Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 12 Ιανουαρίου 2009 - Στρασβούργο

20. Τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ - 2007 και 2008 (συνοπτική παρουσίαση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την έκθεση (A6-0507/2008) της κυρίας Gottardi, εξ ονόματος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, για τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ 2007 και 2008 (2008/2244(INI)).

  Donata Gottardi, εισηγήτρια. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, πριν από ακριβώς ένα χρόνο λάβαμε την απόφαση να συνδυάσουμε τις εκθέσεις για τα δημόσια οικονομικά για το 2007 και το 2008. Τουλάχιστον δύο ήταν οι λόγοι γι’ αυτό: για να επισπεύσουμε τη διαδικασία και να λάβουμε υπόψη τις ενδείξεις της συντελούμενης αλλαγής. Δεν γνωρίζαμε το πλήρες μέγεθος των αλλαγών τότε, αλλά ήταν ήδη προφανές ότι αναλύοντας από κοινού τα δύο χρόνια θα επιτυγχάναμε μια πιο ολοκληρωμένη και ακριβή εκτίμηση. Και είχαμε δίκιο! Η έκθεση επί της οποίας θα ψηφίσουμε αύριο ενημερώνεται συνεχώς.

Η στενή σχέση ανάμεσα στα δημόσια οικονομικά και τη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση είναι σαφέστατη. Σκεφθείτε απλώς τους πόρους οι οποίοι χορηγούνται για τη διάσωση των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων και τη στήριξη στον κατασκευαστικό τομέα και λάβετε υπόψη τις εκκλήσεις, κυρίως από μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και την προστασία των πολιτών από τις αρνητικές επιπτώσεις της ύφεσης. Όλα αυτά τα μέτρα υπέπεσαν στην αντίληψη των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών μεμονωμένα, όμως δεν θα πρέπει να υπονομεύσουν ούτε να αποδυναμώσουν την οπτική μας και τη δέσμευσή μας εκ μέρους των μελλοντικών γενεών.

Η έκθεση περιλαμβάνει τουλάχιστον δύο επίπεδα: ένα το οποίο είναι γενικό, σταθερό και ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις και ένα το οποίο αποτελεί ανταπόκριση έκτακτης ανάγκης στην παρούσα κρίση. Η αρχή παραμένει ανέπαφη, ενισχύεται μάλιστα, ότι δηλαδή τα υψηλής ποιότητας, βιώσιμα δημόσια οικονομικά είναι απαραίτητα όχι μόνο για τις χώρες μεμονωμένα αλλά και για τη σταθερότητα της οικονομίας και του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. Όσον αφορά τα εισοδήματα, πρέπει να ληφθούν μέτρα για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, χωρίς ωστόσο να αποδυναμώνεται η αρχή της σταδιακής φορολόγησης, καθώς και για τη μείωση της φορολογικής πίεσης στην εργασία, κυρίως για τους χαμηλούς και μεσαίους μισθούς και συντάξεις. Όσον αφορά τις δαπάνες, η δράση πρέπει να περιλαμβάνει εκτίμηση του πλαισίου, των απαιτήσεων, της σύνθεσης του πληθυσμού, δίδοντας τη δέουσα προσοχή στις πολιτικές που αφορούν το φύλο και τις δημογραφικές αλλαγές. Αντί να θεσπίζουμε μειώσεις αδιακρίτως, στόχος θα έπρεπε να είναι να οργανώσουμε τις δαπάνες, εν μέρει κατανέμοντας εκ νέου τις θέσεις του προϋπολογισμού και εκσυγχρονίζοντας τη δημόσια διοίκηση.

Ένας χρήσιμος τρόπος για κάτι τέτοιο είναι μέσω της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό, μια μέθοδος η οποία προτιμάται και προωθείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εδώ και κάποιο καιρό, αν και απέχει ακόμη από το να καταστεί κανόνας. Αυξάνει τη διαφάνεια και τη συγκρισιμότητα, αναγνωρίζεται πιο εύκολα από τους πολίτες και επομένως δημιουργεί εμπιστοσύνη και ένα αίσθημα συμμετοχής.

Η σημερινή πρωτοφανής αστάθεια απαιτεί αποφασιστική δράση. Αν και η παρέμβαση του δημόσιου τομέα έγινε και πάλι ζωτική και απαραίτητη, δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα ίδια σφάλματα – τα οποία θα ήταν ακόμη πιο ασυγχώρητα. Αντίθετα, θα πρέπει να κατευθύνουμε την κρίση προς ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης το οποίο να είναι πραγματικά βιώσιμο, τόσο περιβαλλοντικά όσο και κοινωνικά.

Όταν μιλάμε για ευρωπαϊκό συντονισμό, θα έπρεπε να σκεφτόμαστε να αποκτήσουμε τη δική μας αντικυκλική διακυβέρνηση, να κινούμαστε από κοινού και προς την ίδια κατεύθυνση, να κλιμακώνουμε τον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής και των φορολογικών παραδείσων και να διασυνδέουμε τα εθνικά μας σχέδια. Όταν παρεμβαίνουμε για να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις, πρέπει να εκτιμάμε τον αντίκτυπο στον ανταγωνισμό, τις συνθήκες ανταγωνισμού επί ίσοις όροις και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, διασφαλίζοντας την εποπτεία, τη λογοδοσία, τους περιορισμούς και τη συνεπή συμπεριφορά. Η αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης επιτρέπει η ελεγχόμενη ευελιξία να χρησιμοποιείται με προσοχή και μακροπρόθεσμη προοπτική.

Οι μακροοικονομικές πολιτικές και οι κοινές επενδύσεις θα πρέπει να εφαρμοσθούν εκ νέου σε στρατηγικούς, προαποφασισμένους τομείς χρησιμοποιώντας μέσα, όπως είναι τα ευρωομόλογα, παρακολουθώντας προσεκτικά την ίδια στιγμή το επίπεδο το οποίο είναι κατώτερο του εθνικού και τα σχέδια περιφερειακής σταθερότητας. Υπήρχε ευρεία συναίνεση για την έκθεση στην Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής γιατί οι περισσότερες πολιτικές ομάδες συμμερίζονταν την άποψη αυτή. Ελπίζω ειλικρινά ότι αυτό αποτελεί το προοίμιο ενός θετικού αποτελέσματος στην αυριανή ψηφοφορία.

  Ανδρούλα Βασιλείου, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, η Επιτροπή χαιρετίζει την έκθεση Gottardi· η ουσία της έκθεσης ταυτίζεται με αυτήν των δύο προηγούμενων εκθέσεων της Επιτροπής για τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ οι οποίες δημοσιεύθηκαν τον Ιούνιο του 2007 και 2008. Η Επιτροπή συμφωνεί επίσης με τις τρεις πιο πρόσφατες τροπολογίες οι οποίες κατατέθηκαν από την εισηγήτρια στις 7 Ιανουαρίου.

Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιβεβαιώνει ότι το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) μέχρι τώρα λειτουργεί κατά τα δέοντα. Συγκεκριμένα, πολλά κράτη μέλη έχουν καταβάλει αξιοσημείωτες προσπάθειες για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους σε σχέση με το Σύμφωνο. Από τη μεταρρύθμιση του ΣΣΑ, έχουν εφαρμοσθεί τόσο τα διορθωτικά όσο και τα προληπτικά μέτρα σε πλήρη συμφωνία με τις διατάξεις του συμφώνου μεταρρύθμισης, ενώ δεν έχει προκύψει ανάγκη επιεικούς εφαρμογής.

Εντούτοις, η έκθεση δίδει έμφαση και στην ιδιαίτερα αρνητική οικονομική προοπτική της ΕΕ και της ευρωζώνης για το 2009. Η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε σημαντικά, σε βαθμό που φέτος μετατρέπεται αναμφίβολα σε ύφεση. Οι συνολικές οικονομικές προοπτικές για το 2010 είναι εξίσου απογοητευτικές, επομένως η Επιτροπή συμφωνεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι είναι πλέον απαραίτητη η στήριξη της ζήτησης με τη χρήση διακριτικών μέτρων δημοσιονομικής πολιτικής.

Παρόλ’ αυτά, η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να διατηρήσει μια βιώσιμη πορεία, διαμορφώνοντας προσδοκίες για λογική επίλυση της κρίσης. Από την άποψη αυτή η Επιτροπή συμμερίζεται τις ανησυχίες του Κοινοβουλίου όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και εξακολουθεί να δίδει έμφαση στην εκτίμησή της.

Μια νέα έκθεση για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα δημοσιευθεί από την Επιτροπή το φθινόπωρο του 2009. Η Επιτροπή συμμερίζεται επίσης την άποψη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι οι δημόσιες δαπάνες πρέπει να αναπροσανατολισθούν προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα των δημόσιων δαπανών σύμφωνα με τη Στρατηγική της Λισαβόνας. Ένας τέτοιος προσανατολισμός πολιτικής αποτελεί πράγματι τμήμα των ολοκληρωμένων πολιτικών κατευθυντηρίων γραμμών που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Το έργο στην Επιτροπή συνεχίζεται για μια πιο συστηματική εκτίμηση της ποιότητας των εξελίξεων των δημόσιων οικονομικών, συμπεριλαμβανομένων των πτυχών κατάρτισης του προϋπολογισμού βάσει της απόδοσης.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τρίτη στις 12 το μεσημέρι.

Γραπτές Δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Silvia-Adriana Ţicău (PSE), γραπτώς. – (RO) Την άνοιξη του 2006 δώδεκα κράτη μέλη τέθηκαν υπό τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Ως αποτέλεσμα της εφαρμογής των συστάσεων και αποφάσεων που εξέδωσε το Συμβούλιο στην περίπτωση χωρών με υπερβολικό έλλειμμα, δυόμιση χρόνια αργότερα ο αριθμός των κρατών μελών τα οποία τίθενται υπό τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος προσεγγίζει το μηδέν. Αυτό το επίτευγμα κατέστη εφικτό χάρη στις ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες το 2006 και 2007. Κατά την περίοδο 2008-2009 αντιμετωπίζουμε μια οικονομική κρίση η οποία έχει ήδη προκαλέσει σε πολλά κράτη μέλη οικονομική ύφεση, αύξηση της ανεργίας και πολυάριθμες χρεωκοπίες εταιρειών, ιδίως ανάμεσα στις ΜΜΕ. Το ευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης προβλέπει μεγάλες δημόσιες επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών μεταφορών και ενέργειας. Τα κράτη μέλη αναπτύσσουν προγράμματα με στόχο τη στήριξη των ΜΜΕ προκειμένου να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Υπό αυτές τις συνθήκες, τα κράτη μέλη της ευρωζώνης, όπως και όλα τα κράτη μέλη, θα δυσκολευθούν να ανταποκριθούν στα κριτήρια σύγκλισης. Πιστεύω ότι πρέπει να εγκριθούν μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες προκλήσεις, όπως είναι η γήρανση του πληθυσμού, η μετανάστευση, η αλλαγή του κλίματος κλπ. Η γεωργία, η παιδεία, η υγεία και οι μετακινήσεις, οι οποίοι είναι βασικοί τομείς της οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ και της ποιότητας ζωής των ευρωπαίων πολιτών, πρέπει να επωφεληθούν από συγκεκριμένες δημόσιες πολιτικές.