Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2008 - Στρασβούργο

16. Δημογραφικές τάσεις – Οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Το επόμενο σημείο είναι οι δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τις δημογραφικές τάσεις – οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος.

  Jean-Pierre Jouyet, Ασκών την Προεδρία του Συμβουλίου. − (FR) Κυρία Πρόεδρε, εφόσον πρέπει δυστυχώς να περάσουμε μαζί μέρος αυτού του απογεύματος, θα προσπαθήσω, εξ ονόματος του Συμβουλίου, καθώς και του Επιτρόπου Potočnik, να συνοψίσω τους στόχους του Συμβουλίου αναφορικά με τις δημογραφικές τάσεις και τον οικονομικό και κοινωνικό τους αντίκτυπο.

Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η γήρανση του πληθυσμού, με άλλα λόγια η αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων, είναι πρωταρχικώς το αποτέλεσμα της οικονομικής, κοινωνικής και ιατρικής προόδου που προσφέρει στους Ευρωπαίους τη δυνατότητα να ζήσουν πολλά χρόνια με επίπεδο άνεσης και ασφάλειας άνευ προηγουμένου στην ιστορία. Ωστόσο, αυτή αποτελεί και μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Ένωση τα επόμενα χρόνια.

Η εν λόγω γήρανση είναι αποτέλεσμα τεσσάρων παραγόντων. Ο πρώτος είναι ότι ο αριθμός των παιδιών ανά γυναίκα είναι χαμηλός, με μέσο όρο της Ένωσης σε 1,5 παιδιά, που είναι πολύ χαμηλότερο από το ποσοστό αναπαραγωγής, το οποίο πρέπει να είναι λίγο υψηλότερο από 2 – 2,1 για να σταθεροποιηθεί το μέγεθος του πληθυσμού.

Ο δεύτερος παράγοντας είναι η μειωμένη γονιμότητα τις τελευταίες δεκαετίες, η οποία ακολούθησε την ανάκαμψη της γεννητικότητας τη μεταπολεμική εποχή και η οποία συνεπάγεται ότι σήμερα αυτό το κύμα ανάκαμψης της γεννητικότητας διογκώνεται στην ηλικιακή ομάδα από 45 έως 65.

Αφού αυξήθηκε κατά οκτώ έτη από το 1960, το προσδόκιμο επιβίωσης κατά τη γέννηση – και αυτός είναι ο τρίτος παράγοντας – μπορεί κάλλιστα να συνεχίσει να αυξάνεται, με την προσθήκη επιπλέον πέντε ετών από σήμερα έως το 2050, ίσως και περισσότερα.

Ο τέταρτος και τελευταίος παράγοντας είναι ότι η Ευρώπη, όπως γνωρίζετε, βιώνει αυξανόμενη μετανάστευση από άλλες χώρες. Το 2004, υπήρχαν 1,8 εκατομμύρια μετανάστες, το οποίο ξεπερνά τον αριθμό των Ηνωμένων Πολιτειών σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό, αλλά αυτό το επίπεδο μετανάστευσης αντισταθμίζει μόνο εν μέρει τα αποτελέσματα της μειωμένης γονιμότητας και του αυξανόμενου προσδόκιμου ζωής.

Ως εκ τούτου, βρισκόμαστε σε μια κατάσταση, στην οποία το επίπεδο εξάρτησης, με αλλά λόγια, ο αριθμός των ανθρώπων άνω των 65 σε σύγκριση με τον αριθμό των ανθρώπων μεταξύ 15 και 64 πρόκειται να διπλασιαστεί και θα αυξηθεί σε περισσότερο από 50% από σήμερα έως το 2050, το οποίο σημαίνει ότι η Ένωση, στην οποία παλιότερα αντιστοιχούσαν τέσσερα άτομα σε ηλικία που μπορούσαν να εργαστούν για κάθε άτομο άνω των 65, τώρα θα δει αυτό το νούμερο να πέφτει μόλις σε δύο.

Η δημογραφική αλλαγή που μόλις περιέγραψα, λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους παράγοντες, συνοδεύεται από έντονες κοινωνικές αλλαγές που θίγουν τη δομή της οικογένειας και όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα έναν αυξανόμενο αριθμό ηλικιωμένων ανθρώπων που ζουν μόνοι και πολύ ηλικιωμένων ανθρώπων που εξαρτώνται από άλλους.

Όπως γνωρίζετε, τα περισσότερα από αυτά τα ζητήματα εμπίπτουν στη σφαίρα αρμοδιότητας των κρατών μελών. Αυτό ισχύει για την οικογενειακή πολιτική, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλειας και, κατά μεγάλο μέρος, τη δημοσιονομική πολιτική και το Συμβούλιο πιστεύει, δεδομένων αυτών των στοιχείων, ότι η στρατηγική της Λισαβόνας και η μέθοδος ανοιχτού συντονισμού αποτελούν το πλαίσιο στο οποίο τα κράτη μέλη πρέπει να εργάζονται σε αυτόν τον τομέα και τα περισσότερα κράτη μέλη συμφωνούν ότι δεν πρέπει να τεθούν σε ισχύ νέες δομές.

Για το Συμβούλιο, η σημαντικότερη κατευθυντήρια αρχή είναι ότι, εκτός από την καλύτερη ισορροπία μεταξύ εργασίας και ιδιωτικής ζωής, πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για να αντισταθμιστούν οι ρόλοι μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσα στα νοικοκυριά και να προσφέρονται περισσότερες υποδομές καλής ποιότητας για τη φροντίδα των παιδιών και άλλων εξαρτημένων ανθρώπων.

Σε μία κοινωνία που γερνάει, η συνεισφορά των νέων καθίσταται ολοένα και σημαντικότερη. Πρέπει να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειες μας για να καταπολεμήσουμε την ανεργία των νέων και να μειώσουμε την πρόωρη αποχώρηση από το σχολείο. Το να επενδύσουμε στα παιδιά πρέπει να αποτελέσει πρωταρχική μας προτεραιότητα, εάν θέλουμε να βελτιώσουμε τις προοπτικές των νέων.

Πρέπει, επίσης, να αναγνωρίσουμε ότι η Ευρώπη θίγεται περισσότερο από τη συνταξιοδότηση παρά από τη γήρανση, αν και αυτές οι τάσεις είναι ανησυχητικές και, χωρίς εύρωστες δημόσιες χρηματοδοτήσεις, θα είναι αδύνατο να αντιμετωπίσουμε όλες τις συνέπειες της δημογραφικής γήρανσης.

Αυτό συνεπάγεται ότι πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στη βιωσιμότητα των σχημάτων συνταξιοδότησης και να κινητοποιήσουμε τις μεταρρυθμίσεις για να εκσυγχρονίσουμε αυτά τα σχήματα και να τα καταστήσουμε βιώσιμα, το οποίο συμβαδίζει με την τρέχουσα στρατηγική της Ένωσης. Θα είναι, επίσης, χρήσιμο να ενθαρρύνουμε τους παλαιότερους εργαζόμενους να συνεχίσουν να εργάζονται και, ειδικότερα, να παρέχουμε σημαντικά κίνητρα.

Το Συμβούλιο γνωρίζει καλά όλες αυτές τις προκλήσεις και υιοθέτησε τις συστάσεις της επιτροπής κοινωνικής προστασίας αναφορικά με τις απόψεις για τη δημογραφική αλλαγή στην Ευρώπη και τις προκλήσεις που δημιουργεί. Επιπλέον, το Συμβούλιο ενέκρινε στις 30 Μαΐου τα συμπεράσματα για τις πολιτικές που συμβαδίζουν με τις ανάγκες των οικογενειών και καθιέρωσε μια σειρά πρωτοβουλιών για να υποστηρίξει τις οικογενειακές πολιτικές.

Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκε μια ανεπίσημη συνάντηση στις 18 Σεπτεμβρίου, την οποία οργάνωσε η Γαλλική Προεδρία, στην οποία συμμετείχαν οι αρμόδιοι υπουργοί για την οικογένεια. Σε αυτή τη συνάντηση, οι συζητήσεις που επικεντρώνονταν στην παιδική μέριμνα, ως τρόπος διασφάλισης της ισορροπίας μεταξύ εργασίας και οικογενειακής ζωής, και στην προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο.

Συμπερασματικά: το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το πρώτο φόρουμ για τα μελλοντικά δημογραφικά στοιχεία στην Ευρώπη, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 30 και 31 Οκτωβρίου, ως σημείο αφετηρίας για ένα εποικοδομητικό και διαρκή διάλογο, στο πλαίσιο και μεταξύ των κρατών μελών, και να ενεργήσει έτσι, ώστε η Επιτροπή να μπορεί να παρέχει υποστήριξη στα αντίστοιχα όργανα για την εξεύρεση των καλύτερων στρατηγικών για την αντιμετώπιση της εν λόγω δημογραφικής αλλαγής.

  Janez Potočnik , Μέλος της Επιτροπής. − Κυρία Πρόεδρε, μπορεί να μιλήσω λίγο περισσότερο, αλλά υπόσχομαι να σας αποζημιώσω για αυτό στη δεύτερη απάντηση.

Το αίτημα της Επιτροπής για δήλωση σχετικά με τις δημογραφικές τάσεις από το Συμβούλιο και την Επιτροπή έρχεται τη σωστή στιγμή. Αυτήν την Παρασκευή, οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα παρουσιάσουν τη δεύτερη έκθεσή τους για τα δημογραφικά στοιχεία – εγκαίρως για το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Δημογραφίας στις 24 και 25 Νοεμβρίου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διέρχεται μια μεγάλη δημογραφική μεταμόρφωση. Όλα τα κράτη μέλη είδαν το προσδόκιμο ζωής να αυξάνεται και τα ποσοστά γονιμότητας να μειώνονται μεταξύ των πληθυσμών τους ως αποτέλεσμα της επιστημονικής, οικονομικής και κοινωνικής προόδου. Σήμερα οι Ευρωπαίοι ζουν περισσότερο, πιο υγιείς ζωές από ό,τι οι πρόγονοί τους και το προσδόκιμο ζωής αναμένεται να αυξηθεί στο μέλλον.

Η γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης δεν αποτελεί πια αφηρημένο σενάριο για ένα μακρινό μέλλον. Η ανάκαμψη της γεννητικότητας ξεκίνησε πριν από 60 χρόνια και αυτοί που γεννήθηκαν στο πρώτο κύμα γεννητικότητας φτάνουν τώρα την ηλικία συνταξιοδότησης. Έτσι, η δημογραφική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έφτασε σε ένα σημείο καμπής. Από τώρα και στο εξής, ο αριθμός εκείνων με ηλικία 60 ετών και άνω θα αυξάνεται κατά δύο εκατομμύρια κάθε χρόνο για τα επόμενα 25 χρόνια.

Στο μεταξύ, ο ρυθμός ανάπτυξης του ενεργού πληθυσμού μειώνεται γρήγορα και θα σταματήσει εντελώς σε περίπου έξι χρόνια. Σήμερα αντιστοιχούν τέσσερα άτομα σε ηλικία που μπορούν να εργαστούν – μεταξύ 15 και 64 – για κάθε άτομο ηλικίας 65 ή άνω στα 27 κράτη μέλη. Το 2060 η αναλογία θα είναι δύο προς ένα.

Ορισμένοι θεωρούν τη γήρανση απειλή και περιγράφουν μια δυσοίωνη εικόνα διαμάχης μεταξύ των γενεών. Αλλά η δημογραφική αλλαγή δεν χρειάζεται να είναι απειλή, εάν εξετάσουμε τις δυνατότητες που κρύβει. Το να ζούμε περισσότερο και μια πιο υγιή ζωή συνεπάγεται ότι μπορούμε να μείνουμε για περισσότερο ενεργοί. Οι περισσότεροι από αυτούς που γεννήθηκαν κατά την ανάκαμψη της γεννητικότητας έχουν λάβει καλύτερη παιδεία και εκπαίδευση από ό,τι οι προηγούμενες γενιές. Σήμερα είναι ακόμα σε φόρμα και υγιείς.

Είμαι πεπεισμένος ότι η δημογραφική αλλαγή προσφέρει την ευκαιρία για ισχυρότερη αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Αλλά δεν περιμένω να προκύψει από μόνο του. Η κοινωνία πρέπει να αξιοποιήσει καλύτερα τις ικανότητες όλων των γενεών και να δώσει σε όλους την ευκαιρία να αναπτύξουν το δυναμικό τους. Αυτό συνεπάγεται τον εκσυγχρονισμό των κοινωνικών πολιτικών μας – σε συνδυασμό με την αναθεωρημένη κοινωνική ατζέντα που ενέκρινε η Επιτροπή τον Ιούλιο. Η αναθεωρημένη κοινωνική ατζέντα θεώρησε την κοινωνία γήρανσης της Ευρώπης ως έναν τομέα προτεραιότητας για δράση και πρότεινε έναν αριθμό αντίδρασης ως προς αυτήν την πολιτική. Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους και να διαχειριστούν αποτελεσματικά τον αντίκτυπο μιας κοινωνίας που γερνάει.

Οι προσεγγίσεις και οι συστάσεις που περιγράφονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής του 2006 «Το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης - μετατροπή μιας πρόκλησης σε ευκαιρία» εξακολουθούν να ισχύουν. Αυτή η ανακοίνωση εξέφρασε εμπιστοσύνη στην ικανότητα της Ευρώπης να προσαρμοστεί στη δημογραφική αλλαγή. Αλλά επισήμανε την ανάγκη για δράση σε πέντε σημαντικούς τομείς: την προώθηση της δημογραφικής ανανέωσης στην Ευρώπη δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για τους συμπολίτες μας να εκπληρώσουν την επιθυμία τους να αποκτήσουν παιδιά, ειδικότερα, βοηθώντας τους να συμβιβάσουν την εργασία και την οικογενειακή και προσωπική ζωή, προωθώντας την απασχόληση στην Ευρώπη, εξασφαλίζοντας ότι δημιουργούνται περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και οι άνθρωποι μπορούν να εργαστούν για μεγάλο διάστημα για να βελτιώσουν την ισορροπία μεταξύ ενεργού και μη ενεργού πληθυσμού· προωθώντας μια πιο παραγωγική και πιο δυναμική Ευρώπη βελτιστοποιώντας τις ικανότητες σε όλες τις ηλικίες· λαμβάνοντας και ενσωματώνοντας μετανάστες στην Ευρώπη, προσελκύοντας ειδικευμένους και ανειδίκευτους εργαζόμενους από το εξωτερικό και διευκολύνοντας την ένταξή τους για να μετριαστεί η έλλειψη εργατικού δυναμικού· εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των δημόσιων χρηματοδοτήσεων ενισχύοντας τους προϋπολογισμούς και αναθεωρώντας τα συστήματα κοινωνικής προστασίας για να εξασφαλιστεί η επαρκής κοινωνική προστασία και οι δημόσιες υπηρεσίες στο μέλλον.

Η στρατηγική της Λισαβόνας καλύπτει ήδη τις σημαντικότερες από εκείνες τις αντιδράσεις ως προς την πολιτική, αλλά εστιάζει λιγότερο στο μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα σε σύγκριση με τη συζήτηση για τη δημογραφία. Για αυτό το λόγο η Επιτροπή πρότεινε επιπλέον εργαλεία με τη μορφή εκθέσεων ανά διετία για τη δημογραφική κατάσταση στην Ευρώπη και δημογραφικά φόρουμ ανά διετία.

Στην έκθεση του 2008, το επίκεντρο θα βρίσκεται στη δυνατότητα των πληθυσμιακών ομάδων για ανάκαμψη της γεννητικότητας. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στα 60 και τα 70 τους χρόνια μπορεί να θέλουν να συνεχίσουν να παίζουν ενεργό ρόλο στην κοινωνική και οικονομική ζωή.

Τα ποσοστά αποσχόλησης των ηλικιωμένων αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια αντιστρεφοντας την προηγούμενη τάση για ακόμα πιο πρόωρη συνταξιοδότηση. Αλλά πρέπει να κάνουμε περισσότερα: όταν φτάσουν τα 60, μόνο το 40% των ανδρών και το 30% των γυναικών θα εργάζονται ακόμα. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα είναι ακόμα σε φόρμα και ικανοί να συνεισφέρουν στην οικονομία και την κοινωνία. Οι ηλικιωμένοι που γεννήθηκαν κατά την ανάκαμψη της γεννητικότητας μπορούν επίσης να συνεισφέρουν στην κοινωνία παρέχοντας ανεπίσημα φροντίδα και ως εθελοντές. Η συνεισφορά τους αξίζει να αναγνωριστεί και να υποστηριχτεί από δημόσιες πολιτικές. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι αυξανόμενος αριθμός ηλικιωμένων ανθρώπων μπορεί να ζει ανεξάρτητα για όσο το δυνατόν περισσότερο.

Ένας σημαντικός στόχος των δημογραφικών φόρουμ είναι η προώθηση της αμοιβαίας εκμάθησης που βασίζεται στην καλή πρακτική μεταξύ των κρατών μελών. Το επόμενο Ευρωπαϊκό Φόρουμ Δημογραφίας - το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες - θα εστιάσει στις οικογενειακές πολιτικές και στην παράταση του οικογενειακού βίου. Προσφέρει, επίσης, μια ευκαιρία να εκτιμήσουμε το πόσο προετοιμασμένα είναι τα κράτη μέλη για δημογραφική αλλαγή και να εντοπίσουμε τις σημαντικότερες ευκαιρίες για περαιτέρω δράση.

Νωρίτερα φέτος η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια ενημέρωση με τις επιπτώσεις της δημογραφικής αλλαγής για τις μελλοντικές δημόσιες δαπάνες, ειδικότερα, στον τομέα των συντάξεων, της υγείας και της μακροπρόθεσμης περίθαλψης, βάσει των νέων πληθυσμιακών προβλέψεων της Eurostat.

Καταλήγοντας, θέλω να επισημάνω ότι αποτελεί ευθύνη των μεμονωμένων κρατών μελών να υλοποιήσουν τις σωστές πολιτικές εν όψει της δημογραφικής αλλαγής. Αλλά η δημογραφική αλλαγή αποτελεί πρόκληση που αντιμετωπίζουμε όλοι μαζί. Τα κράτη μέλη μπορούν να μάθουν πολλά από τις επιτυχίες και τις αποτυχίες των άλλων ως προς την αντιμετώπιση της δημογραφικής αλλαγής. Για αυτό το λόγο η Επιτροπή ενθαρρύνει έναν ευρωπαϊκό διάλογο για τη δημογραφική αλλαγή και προσφέρει μια πλατφόρμα για την ανταλλαγή εμπειριών και αμοιβαίας απόκτησης γνώσεων.

  John Bowis, εξ ονόματος της ομάδας PPE-DE. – Κυρία Πρόεδρε, οι δύο εναρκτήριες αγορεύσεις ορθώς επισήμαναν τη μακροζωία ως τη σημαντικότερη αλλαγή στη δημογραφία. Αυτό, φυσικά, συνεπάγεται ότι οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, κυρίως πιο υγιείς ζωές, αλλά τα μεταγενέστερα χρόνια γίνονται ασθενικοί στο σώμα ή στο μυαλό.

Αυτό σημαίνει τεράστια ανάπτυξη στις νευροεκφυλιστικές ασθένειες και το κόστος αυτού είναι τεράστιο. Τα φάρμακα για τη νόσο Parkinson σε πολλές χώρες κοστίζουν περισσότερο από ό,τι τα φάρμακα για τον καρκίνο. Η έρευνα στο ΗΒ προβλέπει ότι ως το 2051 θα υπάρχει αύξηση της τάξης του 154% στον αριθμό των ασθενών με άνοια.

Μακροχρόνια περίθαλψη: έρχεται αργότερα τώρα. Συνήθως ερχόταν στη δεκαετία των 70 ετών. Τώρα έρχεται στη δεκαετία των 80 ετών και έρχεται ολοένα και περισσότερο στη δεκαετία των 90 ετών, αλλά έρχεται με ακόμα μεγαλύτερο κόστος για τα άτομα και τις οικογένειες με επιπτώσεις για τα οικονομικά τους.

Η πρόκληση είναι να εγγυηθούμε τη μακροζωία ως επιβράβευση και όχι ως τιμωρία. Πρέπει να ξανασκεφτούμε τις υποθέσεις μας για τη γήρανση και να μετακινηθούμε από το «Πώς μεριμνούμε;» απλώς στο «Πώς προωθούμε υγιή μεταγενέστερα χρόνια;». Αυτό προϋποθέτει προηγούμενο πιο υγιή τρόπο ζωής φυσικά· αποχή από τον καπνό και τα ναρκωτικά, τη λογική κατανάλωση αλκοόλ, την υγιεινή διατροφή, την άσκηση, αλλά και τη διαχείριση του στρες.

Ευέλικτη εργασιακή ζωή: ελεύθερο χρόνο για δραστηριότητες και την οικογένεια. Προϋποθέτει την προετοιμασία για τη ζωή μετά την εργασία με ευέλικτες ηλικίες συνταξιοδότησης και σταδιακή μετακίνηση στη συνταξιοδότηση που είδα στην Ολλανδία. Προϋποθέτει μεγαλύτερη κοινωνική υποστήριξη με νέους και πρωτοποριακούς τρόπους, περισσότερες κατ’οίκον υπηρεσίες, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να μένουν περισσότερο στο σπίτι τους. Υπηρεσίες και συσκευές που να ταιριάζουν σε μεταβαλλόμενες ανάγκες.

Όταν η μητέρα μου έγινε 80, χρειαζόταν μια συσκευή φαξ για να επικοινωνεί. Στα 90, χρειαζόταν ένα μηχανισμό για να ανεβοκατεβαίνει τις σκάλες. Στα 100, χρειαζόταν βοήθεια, καθώς μειώθηκε η ακοή, η όραση και η κινητικότητά της. Αλλά το μυαλό της ήταν καλά και έπρεπε να προστατεύεται και να δέχεται ερεθίσματα για να έχει μια πραγματική και πλήρη ζωή.

  Jan Andersson, εξ ονόματος της ομάδας PSE. – (SV) Κυρία Πρόεδρε, η τάση για να υπάρχουν ολοένα και λιγότεροι εργαζόμενοι και ολοένα και περισσότεροι ηλικιωμένοι θα μπορούσε να περιγραφεί ως δραματική, ωστόσο, ταυτόχρονα, το γεγονός ότι πράγματι μένουμε πιο υγιείς σε μεγαλύτερη ηλικία είναι μια θετική εξέλιξη.

Ωστόσο, θέτει έναν αριθμό προκλήσεων για εμάς. Θα περιγράψω ορισμένες από αυτές. Σήμερα γεννιούνται λιγότερα παιδιά από ό,τι στο παρελθόν. Παρόλα αυτά, η κατάσταση αυτή διαφέρει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι το αποτέλεσμα είναι καλύτερο σε εκείνα τα κράτη μέλη, όπου το σύστημα δημιουργήθηκε για να επιτρέπει στους γονείς να συνδυάζουν μια εργασιακή ζωή με την ιδιότητα του γονέα, τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες σε μια οικογένεια. Πρέπει να διδασκόμαστε από τους άλλους προς αυτήν την κατεύθυνση.

Παρά το γεγονός ότι ο πληθυσμός μας γερνάει, η μακροπρόθεσμη τάση είναι να συντομεύει η εργασιακή ζωή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι ξεκινούν τις σταδιοδρομίες τους αργότερα και επίσης – με εξαίρεση τα τελευταία λίγα χρόνια, όταν η εξέλιξη ήταν πιο θετική – στο γεγονός ότι η διάρκεια της σταδιοδρομίας είναι πιο σύντομη. Πρέπει να κάνουμε κάτι και για τις δύο πλευρές αυτού του προβλήματος για να παρατείνουμε τις εργασιακές ζωές και, κυρίως, πριν συνταξιοδοτηθούμε να προσφέρουμε ευέλικτες λύσεις.

Συζητούσαμε σήμερα για τη «μπλε κάρτα», αλλά πρέπει να εγγυηθούμε ότι όλοι όσοι ήρθαν από άλλα μέρη του κόσμου όπου υπάρχουν σήμερα υψηλά ποσοστά ανεργίας ενσωματώνονται και εντάσσονται στον εργασιακό κόσμο, συμπεριλαμβάνοντας εκείνους με αναπηρίες και άλλα ζητήματα. Πρέπει να τα πράξουμε όλα αυτά στο πλαίσιο της διαδικασίας της Λισσαβόνας, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντιμετώπισουμε αυτές τις προκλήσεις μακροπρόθεσμα.

  Marian Harkin, εξ ονόματος της ομάδας ALDE. – Κυρία Πρόεδρε, υπάρχουν πολλά ζητήματα που προκύπτουν στο πλαίσιο της αποψινής συζήτησης, αλλά θα ήθελα να εξετάσουμε ένα από αυτά: τη φροντίδα και αυτούς που την παρέχουν.

Εάν έχουμε την τύχη να ζήσουμε αρκετά χρόνια, πιθανότατα θα χρειαστούμε φροντίδα και, ενώ υπάρχουν διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, η πιθανότητα είναι ότι θα έχει κυρίως το χαρακτήρα ανεπίσημης φροντίδας.

Αυτοί που παρέχουν τη φροντίδα αποτελούν το θεμέλιο της επίσημης και κοινωνικής φροντίδας και αποτελούν απαραίτητο μέρος της μακροπρόθεσμης παροχής περίθαλψης. Εάν προσδοκούμε ότι αυτοί που παρέχουν τη φροντίδα θα εξακολουθούν να το πράττουν – που ισχύει – τότε οι ανάγκες τους πρέπει να αποτελούν εγγενές μέρος της ανάπτυξης πολιτικής για υγειονομική περίθαλψη και κοινωνική φροντίδα.

Σε αυτό το πλαίσιο χαίρομαι που βλέπω ότι η ιστοσελίδα της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών (DG Sanco) περιλαμβάνει ένα μικρό τμήμα της για αυτούς που παρέχουν τη φροντίδα και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι αυτό προέκυψε ως αποτέλεσμα της πρότασης που κατέθεσε η ομάδα πίεσης των παρόχων υπηρεσιών φροντίδας του Κοινοβουλίου στη DG SANCO στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας της.

Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερα από μια αναφορά στους ανθρώπους που παρέχουν τη φροντίδα. Πιστεύουμε ότι ήρθε η ώρα να σχεδιάσουμε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για τη φροντίδα που να υπερβαίνει την παραδοσιακή άποψη μιας σύμβασης μεταξύ του κράτους και του ατόμου και που να ζητά νέες δεσμεύσεις αναφορικά με τους εργοδότες, τις τοπικές αρχές και τις κοινότητες. Πράγματι, η πρόσφατη απόφαση του ΔΕΚ για τις διακρίσεις λόγω σχέσης με άτομα με ειδικές ανάγκες δείχνει το δρόμο.

Η φροντίδα δεν μπορεί να είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των ανεπίσημων παρόχων φροντίδας ή, μόνο, των κρατών μελών. Το σύστημα ανεπίσημης φροντίδας θα καταρρεύσει, χωρίς την κατάλληλη υποστήριξη, ενώ με μια αποκλειστικά κρατική προσέγγιση, το κόστος θα είναι απλώς υπερβολικά υψηλό. Για αυτό χρειαζόμαστε αυτό το ευρύτερο κοινωνικό συμβόλαιο.

Τέλος, υπάρχουν περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι που παρέχουν φροντίδα στην ΕΕ. Δεν πληρώνονται, δεν εκτιμάται η αξία τους και, σε πολλές περιπτώσεις, δεν υποστηρίζονται επαρκώς. Χαιρετίζω την αναφορά στην ιστοσελίδα της DG SANCO, αλλά αυτό είναι απλώς ένα πρώτο βήμα. Είναι κυρίως ευρωπαϊκό ζήτημα και πρέπει να συντονιστεί η δράση μεταξύ των κρατών μελών.

Η πολιτική για αυτούς που παρέχουν φροντίδα πρέπει να αποτελεί μέρος των εργασιών της DG SANCO και επίσης της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων.

  Guntars Krasts, εξ ονόματος της ομάδας UEN. – (LV) Ευχαριστώ, Κυρία Πρόεδρε. Οι κάτοικοι της Ευρώπης γερνούν. Μαζί με αυτήν την τάση, η αύξηση στον αριθμό των κατοίκων μπορεί να γίνει αρνητική. Σε πολλά κράτη μέλη, αποτελεί ήδη πραγματικότητα. Ο αριθμός των ανθρώπων που εργάζονται σε αναλογία προς τον αριθμό των συνταξιούχων μειώνεται σε όλα τα κράτη μέλη. Ο χαμηλός αριθμός γεννήσεων σε συνδυασμό με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και τη μετανάστευση αυξάνει την πίεση για συντάξεις, υγειονομική προστασία και κοινωνικές υπηρεσίες. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα κράτη μέλη, τα οποία κατάφεραν να αλλάξουν την αρνητική δημογραφική τάση της Ευρώπης.

Σε αυτές τις χώρες, επιτεύχθηκε μια ισορροπία μεταξύ ζωής και εργασίας, η οποία δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να μεγαλώσουν τα παιδιά τους χωρίς να θυσιάζουν τις σταδιοδρομίες τους και να αποκτήσουν οικονομικά και κοινωνικά οφέλη που συνδέονται με αυτό. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξεύρουν βασικές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές λύσεις για να καταπολεμήσουν τη γήρανση του πληθυσμού τους. Ωστόσο, υπάρχουν και καθήκοντα, τα οποία πρέπει να διεξαχθούν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αγορά εργασίας της ΕΕ κρύβει ακόμα τεράστια αποθέματα. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι στην εσωτερική αγορά δεν υπάρχουν εμπόδια για την ελεύθερη κυκλοφορία του εργατικού δυναμικού. Όσο περίπλοκο κι αν είναι, πρέπει να επιστρέψουμε στην απελευθέρωση των υπηρεσιών της αγοράς και πρέπει να αναθεωρήσουμε την οδηγία που εγκρίθηκε για τις υπηρεσίες. Η εφαρμογή αμφότερων των εν λόγω βασικών ελευθεριών θα βοηθούσε να αντισταθμιστούν τα οικονομικά ελλείμματα που δημιούργησε η δημογραφική διαδικασία. Φυσικά, πρέπει επίσης να υιοθετήσουμε μια στάση που να αποδοκιμάζει τις διακρίσεις ως προς το φύλο και την ηλικία. Ευχαριστώ.

  Jean Lambert, εξ ονόματος της ομάδας Verts/ALE. – Κυρία Πρόεδρε, έχει ενδιαφέρον το πόσο συχνά θεωρούμε το πτωτικό ποσοστό γεννήσεων κτλ. ως πρόβλημα. Δεν είναι απαραίτητα αυτό το πρόβλημα, εάν πρόκειται να ξεκινήσουμε να μοιραζόμαστε μέρος του υπέρμετρου πλούτου που έχουμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης με ανθρώπους που έρχονται από άλλες χώρες και να εξετάσουμε την τεχνολογική καινοτομία και πώς μπορούμε να αυξήσουμε την παραγωγικότητα και ίσως ακόμα να παράγουμε λιγότερα από τα άχρηστα αγαθά που καλύπτουν τη ζωή μας και τον πλανήτη μας σήμερα.

Φυσικά, υπάρχει ένα ζήτημα σχετικά με την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού. Για αυτό το λόγο οι οδηγίες κατά των διακρίσεων στον τομέα της απασχόλησης είναι εξαιρετικά σημαντικές και για αυτό το λόγο είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να τις εφαρμόσουν καταλλήλως. Πρέπει, επίσης, να εξετάσουν τα εμπόδια για τη σταδιακή συνταξιοδότηση – ζητήματα, όπως: εάν μειωθούν οι ώρες εργασίας, τι γίνεται με τη σύνταξη σας και τι γίνεται με τη ζωή σας και την πρόσβαση στα επιδόματα;

Επιπλέον, πρέπει να εξετάσουμε τι συμβαίνει στην τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση σε σχέση με πολλές από τις σκέψεις σας σε αυτόν τον τομέα. Πιθανότατα να δούμε πολλούς μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους να απολύονται, διότι δεν εφαρμόζεται σωστά η νομοθεσία κατά των διακρίσεων, με όλες τις επιπτώσεις για πολλούς από αυτούς να μην επιστρέφουν ίσως ποτέ ξανά στην εργασία.

Θα υπάρχουν άλλοι που θα δυσκολευτούν ακόμα περισσότερο να ξεκινήσουν την εργασιακή ζωή τους ή να βρουν προαγωγή για να αυξήσουν τη σύνταξή τους: όλες εκείνες οι πτυχές που ενυπάρχουν, όταν δεν δουλεύεις για μια χρονική περίοδο. Υπάρχει το ζήτημα της δυσαρέσκειας των νέων που δεν μπορούν να βρουν δουλειά, για τους οποίους καθίσταται δυσκολότερο, και φυσικά τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν πολλοί άνθρωποι, όταν το ιδιωτικό ή επαγγελματικό συνταξιοδοτικό τους σύστημα δεν μπορεί να αποπληρώσει με τον τρόπο που θεωρούσαν ότι θα γινόταν.

Πρέπει, λοιπόν, κι εμείς να εξετάσουμε τη δημογραφική κατάσταση στο πλαίσιο της τρέχουσας κρίσης και πώς πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την ευκαιρία αναφορικά με την αυξανόμενη εκπαίδευση. Πρέπει να τη χρησιμοποιήσουμε ως τρόπο για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να βελτιώσουν τις ικανότητές τους, ίσως να βρουν τρόπους για εργασία με λιγότερες σωματικές απαιτήσεις – κάτι που λέμε για αρκετό καιρό ότι πρέπει να γίνει. Πρέπει να εξετάσουμε το πώς θα μπορούσαμε να αυξήσουμε τα προσόντα για ανώτερη εκπαίδευση ενός αριθμού ανθρώπων που δεν είχαν αυτήν την ευκαιρία στα νεανικά τους χρόνια.

Τώρα έχουμε την ευκαιρία να εξετάσουμε ορισμένα στοιχεία που γνωρίζουμε ότι είναι προβληματικά και να ξεκινήσουμε πραγματικά να προσβλέπουμε στο πώς πρόκειται να αντιμετωπίσουμε τη δημογραφική κατάσταση.

  Pedro Guerreiro, εξ ονόματος της ομάδας GUE/NGL. – (PT) Κατά τη γνώμη μας, αντί να φέρει τον τίτλο «δημογραφικές τάσεις - οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος», η παρούσα συζήτηση θα έπρεπε να φέρει τον τίτλο «οικονομική και κοινωνική πολιτική και ο αντίκτυπός της στις δημογραφικές τάσεις».

Οι προβλέψεις για τη δημογραφική τάση για μια χώρα ή περιοχή δεν πρέπει να είναι αποκομμένες από τις πολιτικές που υιοθετούνται σε εκείνη τη χώρα ή περιοχή, δεδομένου ότι οι εν λόγω πολιτικές καθορίζουν και ρυθμίζουν τη δημογραφική ανάπτυξη.

Για παράδειγμα, οι προβλέψεις σε βάθος πενήντα ετών γίνονται με βάση υποθέσεις που πρέπει να εξηγηθούν, συμπεριλαμβάνοντας οικονομικές πολιτικές, οι οποίες καθορίζουν τα σενάρια που προτάθηκαν. Με άλλα λόγια, δεδομένων των προβλέψεων που έγιναν, αυτό που θα πρέπει να συζητάμε σήμερα είναι οι συνέπειες για τη δημογραφική ανάπτυξη που προκύπτει από την ανεργία, την αυξημένη εργασιακή ανασφάλεια, την απορρύθμιση του ωραρίου εργασίας, μια νομισματική πολιτική που επικεντρώνεται στη συγκράτηση και την υποτίμηση των μισθών. Αυτό που θα πρέπει να συζητάμε σήμερα είναι οι συνέπειες από την πολιτική επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για χιλιάδες οικογένειες που έβαλαν υποθήκες για να αγοράσουν σπίτι, τις συνέπειες της ελευθεροποίησης και ιδιωτικοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών και τις συνέπειες των χαμηλών συντάξεων στην ανεξαρτησία και την ποιότητα ζωής εκατομμυρίων συνταξιούχων. Αυτό που πρέπει να συζητάμε είναι για εκείνες τις πολιτικές που προωθούν το συγκεντρωτισμό και τη συγκέντρωση του πλούτου και την αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Κατ’ ουσία, αυτό που διακυβεύεται πραγματικά είναι η τήρηση ή μη τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στο φαγητό, την απασχόληση, τους αξιοπρεπείς μισθούς, τη στέγαση, την υγεία, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία.

  Kathy Sinnott, εξ ονόματος της ομάδας IND/DEM. – Κυρία Πρόεδρε, αντιμετωπίζουμε μια κρίση στην Ευρώπη, για την οποία δεν θα βρούμε λύση, εάν δεν δούμε κατάματα το γεγονός ότι εμείς κατασκευάσαμε την κρίση.

Στην ΕΕ σκοτώνουμε περισσότερα από ενάμισι εκατομμύριο παιδιά πριν τη γέννησή τους ετησίως. Καταστρέφουμε το μέλλον μας και μετά αναρωτιόμαστε γιατί έχουμε κρίση. Μιλάμε για πρόβλημα γονιμότητας, αλλά δεν πρόκειται για πρόβλημα γονιμότητας: είναι μια άρνηση να αφήσουμε εκατομμύρια μωρά που συλλαμβάνονται να γεννηθούν. Εάν δεν είμαστε ειλικρινείς στον εντοπισμό του προβλήματος, δεν μπορεί να υπάρξει λύση. Οι λύσεις είναι ότι πρέπει να σεβαστούμε τη ζωή και να υποστηρίξουμε την οικογένεια, ώστε αυτή η ζωή να βρει ένα περιβάλλον να μεγαλώσει. Εάν προβούμε σε αυτά τα βήματα, μπορούμε να ξεκινήσουμε να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση των στραβών δημογραφικών στοιχείων. Η βελτίωση δεν θα επιτελεστεί σε μια νύχτα, αλλά σε αυτό το σημείο μπορούμε ακόμα να αποτρέψουμε την καταστροφή.

Πρέπει να μελετήσουμε από κοντά την περίπτωση της Ιαπωνίας. Πριν δύο δεκαετίες, ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και μία από τις πιο αναπτυγμένες. Το 2007 ο ιαπωνικός πληθυσμός έφτασε στο ζενίθ του και σημείωσε πτώση. Το 1995, δώδεκα χρόνια μετά την ύφεση, η Ιαπωνία σημείωσε αποπληθωρισμό, καθώς ανέλαβαν δράση τα αρνητικά δημογραφικά στοιχεία. Δεν βγήκε ποτέ από αυτό. Η Ιαπωνία είναι 20 χρόνια μπροστά σε αυτό, αλλά ήταν επίσης 20 χρόνια μπροστά σε σχέση με τις ευρωπαϊκές χώρες ως προς τη νομιμοποίηση της άμβλωσης. Θα φτάσουμε στο αποκορύφωμα το 2025 – μόλις σε 17 χρόνια από σήμερα. Αναρωτιέμαι, εάν ο αποπληθωρισμός στον οποίο εισερχόμαστε το 2008, ήρθε για να μείνει, με την τραπεζική κρίση να αντικαθίσταται από δημογραφική κρίση, η οποία θα μας συνοδεύει μέχρι να μάθουμε πάλι να σεβόμαστε τη ζωή.

  Philip Claeys (NI). - (NL) Κυρία Πρόεδρε, χαίρομαι που το Συμβούλιο και η Επιτροπή εκδίδουν δήλωση σχετικά με τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο των τρέχοντων δημογραφικών τάσεων. Πολλοί πολιτικοί έχουν την κακή συνήθεια να σκέφτονται βραχυπρόθεσμα και να παραμελούν τη μακροπρόθεσμη πολιτική. Η δημογραφική μας πρόκληση αποτελεί ζωτικό πρόβλημα μακροπρόθεσμα, το οποίο απαιτεί μακροπρόθεσμες λύσεις. Ο μέσος όρος γεννήσεων των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 1,5, ο οποίος είναι πολύ χαμηλός για να αντικαταστήσει τις σημερινές γενιές. Το πρόβλημα έγκειται και εδώ. Μια επιλογή είναι να βρούμε μια εύκολη λύση βραχυπρόθεσμα επιχειρηματολογώντας υπέρ ενός ακόμα μεγαλύτερου μεταναστευτικού κύματος εκτός Ευρώπης. Ενώ αυτό μπορεί να φαίνεται καλή ιδέα στη θεωρία, η καθημερινή πραγματικότητα στις μεγαλουπόλεις μας είναι μάρτυρας της παταγώδους αποτυχίας της ελαστικής μεταναστευτικής πολιτικής των περασμένων 30 ετών. Ο αριθμός των ευρωπαίων ανέργων είναι 20 εκατομμύρια και η Επιτροπή θα ήθελε να εισαγάγει κι άλλους μετανάστες. Θα μπορούσα να επισημάνω ότι το ποσοστό ανεργίας μεταξύ των μη ευρωπαίων μεταναστών είναι σημαντικά υψηλότερο από ό,τι μεταξύ των ντόπιων κατοίκων στα κράτη μέλη;

Η έλλειψη χρόνου δεν μου επιτρέπει να αναφέρω τα κοινωνικά προβλήματα, συμπεριλανομένου του κοινωνικού κλονισμού, που προκαλεί η ευρεία μετανάστευση. Αυτό που χρειαζόμαστε στα κράτη μέλη είναι πολιτική που στηρίζει τις νέες ευρωπαϊκές οικογένειες στην επιθυμία τους να αποκτήσουν παιδιά. Απαιτούνται τα φορολογικά μέτρα στα κράτη μέλη για να καταστεί ελκυστικότερη η απόκτηση παιδιών. Θα μπορούσε να βελτιωθεί και να διευρυνθεί η φροντίδα των παιδιών. Θα πρέπει επίσης να τολμήσουμε να σχεδιάσουμε ένα μισθό για το γονέα που μένει σπίτι και επιλέγει να αφιερώσει τον περισσότερο χρόνο του/της στην ανατροφή των παιδιών.

  Othmar Karas (PPE-DE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, χαιρετίζω την παρούσα συζήτηση, διότι μάλλον αυξάνει τη συνειδητοποιήση, παρά προκαλεί φόβο. Πρέπει να αναλάβουμε δράση τώρα και να μην περιμένουμε το αύριο.

Η δημογραφική αλλαγή έχει τις αιτίες, τις συνέπειες και τις προκλήσεις της, που περιλαμβάνουν πτωτικά επίπεδα πληθυσμού, λιγότερους ανθρώπους να αποκτούν εργασία και την πιθανότητα να ζήσουμε περισσότερο. Τα παιδιά που θα γεννηθούν τα επόμενα λεπτά μπορεί να ζήσουν ως τα 100. Πράγματι, αυτό θα ισχύει για τα μισά από αυτά τα παιδιά. Ο πληθυσμός γερνάει και έχουμε λιγότερα παιδιά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα δραματικές αλλαγές στην ηλικιακή δομή και τη δομή του πληθυσμού. Εμείς στο παρόν Κοινοβούλιο έχουμε νέες απαιτήσεις υποδομών, νέες απαιτήσεις για τις δημόσιες υπηρεσίες και τα εργασιακά, εκπαιδευτικά και κοινωνικά συστήματα. Είναι μια ήπειρος που γερνάει. Ο Jean-Claude Juncker είπε κάποτε ότι «εάν δεν ανασχεδιάσουμε γρήγορα τα κοινωνικά, συνταξιοδοτικά και υγειονομικά μας συστήματα, έτσι ώστε να προσαρμοστούν στο μέλλον, θα είμαστε οι χαμένοι στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, αντί να είμαστε οι νικητές».

Τι πρέπει να γίνει; Πολλά πρέπει να γίνουν. Να εξασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι έχουν μια καλή ισορροπία εργασίας-ζωής. Να μην αναγκάζονται πια να σταματήσουν να εργάζονται. Απαιτούνται νέες μορφές φροντίδας, φροντίδα για παιδιά και κινητές υπηρεσίες, όπως υπηρεσίες παροχής γευμάτων κατ’ οίκον από την κοινωνική πρόνοια. Σε όλα τα κράτη μέλη, η ευθύνη για τη χρηματοδότηση της φροντίδας δεν πρέπει να βρίσκεται στα συστήματα κοινωνικής ασφάλειας και να καταστεί κοινοτική αρμοδιότητα. Αντιμετωπίζουμε μια πρόκληση στον τομέα της εκπαίδευσης. Στόχος μας πρέπει να είναι να γίνουμε η πιο φιλική προς το παιδί και τον άνθρωπο ήπειρος του κόσμου. Πρέπει να πιστώσουμε το χρόνο που ξοδεύεται για την ανατροφή των παιδιών και την παροχή άλλων μορφών φροντίδας, διότι το 80% των ανθρώπων που παρέχουν φροντίδα είναι μέλη οικογένειας. Η ισάξια πληρωμή για ισάξια εργασία είναι εξίσου σημαντική. Μένουν να γίνουν πολλά και τα προβλήματά μας έχουν ευρύ φάσμα διαφορετικών αιτιών.

  Françoise Castex (PSE). - (FR) Κυρία Πρόεδρε, Υπουργέ, έχω να πω δυο λόγια: το εμπόδιο που θα συναντήσουμε στην αντιμετώπιση αυτής της δημογραφικής πρόκλησης είναι ότι μειώνεται ο αριθμός των εργαζομένων. Δύο αριθμοί: το 2010 ο ενεργός πληθυσμός θα είναι 217 εκατομμύρια άνθρωποι και το 2050 αυτός ο αριθμός θα είναι 180 εκατομμύρια· ένα έλλειμμα περίπου 36 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Θα πρέπει να φοβόμαστε για την έλλειψη εργατικού δυναμικού; Θα πρέπει να φοβόμαστε μια έλλειψη ισορροπίας μεταξύ του εργαζόμενου πληθυσμού και εκείνων που θα εξαρτώνται;

Προτείνουμε δύο λύσεις σε αυτό το πρόβλημα, που έχουν ως στόχο να επιτύχουν τη βέλτιστη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων. Πρώτον, πλήρη απασχόληση. Πρέπει να εργαστούμε προς την κατεύθυνση της πλήρους απασχόλησης. Υπάρχουν προς το παρόν πολύ σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης, δεδομένης της υποαπασχόλησης μεταξύ νέων ανθρώπων, γυναικών, άνω των 55 ετών και ατόμων με μη επαρκή προσόντα. Καταθέτουμε μια τεράστια σπατάλη ικανοτήτων. Μπορούμε κάλλιστα να διαπιστώσουμε ότι, εάν αυξηθούν τα επίπεδα απασχόλησης στις γυναίκες και στις ηλικίες μεταξύ 55 και 65, έως το 2050, σε ποσοστά παρόμοια με εκείνα στην Ευρώπη, θα μπορούσαμε να αποκαταστήσουμε αυτή την έλλειψη εργατικού δυναμικού.

Τέλος, τη δια βίου μάθηση και εκπαίδευση. Θα θέλαμε να εργαστούμε προς την κατεύθυνση μιας βέλτιστης διάρκειας της εργασιακής ζωής. Είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι ένας εργαζόμενος, ένας διαχειριστής έργου, ένας διευθυντής 50 ετών δεν έχει άλλες προοπτικές σταδιοδρομίας πέραν της αδράνειας. Η κοινωνική ευθύνη των εταιρειών μας διακυβεύεται εδώ.

(Η Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή.)

  Marco Cappato (ALDE). – (IT) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, ο παγκόσμιος πληθυσμός διπλασιάστηκε εντός ολίγων δεκαετιών με συνταρακτικές συνέπειες για τον πλανήτη και έτσι το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή τάση είναι τουλάχιστον λίγο διαφορετική είναι θετικό σημάδι.

Υπάρχουν προβλήματα αναφορικά με την κοινωνική πρόνοια, βεβαίως, αλλά η απάντηση δεν είναι να ενθαρρύνουμε την απόκτηση περισσότερων παιδιών, αλλά να αυξήσουμε την ηλικία συνταξιοδότησης, να εξαλείψουμε τις διακρίσεις έναντι γηραιότερων ανθρώπων σε χώρες όπως η Ιταλία, όπου τα αντικίνητρα για εργασία μετά την ηλικία συνταξιοδότησης είναι τόσο υψηλά, ώστε να μετατρέπουν τις συντάξεις σε υποχρεώσεις παρά σε δικαιώματα.

Στην παγκόσμια σκηνή, καλώ την Προεδρία, ειδικότερα, να αναλάβει δράση για να επιφέρει τη σύγκληση νέας διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τον πληθυσμό, η οποία για χρόνια τώρα παρακωλύεται λόγω πίεσης που ασκούν τα κράτη, όπως το κράτος του Βατικανού, και εκείνοι που φοβούνται τις υπεύθυνες πολιτικές για την παροχή πληροφοριών σχετικά με το σεξ και τον οικογενειακό προγραμματισμό.

  Ewa Tomaszewska (UEN). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, οι δημογραφικές τάσεις της Ευρώπης είναι βαθιά ανησυχητικές για περισσότερα από δώδεκα χρόνια τώρα. Ο συντελεστής αναπαραγωγής γονιμότητας είναι 2,16. Στην Πολωνία αυτός ο συντελεστής είναι 1,2. Ταυτόχρονα, η πρόοδος της ιατρικής και ο πιο υγιής τρόπος ζωής συνεπάγεται ότι οι άνθρωποι ζουν περισσότερο. Η Ευρώπη γερνάει, αλλά αργοσβήνει επίσης. Έως το 2030, η αναλογία του εργαζόμενου προς τον μη εργαζόμενο πληθυσμό θα είναι 1 : 2.

Οι πολιτικές που στρέφονται κατά της οικογένειας, οι κοινωνικοοικονομικές πολιτικές, η προώθηση οικογενειακών μοντέλων με λίγα παιδιά και των γάμων χωρίς τέκνα εκ μέρους των μέσων, καθώς και πολιτικές που προάγουν τον κατακερματισμό της οικογένειας, αποτελούν σημαντικές αιτίες των αντίξοων δημογραφικών αλλαγών στην Ευρώπη. Τα σημαντικότερα αποτελέσματά τους θα είναι έλλειψη εργαζομένων στην αγορά εργασίας, απειλώντας την οικονομική ανάπτυξη, δραματική απώλεια της αποδοτικότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος και αυξημένο κόστος των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης λόγω των ειδικών αναγκών της κοινωνίας που γερνάει.

  Irena Belohorská (NI). – (SK) Χαιρετίζω τη συζήτηση για αυτά τα θέματα και αισθάνομαι ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό τώρα, όταν πρέπει να επιλύσουμε μια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση ταυτόχρονα. Οι δημογραφικές τάσεις δείχνουν ότι έχουμε πληθυσμό που γερνάει, λόγω ενός συνδυασμού εξελίξεων στην υγειονομική περίθαλψη και τα πτωτικά ποσοστά γεννήσεων. Συνεπώς, πρέπει να προετοιμαστούμε για αυτή την πραγματικότητα και να προσφέρουμε στους αντίστοιχους τομείς.

Στον κοινωνικό τομέα, θα είναι σχετικά δύσκολη υπόθεση να παρέχουμε συντάξεις. Στον τομέα της υγείας, πρέπει να σκεφτούμε πώς να παρέχουμε θεραπείες, ειδικά για ασθένειες που συνδέονται με τις μεγάλες ηλικίες. Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι έως δύο τρίτα των περιπτώσεων καρκίνου συνδέονται με την ηλικία άνω των 60.

Η βιωσιμότητα του κοινωνικού συστήματος προϋποθέτει αυξημένες, βελτιωμένες και καλύτερα προσαρμοσμένες συνθήκες απασχόλησης για πιο ηλικιωμένους ανθρώπους. Αυτό αφορά κυρίως γυναίκες άνω των 55 και άνδρες στο ηλικιακό εύρος από 55 έως 64. Είναι δυνατό να αναπληρώσουμε την απώλεια του πληθυσμού μέσω της μετανάστευσης νέων ανθρώπων από τρίτες χώρες, αλλά πρέπει, πάνω απ’ όλα, να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για τη σταθεροποίηση του πληθυσμού νέων εκπαιδευμένων ανθρώπων που σήμερα διαφεύγουν στις ΗΠΑ.

Λαμβάνοντας υπόψη την επιδείνωση της αναπαραγωγικής υγείας των νέων γυναικών, πρέπει να στηρίξουμε την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Πολλές νέες οικογένειες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για αυτό. Κατά τη γνώμη μου, δεν θα μπορέσουμε να συμμορφωθούμε με τη στρατηγική της Λισαβόνας. Ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να ανανεώσουμε την ιδέα μιας συμμαχίας υποστήριξης της ευρωπαϊκής οικογένειας, είτε μέσω φορολογικών απαλλαγών, είτε μέσω βελτιωμένων εγκαταστάσεων για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Η άδεια μητρότητας πρέπει να καταβάλλεται ολόκληρη και όχι στο ελάχιστο επίπεδο.

  Gabriela Creţu (PSE). – (RO) Υπουργέ, λυπάμαι που σας διαψεύδω, αλλά έχουμε αρκετά προβλήματα, όχι μόνο ένα. Δεν έχουμε μόνο δημογραφικά προβλήματα, αλλά και πολιτικά, κοινωνικά και δεοντολογικά. Δηλώνουμε ότι θέλουμε υψηλότερη γεννητικότητα, αλλά το 30% των παιδιών που γεννήθηκαν ήδη ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Οι συνέπειες για το μέλλον θα είναι φτωχή εκπαίδευση, κακές θέσεις εργασίας, μικρότερη παραγωγικότητα και μικρές ασφαλιστικές εισφορές.

Η θέση του Συμβουλίου για την οδηγία για το χρόνο εργασίας έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προθέσεις για επίτευξη ισορροπίας μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής. Η στειρότητα αποτελεί όρο που αναγνωρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αλλά όχι από πολλά κράτη μέλη. Ως αποτέλεσμα, η ασφάλεια δεν καλύπτει το κόστος της θεραπείας. Για μια προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης στη Ρουμανία, ένα άτομο που έχει ένα μέσο μισθό και εξοικονομεί το σύνολο αυτού θα πρέπει να δουλεύει για εννέα μήνες. Για σύλληψη απαιτούνται 3-4 προσπάθειες και έπειτα ακόμα εννέα μήνες έως τη γέννηση του παιδιού.

Συνάδελφοι, η αποτελεσματικότερη λύση για εμάς θα ήταν να προωθήσουμε μια σταθερή πολιτική στα κράτη και να διασφαλίσουμε ισοδυναμία μεταξύ των δηλώσεων που γίνονται και των μέτρων που υιοθετούνται.

  Samuli Pohjamo (ALDE). – (FI) Κυρία Πρόεδρε, οι προκλήσεις που δημιουργούν οι δημογραφικές τάσεις φαίνονται ιδιαίτερα μεγάλες στις αραιοκατοικημένες περιοχές του βορρά. Η μετανάστευση παίρνει από την περιοχή τους νέους και μορφωμένους, ενώ ο γηρασμένος πληθυσμός αυξάνεται γρήγορα σε σχέση με τον υπόλοιπο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αυξημένο κόστος για την οργάνωση των κοινωνικών συστημάτων και των συτημάτων υγειονομικής περίθαλψης, ένα πρόβλημα που επιδεινώνεται από τις μεγάλες αποστάσεις. Η νέα τεχνολογία και καινοτομία κατάφεραν, ωστόσο, να καθιερώσουν νέες υπηρεσίες για να βοηθήσουν το γηρασμένο πληθυσμό και οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν σε ολόκληρη την Ένωση.

Άλλος τρόπος για να μετατραπούν οι προκλήσεις σε ευκαιρίες είναι η αποτελεσματική περιφερειακή πολιτική. Η αποτελεσματική περιφερειακή πολιτική είναι ένας τρόπος αξιοποίησης των ευκαιριών που παρέχουν οι περιοχές, για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και προσφοράς προστιθέμενης αξίας για την Ευρώπη εν γένει. Ταυτόχρονα, οι τάσεις στον πληθυσμό μπορούν να γίνουν ένα πιο θετικό φαινόμενο.

  Jan Cremers (PSE). - (NL) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, κύριε Jouyet, κυρίες και κύριοι, όταν το παρόν Κοινοβούλιο συζήτησε τα αποτελέσματα των δημογραφικών εξελίξεων πριν το καλοκαίρι, δεν μας είχε πλήξει ακόμα η τρέχουσα οικονομική κρίση σε όλη της την έκταση. Η κρίση θα αυξήσει την πίεση στα κοινωνικά μας συστήματα. Ως αποτέλεσμα της αναμενόμενης αύξησης της ανεργίας, μπορεί να αναμένεται ορισμένη χαλάρωση ίσως στο πλαίσιο της αγοράς εργασίας βραχυπρόθεσμα. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, αυτό δεν επιλύει το συγκεκριμένο πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού.

Εάν το επιδεινούμενο οικονομικό κλίμα φέρει αυξανόμενη πίεση στους παλαιότερους εργαζόμενους για να αφήσουν πρόωρα την αγορά εργασίας, θα πέσουμε στα παλιά σφάλματα. Η έμφαση πρέπει τώρα να παραμείνει, όπως θα πρέπει στο μέλλον, στις ευέλικτες συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις σε εθελοντική βάση, σε συνδυασμό με την οργάνωση της εργασίας με τέτοιο τρόπο που να εξασφαλίζεται ότι το να εξακολουθείς να εργάζεσαι για περισσότερο καιρό γίνεται μια πραγματική εναλλακτική λύση. Η χρηματοπιστωτική κρίση έδειξε για άλλη μια φορά γιατί πρέπει να χειριστούμε τα συνταξιοδοτικά ταμεία με σύνεση. Θα πρέπει να παρέχεται υψηλή προτεραιότητα στη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος, ευθυγραμμισμένη με τις δημογραφικές και οικονομικές εξελίξεις και στηριζόμενη στις επενδυτικές στρατηγικές αποφυγής κινδύνου μακροπρόθεσμα. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να στρέψει την προσοχή της στη ρύθμιση και παρακολούθηση των πανευρωπαϊκών συνταξιοδοτικών προϊόντων.

  Miroslav Mikolášik (PPE-DE). – (SK) Ο μεταβαλλόμενος τρόπος ζωής της νεότερης γενιάς είναι τέτοιος που μετά την ολοκλήρωση των σπουδών, όλοι θέλουν να περάσουν μερικά χρόνια ταξιδεύοντας και μετά χτίζοντας τη σταδιοδρομία τους. Έως τότε, οι νέοι άνθρωποι, συμπεριλαμβάνοντας τις νέες γυναίκες, είναι άνω των 30 και οι περισσότεροι από αυτούς αποκτούν μόνο έναν απόγονο. Μια οικογένεια θεωρείται σήμερα αρνητικό εμπόδιο και, εκτός από αυτό, οι νέοι άνδρες δεν είναι ικανοί να υποσχεθούν γάμο και ασφάλεια στις γυναίκες.

Ο αριθμός των αμβλώσεων είναι πρωτοφανής και μεγάλο ποσοστό γυναικών χρησιμοποιεί ορμονική αντισύλληψη, έτσι ο αριθμός των γυναικών που είναι πραγματικά σωματικά ικανές να συλλάβουν παιδιά είναι πολύ μικρός. Ο δείκτης γονιμότητας στις ευρωπαϊκές χώρες ποικίλει μεταξύ 1,1 και 1,3. Μόνο η Γαλλία, η οποία παρέχει από καιρό οικονομική στήριξη για τις οικογένειες, έχει δείκτη που προσεγγίζει το 2. Ένα πρόσφατο συνέδριο για την οικογένεια στο Πανεπιστήμιο του Ružomberok ...

  Mairead McGuinness (PPE-DE). – Κυρία Πρόεδρε, φαίνεται ότι όλοι θα ζήσουμε περισσότερο, αλλά θα απολαύσουμε λιγότερα εγγόνια. Υποθέτω ότι οι λόγοι που ισχύει αυτό είναι πολύ περίπλοκοι και ποικίλουν. Νομίζω ότι τα παιδιά θεωρούνται «πρόβλημα» και το ακούτε αυτό, όταν μιλάτε σε ανθρώπους που δεν έχουν παιδιά. Μιλάμε, επίσης, για το «πρόβλημα» της φροντίδας των παιδιών παρά για μια «λύση».

Οι περισσότερο ηλικιωμένοι, επίσης, νιώθουν ότι είναι βάρος και ανησυχούν ποιος θα τους κοιτάξει στα γεράματα. Νομίζω ότι κάπου μέσα μας φοβόμαστε αυτή την επικείμενη συντέλεια, διότι θα υπάρχουν πολύ λιγότεροι άνθρωποι γύρω μας για να πληρώσουν τις συντάξεις μας και να μας φροντίσουν, όταν δεν θα είμαστε σε θέση ούτε κι εμείς.

Ο ρόλος των ανθρώπων που παρέχουν φροντίδα όπως σωστά επισήμανε η Marian Harkin, είναι τελείως υποτιμημένος και αυτό χρειάζεται να αλλάξει. Και αναρωτιέμαι - ακούγοντας την αποψινή συζήτηση - στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, δύναται ίσως να απαντήσει η Επιτροπή σε αυτό το ερώτημα και να κατανοήσει ότι αυτό το πρόβλημα της δημογραφικής τάσης θα μπορούσε να επιδεινωθεί λόγω της κατάστασης, στην οποία βρισκόμαστε σήμερα; Αυτό θα ήταν πολύ λυπηρό.

  Silvia-Adriana Ţicău (PSE). – (RO) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προετοιμαστεί για να έρθει αντιμέτωπη με τις δημογραφικές προκλήσεις. Η κοινωνική Ευρώπη πρέπει να μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των πολιτών της προσφέροντας εκπαίδευση καλής ποιότητας, ένα αποτελεσματικό και προσβάσιμο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και θέσεις εργασίας που υποστηρίζουν μια αξιοπρεπή ζωή και την εγγύηση μιας αξιοπρεπούς σύνταξης στη συνταξιοδότηση.

Ο πληθυσμός της ΕΕ έχει γεράσει. Ταυτόχρονα, σε λίγα κράτη μέλη αυξήθηκε η γεννητικότητα, εκτός από την Ιρλανδία και τη Γαλλία, οι οποίες έδρασαν αποτελεσματικά σε αυτούς τους τομείς ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών που υιοθετήθηκαν. Ταυτόχρονα, αν και το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας έπεσε σε κοινοτικό επίπεδο στο 4,7 σε χίλιους κατοίκους, υπάρχουν ακόμα ορισμένα κράτη μέλη, στα οποία ο αριθμός αυτός είναι 12 σε χίλιους κατοίκους.

Η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει στην υγεία, την εκπαίδευση και την κοινωνική πρόνοια. Η εξασφάλιση καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας συνεπάγεται αξιοπρεπή ζωή για τους εργαζόμενους, αλλά εξασφαλίζει επίσης τους πόρους που απαιτούνται για τις συντάξεις. Το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι ένα σύστημα που βασίζεται στην αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών.

  Toomas Savi (ALDE). – Κυρία Πρόεδρε, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια γηράσκουσα κοινωνία. Πολλοί άνθρωποι στην ΕΕ προτιμούν την επαγγελματική εξέλιξη από την αφοσίωση στην οικογενειακή ζωή, έως ότου είναι πλέον πολύ αργά να αποκτήσουν παιδιά.

Έχοντας γίνει προσφάτως παππούς, είμαι φανατικός υποστηρικτής του εσθονικού μέτρου οικογενειακού σχεδιασμού το οποίο επιτρέπει στον ένα από τους δύο γονείς να παραμείνει στο σπίτι για 18 μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού και του εγγυάται κοινωνικές παροχές σχεδόν ίσες προς τον μισθό του (γονικό επίδομα).

Πιστεύω ακράδαντα ότι, αν δεν θέλουμε να επιβαρύνουμε τα παιδιά μας με αδικαιολόγητα υψηλούς φόρους, οφείλουμε να θέσουμε σε εφαρμογή παρόμοια μέτρα σε ολόκληρη την ΕΕ. Όσον αφορά την Εσθονία, λόγου χάρη, η πολιτική αυτή βοήθησε τη χώρα να ανταποκριθεί σε μια φαινομενικά ατέρμονη διαδικασία πληθυσμιακής συρρίκνωσης.

  Avril Doyle (PPE-DE). – Κυρία Πρόεδρε, το σημαντικότερο έργο του κάθε πολίτη είναι η ανατροφή της επόμενης γενιάς. Χωρίς πρόθεση αποδοκιμασίας ή κηρύγματος προς τις σημερινές νέες γυναίκες, παντρεμένες ή όχι, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ξαναδώσουμε, σε όσες γυναίκες το επιθυμούν, την ελευθερία επιλογής να μείνουν στο σπίτι προκειμένου να αποκτήσουν ένα δεύτερο ή τρίτο παιδί και να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα υποχρεωθούν να εξακολουθήσουν να εργάζονται λόγω οικονομικών δυσχερειών.

Πρέπει να εξασφαλίσουμε τη διατήρηση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων ή της γονικής σύνταξης για τις γυναίκες που δουλεύουν στο σπίτι, ώστε μεγαλώνοντας, να είναι οικονομικά ασφαλείς και να επιβραβεύονται από το κράτος για την πιο σημαντική εργασία που υπάρχει, την ανατροφή της επόμενης γενιάς.

Ένα άλλο σημείο, δεδομένου του αυξανόμενου μέσου όρου ενεργού ηλικίας, είναι η υποχρεωτική ηλικία συνταξιοδότησης. Η παραδοσιακή ηλικία συνταξιοδότησης των 65 ετών πρέπει να αναθεωρηθεί επειγόντως. Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες σήμερα αποκτούν το πρώτο τους παιδί μετά τα τριάντα τους χρόνια. Πρέπει, επομένως, να αναθεωρήσουμε την κατάσταση το συντομότερο δυνατό.

  Czesław Adam Siekierski (PPE-DE). – (PL) Κυρία Πρόεδρε, όλοι γνωρίζουμε ότι η ευρωπαϊκή κοινωνία γηράσκει. Γνωρίζουμε όμως άραγε τις επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού στην οικονομία μας και την αγορά εργασίας; Την εποχή της παγκοσμιοποίησης, τα δημογραφικά προβλήματα αποκτούν μια πολύ ευρύτερη διάσταση. Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανάγκη ολοκληρωμένων δράσεων σε πολλά επίπεδα.

Από τη μία πλευρά, πρέπει να εξασφαλίσουμε την επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής της Λισσαβόνας, την ενίσχυση των ποσοστών απασχόλησης, την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και την αναχαίτιση της τάσης για πρόωρη συνταξιοδότηση. Επίσης, πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στην εκπαίδευση, ειδικότερα στους τομείς της μηχανικής και της τεχνολογίας των πληροφοριών, για την ανάπτυξη μιας οικονομίας βασισμένης στη γνώση. Επιπλέον, ζωτικής σημασίας είναι η προώθηση της δια βίου μάθησης και η προετοιμασία των εργαζομένων ενώπιον των νέων προκλήσεων.

  Jean-Pierre Jouyet, Εν ενεργεία Πρόεδρος του Συμβουλίου − (FR) Κυρία Πρόεδρε, θα προσπαθήσω να παραμείνω πιστός στις συστάσεις σας. Κ. Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η συζήτηση υπήρξε πολύ γόνιμη και οι διάφορες επεμβάσεις κατέστησαν σαφές ότι το δημογραφικό πρόβλημα περιλαμβάνει πολλές πτυχές προς επίλυση.

Όπως θα αναλύσω παρακάτω, υπάρχουν πολλά, συμπληρωματικά μεταξύ τους, πεδία δράσης. Ως ένα βαθμό, είναι αλήθεια τόσο το ότι πρέπει να αυξήσουμε τα επίπεδα απασχόλησης και ότι έχουμε ανάγκη την μετανάστευση προκειμένου να επιλύσουμε το δημογραφικό έλλειμμα, όσο και το ότι η μετανάστευση πρέπει να υπόκειται σε έλεγχο και οργάνωση. Είναι επίσης αλήθεια ότι χρειαζόμαστε οικογενειακές πολιτικές και πολιτικές στήριξης των υφιστάμενων επιπέδων γεννητικότητας. Επιπλέον, έχουμε υποχρέωση αλληλεγγύης προς τους ηλικιωμένους και βελτίωσης του τρόπου φροντίδας τους. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή στην ανάπτυξη υποδομών στους τομείς της εκπαίδευσης, της φροντίδας των παιδιών και στην μείωση της εξάρτησης των ηλικιωμένων.

Όπως αρκετοί ομιλητές έχουν αναφέρει, πρέπει να εξετάσουμε τις δυνατότητές μας, ιδίως τις νέες τεχνολογίες της πληροφορικής στους τομείς της έρευνας και ανάπτυξης, με κάθε δυνατή προσαρμογή του τομέα των υπηρεσιών ιατρικής και υγειονομικής περίθαλψης και κάθε δυνατή διευκόλυνση των προγεννητικών διαγνώσεων, της νηπιακής φροντίδας και της δημόσιας παιδικής φροντίδας. Επομένως, αν και οι προκλήσεις είναι αρκετές, διαθέτουμε ήδη τους πόρους για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.

Όπως τονίστηκε και στη συζήτηση, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να παρακολουθήσουμε τις συνέπειες της δημογραφικής αλλαγής. Οφείλουμε να επιβλέψουμε τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού και του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, τα οποία αποτελούν χαρακτηριστικά του ευρωπαϊκού μοντέλου αλληλεγγύης. Πρέπει να λάβουμε μακροπρόθεσμα μέτρα, παρά την υφιστάμενη οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση, προκειμένου να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα των συστημάτων αυτών. Επιπλέον, πρέπει να αναλογιστούμε τις μελλοντικές επιπτώσεις της δημογραφικής αλλαγής σε διάφορες πτυχές της οργάνωσης της εργασίας. Ο κ. Cappato πολύ σωστά χρησιμοποίησε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα για να τονίσει το γεγονός αυτό.

Τέλος, θεωρώ ότι η Επιτροπή, όπως αναμφίβολα θα αναφέρει ο Επίτροπος Potočnik, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, πρέπει να διεξάγουν διάλογο υπό το πνεύμα της σημερινής συζήτησης. Αναμφίβολα, πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη πρόκληση την οποία η Ευρώπη πρέπει να προβλέψει και να οργανώσει, χωρίς να επιτρέψει στην οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση να αποτρέψουν τη λήψη δράσεων και την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων.

  Janez Potočnik, Μέλος της Επιτροπής. − Κυρία Πρόεδρε, σήμερα δόθηκε ένα σαφές μήνυμα για το ότι έχουμε να κάνουμε με μια πολύ σοβαρή πρόκληση, αυτή της γήρανσης της κοινωνίας μας.

Από πολλές απόψεις, ο 21ος αιώνας αποτελεί μια εύθραυστη περίοδο την οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Πρέπει να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η μακροζωία πρέπει να θεωρείται δώρο και όχι τιμωρία. Επίσης αναφέρθηκε ότι ο τρόπος για να πετύχουμε αυτό είναι εντός του πλαισίου της Στρατηγικής της Λισσαβόνας. Συμφωνώ. Η Στρατηγική της Λισσαβόνας γίνεται εύκολα κατανοητή ως ένας τρόπος να περάσουμε σε μια κοινωνία βασισμένη στη γνώση και αφορά τη βιωσιμότητα, τόσο στους τομείς της κοινωνικής ασφάλισης, όσο και του περιβάλλοντος και της οικονομίας. Αυτό που μας δίδαξε η κρίση είναι ότι ακόμη και τα κέρδη οφείλουν να είναι βιώσιμα.

Επομένως, η παρούσα χρηματοοικονομική κρίση δεν πρέπει να εκτρέπει την προσοχή μας από τα προβλήματα που με υπομονή συζητούμε τα τελευταία χρόνια, περιλαμβανομένου του προβλήματος που συζητούμε σήμερα. Εξάλλου, δεν πρόκειται παρά για ένα επιπρόσθετο πρόβλημα. Αντιμετωπίζοντάς το, πρέπει να εξέλθουμε της χρηματοοικονομικής κρίσης με μια υποδομή ικανή να αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις του 21ου αιώνα. Συνεπώς, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε όλες τις πτυχές που περιλαμβάνει ο όρος βιωσιμότητα: βιωσιμότητα του πλανήτη όπου κατοικούμε, μεταξύ των ζωντανών οργανισμών του πλανήτη, μεταξύ των ανθρώπων και μεταξύ των γενεών, η οποία αποτελεί και την ουσία του δημογραφικού ζητήματος που συζητούμε σήμερα.

Οι πολιτικές μας πρέπει οπωσδήποτε να αντιμετωπίσουν το ζήτημα αυτό. Το δημογραφικό φόρουμ της 24ης και 25ης Νοεμβρίου, το οποίο ανέφερα στην εναρκτήρια τοποθέτησή μου, αποτελεί μια καλή ευκαιρία. Ο διάλογος μεταξύ του Συμβουλίου, των κρατών μελών, του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής πρέπει να συνεχιστεί. Οι σημερινή συζήτηση απέδειξε ότι ο διάλογος πάνω στο ζήτημα είναι απολύτως επίκαιρος. Εκ μέρους της Επιτροπής, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τις απόψεις σας. Όλα τα σημεία που θίξατε -η προώθηση της δημογραφικής ανανέωσης, η συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, το ζήτημα των φροντιστών, της κινητικότητας, της καταπολέμησης των διακρίσεων και άλλων πολιτικών- αποτελούν ζητήματα υψίστης σημασίας. Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν συζητούμε για το πρόβλημα αυτό.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.