότητα μας ενώνει ».

  John Purvis (PPE-DE). - Κύριε Πρόεδρε, ας ελπίσουμε ότι οι προτάσεις της Αμερικής για αγορές «τοξικών» προϊόντων έχουν αποτέλεσμα, διότι, αν δεν έχουν, η μεταδοτική επίδραση θα εξαπλωθεί σχεδόν σίγουρα και εδώ. Θα ήθελα, ο κ. Jouyet και ο κ. Almunia να με διαβεβαιώσουν ότι δεν είμαστε σε άμυνα. Οι δανειοδότες μας της τελευταίας επιλογής που έχουμε είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τα χειρότερα που μπορεί να συμβούν σε μια τέτοια περίπτωση; Μετακινούμαστε από το πρόβλημα της ρευστότητας στο πρόβλημα της φερεγγυότητας.

Είναι αλήθεια ότι, εν ευθέτω χρόνω, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τις κανονιστικές αμυντικές πρακτικές μας, αλλά αυτό δεν μπορεί και δεν πρέπει να συμβεί απότομα, εν μέσω της κρίσης. Θα διακινδυνεύαμε να έχουμε υπερβολικές αντιδράσεις, να επιβάλλουμε περιττούς, εσφαλμένα επιτασσόμενους, υπερ-δρακόντειους όρους που θα έβλαπταν μόνο τις προοπτικές για επενδύσεις στις οικονομίες μας και στις θέσεις απασχόλησης για το μέλλον.

Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να διενεργήσουμε άμεσα, είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Κύριε Almunia, αναφέρατε τον όρο αρκετές φορές. Ας δούμε πώς μπορούμε να ασχοληθούμε με αυτόν.

Θα συνιστούσα οι ηγέτες των πιο σημαντικών παγκόσμιων οικονομιών της Αμερικής, της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Άπω Ανατολής να συναντηθούν τις επόμενες ημέρες και να διαβεβαιώσουν τον κόσμο αναμφίβολα ότι, οτιδήποτε θεωρείται απαραίτητο για να σβήσουν οι φλόγες θα παρέχεται αναμφίβολα, όπου κι αν ξεσπάσουν αυτές οι φλόγες. Μόνον όταν σβήσουν οι φλόγες και οι στάχτες μπορούμε να προσφύγουμε στην αυτοψία για το πώς έγινε αυτό και τι χρειάζεται για να αποφύγουμε ξανά την επέλευσή του.

Η εμπιστοσύνη είναι η ζωτική βάση στην οποία βασίζεται ένα δραστήριο οικονομικό σύστημα και μια δραστήρια παγκόσμια οικονομία. Τώρα εξαρτάται από τους ανώτατους πολιτικούς ηγέτες-πραγματικά μια διάσκεψη κορυφής-των οικονομιών της ελεύθερης αγοράς να συναντηθούν χωρίς δικαιολογίες, χωρίς επιφυλάξεις, χωρίς αντιδικίες να λάβουν την πλήρη ευθύνη για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.

  Wolf Klinz (ALDE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ο Υπουργός Οικονομικών Henry Paulson χαρακτήρισε τις τελευταίες εβδομάδες «ταπεινωτικό χρόνο» για τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς ανακοίνωσε το πακέτο βοήθειας της τάξης των 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον ατελή χρηματοοικονομικό τομέα της χώρας.

Η κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πράγματι ανησυχητική. Το χρηματοοικονομικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών με τις τράπεζες επενδύσεων, τα αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου και τα δομημένα προϊόντα που δεν υπόκεινται σε κανονική εποπτεία από τις τράπεζες και τις πολυάριθμες επιχειρηματικές λειτουργίες που διεξάγονται μέσω εταιρειών απλού σκοπού που δεν εμφανίζονται σε κανένα ισολογισμό έχει κυριολεκτικά καταρρεύσει. Είναι απίθανο να αναβιώσει πολύ γρήγορα στην αρχική του μορφή. Οι τελευταίες δύο αμιγώς επενδυτικές τράπεζες – η Goldman Sachs και η Morgan Stanley – μετέβησαν στον εμπορικό τραπεζικό τομέα. Η υπόσχεση για φθηνό χρήμα για τον καθένα ώστε να δημιουργήσει περισσότερη οικονομική ανάπτυξη, κέρδη και ρευστότητα εμφανίσθηκε ως αυταπάτη: η διαρκής κίνηση αυτού του είδους απλά δεν υπάρχει. Ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο τροφοδοτούμενο με οφειλές για κάθε άτομο με αυτοκίνητο, σπίτι και οτιδήποτε άλλο σε νεανική ηλικία απλά δεν μπορεί να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα. Η πραγματική οικονομία μας πρόλαβε: χωρίς εργασία, δεν μπορεί να υπάρχουν αποταμιεύσεις, χωρίς αποταμιεύσεις δεν υπάρχουν επενδύσεις και χωρίς επενδύσεις δεν υπάρχει βιώσιμη ανάπτυξη.

Εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να μάθουμε από την καταστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών. Δεν υπάρχει καμία εναλλακτική λύση ώστε να χρηματοδοτήσει την ενοποίηση. Τα χρήματα δεν φυτρώνουν στα δένδρα. Η άφθονη παροχή φθηνού χρήματος που είναι αυτό που οι Σοσιαλιστές ζητούν πάντοτε από την ΕΚΤ δεν θα επιλύσει το πρόβλημα, απλά θα το επιδεινώσει.

Η Επιτροπή θα πρέπει να υλοποιήσει τις προτάσεις που έχουν την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε ότι αφορά την τιτλοποίηση, τη διατήρηση δομημένων προϊόντων στα βιβλία του συντάκτη, περισσότερη εποπτεία, κώδικα δεοντολογίας για τους φορείς της αγοράς και διάφορα άλλα μέτρα όσο το δυνατόν πιο άμεσα, αν και με μια αίσθηση συμμετρίας και φιλοπονίας.

  Jean-Paul Gauzès (PPE-DE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Jouyet, κύριε Επίτροπε, θα ήθελα να ξεκινήσω εκφράζοντας τις ευχαριστίες μου προς τον κ. I Jouyet διότι ήταν διαθέσιμος και για τη μεγάλη επάρκεια που επιδεικνύει σε όλους τους τομείς.

Η Ευρώπη δεν μπορεί να συνεχίσει να υφίσταται κατά καιρούς τις συνέπειες των κρίσεων που προέρχονται από τον καπιταλισμό της Αμερικής. Αυτό κατέστη αρκετά σαφές από προηγούμενους ομιλητές. Αυτή η θέση δεν αποπνέει εχθρότητα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Προέρχεται από ένα έκδηλο γεγονός: η κρίση είναι το αποτέλεσμα σοβαρής δυσλειτουργίας που απαιτεί αυστηρά μέτρα αποκατάστασης. Ο αυτοέλεγχος δεν είναι αρκετός.

Σήμερα, ωστόσο, η κρίση είναι παγκόσμια. Ο κ. Jouyet ανέφερε νωρίτερα ότι χρειαζόμασταν νέα μέτρα – νομοθετικά και κανονιστικά – και να αξιολογήσουμε τους ισολογισμούς και τη φερεγγυότητα των τραπεζών, τα κρατικά επενδυτικά ταμεία, τους μισθούς, τη διαφάνεια, τον έλεγχο και τα λογιστικά πρότυπα. Όλα αυτά πρέπει να αναπτυχθούν και να βελτιωθούν.

Πολλές φορές αναφέρθηκε επίσης ότι πρέπει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της οικονομικής ζωής. Διαφωνώ με την επίκριση που εκφράσθηκε και θεωρώ ότι, από αυτήν την άποψη, η Γαλλική Προεδρία αντέδρασε γρήγορα. Οι προτάσεις που υπέβαλε ο Πρόεδρος Sarkozy, μιλώντας εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προειδοποίησαν τη Νέα Υόρκη και τη διευρυμένη διάσκεψη των G8 που πρότεινε ότι θα επιτρέψει στους διάφορους οικονομικούς παράγοντες σε παγκόσμιο επίπεδο να συγκεντρωθούν και να συζητήσουν, γεγονός που αποτελεί ένα πραγματικά σημαντικό βήμα.

Προκειμένου να σκεφτούμε κανόνες σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν μπορούμε απλά να διευθετήσουμε τα θέματα στην Ευρώπη. Βέβαια, πρέπει να υπάρχει πρόοδος στην Ευρώπη και, από αυτήν την άποψη, είναι θλιβερό που υπάρχει κάποια βραδύτητα δράσης. Ωστόσο, οι κανόνες πρέπει επίσης να υιοθετηθούν σε διεθνές επίπεδο. Η οικονομία είναι παγκόσμια, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι οι κανόνες πρέπει επίσης να είναι παγκόσμιοι.

Έχουμε πολλά να κάνουμε και είμαι βέβαιος ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε νωρίτερα ο κ. Jouyet θα διασφαλίσουν ότι, τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, θα προκύψουν πιθανές λύσεις. Θα ήταν ανόητο να σκεφτούμε ότι αυτά τα θέματα μπορούν να επιλυθούν σε λίγα λεπτά.

  Karsten Friedrich Hoppenstedt (PPE-DE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, τις τελευταίες ημέρες, διαπιστώσαμε μεγάλη αναταραχή στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών και το θέτουμε ήπια. Μία από τις σημαντικότερες ειδήσεις ήταν ότι η εταιρεία Lehman Brothers Holdings αναγκάσθηκε να κηρύξει πτώχευση για προστασία από τους πιστωτές. Θα ήθελα να επισημάνω δύο σημεία σε αυτό το πλαίσιο. Πρώτον, οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν ένα σημαντικό πακέτο ενίσχυσης. Ωστόσο, αυτό δεν θα σταματήσει την κρίση ή θα μας προστατεύσει από περαιτέρω εκπλήξεις, καθώς τα γεγονότα εξακολουθούν να εξελίσσονται.

Δεύτερον, ναι, είναι απαραίτητο να καθορισθεί ποιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί μπορεί να βελτιωθούν και στους οποίους μπορεί να υπάρξει περισσότερη διαφάνεια. Δυστυχώς όμως, η θέσπιση περισσότερων και καλύτερων κανονισμών δεν θα αποκλείσει όλες τις δυσάρεστες εκπλήξεις που μπορεί να προκύψουν στις χρηματοπιστωτικές αγορές στο μέλλον, διότι δεν γνωρίζουμε όλους τους υφιστάμενους τραπεζικούς μηχανισμούς.

Γιατί το λέω αυτό; Ας σας δώσω ένα παράδειγμα. Παραδείγματος χάριν, οι εκπλήξεις μπορεί να προκύψουν στις συμφωνίες συμψηφισμού μεταξύ τραπεζών που είναι πολύ σημαντικές για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου. Βέβαια, οι τράπεζες μπορούν να λάβουν υπόψη τις συμφωνίες συμψηφισμού κατά την αξιολόγηση κινδύνων, αν αυτές οι συμφωνίες είναι νομικά εκτελεστές. Στο μέλλον, μπορεί οι καλύτεροι κανόνες να αποκλείσουν κάθε αβεβαιότητα σχετικά με την εγκυρότητα των συμφωνιών συμψηφισμού; Δεν το νομίζω. Ως εκ τούτου, κατά την άποψή μου, ακόμη και έγκυροι και αξιόπιστοι κανονισμοί δεν θα αποκλείσουν τις δυσάρεστες εκπλήξεις στο μέλλον.

  Manuel António dos Santos (PSE). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, η παρούσα χρηματοπιστωτική κρίση που βραχυπρόθεσμα θα είναι οικονομική και θα είναι και κοινωνική, ίσως και πολιτική, μπορεί να αναμενόταν διότι ήταν προβλέψιμη. Είναι κρίμα που ο υπερ-φιλελεύθερος δογματισμός και η οικονομία της χρηματοπιστωτικής κερδοσκοπίας, η ονομαζόμενη «οικονομία του διαβόλου», παραγκώνισε τις κοινωνικές ανησυχίες και την οικονομία του επιχειρηματικού πνεύματος και δράσης που είναι η μόνη οικονομία η οποία είναι ικανή να αποφέρει πλούτο και να εξυπηρετεί τους πολίτες.

Όπως δήλωσε ο Επίτροπος Almunia, οι ρυθμίσεις απέτυχαν. Απέτυχαν και τώρα πρέπει να εξετασθούν λεπτομερώς από την αρχή, αφού υποστούν τις ποινές. Η κρίση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι διαρθρωτική, όπως δήλωσε επίσης ο Επίτροπος Almunia. Κατά συνέπεια, η απλή χρήση των πολιτικών μέσων που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα δεν είναι αρκετή. Η στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που επιμένει στην εφαρμογή επανορθωτικών μέτρων τα οποία απορρίπτει η παρούσα επιβλαβής κατάσταση, ο παράφορα αισιόδοξος αυτισμός ορισμένων μελών του Συμβουλίου Ecofin, που πριν από 15 ημέρες εξέφρασε την έκπληξή του από τις διαστάσεις της κρίσης και η στάση του Επιτρόπου McCreevy που προτείνει να αλλάξουμε κάτι έτσι ώστε όλα να μείνουν τα ίδια, είναι απαράδεκτα.

Σήμερα η Επιτροπή έχει την ευθύνη για να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει και να ασκήσει πίεση στα κράτη μέλη ώστε να δημιουργήσουν νέα μέσα. Αυτή η ευθύνη αφορά ιδίως στο να λάβουμε υπόψη τις ορθές και φιλόδοξες συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετά την έκθεση Rasmussen.

  Dumitru Oprea (PPE-DE). - (RO) Αναφέρεται ότι μπορείς να τρέξεις, αλλά δεν μπορείς να κρυφτείς από την παγκοσμιοποίηση. Το ίδιο ισχύει για τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Ενόσω υπήρχαν κέρδη σε όλο τον κόσμο, υπήρχε κανονικότητα. Τώρα που εμφανίζονται οι ζημίες, φταίει ο καπιταλισμός. Κατά την άποψή μας, το κράτος είναι υπεύθυνο σε μεγάλο βαθμό, το οποίο ξέχασε μια από τις κύριες υποδομές του, τη χρηματοπιστωτική που είναι τόσο σημαντική όσο οι οδικές αρτηρίες, οι σιδηρόδρομοι και οι αεροπορικές εταιρείες.

Αυτό που προσπαθούν να επιτύχουν τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και τα κράτη μέλη, είναι να θέσουν τα θεμέλια για μια νέα υποδομή: την παγκόσμια χρηματοπιστωτική υποδομή. Δυστυχώς, η παρέμβαση του κράτους έρχεται κάπως αργά. Αυτή δεν είναι μια νέα ρύθμιση, αλλά μια ρευστοποίηση, ένας έλεγχος των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών ροών και όλα τα κράτη πρέπει να συμμετάσχουν σε αυτήν, παρέχοντας με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα να επανακτήσει την αξιοπιστία του.

  Proinsias De Rossa (PSE). - Κύριε Πρόεδρε, τη Δευτέρα ο Επίτροπος McCreevy μας δήλωσε ότι τα αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου και οι ιδιωτικές επενδύσεις δεν ήταν η αιτία της παρούσας αναταραχής. Στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας Guardian αναφέρθηκε ότι ο δισεκατομμυριούχος John Paulson αποκαλύφθηκε χθες ως ένας από τους ιθύνοντες των ιδιωτικών επενδύσεων που πωλεί χωρίς να κατέχει τις μετοχές των τραπεζών του Ηνωμένου Βασιλείου, στοιχηματίζοντας σχεδόν 1 δισεκατομμύριο λίρες στερλίνες ότι οι μετοχές τους θα έπεφταν δραματικά. Η εταιρεία του με έδρα τη Νέα Υόρκη Paulson & Co ήταν η πιο επιτυχής ιδιωτική επένδυση του προηγούμενου έτους, αφού ποντάρισε κατά των υψηλότοκων ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων σε μη αξιόπιστους δανειολήπτες που αργότερα μετατράπηκαν σε «τοξικά» προϊόντα κατά την πιστωτική κρίση. Η εταιρεία Paulson & Co ποντάρισε σε τέσσερεις μεγάλες τράπεζες, συμπεριλαμβάνοντας την HBOS, που αναγκάσθηκε να συμφωνήσει με την εξαγορά διάσωσης από την Lloyds TSB την περασμένη εβδομάδα, μετά από απότομη πτώση των μετοχών της.

Εάν ο Επίτροπος McCreevy δεν είναι προετοιμασμένος να θεσπίσει ρυθμίσεις για όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τότε θα πρέπει να αναγκασθεί να παραχωρήσει τη θέση του. Η Επιτροπή έχει την ευθύνη να διασφαλίσει ότι αυτά τα ιδρύματα δεν πρέπει να αδειάσουν τα ταμεία συντάξεων, τις αποταμιεύσεις και τις θέσεις εργασίας. Πρέπει να σταματήσουν και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να υπάρχει διαφάνεια και να θεσπισθούν ρυθμίσεις σε αυτόν τον τομέα. Το ονομαζόμενο «αόρατο χέρι» της αγοράς είναι πράγματι ένας κλέφτης και όσο πιο αόρατο είναι τόσο πιο πολλές τσέπες αδειάζει.

  Πρόεδρος. − Νομίζω ότι ο κ. De Rossa προτείνει να δοθεί στον Επίτροπο McCreevy συνδρομή στην εφημερίδα The Guardian. Το γραφείο του Προέδρου θα εξετάσει το θέμα.

  Olle Schmidt (ALDE). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, έχουμε κάθε λόγο να αντιδρούμε στα παράλογα συστήματα αποζημίωσης και πρόσθετων επιδομάτων. Νομίζω ότι όλοι το πράττουμε και είναι εντελώς κατανοητό, αλλά θα αναφέρω ωστόσο, αφού άκουσα τη συζήτηση, ότι η έντονη πολιτική ρητορική δεν αποτελεί τον τρόπο για την επίλυση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών κρίσεων Ας μην ακούγεται σαν να απορρίπτουμε τα πάντα και ενισχύουμε τον πανικό που ξέσπασε στις χρηματοπιστωτικές αγορές την περασμένη εβδομάδα. Αυτό δεν πρέπει να συμβεί σε αυτό το Κοινοβούλιο. Πρέπει να είμαστε λογικοί, πρέπει να είμαστε ευαίσθητοι. Αυτή είναι η ευθύνη που λάβαμε από τους ψηφοφόρους μας. Φίλοι μου, πρέπει να έχουμε μια ισορροπημένη άποψη, πρέπει να θεσπίσουμε κατάλληλους και αποτελεσματικούς κανόνες και νόμους που παρέχουν το περιθώριο για ανάπτυξη και αυτοέλεγχο. Ανησυχώ όταν ακούω αυτήν την έντονη ρητορική. Με ανησυχεί και φοβάμαι ότι θα οδηγήσει σε μια υπερ-ελεγχόμενη χρηματοοικονομική κοινότητα που δεν θα μπορεί να παράσχει την ανάπτυξη που τόσο χρειαζόμαστε όλοι. Αυτό που επιδιώκουν οι ψηφοφόροι μας είναι η ανάπτυξη και η προοπτική για τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας.

  Jean-Pierre Audy (PPE-DE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, κυρίες και κύριοι, άκουσα με κατάπληξη τις απόψεις των σοσιαλιστών και των κομμουνιστών που μας δηλώνουν ότι αυτό που φταίει είναι η αποτυχία του συστήματος. Προφανώς δεν θυμούνται καλά, αυτοί που τον 20ό αιώνα οδήγησαν σε χρεοκοπία κάθε οικονομία που είχαν αναλάβει. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και ως εκ τούτου η λύση πρέπει να προέρχεται από την Ευρώπη.

Σε ότι αφορά το χρηματοπιστωτικό ζήτημα, κύριε Επίτροπε, θα ήθελα να μάθω αν πρόκειται να θέσετε σε εφαρμογή ή όχι το Άρθρο 105(6) της Συνθήκης ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, σύμφωνα με το οποίο το Συμβούλιο μπορεί, δρώντας ομόφωνα σχετικά με μια πρόταση της Επιτροπής, να αναθέσει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το έργο σχετικά με τη συνετή εποπτεία των πιστωτικών ιδρυμάτων. Πιστεύω ότι, σήμερα, οι πολίτες θεωρούν ότι ήρθε η κατάλληλη στιγμή για να παρακολουθήσουμε τις ρυθμίσεις που θεσπίζονται για τη συνετή εποπτεία των χρηματοπιστωτικών συστημάτων. Δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε μια εσωτερική αγορά χωρίς τη θέσπιση Ευρωπαϊκής πολιτικής ελέγχου.

  Dariusz Rosati (PSE). - Κύριε Πρόεδρε, αυτή η κρίση απέδειξε ότι το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα παρουσιάζει σοβαρά ελαττώματα. Πρώτον, οι εποπτικές υπηρεσίες δεν κατόρθωσαν να παρεμποδίσουν την ανεύθυνη συμπεριφορά των επενδυτών. Είδαμε την ανάπτυξη νέων χρηματοοικονομικών μέσων που ωστόσο δεν έχουν αρκετή διαφάνεια και δεν επιτρέπουν την κατάλληλη αξιολόγηση κινδύνων. Δεύτερον, οι ιδιοκτήτες και οι μέτοχοι χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων δεν κατόρθωσαν να ελέγξουν κατάλληλα τα δικά τους διευθυντικά στελέχη που ελάμβαναν υπέρογκους μισθούς και πρόσθετα επιδόματα κι αυτό για ποιο λόγο; Για να οδηγήσουν τις εταιρείες τους σε χρεοκοπία!

Χρειαζόμαστε τη λήψη επειγόντων μέτρων σε δύο τουλάχιστον τομείς. Δεν θέλουμε να επαναληφθεί το σενάριο κατάρρευσης της Αμερικής στην Ευρώπη. Δεν θέλουμε να επικρατεί στην Ευρώπη μια κατάσταση στην οποία οι γενικοί διευθυντές των χρηματοπιστωτικών εταιρειών φεύγουν έχοντας δεκάδες εκατομμύρια δολάρια, ενώ οι φορολογούμενοι πρέπει να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Αναμένουμε ότι η Επιτροπή θα λάβει σοβαρά μέτρα σχετικά με αυτό το θέμα.

  Jean-Pierre Jouyet, Προεδρεύων του Συμβουλίου. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τα μέλη γι’ αυτήν την ενδιαφέρουσα συζήτηση. Μπορούμε να μείνουμε εδώ για ώρες, καθώς το θέμα αξίζει να συζητηθεί εκτενώς και οι σκέψεις που μοιραστήκαμε ήταν εξαιρετικές. Δυστυχώς, ωστόσο, ο χρόνος μας είναι περιορισμένος.

Θα συνάγω τα ακόλουθα συμπεράσματα. Πρώτον, σε ότι αφορά την προσέγγιση του φιλελεύθερου «laissez-faire» και την έλλειψη ελέγχου, να θυμάστε την επιφύλαξη που συνεπάγεται η θέση μου, νομίζω ότι εκφράσθηκα με αρκετή σαφήνεια. Κατά την άποψή μου, πρέπει να κινηθούμε πέρα από τη συζήτηση ελέγχου/μη ελέγχου. Η μείωση χρηματοοικονομικής κρατικής παρέμβασης είναι τώρα μια ξεπερασμένη έννοια. Ο έντονος, σύγχρονος οικονομικός έλεγχος θα είναι εφεξής η λύση. Πρέπει να θεσπισθεί. Πρέπει να προχωρήσουμε πιο πέρα από ότι έχει γίνει μέχρι τώρα.

Αυτό είναι το πρώτο σημείο που θέλω να επισημάνω και σχετικά με αυτό είμαι υπέρ το δέον σαφής. Επίσης, άκουσα με προσοχή αυτά που ανέφερε η κυρία Koch-Mehrin και επαναλαμβάνω αυτό που ανέφερε, δηλαδή ότι ο έλεγχος δεν είναι ο εχθρός της αγοράς. Όλοι πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις ευθύνες μας. Έργο των κρατικών αρχών είναι να ελέγχουν και να προσαρμόζουν τους κανόνες σε ισχύ, διότι διακυβεύεται η σταθερότητα του συστήματος, η προστασία των μεμονωμένων αποταμιευτών και η προστασία των καταθετών. Θα ήθελα επίσης να δηλώσω στον κ. Wurtz: η απασχόληση και η ανάπτυξη ασκούν επίσης άμεση επίδραση στην πραγματική οικονομία που απειλούνται από την παρούσα κρίση. Γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να δράσουμε, συμπεριλαμβάνοντας μέτρα για τους λιγότερο εύπορους και μάλιστα γρήγορα.

Η δεύτερη άποψη που έχω είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να δράσει στο πλαίσιο της ενισχυμένης διεθνούς συνεργασίας. Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Όπως αναφέρθηκε, η Ευρώπη πρέπει να εισακουσθεί, διαφορετικά θα υποστούμε τις συνέπειες των λύσεων Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτό συνέβη ήδη με το νόμο Sarbanes-Oxley. Είδαμε τις συνέπειες που είχαν για ορισμένες Ευρωπαϊκές εταιρείες και είδαμε τις συνέπειες που είχε στα λογιστικά πρότυπα και στα πρότυπα της αγοράς.

Μπορούμε να ξεκινήσουμε από τώρα. Το μόνο πλεονέκτημα που έχουμε είναι ότι, σήμερα, η Ευρώπη μπορεί, όπως τόνισαν τόσο ο κ. Almunia όσο και ο Πρόεδρος Sarkozy, να επιβληθεί έντονα, να εισακουσθεί σε διεθνές επίπεδο, να πάρει τα ηνία και να έχει το προβάδισμα. Καλώ τους Ευρωπαίους να συντονισθούν μεταξύ τους, έτσι ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει έντονη παρουσία στη διεθνή σκηνή και να σκεφθούν σχετικά με τις διεθνείς χρηματοοικονομικές δομές και τις διεθνείς εποπτικές αρχές.

Διότι αν δεν υιοθετηθούν διεθνή μέτρα, δεν μπορούμε να παραπονιόμαστε ότι η μόνη εναλλακτική λύση που έχουμε είναι να εκταμιεύουμε χρήματα από τα κρατικά επενδυτικά ταμεία τα οποία, επίσης, θέλουμε να διατηρήσουμε. Δεν εκφράζω μια άποψη που δεν αναιρείται, αλλά πρέπει να υπάρχει κάποια συνοχή σε ότι αφορά αυτήν την άποψη. Πρέπει να γνωρίζουμε τι θέλουμε να κάνουμε και ότι, αν η Ευρώπη δεν προβεί στη λήψη μέτρων, θα πρέπει να βασιστούμε σε άλλα κεφάλαια για να σταθεροποιήσουμε το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Η τρίτη άποψη που έχω είναι αυτή που ανέφεραν αρκετοί ομιλητές, συμπεριλαμβάνοντας τον κ. Schulz. Είναι αλήθεια ότι πρέπει να αναφέρουμε το θέμα των μισθών και το πρόβλημα των κερδών που συνδέεται με τις περιοδικές δραστηριότητες της αγοράς. Πρέπει να επίσης να εξετασθεί το θέμα των μισθών των διαχειριστών της αγοράς στο πλαίσιο αυτής της διεθνούς εικόνας. Δεν είμαι ο πρώτος που το αναφέρει. Ο κ. Gordon Brown το ανέφερε επίσης στο παρελθόν. Μου φαίνεται λογικό και πρέπει να σκεφθούμε πολύ γι’ αυτό το θέμα.

Είναι σαφές ότι αυτή δεν είναι μόνο μια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά και μια κρίση ηθικών αξιών και υπευθυνότητας. Είναι μια κρίση οικονομικής δεοντολογίας και αφορά σε όλους τους παράγοντες και τους πολιτικούς ηγέτες, όποιες κι αν είναι οι γνώσεις τους. Όπως επεσήμανε ο κ. Wurtz και άλλοι ομιλητές, ο χρηματοπιστωτικός τομέας πρέπει να εξακολουθήσει να εξυπηρετεί την οικονομία και η οικονομία δεν πρέπει να είναι το θύμα του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Όπως ανέφερα, πρέπει να σκεφτούμε το ρόλο των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και το σχέδιο δράσης που ολοκλήρωσαν οι Υπουργοί Οικονομικών με βάση τις προτάσεις της Επιτροπής. Ας συζητήσουμε για συγκεκριμένη πρόοδο. Στην κυρία Berès, δηλώνω ότι πρέπει να προχωρήσουμε περαιτέρω και, σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα, πρέπει να δράσουμε άμεσα. Επαναλαμβάνω τα λόγια του κ. Almunia: η Επιτροπή πρέπει να δράσει γρήγορα, διότι αφορά σε ένα θέμα αποκατάστασης εμπιστοσύνης και σε αυτό το σημείο θέλω να ολοκληρώσω.

Ακόμη κι αν η Ευρώπη έχει επηρεασθεί λιγότερο, είναι ακόμη σημαντικό για εμάς να αποστέλλουμε μηνύματα εμπιστοσύνης. Αυτό σημαίνει δράση, διεθνή συνεργασία, να μη φοβόμαστε να προσαρμόζουμε κανόνες, να δρούμε άμεσα και να υποβάλλουμε ολοκληρωμένες προτάσεις για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 15ης Οκτωβρίου, θέτοντας σε εφαρμογή τις προτάσεις του Κοινοβουλίου και, όπως αναφέρθηκε, να γνωρίζουμε το γεγονός ότι ασχολούμαστε με συναλλαγές που επηρεάζουν τη ρευστότητα αλλά και τη φερεγγυότητα του συνόλου του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Αυτό που τώρα θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη είναι η εμπιστοσύνη στην οικονομία και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να παραμερίσουμε το δογματισμό, προκειμένου να λάβουμε σταθερά μέτρα και να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας.

  Joaquín Almunia, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, συμφωνώ με όλους όσους επεσήμαναν σε αυτήν τη συζήτηση ότι πρέπει να αντιδράσουμε, να αντιδράσουμε σε μια πολύ μεγάλη αλλαγή στο χρηματοπιστωτικό μας σύστημα, ότι πρέπει να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος και ότι πρέπει να συνεργασθούμε-τα Ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα-διότι, χωρίς τη διοργανική συνεργασία, όλοι γνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να επιτύχουμε. Πρέπει ακόμη, στο πλαίσιο της αντίδρασής μας, να συνεργασθούμε με τους λοιπούς παράγοντες σε αυτό το εγχείρημα και γνωρίζουμε ότι αναφερόμαστε σε παγκόσμια χρηματοπιστωτικά συστήματα. Αν αυτά τα συστήματα δεν ήταν παγκόσμια, δεν θα επηρεαζόμαστε με τον τρόπο που επηρεαστήκαμε, άρα δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι η ηγεσία μας, οι πρωτοβουλίες μας και οι αποφάσεις μας θα πρέπει να είναι συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό σχετικά με τις θέσεις μας με τους λοιπούς εταίρους και τους λοιπούς παράγοντες. Αν δεν συμβεί αυτό – ας είμαστε ειλικρινείς – θα πληρώσουμε το τίμημα ότι είμαστε σαφείς αλλά αφελείς και δεν θα είμαστε ανταγωνιστικοί στον χρηματοπιστωτικό τομέα και πρέπει να εξακολουθήσουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί – όχι μόνο αποτελεσματικοί, όχι μόνο αυστηροί, όχι μόνο ικανοί να μάθουμε από τα μαθήματα του παρελθόντος, αλλά επίσης να είμαστε ανταγωνιστικοί.

Όπως ανέφερα ήδη στις εναρκτήριες δηλώσεις μου – και συμφωνώ με τις δηλώσεις της έδρας – αυτό που εννοώ λέγοντας να αντιδράσουμε άμεσα είναι να θέσουμε σε πλήρη εφαρμογή το σχέδιο δράσης του Συμβουλίου ECOFIN το συντομότερο δυνατό – και το κάνουμε ήδη, κυρία Berès. Η αξιολόγηση που διεξάχθηκε πριν λίγες εβδομάδες στη Νίκαια δείχνει ότι υιοθετούμε τις αποφάσεις του παρόντος Συμβουλίου ECOFIN. Την επόμενη εβδομάδα θα πρέπει να υποβάλλουμε προτάσεις σχετικά με την Οδηγία περί Επάρκειας των Ιδίων Κεφαλαίων των Επιχειρήσεων και σε μερικές εβδομάδες για την Οδηγία των Οργανισμών Αξιολόγησης της Πιστοληπτικής Ικανότητας.

Ενώπιον αυτού του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου η όσο το δυνατόν πιο γρήγορη υιοθέτηση της Οδηγίας περί Φερεγγυότητας ΙΙ είναι επίσης πολύ σημαντική. Ωστόσο, το Φόρουμ Οικονομικής Σταθερότητας πρέπει να συνεχίσει τις εργασίες του με πολύ έντονους ρυθμούς. Είναι ένας πολύ σημαντικός θεσμός επί του παρόντος- οι επιτροπές επιπέδου 3 του πλαισίου Lamfalussy. Είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι – το Κοινοβούλιο, η Επιτροπή και εγώ, καθώς και το Συμβούλιο, ελπίζουμε – σχετικά με την έλλειψη αποτελεσματικότητας ορισμένων αντιδράσεων σε αυτό το επίπεδο και αυτά είναι τα κύρια θεσμικά όργανα που πρέπει να εργασθούν πολύ πιο αποτελεσματικά από τότε που ιδρύθηκαν αυτά τα θεσμικά όργανα πριν από μερικά χρόνια – η Επιτροπή της Βασιλείας, το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων – ότι αυτό είναι ένα σημαντικό θέμα, όπως δήλωσε ο κ. Jouyet. Ως εκ τούτου, δεν είμαστε μόνοι. Πρέπει να αντιδράσουμε άμεσα, με αποτελεσματικό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε και διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι ακολουθούν και άλλοι τις οδηγίες μας – όπως γνωρίζουμε ότι ισχύει σε πολλούς άλλους τομείς ελέγχου.

Δυστυχώς, από διαρθρωτικής πλευράς, δεν μπορούμε να αποφασίσουμε για όλα σήμερα. Ωστόσο, είναι γεγονός – και συμφωνώ εξ ολοκλήρου – ότι η σχέση μεταξύ του ρυθμιστικού ελέγχου και των αγορών θα αλλάξει λόγω της παρούσας κρίσης. Είναι σαφές ότι υπάρχει ρυθμιστική αποτυχία μεταξύ άλλων.

Θεωρώ ότι όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να καθιερώσουμε μια πιο έντονη σχέση σε όλα τα επίπεδα με τις αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών, όχι μόνο στο έργο μας, όπως η Επιτροπή ή τα εκτελεστικά παραρτήματα, καθώς επίσης το Κοινοβούλιο με το Κογκρέσο, το οποίο επί του παρόντος αποτελεί βασικό συντελεστή στην επίλυση των ιδιαίτερων προβλημάτων στις ΗΠΑ. Πρέπει να αντιδράσουμε σε πολυμερές επίπεδο. Η πραγματική προέλευση όλων αυτών των αποτυχιών στα χρηματοπιστωτικά συστήματα – η υπερβολική ρευστότητα, οι υπερβολικοί κίνδυνοι που υιοθετούσαν οι φορείς, η αποστροφή χαμηλού κινδύνου που είδαμε στο παρελθόν –η απληστία, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο κ. Jouyet – δημιουργήθηκε από αυτά τα παγκόσμια ελλείμματα που δεν μπόρεσαν να επιλύσουν μέχρι τώρα οι παγκόσμιοι οργανισμοί και πρέπει να δράσουμε ως ενωμένη Ευρώπη, ώστε να πείσουμε τους λοιπούς εταίρους μας σε παγκόσμιο επίπεδο ότι, αν δεν μπορούμε να προσαρμόσουμε αυτά τα παγκόσμια ελλείμματα με μεθοδικό τρόπο, θα δημιουργήσουν νέα προβλήματα στο μέλλον και πρέπει να συντονισθούμε στο πλαίσιο της ΕΕ με πιο σαφή και αποτελεσματικό τρόπο.

Διαβιούμε σε μια οικονομική και νομισματική ένωση. Έχουμε εσωτερική αγορά, έχουμε σχέδιο δράσης για την ολοκλήρωση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, αλλά ακόμη έχουμε πολλά εσωτερικά εμπόδια και αναποτελεσματικότητα. Θεωρώ ότι όλοι μας πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτό θα απαιτεί περισσότερη Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και λιγότερες αντιδράσεις σε εθνικό επίπεδο ή αμυντικές στάσεις από τα κράτη μέλη.

Εκτός αυτού, πρέπει να ενθυμούμαστε ποιες είναι οι προκλήσεις μας μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και, σε αυτό το ιδιαίτερα δύσκολο περιβάλλον, πρέπει να διατηρήσουμε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, τη Στρατηγική της Λισαβόνας και τις στρατηγικές για την ενέργεια και την αλλαγή κλίματος που τώρα είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι δεν αντιμετωπίζουμε μόνο πολύ δύσκολες προκλήσεις βραχυπρόθεσμα από πλευράς χρηματοπιστωτικών αγορών, αλλά επίσης μεγάλες προκλήσεις μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα για την παγκόσμια οικονομία και για το μέλλον μας.

Τέλος, θέλω να αναφέρω ότι αυτό δεν συμπεριλαμβανόταν στο σχέδιο δράσης αλλά θα περιέχεται στην ημερήσια διάταξη του επόμενου Συμβουλίου ECOFIN και η Επιτροπή θα συμφωνήσει εξ ολοκλήρου με αυτό το θέμα. Πρέπει να σκεφτούμε για τα συστήματα αποδοχών των στελεχών, των διευθυντών και των γενικών διευθυντών και όλων εκείνων που μπορούν να δημιουργήσουν τις τάσεις και που μπορούν να λάβουν αποφάσεις στις αγορές. Θα σας πω το εξής – και αυτό απευθύνεται επίσης στο Συμβούλιο – το 2004 η Επιτροπή – και ιδιαίτερα ο συνάδελφός μου κ. Charlie McCreevy – υπέβαλε μια σύσταση, ζητώντας από τα κράτη μέλη να λάβουν αποφάσεις σχετικά με αυτό το θέμα, ώστε να αποφεύγονται τα ακατάλληλα κίνητρα. Σκεφτόμαστε τι συνέβη από τότε, κατά τα τελευταία τέσσερα έτη. Μόνο ένα από τα 27 κράτη μέλη αντέδρασε θετικά σε αυτήν τη σύσταση κατά την άποψη της Επιτροπής. Ως εκ τούτου, σήμερα η Επιτροπή συμφωνεί εξ ολοκλήρου με αυτήν την ομοφωνία να ασχοληθούμε με αυτά τα σημαντικά θέματα.

  Πρόεδρος − Η συζήτηση έληξε.

Γραπτές δηλώσεις (Κανόνας 142)

  Sebastian Valentin Bodu (PPE-DE), γραπτώς. – Το χρηματοπιστωτικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών διασαλεύτηκε τις τελευταίες ημέρες, καθώς η Lehman Brothers κήρυξε πτώχευση και η Merrill Lynch, φοβούμενη μια παρόμοια κατάρρευση, συμφώνησε να πραγματοποιηθεί η εξαγορά της από την Τράπεζα της Αμερικής. Ο μέσος όρος για τις βιομηχανίες του δείκτη Dow Jones έπεσε κατά 4,4 % στις 15 Σεπτεμβρίου και κατά 4,1 % επιπλέον δύο ημέρες αργότερα. Η πτώση των τιμών των μετοχών παγκοσμίως στις 15-17 Σεπτεμβρίου είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια 3,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για τους επενδυτές. Η μετοχή της AIG έπεσε κατακόρυφα πάνω από 90 %, από 72 δολάρια το περασμένο έτος σε 2,05 δολάρια. Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ανέλαβε τον έλεγχο της AIG με την παροχή 85 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις 16 Σεπτεμβρίου. Αυτές οι «εξελίξεις» επισημαίνουν τη μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική κρίση που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες από την έναρξη της Μεγάλης Οικονομικής Κρίσης. Αυτές οι εξελίξεις έλαβαν χώρα μια εβδομάδα μετά την ανάληψη του ελέγχου της Fannie Mae και της Freddie Mac, τις γιγαντιαίες εταιρείες παροχής ενυπόθηκων δανείων από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών. Το πρόβλημα είναι ότι η Lehman Brothers και η AIG οφείλουν πολλά δισεκατομμύρια σε πιστωτές, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι προετοιμασμένη να δεχτεί το πλήγμα που προκλήθηκε από τον άρρηκτο δεσμό της με την αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών; Είναι αρκετά τα 36,3 δισεκατομμύρια ευρώ που παρείχε στην αγορά η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Αγγλίας ώστε να εξαλειφθεί ο κίνδυνος;

  Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN), γραπτώς. – (PL) Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή του Κοινοβουλίου στα ακόλουθα θέματα.

1. Μέχρι τώρα, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών και το Ομοσπονδιακό Αποθεματικό Σύστημα έχουν χορηγήσει το ποσό του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων περίπου, προκειμένου να καταπολεμήσουν τις συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Το ονομαζόμενο πακέτο Paulson περιέχει πρόσθετες προτάσεις που εκτιμάται ότι θα κοστίσουν ακόμη 700-800 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό υποδηλώνει ότι η παρούσα κρίση μπορεί να συγκριθεί με το μεγάλο κραχ του 1929.

2. Επιπλέον, η ΕΚΤ διέθεσε 750 δισεκατομμύρια δολάρια περίπου, ώστε να βελτιώσει τη ρευστότητα, ενώ η Τράπεζα της Αγγλίας χορήγησε 80 δισεκατομμύρια δολάρια περίπου. Αυτές οι κινήσεις επιβεβαιώνουν πόσο σοβαρή θεωρείται ότι είναι η κατάσταση των χρηματοπιστωτικών αγορών της Ευρώπης.

3. Όλα τα προαναφερθέντα μέτρα υποδηλώνουν ότι ευνοείται και πάλι η σθεναρή και σαφής κρατική παρέμβαση. Ακόμη και οι πιο φιλελεύθεροι οικονομολόγοι αναγνωρίζουν την ανάγκη θέσπισης κανόνων για την καταπολέμηση της κρίσης και είναι πραγματικά προετοιμασμένοι να αποδεχθούν τη συμμετοχή των κυβερνήσεων και των διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών σε αυτές τις διεργασίες.

4. Η κλίμακα και η έκταση της παρούσας κρίσης θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην εξέλιξη των συναλλαγών της πραγματικής οικονομίας. Αυτό θα έχει ως συνέπεια την ύφεση στην οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών, γεγονός που σημαίνει αρνητική οικονομική ανάπτυξη. Θα σημαίνει επίσης επιβράδυνση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη.

5. Εν όψει της παρούσας κατάστασης, κρίνεται επιτακτικό για όλες τις χώρες να ενισχύσουν τους οργανισμούς που παρέχουν χρηματοοικονομική εποπτεία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την ΕΕ Αυτοί οι οργανισμοί πρέπει να μπορούν να ασκούν μεγαλύτερο έλεγχο στις δραστηριότητες των μεγάλων τραπεζών, των ταμείων επενδύσεων και των ασφαλιστικών φορέων. Ο ισχυρότερος έλεγχος είναι ο μόνος τρόπος ώστε να βελτιωθεί η χρηματοπιστωτική ασφάλεια και να διασφαλισθεί η οικονομική σταθερότητα στο μέλλον.

  Esko Seppänen (GUE/NGL). - (FI) Τώρα γνωρίζουμε ότι το κράτος χρειάζεται ως εγγυητής του καπιταλισμού από χρηματοοικονομικής πλευράς και όχι μόνο από στρατιωτικής πλευράς. Η κυβέρνηση στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, την πατρίδα του καπιταλισμού επιθετικής μορφής, ιδιωτικοποίησε τα κέρδη από την κερδοσκοπία και τώρα κοινωνικοποιεί τις μεγαλύτερες ζημίες στην τράπεζα ανταλλαγών μέσω της κερδοσκοπίας στην ιστορία της οικονομίας της.

Ο όρος Raubtier (αρπακτικός) είναι η γερμανική ονομασία γι’ αυτό το είδος καπιταλισμού που βασίζεται σε άλλον όρο, τον Raubgier (απληστία), που είναι συνώνυμος με τον όρο Raub (ληστεία). Και οι δύο όροι είναι καλύτεροι.

Οι αποταμιευτές που προετοιμάσθηκαν για άσχημες ημέρες σε παγκόσμιο επίπεδο θα χάσουν την αξία κάποιων από τις αποταμιεύσεις τους στο μέλλον, όταν, ως αποτέλεσμα των γεγονότων της περασμένης εβδομάδας, η παγκόσμια οικονομία διογκώνεται και/ή εισχωρούμε σε οικονομική ύφεση. Είναι δύσκολο να φανταστούμε με ποιόν άλλο τρόπο οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να εξοφλήσουν τις υπέρογκες οφειλές που τώρα υφίστανται και με ποιόν τρόπο, σε καιρό εμφάνισης πληθωριστικών τάσεων, η μείωση της αξίας του χρήματος θα ανταποκριθεί στη δική τους μειωμένη ικανότητα να εξοφλήσουν τις οφειλές τους και να έχουν κανονικές τιμές στα υπερτιμημένα περιουσιακά στοιχεία τους.

Οι ωρολογιακές βόμβες που επέτρεψε η Αμερικανική κυβέρνηση και δημιουργήθηκαν από τις τράπεζες που τρομοκρατούσαν την αγορά του επιθετικού καπιταλισμού στη χώρα, όπως βασίζονται σε συμφωνίες ανταλλαγών, το πραγματικό πακέτο των χρηματοοικονομικών προϊόντων, η αφερεγγυότητα των πελατών που δεν είναι αξιόπιστοι και οι ψεύτικες πολιτικές ασφάλισης δανείων είχαν άσχημες συνέπειες για τους φορολογούμενους και ο υπόλοιπος κόσμος πληρώνει το τίμημα.