Volledig verslag van de vergaderingen

Woensdag 24 september 2008 - Brussel

20. "IASCF": herziening van de statuten - openbare verantwoording en samenstelling van de IASB-wijzigingsvoorstellen" (debat)

  De Voorzitter. − Aan de orde is de mondelinge vraag van Pervenche Berès over IASCF: Herziening van de statuten - openbare verantwoording en samenstelling van de IASB-wijzigingsvoorstellen (B6-0463/2008).

  Pervenche Berès, auteur. − (FR) Mevrouw de Voorzitter, mijnheer de commissaris, op het gebied van standaarden voor financiële verslaglegging weet het Europees Parlement inmiddels dat u beschikt over een zekere mate van creativiteit, over het vermogen om loze commissies in te stellen. Toen wij u aan het begin van deze zittingsperiode vragen stelden over de status en rol van de EFRAG, bent u met het rondetafeloverleg op de proppen gekomen waarvan iedereen inmiddels weet dat het niet heeft gedaan wat het moest doen.

De trustees van de IASCF komen met het voorstel om een toezichtgroep, een monitoring group, in te stellen, maar een aantal leden daarvan bevalt u niet en u komt met het voorstel om een internationale adviesgroep van accountants op te richten.

Het Europees Parlement is inmiddels gewend aan uw praktijken. Toen wij u een signaal afgaven in de vorm van het initiatiefverslag inzake het bestuur van de IASCF, haastte u zich om u, samen met uw Japanse en Amerikaanse collega’s en de OICV, als arbiter op te werpen door op 7 november 2007 een persbericht uit te brengen, een verklaring waarin u pretendeerde alle bestuursproblemen op te lossen, in plaats van te wachten op de mogelijkheid om u te baseren op de legitimiteit en het gezag van een standpunt van de democratische vertegenwoordiging van de Europese Unie, juist ja, het Europees Parlement.

Toen het Europees Parlement aan dit standpunt werkte op initiatief van onze rapporteur, de heer Radwan, wilde u dit debat in maart liever uitstellen tot april, om redenen die geheel en al bij u liggen.

Toen u, op basis van deze voorstellen in april, de macht en mogelijkheid had om te bepalen wat het standpunt van de Europese Unie in internationaal verband zou kunnen zijn, op basis van paragraaf 9 van deze resolutie, waarin ik lees: "constateert dat de Commissie, net als bij de vaststelling van een stappenplan met de Amerikaanse autoriteiten in april 2006, in de verklaring van 7 november 2007 oplossingen op voorhand probeert uit te sluiten, terwijl uit een oogpunt van doeltreffendheid en legitimiteit open overleg en debat meer op zijn plaats zou zijn, en is van mening dat deze resolutie daaraan een bijdrage kan leveren", vond u het beter om stilletjes in eigen kring aan een oplossing te werken, zonder overleg met de Raad of het Europees Parlement.

Mijnheer de commissaris, wat hebt u gedaan sinds 24 april, toen wij over deze resolutie hebben gestemd? Wij hebben u destijds vragen gesteld over de plaats van het IMF en de Wereldbank. Anderen hebben u daarna vragen gesteld over de plaats van het Comité van Basel, de Europese toezichthouders, in de structuren van de monitoring group voor de IASCF. En wat was uw reactie? U hebt wederom een loze commissie ingesteld, de internationale adviesgroep van accountants.

U vertelt ons: "de omvang van deze monitoring group moet niet groter worden, omdat anders het gezag ervan wordt uitgehold en wij geen enkele bevoegdheid meer zouden hebben om de trustees bij te sturen". Het voorstel van de trustees behelst een samenstelling van zeven leden. Uw voorstel behelst een samenstelling van vijf leden plus een waarnemer plus twee leden die u in deze internationale commissie van accountants zou willen onderbrengen. Deze commissie moet dan om advies worden gevraagd.

Wij stellen voor, de door de trustees voorgestelde groep van zeven te handhaven en daarin op te nemen wat nodig is. Het argument van de omvang snijdt geen hout aangezien, op hetzelfde moment nog wel, wordt voorgesteld het ledental van de IASB, van de board zelf, te verhogen van veertien naar zestien.

Mijnheer de commissaris, wij willen u vandaag twee dingen zeggen. Ten eerste: als u het bestuur van de IASB echt wilt hervormen gaan wij akkoord, wij hebben het u immers zelf gevraagd, maar vraag ons in elk geval om advies, betrek ons erbij, in een vroeg stadium en niet pas op het laatste moment. Vertel ons niet dat u met grote haast hebt moeten werken in augustus, terwijl wij u al sinds vorig najaar over dit onderwerp hebben onderhouden, en terwijl u het standpunt van het Europees Parlement al sinds april kent!

Ook zeggen wij u dat het werkprogramma van de IASB en de IASCF een tweede fase kent, waarin de gehele regeling moet worden herzien, inclusief de voorwaarden voor de oprichting van de IASCF, en wij stellen u voor van dat moment gebruik te maken om duidelijke voorwaarden te stellen inzake de evenwichtigheid en het beheer van deze hele regeling om uiteindelijk de beschikking te krijgen over een bestuurssysteem dat berekend is op de uitdagingen van nu. Of duidelijker gesteld, welke standaarden voor financiële verslaglegging zijn er nodig om een financiële markt tot stand te brengen waar de uitleg van die standaarden aansluit bij de economische realiteit van de situatie hier en elders?

  Charlie McCreevy, lid van de Commissie. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, de noodzaak voor verbetering van het bestuur van de International Accounting Standards Board (IASB) is iets waarvan de Commissie, het Parlement en de Raad van ministers zich al langere tijd bewust zijn. Ik heb het belang hiervan bij tal van gelegenheden onderstreept. Zo heb ik me kritisch uitgelaten over het ontbreken van adequate raadplegings- en feedbackprocedures binnen de IASB, alsook over het ontbreken van effectbeoordelingen voor nieuwe normen.

Aangezien de IASB feitelijk optreedt als de organisatie die op mondiaal niveau de normen stelt, is het absoluut noodzakelijk dat haar bestuursprocedures aan de hoogste normen voldoen. Ik wil naar een situatie toe waarin we de IFRS-normen vol vertrouwen binnen de EU kunnen invoeren en de inhoud van deze normen en de wijze waarop ze tot stand komen, tot voorbeeld strekken. Vandaar dat toen ik hoorde dat plannen bestonden voor een herziening van de statuten van de IASCF, ik als prioriteit stelde het bestuur te verbeteren.

U herinnert zich wellicht dat ik afgelopen november aan mijn tegenhangers van de Amerikaanse beurscommissie, de Japanse toezichthouder op financiële dienstverleners en de Internationale Organisatie van Effectentoezichthouders, de oprichting voorstelde van een monitoring board om de openbare verantwoording van de IASCF te verzekeren.

We hebben hier goede vorderingen mee gemaakt. De IASCF heeft onlangs voorgesteld haar statuten te wijzigen om de relatie met de voorgestelde monitoring board te formaliseren. Ze accepteert dat deze een stem moet krijgen in de benoeming van de trustees van de IASCF en de bevoegdheid om een benoeming goed- of af te keuren. Ze accepteert ook dat de monitoring board zich zal kunnen richten op elk werkterrein van hetzij de trustees of de IASB en een aangelegenheid ter bespreking kan voorleggen aan de board of trustees of aan de IASB.

De IASCF wil begin oktober een besluit over deze kwesties nemen. De wijziging van de statuten zal per 1 januari 2009 van kracht worden. Dit betekent voor de monitoring board dat deze begin 2009 operationeel kan worden. Vandaar dat ik de tijd nu rijp acht deze voorstellen vorm te geven. Als we daar te lang mee wachten, zullen we de bestuurskwesties niet meer ter discussie kunnen stellen.

De heersende financiële opschudding maakt het des te noodzakelijker dat boekhoudnormen een afspiegeling vormen van de doelstellingen prudentieel toezicht en financiële stabiliteit. Men is het er niet over eens kunnen worden om ook organen zoals de ECB een plaats in de monitoring board te geven. Bij wijze van compromis zou de nieuwe regeling kunnen voorzien in de oprichting van een internationale adviesgroep financiële verslaglegging die de monitoring group adviseert over kwesties van prudentieel toezicht en financiële stabiliteit. In deze groep zouden zowel de ECB als het Comité van Europese effectenregelgevers en ongetwijfeld ook andere relevante internationale organen zitting moeten hebben. Ik wil het Huis er in dit verband nogmaals voor bedanken dat het in zijn resolutie van 24 april het belang van prudentieel toezicht en financiële stabiliteit heeft benadrukt.

Wanneer de Commissie zitting neemt in de monitoring board, zou ze ook de andere Europese instellingen, in het bijzonder dit Huis, moeten vertegenwoordigen. Om dat effectief te kunnen doen, stel ik een raadplegingsprocedure met het Europees Parlement voor. Die procedure zou zo nodig geformaliseerd kunnen worden.

Ik heb geprobeerd om de leden van dit Parlement die in deze kwestie een sleutelpositie vervullen, via mijn diensten op de hoogte te houden over het verloop van dit debat. Men heeft mij vandaag echter gewezen op een onderbreking in die communicatie. In de periode dat we ons standpunt voorbereidden zijn bepaalde gebeurtenissen die eind juli plaatsvonden, u door mijn diensten vanwege de vakantieperiode niet op de gebruikelijke wijze gecommuniceerd. Ik weet dat er in dit Huis brede ontevredenheid heerst over het feit dat u tijdens het opstellen van onze voorstellen niet naar behoren bent geraadpleegd. Ikzelf ben daar ook ontevreden over en heb mijn diensten in duidelijke en krachtige bewoordingen te verstaan gegeven die fout niet nog een keer te maken. Ik meen dat mijn directeur-generaal in contact is geweest met mevrouw Berès om dit verzuim uit te leggen. Ik hoop dat deze fout ons gemeenschappelijk streven naar een betere bestuursregeling voor de IASB niet in gevaar brengt.

Wanneer het bestuur van de IASCF op nog een paar punten wordt verbeterd, heb ik er alle vertrouwen in dat daardoor ook de kwaliteit van de boekhoudnormen zal verbeteren en deze zullen beantwoorden aan de behoeften van alle belanghebbenden, inclusief de Europese Unie, die tot dusver de grootste gebruiker is van IFRS.

De hervorming van het bestuur van de IASCF waarover momenteel wordt nagedacht, betekent een belangrijke verandering met betrekking tot de verantwoordingsplicht van de stichting jegens overheidsinstanties, iets waar dit Huis herhaaldelijk om heeft gevraagd. Ik doe een oproep aan het Europees Parlement om onze voorstellen te ondersteunen, omdat ze de beste manier zijn om te verzekeren dat deze hervorming tot werkelijke invloed leidt.

  Jean-Paul Gauzès, namens de PPE-DE-Fractie. – (FR) Mevrouw de Voorzitter, mijnheer de commissaris, dames en heren, wij horen zojuist de voorzitter van de Commissie economische en monetaire zaken hardop zeggen wat eigenlijk iedere afgevaardigde die zich met dit onderwerp bezighoudt, denkt. U hebt het al benadrukt, iedereen is zich bewust van het belang van de standaarden voor financiële verslaglegging en de aangekondigde hervorming. Mijnheer de commissaris, het moment is daar om duidelijkheid te scheppen in uw woorden en die concreet te vertalen.

Ik stel het volgende voor: deze resolutie is streng, en terecht ook, maar er hoeven geen koppen te rollen. Het moet tenslotte mogelijk zijn om in een paar dagen tijd in ieder geval te proberen een protocol tussen de Commissie en het Parlement op te stellen waarin de informatievoorziening aan het Parlement, zijn betrokkenheid bij dit proces en zijn standpunten duidelijk worden vastgelegd, waarvoor we dan wel de stemming met enkele dagen moeten uitstellen. Dit voorstel zal morgen door de PPE-DE-Fractie worden gedaan, uitstel van de stemming over de resolutie om een opening te bieden voor écht overleg tussen Parlement en Commissie over dit belangrijke onderwerp. Het spreekt voor zich dat als er in die tijd niets gebeurt om de verloren tijd in te halen en eventuele lacunes in de informatievoorziening op te vullen, wij ons gedwongen zien te stemmen over de resolutie zoals die er nu ligt, in al haar hardvochtigheid.

Gezien de moeilijke situatie die wij momenteel doormaken als gevolg van de financiële crisis, waar de standaarden voor financiële verslaglegging niet geheel vreemd aan zijn, hoop ik dat iedereen begrijpt dat er snel een praktische oplossing moet komen die de gewenste ontwikkelingen mogelijk maakt.

  John Purvis (PPE-DE). - (EN) Mevrouw de Voorzitter, ik moet de commissaris bekennen dat ik behoorlijk in de war ben over het verloop van deze zaak. Ik had er letterlijk tot deze week niets over gehoord en dan word ik plotseling overspoeld door allerlei manieren om de zaak te benaderen, zowel van de kant van de IASCF als de Commissie, waarbij de ene me ervan probeert te overtuigen dat het IMF wel en de andere dat het niet in de monitoring group hoort. Ik denk dat dit een tamelijk onbevredigende manier van werken is voor iets wat in essentie bijna een stuk wetgeving is. Ik wil de commissaris dus vragen om wat uitstel, om de zaak uit te dokteren, en er dan misschien op de miniplenaire vergadering van oktober op terugkomen.

Ik zie niet hoe de toevoeging van het IMF en de Wereldbank de monitoring group zo log zou kunnen maken. Volgens mij zouden ze juist de rest van de wereld op een tamelijk bevredigende manier vertegenwoordigen. Ik zie ook werkelijk niet de noodzaak van nog een adviesgroep financiële verslaglegging die adviezen geeft aan de toezichthouders die toezicht houden op de toezichthouders. Het is een beetje als het huis dat Jack bouwde. Ik vraag me af of ze hoe dan ook niet vrij gemakkelijk, op informele wijze, advies zouden kunnen inwinnen als dat ooit nodig mocht zijn. Is het niet mogelijk, en zou het niet bevredigender zijn, als we komende paar weken enkele debatten voeren en de eindstemming uitstellen tot de miniplenaire vergadering van oktober?

  Zuzana Roithová (PPE-DE). - (CS) Mijnheer de commissaris, de huidige wereldwijde financiële crisis toont aan hoe belangrijk fair value, dat wil zeggen de reële waarde van een bedrijf, is voor het gezond functioneren van de financiële markten. Het is essentiële informatie voor aandeelhouders en crediteuren. Een toezichtcomité zou kunnen bijdragen aan vergroting van de transparantie en vergelijkbaarheid van de financiële rapportage, en daarmee ook aan de vergroting van de persoonlijke verantwoordelijkheid van aandeelhouders voor een correcte economische besluitvorming. Internationale standaardisatie leidt ontegenzeggelijk tot de ontwikkeling van grensoverschrijdende kapitaalmarkten en daarom zou deze toezichtgroep omwille van de stabiliteit eveneens preventieve maatregelen moeten nemen tegen cyclische trends en moeten bijdragen aan het voorkomen van systeemrisico. Het voorstel tot het opzetten van zo'n groep is echter niet uitgewerkt. Er wordt geen duidelijkheid gegeven over het bevoegdheidsterrein ervan, bijvoorbeeld of de groep ook een controlefunctie zal hebben. Ook vind ik het van belang dat elk land een eigen afgevaardigde heeft in de voorgestelde toezichtgroep, waarbij ook vertegenwoordigers van belangrijke instellingen niet mogen ontbreken, zodat een afspiegeling ontstaat van de omvang van de belangrijkste wereldwijde monetaire gebieden, de culturele diversiteit en de belangen van gevestigde en nieuwe economieën en van internationale instellingen die verantwoording afleggen tegenover overheidsinstanties. Het is jammer, dat het Parlement hierover niet vooraf is geconsulteerd, hetgeen vanzelfsprekend had moeten zijn.

  Pervenche Berès, auteur. − (FR) Mevrouw de Voorzitter, mijnheer de commissaris, wat hebt u sinds 24 april met het standpunt van het Europees Parlement gedaan? Wat hebt u sinds 24 april gedaan om met het Europees Parlement te discussiëren over goede oplossingen om het bestuur van de trustees in goede banen te leiden? Wij weten het maar al te goed, de IASB is een stuurloos schip in de handen van de accountants die voor deze fair values hebben gezorgd, waarvan niemand weet hoe ze zijn gekozen als er helemaal geen markt meer is.

En vandaag moeten we discussiëren over de uitdaging die bestuur van de IASCF heet. U stelt ons even en passant voor adviescommissies in het leven te roepen, terwijl wij u voorstellen doen voor redelijke oplossingen om het bestuur van deze structuren te integreren in een wereldwijd, verantwoordelijk bestuur. Is dat redelijk?

Het Europees Parlement alleen maar betrekken bij deze of gene fase van het proces is volgens mij niet genoeg om het probleem op te lossen. Uw voorstel voor het bestuur van de IASCF is onbevredigend. Wij verwachten van u dat u met een ander voorstel komt en dat u eventueel de tweede fase van de raadpleging, in voorkomend geval van de herziening van dat bestuur, afwacht.

  Charlie McCreevy, lid van de Commissie. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, op mijn leeftijd wordt ik niet meer zo gauw verrast, maar nu ben ik toch werkelijk verbijsterd over wat er hier in het Europees Parlement gebeurt en over de meningen die sommige mensen hier verkondigen.

Ik wil de afgevaardigden aan een klein detail herinneren: de IASCF en haar constituerend orgaan, de IASB, zijn onafhankelijk.

(Onverstaanbare interruptie uit de zaal)

Ik wil alleen wijzen op de feiten. Ze zijn volstrekt onafhankelijk maar stellen feitelijk wel voor de hele wereld de boekhoudnormen vast, omdat de IFRS, een product van de IASB, nu de facto de wereldstandaard voor internationale verslaglegging is geworden. Ik moet erop wijzen dit een onafhankelijke organisatie is. Omdat we in Europa de IFRS hebben ingevoerd − een besluit dat de Commissie voor mijn tijd heeft genomen en dat toen door het Europees Parlement met instemming is begroet − zijn we vandaag de grootste gebruiker van deze standaard. Dat kan veranderen nu de wereld er steeds meer op overgaat. Dus misschien zijn we over een tijdje niet meer de grootste gebruiker, maar op dit moment zijn we dat zeer zeker nog wel.

We proberen nu al enige tijd, met steun van het Europees Parlement, de bestuursregeling van de trustees van de IASCF te verbeteren, met inachtneming van het feit dat het een onafhankelijke organisatie is.

We hebben daar in het verleden enige vooruitgang mee geboekt. Nu de IASCF recentelijk heeft laten weten dat ze haar statuten zal herzien, maken we van die gelegenheid gebruik om de stichting een aantal suggesties te doen. We hebben niet het recht om de IASCF onze mening op te dringen over de wijze waarop ze haar bestuur moet inrichten − dat bepalen de trustees zelf, ze zijn immers onafhankelijk. We zeggen echter wel dat we vinden dat de bestuursregeling moet worden verbeterd. Ik zou hier alleen op het elementaire feit van die onafhankelijkheid willen wijzen, om te voorkomen dat we te hard van stapel lopen. Dat is de feitelijke en gerechtelijke situatie.

De trustees van de IASCF proberen begin oktober met hun nieuwe bestuursregeling te komen, nadat ze alle suggesties hebben bestudeerd. De einddatum voor het doen van suggesties is feitelijk al een paar dagen verstreken. Die was gesteld op 20 september, vandaag is het 24 september. We hebben gewacht met het indienen van ons eindvoorstel, maar omdat we al een tijdje informeel overleg met ze voeren, weten ze eigenlijk al wat we gaan voorstellen. Uit beleefdheid jegens het Parlement hebben we besloten met de officiële indiening van ons voorstel te wachten totdat het Parlement zijn resolutie heeft aangenomen. Die indiening moet dus in de komende paar dagen gebeuren.

Het is aan het Parlement om te bepalen wat het met deze aanbeveling gaat doen. De heer Gauzès heeft voorgesteld om een paar extra dagen uit te trekken voor het uitwerken van een protocol voor de deelname van het Parlement aan het proces dat ik probeer op te zetten. Dat lijkt me redelijk.

Wat betreft het idee van een monitoring board dat we afgelopen november hebben bekendgemaakt, moet ik zeggen dat daarin onmogelijk iedereen kan zijn vertegenwoordigd. Dat is voor de trustees van de IASCF onaanvaardbaar. En als ze daar absoluut “nee” tegen zeggen, dan valt daar weinig aan te doen. Dus hebben we geprobeerd dat “nee” enigszins te omzeilen door deze adviesgroep van relevante mensen, relevante instanties voor te stellen. Ik heb niet echt een uitgesproken mening over de wijze waarop die groep zou moeten worden georganiseerd of wie er zitting in zouden moeten hebben.

Ik heb pas vandaag gehoord dat mijn diensten de afgelopen maand of zo niet voortdurend in contact zijn geweest met de relevante leden van het Europees Parlement. Dat was nieuw voor me, omdat ik dacht dat mijn ambtenaren de hele tijd contact hielden met de mensen in dit Huis die geïnteresseerd zijn in dit onderwerp. Ik heb vandaag vernomen dat dat niet is gebeurd. In mijn vorige opmerkingen heb ik al gezegd dat ik dit betreur en aanwijzingen heb gegeven om te voorkomen dat dit nog eens gebeurt. We willen samenwerken. Meer kan ik niet doen.

Mijnheer Purvis, het is niet zo dat het Parlement deze kwestie onbeperkt kan uitstellen − tot medio oktober of later. Als ik wil dat de Europese Commissie haar zegje kan doen, moet ik de board van de IASCF onze officiële voorstellen voor bestuurlijke verbetering terstond voorleggen. Ze zullen het met enkele van die voorstellen niet eens zijn. De heer Purvis heeft al gezegd dat verscheidene belanghebbenden hem de afgelopen twee dagen hebben proberen te overtuigen van hun opvattingen in deze.

Bij het lezen van de ontwerpresolutie is me iets vreemds opgevallen dat naar mijn mening niet onopgemerkt mag blijven, zeker niet voor mevrouw Berès, die al lang pleit voor een beter bestuur en een grotere verantwoordingsplicht van de IASB. Het vreemde van de resolutie is dat daarmee precies wordt beoogd wat ook de trustees feitelijk willen en het tegenovergestelde van wat wij proberen te bereiken, namelijk een beter bestuur. Dat is vreemd. Maar het Parlement gaat over zijn eigen resoluties. Ik heb daar niets mee te maken. Het is niet meer dan een terloopse opmerking, maar ik wou hem toch maken, omdat er onder de trustees van de IASB mensen zijn die niet blij zijn met enkele van de verreikende herzieningen die we voorstellen. Er zal behoorlijk wat verzet zijn. We zijn ervan afhankelijk dat de bestaande trustees rekening houden met onze zorgen en de bestuursregeling verbeteren zoals wij denken dat het moet. We zijn niet in een positie om eisen te stellen en de trustees te zeggen dat het zo en zo moet. We kunnen alleen voorstellen doen. Maar we zijn met elkaar in contact geweest en ze weten dus wat we willen. Ik ben me ervan bewust dat ze niet altijd blij zijn met wat we gaan voorstellen, maar we zullen hoe dan ook proberen om tot een beter bestuur te komen.

Na meer dan dertig jaar politiek ben ik wel wat gewend in de politieke arena en wordt ik niet gauw meer verrast, maar het zou toch wel ironisch zijn als we na zover te zijn gekomen over de jaren – de IFRS is de internationale standaard geworden en zoals u weet hebben de Verenigde Staten voorgesteld de IFRS ook voor Amerikaanse ondernemingen verplicht te stellen (iets waarvan ik de relevante leden van de verantwoordelijke EP-commissie twee jaar geleden al had voorspeld dat het zou gebeuren en waarvoor ik toen min of meer werd uitgelachen) – moeten constateren dat dit Huis, dat van ons heeft gevorderd en druk op ons heeft uitgeoefend om te zorgen voor beter bestuur en meer verantwoordingsplicht van dit orgaan, in deze fase volgens sommigen juist het tegenovergestelde gaat doen. Dat zou echt ironisch zijn. Ik heb in ieder geval geprobeerd dit zo goed mogelijk uit te leggen.

  De Voorzitter. − Tot besluit van het debat is er een ontwerpresolutie ingediend, overeenkomstig artikel 108, lid 5, van het Reglement⁽¹⁾.

Het debat is gesloten.

De stemming vindt op donderdag 25 september 2008 plaats.

(1) Zie notulen.