Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2008 - Στρασβούργο

21. Διακυβέρνηση και εταιρική σχέση σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και μια βάση για τα σχέδια στον τομέα της περιφερειακής πολιτικής (συνοπτική παρουσίαση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συνοπτική παρουσίαση της έκθεσης (A6-0356/2008), από τον κ. Beaupuy, εξ ονόματος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, σχετικά με τη διακυβέρνηση και την εταιρική σχέση στο εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, και μια βάση για τα σχέδια στον τομέα της περιφερειακής πολιτικής.

  Jean Marie Beaupuy, εισηγητής. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, πρέπει να σας πω ότι αισθάνθηκα μεγάλη χαρά εφαρμόζοντας ο ίδιος τις αρχές της διακυβέρνησης κατά την προετοιμασία της έκθεσης αυτής με τους διάφορους φορείς.

Επιπλέον, αυτή η μέθοδος εργασίας απέδειξε την αξία της κατά την προετοιμασία της έκθεσης, καθώς μου έδωσε τη δυνατότητα να λάβω υπόψη σχεδόν όλες τις προτάσεις των συναδέλφων μου, και στις 9 Σεπτεμβρίου αυτό αντικατοπτρίστηκε σε ομόφωνη ψηφοφορία στα πλαίσια της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Αυτή η συναίνεση, εντούτοις, δεν θα είχε αξία εάν δεν είχε βρει συγκεκριμένη μορφή σε ένα κείμενο που είναι τόσο συγκεκριμένο όσο και συνεπές, όπως θα σας δείξω σε ένα λεπτό. Θα ήθελα επομένως να εκφράσω την εγκάρδια ευγνωμοσύνη μου σε όλους τους συναδέλφους μου που συμμετείχαν στην έκθεση, και ιδίως στους σκιώδεις εισηγητές, που θα ήθελαν πολύ να βρίσκονται εδώ απόψε για να δείξουν τη δέσμευσή τους.

Επίτροπε, όλες μου οι ευχαριστίες απευθύνονται, ασφαλώς, στα τμήματα της Επιτροπής, και θα σας ευγνωμονούσα εάν τις μεταφέρατε, εφόσον αυτή η συνεργασία ήταν εποικοδομητική και ευχάριστη.

Θα ευχαριστήσω επίσης την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και τον εισηγητή της, κ. van Iersel, την Επιτροπή των Περιφερειών, κ. Kisyov, και τα πολλά όργανα που είχαν ένα ρόλο.

Άρα, τι είναι η διακυβέρνηση και η εταιρική σχέση; Πρέπει να καταρτίσουμε τη δική μας έκθεση πρωτοβουλίας πάνω στο θέμα της διακυβέρνησης και της εταιρικής σχέσης, γιατί η «διακυβέρνηση» και η «εταιρική σχέση» είναι όροι που χρησιμοποιούνται καθημερινά. Χρειάζεται απλώς να πάρουμε μια εφημερίδα ή τις εκθέσεις και συναντάμε τις λέξεις αυτές πάντα.

Επίτροπε, υπάρχει η στιγμή για τα λόγια και η στιγμή για πράξεις. Υπάρχει η στιγμή για τον ορισμό στόχων και η στιγμή όπου αποκτά κανείς τα μέσα να τους επιτύχει. Για αρκετά χρόνια τώρα, ακούμε την μόνιμη επωδό ότι η διακυβέρνηση πρέπει να βελτιωθεί. Είναι ενσωματωμένη στους κανονισμούς μας, συζητείται στους διαλόγους μας, αλλά δεν υπάρχει μεγάλη πρόοδος. Τι συμβαίνει πραγματικά, όταν βλέπουμε ότι η ολοκληρωμένη προσέγγιση εμφανίζεται στις πολλές εκθέσεις της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου;

Λαμβάνουν πραγματικά υπόψη οι ευρωπαϊκές πολιτικές μας για τις μεταφορές, το περιβάλλον και την περιφερειακή ανάπτυξη η μία την άλλη; Πού είναι η ολοκληρωμένη προσέγγιση που ευελπιστούμε να δούμε; Κάθε πολιτική έχει το δικό της προϋπολογισμό, το δικό της υπουργό, το δικό της Επίτροπο και το δικό της χρονοδιάγραμμα. Μπορούμε επίσης να δούμε, σε σχέση με τα διαρθρωτικά κεφάλαια, ότι τα ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και ΕΓΤΑΑ, εφαρμόζονται ξεχωριστά στην πράξη.

Επίτροπε, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων σας, με τους συναδέλφους σας, γνωρίζετε ότι όλοι θεωρούμε πολύ σημαντικό να επιτευχθούν οι στόχοι της Λισαβόνας. Εάν συνεχίσουμε έτσι, ωστόσο, με τόσο κατακερματισμένη προσέγγιση, πιστεύετε ότι αυτό θα είναι εφικτό; Πιστεύετε ότι ένας οργανισμός, ανεξάρτητα από το πόσο δυνατός και αποφασισμένος είναι, μπορεί να επιτύχει επιτρέποντας αυτήν την «ο καθένας μόνος του» προσέγγιση να υιοθετείται στην πράξη;

Σήμερα, έχει έρθει η ώρα για τους διάφορους ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς να συνενώσουμε τις ικανότητές μας και τους προϋπολογισμούς μας και τα χρονοδιαγράμματά μας όταν εμπλεκόμαστε στον ίδιο τομέα, στην ίδια γεωγραφική περιοχή. Η έκθεσή μου προτείνει 37 συγκεκριμένες δράσεις που αποσκοπούν στο να το επιτύχουν, αλλά δεν πρόκειται να τις απαριθμήσω, θα αναφέρω απλώς τρία καταλυτικά σημεία.

Το πρώτο καταλυτικό σημείο είναι να δώσουμε στους διάφορους φορείς, είτε είναι ιδιωτικοί, είτε δημόσιοι, είτε πρόσωπα ή οργανισμοί, τα μέσα να εφαρμόσουν αυτή τη διακυβέρνηση. Το πρώτο σημείο, και το τόνισα αυτό στη συνάδελφό σας, κ. Danuta Hübner, είναι να αναπτύξουμε ένα πρακτικό οδηγό για τη διακυβέρνηση. Δεν θα μιλάμε πλέον για αφηρημένα μηνύματα – πρέπει να πρόκειται για πρακτικό οδηγό.

Το δεύτερο σημείο είναι η κατάρτιση εκλεγμένων αντιπροσώπων μέσα στο πλαίσιο ενός προγράμματος Erasmus. Οι τοπικοί και περιφερειακοί εκλεγμένοι αντιπρόσωποι πρέπει να είναι οι πραγματικές ατμομηχανές της αλλαγής στη νέα αυτή διακυβέρνηση των εδαφών. Επιπλέον, και αυτό είναι το δεύτερο καταλυτικό σημείο, τα ευρωπαϊκά και εθνικά όργανά μας πρέπει να αποτελέσουν το παράδειγμα. Για το λόγο αυτό προτρέπω στην έκθεσή μου για μια ετήσια συνάντηση των υπουργών που είναι υπεύθυνοι για τις πολιτικές συνοχής μέσα στο Συμβούλιο. Επίτροπε, όπως γνωρίζετε και εσείς, υπάρχουν επίσης διαφορές μεταξύ των Επιτρόπων και των διαφορετικών γενικών διευθύνσεων. Χρειάζεται να έχουμε πιο αποτελεσματική ενδοϋπηρεσιακή εργασία. Όσον αφορά την Επιτροπή των Περιφερειών, ανέμενε το αίτημά μου καθώς δύο εβδομάδες πριν απάντησε στις προτάσεις μας.

Τρίτον, θα είναι ασφαλώς απαραίτητο, Επίτροπε, να έχουμε δεσμευτικές διαδικασίες. Εφόσον ο χρόνος μου τελείωσε, δεν θα μπορέσω να τις αναφέρω πιο λεπτομερώς, αλλά παρακαλώ σημειώστε ότι περιμένουμε η Επιτροπή να δράσει τώρα, ως αιχμή του δόρατος της επανάστασης αυτής στις τρέχουσες πρακτικές. Πρέπει να προχωρήσουμε από τα λόγια στις πράξεις. Εγώ και οι συνάδελφοί μου που εργασθήκαμε πάνω στα κείμενα αυτά αναμένουμε από την Επιτροπή να λάβει αποφάσεις σύντομες και αποτελεσματικές.

  Joe Borg, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε πρόεδρε, εκ μέρους της Επιτροπής θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Beaupuy για την έκθεσή του για τη διακυβέρνηση και την εταιρική σχέση στον τομέα της περιφερειακής πολιτικής, δεδομένου ότι η διακυβέρνηση και η εταιρική σχέση είναι, πράγματι, καταλυτικές αρχές της πολιτικής συνοχής.

Η έκθεση του κ. Beaupuy κάνει πολλές προτάσεις και υπερασπίζεται, συγκεκριμένα, την ανάγκη να ενδυναμωθεί η ολοκληρωμένη προσέγγιση, την ανάγκη για περισσότερη αποκέντρωση της πολιτικής συνοχής και την ανάγκη πλήρους αναγνώρισης και σύνδεσης των διάφορων εταίρων στα προγράμματα της περιφερειακής πολιτικής, ιδιαιτέρως των τοπικών και αστικών αρχών.

Η έκθεση προτείνει επίσης την ανάπτυξη εργαλείων για την ενδυνάμωση της εταιρικής σχέσης και της νέας διακυβέρνησης. Μπορώ να διαβεβαιώσω τον κ. Beaupuy ότι τα βασικά μηνύματα της έκθεσής του συνάδουν με όσα υπερασπίζεται και προωθεί η Επιτροπή. Η πράξη έχει δείξει ότι η ικανότητα καθιέρωσης γνήσιων εταιρικών σχέσεων αποτελεί συχνά προϋπόθεση της επιτυχίας και της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων που στηρίζονται από διαρθρωτικά κεφάλαια και κεφάλαια συνοχής.

Για το λόγο αυτό η αρχή αυτή διατηρήθηκε και ενδυναμώθηκε σε κάθε προγραμματική περίοδο με την επέκταση της σύνθεσης τέτοιων εταιρικών σχέσεων και τη διεύρυνση του αντικειμένου της.

Χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου και στις πιέσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι κανονισμοί του 2006 για την τρέχουσα περίοδο πήγαν ένα βήμα περαιτέρω και ενσωμάτωσαν, ρητά και για πρώτη φορά, νέους εταίρους από την κοινωνία των πολιτών.

Οι μηχανισμοί παράδοσης συζητήθηκαν κατά τις διαπραγματεύσεις κάθε εθνικού στρατηγικού πλαισίου αναφοράς και λειτουργικού προγράμματος για την περίοδο 2007-2013, και η Επιτροπή προσπάθησε να τους βελτιώσει προκειμένου να τους κάνει λιγότερο θεσμικούς. Εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών, αλλά συνολικά υπήρξαν πραγματικές βελτιώσεις στην εφαρμογή της αρχής της εταιρικής σχέσης. Στην Πολωνία, για παράδειγμα, ο διάλογος με την κοινωνία των πολιτών, και ιδίως τις ΜΚΟ, προωθήθηκε χάρη στις απαιτήσεις της πολιτικής συνοχής.

Με τον καιρό, η πολιτική συνοχής έχει αναπτύξει ένα ισχυρό πολυμερές σύστημα διακυβέρνησης που εμπλέκει ένα μεγάλο αριθμό εταίρων, τόσο σε κάθετο όσο και σε οριζόντιο επίπεδο. Εφόσον δεν υπάρχει μια συνταγή για όλα, η μεγαλύτερη εμπλοκή των περιφερειακών και τοπικών αρχών – όπως και όλων των σχετικών φορέων – στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των παρεμβάσεων σύμφωνα με ένα σχέδιο προσαρμοσμένο στην ομάδα και, ασφαλώς, στην περιοχή, είναι ουσιαστική για την επιτυχία της πολιτικής. Εντούτοις, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι πρέπει να κάνουμε ακόμα πολλά προκειμένου να έχουμε πραγματική και ενεργή εταιρική σχέση και διακυβέρνηση, όχι μόνο στη διαδικασία προετοιμασίας και διαπραγμάτευσης αλλά και στις υπόλοιπες φάσεις της ζωής των λειτουργικών προγραμμάτων, δηλαδή: στην εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση. Μπορώ να ενημερώσω τον κ. Beaupuy ότι, προκειμένου να έχουμε σαφέστερη εικόνα της παρούσας κατάστασης και των πρακτικών, οι υπηρεσίες της Επιτρόπου Hübner εργάζονται στην παρούσα φάση πάνω σε μια μελέτη για την περιφερειακή διακυβέρνηση στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Θα πρέπει να μας παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το κατά πόσο ένα οδηγός, όπως ζήτησε ο κ. Beaupuy στην έκθεσή του, θα μπορέσει να βοηθήσει στο θέμα αυτό.

Η Επιτροπή είναι επίσης πεπεισμένη ότι η πολιτική συνοχής πρέπει να απλοποιηθεί, πρέπει να φέρει προστιθέμενη αξία για την περιφερειακή ανάπτυξη και ταυτόχρονα, πρέπει να πλησιάσει περισσότερο τον ευρωπαίο πολίτη. Η Επιτροπή συμφωνεί ότι είναι σημαντικό να προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των διαφορετικών κλαδικών πολιτικών σε ένα συγκεκριμένο έδαφος ώστε να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα. Πρέπει να εμβαθύνουμε την οπτική μας σε σχέση με τον τρόπο που εφαρμόζονται και συντονίζονται στην παρούσα φάση τα κεφάλαια συνοχής από τη μία πλευρά, και από την άλλη, σε σχέση με τον τρόπο που θα μπορούσαν να διαρθρωθούν για τη νέα προγραμματική περίοδο μετά το 2013, προκειμένου να διατηρηθεί μια πραγματική συνεχής στρατηγική ανάπτυξη σε περιφερειακό επίπεδο. Πρόκειται πράγματι για ένα προβληματισμό που εκφράζεται σε πολλές συνεισφορές που ελήφθησαν στο πλαίσιο των δημόσιων διαβουλεύσεων μας σχετικά με το μέλλον της πολιτικής.

Μεταξύ των εργαλείων που αναφέρονται στην έκθεση για τη βελτίωση της νέας διακυβέρνησης, υπάρχει η πρόταση δημιουργίας Erasmus τοπικών αντιπροσώπων. Η Επιρροή θα βάλει τα δυνατά της για να εφαρμόσει αυτή την ενδιαφέρουσα ιδέα, αν και μπορεί να είναι δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο εάν εγκριθεί ως πιλοτικό σχέδιο από την αρχή προϋπολογισμού.

Πέρα από τη λογική της πολιτικής συνοχής που είναι, και πρέπει να παραμείνει, ένας κεντρικός πυλώνας για την επίτευξη των νέων βιώσιμων αναπτυξιακών στόχων, και προκειμένου να βοηθήσουμε τις περιφέρειες να αντιμετωπίσουν τις επερχόμενες παγκόσμιες προκλήσεις που θα επηρεάσουν όλο και περισσότερο την ανάπτυξή τους, η Επιτροπή πιστεύει ότι πρέπει όλοι να συνεχίσουμε να ενισχύουμε τους μηχανισμούς παράδοσης της πολιτικής συνοχής που έχουν οικοδομηθεί βάσει των αρχών της ολοκληρωμένης προσέγγισης, της εταιρικής σχέσης και της πολυμερούς διακυβέρνησης.

Η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι η έκθεση του κ. Beaupuy και η στήριξη του Κοινοβουλίου θα βοηθήσουν πολύ για τη βελτίωση της κατάστασης.

  Πρόεδρος. − Η συζήτηση του θέματος ολοκληρώθηκε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τρίτη.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Bairbre de Brún (GUE/NGL), γραπτώς. – (GA) Χαιρετίζω εγκάρδια αυτή την εξαιρετική έκθεση του κ. Beaupuy σχετικά με τη διακυβέρνηση και την εταιρική σχέση.

Είναι ατυχές που η αρχή της εταιρικής σχέσης δεν τηρείται πάντα στη δαπάνη των διαρθρωτικών κεφαλαίων. Εντούτοις, υπήρξα μάρτυρας πολύ καλών παραδειγμάτων στη Βόρεια Ιρλανδία για το πώς πρέπει να λειτουργεί η εταιρική σχέση και έχω δει τα οφέλη της εταιρικής σχέσης όταν αυτή εφαρμόζεται σωστά.

Χαιρετίζω επίσης τις εκκλήσεις στην έκθεση αυτή για στενότερη συνεργασία και επαφή μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και των άλλων επιπέδων διακυβέρνησης, ιδίως με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Βουλή της Βόρειας Ιρλανδίας πρέπει να οικοδομήσει πάνω στους συνδέσμους που έχει ήδη καθιερώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό αληθεύει κυρίως σχετικά με τη δουλειά της Ειδικής Ομάδας που δημιουργήθηκε από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον κ. Barroso.

Η Βουλή της Βόρειας Ιρλανδίας και οι τοπικές μας κοινότητες είναι προετοιμασμένες να παίξουν σημαντικότερο ρόλο στην εφαρμογή των προγραμμάτων της ΕΕ σε κοινοτικό επίπεδο. Αυτή η έκθεση ορίζει το πώς μπορούν να αποκτήσουν τη δύναμη να το πράξουν.

  Rumiana Jeleva (PPE-DE) , γραπτώς. – (BG) Πρώτα από όλα, επιτρέψτε μου να συγχαρώ τον κ. Beaupuy για τη θαυμάσια έκθεσή του. Ως σκιώδης εισηγήτρια για την ομάδα PPE-DE, ψήφισα υπέρ της έκθεσης, στηρίζοντας την καλή διακυβέρνηση και την εταιρική σχέση στην περιφερειακή πολιτική.

Θα ήθελα να εκμεταλλευτώ την ευκαιρία για να σας υπενθυμίσω ότι τον Ιούλιο, μετά από την επικριτική έκθεση της Επιτροπής για τη Βουλγαρία, η χρηματοδότηση υπό τα τρία προενταξιακά προγράμματα, PHARE, ISPA και SAPARD, αναστάλθηκε. Ταυτόχρονα, τέθηκαν σε ισχύ διαδικασίες για να επιτρέψουν στα λειτουργικά προγράμματα να χρησιμοποιήσουν χρηματοδότηση από τα διαρθρωτικά κεφάλαια και τα κεφάλαια συνοχής ως αρχή. Αυτό έθεσε τη χώρα μου σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Θα ήθελα να χρησιμοποιήσω την υιοθέτηση της έκθεσης αυτής για να εκφράσω την ελπίδα μου ότι τα παγωμένα κεφάλαια για τη Βουλγαρία θα ξεπαγώσουν και οι πολίτες της Βουλγαρίας θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν πλήρως τα οφέλη της συμμετοχής της χώρας τους στην ΕΕ.

Στο ίδιο κλίμα με την έκκληση που κάνει η έκθεση στα κράτη μέλη, θα ήθελα να προτρέψω για την ενδυνάμωση της διαδικασίας αποκέντρωσης για την εφαρμογή της περιφερειακής πολιτικής στη Βουλγαρία, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το σύστημα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης λειτουργεί με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο βάσει των αρχών εταιρικής σχέσης και επικουρικότητας.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

  Grażyna Staniszewska (ALDE), γραπτώς. – (PL) Είναι σημαντικό να συμμορφωθούμε με την αρχή της εταιρικής σχέσης σε όλα τα επίπεδα διαχείρισης κατά την εφαρμογή περιφερειακής πολιτικής. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε σχέση με την αποτελεσματικότητα. Εάν επιθυμούν να κινητοποιήσουν την κοινωνία πλήρως, οι εθνικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να στοχεύσουν στην ενσωμάτωση και εμπλοκή των τοπικών κατοίκων, τόσο στο σχεδιασμό των αλλαγών και στη συνέχεια στην παρακολούθηση της χρήσης των διαρθρωτικών κεφαλαίων. Η αδυναμία ταύτισης με τους περιφερειακούς στόχους πάντα δημιουργεί αντιφάσεις και συγκρατεί τη δράση, προκαλώντας πολυάριθμες καθυστερήσεις.

Η γνήσια, όχι η επιφανειακή εταιρική σχέση είναι πάντα σημαντική στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, γιατί αποτελεί το μόνο τρόπο να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τη φύση των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εταιρική σχέση είναι ζωτική αλλά κοστίζει επίσης χρήματα. Είναι επομένως σημαντικό να διατεθεί το 2-3% της διαρθρωτικής χρηματοδότησης για το σκοπό αυτό. Η παρούσα προαιρετική αρχή δεν λειτουργεί. Εάν οι περιοχές δεν είναι υποχρεωμένες να ξοδεύουν χρήματα για την οργάνωση συναντήσεων, εργαστηρίων ή για την αξιολόγηση της εφαρμογής, απλά δεν το κάνουν. Πολύ συχνά η αρχή της εταιρικής σχέσης υποβιβάζεται στην αποστολή του σχεδίου μέσω ταχυδρομείου, δίνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις το ισχνό περιθώριο μιας εβδομάδας για το σχολιασμό.

Πιστεύω ότι θα ήταν συνετό να αποδώσουμε πολύ περισσότερη σημασία στο εν λόγω πρόβλημα εάν θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη θα γίνει μια κοινότητα ενεργών, ενήμερων και συνεργαζόμενων πολιτών.