Pełne sprawozdanie z obrad

Poniedziałek, 20 października 2008 r. - Strasburg

22. „Lepsze stanowienie prawa 2006” zgodnie z art. 9 Protokołu w sprawie stosowania zasady pomocniczości i proporcjonalności (krótka prezentacja)

  Przewodniczący. − Kolejnym punktem porządku dziennego jest krótka prezentacja sprawozdania sporządzonego przez Manuela Medinę Ortegę w imieniu Komisji Prawnej w sprawie „lepszego stanowienia prawa 2006” zgodnie z art. 9 Protokołu w sprawie stosowania zasady pomocniczości i proporcjonalności (2008/2045(INI)) (A6-0355/2008).

  Manuel Medina Ortega, sprawozdawca. – (ES) Panie przewodniczący! Przedstawiam sprawozdanie z inicjatywy własnej „Lepsze stanowienie prawa 2006”, zgodnie z art. 9 Protokołu w sprawie stosowania zasady pomocniczości i proporcjonalności.

Sprawozdanie jest dość obszerne, zatem chciałbym skupić się na dwóch lub trzech aspektach. Pierwsza kwestia dotyczy znaczenia procesu legislacyjnego w ramach Unii Europejskiej. Wydaje się, że następuje stopniowy dryf w kierunku przyjmowania tego, co określa się mianem „miękkiego prawa”, przy czym niektóre komunikaty, sprawozdania czy dokumenty zaczynają być postrzegane jako wiążące przepisy prawne. Obawy przedstawione w moim sprawozdaniu dotyczą dokonania wyraźnego rozgraniczenia między zwykłymi wytycznymi, wydawanymi przez instytucje administracyjne, a procesem legislacyjnym.

Proces legislacyjny, obejmujący rozporządzenia i dyrektywy, jest obecnie w pełni uregulowany w traktatach Unii Europejskiej i wymaga inicjatywy ze strony Komisji, która musi zostać zatwierdzona albo przez samą Radę, albo przez Radę w procedurze współdecydowania z Parlamentem.

W tym kontekście uważam, że konieczne jest podkreślenie znaczenia tego legislacyjnego charakteru, ponieważ w ten sposób uwzględnia się interes publiczny za pośrednictwem przedkładania petycji organom, które mają kompetencje prawodawcze.

Istnieje zagrożenie i kolejne potencjalne odstępstwo, polegające na umożliwieniu samoregulacji niektórym organom lub niektórym sektorom. Takie podejście może być właściwe na przykład dla niektórych stowarzyszeń, organów zawodowych, organów korporacyjnych i tym podobnych, ale moim zdaniem umożliwienie samoregulacji niektórym sektorom jest poważnym błędem. Niedawno byliśmy świadkami efektów deregulacji w Stanach Zjednoczonych, które zezwoliły sektorowi finansowemu na samoregulację, co miało nadzwyczaj poważne skutki dla gospodarki całego świata. Inaczej mówiąc, nie wolno pozostawiać regulacji w rękach tych, których ma ona dotyczyć. Samoregulacja jest wewnętrznie sprzeczna i jest stosowna jedynie w takich przypadkach, kiedy organy wewnętrzne ustanawiają dla siebie przepisy. Nie można uznać, że pewien sektor może ustalić dla siebie przepisy poprzez system samoregulacji. To samo można powiedzieć w odniesieniu do współregulacji.

W odniesieniu do Parlamentu Europejskiego zasadniczym wymogiem jest ustanowienie jasnych procedur prawodawczych. Inaczej mówiąc, wnioski Komisji powinny być przedmiotem dyskusji w Parlamencie i Radzie, i konieczne jest przyjmowanie rezolucji legislacyjnych.

Druga kwestia dotyczy coraz większej złożoności prawa UE i trudności, na jakie napotykają zwykli obywatele − w tym specjaliści w dziedzinie prawa UE − przy próbach zrozumienia, co właściwie się dzieje. Musimy sprawić, aby prawo UE było łatwiejsze do zrozumienia, a jedynym sposobem dokonania tego jest kodyfikacja, przeformułowanie lub temu podobny proces. Nie możemy w dalszym ciągu opracowywać przepisów prawa tylko wtedy – jeśli w ogóle – gdy występuje taka konieczność, a następnie zapominać o tym, co przyjęliśmy.

To prawda, że w ostatnich latach dokonano ulepszeń w tej dziedzinie (poprzez na przykład zmianę procedur komitetowych) dzięki współpracy Parlamentu, Komisji i Rady. Jednakże w obecnej erze informatyzacji idealnym rozwiązaniem byłaby automatyczna procedura kodyfikacji, w której każdy nowo przyjmowany przepis byłby natychmiast rozpoznawany i scalany w procedurach kodyfikacji.

W sprawozdaniu nalega się na okresowe przeprowadzanie kodyfikacji. Moim zdaniem powinna ona następować praktycznie automatycznie, aby po przyjęciu przez nas przepisów prawa były one włączane do zbioru prawa UE, tworząc nowy kodeks UE. Nie proponuję czegoś na kształt kodeksu napoleońskiego w odniesieniu do prawa UE, ale raczej ciągły proces kodyfikacji, który – jak już powiedziałem – w moim odczuciu nie będzie trudny w obecnej erze informatyzacji.

  Joe Borg, komisarz. − Panie przewodniczący! Lepsze stanowienie prawa nie jest celem samym w sobie. Jego celem są korzyści dla obywateli i przedsiębiorstw poprzez uproszczenie i ulepszenie środowiska regulacyjnego w Europie.

Z tego względu Komisja z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie, sporządzone przez Manuela Medinę Ortegę w sprawie lepszego stanowienia prawa. W dalszym ciągu koncentruje się ono na programie lepszego stanowienia prawa, zgodnie z poprzednimi analogicznymi inicjatywami, podejmowanymi w zeszłym roku przez Parlament Europejski. Zwróciłem również uwagę na bardzo wnikliwe spostrzeżenia, które przed chwilą poczynił pan Medina Ortega.

Chciałbym obecnie przypomnieć o bardzo istotnych krokach, które już zostały podjęte, i toczących się działaniach stanowiących reakcję na wnioski i obawy, wyrażane przez Parlament Europejski w zakresie lepszego stanowienia prawa.

Lepsze stanowienie prawa stanowi w tym kontekście priorytet, a dzięki wieloletnim ocenom wpływu, uproszczeniom i ograniczeniom obciążeń administracyjnych dokonaliśmy istotnego postępu. Rada ds. Ocen Skutków, ustanowiona pod koniec 2006 roku przez przewodniczącego Barroso, ma rzeczywisty wpływ na jakość naszej pracy. Mimo to wiemy, że musimy stale dążyć do usprawnienia systemu.

Wiele ulepszeń, do których dążymy, zostanie wprowadzonych na podstawie naszych zmienionych wytycznych w zakresie oceny wpływu. Ta zmiana opiera się na doświadczeniach Rady ds. Ocen Skutków, ocenach zewnętrznych oraz konsultacjach z instytucjami, zainteresowanymi podmiotami i stronami.

Wzmacniamy wytyczne dotyczące takich zagadnień, jak pomocniczość, skutki na szczeblu krajowym i regionalnym oraz szczególne skutki, na przykład wobec MŚP i konsumentów. Wspólnie z Radą i Parlamentem dokonujemy również przeglądu wspólnego podejścia do oceny skutków, mającego na celu ustalenie, gdzie możliwe jest osiągnięcie postępu. Rozpoczęły się prace na szczeblu technicznym i mamy nadzieję, że do końca roku uda się osiągnąć pewne konkretne rezultaty przynajmniej dzięki wymianie wspólnych doświadczeń pomiędzy trzema instytucjami.

W odniesieniu do uproszczenia prawa od rozpoczęcia programów na lata 2005-2009 Komisja przyjęła 119 spośród 162 wniosków. Kluczowym wyzwaniem jest zapewnienie szybkiego przyjęcia wniosków dotyczących uproszczeń, które oczekują na rozstrzygnięcie w Radzie i Parlamencie. W zakresie obciążeń administracyjnych zakończono projekt, polegający na sporządzeniu przez niezależne konsorcjum opracowania w sprawie głównych obowiązków informacyjnych UE, a ocena kosztów tych obowiązków zostanie zakończona do końca bieżącego roku.

W styczniowym przeglądzie strategicznym planujemy przedstawić sprawozdanie w sprawie postępu i określić wyraźny plan osiągnięcia w latach 2010-2012 ambitnego celu redukcji o 25%.

Wreszcie w odniesieniu do współpracy międzyinstytucjonalnej w zakresie lepszego stanowienia prawa musimy stwierdzić, że nie jest łatwa realizacja Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa, obowiązującego od grudnia 2003 roku. Nie powinno nas to zniechęcać do kontynuacji naszego dialogu. Wręcz przeciwnie, Komisja niedawno wyraziła pogląd, że nadszedł czas, aby ogólnie nadać większy wydźwięk polityczny dyskusjom w sprawie kwestii lepszego stanowienia prawa. Zachęcałem Parlament do przeprowadzenia w najbliższym czasie międzyinstytucjonalnej wymiany opinii na najwyższym szczeblu politycznym w sprawie lepszego stanowienia prawa, bądź na forum grupy technicznej wysokiego szczebla do spraw współpracy międzyinstytucjonalnej, bądź Konferencji Przewodniczących, bądź Konferencji Szefów Komisji.

Podsumowując, chciałbym podkreślić, że lepsze stanowienie prawa jest wspólnym obowiązkiem wszystkich instytucji europejskich, jak również państw członkowskich. Wszyscy możemy uczynić więcej i działać lepiej na rzecz poprawy jakości naszych wniosków prawodawczych oraz naszych ogólnych ram regulacyjnych.

  Przewodniczący. − To podsumowuje punkt obrad.

Głosowanie odbędzie się we wtorek, 21 października 2008 r.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  Bert Doorn (PPE-DE), na piśmie. – (NL) Przyjęcie sprawozdania Manuela Mediny Ortegi stanowi wyraźny sygnał, że prawodawstwo ulegnie poprawie. Sprawozdanie zawiera najważniejsze opinie, przedstawiane przez Grupę Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańskich Demokratów) i Europejskich Demokratów, w tym dotyczące:

niezależnego nadzoru nad realizacją ocen skutków przez Komisję Europejską;

terminowych i kompleksowych konsultacji z zainteresowanymi stronami;

tego, że cel zmniejszenia obciążeń administracyjnych o 25% musi być celem netto. Redukcja obciążenia wynikającego z istniejącego prawodawstwa w niektórych dziedzinach nie może być zrównoważona dodatkowymi obciążeniami administracyjnymi, wynikającymi z nowego prawodawstwa.

Niestety następujące zagadnienia nie uzyskały dostatecznego poparcia ze strony innych grup:

wsparcie dla Komisji w celu rozważenia samoregulacji i współregulacji jako poważnych opcji polityki strategicznej;

szersze stosowanie ocen skutków w odniesieniu, między innymi, do uregulowań procesu komitetowego oraz istotnych poprawek, zgłaszanych przez Radę i Parlament do wniosków legislacyjnych.

Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańskich Demokratów) i Europejskich Demokratów uważa również, że istotne jest poważne traktowanie przez Komisję zaleceń wydanych przez grupę wysokiego szczebla ds. obciążeń administracyjnych (grupę Stoibera). Obiecującym sygnałem w tym kontekście jest fakt, że dyrekcja generalna ds. rynku wewnętrznego i usług ogłosiła swoją gotowość do zwolnienia małych przedsiębiorstw z obowiązku przygotowywania projektu rocznego sprawozdania oraz zmiany w tym celu dyrektywy czwartej i siódmej.