Pełne sprawozdanie z obrad

Poniedziałek, 12 stycznia 2009 r. - Strasburg

15. Plan działania w sprawie mobilności miejskiej (debata)

  Przewodnicząca. – Kolejnym punktem posiedzenia jest pytanie ustne skierowane do Komisji Europejskiej przez pana posła Costę w imieniu Komisji Transportu i Turystyki oraz przez pana posła Galeote’a, w imieniu Komisji Rozwoju Regionalnego, w sprawie planu działania w sprawie mobilności miejskiej (O-0143/2008 – B6-0002/2009).

  Paolo Costa, autor. – (IT) Pani przewodnicząca, pani komisarz, panie i panowie! Pani komisarz Vassiliou! Komisja Europejska, której jest pani urzędnikiem, ogłaszała już kilkakrotnie, że opublikuje swój plan działania w sprawie mobilności miejskiej. Plan ten miał zostać przedłożony Radzie i Parlamentowi jesienią ubiegłego roku. Komisja Europejska złożyła to zobowiązanie w marcu ubiegłego roku, pod koniec podjętych w 2007 r. konsultacji w sprawie zielonej księgi dotyczącej mobilności miejskiej, a następnie w 2007 r. zawarła je w planie działania w sprawie logistyki w przewozie towarów, a w 2008 r. w swoim komunikacie w sprawie strategii na rzecz internalizacji kosztów zewnętrznych i transportu.

Minęło wiele czasu, ale ten plan działania ciągle się nie pojawia. W miarę zbliżania się końca obecnego okresu prawodawczego Komisja Transportu i Turystyki, którą reprezentuję, jest coraz bardziej zaniepokojona, że znaczna część pracy wykonanej w ostatnich kilku latach nie przyniesie żadnych rezultatów. Zwracam się do pani komisarz – czy może mnie pani zapewnić, że ten plan działania jest już gotowy? Czy może pani potwierdzić, że zostanie opublikowany w nadchodzących tygodniach, żeby umożliwić Parlamentowi uzgodnienie jego zaleceń zawartych w rezolucji autorstwa pana posła Racka „W kierunku nowej kultury mobilności”, przyjętej przez tę Izbę w lipcu 2008 r.?

Pani komisarz Vassiliou! Mobilność miejska stanowi niewątpliwe obszar wchodzący w zakres kompetencji organów lokalnych, a także obszar, w przypadku którego kompetencje organów lokalnych mają zawsze pierwszeństwo nad kompetencjami organów krajowych czy wspólnotowych; nie oznacza to jednak, że obszar ten musi być wolny od interwencji ze strony państwa czy Wspólnoty. Kto, jeśli nie Unia Europejska może i powinien określić rolę Wspólnoty w tej sprawie? Kto może i powinien interpretować ograniczenia nałożone zasadą pomocniczości w tym obszarze?

Unikanie przez Komisję Europejską, a tym samym przez Unię Europejską, tej kwestii nie ułatwia rozwiązania problemu transportu miejskiego i mobilności obywateli, czy problemów związanych z zanieczyszczeniem powietrza w miastach; wiemy przecież, że 40% emisji dwutlenku węgla stanowią emisje ze środków transportu miejskiego, a także i to, że 70% pozostałych zanieczyszczeń transportowych stanowią zanieczyszczenia miejskie. Nie ułatwia to ani rozwiązania problemów z bezpieczeństwem ruchu drogowego, a wiemy przecież, że 50% wypadków śmiertelnych ma miejsce w miastach, ani problemów związanych z istnieniem konsumentów – mniej sprawnych obywateli, których mobilność uzależniona jest od dostępności transportu publicznego.

Czy możemy zaakceptować istnienie różnic pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi, czy też pomiędzy poszczególnymi miastami, w zakresie standardów ochrony środowiska miejskiego, w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w miastach i w zakresie standardów dostępności mobilności dla obywateli? Czyż nie są to podstawowe prawa, które Unia Europejska ma pomagać gwarantować wszystkim Europejczykom? W takim razie musimy ustanowić standardy i jednolite minimalne cele, a ponadto najlepsze praktyki i zachęty finansowe. Musimy dążyć do koordynacji i realizacji innowacyjnych projektów oraz opracowywania i rozpowszechniania wiarygodnych i porównywalnych danych statystycznych.

Jeżeli Unia Europejska zmierzy się z tym wyzwaniem, czyż nie ułatwi to realizacji uzupełniających rozwiązań, których państwa członkowskie i społeczności lokalne mają pełne prawo zazdrośnie strzec? Pani komisarz Vassiliou! Możliwe, że za chwilę przedstawi nam pani listę ważnych powodów uzasadniających to opóźnienie, a nawet nieprzedstawienia planu działania w sprawie mobilności miejskiej. Jeżeli chce pani podjąć próbę uzasadnienia, dlaczego nie wypełniono tego zobowiązania, to zanim pani to zrobi, proszę zadać sobie pytanie: czy istnieją rzeczywiste powody, czy tylko zwykłe wymówki? Pani komisarz Vassiliou! Proszę nie przyczyniać się do utrwalenia przekonania, które ostatnio stało się dość powszechne, że Komisja Europejska zaczęła się tak bardzo bać poszczególnych państw członkowskich, że zrezygnowała z rozwiązywania problemów, z jakimi boryka się Europa. W przypadku instytucji takiej, jak Komisja Europejska, która nie została wzmocniona skutecznym sprawowaniem prezydencji francuskiej, byłby to krok samobójczy.

Rezultaty, rezultaty i jeszcze raz rezultaty – oto czego oczekują obywatele Europy i tylko z tego powodu gotowi są. lub jak sądzę, mogliby być gotowi spojrzeć przychylniej na nasze instytucje. Drobny przykład planu działania w sprawie mobilności miejskiej mógłby rzeczywiście ułatwić rozwiązanie tego o wiele większego problemu.

  Androulla Vassiliou, komisarz. − Pani przewodnicząca! Najpierw chciałabym przekazać przeprosiny pana wiceprzewodniczącego Tajaniego za to, że nie może być tutaj dziś z nami. Pan wiceprzewodniczący Tajani jest w Japonii z bardzo ważną misją.

Przejdę od razu do rzeczy. Komisja Europejska jest w pełni zaangażowana w opracowanie polityki Unii Europejskiej w dziedzinie mobilności miejskiej, ponieważ uznaje, że choć odpowiedzialność za mobilność miejską spoczywa przede wszystkim na władzach lokalnych, regionalnych i krajowych, to jednak w przypadku niektórych szczególnych obszarów podjęcie działań na szczeblu europejskim wniosłoby wartość dodaną.

W rzeczywistości, choć wszystkie miasta różnią się od siebie, to jednak wszystkie stoją w obliczu takich samych wyzwań. Trudności z mobilnością miejską są znaczne i stale rosną, dotykając wielu obywateli i przedsiębiorstw borykających się z problemami dotyczącymi bezpieczeństwa ruchu drogowego, ograniczonej dostępności transportu publicznego i zatłoczenia oraz z problemami dotyczącymi zdrowia, wywołanymi zanieczyszczeniem. Żeby zilustrować znaczenie mobilności miejskiej, chciałbym przedstawić państwu kilka liczb: 60% ludności Unii Europejskiej mieszka na obszarach miejskich, a 85% PKB Unii Europejskiej tworzone jest na tych obszarach. Miasta odpowiedzialne są jednak za 40% emisji dwutlenku węgla, a dwie trzecie wypadków drogowych ma miejsce na obszarach miejskich. Wreszcie zatłoczenie stanowiące jeden z największych problemów, z którymi obywatele muszą borykać się codziennie. odpowiedzialne jest za utratę każdego roku około 1% PKB Unii europejskiej.

Zrównoważona mobilność miejska jest zatem podstawowym elementem realizacji naszych celów w zakresie zmian klimatycznych, wzrostu gospodarczego i bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dlatego od 1995 roku Komisja Europejska podejmuje działania w tej dziedzinie w celu wspierana wymiany najlepszych praktyk. Najważniejsze z nich to niezwykle skuteczny, realizowany od 2000 r. program CIVITAS.

Zielona księga z 2007 r. „W kierunku nowej kultury mobilności” określiła wówczas ogólne dziedziny ewentualnych działań uzupełniających na szczeblu UE, mających na celu wspieranie bardziej zielonych i bezpieczniejszych miast oraz bardziej inteligentnego i bardziej dostępnego transportu miejskiego.

Co konkretnie możemy jednak zrobić na szczeblu UE? Możemy wspierać władze lokalne we wdrażaniu polityki UE w odpowiednich obszarach oraz w jak najbardziej efektywnym wykorzystywaniu środków unijnych. Rozpowszechnianie i powielanie innowacyjnych rozwiązań w całej UE może zapewnić władzom możliwość osiągnięcia mniejszym kosztem większej liczby i lepszych rezultatów.

Możemy ułatwić rozwijanie rynków nowych technologii, takich jak np. rynek pojazdów czystych pod względem ekologicznym i energooszczędnych, a także ustanawianie zharmonizowanych standardów dla zakrojonego na szeroką skalę wprowadzania na rynek nowych technologii. Wreszcie UE może podsuwać władzom rozwiązania interoperacyjne i wspierać sprawniejsze funkcjonowanie jednolitego rynku.

Komisja Europejska będzie zatem kontynuować swoje działania, ponieważ uważamy, jak zresztą zdecydowana większość zainteresowanych stron, że możemy wiele zyskać podejmując na szczeblu Unii Europejskiej działania mające na celu wspieranie inicjatyw realizowanych na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym.

A teraz odpowiem na pana pytanie, dlaczego opóźnione zostało przyjęcie planu działania w sprawie mobilności miejskiej. Niestety nie mieliśmy odpowiednich warunków, żeby Komisja Europejska mogła przyjąć ten kompleksowy plan działania jeszcze w 2008 r.

Mój kolega wiceprzewodniczący, pan Tajani, chciałby państwa zapewnić, że nadal dąży do przyjęcia tego planu działania i do opracowania polityki Unii Europejskiej w dziedzinie transportu miejskiego, przestrzegając jednocześnie w pełni zasad pomocniczości i proporcjonalności. Nie jest jednak intencją Komisji Europejskiej, żeby w tym przypadku zaproponować jakieś uniwersalne rozwiązanie; a wprost przeciwnie, chcielibyśmy opracować zestaw instrumentów, w tym praktyczne działania krótko- i długoterminowe, żeby zapewnić miastom narzędzia umożliwiające rozwiązywanie w zintegrowany sposób specyficznych problemów z mobilnością miejską. Władze lokalne będą wtedy decydować o tym, co jest dla nich bardziej odpowiednie zgodnie z ich własnymi celami i potrzebami.

W celu rozwiązania problemów, które mogą nadal występować w odniesieniu do strategicznej roli UE w kontekście mobilności miejskiej, intencją pana wiceprzewodniczącego Tajaniego jest, żeby poprzez konkretne działaniapokazać , w jaki sposób UE może wnieść wartość dodaną i jakość w kwestię mobilności miejskiej w Europie. Na podstawie reakcji na zieloną księgę i wyników wielu rozmów z zainteresowanymi stronami, zidentyfikowanych zostało kilka działań, które podjęte zostaną w późniejszym terminie jeszcze w tym roku.

W celu wspierania innowacyjnych rozwiązań i nowych technologii rozpoczęliśmy już procedurę zaproszenia do składania wniosków, którą zamkniemy do końca marca, a w ramach której zapewnimy do 50% środków na sfinansowanie wybranych projektów. Kiedy w okolicach marca wejdzie już w życie dyrektywa w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów w transporcie drogowym, zainicjujemy opracowanie witryny internetowej służącej ułatwianiu składania wspólnych zamówień na pojazdy ekologiczne.

Jeśli chodzi o informacje i wymianę metod, naszym zamiarem jest uruchomienie w okolicach kwietnia witryny internetowej zapewniającej dostęp do informacji dotyczących europejskich przepisów prawa, finansowania projektów i dobrych praktyk w zakresie mobilności miejskiej. Zastanowimy się także z zainteresowanymi stronami nad przyszłością naszego programu CIVITAS oraz nad tym, jak wykorzystać olbrzymią wiedzę i doświadczenie zgromadzone podczas realizacji działań finansowanych w ramach tego programu.

I wreszcie, aby ułatwić e zdobycie większej wiedzy na temat zrównoważonej polityki mobilności w poszczególnych obszarach przeprowadzimy badanie dotyczące aspektów dotyczących stref zielonych oraz zbadanie możliwości doprowadzenia do większej interoperacyjności systemów transportu publicznego. Zamierzamy także ustanowić sieć ekspertów, którzy rozważą aspekty dotyczące wprowadzenia systemu opłat za korzystanie z dróg miejskich oraz internalizacji kosztów zewnętrznych.

Jestem przekonana, że ten pakiet środków, które wkrótce zostaną podjęte na szczeblu UE zapewni istotną podstawę postępów w dziedzinie mobilności miejskiej.

  Reinhard Rack, w imieniu grupy PPE-DE. – (DE) Pani przewodnicząca, pani komisarz! Z całym szacunkiem należnym Komisji Europejskiej i pani osobiście, nie odpowiedziała pani na pytanie przewodniczącego Komisji Transportu i Turystyki, pana posła Costy. Dała nam pani już w pełni do zrozumienia, wskazując, jak można było już zauważyć w Zielonej księdze w sprawie mobilności w mieście, że potrzebujemy wspólnych europejskich rozwiązań dla problemu, z którym borykają się niemal wszystkie miasta europejskie w tej czy innej formie – w niektórych przypadkach w zupełnie innej, a w innych przypadkach w bardzo podobnej. Wtedy, kilka miesięcy temu, przyjęliśmy to radością, niecierpliwie oczekując przedstawienia przez Komisję Europejską propozycji, które nam obiecano. Obietnice te nie zostały urzeczywistnione i jeżeli swoim wystąpieniem chciała nam pani dać coś do zrozumienia, to teraz odbieram to tak: nie będzie kompleksowego planu działania. Dlaczego nie będzie tego planu?

Jeżeli wierzymy w to, co słyszymy – a słyszymy w tej Izbie i w instytucjach UE niejedno – oznacza to, że jedno państwo członkowskie, a może kilka państw członkowskich, wywołało niestety obawy Komisji Europejskiej pod pretekstem, że istnieje prawdopodobieństwo naruszenia zasady pomocniczości. W swoich propozycjach Parlament Europejski stwierdził wyraźnie, że nie zamierza naruszać zasady pomocniczości. Podkreśliła pani po raz kolejny, że nie zamierza pani przedstawiać jednolitego planu, który odpowiadałby wszystkim, ale nieprzedstawianie żadnego planu nie jest rozwiązaniem. Zróbmy ten krok, dotrzymajmy tej obietnicy! Ponownego wyboru Komisji Europejskiej nie zagwarantuje, ani nierobienie niczego, ani uważanie, żeby nie urazić jednego czy kilku państw członkowskich, a wprost przeciwnie, ponowny wybór zostanie zagwarantowany, jeżeli przedłożone i przedstawione zostanie jakieś pozytywne rozwiązanie.

  Gilles Savary, w imieniu grupy PSE. – (FR) Pani przewodnicząca, pani komisarz! Właśnie poparła pani naszą inicjatywę, którą jako Parlament Europejski planujemy podjąć w tej sprawie. Właśnie powiedziała nam pani, że z oczywistych względów, to znaczy, ze względu na znaczenie transportu miejskiego dla dziedziny transportu w ogóle, a także ze względu na cele europejskiego planu przeciwdziałania zmianom klimatycznym, Unia Europejska nie może sobie pozwolić na to, żeby nie zainteresować się transportem miejskim. Przed panią podjął inicjatywę przedstawienia zielonej księgi pan Barrault, obiecując plan działania. Nie może pani dzisiaj pozbawiać nas tego planu działania i informować nas, że wdraża pani ten plan cichaczem, bez obrad Parlamentu, bez kontroli ze strony Parlamentu, bez żadnej widoczności.

Właśnie dlatego udało mi się nakłonić moich kolegów posłów, za co muszę im podziękować, a zwłaszcza panu posłowi Rackowi, który wykonał olbrzymią ilość prac przygotowawczych, do wyrażenia zgody na to, żeby Parlament Europejski zrobił coś całkiem niezwykłego i jeszcze w tej kadencji opracował w formie sprawozdania z inicjatywy własnej plan działania, którego państwo nie chcecie opracować. Ta całkowicie nieortodoksyjna inicjatywa będzie miała istotne znaczenie polityczne, ponieważ obejmować będzie kierowanie pytań do nowego Komisarza ds. Transportu podczas wystąpienia przed Komisją Transportu i Turystki, a zatem zaważy to w istotny sposób na zatwierdzeniu tej osoby przez Parlament Europejski na to stanowisko. Uważam za godne pożałowania, że obecnie Komisja Europejska ulega wszelkim sprzeciwom ze strony każdego z dawnych państw członkowskich.

Właśnie dlatego, że jesteśmy zaniepokojeni takim rozwojem sytuacji, stanowiącym instytucjonalny brak zdecydowania, w ramach którego Komisja Europejska postanowiła nie reprezentować interesów Wspólnoty, a zamiast tego ograniczyć się do działania na szczeblu międzyrządowym, znajdujemy potwierdzenie słuszności naszego dążenia do wynegocjowania planu działania na forum Parlamentu i przedłożenia państwu takiego planu oraz zapewnienia, aby kolejny Komisarz ds. Transportu złożył jednoznaczne zobowiązanie dotyczące dalszych działań, które muszą zostać podjęte w tej sprawie.

  Jean Marie Beaupuy, w imieniu grupy ALDE. – (FR) Pani przewodnicząca, pani komisarz! Z całym szacunkiem należnym pani stanowisku i pani osobiście chciałbym, jeśli mi wolno, podnieść dwie kwestie w odniesieniu do pani wystąpienia. Starała się pani unikać poruszania tych kwestii i dała pani popis ekwilibrystyczny.

Poinformowała nas pani o tym, jakie poszczególne rozdziały miały pojawić się w przedmiotowym planie działania i uważam, że moi koledzy posłowie i ja sam możemy być jedynie dumni z tego, że lista ta odzwierciedla większość naszych propozycji. Przedstawiła nam pani zatem dowody na to, że Komisja Europejska dysponuje wszystkimi elementami niezbędnymi, żeby opublikować ten plan działania, ze wszystkimi jego częściami.

Ze swojej strony uważam, że możliwe są trzy powody usprawiedliwiające argumentację zawartą w pierwszym zdaniu drugiej części pani wystąpienia, zgodnie z którą, jeżeli dobrze zrozumiałem tłumaczenie, warunki nie są sprzyjające.

Możliwość numer jeden: czyżbyśmy mieli do czynienia z niedostatkiem informacji merytorycznych w Dyrekcji Generalnej ds. Transportu? Szczegółowe informacje przedstawione przez panią poseł Barrot w kontekście zielonej księgi wydają się sugerować, że wprost przeciwnie, Komisja Europejska dysponuje odpowiednim zasobem informacji merytorycznych.

Możliwość numer dwa: Twierdzi pani, że warunki nie są sprzyjające. Czyżby niektóre państwa członkowskie były przeciwne temu planowi? Pani komisarz! O ile wiem Komisja Europejska działa niezależnie od państw członkowskich. Nie wierzę ani na jotę, że ugięlibyście się państwo pod presją niektórych państw członkowskich.

Możliwość numer trzy: czyżbyśmy mieli do czynienia z różnicą opinii wewnątrz samej Komisji Europejskiej, która to różnica zdań uniemożliwiałaby państwu przedłożenie nam tego planu działania? O mój Boże! Mam nadzieję, że tak nie jest!

No i po czwarte: czyżbyście państwo byli przeciwni przeprowadzeniu debaty z posłami obecnej kadencji Parlamentu Europejskiego, żeby odroczyć debatę do przyszłego roku? Biorąc pod uwagę znakomite sprawozdania, które przyczyniły się do zacieśnienia naszych stosunków z panem wiceprzewodniczącym Barrot w trakcie sporządzania Zielonej księgi, nie śmiem w to uwierzyć.

Pani komisarz! Za kilka tygodni odbędą się wybory. Przedmiotowy plan działania jest według mnie znakomitym przykładem, żeby pokazać naszym obywatelom, że choć Europa przestrzega zasady pomocniczości, to jednak jest w pełni zainteresowana problemami, jakie obywatele mają ze swoim zdrowiem i z innymi podobnymi problemami, które pani wymieniła.

Pragnę wyrazić głębokie ubolewanie z powodu tego opóźnienia i tak, jak moi koledzy posłowie, mam nadzieję, że będą państwo w stanie naprawić tę sytuację jak najszybciej.

  Michael Cramer, w imieniu grupy Verts/ALE. – (DE) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Pani komisarz! Stałe opóźnienia i pani odpowiedź są nie do zaakceptowania. Mamy coraz mniej czasu.

Ruch miejski odgrywa podstawową rolę w kontekście zmian klimatycznych. Ruch ten odpowiada za około 70% emisji gazów cieplarnianych w miastach. Unia Europejska odniesie sukces w realizacji swoich celów dotyczących ochrony klimatu jedynie wtedy, gdy zmieni swoją politykę transportową. Największe potencjał zmian reprezentują miasta, ponieważ 90% przejazdów samochodem w mieście stanowią przypadki przemieszczania się na dystansie krótszym niż sześć kilometrów, to jest na odległość, którą z łatwością można pokonać jadąc tramwajem lub autobusem, bądź też rowerem, a nawet pieszo.

Mam nadzieję, że Komisja Europejska wykorzystała to opóźnienie, żeby rozważyć, jak Unia Europejska może skutecznie pomóc rządom i miastom. Kiedy sprawozdanie jest tak ogólnikowe i tak niewiążące, jak zielona księga czy sprawozdanie pana posła Racka, nie może być mowy o europejskiej wartości dodanej.

Jako Zieloni występujemy o zmianę zasad współfinansowania ze środków Unii Europejskiej w taki sposób, żeby zasady te uwzględniały względy ekologii. Jak dotąd 60% środków unijnych wykorzystanych zostało na wsparcie projektów budowy dróg, podczas gdy jedynie 20% przeznaczone zostało na rozwój transportu publicznego i kolei. Chcemy, żeby przynajmniej 40% tych środków przeznaczanych było na rozwój kolei, jak postanowił Parlament zgodnie z moim sprawozdaniem w sprawie pierwszego pakietu kolejowego.

Po drugie, chcemy żeby środki unijne przyznawane były tylko wtedy, gdy dane miasto przedstawi plan rozwoju mobilności zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju. Po trzecie, oczekujemy podniesienia poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez wprowadzenie ogólnego ograniczenia prędkości do 30 km/godz. i zapewnienie miastom możliwości niezależnego wyznaczania większych ograniczeń prędkości na niektórych drogach.

Rozwiązanie to jest nie tylko korzystne dla klimatu, ale także ograniczy liczbę wypadków, ponieważ co roku na drogach Europy śmierć ponosi 40 tysięcy osób.

  Oldřich Vlasák (PPE-DE). – (CS) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Niewątpliwie wielka szkoda, że nastąpiło opóźnienie w opublikowaniu tego dokumentu i planu działania. Nie zapominajmy, że w Europie 70% ludzi mieszka obecnie w miastach i naszym celem powinno być zapewnienie jak najszybciej transportu miejskiego, który oferowałby większy poziom dostępności i bezpieczeństwa, a w szczególności niezawodności, uwzględniając w o wiele większym stopniu dobro środowiska naturalnego. Dlatego oczekuję, że opublikowany dokument zawierać będzie nie tylko analizę nowych tendencji, ale także ocenę nowych metod i środków, takich jak zdrowsze formy transportu, np. jazda na rowerze czy przemieszczanie się na piechotę. Poszczególne gminy mogłyby wtedy wybrać z tej listy najbardziej realne i odpowiednie dla siebie opcje. Uważam, że jest to podstawowa metoda. Powinniśmy zapewnić wsparcie dla takiego podejścia, pochodzące oczywiście z funduszy strukturalnych, tak, żeby zasoby wykorzystane zostały do realizacji pożądanego celu.

  Monica Giuntini (PSE). – (IT) Pani przewodnicząca, pani komisarz, panie i panowie! Zgadzam się w znacznej mierze z moimi przedmówcami; środowisko miejskie odgrywa w dzisiejszych czasach zasadniczą rolę w życiu nas wszystkich, a nie tylko w życiu mieszkańców dużych miast.

Dane przedstawione przez Komisję Europejską w Zielonej księdze „W kierunku nowej kultury mobilności” pokazują wyraźnie, że 60% Europejczyków mieszka na obszarach miejskich, a także, że obszary te generują znaczny procent europejskiego PKB. Te dane statystyczne przywołała także pani komisarz Vassiliou.

Te dane liczbowe nie uległy w ostatnich miesiącach zmianie i rzeczywiście powinniśmy wziąć pod uwagę narastający problem zatłoczenia ruchem samochodowym w dużych miastach oraz kryzys ekologiczny, które pozostają problemami niecierpiącymi zwłoki, nie możemy także nie dostrzec podjętych ostatnio przez Parlament wysiłków dotyczących pakietu środków w sprawie zmian klimatycznych.

Działania dotyczące mobilności miejskiej podejmowane są w ramach polityki Unii Europejskiej w zakresie rozwoju regionalnego i istnieje cały szereg form finansowania takich działań przez UE: w poprzedniej kadencji Parlamentu, budżet Funduszu Rozwoju Regionalnego zamknął się kwotą dwóch miliardów euro, a na lata 2007-2013 przeznaczone zostało na ten cel około ośmiu miliardów euro. Działania w tym zakresie mogą być także wspierane z Funduszu Spójności.

Dlatego uważam, że kwestią naprawdę istotną dla Unii Europejskiej jest przyjęcie wspólnej polityki, ogólnego planu działania, pamiętając oczywiście o konieczności przestrzegania zasady pomocniczości oraz o niezależności poszczególnych państw członkowskich i organów lokalnych. Korzyści, jakie wypływałyby z przyjęcia takiego podejścia są widoczne gołym okiem i naprawdę trudno jest zrozumieć, dlaczego plan o takim znaczeniu nie został dotychczas opublikowany.

Takie stanowisko wyrażone zostało w pytaniu ustnym złożonym przez przewodniczącego Komisji Transportu i Turystyki, które zostało poparte przez Komisję Rozwoju Regionalnego. Ze względu na to, że kadencja tego Parlamentu dobiega już niemal końca, mam nadzieję, że sprawa ta zostanie rozpatrzona ponownie, a także, że Komisja Europejska rzeczywiście opublikuje plan działania w sprawie mobilności miejskiej, który wywrze tak pozytywne skutki.

  Jan Olbrycht (PPE-DE). – (PL) Pani przewodnicząca! Pani komisarz! Jest rzeczą oczywistą, że problematyka transportu miejskiego ma ogromne znaczenie zarówno dla rozwoju gospodarczego, jak i dla ochrony środowiska. Nie ulega to najmniejszej wątpliwości i nie powinno być w ogóle dyskutowane.

W czasie pracy Parlamentu Europejskiego nad tekstem zielonej księgi pojawiły się natomiast innego typu problemy, o których już tu była mowa, związane przede wszystkim z podziałem kompetencji między władze lokalne, władze narodowe a władze na poziomie europejskim. Pojawiły się wątpliwości czy Unia Europejska powinna zajmować się kwestiami lokalnymi, czy też powinna to pozostawić władzom krajowym i władzom lokalnym.

Chciałem w związku z tym zwrócić Państwu uwagę na to, że w czasie tych debat pojawiło się również pytanie, czy ta zielona księga prowadzi do działań, które w jakimś sensie mają pomagać miastom, czy też prowadzi do działań, które mają zobowiązywać miasta do pewnych działań. Byliśmy zgodni, co do tego, czy powinny być to relacje wsparcia, czy pomocy. Pytanie, które jawi się dzisiaj w świetle spóźnienia – jaki cel miała Komisja Europejska przedstawiając zieloną księgę? Jaki miała długofalowy plan? Czy rzeczywiście chciała podjąć działania bardzo dynamiczne, czy chciała tylko sondować opinię w tej sprawie?

Wydaje się z przebiegu wydarzeń, że po pierwszej bardzo sceptycznej reakcji Komisja co nieco wyhamowała proces dalszych prac i w dalszym ciągu zastanawia się co zrobić z działaniem, które rozpoczęła. Najwyższy czas na jednoznaczne decyzje.

  Saïd El Khadraoui (PSE). - (NL) Pani przewodnicząca, pani komisarz, panie i panowie! Chcę zgodzić się z opiniami wyrażonymi przez moich kolegów i koleżanki posłów przedmówców. Jestem jednak bardzo rozczarowany państwa reakcjami. Powiedzieliście, że oczywiście Komisja Europejska przedstawi kilka propozycji dotyczących mobilności w mieście. Choć jest to oczywiste, według mnie to nie jest to, o co prosiliśmy. Chcemy spójnej wersji planu działania określającego szczegółowo środki i propozycje, które Komisja Europejska przedstawi w najbliższych kilku latach, żebyśmy mogli je omówić nie tylko we własnym gronie, ale także ze społeczeństwem oraz z zainteresowanymi stronami i podmiotami, na których sytuację wdrożenie tych środków i propozycji będzie miało wpływ.

Dlatego chciałbym poprosić państwa, żebyście wreszcie wytłumaczyli się swoim kolegom z tej sprawy, żebyście domagali się, aby po zakończeniu tej debaty rozważonych zostało ponownie kilka kwestii, a także tego, aby jak najszybciej przedstawione zostały jakieś propozycje, a w każdym razie jeszcze przed wyborami i przed ogłoszeniem przez ten Parlament przerwy wakacyjnej.

Jak powiedziało to już wielokrotnie wielu z naszych koleżanek i kolegów posłów, mobilność miejska jest czymś, co w Europie dotyczy każdego z nas. W każdym naszym mieście borykamy się z problemami z mobilnością. Na szczeblu europejskim Unia Europejska może odgrywać bardzo pozytywną rolę w rozwiązywaniu tego problemu i problemów z nim związanych – jako podmiot inwestujący w nowe technologie, jako organ ustanawiający i upowszechniający nowe standardy technologiczne, jako organ władzy, który ma w istocie najlepszą pozycję, aby upowszechniać nowe koncepcje i dobre praktyki, wspierać rozszerzanie planów dotyczących mobilności, uruchamiać nowe mechanizmy finansowania itp.

W świetle powyższego chciałbym zdecydowanie zaapelować do Komisji Europejskiej o ponowne rozważenie swojej reakcji i przedstawienie jak najszybciej planu działania.

  Silvia-Adriana Ţicău (PSE). – (RO) Opracowanie planu działania w sprawie mobilności miejskiej jest dla gmin miejskich Unii Europejskiej sprawą priorytetową. Opracowania polityki europejskiej w tym zakresie oczekuje 67% obywateli Unii Europejskiej.

Co mamy powiedzieć obywatelom Europy?

Koszty wynikające z zatłoczenia ruchem samochodowym w miastach wzrastają do około 1% PKB Unii Europejskiej. Doprowadzenie do spadku poziomu zanieczyszczeń na obszarach miejskich i zmniejszenie zatłoczenia ruchem wymagać będzie dokonania przez nas inwestycji w transport publiczny i w inteligentne systemy transportu.

W zeszłym roku przyjęliśmy sprawozdanie w sprawie wspierania stosowania w transporcie publicznym pojazdów czystych pod względem ekologicznym.

Praga jest miastem stołecznym, które w tym względzie świeci przykładem. W zeszłym roku miasto to zakupiło dla swojego systemu transportu miejskiego autobusy ekologiczne, do czego wykorzystane zostały środki z pomocy państwa.

Wzywam Komisję Europejską, żeby w ramach przeglądu śródokresowego ram dotyczących wykorzystywania funduszy strukturalnych, rozważyła należycie kwestię mobilności miejskiej.

  Androulla Vassiliou, komisarz. − Pani przewodnicząca! Naprawdę doceniam państwa wkład. Oczywiście przekażę państwa uwagi panu wiceprzewodniczącemu Tajaniemu, który, jak wiem, jest oddany tej sprawie.

W istocie opracowanie takiego planu działania uwzględnione zostało w programie prac Komisji Europejskiej na 2009 r. i wiem, że pan wiceprzewodniczący Tajani jest osobiście zaangażowany w osiągnięcie postępów w tej sprawie. Dlatego nie mam wątpliwości, że to, co państwo powiedzieli zostanie wzięte przez pana Tajaniego poważnie pod uwagę. Z tego, co wiem, ocena skutków została wykonana i jak to już powiedziałam, opracowanie planu działania uwzględnione zostało w programie prac legislacyjnych, mam więc nadzieję, że proces ten zostanie zakończony w tym roku.

  Przewodnicząca. – Debata została zamknięta.

Oświadczenia na piśmie (art. 142 Regulaminu)

  Krzysztof Hołowczyc (PPE-DE), na piśmie. – (PL) W zielonej księdze z 2007 roku, Komisja zwraca uwagę na zasadność debaty, dotyczącej potrzeby swojego zaangażowania w problem zwiększenia mobilności w miastach UE, w oparciu o zasadę pomocniczości. Zgodnie z zasadą pomocniczości, Unia podejmuje działania w ramach swoich kompetencji tylko wtedy, gdy jej działanie okazuje się konieczne i gdy stanowi wartość dodaną do działania Państw Członkowskich. Celem zasady pomocniczości jest zapewnienie, że decyzje podejmowane są jak najbliżej obywatela poprzez ciągłe sprawdzanie, czy działanie do podjęcia na poziomie wspólnotowym jest uzasadnione w odniesieniu do możliwości, które istnieją na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym. Będący w procesie ratyfikacji Traktat Lisboński dodatkowo wzmacnia rolę krajów członkowskich w określeniu zasadności angażowania Instytucji UE również na poziomie lokalnym.

W dyskutowanym pakiecie działań możliwych do podjęcia w celu zwiększenia poziomu mobilności w aglomeracjach miejskich często rozdzielnie traktuje się innowacyjne technologie i inteligentne systemy transportu. Te dwa obszary powinny zostać synergicznie zespolone w celu uzyskania efektu zwiększenia przepustowości ulic, poprawy komfortu podróżowania i warunków ruchu, zmniejszenia czasu podróży i zużycia energii, redukcji emisji spalin, redukcji kosztów zarządzania taborem drogowym oraz kosztów związanych z utrzymaniem i renowacją nawierzchni czy wreszcie z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Biorąc pod uwagę powyższe, oparciem dla planu działań Komisji w sprawie mobilności miejskiej będzie ukończenie ratyfikacji Traktatu Lizbońskiego oraz realizacja programu Prezydencji Czeskiej, traktującej priorytetowo wzmocnienie funkcjonalności wewnętrznego rynku transportu UE.