Pełne sprawozdanie z obrad

Środa, 17 grudnia 2008 r. - Strasburg

18. Ocena i przyszły rozwój agencji FRONTEX oraz europejskiego sytemu nadzorowania granic EUROSUR

  Przewodniczący. − Następnym punktem posiedzenia jest sprawozdanie (A6-0437/2008) pana posła Javiera Moreno Sáncheza w imieniu Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w sprawie oceny i przyszłego rozwoju agencji FRONTEX oraz europejskiego systemu nadzorowania granic (EUROSUR) (2008/2157(INI) ).

  Javier Moreno Sánchez, sprawozdawca. – (ES) Panie wiceprzewodniczący Komisji, panie i panowie! Akronimy Frontex i Eurosur przypominają nam o twardej rzeczywistości, z którą musimy się zmagać, a którą jest to, że codziennie do Europy przybywają nielegalnie tysiące ludzi uciekających przed ubóstwem w poszukiwaniu lepszej przyszłości. Popycha ich do tego ogromna presja społeczna i ze strony rodziny, spowodowana oczekiwaniem, że będą mogli wysyłać pieniądze do domu. Niestety, wielu z nich płaci za te swoje nadzieje, które pokładają w Europie, swoim życiem.

My, którzy w Europie ponosimy odpowiedzialność polityczną powinniśmy zająć się tą sytuacją poprzez podjęcie wspólnych działań z poszanowaniem godności i podstawowych praw imigrantów. Powinniśmy otworzyć granice dla legalnej imigracji oraz integracji pracowników, wraz z prawami i obowiązkami, a zamknąć te granice dla nielegalnej imigracji, organizacji przestępczych i handlarzy ludźmi.

Dlatego mamy agencję Frontex i Eurosur, instrumenty, które wnoszą wartość dodaną w działania realizowane przez państwa członkowskie, a ponadto stanowią odzwierciedlenie niezbędnego ducha europejskiej współpracy i solidarności.

Celem, który staramy się osiągnąć, jest opracowanie europejskiego zintegrowanego systemu zarządzania wszystkimi granicami zewnętrznymi UE w ramach współpracy operacyjnej oraz interoperacyjności pomiędzy krajowymi systemami nadzoru, ponieważ kiedy jedna droga nielegalnej imigracji zostaje zamknięta organizacje przestępcze w ciągu mniej niż tygodnia znajdują nową drogę.

Panie i panowie! Akceptujemy podejście Komisji Europejskiej, jak przedstawiono w sprawozdaniu Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.

Teraz, kiedy agencja Frontex podjęła już swoje pierwsze pozytywne działania, powinniśmy określić jej dalszą rolę oraz tempo jej dalszego rozwoju.

Panie i panowie! Agencja Frontex funkcjonuje należycie. Potwierdzają to nie tylko dane dotyczące misji Hera u wybrzeży Wysp Kanaryjskich oraz tysiące istnień ludzkich uratowanych na Morzu Śródziemnym, ale także ściślejsza współpraca, wymiana najlepszych praktyk oraz specjalistyczne szkolenia w dziedzinach takich, jak polityka azylowa, prawo morskie czy prawa podstawowe.

Na razie wszystko idzie dobrze, ale powinniśmy pójść dalej. Agencja Frontex powinna dysponować odpowiednimi zasobami materialnymi i logistycznymi, żeby móc realizować zarówno wspólne działania doraźne, jak i stałe misje nadzoru w strefach wysokiego ryzyka.

Niektóre państwa członkowskie mówią o solidarności, ale same jej nie okazują, co zmniejsza skuteczność agencji Frontex. Dlatego wzywamy Komisję i państwa członkowskie do wybrania jednej z dwóch możliwości, tzn. albo zmienimy rozporządzenie dotyczące agencji Frontex w celu wprowadzenia obowiązku okazywania solidarności, jak w przypadku rozporządzenia dotyczącego zespołów szybkiej interwencji na granicach, albo upoważnimy agencję Frontex do zakupu jej własnego sprzętu lub wynajmu sprzętu.

Oczywiście oznacza to znaczne zwiększenie budżetu agencji Frontex, ale wzmocniłoby to europejski wymiar tej agencji i spowodowałoby to większa dostępność jej zasobów materialnych, zwłaszcza w krótkim okresie.

Ponadto wzywamy Komisję do zaproponowania przeglądu mandatu agencji Frontex, żeby usunąć lukę prawną, która stanowi przeszkodę w prowadzeniu przez tę agencję działań w zakresie ratownictwa morskiego i repatriacji.

Panie i panowie! Bez współpracy z państwami pochodzenia nie będziemy w stanie efektywnie zarządzać przepływami migracyjnymi. Eksperymentalne rozwiązania, takie jak współpraca pomiędzy Hiszpanią i Senegalem, przyniosły niezwykle pozytywne rezultaty i należy je wprowadzać na szczeblu europejskim.

Wzywamy zatem Komisję do uwzględnienia współpracy kwestii imigracji we wszystkich umowach, które podpisuje z państwami trzecimi, a także do zorganizowania we współpracy z tymi państwami kampanii informacyjnych dotyczących zagrożeń związanych z nielegalną imigracją.

Agencji Frontex należy zapewnić możliwość rozszerzania zakresu porozumień roboczych oraz podejmowania współpracy z państwami pochodzenia zgodnie z jej określonymi potrzebami. Ważne jest także, aby zbadać kanały współpracy z organizacjami regionalnymi, takimi jak Mercosur czy Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej, które funkcjonują zgodnie z zasadą swobodnego przepływu osób.

Panie i panowie! Powinniśmy pamiętać, że agencja Frontex i system Eurosur nie stanowią panaceum, ale cenne instrumenty europejskiej polityki migracyjnej, której ostatecznym celem jest, żeby imigracja stanowiła jeden z czynników rozwoju nie tylko dla krajów przyjmujących imigrantów i krajów pochodzenia imigrantów, ale przede wszystkim dla samych imigrantów.

Imigracja nie może już dłużej stanowić śmiertelnej pułapki. Powinniśmy podjąć działania mające na celu zapewnienie, żeby imigracja przestała być koniecznością, a stała się prawem i następstwem osobistego wyboru.

  Jacques Barrot, wiceprzewodniczący Komisji. − (FR) Panie przewodniczący! Chciałbym oczywiście pochwalić sprawozdanie w sprawie oceny i przyszłego rozwoju agencji Frontex oraz systemu Eurosur. Jestem wdzięczny panu posłowi Moreno Sánchezowi.

Parlament Europejski nieustannie wspiera agencję Frontex, od czasu jej powołania, zwłaszcza pod względem zapewniania zasobów finansowych. Cieszę się, że gotowość udzielania tej agencji takiego wsparcia została ponownie potwierdzona na tak istotnym etapie jej istnienia, w okresie kiedy rozważamy możliwość rozszerzenia jej mandatu.

Niemal wszystkie punkty poruszone w tym sprawozdaniu odzwierciedlają treść naszych komunikatów i całkowicie się z nimi zgadzam. Przykładowo, odnotowuję szczególnie zwrócenie się do Komisji, aby przedstawiła propozycje dotyczące rozszerzenia mandatu agencji Frontex, wezwanie do stałego patrolowania obszarów wysokiego ryzyka oraz konieczność zapewnienia skutecznej europejskiej solidarności w okresie, w którym nasze granice wymagają nadzoru. Jednakże kilka kwestii wymaga wyjaśnienia.

Obecnie państwa członkowskie zapewniają sprzęt techniczny na zasadzie dobrowolności. Komisja kilkakrotnie nalegała, by państwa członkowskie wypełniały swoje zobowiązania w celu zapewnienia, żeby sprzęt był rzeczywiście udostępniany do celów realizacji wspólnych działań, zwłaszcza w strefach wysokiego ryzyka.

Jednakże doświadczenia zdobyte w tym roku pokazują, że udostępnianie dostatecznej liczby statków jest nadal problemem. Należy zatem rozważyć inne rozwiązania. Takie rozwiązania mogłyby obejmować, np. nałożenie na państwa członkowskie obowiązku udostępnienia agencji Frontex sprzętu określonego rodzaju lub uprawnienie agencji Frontex do wynajmowania lub zakupu własnego sprzętu. Będzie to kluczowa kwestia, którą trzeba będzie zbadać w ramach wniosku, który Komisja przedłoży w sprawie zmiany ram prawnych agencji Frontex.

W tym względzie chciałbym zwrócić uwagę, że wyniki niezależnej oceny mandatu agencji Frontex, określonego w art. 33 rozporządzenia dotyczącego agencji Frontex, opublikowane zostaną w 2009 roku. Właśnie wtedy Komisja przedstawi swoje propozycje dotyczące mandatu agencji Frontex w przyszłości. Taka zmiana mogłaby obejmować wprowadzenie przepisów szczególnych dotyczących wkładu w działania ratunkowe na morzu, udziału w działaniach repatriacyjnych i ściślejszej współpracy z państwami trzecimi.

Panie i panowie! Faktem jest, że Komisja chce zintensyfikować kampanie informacyjne prowadzone przez delegatury Komisji w państwach trzecich, w ramach polityki UE w zakresie stosunków zewnętrznych i na podstawie wspólnej definicji uprawnień i roli agencji Frontex. Komisja rozważy rodzaje wsparcia, które mogłoby być udzielane sąsiednim państwom trzecim.

Jestem jednym z tych, którzy uważają, że gdyby agencja Frontex mogła prowadzić swoje działania w zakresie nadzoru jak najbliżej wybrzeży państw trzecich zapobiegłoby to katastrofom humanitarnym i umożliwiłoby bardziej skuteczne nadzorowanie naszych granic.

W każdym razie jestem wdzięczny Parlamentowi Europejskiemu za to sprawozdanie, które odzwierciedla propozycje Komisji. Chciałbym zatem podziękować państwu za istotne i wszechstronne poparcie, okazane przez Parlament Europejski w odniesieniu do komunikatów Komisji dotyczących agencji Frontex. Uważam, że osiągnęliśmy konsensus pomiędzy instytucjami europejskimi w sprawie kierunków dalszego rozwoju agencji Frontex.

  Tobias Pflüger, sprawozdawca komisji opiniodawczej Komisji Rozwoju. – (DE) Panie przewodniczący! Jakie znaczenie ma agencja Frontex dla rozwoju? Bardzo duże, jak wyjaśnił wyraźnie były specjalny sprawozdawca ONZ ds. prawa do żywności, pan Jean Ziegler w numerze magazynu Le monde diplomatique z marca tego roku. Pan Ziegler napisał „W ten sposób wracamy do kwestii agencji Frontex i hipokryzji komisarzy z Brukseli, którzy z jednej strony, wywołują klęskę głodu w Afryce, a z drugiej, uznają ofiary swojej polityki, uchodźców z obszarów klęski głodu, za przestępców.”

Konkretnym przykładem jest, że UE stosuje politykę dumpingu rolnego, ograniczając w ten sposób możliwość produkcji żywności lokalnie w Afryce, a tym samym powodując, że ludność musi coraz częściej uciekać ze swoich rodzinnych krajów. Kolejnym konkretnym przykładem jest działalność statków-przetwórni z UE, które wyczerpują zasoby w strefach połowowych leżących w strefach zamkniętych państw Afryki. Jesteśmy także świadkami gwałtownej destrukcji tradycyjnych wiosek rybackich, np. na obszarze Sahel, a także w Mali i Gwinei Bissau.

Oznacza to, że w przypadku agencji Frontex mamy do czynienia z instytucją, która fizycznie zamyka dostęp do Europy i organizuje deportacje, bez względu na konwencję ONZ dotyczącą statusu uchodźców. Jednocześnie organizowane są masowe deportacje, jak np. ta z 14 listopada, w ramach której z Wiednia deportowane zostały osoby zatrzymane w 11. państwach członkowskich UE. W sprawozdaniu wiele razy mówi się o „solidarności”. Jednakże solidarność, o której tutaj mowa, nie oznacza solidarności wobec naszych bliźnich uciekających ze swoich krajów, lecz solidarność pomiędzy państwami członkowskimi. Widać wyraźnie czego potrzeba – solidarności z osobami uciekających z powodu nieznośnych warunków życia. Agencji Frontex udaje się jedynie spowodować, że trasy, którymi uciekają tacy ludzie, stają się dłuższe. Powołanie agencji Frontex nie jest żadnym rozwiązaniem. Dlatego jedynym sensownym rozwiązaniem jest zaapelowanie o rozwiązanie Frontexu.

Dlatego wszystkim państwu radzę zapoznać się od czasu do czasu z opiniami z Afryki, takimi jak np. opinia byłej minister kultury i turystyki Mali, pani Aminaty Traore, która powiedziała wyraźnie, że „zasoby ludzkie, finansowe i technologiczne, które Europa wykorzystuje w swojej walce z falą imigracji z Afryki są właściwie środkami stosowanymi przez tę potęgę globalną w wojnie prowadzone przez nią z młodymi ludźmi z afrykańskich miast i wsi, których prawa do edukacji, aktywności gospodarczej, pracy i żywności są kompletnie ignorowane w państwach, z których pochodzą, w ramach tyranii strukturalnego konformizmu.” Uważam, że przesłanie to jest jednoznaczne.

  Przewodniczący. − Jestem pewny, że opinie pani minister turystyki Mali są istotne, ale wolelibyśmy raczej usłyszeć pańską, panie pośle Pflüger.

  Simon Busuttil, w imieniu grupy PPE-DE. – (MT) Na wstępie pragnę podziękować mojemu koledze, panu posłowi Javierowi Moreno Sánchezowi, za sprawozdanie oraz za to, że był gotowy uwzględnić we wnioskach tego sprawozdania nasze pomysły i poprawki. Panie przewodniczący! Sam nie mogę powiedzieć, że jestem zadowolony z agencji Frontex i prowadzonych przez nią działań. Pod koniec lata dyrektor wykonawczy agencji istotnie stwierdził, że misja śródziemnomorska NAUTILUS nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Jak więc mam być zadowolony? Byłoby to absurdem. Od dyrektora wykonawczego Frontexu oczekuję nie tego, że przyzna się do porażki, ale że zaproponuje rozwiązania, dzięki którym agencja Frontex mogłaby odnosić sukcesy i być skuteczna. Chciałbym dodać, że pomimo tego Parlament Europejski ciągle zdecydowanie popiera Frontex, jak podkreślił pan komisarz. Z roku na rok budżet tej agencji jest zwiększany, by zapewnić większą stabilność i efektywność jej misji. Jak możemy doprowadzić do tego, żeby agencja Frontex była bardziej skuteczna? Po pierwsze – tak jest – poprzez rozważenie, jak możemy rozszerzyć jej zakres uprawnień, co zaproponował już pan komisarz i pan poseł sprawozdawca. Powinniśmy także zwiększyć jej skuteczność zastanawiając się, w jaki sposób nakłonić państwa członkowskie do wypełniania obietnic, które złożyły, kiedy zobowiązały się do zapewnienia agencji Frontex sprzętu niezbędnego do realizacji jej misji. W przeciwnym razie będziemy musieli rozważyć także możliwość wyposażenia Frontexowi w jej własny sprzęt. Kolejnym elementem zwiększenia skuteczności tej agencji jest współpraca międzynarodowa. Ostatnio przedstawiciele Parlamentu Europejskiego odwiedzili Senegal, gdzie zapoznali się naocznie z metodami współpracy pomiędzy Hiszpanią i Senegalem. Takie właśnie metody współpracy powinniśmy powielać w innych obszarach i strefach, takich jak region Morza Śródziemnego czy okolice Grecji. Podsumowując, niektórzy twierdzą, że Frontex w pewnej mierze nie przestrzega praw człowieka, lub nie ma mandatu niezbędnego do tego, żeby je przestrzegać. Nie podzielam tej opinii. Uważam, że istotnie, gdyby nie agencja Frontex, utonęłoby lub zginęło o wiele więcej osób, niż miało to miejsce. Pokazuje to, że agencja Frontex robi to co do niej należy, jeśli chodzi o poszanowanie życia ludzkiego i przestrzeganie praw człowieka. Powinniśmy jednak uczynić jeszcze więcej; chcemy, żeby agencja Frontex była w swoich działaniach bardziej skuteczna. Gdyby agencji udało się osiągnąć ten cel, moglibyśmy upiec dwie pieczenie przy jednym ogniu. Po pierwsze, udałoby się nam położyć kres potajemnym podróżom, a po drugie, położyć kres tragediom ludzkim, które są tak powszechne na naszych wodach, co przynosi nam wszystkim hańbę.

  Inger Segelström, w imieniu grupy PSE. – (SV) Panie przewodniczący, panie komisarzu i wiceprzewodniczący Barrot, panie i panowie! Na wstępie chciałabym podziękować panu posłowi Moreno Sánchezowi i komisji za to, że tym razem nasze rozmowy na temat agencji Frontex i systemu Eurosur były konstruktywne; chciałabym im także podziękować za to, że tak dokładnie śledzą działalność Frontexu. Jest to niezbędne ze względu na olbrzymią rzeszę osób, które troszczą się o kierunki dalszego rozwoju agencji Frontex, jeżeli ma ona stanowić mur i fortecę UE, chroniące ją przed resztą świata i ubogimi na całym świecie.

Ostatnio okazało się, że agencja Frontex nie rozumiała, że jednym z jej zadań jest zwalczanie handlu ludźmi. Cieszę się, że obecnie otrzymuję w tej kwestii poparcie i że wyjaśniamy już tę sprawę. Uważam, że wszyscy tu zebrani zgadzają się, że ważne jest, abyśmy w miarę naszych możliwości przyczynili się do położenie kresu sytuacjom, w których ludzie narażają się na niebezpieczeństwa starając się przyjechać do UE. To nie są przestępcy; to biedacy starający się zapewnić swoim rodzinom lepsze warunki życia. Cieszę się również, że otrzymałam poparcie w moich staraniach o rozszerzenie zakresu stosowania przepisów, które mają mieć zastosowanie w odniesieniu do mórz i oceanów, a zwłaszcza do basenu Morza Śródziemnego, w prawie UE i w prawie międzynarodowym.

Nie do przyjęcia jest, żeby rybacy zabierający na pokład uchodźców byli podejrzewani o przemyt; a także brak jasności, co do tego, czy np. powinni mieć możliwość wysadzenia tych uchodźców w najbliższym porcie, lub co do tego, jakie przepisy mają tutaj zastosowanie. Dlatego dobrze się stało, że w przyszłości w ramach programu UE dotyczącego polityki azylowej, uchodźców i migracji rozstrzygnięta zostanie także kwestia, jak w przyszłości możemy lepiej wykorzystać agencję Frontex. Zanim zakończę chciałabym jeszcze złożyć wszystkim posłom, naszej wspaniałej Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, panu przewodniczącemu i panu komisarzowi Barrot życzenia Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku. Dziękuję.

  Adina-Ioana Vălean w imieniu grupy ALDE. – Panie przewodniczący! Na wstępie chciałabym pogratulować sprawozdawcy, panu posłowi Moreno Sánchezowi, tego wyważonego sprawozdania. Jestem wdzięczna, że pan poseł wziął pod uwagę większość moich uwag, nawet tych krytycznych.

Agencja Frontex jest niezbędnym instrumentem polityki imigracyjnej i udowodniła, że jest niezbędna i skuteczna. Niemniej jednak jest nadal zbyt upolityczniona, zbyt zależna od dobrej woli państw członkowskich i od interesów narodowych kreowanych przez opinię mediów i opinię publiczną.

Niezbędne było przypomnienie państwom członkowskim o ich moralnych powinnościach i zobowiązaniach. Niezbędne jest także przypomnienie, że agencja Frontex jest organem pierwszego filaru Wspólnoty. W związku z tym w swych działaniach powinna nie tylko odzwierciedlać podstawowe wartości UE, ale także powinna ona promować te wartości, zwłaszcza w dziedzinie dotyczącej zasadniczych kwestii związanych z migracją i swobodą przemieszczania się.

Jednakże zgodność z prawem jej działań mogłaby zostać poddana w wątpliwość. Po pierwsze, ponieważ koordynacja działań podejmowanych przez Frontex na podstawie danych wywiadowczych opiera się na analizie ryzyka i ocenach zagrożeń dokonywanych zgodnie z zasadą poufności. Oznacza to niewielką przejrzystość i brak kontroli demokratycznej. Po drugie, powierzenie agencji Frontex zadania koordynacji wspólnych działań skutkuje eksternalizacją granic, co z kolei rodzi wątpliwości, czy agencja przestrzega zobowiązań UE dotyczących zasady zapewniania ochrony osobom ubiegającym się o azyl i uchodźcom.

Dlatego apeluję o przeprowadzenie we współpracy z Parlamentem wszechstronnej oceny i wszechstronnego przeglądu działań i odpowiedzialności agencji Frontex. Zwracam się także do Komisji, żeby dokonała pełnej oceny działań agencji Frontex pod kątem ich wpływu na podstawowe wolności i prawa, w tym pod kątem obowiązku zapewnienia ochrony.

Wreszcie, uważam, że dotychczas uwagę poświęcaliśmy zagadnieniom związanym z sytuacją na morzach i oceanach, ale jak już powiedziano, należy zająć się wszystkimi trasami migracyjnymi. Wkrótce szczegółowej uwagi wymagać będą także szlaki lądowe na granicach wschodnich, chociaż raz powinniśmy więc działać z wyprzedzeniem i zająć się tą kwestią, zanim tam również pojawi się zagrożenie.

  Giusto Catania, w imieniu grupy GUE/NGL – (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Uważam, że powinniśmy spróbować sporządzić bilans porażek, które agencja Frontex poniosła w okresie ostatnich trzech lat. Jeżeli to zrobimy, stwierdzimy, że byliśmy ofiarami nasilonej propagandy.

Na granicach prowadzonych było ponad 30 wspólnych operacji, liczba zgonów w ostatnich trzech latach wzrosła, a znaczna część środków, które niestety stale wzrastają, wykorzystywana jest na ochronę granic morskich, chociaż agencja Frontex informuje nas, że tylko 15% imigrantów o nieuregulowanym statusie przybywa do Unii Europejskiej drogą morską. Określajmy ich zatem tym mianem imigrantów o nieuregulowanym statusie. Wiem, że pan komisarz Barrot zgadza się ze mną w tej kwestii, więc nie nazywajmy ich nielegalnymi imigrantami.

Frontex pokazała nam, między innymi, że z broni palnej można korzystać bezkrytycznie, w sposób dowolny. We wrześniu, podczas wspólnej operacji u brzegów Lampeduzy, wybuchło zamieszanie. Pomimo tego, że w sprawozdaniu pana posła Moreno Sáncheza uwzględnione zostały niektóre nasze uwagi, pragnę zwrócić uwagę na te uwagi krytyczne, ponieważ jestem dość pewny, że Parlament może szybko zmienić swoją opinię na temat Frontexu. Niedawno znalazłem się w całkowitej izolacji, kiedy oświadczyłem, że niezbędna jest zmiana mandatu agencji Frontex poprzez położenie nacisku na działania ratunkowe na morzu, a jutro może stanie się to wreszcie opinią ogółu tego Parlamentu.

Jestem nadal krytycznie nastawiony do Frontexu, ponieważ uważam, że w swoich działaniach agencja ta nie przestrzega praw osób ubiegających się o azyl. Zawracanie ludzi na granicach jest przejawem reakcyjnej utopii i uważam, że niezwykle trudno jest ograniczyć naturalną potrzebę mężczyzn i kobiet do swobodnego przemieszczania się. Dziś agencja Frontex jest symbolem „twierdzy Europa” i specyficznym instrumentem militaryzacji naszych granic.

  Johannes Blokland, w imieniu grupy IND/DEM – (NL) Panie przewodniczący! „Twierdza Europa” sięga już kontynentu afrykańskiego, gdzie nielegalni imigranci zatrzymywani są przez władze zanim uda im się dotrzeć do Unii Europejskiej, a zadanie to jest realizowane dzięki finansowemu i logistycznemu wsparciu Unii Europejskiej na rzecz władz lokalnych. W ten sposób europejska pomoc dla państw Afryki stanowiąca próbę przeciwdziałania niepożądanej emigracji do Europy jest skuteczna, ale czy takiej skuteczności oczekiwaliśmy?

Zdaję sobie sprawę, że dzięki ustanowieniu agencji Frontex od śmierci na morzu uratowanych zostało wielu ludzi, ale obawiam się o tych, którzy uciekli ze względów politycznych lub religijnych. Według sprawozdań Amnesty International i Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców ludzie odsyłani są z powrotem do swoich krajów pochodzenia bez żadnej formy dochodzenia. Państwa członkowskie chcą zapobiec korzystaniu przez nielegalnych imigrantów z naszych systemów prawa, i zupełnie słusznie. Pojawia się jednak pytanie natury moralnej, czy takie podejście zapewnia uchodźcom politycznym i innym dostęp do procedur udzielania azylu.

Czy państwa Afryki przestrzegają postanowień traktatu dotyczącego praw uchodźców? W związku z tym apeluję do Komisji i pana komisarza Barrota o uzależnienie udzielenia państwom Afryki pomocy od przestrzegania zasady humanitarnego traktowania uchodźców politycznych zgodnie z konwencją Narodów Zjednoczonych dotyczącą statusu uchodźców. Popieram poprawkę nr 4 do sprawozdania pana posła Moreno Sáncheza.

Panie przewodniczący! Dlatego niezależnie od tego czy nam się to podoba, czy też nie, działalność agencji Frontex rodzi nowe problemy. Dlatego agencja Frontex powinna ponosić pełną odpowiedzialność. Chciałbym zaapelować o poczynienie wkrótce ustaleń, mających na celu zapewnienie w dalszym ciągu uchodźcom politycznym i innym humanitarnego traktowania, ponieważ w jakimś stopniu od tego zależeć będzie powodzenie działań Frontexu.

  Philip Claeys (NI). - (NL) Panie przewodniczący! Miałem zaszczyt sporządzić opinię dotyczącą agencji Frontex w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych, ale opinia ta została odrzucona niewielką większością głosów, ponieważ lewica nie chciała zaakceptować tego, żeby tekst zawierał wyraźne odniesienia do problemów związanych z Libią i Turcją. Proszę zatem wyobrazić sobie moje zdziwienie, a nawet zadowolenie, kiedy zorientowałem się, że później Komisja Wolności Obywatelskich była w stanie wziąć pod uwagę moje uwagi.

Libia jest ważnym krajem tranzytowym nielegalnej imigracji do Europy. Dotyczy to również Turcji z wyjątkiem tego, że Turcja jest także krajem pochodzenia wielu nielegalnych imigrantów. Dlatego niezbędne jest zapewnienie, by państwa te i ich organy kontroli granic współpracowały ściśle z agencją Frontex. W rzeczywistości dotyczy to także umów o readmisji, w przypadku których Turcja od lat zdecydowanie odmawia współpracy. Turcja odmawia podpisania umowy o readmisji, a ponadto nie nadzoruje skutecznie swoich granic z Europą. Od państwa, które pragnie przystąpić do Unii Europejskiej, należałoby oczekiwać większych wysiłków w tym zakresie. To oburzające, że Komisja i Rada nie przypominają Turcji o jej obowiązkach.

Agencja Frontex i system Eurosur stanowią kluczowe instrumenty zwalczania nielegalnej imigracji i mogłyby być wykorzystywane także do zwalczania przestępczości transgranicznej oraz handlu narkotykami, ludźmi i bronią. Bez efektywnego zarządzania wspólnymi granicami zewnętrznymi, Schengen nie będzie w stanie należycie funkcjonować i nie będziemy mogli nawet myśleć o przyjęciu wspólnej polityki imigracyjnej. Nie jest to zatem jedynie kwestia dostępności środków finansowych, ale także, a nawet przede wszystkim, kwestia istnienia woli politycznej. Kiedy słyszę o „twierdzy Europa” z przykrością muszę stwierdzić, że pozostawia to tak wiele do życzenia, że powinniśmy może ukuć wyrażenie „Europa – sito”.

  Carlos Coelho (PPE-DE). – (PT) Panie przewodniczący, panie wiceprzewodniczący Komisji, panie i panowie! Na wstępie muszę pogratulować znakomitej pracy sprawozdawcy, panu posłowi Javierowi Moreno Sánchezowi, a także mojemu koledze, panu posłowi Simonowi Busuttilowi, który występował w imieniu Grupy Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci) i Europejskich Demokratów w roli kontrsprawozdawcy. Obszar pozbawiony granic wewnętrznych nie może funkcjonować bez podziału obowiązków i bez solidarności w zarządzaniu granicami zewnętrznymi. Jest to niezbędne, żeby zajmować się zjawiskami migracji w całościowy i zharmonizowany sposób, zwalczać nielegalną imigrację oraz zarządzać granicami w zintegrowany sposób, wykorzystując wspólnie zasoby fizyczne i ludzkie.

Kontrola granic to nie tylko zapobieganie nielegalnemu przekraczaniu granicy, ale także zajmowanie się innymi elementami przestępczości transgranicznej, w tym zapobieganie terroryzmowi, handlowi ludźmi, przemytowi narkotyków i nielegalnemu handlowi bronią, a tym samym przyczynianie się do zwiększenia bezpieczeństwa wewnętrznego ogółem.

Nie wątpię, że agencja Frontex może odgrywać istotną rolę w realizacji tej zintegrowanej strategii zarządzania granicami UE. Uważam, że po znacznym zwiększeniu budżetu agencji Frontex, czego zawsze domagał się ten Parlament i co popierał pan komisarz Barrot, kolejnym krokiem powinno być dokonanie przeglądu mandatu agencji Frontex w celu wyeliminowania luk prawnych w odniesieniu do działań ratunkowych na morzu, współpracy w działaniach dotyczących odsyłania, a nawet dopuszczenia wykorzystywania sprzętu tej agencji przez państwa trzecie, o czym wspomniał już pan wiceprzewodniczący Barrot.

A zatem popieram zwiększenie roli agencji Frontex, ale stopniowo i zgodnie z rzeczywistymi potrzebami. Zdaję sobie także sprawę, że niezbędna jest optymalizacja wykorzystywania wszystkich systemów i instrumentów nadzoru, przede wszystkim poprzez rozszerzenie ich zakresu stosowania, tworzenie synergii i rozwijania współpracy z innymi agencjami europejskimi, takimi jak Europol, a także z innymi organizacjami międzynarodowymi.

  Marian-Jean Marinescu (PPE-DE) . – (RO) Na wstępie pragnę oświadczyć, że z zadowoleniem przyjmuję koordynowanie przez europejską agencję Frontex, zadania zrealizowanego pod koniec października bieżącego roku przez zespół szybkiej interwencji na granicy (RABIT) na wschodniej granicy Rumunii. Zadanie tego rodzaju, realizowane już po raz trzeci, pokazało jak istotną rolę agencja Frontex odgrywa w zapewnianiu wsparcia państwom członkowskim, których granice państwowe stanowią granice zewnętrzne Unii Europejskiej, a zatem wymagają większej pomocy technicznej i operacyjnej.

Z zadowoleniem przyjmuję także podpisanie na początku bieżącego miesiąca przez agencję Frontex i straż graniczną Gruzji porozumienia, które stanowi istotny krok w kierunku zapewnienia bezpieczeństwa granic i zwalczania nielegalnej imigracji. Długoterminowa strategia dotycząca zarządzania granicami, zaproponowana przez Komisję Europejską, jest pożądana w obecnym okresie, kiedy państwa członkowskie, których granice państwowe stanowią południową granicę zewnętrzną UE, borykają się z poważnymi problemami związanymi z nielegalną imigracją. Strategii tej powinny towarzyszyć wysiłki państw sąsiednich zmierzające do zwiększenie bezpieczeństwa granic. W związku z tym w planach działań stanowiących jeden z elementów europejskiej polityki sąsiedztwa należy promować projekty i pomoc finansową mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa granic państw trzecich.

Jeśli chodzi o ocenę przez Parlament pakietu strategii dotyczących zarządzania granicami UE w dłuższej perspektywie, odnotowuję z przykrością, że debata dotycząca sprawozdań w sprawie agencji Frontex i systemu Eurosur nie zbiegła się z dyskusją na temat propozycji Komisji dotyczących systemu ewidencji wjazdów/wyjazdów, programu rejestracji podróży i elektronicznego systemu zezwoleń na podróż (ESTA), żebyśmy mogli uzyskać ogólną wizję przyszłych zmian w zakresie zarządzania granicami wschodnimi Unii Europejskiej.

  Dushana Zdravkova (PPE-DE) . – (BG) Panie komisarzu, panie i panowie! Od ponad dwóch lat 670 km wybrzeża Morza Czarnego stanowi część wschodniej granicy zewnętrznej Unii Europejskiej.

Udział straży granicznych z Bułgarii i Rumunii w ogólnych projektach i działaniach organizowanych przez agencję Frontex daje dobre rezultaty. Jednakże działania zbrojne pomiędzy Rosją i Gruzją, które miały miejsce w tym roku, oraz stałe napięcia w stosunkach pomiędzy tymi dwoma państwami i ogólna niestabilność w regionie Kaukazu pokazują wyraźnie, że nasza wspólna granica w regionie Morza Czarnego stanowi nadal trudne wyzwanie.

Skuteczne sprostanie tym wyzwaniom wymaga opracowania strategii bezpieczeństwa dla regionu Morza Czarnego, żeby uczynić z tego regionu rzeczywisty obszar bezpieczeństwa i stabilności. Strategia ta powinna mieć na celu zapewnienie udziału kluczowych państw regionu w realizacji projektów i działań prowadzonych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej. Jest to jedyny sposób, w jaki możemy zagwarantować odpowiednią ochronę granic regionu Morza Czarnego i zapewnić spokój naszym obywatelom.

Kolejną ważną inicjatywą, której należy poświęcić więcej zasobów i środków finansowych, nie tylko instytucji europejskich, ale także państw członkowskich, jest intensyfikacja działań w zakresie szkolenia pracowników agencji Frontex zajmujących się logistyką i operacjami agencji. W dzisiejszym świecie ochrona granic obejmuje nie tylko ochronę w znaczeniu fizycznym, ale także realizację działań wymagających dodatkowej wiedzy i dodatkowych umiejętności z wielu dziedzin.

Funkcjonariusze straży granicznych państw członkowskich będą mogli skutecznie realizować zadania, które zostały im wyznaczone, jeśli uzyskają dobrą znajomość prawa międzynarodowego i morskiego oraz azylowego, a także podstawowych praw człowieka.

Chciałabym także oświadczyć, że podzielam opinię sprawozdawcy, pana posła Sáncheza, że niezbędne jest sporządzenie wszechstronnego planu ogólnego, w którym określone zostaną ogólne założenia strategii Unii Europejskiej dotyczącej kontroli granic.

  Rareş-Lucian Niculescu (PPE-DE) . – (RO) Chciałbym podkreślić szczególne znaczenie niektórych ocen zawartych w sprawozdaniu pana posła Moreno Sáncheza i w komunikacie Komisji. Mam tutaj na myśli punkty, gdzie przypomina nam się o wyzwaniu, jakie stanowią trasy migracji przez wschodnie granice lądowe. Dlatego chciałbym zwrócić uwagę, że wschodnie granice Unii Europejskiej wymagają większej uwagi i większych środków.

Faktycznie, według niektórych szacunków około 25% nielegalnych imigrantów przebywających obecnie na terytorium UE pochodzi z krajów położonych po drugiej stronie granicy wschodniej UE i dostało się do UE przekraczając tę granicę. Wschodnia granica zewnętrzna Unii Europejskiej jest nie tylko bardzo długa, ale także nastręcza wielu problemów ze względu na postawę państw sąsiednich. Oprócz problemu nielegalnej imigracji powinniśmy także pamiętać o zagrożeniach związanych z przestępczością zorganizowaną, której podstawowe trasy krzyżują się właśnie na tym obszarze geograficznym.

Jako poseł do PE z Rumunii, która zarządza wschodnią granicą zewnętrzną UE o długości ponad dwóch tysięcy kilometrów chciałbym także zwrócić uwagę, że niezwykle istotne jest, żebyśmy poświęcili tej granicy należytą i pełną uwagę.

  Czesław Adam Siekierski (PPE-DE). – (PL) Panie przewodniczący! Obecnie brak jest ze strony Unii Europejskiej pełnej wizji współpracy dla krajów graniczących ze wschodnią granicą.

Poza celami długofalowymi, jakie Unia Europejska stawia tym państwom powinny zostać określone konkretne cele krótkoterminowe, jak również powinien zostać wprowadzony system ich oceny ze względu na stopień wywiązywania się tych państw z ustalonych zasad współpracy granicznej. W sprawie granic z krajami trzecimi praca FRONTEX-u powinna obejmować środki kontroli handlu ludźmi. Przede wszystkim, we wszystkich strefach wysokiego ryzyka należy ustanowić wspólne stałe, nieprzerwane i operacyjne przez cały rok patrole nadzorujące.

Agencja FRONTEX, będąca podstawowym instrumentem globalnej strategii Unii Europejskiej dotyczącej imigracji, powinna z jednej strony zadbać o uszczelnienie zewnętrznych granic Unii, z drugiej zrobić wszystko, aby nie zostać instrumentem przyczyniającym się do wprowadzenia nowych granic - granic podziału Europy, granic nowych murów.

  Carl Schlyter (Verts/ALE). – (SV) Panie przewodniczący! Doceniam te fragmenty przedmiotowego sprawozdania, które dotyczą świętości życia ludzkiego i tego, że powinniśmy troszczyć się o prawa uchodźców w zakresie readmisji, tzn. prawo do tego, żeby nie zostać odesłanym do kraju, gdzie najprawdopodobniej będzie się traktowanym w niedopuszczalny sposób. Obawiam się jednak, że agencja Frontex stanie się jednym z elementów „twierdzy Europa”.

Moim zdaniem, wydaje się, że nasza wzajemna solidarność w związku z uszczelnianiem granic jest większa niż nasza solidarność z ludźmi, którzy do nas przyjeżdżają. Mamy jakieś błędne wyobrażenie, że Europa przyjmowałaby jakiś nieproporcjonalnie duży procent uchodźców świata. Nie jest to wcale prawdą. To ubogie kraje świata przyjmują o wiele większą liczbę uchodźców. Przyjmujemy jedynie niewielki procent takich ludzi. Uważam także, że całkowicie się mylimy, kiedy rozważamy uwzględnianie postanowień dotyczących readmisji we wszystkich umowach zawieranych z państwami trzecimi.

Najpierw powinniśmy dążyć do rozwoju gospodarczego drogą umów o uczciwym handlu, a następnie może będziemy mieli także mniej uchodźców. Jest to dużo lepsza polityka, zarówno dla nas, jak i dla państw trzecich.

  Jacques Barrot, wiceprzewodniczący Komisji. − (FR) Panie przewodniczący! Wysłuchałem uważnie wszystkich wystąpień. Najpierw chciałbym powiedzieć państwu, że nie mógłbym ze spokojnym sumieniem dopuścić do tego, żeby mówiono, że agencja Frontex jest symbolem „twierdzy Europa”, niedostępnej dla wszystkich osób potrzebujących ochrony lub aspirujących do przybycia do Europy. Jest to całkowicie nieprawdziwe! Jak słusznie stwierdzili panowie posłowie Busuttil i Coelho oraz panie poseł Cederschiöld i Vălean, jasne jest, że agencja Frontex uratowała już życie wielu osobom i nie mogę zaakceptować tego, żeby mówiono, że Frontex jest w jakiejś mierze instrumentem militaryzacji Europy. Nie mogę pozwolić, żeby tak mówiono.

Niemniej jednak prawdą jest, że musimy poczynić postępy. Pani poseł Cederschiöld słusznie zauważyła , że agencja Frontex może nam pomóc w zwalczaniu handlu ludźmi, a pani poseł Vălean zwróciła naszą uwagę na konieczność zajęcia się sytuacją na granicach lądowych i przypomnienia państwom członkowskim o spoczywających na nich obowiązkach.

Należy przyznać, że obecnie 80% przypadków nielegalnych przekroczeń granicy związanych jest z udziałem zorganizowanych przemytników, pozbawionych skrupułów przestępców. Należy zwrócić uwagę, że obecnie za podróż z Libii do wybrzeży Wysp Kanaryjskich ludzie muszą płacić bardzo duże kwoty – dwa, trzy tysiące euro – a ponadto narażać się na niebezpieczeństwo rozbicia statku lub utonięcia zanim dotrą na brzeg. Dlatego nie mogę pozwolić, żeby tak mówiono.

Uważam, że agencja Frontex ma do odegrania pewna rolę, i to pozytywną. Powinniśmy zarządzać naszymi granicami w sposób zintegrowany, o czym wspomniał pan poseł Coelho, a rzeczywiście niezbędne jest teraz rozważenie przyznania agencji Frontex nowego mandatu. Agencja Frontex powinna znaleźć swoje miejsce w ramach tego wszechstronnego podejścia, zgodnie z którym rozwój gospodarczy powiązany jest ze wspólnym zarządzaniem przepływami migracyjnymi. To jest właściwa odpowiedź na państwa pytania.

Chciałbym także przypomnieć państwu, jeżeli wymaga to przypomnienia, że Komisja musi oczywiście przygotować wytyczne dotyczące wspólnych działań na morzu, organizowanych przez agencję Frontex. Eksperci Urzędu Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców oraz Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji będą współpracować z ekspertami z państw członkowskich i agencji Frontex właśnie po to, żeby zapewnić, że Frontex przestrzega postanowień konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, które stanowią, że uratowane osoby należy następnie umieścić w bezpiecznym miejscu – w miejscu, gdzie ich życie nie jest już dłużej zagrożone i gdzie zaspokojone mogą zostać ich potrzeby do czasu podjęcia decyzji dotyczącej ich dalszego losu.

To właśnie chciałem powiedzieć. Jestem w pełni świadomy braków w zasobach agencji Frontex i prawdopodobnie niezbędne będzie albo zmuszenie państw członkowskich, w ten czy inny sposób, do rzeczywistego udostępnienia Frontexowi ich zasobów, albo zapewnienie agencji Frontex własnych zasobów, co biorąc pod uwagę obecną sytuację finansową może być niełatwe.

W każdym razie zakres mandatu agencji Frontex rzeczywiście wymaga rozszerzenia. Agencja Frontex powinna mieć możliwość podejmowania niezbędnej współpracy z państwami trzecimi, z których pochodzą imigranci, żeby móc wspólnie zagwarantować inteligentne, humanitarne monitorowanie nielegalnej migracji, która – powtarzam – odbywa się kosztem osób w niej uczestniczących.

Chciałbym podziękować panu posłowi Moreno; sprawozdanie pana posła jest wyważone i toruje drogę agencji Frontex, która będzie lepiej wyposażona i która jednocześnie, powiedziałbym, będzie nastawiona na ochronę życia ludzkiego. To właśnie mamy na myśli, kiedy myślimy o agencji Frontex. Nie wolno nam o tym zapomnieć. Mówiąc wprost, to właśnie chciałem powiedzieć po uważnym wysłuchaniu wszystkich wystąpień tej debaty i mogę państwu obiecać, że niewątpliwie kiedy będziemy opracowywać wytyczne dla agencji Frontex wezmę kwestie poruszone podczas tej debaty pod uwagę.

  Javier Moreno Sánchez, sprawozdawca. – (FR) Panie przewodniczący, panie komisarzu Barrot! Uważam, że jesteśmy na właściwej drodze. Ci, którzy od wielu lat śledzą proces budowy wspólnej Europy wiedzą, że kiedy Parlament i Komisja idą razem naprzód, Unia Europejska robi postępy.

Uważam, że jesteśmy na właściwej drodze i dlatego chcemy ten proces kontynuować.

(ES) Po pierwsze chciałbym podziękować wszystkim posłom, którzy zabrali dziś wieczorem głos. Uważam, że podczas tej debaty mieliśmy możność wysłuchania różnych opinii, jak w przypadku innych debat, które toczą się w tej Izbie i jak to w się dziej w przypadku demokracji, ale uważam także, że osiągnęliśmy tutaj znaczący konsensus. Oczywiście chciałbym podziękować kontrsprawozdawcom z innych grup politycznych oraz członkom Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, ponieważ wnieśli wkład, który umożliwił nam sporządzenie sprawozdania, które zostało określone tutaj mianem wyważonego, które uważam za w miarę kompleksowe.

Chciałbym także podziękować dyrektorowi wykonawczemu agencji Frontex, panu Ilcce Laitinenowi i zastępcy dyrektora, panu Gilowi Ariasowi, którzy zawsze udostępniali mi informacje, o które ich poprosiłem, a ponadto całemu zespołowi pracowników tej agencji.

Miałem możliwość przekonać się na własne oczy – np. podczas naszej wizyty w Senegalu oraz w siedzibie agencji w Warszawie – że wszyscy mężczyźni i kobiety pracujący w agencji Frontex są bardzo zaangażowani w swoją pracę i w pełni świadomi realizowanych przez siebie zadań. Dlatego zaapelowałem do przewodniczącego Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, pana posła Depreza, żeby we współpracy z Komisją Budżetową zorganizował wysłuchanie, podczas którego urzędnicy agencji Frontex mogliby poinformować nas o tym, co robią.

Nie dotyczy to jedynie operacji. Agencja Frontex osiąga także znakomite rezultaty jeśli idzie o szkolenie urzędników, o czym wspomniał już pan poseł Marinescu, zadania realizowane przez zespół szybkiego reagowania na granicach oraz identyfikację fałszywych dokumentów podróży. Są to niezwykle istotne zadania, o których nieczęsto się mówi. Dlatego zaproponowałem zorganizowanie tego wysłuchania.

Uważam, że powinniśmy omówić szczegółowo dwie koncepcje. Wydaje mi się, że powiedziano tutaj – wspomniał o tym wiceprzewodniczący Komisji oraz wielu z nas – że agencja Frontex powinna funkcjonować w warunkach jak największej pewności prawnej, ponieważ bez takiej pewności często nie może podejmować żadnych działań i znajduje się wtedy w beznadziejnej sytuacji.

Rozważając nowy, zmieniony mandat musimy wiedzieć, jakie czynności urzędnicy agencji Frontex mogą ewentualnie podejmować w przypadku działań ratunkowych na morzu czy repatriacji.

Podsumowując, uważam, że najważniejszą kwestią, co stwierdziliśmy podczas naszych wizyt w różnych krajach, jest etykieta „europejski” oraz duch Europy. Wiele państw woli nazwę „Europa”, a nie nazwę danego państwa, które w przeszłości stanowiło potęgę kolonialną i dlatego nie postrzegają tego państwa jednoznacznie. Uważam to za wartość dodaną. Uważam, że powinniśmy inwestować w agencję Frontex i iść naprzód. Powinniśmy rozważyć tempo wprowadzania niezbędnych zmian i przekonać do tego państwa członkowskie.

  Przewodniczący. − Zamykam debatę.

Głosowanie odbędzie się jutro, w czwartek 18 grudnia 2008 r.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  Cristian Silviu Buşoi (ALDE), na piśmie. – Na wstępie, biorąc pod uwagę dość zachęcające dane liczbowe zgromadzone w ramach oceny działalności tej agencji pragnę wyrazić mój optymizm, jeśli chodzi o przyszłość Frontexu.

Zgadzam się jednak ze sprawozdawcą, że działaniom agencji Frontex powinna towarzyszyć polityka legalnej imigracji, żebyśmy mogli skutecznie zwalczać imigrację nielegalną. Budowa „twierdzy Europa” poprzez skupienie się jedynie na nielegalnej imigracji nie jest rozwiązaniem rozsądnym, ponieważ dopóki istnieć będą znaczne różnice w poziomach rozwoju gospodarczego, dopóty istnieć będzie migracja. Ponadto uznaję konieczność pełnego poszanowania godności ludzkiej i przestrzegania praw podstawowych przy jednoczesnej ochronie naszych granic zewnętrznych, ponieważ jest to jeden z elementów wartości europejskich.

Pragnę także podkreślić znaczenie solidarności pomiędzy państwami członkowskimi. W sytuacji zniesienia kontroli granicznej w strefie Schengen, państwa członkowskie nie powinny uważać się za bardziej niezależne; państwa członkowskie ponoszą wspólną odpowiedzialność za ochronę granic. Dlatego też wszystkie państwa członkowskie powinny zaangażować się w działalność Frontex i zapewnić niezbędne zasoby. Wreszcie, priorytetem powinna być także współpraca z państwami trzecimi w celu zwiększenia skuteczności agencji Frontex.

  Janusz Lewandowski (PPE-DE), na piśmie. – (PL) Funkcjonowanie agencji FRONTEX budzi moje zrozumiałe zainteresowanie, jako że jest to jedyna instytucja unijna ulokowana w Polsce. Wbrew wcześniejszym obawom, związanych z szczelnością granicy wschodniej Unii Europejskiej, główne zagrożenia w zakresie nielegalnej imigracji ujawniły się w basenie Morza Śródziemnego. Jest to więc główny rejon operacyjny agencji FRONTEX. Miałem okazję wizytować Maltę i zlokalizowane tam obozy dla uchodźców z Afryki, więc rozumiem wagę problemu i bezmiar ludzkich nieszczęść kryjących się w desperackich przeprawach przez morze, w kierunku Malty i kontynentalnych wybrzeży Unii Europejskiej.

Nielegalna imigracja jest wspólnym wyzwaniem i wymaga wspólnej strategii oraz wspólnotowych narzędzi. Te narzędzia stwarza FRONTEX od października 2005 roku, a także system nadzoru granic EUROSUR. Rozumiejąc rosnące potrzeby finansowe, Parlament Europejski trzeci rok z rzędu zabiega o zwiększenie budżetu agencji FRONTEX. Jak dotąd, zaangażowanie poszczególnych państw członkowskich w tej materii i rozłożenie ciężarów finansowych, sprzętowych i operacyjnych jest wysoce nierównomierne. Z przyczyn geograficznych i tym samym różnego wyczulenia na problem imigracji, nierównomierne zaangażowanie uczestników wspólnoty europejskiej w zakresie tej wspólnotowej polityki wydaje się trwałą cechą, trudną do przezwyciężenia.

  Bogusław Rogalski (UEN), na piśmie. – (PL) W związku z ryzykiem, jakie niesie ze sobą nielegalna imigracja, Europa potrzebuje bardziej zintegrowanego zarządzania granicami Unii w ramach zharmonizowanego podejścia do zjawisk migracyjnych, obejmującego również organizację legalnej imigracji. Nawet przyjmując, iż do każdego państwa członkowskiego należy kontrola jego własnej granicy, to, ze względu na sytuację na wschodnich jak i na południowych granicach należy podjąć odpowiednią współpracę w celu wspólnego korzystania ze środków materialnych jak i personalnych w celu walki z tymże zjawiskiem.

Odpowiednie wprowadzenie kontroli na granicach pozwolą na ograniczenie przestępczości transgranicznej, przez co wpłyną na podniesienie poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego. FRONTEX oprócz działań mających na celu ograniczanie fali nielegalnych imigrantów powinien również sprzyjać wzmacnianiu globalnego partnerstwa z krajami trzecimi oraz poczynić pewne ustalenia w dziedzinie prawa do azylu.

Nielegalną imigrację cechuje również wysoka liczba przypadków śmiertelnych, do których dochodzi podczas nielegalnego przekraczania granic. Wobec tego faktu należałoby ustanowić w strefach wysokiego ryzyka całoroczne patrole nadzorujące miejsca ryzyka utraty życia. Niezbędne jest utworzenie dwóch odrębnych oddziałów, jeden z nich powinien nadzorować granice lądowe, a drugi morskie, zwracając szczególną uwagę na wykorzystywanie przez migrantów naziemnych szlaków przy granicy wschodniej.

Istnieje również duża konieczność kontynuacji szkolenia personelu uczestniczącego w działaniach FRONTEXu, w celu zwiększenia jego skuteczności oraz profesjonalizmu, jak i utworzenia wspólnego systemu wymiany informacji w celu optymalizacji działań.

PRZEWODNICZY: Rodi Kratsa-TSAGAROPOULOU
Wiceprzewodnicząca