Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συνοπτική παρουσίαση της έκθεσης (A6-0354/2008) του κ. Παπαστάμκου, εξ ονόματος της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων, σχετικά με μια στρατηγική για τη μελλοντική διευθέτηση των θεσμικών πτυχών των ρυθμιστικών οργανισμών (2008/2103(INI)).
Γεώργιος Παπαστάμκος, Εισηγητής. − Κύριε Πρόεδρε, οι 29 ευρωπαϊκοί ρυθμιστικοί οργανισμοί συνιστούν prima facie μικροθεσμούς οι οποίοι όμως, επί της ουσίας, έχουν προφανείς μακροεπιδράσεις αποτελώντας ήδη μία αποδεκτή παραθεσμική συνιστώσα της Ένωσης.
Η υπερβολική αύξηση του αριθμού των ρυθμιστικών οργανισμών έχει οδηγήσει αναμφισβήτητα στη διόγκωση της ευρωπαϊκής ρυθμιστικής παρέμβασης, στη διάσπαση και αδιαφάνεια των ευρωπαϊκών πολιτικών και, κατ' επέκταση, καθιστά δυσχερέστερο τον λειτουργικό συντονισμό τους.
Στο σύνολό τους, οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί εγείρουν επιτακτικά το ερώτημα του ενδιάμεσου απολογισμού του έργου και των επιδόσεών τους. Ζητούμενο είναι ένα ελάχιστο σύνολο κοινών αρχών και κανόνων για τη δομή, τη λειτουργία και τον έλεγχο των ρυθμιστικών οργανισμών προκειμένου οι τελευταίοι να ενταχθούν αρμονικά στο πλαίσιο των θεμελιωδών αρχών που απορρέουν από το σύστημα των Συνθηκών.
Μετά την άρνηση του Συμβουλίου να αποδεχθεί μία νομικά δεσμευτική πράξη, και την απόρριψη της πρότασης να συναφθεί μία διοργανική συμφωνία, η Επιτροπή αποφάσισε να προτείνει τη σύσταση μίας διοργανικής ομάδας εργασίας με αποστολή τη διαμόρφωση κοινού πλαισίου για τους ρυθμιστικούς οργανισμούς και τον καθορισμό της αρμοδιότητας ενός εκάστου των ευρωπαϊκών οργάνων έναντι των εν λόγω οργανισμών.
Φρονώ ότι η πρόταση αυτή είναι κατώτερη των προσδοκιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επίτευξη διοργανικής συμφωνίας. Η κοινή προσέγγιση συνιστά όντως ένα ενδιάμεσο βήμα προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης ενός νομικά δεσμευτικού κειμένου. Κατανοώ βεβαίως τη βούληση της Επιτροπής για έξοδο από μία κατάσταση παρατεταμένης θεσμικής διοργανικής αδράνειας. Η σύσταση μίας διοργανικής ομάδας εργασίας η οποία θα προβεί σε συλλογικό πολιτικό απολογισμό της κτηθείσας εμπειρίας από τη δραστηριότητα των ρυθμιστικών οργανισμών και θα έχει ως εντολή την αποσαφήνιση της θέσεώς τους στην πολυεπίπεδη ευρωπαϊκή διακυβέρνηση είναι ευπρόσδεκτη.
Με την προτεινόμενη κοινή κατά το δυνατόν προσέγγιση της δομής και της λειτουργίας των εν λόγω οργανισμών επιδιώκεται ο περιορισμός των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων προς επίτευξη ορθής και αποτελεσματικής ρυθμιστικής τους παρέμβασης και της συνακόλουθης εποπτείας επ' αυτών καθώς και η μερική έστω ικανοποίηση του ελεγκτικού και λογοδοτικού αιτήματος των καιρών. Η προτεραιότητα του επιδιωκομένου κοινού πλαισίου διοργανικής συνεννόησης και προσέγγισης έγκειται στη μεγιστοποίηση της προστιθέμενης αξίας των ρυθμιστικών οργανισμών στις εν γένει ευρωπαϊκές δομές διακυβέρνησης με όρους μεγαλύτερης διαφάνειας, ορατού δημοκρατικού ελέγχου και ενισχυμένης αποτελεσματικότητας.
Τέλος, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η καθιέρωση κοινοβουλευτικού ελέγχου επί της δομής και του έργου των ρυθμιστικών οργανισμών ανταποκρίνεται στο κλασικό δημοκρατικό πρόταγμα που επιβάλλει την ανάπτυξη πολιτικής ευθύνης για κάθε φορέα εκτελεστικής εξουσίας. Η δυνατότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να καταλογίζει πολιτική ευθύνη στους εν λόγω οργανισμούς συνδέεται με τον πυρήνα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας να εξετάζει τις επιλογές της εκτελεστικής εξουσίας από άποψη νομιμότητας και σκοπιμότητας.
Joe Borg, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, η Επιτροπή χαιρετίζει τη θετική στάση που διατηρούν ο εισηγητής, κ. Παπαμστάκος, και οι υπεύθυνες και σχετικές επιτροπές, απέναντι στα σημεία κλειδιά που παραθέτει η ανακοίνωση του Μαρτίου, «ευρωπαϊκοί οργανισμοί: ο δρόμος προς τα εμπρός». Πρόκειται για το μορατόριουμ στην πρόταση νέων οργανισμών, την επερχόμενη αξιολόγηση του συστήματος οργανισμών και τη δημιουργία μιας διοργανικής ομάδας εργασίας.
Όπως γνωρίζετε, αποδίδουμε μεγάλη σημασία στην επανεκκίνηση του διοργανικού διαλόγου για το ρόλο και τη θέση των ευρωπαϊκών οργανισμών στην ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, ένας διάλογος που αποσκοπεί στην ανάπτυξη συνεχούς οράματος και κοινής προσέγγισης απέναντι στους ρυθμιστικούς οργανισμούς.
Η Επιτροπή έχει την πεποίθηση ότι το Κοινοβούλιο θα είναι τώρα σε θέση να δώσει αμέσως εντολή στους αντιπροσώπους του στη διοργανική ομάδα εργασίας.
Αναμένουμε επίσης θετική απάντηση από το Συμβούλιο προκειμένου να διασφαλιστεί έγκαιρη πρόοδος στη συνέχεια της ανακοίνωσης της Επιτροπής.
Είμαστε σίγουροι ότι η διοργανική ομάδα εργασίας θα δημιουργηθεί πριν από το τέλος του έτους. Η ομάδα αυτή θα σχετίζεται στενά με τη διαδικασία αξιολόγησης που πρόκειται να εισάγει η Επιτροπή.
Πριν ολοκληρώσω, επιτρέψτε μου να πω ότι η Επιτροπή έχει αφήσει ανοιχτό το ζήτημα της μορφής που θα δοθεί στο τελικό αποτέλεσμα του διοργανικού διαλόγου προκειμένου να μην προκαταλάβει τις συζητήσεις. Εναπόκειται στη διοργανική ομάδα εργασίας να αποφασίσει τη μορφή που επιθυμεί να δώσει στα συμπεράσματά της. Τα συμπεράσματα, από την άλλη, μπορούν να εφαρμοστούν με διαφορετικούς τρόπους – ενίοτε η διάδοση των βέλτιστων πρακτικών αρκεί, και άλλοτε μπορεί να χρειαστούν τροποποιήσεις στα βασικά έγγραφα των οργανισμών.
Η συνεργασία ανάμεσα στο Κοινοβούλιο και την Επιτροπή στον εν λόγω τομέα είναι υποδειγματική και είμαι σίγουρος ότι θα συνεχίσουμε σε αυτή τη βάση.