Ευρετήριο 
 Προηγούμενο 
 Επόμενο 
 Πλήρες κείμενο 
Πληρη πρακτικα των συζητησεων
Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2008 - Στρασβούργο Έκδοση ΕΕ

6. Πανηγυρική συνεδρίαση - Sir Jonathan Sacks
Βίντεο των παρεμβάσεων
Συνοπτικά πρακτικά
MPphoto
 

  Πρόεδρος. − (DE) Μεγάλε Ραβίνε Sacks, Κυρία Sacks, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, είναι μεγάλη μου τιμή και χαρά να καλωσορίζω τον Μεγάλο Ραβίνο των Ηνωμένων Εβραϊκών Συναγωγών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, και τη σύζυγό του, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο σε αυτήν την πανηγυρική συνεδρίαση στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Έτους Διαπολιτισμικού Διαλόγου 2008. Καλώς Ορίσατε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Sir Jonathan!

(Χειροκροτήματα)

Ως ο πρώτος μας φιλοξενούμενος αυτό το έτος του διαπολιτισμικού διαλόγου, ο Μεγάλος Μουφτής της Συρίας, ο σεΐχης Ahmad Badr Al-Din Hassoun, απεύθυνε λόγο στην ολομέλειά μας. Καθώς κυλούσε το έτος, είχαμε επίσης την ευκαιρία να ακούσουμε τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Βαρθολομαίου του Α'. Με την ομιλία σας σήμερα, Μεγάλε Ραβίνε, θα έχουμε ακούσει τους εκπροσώπους του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ.

Καθεμία από αυτές τις θρησκείες είχε τη δική της ιδιαίτερη συμβολή στη διαμόρφωση της σημερινής ξεχωριστής μορφής της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Το ίδιο ισχύει για τον ανθρωπισμό και το διαφωτισμό. Ακόμα κι αν ζούμε σε κοσμικές κοινωνίες στις οποίες υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ εκκλησίας και κράτους, αρμόζει να αναγνωρίσουμε ως αρμόζει το θετικό ρόλο που διαδραματίζει η οργανωμένη θρησκεία στις κοινωνίες μας.

Αυτό έχει να κάνει όχι μόνο με την υλική συμβολή σε τομείς όπως η παιδεία, η υγεία και οι κοινωνικές υπηρεσίες, αλλά επίσης στον ίδιο βαθμό με την ανάπτυξη της ηθικής μας συνείδησης και στη διαμόρφωση των αξιών μας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια κοινότητα αξιών και οι πιο θεμελιώδεις από αυτές είναι η εγγενής αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπινου όντος.

Μεγάλε Ραβίνε, είστε ευρύτερα γνωστός ως ένας σπουδαίος συγγραφέας και καθηγητής, ένας άντρας με απαράμιλλες γνώσεις και ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της εβραϊκής πίστης στον πλανήτη. Έχετε γράψει και μιλήσει συχνά για τον κίνδυνο που θέτει στις κοινωνίες μας μια αναβίωση του αντι-σημιτισμού.

Την προηγούμενη εβδομάδα, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, διοργανώσαμε ένα πολύ ιδιαίτερο μνημόσυνο, το οποίο κανονίσαμε από κοινού με το Ευρωπαϊκό Εβραϊκό Συνέδριο, προκειμένου να τιμήσουμε την 70η επέτειο της Νύχτας των Κρυστάλλων. Με αυτήν την ευκαιρία, επεσήμανα ότι εμείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουμε την ευθύνη και το καθήκον να αντισταθούμε, απολύτως χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς εφησυχασμό, κάθε μορφή εξτρεμισμού, ρατσισμού, ξενοφοβίας και αντι-σημιτισμού και να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια σε ολόκληρη την υφήλιο.

Μεγάλε Ραβίνε, στο βιβλίο σας The Dignity of Difference – και με αυτήν την παρατήρηση ολοκληρώνω – το οποίο γράφτηκε ένα χρόνο μετά τα τρομερά γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, θίξατε ένα από τα πιο θεμελιώδη ερωτήματα των ημερών μας, ήτοι: μπορούμε να ζήσουμε όλοι μαζί ειρηνικά και, εάν ναι, πώς; Τώρα, με μεγάλη μου χαρά και τιμή σας ζητώ Μεγάλε Ραβίνε των Ενωμένων Εβραϊκών Συναγωγών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας να μας μιλήσετε.

(Χειροκροτήματα)

 
  
MPphoto
 

  Sir Jonathan Sacks, Μέγας Ραβίνος των Ενωμένων Εβραϊκών Συναγωγών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. − Κύριε Πρόεδρε, Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σας ευχαριστώ για το προνόμιο σας να σας απευθύνω μήνυμα σήμερα, και σας ευχαριστώ ακόμα περισσότερο που αναλάβατε αυτήν της κρίσιμης σημασίας πρωτοβουλία του διαπολιτισμικού διαλόγου. Σας χαιρετίζω όλους, αλλά ιδιαιτέρως τον οραματιστή, σοφό και βαθιά ανθρωπιστή Πρόεδρό σας, τον Hans-Gert Pöttering. Επιτρέψτε μου – με κάτι που ελπίζω ότι θα είναι σήμερα η μοναδική παραβίαση που θα κάνω του διαχωρισμού μεταξύ εκκλησίας και κράτους, θρησκείας και πολιτικής – να προσευχηθώ για εσάς και να σας δώσω την ευλογία μου ο Θεός να ευλογεί όλους σας και όλα όσα κάνετε. Σας ευχαριστώ.

Μιλάω ως ένας Εβραίος από την παλαιότερη συνεχή πολιτιστική παρουσία στην Ευρώπη. Θέλω να ξεκινήσω υπενθυμίζοντας σε όλους μας ότι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός γεννήθηκε 2 000 χρόνια πριν μέσα από ένα διάλογο, ένα διάλογο ανάμεσα στους δύο μεγαλύτερους πολιτισμούς της αρχαιότητας: την Αρχαία Ελλάδα και το Βιβλικό Ισραήλ – την Αθήνα και την Ιερουσαλήμ. Αυτοί συγκεράστηκαν από το Χριστιανισμό, η θρησκεία του οποίου προήλθε από το Ισραήλ αλλά τα ιερά κείμενα του οποίου γράφτηκαν στα Ελληνικά, και αυτός ήταν ο ιδρυτικός διάλογος της Ευρώπης. Και κάποιες από τις σπουδαιότερες στιγμές στην ευρωπαϊκή ιστορία στα 2 000 χρόνια που μεσολάβησαν ήταν αποτέλεσμα διαλόγου. Θα αναφέρω ενδεικτικά τρεις.

Η πρώτη συνέβη μεταξύ του 10ου και του 13ου αιώνα στην αλ Ανδαλούς, στο μεγάλο πολιτιστικό κίνημα που ξεκίνησαν οι Ουμαγιάντ στην Ισπανία. Ξεκίνησε με έναν ισλαμικό διάλογο από την πλευρά των στοχαστών όπως ο Αβερρόης με τη φιλοσοφική κληρονομιά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Ο ισλαμικός διάλογος ενέπνευσε τους Εβραίους στοχαστές όπως ο Μωυσής Μαϊμονίδης και ο εβραϊκός διάλογος ενέπνευσε τους χριστιανούς στοχαστές, πιο αξιοσημείωτα τον Ακινάτη.

Η δεύτερη σπουδαία στιγμή διαπολιτισμικού διαλόγου συνέβη στις αρχές της ιταλικής Αναγέννησης όταν ένας νεαρός χριστιανός διανοούμενος, ο Πίκο ντε λα Μιραντόλα, ταξίδεψε στην Πάδοβα, όπου γνώρισε έναν Εβραίο λόγιο, τον Ραβίνο Elijah Delmedigo, ο οποίος του δίδαξε την εβραϊκή Βίβλο, το Ταλμούδ και την Καμπάλα στην πρωτότυπη γλώσσα τους. Από αυτόν το διάλογο προέκυψε η διασημότερη δήλωση των αξιών της Αναγέννησης: Ο Λόγος περί της αξιοπρέπειας του ανθρώπου του Πίκο.

Η τρίτη και πιο οδυνηρή από όλες ήταν ο διάλογος μεταξύ Χριστιανών και Εβραίων μετά το Ολοκαύτωμα, με πηγή έμπνευσης τη φιλοσοφία του διαλόγου του Martin Buber και η Σύνοδος «Βατικανό II» και η διακήρυξη Nostra Aetate. Το αποτέλεσμα ήταν ότι, μετά από σχεδόν 2 000 χρόνια αποξένωσης και τραγωδίας, σήμερα οι Εβραίοι και οι Χριστιανοί να συναντιούνται με αμοιβαίο σεβασμό ως φίλοι.

Αλλά θα ήθελα να πω και κάτι ακόμα. Καθώς διαβάζω την εβραϊκή Βίβλο, ακούω ήδη από την αρχή την έκκληση του Θεού για διάλογο. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σε δύο χωρία. Δεν είμαι πολύ σίγουρος πώς θα αποδοθεί αυτό στη μετάφραση, οπότε ελπίζω ότι όποιος με ακούει σε μετάφραση να με καταλάβει. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σε δύο χωρία από τα πρώτα κεφάλαια της Βίβλου η σημασία των οποίων έχει χαθεί στη μετάφραση εδώ και 2 000 χρόνια.

Το πρώτο είναι όταν ο Θεός βλέπει τον πρωτόπλαστο απομονωμένο και μόνο και πλάθει τη γυναίκα. Και ο άντρας, βλέποντας τη γυναίκα για πρώτη φορά, εκστομίζει το πρώτο ποίημα στη Βίβλο: ‘Τώρα βρήκα οστό από τα οστά μου, σάρκα από τη σάρκα μου. Θα ονομάζεται Aisha, γυναίκα, γιατί την πήραν από τον Aish, τον άντρα’. Τώρα, ίσως αυτό να ακούγεται ένα πολύ απλό ποίημα. Ακούγεται μάλιστα κάπως συγκαταβατικό, σαν ο άντρας να ήταν το πρώτο πλάσμα και η γυναίκες τίποτα άλλο παρά μια δεύτερη σκέψη. Εντούτοις, η πραγματική σημασία βρίσκεται στο γεγονός ότι στα Εβραϊκά της Βίβλου υπάρχουν δύο λέξεις για τον άντρα, όχι μία. Η μία είναι Adam, και η άλλη είναι Aish.

Αυτός ο στίχος που μόλις σας ανέφερα είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεται η λέξη ‘Aish’ στη Βίβλο. Ακούστε πάλι. ‘Θα ονομάζεται Aisha, γιατί την πήραν από τον Aish. Με άλλα λόγια, ο άντρας πρέπει να εκστομίσει το όνομα της γυναίκας του προτού μάθει καν το δικό του όνομα. Πρέπει να πω ‘εσύ’ πριν μπορέσω να πω ‘εγώ’. Πρέπει να αναγνωρίσω τον άλλον, προτού μπορέσω πραγματικά να καταλάβω τον εαυτό μου.

(Ζωηρά χειροκροτήματα)   

Αυτή είναι το πρώτο μήνυμα που στέλνει η Βίβλος: η ταυτότητα είναι διαλογική.

Το δεύτερο ακολουθεί λίγο παρακάτω, στην πρώτη μεγάλη τραγωδία που νικά τα πρώτα δύο παιδιά του ανθρώπου τον Κάιν και τον Άβελ. Περιμένουμε να υπάρχει αδερφική αγάπη. Αντί αυτού υπάρχει ανταγωνισμός και έπειτα φόνος, αδελφοκτονία. Και στην καρδιά αυτής της ιστορίας στη Γένεση, Κεφάλαιο 4, υπάρχει ένας στίχος που είναι αδύνατον να μεταφραστεί και σε κάθε αγγλική Βίβλο που έχω διαβάσει έως τώρα ο στίχος δεν μεταφράζεται, αλλά παραφράζεται.

Θα το μεταφράσω κατά λέξη και θα δείτε γιατί κανείς δεν τον μεταφράζει έτσι. Κατά λέξη το εβραϊκό κείμενο έχει ως εξής: ‘Και ο Κάιν είπε στον Άβελ, και συνέβη όταν βρίσκονταν έξω στο χωράφι ο Κάιν να στραφεί κατά του Άβελ και τον σκότωσε.’ Μπορείτε αμέσως να δείτε γιατί δεν μπορεί να μεταφραστεί, γιατί λέει ‘και ο Κάιν είπε αλλά δεν λέει τι είπε. Η πρόταση είναι σόλοικη. Είναι ασύντακτη. Και το θέμα είναι, γιατί; Η απάντηση είναι σαφής: η Βίβλος δείχνει με το πιο δραματικό τρόπο, με μια ασύντακτη πρόταση, τον τρόπο με τον οποίο διακόπηκε η συζήτηση. Ο διάλογος απέτυχε. Και τι διαβάζουμε αμέσως μετά; ‘Και ο Κάιν στράφηκε κατά του αδερφού του και τον σκότωσε’. Ή για να το θέσω πιο απλά: όπου σταματάνε οι λέξεις, ξεκινά η βία. Ο διάλογος είναι ο μοναδικός τρόπος για να νικήσουμε τους χειρότερους αγγέλους της φύσης μας.

(Ζωηρά χειροκροτήματα)   

Ο διάλογος επομένως επιβεβαιώνει τη διπλή όψη όλων των ανθρώπινων σχέσεων, είτε είναι μεταξύ ατόμων ή μεταξύ χωρών ή πολιτισμών ή πίστεων. Αφενός, τα κοινά μας σημεία, κι αφετέρου, οι διαφορές μας. Αυτό που έχουμε κοινό και αυτό που είναι αποκλειστικά δικό μας.

Ας το θέσω όσο πιο απλά μπορώ. Εάν ήμασταν απολύτως διαφορετικοί, δεν θα μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε, αλλά εάν ήμασταν απολύτως ίδιοι, δεν θα είχαμε τι να πούμε.

(Χειροκροτήματα)

Και αυτά έχω να πω για το διάλογο, κι επίσης θα ήθελα να προσθέσω ότι ο διάλογος ίσως δεν είναι αρκετός. Βλέπετε, ανάμεσα στα τέλη του 18ου αιώνα και του 1933, υπήρχε ένας διάλογος μεταξύ Εβραίων και Γερμανών, ακριβώς όπως υπήρχε διάλογος ακόμα και φιλία μεταξύ των Χούτου και των Τούτσι στη Ρουάντα ή μεταξύ των Σέρβων και των Κροατών και των Μουσουλμάνων στη Βοσνία και στο Κόσσοβο. Ο διάλογος μας φέρνει κοντά, αλλά δεν μπορεί πάντα να μας κρατήσει κοντά όταν άλλες δυνάμεις μας ωθούν στη διχόνοια.

Για το λόγο αυτό, θα ήθελα να προσθέσω μία ακόμη λέξη, η οποία έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο στην επούλωση των πληγών διχασμένων κοινωνιών. Η λέξη είναι το ‘σύμφωνο. Έπαιξε μείζονα ρόλο στην ευρωπαϊκή πολιτική κατά τον 16ο και 17ο αιώνα στην Ελβετία, τον Ολλανδία, τη Σκωτία και την Αγγλία. Το σύμφωνο αποτελεί μέρος της αμερικανικής κουλτούρας από την απαρχή έως σήμερα, από τη συνθήκη του Mayflower το 1620, έως το λόγο του John Winthrop από το πλοίο Arabella το 1631, έως τη σημερινή εποχή. Δεν γνωρίζω τι θα πει ο Barack Obama όταν απευθύνει την εναρκτήρια ομιλία του αλλά είτε θα αναφέρει είτε θίξει ακροθιγώς την έννοια του συμφώνου.

Το σύμφωνο είναι, ασφαλώς, μια λέξη κλειδί της Εβραϊκής Βίβλου για έναν απλό λόγο: το βιβλικό Ισραήλ σχηματίστηκε από 12 διαφορετικές φυλές, καθεμία από τις οποίες επέμεινε να διατηρήσει την ιδιαίτερη ταυτότητά της.

Τι είναι ένα σύμφωνο; Ένα σύμφωνο δεν είναι μια σύμβαση. Μια σύμβαση γίνεται για περιορισμένο χρόνο, για ένα συγκεκριμένο σκοπό, μεταξύ δύο ή περισσοτέρων μερών, με το καθένα να επιδιώκει το δικό του συμφέρον. Ένα σύμφωνο καταρτίζεται για αόριστο χρόνο από δύο ή περισσότερα μέρη τα οποία δεσμεύονται σε έναν δεσμό πίστης και εμπιστοσύνης για να πετύχουν μαζί αυτό που κανένα δεν μπορεί να πετύχει από μόνο του. Μια σύμβαση είναι σαν μια συναλλαγή. Ένα σύμφωνο είναι σαν ένα γάμο. Οι συμβάσεις ανήκουν στην αγορά και στο κράτος, στην οικονομία και την πολιτική, αμφότερες ούσες πεδία ανταγωνισμού. Τα σύμφωνα ανήκουν στις οικογένειες, τις κοινωνίες, τις φιλανθρωπίες, που είναι πεδία συνεργασίας. Μια σύμβαση γίνεται ανάμεσα σε εμένα και σε εσένα – ξεχωριστά όντα – αλλά ένα σύμφωνο αφορά εμάς – το συλλογικό ον. Μια σύμβαση αφορά συμφέροντα. Ένα σύμφωνο αφορά την ταυτότητα. Εξ ου και η κρίσιμη διάκριση, αν και δεν έχει αποσαφηνιστεί επαρκώς στην ευρωπαϊκή πολιτική, ανάμεσα στην κοινωνική σύμβαση και το κοινωνικό σύμφωνο: μια κοινωνική σύμβαση δημιουργεί ένα κράτος. Ένα κοινωνικό σύμφωνο δημιουργεί μια κοινωνία.

(Χειροκροτήματα)

Μπορείτε να έχετε μια κοινωνία χωρίς κράτος – αυτό έχει συμβεί κατά καιρούς στην ιστορία – αλλά μπορείτε να έχε ένα κράτος χωρίς μια κοινωνία, χωρίς τίποτα να κρατά τους ανθρώπους ενωμένους; Δεν γνωρίζω. Μπορείτε να κρατάτε τους ανθρώπους ενωμένους με πολλούς διαφορετικούς τρόπους: με εξαναγκασμό, με φόβο, με καταπίεση της πολιτιστικής διαφοράς, απαιτώντας συμμόρφωση από όλους. Αλλά όταν επιλέγετε να σεβαστείτε την ακεραιότητα πολλών πολιτισμών, όταν τιμάτε αυτό που εγώ ονομάζω – όπως μας υπενθύμισε ο Πρόεδρος – την αξιοπρέπεια της διαφοράς, όταν την τιμάτε, τότε για να δημιουργήσετε μια κοινωνία χρειάζεστε ένα σύμφωνο.

Το σύμφωνο αποκαθιστά τη γλώσσα της συνεργασίας σε έναν ανταγωνιστικό κόσμο. Εστιάζει στις υποχρεώσεις, όχι μόνο στα δικαιώματα. Τα δικαιώματα έχουν ουσιαστική σημασία, αλλά τα δικαιώματα δημιουργούν διαμάχες που δεν λύνονται από τα δικαιώματα: το δικαίωμα στη ζωή έναντι του δικαιώματος της επιλογής. Το δικαίωμά μου στην ελευθερία έναντι του δικαιώματός σου στο σεβασμό. Τα δικαιώματα χωρίς υποχρεώσεις είναι οι επισφαλείς υποθήκες του ηθικού κόσμου.

(Ζωηρά χειροκροτήματα)   

Αυτό που κάνει το σύμφωνο είναι να μας βάζει να σκεφτόμαστε την αμοιβαιότητα. Το σύμφωνο λέει στον καθένα μας: πρέπει να σεβόμαστε τους άλλους εάν έχουμε την απαίτηση να μας σέβονται και αυτοί. Πρέπει να σεβόμαστε την ελευθερία των άλλων εάν θέλουμε κι εκείνοι να σέβονται τη δική μας. Η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο σύμφωνο και ο χρόνος για ισχύσει είναι τώρα.

(Χειροκροτήματα)

Τώρα, εν μέσω της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της οικονομικής ύφεσης, γιατί στους δύσκολους καιρούς οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι η μοίρα μας είναι κοινή.

Ο Προφήτης Ησαΐας προέβλεψε μια μέρα που το λιοντάρι και το αρνί θα ζούσαν μαζί. Δεν έχει συμβεί ακόμα. Αν και υπήρχε ένας ζωολογικός κήπος όπου ένα λιοντάρι κι ένα αρνί ζούσαν μαζί στο ίδιο κλουβί και ο επισκέπτης ρώτησε το φύλακα: ‘Πώς το καταφέρνετε αυτό;’. Και ο φύλακας είπε: ‘Εύκολο, απλά χρειάζεστε ένα νέο αρνί κάθε μέρα!’.

(Γέλια)

Αλλά υπήρξε μία φορά που το λιοντάρι και το αρνί πράγματι έζησαν μαζί. Πότε συνέβη αυτό; Στην Κιβωτό του Νώε. Και γιατί έγινε αυτό; Δεν είναι επειδή είχαν κατακτήσει την Ουτοπία αλλά επειδή γνώριζαν ότι σε διαφορετική περίπτωση θα πνίγονταν και οι δύο.

Φίλοι μου, την περασμένη Πέμπτη – πριν από έξι ημέρες – ο Αρχιεπίσκοπος του Canterbury κι εγώ ηγηθήκαμε μια αποστολής των ηγετών όλων των πίστεων στη Βρετανία, ηγέτες της μουσουλμανικής κοινότητας, των Ινδουιστών, των Σιχ, των Βουδιστών, των Ζωροάστρων, των οπαδών του Τζαϊνισμού και της Πίστης Μπαχάι και μαζί ταξιδέψαμε και περάσαμε μία ημέρα στο Άουσβιτς. Εκεί μείναμε μαζί κι εκεί προσευχηθήκαμε μαζί, γνωρίζοντας τι μπορεί να συμβεί όταν αποτυγχάνουμε να σεβαστούμε την ανθρωπιά εκείνων που δεν είναι σαν εμάς.

Ο Θεός μας έδωσε πολλές γλώσσες και πολλούς πολιτισμούς, αλλά μόνο έναν πλανήτη για να ζήσουμε μαζί και αυτός μικραίνει μέρα με τη μέρα. Εμείς, οι χώρες και οι πολιτισμοί της Ευρώπης, μέσα στη μεγαλοπρεπή μας διαφορετικότητα, ας καταρτίσουμε ένα νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο ελπίδας.

(Το Σώμα επευφήμησε τον ομιλητή με ενθουσιασμό.)

 
  
MPphoto
 

  Πρόεδρος. − Sir Jonathan, εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχω την τιμή να σας ευχαριστήσω για το σπουδαίο σας μήνυμα. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη μεγάλη συμβολή σας στο διαπολιτισμικό διάλογο.

Μιλήσατε για τον αμοιβαίο σεβασμό και την αναγνώριση των άλλων. Νομίζω ότι αυτό έχουμε διδαχτεί από την ευρωπαϊκή μας ιστορία. Είπατε ότι αυτά που μας ενώνουν είναι πολύ περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν. Αυτή είναι η αρχή – και ολοκληρώσατε με αυτήν – της ευρωπαϊκής μας δέσμευσης για μια ισχυρή, δημοκρατική Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία βασίζεται στην αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπου.

Sir Jonathan, σας ευχαριστώ για το θαυμάσιο μήνυμά σας. Τις καλύτερες ευχές μου σε εσάς, τη θρησκεία που εκπροσωπείτε και την ειρηνική συνύπαρξη όλων των θρησκειών στην ήπειρό μας και στον πλανήτη. Σας ευχαριστώ, Sir Jonathan.

(Χειροκροτήματα)

 
  
  

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. McMILLAN-SCOTT
Αντιπροέδρου

 
Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου