De Voorzitter. – Aan de orde is het verslag (A6-0393/2008) van Iliana Malinova Iotova, namens de Commissie interne markt en consumentenbescherming, over consumentenbescherming: verbetering consumenteneducatie en kennis van krediet- en geldzaken (2007/2288(INI)).
Iliana Malinova Iotova, rapporteur. – (BG) Het verslag over financiële educatie waarover morgen tijdens de plenaire vergadering wordt gestemd, is belangrijker dan ooit. Het is duidelijk dat de financiële crisis die ons nu treft, vermeden kan worden indien consumenten goed worden geïnformeerd over de risico's die verschillende soorten kredieten met zich meebrengen. We kunnen met zekerheid zeggen dat als we in het verleden meer aandacht hadden besteed aan de financiële educatie van mensen, we niet in de huidige situatie zouden verkeren, of in ieder geval zou de crisis niet de huidige vorm hebben aangenomen. In het belang van de toekomst moeten we er zeker van zijn dat onze kinderen overal in Europa de kans krijgen om op een goede manier met creditcards en leningen te leren omgaan. We moeten ons richten op hypothecaire leningen voor studenten en pensioen- en investeringsfondsen. Deze financiële producten zijn sterk van invloed op het leven van consumenten, en daarom moet er over nagedacht worden. We mogen niet vergeten dat steeds meer jongeren diep in de schulden raken zonder ook maar te vermoeden welk effect dit zal hebben op hun leven.
We hebben vele maanden zeer intensief gewerkt aan de teksten van het verslag. We hebben een zeer interessant openbaar debat gevoerd met vertegenwoordigers van Europese en Amerikaanse banken en financiële instellingen, net aan de vooravond van de crisis. Toen al waren de problemen duidelijk geworden, en werd er alarm geslagen. Aan de andere kant konden we de ervaring en goede praktijken zien van financiële educatie in landen met tradities op dit gebied en die er constant aan werken om dit te verbeteren: het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en elders, en we hebben de meningen gehoord van degenen die de eerste stappen nemen op dit gebied. Ik ben blij met de resultaten van de stemming over het verslag in de Commissie interne markt en consumentenbescherming, en met het besluit van de Commissie over de begroting die nodig is om hulp te verlenen bij dit project.
We hebben ook vele bemoedigende reacties ontvangen van toonaangevende financiële instellingen over het initiatiefverslag. Ik denk dat we een compromisoplossing hebben bereikt die alle fracties tevreden stelt, en daarom hoop ik op een positief resultaat bij de stemming van morgen. We kunnen de huidige financiële crisis slechts door gezamenlijke inspanningen overwinnen, en daarom moeten we ons verenigen en samenwerken aan dit gezamenlijke initiatief. Het is tijd om te handelen en er voor te zorgen dat Europese consumenten de benodigde kennis hebben over consumenten- en andere vormen van kredieten, zodat er niet nog eens een vergelijkbare financiële crisis komt. Om dit te bereiken is het uiterst belangrijk dat de lidstaten de afgesproken maatregen zullen uitvoeren en nauw samen zullen werken. En tot slot wil ik de leden van de Europese Commissie hartelijk bedanken voor de hulp die ze mij hebben geboden.
Danuta Hübner, lid van de Commissie. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, dit verslag komt precies op het juiste moment. Het besteedt aandacht aan tal van uitdagingen waarmee de Europese consumenten in verband met de huidige financiële crisis te maken hebben. Daarom wil ik mevrouw Iotova hartelijk danken voor haar uitstekende werk.
In haar mededeling van december verleden jaar heeft de Commissie het belang van financiële educatie voor een goede werking van de interne markt erkend. De consumenten moeten absoluut in staat worden gesteld om verantwoorde besluiten over hun persoonlijke financiën te nemen. Alleen op deze manier zullen ze in staat zijn om te profiteren van de tastbare voordelen die de financiële integratie van de Europese Unie met zich meebrengt.
Educatie valt onder de bevoegdheid van de lidstaten. De rol van de Commissie in dit verband is vooral van ondersteunende aard, maar desalniettemin belangrijk.
Het nationale niveau is het meest geschikt om voorlichtingsprogramma’s voor consumenten uit te voeren, wat op dit niveau ook het meest effectief en efficiënt mogelijk is. De lidstaten komt een belangrijke rol toe, bijvoorbeeld door nationale strategieën voor financiële educatie aan te nemen die op publiek-private partnerschappen zijn gebaseerd.
We zijn van mening dat de Commissie als promotor van EU-wijde financiële educatie dient op te treden, door de aandacht te vestigen op de voordelen, de inspanningen te coördineren en door beste praktijken te demonstreren.
In dit verband hebben we een aantal praktische initiatieven ten uitvoer gelegd en de deskundigengroep inzake financiële educatie in het leven geroepen die in oktober haar eerste bijeenkomst heeft gehouden, gewijd aan overleg over de nationale strategieën voor financiële educatie.
We hebben ook vooruitgang geboekt bij de ontwikkeling van de Dolcetta online-tools voor leraren om hen te helpen financiële onderwerpen in de bestaande leerplannen op te nemen. We zullen binnenkort de Europese database voor financiële educatie publiekelijk toegankelijk maken, een elektronische bibliotheek van programma’s die door verschillende soorten instellingen worden aangeboden. Ten slotte verleent de Commissie ondersteuning aan zorgvuldig gekozen evenementen die de financiële educatie beter voor het voetlicht plaatsen.
We zijn het volledig eens met de algemene teneur van dit parlementaire verslag en met de meeste voorstellen die daarin worden gedaan. Een onderwerp van cruciaal belang is de educatie van kinderen en jongeren, en de Commissie is er net als het Parlement van overtuigd dat financiële geletterdheid een schoolvak dient te worden.
Wij zijn bereid om de lidstaten bij de ontwikkeling van hun fundamentele onderwijsprogramma’s op het gebied van persoonlijke financiën te ondersteunen. We zullen ook aandacht besteden aan het idee om de Commissie de opdracht te geven communautaire voorlichtings- en mediacampagnes inzake financiële educatie uit te voeren. Dergelijke voorlichtingscampagnes moeten worden aangepast aan de speciale behoeften van het publiek en zijn het doeltreffendst, wanneer ze op nationaal of zelfs lokaal niveau worden uitgevoerd. Ook hier bieden we graag onze ondersteuning aan.
Tot slot zou ik het Parlement graag willen danken voor zijn goede werk aan dit dossier en ik kijk uit naar de voortzetting van het overleg tussen het Parlement en de Commissie over de belangrijke vraagstukken op het gebied van de financiële educatie van de consument.
De Voorzitter. – Hiermee is dit onderdeel beëindigd.
De stemming vindt morgen om 12.00 uur plaats.
Schriftelijke verklaringen (artikel 142)
Dragoş Florin David (PPE-DE), schriftelijk. – (RO) Gebrek aan kennis over de wet ontslaat ons niet van de consequenties ervan, zoals gebrek aan kennis over financiële mechanismen ons ook niet vrijwaart van de geleden verliezen.
Financiële en bancaire instellingen en verzekeringsmaatschappijen hadden – en hebben nog steeds – de plicht om consumenten te voorzien van" “handleidingen” voor financiële instrumenten, zodat deze weloverwogen besluiten kunnen nemen. Daarom ben ik van mening dat de noodzaak om de Europese burgers op het gebied van financiële, bancaire en verzekeringszaken te laten voorlichten door particuliere en overheidsinstellingen, een goede oplossing is voor diegenen die dit echt willen. De verstrekking van informatie aan de burgers die deze instrumenten gebruiken, moet echter een taak zijn die wordt uitgevoerd door dienstverleners op dit gebied. Mijns inziens is het de taak van de EU-Commissie en de lidstaten om de Europese burgers te waarschuwen voor en te informeren over de schadelijkheid van bepaalde producten of diensten en om de Europese markt zo te reguleren dat deze schadelijke producten of diensten niet op de markt kunnen komen.
Tot slot wil ik de rapporteur, mevrouw Iotova, en onze collega’s in de Commissie internationale handel en de Commissie economische en monetaire zaken feliciteren met de efficiënte wijze waarop zij deze resolutie hebben opgesteld.
Zita Pleštinská (PPE-DE), schriftelijk. – (SK) De crisis in verband met riskante hypotheken heeft bevestigd dat EU-burgers over weinig kennis van geldzaken beschikken. Consumenten zijn onvoldoende bekend met de risico’s van faillissement en een te hoge schuldenlast. Informatie over financiële producten van financiële instellingen, die voornamelijk via reclame wordt aangeboden, is moeilijk te begrijpen en soms verwarrend. De consumenten wordt onvoldoende informatie geboden voordat ze een contract tekenen.
Het informeren van consumenten over geldzaken en leningen moet al op school beginnen. De consumenten van morgen moeten vertrouwd gemaakt worden met bankproducten. Er moet met name nadruk worden gelegd op programma’s voor jonge mensen, bejaarden en kwetsbare groepen.
Ik ben stellig van mening dat de Commissie een begrotingspost in het leven moet roepen voor financiële educatieprogramma’s op EU-niveau, waarbij alle bevoegde instanties, zoals de overheid, niet-gouvernementele organisaties, consumentenorganisaties en financiële instellingen, samenwerken.
Ik wil met name de rol van de consumentenorganisaties op communautair niveau en binnen lidstaten benadrukken, aangezien zij als beste weten wat de speciale behoeften van de doelgroepen op het gebied van educatieprogramma’s zijn. Veel lidstaten reserveren in hun begroting onvoldoende middelen voor beleid inzake consumentenbescherming en besteden geen aandacht en geven geen financiële steun aan de activiteiten van consumentenorganisaties.
Weinig consumenten kunnen zich de diensten van een persoonlijk financieel adviseur veroorloven en daarom ben ik stellig van mening dat consumenten via behoorlijke cursussen in het kader van educatieprogramma’s van de EU en consumentenorganisaties onafhankelijk advies moeten krijgen.
Marian Zlotea (PPE-DE), schriftelijk. – (RO) Ik wil mevrouw Iotova feliciteren met het onderwerp dat in dit verslag wordt behandeld. Financiële educatie is naar mijn mening een heel belangrijk thema. Wij hebben momenteel in Roemenië te maken met het probleem van mensen die hun schulden niet meer kunnen betalen omdat zij bij verschillende banken leningen hebben afgesloten. Niet alleen zijn zij slecht geadviseerd over de consequenties van deze leningen, maar zij hebben ook geen enkele financiële educatie gekregen om te kunnen bepalen welke financiële dienst wellicht beter bij hen paste.
Wij moeten financiële educatie niet verwarren met informatie die aan de consument wordt verstrekt. Financiële educatieprogramma’s moeten worden afgestemd op de leeftijdsgroepen en behoeften van de verschillende bevolkingsgroepen.
Ik hoop dat de Dolceta-website zo snel mogelijk in het Roemeens en Bulgaars zal worden vertaald, zodat alle burgers van de lidstaten ervan kunnen profiteren.