Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση σχετικά με την προφορική ερώτηση προς την Επιτροπή από τους Diana Wallis, Bilyana Ilieva Raeva και Johannes Lebech, εκ μέρους της Ομάδας της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατικών για την Ευρώπη, για την αρκτική διακυβέρνηση σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο (O-0084/2008 – B6-0467/2008).
Diana Wallis, συντάκτρια. − Κύριε Πρόεδρε, η Αρκτική έχει περιγραφεί ως το τελευταίο φανταστικό μέρος. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο μέρος για πολλούς ανθρώπους. Βρισκόμαστε στο μέσο του Διεθνούς Πολικού Έτους. Κατά την τελευταία επέτειο τέτοιου είδους γεννήθηκε ο Χάρτης της Ανταρκτικής.
Η Αρκτική είναι διαφορετική. Περιλαμβάνει λαούς και έθνη, αλλά εκεί επικεντρώνονται, επίσης, οι παγκόσμιες κλιματικές μεταβολές με όλες τις απειλές, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που συνεπάγονται. Για πολύ καιρό ισχυριζόμουν ότι θα έπρεπε να διαθέτουμε πολιτική για την Αρκτική - ίσως μέσω του μηχανισμού για τη βόρεια διάσταση - και χάρηκα πάρα πολύ πριν ένα μήνα που παρακολούθησα ένα συνέδριο στη Γροιλανδία εκ μέρους του Προέδρου μας, όπου για πρώτη φορά βρέθηκα περιτριγυρισμένη από πάνω από 6 υπαλλήλους της Επιτροπής από διαφορετικές ΓΔ. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος έχει λάβει πια το μήνυμα ότι πρόκειται για σημαντικό θέμα.
Αναμένουμε με ανυπομονησία την επερχόμενη ανακοίνωση της Επιτροπής, αλλά το ψήφισμα αυτό θα σας δώσει, κύριε Επίτροπε, το κουράγιο να είστε τολμηρός και θα σας δείξει τη σπουδαιότητα που αποδίδει το Σώμα μας στο θέμα αυτό. Ναι, πρέπει να προστατεύσουμε το εύθραυστο περιβάλλον της Αρκτικής. Ναι, πρέπει να αναζητήσουμε βιώσιμους τρόπους ανάπτυξης των πόρων της, ειδικά των πόρων που βασίζονται στην ενέργεια. Ναι, πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε με ασφάλεια τυχόν θαλάσσιες οδούς που θα προκύψουν.
Θα μπορούσα να πω πολλά περισσότερα. Είμαι ευγνώμων στους συναδέλφους για τη συνεργασία τους σε αυτό το πολύ σημαντικό ψήφισμα. Όταν η Ευρώπη βγήκε από τον Ψυχρό Πόλεμο, ο Γκορμπατσόφ δήλωσε ότι η Αρκτική θα έπρεπε να καταστεί περιοχή ειρηνικής διεθνούς συνεργασίας. Πιστεύω ότι η Ένωσή μας έχει καθήκον να εξασφαλίσει αυτό το χαρακτήρα για την Αρκτική, τόσο για τα αρκτικά έθνη της ΕΕ όσο και για τους αρκτικούς μας γείτονες. Σας εύχομαι λοιπόν κουράγιο με την κατάρτιση της ανακοίνωσή σας.
Vladimír Špidla, Μέλος της Επιτροπής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η συζήτηση αυτή διεξάγεται σε ιδιαίτερα κατάλληλη στιγμή. Η Επιτροπή δήλωσε στην Ανακοίνωσή της του Οκτωβρίου 2007 για μια ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι θα αναθεωρήσει τα συμφέροντα της ΕΕ στην περιοχή της Αρκτικής ως το τέλος του 2008. Αυτή τη στιγμή βάζει τις τελευταίες πινελιές στην επισκόπηση αυτή με τη μορφή ανακοίνωσης που φέρει τον τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η περιοχή της Αρκτικής», που σχεδιάζουμε να εγκρίνουμε στα μέσα του Νοεμβρίου. Η Αρκτική γίνεται όλο και πιο σημαντική για τον κόσμο και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτήν την περιοχή. Η πολιτική της ΕΕ σε τομείς, όπως οι κλιματικές μεταβολές, η ενέργεια, οι μεταφορές και η αλιεία, επηρεάζει άμεσα στην Αρκτική.
Τρία κράτη μέλη έχουν εδάφη στην Αρκτική. Οι θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές της ζώνης αυτής είναι ευάλωτες και αποτελούν ουσιαστικά στοιχεία του χερσαίου οικοσυστήματος. Τα επακόλουθα των κλιματικών μεταβολών εμφανίζονται γρηγορότερα και σε μεγαλύτερη κλίμακα στην περιοχή της Αρκτικής σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. Από την αρχή του αιώνα η εξωτερική δράση μας υπέρ του Βορρά πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στα πλαίσια της πολιτικής για τη Βόρεια Διάσταση. Η Αρκτική, συμπεριλαμβανομένης και της περιοχής της θάλασσας του Μπάρεντς, αναγνωρίσθηκε ως περιοχή-κλειδί στο έγγραφο καθοδήγησης για τη Βόρεια Διάσταση του 2006, το οποίο εγκρίθηκε σε συμφωνία με τη Ρωσία, τη Νορβηγία και την Ισλανδία.
Εντούτοις, η πολιτική για τη Βόρεια Διάσταση πάντα επικεντρωνόταν περισσότερο στην Ευρώπη και ιδιαίτερα την βορειοδυτική Ρωσία. Η μελλοντική εκτενής ανακοίνωση θα προτείνει η Ευρωπαϊκή Ένωση να διαδραματίσει πιο δυναμικό και συντονισμένο ρόλο στην Αρκτική και να διαρθρωθούν οι δράσεις της γύρω από τρεις βασικούς στόχους: την προστασία και τη διαφύλαξη της Αρκτικής σε συνεργασία με τους κατοίκους της, την προώθηση της βιώσιμης χρήσης των πόρων της και τη βελτίωση της πολυμερούς διακυβέρνησής της.
Οι κλιματικές μεταβολές αποτελούν επακόλουθο μιας πλανητικής διαδικασίας και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Η ανακοίνωση θα θέσει την προστασία και τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος στην κορυφή των προτεραιοτήτων, αν και το γεγονός αυτό δεν θα 'πρεπε να αποκλείει απαραίτητα τη βιώσιμη χρήση των πόρων της Αρκτικής.
Η Επιτροπή, επίσης, σχεδιάζει σε στενή συνεργασία με τις χώρες της περιοχής να αυξήσει τη συνεισφορά μας στην Αρκτική και ειδικά τη διακυβέρνησή της σύμφωνα με τη δήλωση του Ilulissat των πέντε αρκτικών κρατών από το Μάιο του 2008. Φαίνεται ότι δεν έχουν ωριμάσει ακόμα οι συνθήκες για τη δημιουργία ενός δεσμευτικού νομικού πλαισίου ειδικά σχεδιασμένου για αυτήν την περιοχή. Θα ‘πρεπε να χρησιμοποιήσουμε την εκτεταμένη νομική βάση που καθιερώθηκε από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και άλλες παρεμβατικές συμβάσεις.
Διαπιστώνουμε όμως την σαφή ανάγκη πλήρους υλοποίησης του υφιστάμενου νομικού πλαισίου και πρέπει να εξασφαλίσουμε την τήρησή του συμπληρώνοντας παράλληλα τα κενά του και προσαρμόζοντάς το στις νέες πραγματικότητες. Στόχος μας είναι να συμβάλουμε στην καθιέρωση ενός συστήματος που θα στηρίζεται στη συνεργασία, που θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της περιοχής αυτής, καθώς επίσης και την ελευθερία και τη δίκαιη πρόσβαση. Αναγνωρίζουμε ότι είναι απαραίτητο να βελτιώσουμε το συντονισμό και να παράσχουμε περισσότερη στρατηγική καθοδήγηση.
Η Επιτροπή θα υποβάλει μια σειρά σχετικών προτάσεων. Πιο συγκεκριμένα θα προτείνει τη διεύρυνση του «Αρκτικού Παραθύρου» της πολιτικής της για τη Βόρεια Διάσταση. Θέλουμε η ανακοίνωση να αποτελέσει τροφή για προβληματισμό για τα διάφορα ζητήματα που καλύπτει, βάζοντας τα θεμέλια για μια μελλοντική πολιτική της ΕΕ για την Αρκτική. Η ανακοίνωση θα προάγει την θέσπιση μιας πιο συντονισμένης προσέγγισης για την Αρκτική, ενώ θα την ακολουθήσει ένας πιο λεπτομερής στοχασμός για διάφορα θέματα. Έτσι θα μπορούσε να καθιερώσει μια βάση για μια σφαιρική πολιτική της ΕΕ στην περιοχή αυτή.
Αναμφίβολα μια ισχυρότερη πολιτική για την περιοχή αυτή θα αποτελέσει τη βάση κατά τη διάρκεια των μελλοντικών συνομιλιών για το μέλλον της Αρκτικής δίνοντας στην Ευρωπαϊκή Ένωση τη δυνατότητα να συμβάλει εξαρχής σε μεγάλο βαθμό.
Tunne Kelam, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Wallis που ξεκίνησε τη συζήτηση αυτή και τη σύνταξη του ψηφίσματος. Αυτό έγινε για διάφορους λόγους. Πρώτον, η περιοχή της Αρκτικής εξακολουθεί να μην διαθέτει πολυμερή πρότυπα και κανονισμούς, ιδιαίτερα η θαλάσσια κυκλοφορία δεν ρυθμίζεται από διεθνείς κανόνες ασφαλείας, κάτι που πρόκειται να δημιουργήσει σοβαρούς κινδύνους στο άμεσο μέλλον.
Δεύτερον, η περιοχή βιώνει έντονες κλιματικές μεταβολές, κατάσταση στην οποία πρέπει να αντιδράσουμε.
Τρίτον, η Αρκτική αποκτά όλο και περισσότερο οικονομικό ενδιαφέρον, καθώς μπορεί να διαθέτει περίπου το ένα πέμπτο των μη ανακαλυφθέντων αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στην πραγματικότητα ο ανταγωνισμός έχει ήδη ξεκινήσει μεταξύ διαφορετικών ενδιαφερόμενων χωρών που επιθυμούν να εξασφαλίσουν την πρόσβαση στους πόρους αυτούς και τον έλεγχό τους. Στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών εντάσσεται και η τοποθέτηση της ρωσικής σημαίας στον Νότιο Πόλο πέρυσι.
Επομένως, καλούμε την Επιτροπή να παρουσιάσει μια ανακοίνωση για την περιοχή της Αρκτικής προτείνοντας θέματα και διαδικασίες εργασίας. Ανυπομονούμε ιδιαίτερα να συμπεριλάβει στην ατζέντα η Επιτροπή την ενεργειακή πολιτική και την πολιτική ασφαλείας της περιοχής της Αρκτικής.
Η ΕΕ πρέπει να διαμορφώσει τις δικές της πολιτικές για την Αρκτική συμπεριλαμβάνοντας δύο πολύ κοντινές μας χώρες, την Ισλανδία και τη Νορβηγία. Η Βόρεια Διάσταση της ΕΕ καλύπτει εν μέρει τα προβλήματα της Αρκτικής, αλλά έχει καταστεί σαφές ότι χρειάζεται μια αναλυτική πολιτική της ΕΕ για την Αρκτική για να αντιμετωπίσουμε το ευρύ και σημαντικό πλαίσιο των προβλημάτων της περιοχής αυτής. Τέλος, προτείνουμε η Επιτροπή να ξεκινήσει διεθνείς διαπραγματεύσεις με στόχο την υπογραφή διεθνούς συνθήκης για την προστασία της Αρκτικής.
Michel Rocard, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε, πολλοί από εμάς είχαμε μόλις τη χαρά να σας ακούσουμε να ανακοινώνετε ορισμένες θετικές εξελίξεις, τις οποίες ακούμε για πρώτη φορά και που αναμφίβολα θα συμπεριληφθούν στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, την οποία και ανυπομονούμε να λάβουμε. Ωστόσο, η απάντησή σας δημιούργησε την εντύπωση ότι δεν αναγνωρίζεται πλήρως το γεγονός ότι τα προβλήματα λαμβάνουν διαστάσεις χιονοστιβάδας.
Πρώτα απ’ όλα, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για τις Κλιματικές Μεταβολές, που διαθέτει πλέον κοινή επιστημονική συναίνεση, η Αρκτική αντιμετωπίζει σοβαρότερες απειλές από εκείνες που φανταζόμασταν μόλις πριν τέσσερα ή πέντε χρόνια. Οι συνθήκες διαβίωσης των πληθυσμών Ινουίτ απειλούνται, ενώ κινδυνεύει και η βιοποικιλότητα. Επίσης, πολλά είδη, ανάμεσά τους και η πολική αρκούδα, απειλούνται με εξαφάνιση.
Δεύτερον, φέτος το καλοκαίρι για πρώτη φορά μετά από αρκετές χιλιετίες, η θαλάσσια οδός της Αρκτικής ήταν πλωτή από τα ανατολικά και τα δυτικά. Αυτό δεν έχει ξανασυμβεί. Επίσης, ανακοινώθηκε πρόσφατα η ύπαρξη πετρελαιοκηλίδων, απαερίωσης και ζημιών από πετρελαιοειδή στην Αρκτική.
Τρίτον, ο συνάδελφος από το ΕΛΚ μόλις μας υπενθύμισε ότι ένα ρωσικό υποβρύχιο έστησε τη ρωσική σημαία στο Βόρειο Πόλο. Τι σημαίνει αυτό; Η Ρωσία διεκδικεί τη διεύρυνση της θαλάσσιας ζώνης της ώστε να συμπεριλάβει ολόκληρη την υφαλοκρηπίδα της, κάτι που αντιστοιχεί στο 38% της συνολικής επιφάνειας της Αρκτικής. Η κατάσταση είναι φοβερή, επειδή αποτελεί το προοίμιο της στρατικοποίησης της Αρκτικής. Ο μόνος τρόπος, κ. Επίτροπε, να παρεμποδίσουμε αυτή τη διαδικασία, που μελετά αυτήν την περίοδο η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα όρια της υφαλοκρηπίδας, είναι να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για μια διεθνή συνθήκη προστασίας, πράγμα που αναφέρεται για πρώτη φορά.
Με τη Γροιλανδία και τη Δανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στους κόλπους της μια χώρα που συνορεύει με την περιοχή της Αρκτικής και δύο άλλες χώρες που βρίσκονται εντός της περιοχής αυτής. Διατηρούμε στενούς δεσμούς με την Ισλανδία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη ισχύ να της ζητήσει - και πιστεύω ότι η ανάγκη είναι επείγουσα, προς όφελος τόσο της ασφαλείας όσο και της ναυσιπλοΐας και της διαφύλαξης του κλίματος – να συνεχίσει τις πρωτοβουλίες με δυνατότητα παραγωγής πλεονάζουσας ενέργειας.
Πρέπει να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις τώρα με στόχο τη σύναψη συνθήκης για την προστασία της Αρκτικής, όπως έγινε και για την Ανταρκτική. Το γνωρίζω αυτό, επειδή βοήθησα τότε στις διαπραγματεύσεις. Γι’ αυτό προτείνω να δράσουμε γρήγορα. Δεν υπάρχει χρόνος για ολιγωρίες. Πρέπει να αναλάβουμε δράση πριν ολοκληρώσει την εξέταση του αιτήματος της Ρωσίας η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών.
Danutė Budreikaitė εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (LT) Μόλις πρόσφατα η περιοχή της Αρκτικής αποτέλεσε αντικείμενο διερευνήσεων σχετικά με την έρευνα και την εθνική ασφάλεια των χωρών της Αρκτικής. Σήμερα, με τις κλιματικές αλλαγές και τους πάγους που λιώνουν, άλλες πτυχές, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, οι ενεργειακοί πόροι και η ανθρώπινη υγεία έρχονται σε πρώτη μοίρα. Δυστυχώς, φαίνονται να κυριαρχούν τα οικονομικά συμφέροντα, ιδιαίτερα εκείνα που αφορούν τους ενεργειακούς πόρους, καθώς επίσης και την καθιέρωση νέων θαλάσσιων οδών για τις εμπορευματικές και επιβατικές μεταφορές. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα στην Αρκτική βρίσκεται το 30% των μη ανακαλυφθέντων αποθεμάτων φυσικού αερίου του κόσμου, το 20% των αποθεμάτων υγρού φυσικού αερίου και το 13% των πετρελαϊκών πόρων. Τα τελευταία χρόνια, μέσω ορισμένων δράσεων και του αναγκαίου χαρακτήρα τους, οι χώρες της περιοχής της Αρκτικής και πολλές άλλες εξέφρασαν σαφώς την επιθυμία τους να καταστούν κυρίαρχοι χρήστες των πόρων της περιοχής αυτής. Εξάλλου, υπάρχει διχόνοια μεταξύ των χωρών της Αρκτικής με απώτερο σκοπό τη διεκδίκηση των ζωνών επιρροής. Καλωσορίζω τις ιδέες της δήλωσης για την κατάρτιση μιας πολιτικής ΕΕ-Αρκτικής, που θα συμπεριλαμβάνει και οικονομικά και περιβαλλοντικά ζητήματα, καθώς επίσης και εκείνα που σχετίζονται με την προσαρμογή των ντόπιων στις κλιματικές μεταβολές. Σε ό,τι αφορά την ενέργεια, η περιοχή της Αρκτικής θα έπρεπε να αποτελεί τμήμα της κοινής ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ. Ήρθε η ώρα τα λόγια να δώσουν τη θέση τους στις πράξεις.
Satu Hassi, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κ. Wallis και όσους έθεσαν το ζήτημα αυτό. Από το διάστημα μπορεί κανείς δει ότι η θερμοκρασία του πλανήτη Γη ανεβαίνει. Φαίνεται από το γεγονός ότι το καλοκαίρι οι πάγοι γύρω από το Βόρειο Πόλο λιώνουν όλο και περισσότερο. Η κατάσταση αυτή θα έπρεπε να μας κρούει κώδωνα κινδύνου, ώστε να λάβουμε αυστηρότερες δράσεις για να προστατεύσουμε το κλίμα. Αντιθέτως, ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου για την εκμετάλλευση των αποθεμάτων πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η αντίφαση είναι έκδηλη.
Είναι απολύτως αναγκαία η σύναψη μιας διεθνούς συνθήκης σχετικά με τη διαχείριση της περιοχής της Αρκτικής, αλλά αφετηρία και κύριος στόχος της πρέπει να είναι η διαφύλαξη αυτής της περιοχής. Τα αποτέλεσμα δηλαδή πρέπει να είναι ένα μορατόριουμ παρόμοιο με εκείνο για την Ανταρκτική. Εάν αντιδράσουμε στην τήξη των πάγων στο βορρά με αύξηση της εκμετάλλευσης των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων, θα επιδεινώσουμε ακόμα περισσότερο το πρόβλημα των κλιματικών μεταβολών.
Avril Doyle (PPE-DE). - Κύριε Πρόεδρε, ο γεωστρατηγικός ρόλος της Αρκτικής στον κόσμο γίνεται όλο και πιο σημαντικός, ενώ επί του παρόντος είμαστε αντιμέτωποι με το άνοιγμα των μέχρι στιγμής κλειστών θαλάσσιων οδών ως άμεση επίπτωση των παγκόσμιων κλιματικών μεταβολών.
Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει, καθώς η Αρκτική αναθερμαίνεται με ρυθμό κατά πολύ ταχύτερο. Τα τελευταία εκατό χρόνια η θερμοκρασία της αυξήθηκε κατά 2 βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με την μέση αύξηση της τάξης των 0,6 βαθμών Κελσίου στον υπόλοιπο κόσμο. Η κατάσταση είναι εξαιρετικά εύθραυστη και ευάλωτο οικοσύστημα της Αρκτικής δέχεται όλο και περισσότερη πίεση από τις αδηφάγες ενεργειακά χώρες που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν το δυναμικό του. Χωρίς πολυμερή διακυβέρνηση, δεν θα είχαμε καμία εγγύηση ότι θα λάμβαναν δεόντως υπόψη τον βιώσιμο τρόπο ζωής των αυτοχθόνων ή τη θεμελιώδη σημασία της Αρκτικής ως σταθεροποιητικός παράγων για το κλίμα του πλανήτη.
Η Αρκτική είναι περιοχή μείζονος σημασίας για την σταθερότητα του παγκόσμιου κλίματος και παροτρύνω την Επιτροπή να εξασφαλίσει την πλήρη αναφορά αυτής της ιδέας στην επικείμενη ανακοίνωσή της σχετικά με την πολιτική για την Αρκτική, φυσικά μαζί με τα θέματα ενεργειακής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας.
Επίσης, σύμφωνα με την παράγραφο 9 του ψηφίσματός μας «λόγω του αντικτύπου της στο κλίμα του πλανήτη και του ιδιότυπου φυσικού της περιβάλλοντος [η Αρκτική] χρήζει ειδικής προσοχής, καθώς η ΕΕ θα αναπτύξει τη θέση της για τη Σύμβαση Πλαίσιο για τις Κλιματικές Μεταβολές στη διάσκεψη COP 15 που θα διεξαχθεί το 2009 στην Κοπεγχάγη», και καθώς συζητούμε για ένα πλαίσιο πολυμερούς διακυβέρνησης για τη μοναδική αυτή περιοχή.
Libor Rouček (PSE). - (CS) Κυρίες και κύριοι, η Αρκτική είναι το μόνο μέρος του κόσμου που δεν διέπεται ακόμη από πολυμερείς κανόνες και κανονισμούς. Ωστόσο, το ενδιαφέρον που παρουσιάζει και η γεωπολιτική και στρατηγική της σημασία τελευταίως αυξάνονται με εκπληκτικό ρυθμό. Η θαλάσσια κυκλοφορία στην Αρκτική, τόσο εμπορικού όσο και τουριστικού χαρακτήρα, αυξάνεται επίσης. Το ίδιο συμβαίνει και με το ενδιαφέρον για τον ορυκτό της πλούτο. Οι κλιματικές μεταβολές επηρεάζουν αρνητικά τον τρόπο ζωής των εντόπιων πληθυσμών και τη βιοποικιλότητα. Για όλους αυτούς τους λόγους η Αρκτική θα έπρεπε να αποτελεί αντικείμενο συνομιλιών σε διεθνές επίπεδο με στόχο τη σύναψη συνθήκης για την προστασία της, παρόμοιας με το Πρωτόκολλο της Μαδρίτης στη συνθήκη για την Ανταρκτική του 1993. Τρεις χώρες της Αρκτικής είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλες δύο μέλη του κοινού Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επομένως θα πρέπει να διαδραματίσει βασικό ρόλο κατά τις διεθνείς διαπραγματεύσεις σχετικά με την Αρκτική.
Όπως ακούσαμε, επί του παρόντος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζει μια ανακοίνωση για την πολιτική της σχετικά με την περιοχή της Αρκτικής. Στην κοινή πρόταση ψηφίσματός μας καλούμε την Επιτροπή να εξετάσει όλες τις ανωτέρω πτυχές. Πιστεύουμε, επίσης, ότι είναι κρίσιμης σημασίας να εξασφαλίσουμε ότι στην Αρκτική και τον αρκτικό ωκεανό δεν θα υπάρχουν στρατιωτικές δυνάμεις και πυρηνικά όπλα, όπως είπε προηγουμένως η κ. Wallis. Καλούμε, επίσης, την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός εξειδικευμένου τμήματος για την περιοχή της Αρκτικής με στόχο την επίτευξη των στόχων αυτών και την αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Richard Seeber, εισηγητής. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, όπως σίγουρα όλοι γνωρίζουμε , παρ’ όλο που διαθέτουμε κάποιες πληροφορίες για την Αρκτική, γενικά παραμένει μια terra incognita, με όλη τη σημασία της λέξης από την άποψη του διεθνούς δικαίου. Ο συνάδελφος κ. Kelam αναφέρθηκε στην έλλειψη νομοθεσίας για τη θαλάσσια κυκλοφορία.
Επιπλέον, από την άποψη των φυσικών πόρων - εκτιμάται ότι το 22% των αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου βρίσκεται στην περιοχή της Αρκτικής – πρόκειται για μια περιοχή με τεράστια σημασία για το μέλλον της Ευρώπης. Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να παρουσιάσουμε το ψήφισμα αυτό υπό την ηγετική καθοδήγηση της κ. Wallis.
Πλέον ήρθε σειρά της Επιτροπής να παρουσιάσει ένα σχέδιο, μια στρατηγική με συγκεκριμένους στόχους και μέτρα. Εκεί εντοπίζω εγώ τις ελλείψεις. Αν και ο κόσμος ξύπνησε και άρχισε να αντιμετωπίζει το πρόβλημα, εξακολουθεί να μην υπάρχει στρατηγικός προσανατολισμός. Δεν θέλουμε να έρθουμε δεύτεροι! Ορισμένες χώρες με τις οποίες συνορεύει η Αρκτική, ιδιαίτερα η Ρωσία, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση και είναι πολύ δύσκολο να χρησιμοποιήσουμε τις κατάλληλες δράσεις εναντίον μιας μεγάλης δύναμης όπως η Ρωσία, εάν καθυστερήσουμε τόσο πολύ.
Η Ευρώπη ως συλλογικό όργανο δεν πρέπει να υποτάσσεται στα κράτη μέλη. Πρόκειται το όφελος όλων μας και είναι απαράδεκτο να επιτρέψουμε σε ορισμένα κράτη μέλη να έχουν το πλεονέκτημα λόγω του γεγονότος ότι η ΚΕΠΠΑ δεν λειτουργεί. Το κοινό συμφέρον όλης της Ευρώπης είναι πάρα πολύ σημαντικό για να επιτρέψουμε κάτι τέτοιο.
Εξ ου και η ανανεωμένη μου έκκληση προς την Επιτροπή να παρουσιάσει μια εμπεριστατωμένη και σαφή στρατηγική το συντομότερο δυνατόν, ώστε να μπορέσουμε να τη συζητήσουμε στο Κοινοβούλιο. Διακυβεύονται πάρα πολλά πράγματα για μας και δεν μπορούμε να συνεχίζουμε να αμφιταλαντευόμαστε.
Vladimír Špidla, Μέλος της Επιτροπής. − (CS) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θεωρώ ότι από τη συζήτηση προκύπτει σαφώς ότι πρόκειται πραγματικά για ένα πρόβλημα που αφορά θεμελιώδη στρατηγικά συμφέροντα, είτε το δούμε από τη σκοπιά της προστασίας του περιβάλλοντος είτε από γεωπολιτικής άποψης. Φαίνεται, επίσης, ότι δεν έχουμε πλέον πολύ χρόνο στη διάθεσή μας και ότι υπάρχουν σαφείς λόγοι για να καταρτίσει την πολιτική της η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, είναι σαφές ότι ορισμένες προτάσεις είναι περίπλοκες όπως και η γενική κατάσταση στην Αρκτική τόσο από την άποψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και από εκείνη του διεθνούς δικαίου. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι πιο σημαντικές χώρες της περιοχής, όπως η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Γροιλανδία και η Ρωσική Ομοσπονδία, δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, συνεπώς, η στρατηγική μας δεν μπορεί να αφορά την άσκηση παράκτιων και εδαφικών δικαιωμάτων.
Ωστόσο, εξακολουθεί να ισχύει το γεγονός ότι πρέπει να καταρτισθεί μια στρατηγική. Εν πάση περιπτώσει, η Επιτροπή προετοιμάζει αυτή τη στιγμή μια τέτοια στρατηγική και μια σχετική ανακοίνωση θα υποβληθεί πολύ σύντομα, συγκεκριμένα τις επόμενες εβδομάδες. Κυρίες και κύριοι, δεν έχω αρκετό χρόνο ώστε να απαντήσω σε όλα τα σχόλιά σας, αλλά τα σημείωσα και η Επιτροπή θα τα λάβει υπόψη της. Όπως προσπάθησα να πω εν συντομία, κάποια θέματα είναι εξαιρετικά περίπλοκα και σύνθετα.
Πρόεδρος. − Έλαβα τρία σχέδια ψηφίσματος(1)που υποβλήθηκαν βάσει του άρθρου108(5) του Κανονισμού.
Η συζήτηση έληξε.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο.
Γραπτές δηλώσεις (Άρθρο 142 του Κανονισμού)
András Gyürk (PPE-DE), γραπτώς. – (HU) Τα τελευταία χρόνια ο Βόρειος Πόλος έγινε ένα από τα σύμβολα των κλιματικών αλλαγών. Λόγω των ανεκμετάλλευτων φυσικών πόρων της, η περιοχή αυτή θα μπορούσε σύντομα να βρεθεί στο επίκεντρο μιας διεθνούς σύγκρουσης, κάτι που απαιτεί συνεχή επανεκτίμηση της περιοχής προσέχοντας μήπως υπάρχει κάποιο κράτος που είναι σε θέση να στείλει σαφές μήνυμα ότι έχει αξιώσεις στην περιοχή.
Παρ’ όλο που δεν είναι καθήκον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να εμπλέκεται σε γεωγραφικές συζητήσεις σχετικά τη σωστή θέση της περιοχής, θα ήθελα να τονίσω κάποια στοιχεία.
Πρώτον, αν υπάρχουν τυχόν θέματα που εκκρεμούν, θα πρέπει να επιλυθούν με νομικά και διπλωματικά μέσα και όχι με την τοποθέτηση μιας σημαίας στην περιοχή. Θεωρώ ότι οι ισχύοντες διεθνείς κανονισμοί, παρ’ όλο που σε καμία περίπτωση δεν είναι τέλειοι, μπορούν να αποτελέσουν το πλαίσιο αναφοράς για το επίλυση των ζητημάτων με διπλωματικά μέσα.
Από την άλλη μεριά, δεδομένης της αυξημένης ευρωπαϊκής ζήτησης, οι ανεκμετάλλευτες ενεργειακές πηγές του Βόρειου Πόλου μπορούν να συμβάλουν στην ασφάλεια των ανεφοδιασμών της Ευρώπης. Πρέπει, λοιπόν, να διακηρύξουμε ότι η εκμετάλλευση των πόρων αυτών δεν πρέπει να διαταράξει τη βιολογική ισορροπία της περιοχής. Οι περιβαλλοντικοί προβληματισμοί πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε κάθε περίπτωση. Εγώ πιστεύω ότι η ισχύουσα διεθνής νομοθεσία δεν προσφέρει ασφάλεια για τα θέματα αυτά.
Θεωρώ ότι είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι η εκμετάλλευση των πόρων της περιοχής του Βόρειου Πόλου θα λειτουργήσει απλά και μόνο συμπληρωματικά σε ό,τι αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης και ότι δεν πρόκειται η ύπαρξη αυτών των πηγών να επηρεάσει την ευρύτερη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τις συνεχείς προσπάθειες βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.