Volledig verslag van de vergaderingen

Woensdag 17 december 2008 - Straatsburg

15. Aanpak van de Raad van de herziening van de OLAF-verordening (debat)

  De Voorzitter. − Aan de orde is het debat over de mondelinge vraag (O-0116/2008) van Ingeborg Gräßle, namens de Commissie begrotingscontrole, aan de Raad: Aanpak van de Raad van de herziening van de OLAF-verordening (B6-0492/2008).

  Ingeborg Gräßle, auteur. − (DE) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren van de Raad, mijnheer de commissaris, beste collega’s, als rapporteur voor het Europees Bureau voor fraudebestrijding doe je allerlei interessante ervaringen op, bijvoorbeeld dat iedereen het over fraudebestrijding heeft maar dat vervolgens niemand iets onderneemt, of dat de lidstaten hun bijdragen aan de Europese Unie pietluttig uitrekenen maar dit geld met gulle hand uitgeven en zelfs fraudeurs het leven gemakkelijk maken, bijvoorbeeld door het feit dat het nog steeds 36 maanden duurt voordat onregelmatigheden ook maar aan de Europese Unie gemeld worden. Wij willen een doeltreffende fraudebestrijding, die zich ook uitstrekt tot preventie. Wij willen dat de lidstaten fraudebestrijding agenderen en dat wij met elkaar over vereisten en problemen praten.

Wij willen dat de nationale justitiële autoriteiten meer belangstelling tonen voor het verder natrekken van bevindingen van OLAF. Criminele toeren mogen niet langer in een rechtsvrije ruimte plaatsvinden. Er moet een gelijke behandeling komen van Europees geld en nationaal geld. We willen een onafhankelijk bureau, dat over de nodige middelen en rechtsgrondslagen beschikt om zijn taken te kunnen vervullen. We willen een bureau dat zonder haperen en op doeltreffende wijze kan samenwerken met de lidstaten.

Ons advies over de rechtsgrondslag, Verordening 1073/99, voorziet in al deze punten. Wij pleiten ervoor om deze verordening, als hoeksteen van het Bureau voor fraudebestrijding, samen met de Raad verder te ontwikkelen. Wij verzoeken de Raad ons advies in het voorstel te verwerken en met gesprekken te beginnen over de verdere ontwikkeling van deze verordening. Wij willen dat er een oplossing komt voor de problemen van OLAF.

Ik dank alle fracties van dit Parlement voor hun ondersteuning van de resolutie waarover we morgen zullen stemmen. Ik doe een beroep op het Franse en het Tsjechische voorzitterschap de bal van het Parlement op te vangen en weer terug te spelen. We hebben in onze voorstellen ook oplossingen opgenomen die door de werkgroep van de Raad te berde zijn gebracht en ontwikkeld.

De door de Raad beoogde consolidatie van alle OLAF-rechtsgrondslagen zou betekenen dat opnieuw veel tijd verloren gaat, terwijl de uitkomst onzeker is. OLAF viert binnenkort zijn tiende verjaardag. Consolidatie betekent nog eens tien jaar zonder een betere rechtsgrondslag. Fraudebestrijding is ons inziens echter te belangrijk. Daarom willen in samenwerking met de Raad alle haalbare verbeteringen realiseren zijn. Ik dank u voor uw aandacht!

  Rama Yade, fungerend voorzitter van de Raad. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, ik wil allereerst het belang benadrukken dat de Raad hecht aan de strijd tegen fraude en aan de bescherming van de financiële belangen van de Europese Unie. De Raad is van mening dat de verordeningen met betrekking tot het Europees Bureau voor fraudebestrijding niet alleen op onze behoeften moeten worden afgestemd, maar ook een samenhangend geheel moeten vormen.

In die context past het om de uitnodiging te noemen die de Raad in 2007 deed. De Raad stelde voor om een duurzaam juridisch instrument te presenteren dat de verschillende aspecten van de activiteiten van OLAF zou bestrijken en dat de duidelijkheid zou verschaffen waar we allemaal zo naar snakten. De Raad heeft nota genomen van de amendementen die het Europees Parlement op 20 november jongstleden heeft goedgekeurd op de verordening betreffende onderzoeken door het Europees Bureau voor fraudebestrijding, evenals van de debatten die daarvóór over dit dossier hebben plaatsgevonden in de Commissie begrotingscontrole.

De Raad heeft tevens nota genomen van paragraaf 44 van de resolutie van het Europees Parlement van 23 oktober 2008, die de eerste lezing van de begroting 2009 begeleidde. De kwestie van het tijdschema van de werkzaamheden van de Raad werd reeds door mijn collega Eric Woerth, voorzitter van de Ecofin-Raad (begroting) ter sprake gebracht tijdens de begrotingstrialoog van 13 november jongstleden en de overlegvergadering met het Europees Parlement van 21 november jongstleden.

Tijdens deze trialoog heeft de Commissie in antwoord op de zorgen van de Raad – die naar ik meen ook door het Europees Parlement worden gedeeld – aangekondigd dat zij begin volgend jaar een werkdocument zal indienen over het vraagstuk van de consolidering van de rechtsgronden inzake OLAF. Ik wil dus heel graag opnieuw bevestigen wat de Raad tijdens de trialoog van 13 november en de overlegvergadering van 21 november al heeft aangegeven, namelijk dat de Raad met zorg en de grootst mogelijke aandacht zal kijken naar het resultaat van de werkzaamheden van het Parlement inzake het voorstel tot wijziging van Verordening nr. 1073/1999 en het komende werkdocument van de Commissie.

Ik hoop dat ik straks de gelegenheid krijg nogmaals het woord te nemen om op uw eventuele opmerkingen te kunnen reageren, mits die voor 18.00 uur worden gemaakt. Ik excuseer mij bij voorbaat dat ik u op dat tijdstip zal moeten verlaten.

  Jean-Pierre Audy, namens de PPE-DE-Fractie. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de fungerend voorzitter van de Raad, beste collega’s, de Europese Commissie moet de bescherming van de financiële belangen van de Europese Unie zekerstellen en daarvoor beschikt zij, overeenkomstig de Verdragen, over een gedeelde verantwoordelijkheid met de lidstaten – ik betreur het overigens dat de bank van de Commissie leeg is. De Commissie beschikt over uitgebreide bevoegdheden om fraude, corruptie en andere onwettige activiteiten die de financiële belangen van de Unie kunnen schaden, te bestrijden.

Laten wij niet vergeten dat het ontslag van de Commissie-Santer in maart 1999 aanleiding was tot de oprichting van het Europees Bureau voor fraudebestrijding, het zogenoemde OLAF, dat volgend jaar zijn tiende verjaardag viert.

Mijn uitstekende collega Inge Gräßle stelt terecht een mondelinge vraag aan de Raad over de kwestie van de langverwachte herziening van de verordening uit 1999, want in dat jaar werd reeds voorzien dat die verordening moest worden aangepast en, op basis van een evaluatie van de Commissie drie jaar na de oprichting van het Bureau, zou worden herzien. Uw antwoord, mevrouw de voorzitter, stelt ons gerust. Het is een antwoord waarvan wij de logica kunnen inzien.

Deze evaluatie heeft plaatsgevonden in 2003 en er werd een voorstel voor een verordening ingediend. Het is nu noodzakelijk meer samenhang in deze wetstekst te brengen, zowel bij de interne en externe onderzoeken, als bij de algemene taken van OLAF. We beschikken op dit gebied over Verordening nr. 1073 uit 1999, maar we hebben ook nog de verordening uit 1996 betreffende de controles en verificaties ter plaatse die door de Commissie worden uitgevoerd en de verordening uit 1995 betreffende de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen.

De evaluatie uit 2005 bevatte zeventien voorstellen waaronder het voorstel tot aanstelling van een Europees openbaar aanklager, aangezien OLAF bij de uitoefening van zijn onderzoeksbevoegdheden niet door een onafhankelijke juridische autoriteit wordt gecontroleerd. Deze autoriteit kan zowel een veiligheidsgarantie voor het voorwerp van onderzoek als een steun voor OLAF zelf betekenen. En wat is nu de ware aard van OLAF? Is het een hulpmiddel van justitie? Zo ja, van welk Europese strafrechtspleging dan? Is het een speciale administratieve dienst? We hebben nog een lange weg te gaan. Hartelijk dank, mevrouw Yade, dat u ons vandaag weer een stukje op weg heeft geholpen.

  Herbert Bösch, namens de PSE-Fractie. – (DE) Mijnheer de Voorzitter, de rapporteur heeft er al terecht op gewezen dat de Raad zijn werk niet doet als het om de bescherming van de financiële belangen van de Unie gaat. Het gaat er namelijk niet om welke verdragen nu geconsolideerd worden, mevrouw de minister, maar dat u gesprekken gaat voeren. Als u nu niet met onderhandelingen begint, stelt u de hervorming van de fraudebestrijding op Europees niveau bewust uit tot de volgende zittingsperiode van het Parlement. Dat weet u donders goed! Als we in juni met onze kiezers praten, moeten we hun ook vertellen dat de lidstaten geen belangstelling hebben voor dit thema. Daarvoor hebben we immers verschillende voorbeelden.

Wat betreft de BTW-fraude, die een land als Duitsland jaarlijks 16 tot 18 miljard euro kost, zouden we de mogelijkheid hebben om bijvoorbeeld via een hervormd OLAF de nodige maatregelen voor fraudebestrijding te treffen. Maar als de lidstaten geen gegevens doorseinen, kan ook het beste bureau voor fraudebestrijding niets uitrichten.

Door OLAF worden de inlichtingen verder verwerkt. Hier tasten we in het duister, omdat we van de nationale autoriteiten niet te horen krijgen welke maatregelen er op basis van de bevindingen van het Bureau voor fraudebestrijding werden genomen. Hier moet verbetering in komen.

Als een van de betrokkenen in 1999 kan ik u zeggen dat de belangrijkste bepaling die we destijds in de verordening hebben geformuleerd, de bepaling is dat we deze eenheid voor fraudebestrijding, die in de afgelopen jaren naar behoren heeft gewerkt, na enkele jaren moeten hervormen. Dat kunnen we niet op de lange baan schuiven. Daaraan wil ik de Raad bij dezen herinneren.

  Bart Staes, namens de Verts/ALE-Fractie. – Voorzitter, collega's, Raadsvoorzitter, ik heb uw antwoord met grote aandacht beluisterd. U zegt "ja, we zullen die voorstellen met de grootste vigilance, avec la plus grande attention" bekijken. Ik vrees dat dat antwoord voor ons niet voldoende is.

Wíj hebben ons huiswerk gemaakt. Wij hebben in eerste lezing het verslag van mevrouw Gräßle goedgekeurd. We hebben dat gedaan, omdat er lacunes zijn in de huidige wetgeving. We hebben geprobeerd die gebreken te verhelpen en de heer Bösch zegt zeer terecht dat er sprake is van een groot aantal uitdagingen. Zeer recentelijk hebben we nog het verslag over btw-fraude goedgekeurd. Er is een fiscale fraude in de Europese Unie tussen de 200 en 250 miljard euro.

We hebben dus een goede wetgeving nodig. Zowel u, Raadsvoorzitter, als de Raad in zijn geheel moet zijn werk doen. Ik zou u willen vragen wat preciezer te zijn over de tijdschema's die de Raad in dit dossier wenst aan te houden. Dat is absolute noodzaak.

  José Javier Pomés Ruiz (PPE-DE). - (ES) Mijnheer de Voorzitter, ik zou mevrouw Yade willen bedanken voor haar aanwezigheid bij dit debat over een zaak waarover onze burgers zo bezorgd zijn.

Dit Parlement staat aan het einde van een zittingsperiode waarin we hebben geprobeerd om de belastingbetalers uit te leggen dat hier de rekeningen worden gecontroleerd, en wel zo goed als dat maar kan. We geven toe dat er fouten worden gemaakt, en dat we niet altijd successen boeken, maar we zeggen vooral dat we de fraude hebben becijferd, en dat we alles doen wat we maar kunnen doen. Daarvoor hebben we tien jaar geleden het Bureau voor fraudebestrijding in het leven geroepen, dat zo snel mogelijk het nodige rechtskader moet krijgen.

U zegt, mevrouw Yade, dat we wachten tot de Commissie haar verslag heeft voorgelegd, en dat we dan beginnen met de onderhandelingen over wat het definitieve statuut van OLAF zou kunnen zijn. Dat betekent echter dat we tijd verliezen. De verkiezingen staan voor de deur, en daarna begint de volgende zittingsperiode. De boodschap die we de Europese burgers mee willen geven is juist dat wij allemaal, de Raad, het Franse voorzitterschap, het Tsjechische voorzitterschap, dit Parlement en de Commissie, er alles aan willen doen om ervoor te zorgen dat er bij ons geen fraude wordt gepleegd, zoals dat wel gebeurt in ontwikkelingslanden, en ook in bepaalde zeer ontwikkelde landen.

Ik dank u nogmaals voor uw aanwezigheid bij dit debat, mevrouw Yade, en ik betreur dat de Commissie niet gekomen is.

  Inés Ayala Sender (PSE). - (ES) Mijnheer de Voorzitter, ook ik ben dankbaar voor het voorstel van mevrouw Gräßle namens de Commissie begrotingscontrole. We moeten er inderdaad op aandringen dat de wetgeving die we in verband met OLAF ontwikkelen er zo snel mogelijk komt.

Daarom bedank ik ook mevrouw Yade voor haar komst, omdat het voorstel dat het Parlement heeft goedgekeurd inderdaad benadrukt dat het principe van het vermoeden van onschuld en de verdediging van de personen naar wie OLAF onderzoek verricht, moeten worden beschermd, net als de rechten van de tipgevers.

Vooral moeten we duidelijkere en helderdere regels vastleggen en zo snel mogelijk een gedragscodex opstellen en publiceren, zodat alle burgers die kunnen lezen. In zoverre zijn we dankbaar voor het initiatief van mevrouw Gräßle en voor de steun die de Commissie begrotingscontrole haar heeft gegeven.

Daarom verzoeken we de Raad met klem om te proberen de onderhandelingen zo snel mogelijk weer uit het slop te halen en voort te zetten, zo mogelijk nog voor het einde van deze zittingsperiode, dus voor de komende verkiezingen, en de rechten te garanderen die het Parlement op basis van de tekst van mevrouw Gräßle zal uitbreiden.

  Paul Rübig (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, fungerend voorzitter Yade, volgend jaar zijn er weer verkiezingen voor het Europees Parlement, en in de aanloop naar deze verkiezingen is de desinformatie bijzonder groot. Daarom zijn wij voor een snelle hervorming van OLAF. Er moet klip en klaar worden vastgesteld waar is gefaald en waar desinformatie schade berokkent aan de Europese Unie. Mijns inziens zijn we deze ondersteuning en deze duidelijkheid verschuldigd aan de burgers in Europa!

  Markus Pieper (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de voorzitter van de Raad, als lid van de Commissie regionale ontwikkeling weet ik hoe belangrijk de werkzaamheden van OLAF zijn als het om de structuurfondsen gaat. In het laatste verslag over de financiële belangen van de Gemeenschap wordt gewag gemaakt van meer dan 3000 aangiften van onregelmatigheden. Dat betekent een stijging van 19 procent ten opzichte van 2006. Het gaat om een bedrag van 828 miljoen euro, een toename van 17 procent ten opzichte van het jaar daarvoor.

Daarom moet de Raad de fraudebestrijding nu verbeteren, en wel middels een hervorming van de rechtsgrondslag, en niet via een cosmetische verbetering van de bestaande teksten.

Als de Raad het serieus meent, moet hij ook aan de verbetering van zijn meldingssysteem werken! Tot nu toe duurt het 36 maanden voordat OLAF wordt geïnformeerd over onregelmatigheden in de lidstaten. U moet voor snelle en goede gegevens zorgen, en wel in elektronisch vorm, zodat OLAF doeltreffend kan werken. Dat zijn we iedereen verschuldigd, de belastingbetaler maar ook degenen die EU-gelden naar eer en geweten uitgeven.

  Mairead McGuinness (PPE-DE). - (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik zal het kort houden. Ik heb me hierheen gehaast om mevrouw Gräßle te steunen bij haar inspanningen en ik denk dat we dat hier vandaag allemaal doen. We hebben gehoord dat de reputatie van de Europese Unie wordt geschaad door de perceptie dat fraude hier mag blijven floreren. Alles wat de efficiëntie van OLAF kan versterken en verbeteren moet daarom worden verwelkomd en gesteund. Daarom wil ik met deze paar woorden mevrouw Gräßle prijzen voor haar inspanningen en verzoek ik de Raad en de Commissie dringend om goed te luisteren.

  Rama Yade, fungerend voorzitter van de Raad. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, geachte afgevaardigden, ik begrijp de zorgen van het Europees Parlement volkomen. De Raad beschikt nu over de resultaten van de eerste lezing van het Europees Parlement. Er is een bepaalde logica in de manier waarop de Raad, die zijn werk heeft gedaan door uitdrukkelijk om consolidering van de rechtsgronden uit 2007 te vragen, werkt en functioneert, hetgeen met zich meebrengt dat de Raad de door de Commissie opgestelde documenten nodig heeft om verder te kunnen. Zolang deze werkzaamheden niet door de Commissie aan de Raad zijn doorgegeven, kan ik u niet anders zeggen dan dat we dat moment moeten afwachten.

Ik ben ervan overtuigd dat we, zodra we over het door de Commissie aangekondigde werkdocument over de consolidering van de rechtsgronden voor OLAF beschikken, snel met dit herzieningsdossier verder kunnen gaan. Maar we hebben dit document eerst nodig. Het Parlement kan er op rekenen dat de Raad dit dossier tot een goed einde zal brengen, met het gebruikelijke respect voor de goede interinstitutionele samenwerking, zodat het rechtskader waarbinnen het OLAF opereert zo duidelijk mogelijk wordt neergezet.

  De Voorzitter. − Tot besluit van het debat is er een ontwerpresolutie⁽¹⁾ ingediend, overeenkomstig artikel 108, lid 5 van het Reglement.

Het debat is gesloten.

De stemming vindt donderdag 18 december 2008 plaats.

(De vergadering wordt kortstondig onderbroken)

VOORZITTER: DIANA WALLIS
Ondervoorzitter

(1) Zie notulen.