Pełne sprawozdanie z obrad

Poniedziałek, 12 stycznia 2009 r. - Strasburg

16. Zmiana komunikatu w sprawie nadawania – Pomoc państwa dla publicznych podmiotów nadawczych (debata)

  Przewodniczący. – Kolejnym punktem posiedzenia jest pytanie ustne do Komisji zgłoszone przez pana posła Vissera, pana posła Beleta oraz panią poseł Hieronymi w imieniu Komisji Kultury i Edukacji dotyczące zmiany komunikatu w sprawie nadawania – pomocy państwa dla publicznych podmiotów nadawczych (O-0102/2008 – B6-0495/2008).

  Cornelis Visser, autor. − (NL) Pani przewodnicząca, pani komisarz! Szkoda, że z powodu wypadku pani komisarz Kroes nie może uczestniczyć wraz z nami w dzisiejszej wieczornej debacie. Chciałbym przy tej okazji złożyć jej szczere życzenia szybkiego powrotu do zdrowia. Jednak z politycznego punktu widzenia zdecydowanie sprzeciwiam się jej ingerencjom wobec krajowych publicznych podmiotów nadawczych.

W zeszły czwartek wspólnie z panią poseł Hieronymi i panem posłem Beletem zorganizowałem konsultacje dla Grupy Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańskich Demokratów) i Europejskich Demokratów w sprawie komunikatu Komisji dotyczącego publicznych podmiotów nadawczych. Mogę państwu powiedzieć, że spotkały się one ze znacznym zainteresowaniem ze strony sektora i państw członkowskich. Uczestniczyli w nich nawet liczni przedstawiciele Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji. W oczywisty sposób to zagadnienie zajmuje wysoką pozycję w ich programie działań. Dyrektor generalny ds. konkurencji brał udział w całej porannej sesji jako uczestnik panelu.

Pani przewodnicząca! Nie można zaakceptować wniosku Komisji dotyczącego rewizji zasad nadawania przez podmioty publiczne w jego obecnym brzmieniu. Publiczne podmioty nadawcze mają kluczowe znaczenie dla ochrony różnorodności kulturowej i językowej oraz pluralizmu mediów. Zdecydowanie sprzeciwiam się planom Komisji. Przede wszystkim musimy sobie uświadomić, że publiczne podmioty nadawcze są domeną krajową i z tego względu to władze krajowe, a nie Komisja Europejska, powinny określać ich politykę. Jest to również wyraźnie zapisane w protokole w sprawie systemu publicznego nadawania załączonym do traktatu amsterdamskiego. Państwa członkowskie według własnego uznania organizują i finansują publiczne podmioty nadawcze. Plany pani komisarz Kroes stanowią poważne zagrożenie dla zasady pomocniczości oraz swobody przemieszczania się w państwach członkowskich, zastępując je ingerencją europejską. Jestem bardzo zaskoczony, że będąc komisarzem liberalnym opowiada się za tą ścieżką.

Po drugie, jestem zaniepokojony propozycją wykonania uprzedniego badania rynkowego, przeprowadzanego przez niezależny podmiot nadzorujący. Stanowiłoby to znaczne wsparcie dla kanałów komercyjnych. Czy tego właśnie chcemy? Badanie rynkowe nieuchronnie zwiększy poziom biurokracji. Bardzo istotnym pytaniem jest to, czy mniejsi nadawcy będą w stanie zatrudnić dodatkowych pracowników, i kto poniesie związane z tym dodatkowe koszty? Czy rachunek powinni zapłacić nadawcy? Czy też może podatnicy? Tej inicjatywy nie da się zrealizować w małych państwach członkowskich. Ponadto badanie jest bardzo szczegółowe, a propozycja – niezbyt elastyczna. W efekcie państwa członkowskie stracą możliwość przyjmowania polityki i procedur pasujących do ich systemów krajowych. Co więcej, należy zadać pytanie, czy uprzednia ocena skutków rynkowych i publiczna ocena nowych usług nie zapewni zbyt wielkiej przewagi konkurentom komercyjnym.

Po trzecie, propozycja niepokoi mnie, ponieważ systemy nadawania przez podmioty publiczne nie są zorganizowane w dokładnie taki sam sposób we wszystkich państwach członkowskich. Istnieją różnice technologiczne, jak również w obrębie systemów nadawania, organizacji i zakresu. Istnieją także różnice językowe i kulturowe. Proponowana w sprawozdaniu zasada uniwersalności z pewnością nie sprawdzi się w tym przypadku, czego wniosek nie uwzględnia.

Po podzieleniu się swoimi obawami chciałbym krótko przedstawić przebieg konsultacji, zorganizowanych w zeszły czwartek przez grupę PPE-DE, w trakcie których spotkaliśmy się z bardzo pozytywnym nastawieniem Komisji. Komisja przyznała, że wnioski są prawdopodobnie zbyt szczegółowe, a treść wymaga przeredagowania. Dyrektor generalny poinformował mnie, że istnieje możliwość przesunięcia komunikatu na termin po 5 marca, którego to dnia Komisja Kultury, Mediów i Sportu organizuje drugi etap konsultacji w tej sprawie. Po pierwszych konsultacjach dyrektor generalny stwierdził, że być może Komisja będzie zmuszona przygotować w oparciu o otrzymane przez nią nowe informacje nową wersję, zanim przedłoży ostateczną wersję swojego komunikatu. To był doskonały rezultat.

Jak pani przewodnicząca rozumie, jestem przyjemnie zaskoczony tymi deklaracjami. Oznacza to przecież, że Komisji otwierają się oczy i jest ona gotowa wysłuchać opinii sektora, państw członkowskich i Parlamentu. Doskonale!

Chciałbym zadać Komisji kilka dodatkowych pytań. Przede wszystkim, czy Komisja będzie nalegać na wykonanie uprzedniego szczegółowego badania rynkowego, przeprowadzanego przez niezależny podmiot nadzorujący – pytanie, które być może będzie można przekazać pani komisarz Kroes – czy Komisja jest gotowa zrezygnować ze wspomnianej koncepcji niezależnego podmiotu nadzorującego i uprzedniego badania rynkowego, czy też nalega na jej podtrzymanie?

Po drugie, w jaki sposób można zagwarantować bezstronność technologiczną? Czy wniosek nie zakłada dokonania rozróżnienia między obecnymi usługami świadczonymi przez publiczne podmioty nadawcze a nowymi usługami medialnymi?

Po trzecie, nawiązując do stwierdzenia dyrektora generalnego ds. konkurencji, czy Komisja jest skłonna przygotować nową propozycję w oparciu o nowe informacje?

Po czwarte, co Komisja ma zamiar zrobić z orzeczeniem Sądu Pierwszej Instancji w sprawie duńskiego kanału TV2? Czy uwzględni je w nowym wniosku? Jeżeli nie, to w jaki sposób zostanie ono wdrożone?

Moje ostatnie pytanie dotyczy tego, czy Komisja jest skłonna włączyć Parlament w dalszą procedurę i oczekuje dalszej dyskusji z Parlamentem?

Mam nadzieję, że Parlament Europejski, Komisja Europejska i państwa członkowskie będą ze sobą doskonale współpracować, aby uzyskać ostateczną wersję komunikatu.

  Androulla Vassiliou, komisarz. − Pani przewodnicząca! Jak już wspomniano, moja koleżanka, pani komisarz Kroes, uległa lekkiemu wypadkowi i z tego powodu nie może nam dzisiaj towarzyszyć.

W dniu 4 listopada 2008 r. Komisja opublikowała nowy projekt komunikatu w sprawie nadawania, w celu przeprowadzenia do 15 stycznia konsultacji. Podchodzimy poważnie do procesu szerokich konsultacji. Komisja Kultury i Edukacji Parlamentu zaplanowała konsultacje na 5 marca, a – jak już wspomniano – grupa PPE-DE zorganizowała już takie konsultacje w zeszły czwartek; udział w nich wziął dyrektor generalny ds. konkurencji, pan Philip Lowe.

Ten dialog między Komisją a Parlamentem jest istotny. Jesteśmy gotowi do wysłuchania i udzielenia odpowiedzi na państwa pytania. Wiemy również, że Parlament przyjął we wrześniu 2008 roku stanowisko, zgodnie z którym pomoc państwa powinna być udzielana publicznym podmiotom nadawczym w sposób zapewniający realizację ich misji w dynamicznym otoczeniu, z uniknięciem wykorzystywania środków publicznych dla doraźnych celów politycznych i gospodarczych. Jest to zgodne z naszą opinią; zarówno publiczne, jak i prywatne podmioty nadawcze odgrywają istotną rolę. Dwoisty system nadawania stanowi reakcję na medialny krajobraz Europy, który należy zabezpieczyć na wszystkich platformach.

Z tego względu projekt komunikatu w sprawie nadawania dąży do ujednolicenia przypadków udzielania zgody przez Komisję na pomoc państwa, realizowanych od przyjęcia w 2001 r obecnie obowiązującego komunikatu. Projekt zapewnia, że nasze przepisy podążają za szybkimi zmianami w nowym otoczeniu medialnym. Celem procesu unowocześniania komunikatu jest zwiększenie poziomu przejrzystości i pewności prawnej. Projekt komunikatu wyjaśnia, że publiczne podmioty nadawcze dostarczają usługi audiowizualne na wszystkich platformach medialnych, pozostawiając jednocześnie prywatnym podmiotom nadawczym dostateczne zachęty do pozostania na rynku. Gwarancją tego jest tak zwane badanie amsterdamskie, które równoważy zalety i wady usług medialnych finansowanych publicznie na szczeblu krajowym.

Dlaczego prowadzimy takie badania? Ponieważ istnienie takich badań na szczeblu krajowym pozwala uniknąć interwencji ze strony Komisji. Komisja otrzymuje coraz więcej skarg dotyczących wątpliwych przypadków, w których działalność mediów publicznych może nie mieć widocznej wartości dla obywateli, ale gdzie skutki rynkowe wydają się być znaczne. Komisja uważa jednak, że powtarzające się interwencje w tym sektorze byłyby sprzeczne z duchem pomocniczości. Z tego względu chcemy, aby państwa członkowskie przejęły część odpowiedzialności Komisji za nadzór nad wpływem finansowanych publicznie usług medialnych na rynek.

Badanie amsterdamskie zapewni, że nowe usługi medialne świadczone przez publiczne podmioty nadawcze spełnią potrzeby społeczne, demokratyczne i kulturalne widzów i słuchaczy, a jednocześnie do minimum ograniczy spowodowane przez pomoc państwa szkody uboczne dla prywatnych podmiotów nadawczych. Nie możemy się zgodzić, że badanie amsterdamskie wiązałoby się z nieuzasadnionym obciążeniem administracyjnym. Oczywiście, każde badanie wymaga nakładu pracy, ale wymagany przez nas minimalny wysiłek jest rozsądny i konieczny. Po pierwsze, badanie jest przewidziane jedynie w odniesieniu do istotnych i faktycznie nowych usług; w tym zakresie nasz projekt pozostawia szeroki margines swobody państwom członkowskim. Każde państwo członkowskie może podjąć decyzję, czy nowa usługa audiowizualna rzeczywiście wymaga przeprowadzenia badania. Po drugie, projekt zwalnia z badania projekty pilotażowe. Dzięki temu publiczne podmioty nadawcze mogą kontynuować eksperymenty z nowymi mediami, bez konieczności przeprowadzania wstępnych badań. Po trzecie, projekt pozostawia państwom członkowskim pełną swobodę w wyborze odpowiednich procedur i instytucji, mających zastosowanie do badania. Wreszcie należy wspomnieć, że mniejsze państwa członkowskie, na przykład Belgia i Irlandia, już prowadzą takie badania. Rozwiązania zastosowane w tych krajach są proporcjonalne do posiadanych zasobów. Ponieważ badanie jest dość obszerne, nie ma również możliwości naruszenia swobody dziennikarskiej. Badanie wymaga jedynie, aby publiczne usługi medialne spełniały potrzeby społeczne, demokratyczne i kulturalne obywateli, a ich wpływ na rynek był proporcjonalny. Dla zapewnienia niezależności dziennikarskiej stworzyliśmy w projekcie również możliwość, aby badanie, pod pewnymi warunkami, mogło być wykonane przez sam publiczny podmiot nadawczy.

Podsumowując, chciałabym stwierdzić, że badanie amsterdamskie należy postrzegać raczej jako szansę niż jako zagrożenie. Pomoże ono w utrzymaniu pluralizmu mediów w nowym środowisku medialnym, zapewniając sprawiedliwość i pewność zarówno mediom komercyjnym, w tym gazetom internetowym, jak i naszym doskonałym mediom publicznym.

PRZEWODNICZY: MANUEL ANTÓNIO DOS SANTOS
Wiceprzewodniczący

  Ivo Belet, w imieniu grupy PPE-DE. – (NL) Panie przewodniczący, pani komisarz, panie i panowie! Dobry wieczór! Przede wszystkim chciałbym poprosić panią komisarz, aby zechciała przekazać nasze najlepsze życzenia pani komisarz Kroes. Mamy nadzieję, że uda jej się szybko wrócić do zdrowia, gdyż – jak rozumiemy – uległa wypadkowi na śliskiej nawierzchni. Mamy oczywiście nadzieję, że pani komisarz Kroes dołączy do nas tak szybko, jak to będzie możliwe.

Pani komisarz! Oczywiście zgadzamy się z tym, że w imieniu Komisji gwarantuje pani, zarówno obecnie, jak i w przyszłości, jednakowe warunki dla wszystkich podmiotów w dziedzinie usług audiowizualnych, mianowicie zarówno dla publicznych, jak i dla prywatnych podmiotów nadawczych. Ma to kluczowe znaczenie dla zrównoważonej podaży, jak również korzystnie wpływa na jakość.

Jednakże aktualny wniosek Komisji jest diametralnie sprzeczny z tą koncepcją z różnych względów, co już dość jasno przedstawił pan poseł Visser. Na początku chciałbym zgłosić jedną uwagę, pani komisarz, odnoszącą się do zagadnienia poruszonego przez panią przed chwilą. Proponowane przez panią komisarz badanie rynku jest już realizowane między innymi w Belgii. Cóż, w pewnym sensie jest to zgodne z prawdą, ale nie całkowicie. To badanie rynku, czy też analiza wpływu, jest już rzeczywiście w pewnej mierze realizowane, między innymi przez samych nadawców, ale nie w sposób zgodny z warunkami określonymi we wniosku Komisji, które są nieco odmienne.

Chciałbym podzielić się z panią komisarz naszymi wątpliwościami co do wniosku. Główny zarzut dotyczy jego sprzeczności ze strategią lizbońską. Rzeczywiście, obecnie w wielu państwach członkowskich to publiczne podmioty nadawcze wprowadzają i promują innowacje w sektorze mediów. Oczywiście, taka praktyka powinna się utrzymać. Moim zdaniem popełniamy błąd, wspierając podejście administracyjne, które hamuje innowacje. Rozwój nowych platform, szczególnie cyfrowych, obejmujących łącza szerokopasmowe, Internet i tym podobne, jest bardzo kosztowny. Idealnym rozwiązaniem byłoby możliwie jak najszersze rozdzielenie tych inwestycji i rozwijanie ich wspólnie. W takiej sytuacji publiczne i prywatne podmioty nadawcze mogłyby oferować treści na wspólnej platformie, konkurując ze sobą pod względem treści, aby konsumenci mogli odnieść jak największe korzyści.

Proszę nas jednak nie zrozumieć źle. W stu procentach opowiadamy się za konkurencyjnymi stosunkami między publicznymi i prywatnymi podmiotami nadawczymi. Konieczne jest zapewnienie obu stronom możliwości dostarczania treści o wysokiej jakości. W związku z tym oczywiste jest, że publiczne podmioty nadawcze powinny rozliczać się z wydatkowanego przez siebie finansowania publicznego, dzięki któremu funkcjonują, nawet jeżeli uważamy, że są lepsze sposoby robienia tego. W tym kontekście chcielibyśmy przywołać przykład brytyjskiego BBC, w którym zaproponowano porozumienia między różnymi partnerami w zakresie rozwoju, produkcji i dystrybucji. Moim zdaniem to dobry przykład i uprzejmie zachęcam Komisję, aby wspólnie z nami rozpoczęła rozważania idące w tym kierunku.

  Katerina Batzeli, w imieniu grupy PSE. – (EL) Panie przewodniczący, pani komisarz! Zaproponowana przez prezydencję francuską zmiana podstawowych wytycznych w zakresie pomocy państwa dla publicznych podmiotów nadawczych wywołała nadzwyczaj gorącą debatę zarówno na szczeblu krajowym w wielu państwach członkowskich, jak również w odniesieniu do pozycji massmediów na szczeblu europejskim i międzynarodowym.

Jednocześnie jednakże rewizja pakietu telekomunikacyjnego, zasadniczo zmieniająca sposób przyznawania częstotliwości radiowych na szczeblu europejskim oraz kryteria rządzące tym procesem, pokazała, że zasady rządzące finansowaniem usług nadawczych mają obecnie fundamentalne znaczenie dla przyszłego uregulowania bądź deregulacji usług odnoszących się do społeczeństwa informacyjnego, innowacji i usług świadczonych w interesie publicznym i gospodarczym. To właśnie ten problem polityczny zasadniczo musimy rozwiązać.

W sposób oczywisty debata w sprawie pomocy państwa koncentruje się przede wszystkim na tak zwanych publicznych podmiotach nadawczych, określanych przez każde państwo członkowskie, uwzględniając zwłaszcza minimalne zasoby pozostające w ich dyspozycji oraz – w szczególności – przyznaną im istotną rolę świadczenia usług publicznych. O istotnym znaczeniu podmiotów nadawczych wspomina konwencja UNESCO, protokół do traktatu amsterdamskiego oraz komunikat Komisji z 2001 roku. Inaczej mówiąc, istnieje już płaszczyzna, na której w jasny sposób zdefiniowano rolę mediów publicznych.

Jednakże w tej sprawie otwarto debatę na temat pomocy publicznej i musimy uwzględnić niektóre nowe okoliczności, o których już wspomniano, jak również niektóre działania podejmowane umyślnie bądź nie, ze względu na istniejący często brak zrozumienia między podmiotami publicznymi i prywatnymi.

Chciałabym zwrócić uwagę na kilka kwestii: po pierwsze, nie należy mylić kwestii określenia zakresu usług publicznych z zagadnieniem mechanizmu finansowania wybranego w celu świadczenia takich usług. Chociaż dla uzyskania dochodów telewizja publiczna może angażować się w działalność komercyjną, na przykład sprzedaż czasu reklamowego, to niektóre rządy, na przykład rząd francuski, potępiły takie działania i są one zakazywane na mocy prawa krajowego.

Z drugiej strony istotną rolę odgrywają nadawcy komercyjni zobowiązani do świadczenia usług publicznych. Współistnienie usługodawców prywatnych i publicznych stanowi podstawowy element rynku europejskiego.

Na koniec chciałabym zgłosić następującą uwagę: proponowane przez Komisję procedury ex ante, służące kontroli pomocy państwa, powinny budzić nasze obawy, nie tyle ze względu na zawieszenie czy likwidację zasady pomocniczości, lecz ze względu na konieczność zbadania, czy są one zgodne z zasadami pomocy państwa.

Wreszcie chciałabym zauważyć, że problem pomocy państwa dla stacji radiowych i mass mediów powinien być zbadany w kontekście stosunków międzynarodowych, ponieważ organizacje europejskie muszą konkurować z międzynarodowymi molochami, a restrykcyjne prawodawstwo zniweczy osiągnięcia Europy i acquis communautaire.

  Ignasi Guardans Cambó, w imieniu grupy ALDE. – (ES) Panie przewodniczący! Postaram się mówić krótko i oczywiście również muszę na początku wyrazić najlepsze życzenia dla pani komisarz Kroes, mając nadzieję, że szybko wyzdrowieje po swoim upadku. Przynajmniej u nas dojście do budynku zostało wysypane dużą ilością soli, ale, jak widzę, w innych miejscach soli zabrakło.

Prowadzona przez nas debata ma kluczowe znaczenie i z tego względu jej zasadniczym celem końcowym jest zażądanie, zwrócenie się do Komisji o zaangażowanie Parlamentu. To jest powodem naszej debaty: nie chodzi o zakończenie jej tutaj, lecz raczej o zapewnienie, że przed sformalizowaniem komunikatu Komisji faktycznie odbędzie się tutaj debata w tej sprawie i że zostaniemy w nią zaangażowani.

Dlaczego? Ponieważ stawką jest nie tylko nasz model telewizji; zagrożenie jest o wiele większe, ponieważ – co wszyscy wiemy i czego byliśmy w pełni świadomi podczas naszej debaty nad dyrektywą w sprawie audiowizualnych usług medialnych – nadawcy telewizyjni zmienili się; ich działalność polega w rzeczywistości na obróbce treści, którą dostarczają za pomocą platform linearnych bądź nielinearnych, a wszystko doskonale ze sobą współgra w obu dziedzinach. Z tego względu dyskusja w sprawie nadawania publicznego, jakby debata toczyła się w latach 70. lub 80. XX wieku, nie jest już właściwa.

Z drugiej strony wyraźnie widać, że taka debata musi się odbyć, ponieważ obecnie nie wszystko, co jest określane mianem usług publicznych, jest faktycznie usługą publiczną, a wydawanie publicznych pieniędzy na to, co niektóre przedsiębiorstwa telewizyjne z nimi robią, nie zawsze ma sens. Jednakże jednocześnie – i uważam, że to jest główna przyczyna naszych obaw, a jak rozumiem, odnosi się to również do niektórych spośród naszych kolegów posłów – telewizje publiczne są absolutnie niezbędne dla ochrony naszej różnorodności kulturowej i językowej, a w ostatecznym efekcie dla zapewnienia spójności naszych społeczeństw, ponieważ w teorii dążą do osiągnięcia czegoś więcej, niż bezpośredniego zysku.

Z tego względu musimy chronić równowagę finansową. Musimy szukać nowych modeli finansowania; powinniśmy być kreatywni i rozszerzyć tę debatę, ale nie możemy uczynić tego w sposób zagrażający czemuś, co ma kluczowe znaczenie dla naszych społeczeństw – mianowicie naszym obecnym telewizjom publicznym.

  Helga Trüpel, w imieniu grupy Verts/ALE. – (DE) Panie przewodniczący, pani komisarz, panie i panowie! Komisja kierowana przez pana Barroso ogłosiła, że jednym z jej głównych celów politycznych jest rezygnacja z nadmiernej regulacji na szczeblu europejskim. Jednak wnioski przedkładane przez państwa obecnie wywołują u nas wrażenie, że w rzeczywistości wspieracie nadmierną regulację. Zorganizowane w zeszłym tygodniu przez Grupę Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańskich Demokratów) i Europejskich Demokratów konsultacje w wyraźny sposób pokazały, że istnieją poważne wątpliwości dotyczące zakresu, w jakim obecnie wkraczacie we właściwości państw członkowskich. Przedłożony nam wniosek pachnie nadmierną regulacją i nie możemy tego poprzeć.

Prawdą jest, że musimy znaleźć równowagę między możliwościami rozwoju publicznych i prywatnych usług nadawania. Ale oznacza to również – szczególnie w erze cyfrowej – że nadawanie publiczne, oznaczające jakość, różnorodność kulturową, spójność kulturową i społeczną, musi mieć szansę rozwoju w erze cyfrowej. Wymagamy tego z uwagi na strategię lizbońską. Jeżeli nadawcom publicznym nie da się tej szansy, staną się dinozaurami. I wtedy nie będą w stanie dobrze się rozwijać.

Myśląc o naszym kryzysie gospodarczym i finansowym, doszliśmy wspólnie do wniosku, że rynki muszą być uregulowane. Regulacje społeczne i ekologiczne nie oznaczają zajęcia stanowiska wbrew rynkom, lecz opowiedzenie się za sprawiedliwymi rynkami, co oznacza uregulowane rynki. To samo odnosi się do stosunków, w ramach których sektor publiczny i prywatny są w stanie rozwijać się w przyszłości, jeżeli chcemy odnieść sukces w świecie cyfrowym.

  Erik Meijer, w imieniu grupy GUE/NGL. – (NL) Panie przewodniczący! Od 80 lat zadaniem nadawców publicznych jest możliwie jak najszersze informowanie społeczeństwa. Te usługi mogą przetrwać dzięki finansowaniu publicznemu, które można uzyskać za pomocą odrębnej opłaty radiowo-telewizyjnej, powiększonej o ewentualne składki członkowskie w organizacjach nadawców, jak to się dzieje od dłuższego czasu w Holandii.

Oprócz tego w ostatnich dekadach zachęcano sektor publicznych podmiotów nadawczych do samodzielnego zarabiania pieniędzy. Osiąga się to nie tylko dzięki czasowi reklamowemu, ale również dzięki udostępnieniu znacznej części materiałów informacyjnych zebranych przez podmiot nadawczy w formie materiałów dźwiękowych i filmowych. Oczekuje się, że w rezultacie widzowie i słuchacze poczują się bardziej związani, uda się osiągnąć nowe grupy docelowe, a koszty ponoszone przez rząd spadną. To zadanie, którego znaczenie wzrosło z biegiem lat, nie stanowi problemu, o ile stacje komercyjne nie uznają się za poszkodowane.

Z perspektywy kanałów komercyjnych o wiele starszych nadawców publicznych postrzegać można jako konkurentów, którym przyznano poważny atut w postaci zbierania środków z pieniędzy podatników. Obecnie pojawia się pytanie, czy prawo istnienia nadawców publicznych nie powinno przestać wynikać w pierwszym rzędzie z ich użyteczności dla całego społeczeństwa, lecz powinno wynikać z ewentualnego zniekształcenia konkurencji w odniesieniu do kanałów prywatnych. Ponieważ interesy publiczne i prywatne przestały się ścierać, Komisja Europejska spotyka się ze sprzecznymi żądaniami.

Przyszłość nadawców publicznych stanie pod znakiem zapytania, jeżeli ich swoboda manewru zostanie ograniczona z korzyścią dla możliwości czerpania zysków przez przedsiębiorstwa komercyjne. Sytuacja będzie jeszcze gorsza, jeżeli dokona się tego bez zaangażowania naszego Parlamentu, lekceważąc wyraźny sprzeciw 19 spośród 27 rządów państw członkowskich.

W ostatnich latach wielokrotnie zwracałem się do Komisji o rezygnację z tego zgubnego planu. Uwzględniając powszechne obecnie obawy wydaje mi się, że jest to jedyne możliwe rozwiązanie. Ponadto sprawa ta należy do właściwości państw członkowskich, a nie Unii Europejskiej. Popieram pytania zadane przez pana Vissera i innych mówców oraz ich stanowisko.

  Manolis Mavrommatis (PPE-DE). - (EL) Panie przewodniczący, pani komisarz! Jak podkreślali moi koledzy posłowie, którzy zgłosili pytanie ustne, oraz jak opisywali bardziej szczegółowo uczestnicy konsultacji publicznych, które odbyły się w Brukseli w zeszłym tygodniu, wspólnie musimy uznać telewizję publiczną za medium służące dostarczaniu naszym obywatelom takich usług, które w znacznej mierze są zbieżne z obowiązkiem ich funkcjonowania.

Wobec rozwoju nowych technologii i rzeszy pojawiających się codziennie przedsiębiorstw należy chronić dialog publiczny, niezależny organ nadzorujący i różnorodność programową, uwzględniając historię i kulturę każdego państwa członkowskiego.

Komisja musi wspierać nowe metody ochrony interesu publicznego i nadawania publicznego w ramach zdrowej konkurencji.

Przede wszystkim należy wyjaśnić definicję misji publicznej nadawców; potrzebujemy lepszej oceny pomocy państwa, ale jednocześnie, w odniesieniu do przejrzystości, nie możemy nakładać bezsensownych obciążeń administracyjnych i finansowych na państwa członkowskie i publiczne podmioty nadawcze w postaci przeprowadzanej przez Komisję oceny ex ante.

W nowym środowisku mass mediów konieczne jest również przyjęcie skuteczniejszych mechanizmów kontrolnych. Ponadto ze względu na to, że nadawcy publiczni odgrywają kluczową rolę w zachowaniu różnorodności kulturowej i językowej, te wszystkie media, jak również spółki publiczne i telewizje publiczne, mają obowiązek dostarczać programy o wysokiej jakości, a jednocześnie, w ramach konkurencji z innymi podobnymi podmiotami, muszą być w stanie reagować konstruktywnie na wyzwania czasów, nadając relacje z wydarzeń cieszących się powszechnym zainteresowaniem, na przykład igrzysk olimpijskich, piłkarskich mistrzostw świata i tym podobnych. Niestety, obecnie udaje się to w coraz mniejszym stopniu, ponieważ telewizje publiczne nie mogą sobie na to pozwolić, jako że przedsiębiorstwa prywatne dysponują większymi środkami pieniężnymi. W efekcie widzowie nie będą mieli możliwości oglądania relacji z tych wydarzeń równolegle z innymi programami.

Na zakończenie chciałbym również zwrócić uwagę, że oferta obecnie dostępna na rynku i interes mediów komercyjnych w określeniu zakresu właściwości i działań podejmowanych przez nadawców publicznych analogicznie nie jest zbieżna z bardziej ogólnym interesem, oczywiście z nielicznymi wyjątkami, a Komisja musi poważnie wziąć to pod uwagę.

  Maria Badia i Cutchet (PSE). – (ES) Panie przewodniczący, pani komisarz! Ja również chciałabym życzyć pani komisarz Kroes szybkiego powrotu do zdrowia.

Pragnę poczynić kilka ogólnych uwag na temat przeglądu komunikatu w sprawie nadawania. Po pierwsze, chciałabym podkreślić, że uważam ten zainicjowany przez Komisję przegląd za konstruktywny, ponieważ pozwoli on na dostosowanie treści komunikatu z 2001 roku. do zmian, które zaszły zarówno w dziedzinie technologii, jak i prawa wspólnotowego.

Ponadto zachowuje on główny rdzeń komunikatu z 2001 roku, w którym podkreślono kluczowe znaczenie nadawania publicznego dla zagwarantowania jakości demokracji i pluralizmu. Odnoszę się przede wszystkim do zasad, zgodnie z którymi państwa członkowskie powinny określić i wytyczyć zakres i treść licencji na świadczenie usług publicznych, wydawanych przez właściwe organy publiczne, oraz zgodnie z którymi państwa członkowskie powinny mieć swobodę decydowania o modelu finansowania, unikając w ten sposób jakichkolwiek zaburzeń względem swobodnej konkurencji.

Ponadto licencja powinna być przyznawana konkretnemu przedsiębiorstwu bądź grupie w drodze formalnej decyzji, oraz powinien istnieć niezależny zewnętrzny nadzór nad licencją; w tym kontekście chciałabym podkreślić kluczowe znaczenie organów regulacyjnych dla sektora audiowizualnego.

W odniesieniu do najważniejszych uzupełnień do wniosku, z zadowoleniem przyjmuję kontrolę ex ante dostarczania nowych usług przez publiczne podmioty nadawcze, ale tylko pod warunkiem, że uda się zachować odpowiednią elastyczność, aby te mechanizmy kontrolne mogły być dostosowane do modelu instytucjonalnego każdego państwa i przyjmowane stopniowo.

Wreszcie uważam, że konieczne jest przeprowadzenie bardzo szczegółowej oceny możliwości, że niektóre usługi podlegające przepisom dotyczącym publicznych usług audiowizualnych mogą podlegać wynagrodzeniom lub opłatom ze strony korzystających z nich obywateli, uwzględniając zarówno swobodny i powszechny charakter tradycyjnych publicznych usług audiowizualnych oraz ryzyko wykluczenia, pojawiające się wraz z zaakceptowaniem tej metody finansowania. Mam nadzieję, że Komisja uwzględni te uwagi.

  Ieke van den Burg (PSE). - Panie przewodniczący! Wyraźnie widać, że omawiany tutaj problem dotyczy konfliktu między interesem publicznym i jego znaczeniem dla społeczeństwa a wpływem na swobodę konkurencji i funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Granice między nadawaniem publicznym a prywatnym, ale również między innymi mediami, coraz bardziej się zacierają, a w szczególności dotyczy to nowych mediów, na przykład Internetu, iPodów, wiadomości SMS itp.

Jak już niektórzy stwierdzili, nadawcy publiczni często odgrywają rolę pionierów w innowacjach w zakresie usług, ale w sposób oczywisty jest to efekt transgraniczny i występujący między poszczególnymi sektorami mediów. Z tego względu duże znaczenie ma zapewnienie spójności między komunikatem w sprawie nadawania a ogólnymi ramami usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. To ważny problem, którym zajmowaliśmy się w Komisji Gospodarczej i Monetarnej Parlamentu. W szczególności posłowie grupy PSE, należący do tej Komisji, podkreślali znaczenie zapewnienia większego bezpieczeństwa prawnego dla usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym i z zadowoleniem przyjęlibyśmy podejmowanie decyzji dotyczących dyrektywy ramowej i prawodawstwa sektorowego na szczeblu politycznym.

Do 15 stycznia można zgłaszać uwagi w ramach procesu konsultacji dotyczących omawianego obecnie, a przedstawionego przez Komisję projektu komunikatu, i należy ponownie dać wyraźny sygnał, że takie bardziej horyzontalne ramy ogólne byłyby istotnym narzędziem umożliwiającym ulokowanie w szerszym kontekście takich dyskusji, jak ta w sprawie nadawania publicznego.

Należy sprawdzić, kto podejmuje decyzje w sprawie przepisów i jaka równowaga istnieje w przepisach między interesami rynkowymi i publicznymi. Mam nieodparte wrażenie, że celem badania rynku, o którym mowa w komunikacie, jest zapewnienie pierwszeństwa rynkowi i interesom komercyjnym zamiast interesom publicznym. To było naszym zamiarem przy przyjmowaniu nowych horyzontalnych przepisów w sprawie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym.

Jestem trochę zaskoczona, że obecnie grupa PPE-DE tak bardzo koncentruje się na tych szczególnych kwestiach, podczas gdy była dość ostrożna w udzielaniu poparcia dla naszych wniosków o stworzenie bardziej ogólnych ram. Mamy tutaj bardzo wyraźny przykład – również w przypadku nadawania – że jeżeli nie istnieją wyraźne szersze ramy, które w większym stopniu koncentrują się na aspekcie interesu publicznego, dając mu pierwszeństwo, to w tego typu dyskusji zawsze przewagę zdobędą interesy rynkowe.

Korzystając z okazji, chciałabym powtórzyć nasz apel o tworzenie takich ram usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, które powinny horyzontalnie przywrócić równowagę między tymi interesami na korzyść interesu publicznego.

  Emine Bozkurt (PSE). - (NL) Panie przewodniczący! Nadawanie publiczne oznacza pluralizm, różnorodność, różnorodność kulturową w Europie, sedno demokracji – nie wymyśliłam tego, Komisja może to potwierdzić – a publiczne podmioty nadawcze mają znaczenie w skali krajowej. Obecnie pojawiają się plany wprowadzenia badań rynkowych, przeprowadzanych uprzednio, w szczególności wobec nowych działań mediów. Nie wydaje mi się, aby to był dobry pomysł, ponieważ Bruksela nie powinna z góry narzucać, w jaki sposób państwa członkowskie mają organizować swoje usługi publiczne. Moim zdaniem sposób świadczenia usług publicznych powinien być oceniany na szczeblu krajowym i nie jest w tym celu potrzebne żadne obowiązkowe badanie rynku.

Chciałabym również odnieść się krótko do biurokracji. Chociaż opowiadam się za dokładną analizą problemów, to musimy zapewnić, że nie skończy się to zwiększeniem liczby przepisów i kosztów dla poszczególnych państw członkowskich.

Ponadto w odniesieniu do świadczenia usług nie widzę potrzeby wprowadzania rozróżnienia między starymi i nowymi usługami, ponieważ w praktyce granice pomiędzy nimi zacierają się. To nie jest kwestia „albo/albo”; programy telewizyjne są często połączone z nowymi usługami i na odwrót. Zatem, podobnie jak w Europie, te dwie sprawy zazębiają się. Ta sprawa nie dotyczy wyłącznie rynku, odnosi się ona również do społecznego znaczenia naszych publicznych podmiotów nadawczych, które jest powszechnie uznawane, również przez Komisję. Chciałabym dowiedzieć się od Komisji, czy zostanie to uwzględnione w zmienionej wersji komunikatu i czy odpowiedzialność zostanie przyznana w sposób właściwy, czyli państwom członkowskim, nawet jeżeli towarzyszyć jej będą przepisy dotyczące usług świadczonych w interesie ogólnym, które powinny zostać opracowane w porozumieniu z Parlamentem Europejskim i Radą.

  Thomas Mann (PPE-DE). – (DE) Panie przewodniczący! Nadawanie publiczne to nie tylko czynnik ekonomiczny. Uczestniczyłem w konsultacjach zorganizowanych w zeszłym tygodniu w Brukseli przez Grupę Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańskich Demokratów) i Demokratów Europejskich. W trakcie tych konsultacji podkreślono znaczenie informacji oraz różnorodności kulturowej i edukacyjnej Europy. Jeżeli 22 państwa członkowskie sprzeciwiają się zmianie lub intensyfikacji, ponieważ istnieją odmienne warunki ramowe i różne rynki, to całkowicie błędnym podejściem jest dążenie do kompleksowej administracji, czasochłonnej procedury badania, jak na przykład obowiązkowego badania ex ante, czy też interwencji europejskiej za pomocą niesprawnej koncepcji biurokratycznej.

Obecnie istnieją już organy nadzorujące nadawanie publiczne: rady radiowo-telewizyjne. Monitorujemy proces dostosowywania się do zmian technologicznych. Monitorujemy działania podejmowane w celu zapewnienia sprawiedliwej konkurencji. Jestem członkiem takiego organu, jako przedstawiciel Unii Federalistów Europejskich w Hessischer Rundfunk (Rozgłośni Heskiej). Nasza niezależność jest gwarantowana przez prawo. My z kolei jesteśmy całkowicie i słusznie kontrolowani przez społeczeństwo. W ten sposób działa skuteczna polityka medialna.

  Zuzana Roithová (PPE-DE). – (CS) Panie przewodniczący! Władze krajowe zgadzają się z moimi kolegami posłami, że konieczne jest wyjaśnienie przepisów dotyczących pomocy państwa dla nadawania w interesie publicznym. Parlament Europejski już od długiego czasu o to zabiega. Chciałabym jednak zwrócić państwa uwagę również na inne pilne problemy, które Komisja powinna jak najszybciej rozwiązać. Wspomnę o trzech spośród wielu problemów. Po pierwsze, konieczne jest powszechne wprowadzenie wspólnych anten telewizyjnych na potrzeby nadawania cyfrowego, w szczególności w blokach i apartamentach należących do spółdzielni mieszkaniowych, zgodnie z odstępstwem na mocy art. 5 wytycznych w sprawie informacji, ponieważ jest to problem milionów obywateli nowych państw członkowskich, również w Republice Czeskiej. Druga kwestia dotyczy poparcia dla ściślejszej współpracy między krajowymi radami radiowo-telewizyjnymi a instytucjami europejskimi, w celu zapewnienia lepszego stosowania przepisów w sprawie usług publicznych. Po trzecie, konieczne jest usprawnienie koordynacji między krajowymi organami monitorującymi nadawców telewizyjnych w zakresie kar za nadawanie niewłaściwych treści, stanowiących zagrożenie dla rozwoju moralnego dzieci i młodzieży.

  Androulla Vassiliou, komisarz. − Panie przewodniczący! Dziękuję państwu za bardzo owocną dyskusję, którą z pewnością zrelacjonuję mojej koleżance, pani komisarz Kroes.

Chciałabym odnieść się do niektórych uwag zgłoszonych przez państwa. Protokół amsterdamski wskazuje na konieczność zrównoważenia finansowania z pomocą państwa i wpływem na konkurencję. Chcemy, aby państwa członkowskie przejęły w tym zakresie wiodącą rolę, ponieważ w przeciwnym razie będziemy musieli zrobić to w Brukseli na podstawie skarg.

Naszym celem jest zapewnienie państwom członkowskim szerszych możliwości rozwoju usług nadawania publicznego, pod warunkiem przestrzegania przepisów Traktatu w zakresie konkurencji. Usługi nadawania publicznego powinny nadal zapewniać innowację, edukację i oczywiście rozrywkę. Komisja zgadza się z tymi celami.

Do państw członkowskich należy decyzja, w jaki sposób finansować usługi nadawania publicznego. Wyraźnie stwierdzono to w protokole amsterdamskim. Publiczne podmioty nadawcze będą miały swobodę eksperymentowania z nowymi projektami. W projekcie komunikatu wyraźnie określono, że projekty pilotażowe są zwolnione z badań. Zawsze uznawaliśmy możliwość zapewnienia finansowania misji publicznej, obejmującej szerokie spektrum zróżnicowanych i wyważonych programów świadczonych przez nadawców publicznych. Taka sytuacja utrzyma się również w przyszłości.

Komisja chce również zagwarantować współistnienie nadawców publicznych i prywatnych. Celem Komisji jest wspieranie nadawców publicznych, aby mogli oni skorzystać z nowych technologii w celu spełniania społecznych, demokratycznych i kulturalnych potrzeb społeczeństwa.

Badanie amsterdamskie umożliwia państwom członkowskim zapewnienie finansowania dla nowych usług medialnych świadczonych przez publiczne podmioty nadawcze. Stanowi ono ochronę zdolności dotrzymania tempa zmianom w naszym szybko zmieniającym się środowisku medialnym. Jednocześnie w interesie publicznym leży utrzymanie zachęt dla nadawców prywatnych. Dla osiągnięcia celów lizbońskich duże znaczenie mają innowacje ze strony zarówno publicznych, jak i prywatnych podmiotów nadawczych, i nie trzeba podkreślać, że w przyszłości publiczne podmioty nadawcze będą miały wolną rękę w rozpoczynaniu świadczenia dowolnych nowych usług na zasadach komercyjnych bez uprzedniej oceny.

Chciałabym zapewnić państwa, że bardzo poważnie podchodzimy do procesu konsultacji. Dokonamy przeglądu tekstu w celu uwzględnienia uzasadnionych obaw. Zwrócę się do naszych służb o uwzględnienie propozycji Parlamentu i państw członkowskich w trakcie przeglądu projektu.

  Przewodniczący. – Debata została zamknięta.