Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 12 Ιανουαρίου 2009 - Στρασβούργο

21. Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο, εφαρμογή και επιβολή της οδηγίας 2005/29/ΕΚ για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά και της οδηγίας 2006/114/ΕΚ για την παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήμιση (συνοπτική παρουσίαση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την έκθεση (A6-0514/2008) της κυρίας Weiler, εξ ονόματος της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών, για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο, την εφαρμογή και επιβολή της οδηγίας 2005/29/EΚ για τις αθέμιτες πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά και της οδηγίας 2006/114/EΚ για την παραπλανητική και τη συγκριτική διαφήμιση (2008/2114(INI)).

  Barbara Weiler, εισηγήτρια. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, προτού αναφερθώ στην έκθεσή μου, θα ήθελα να πω για άλλη μια φορά ότι δεν λειτουργήσαμε σωστά με την απόφασή μας να συζητήσουμε τις εκθέσεις ιδίας πρωτοβουλίας. Βλέποντας πώς διεξάγονται οι συζητήσεις – χωρίς διάλογο, χωρίς αντιπαράθεση, χωρίς συγκρούσεις – θεωρώ ότι δεν είναι μια σωστή κοινοβουλευτική συζήτηση και ελπίζω ότι θα το διορθώσουμε αυτό γρήγορα μετά τις ευρωεκλογές.

Παρόλ’ αυτά, θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στους συναδέλφους βουλευτές οι οποίοι δεν είναι παρόντες. Συνεργασθήκαμε εξαιρετικά για την εκπόνηση της έκθεσης. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω την Επιτροπή και τη γραμματεία της επιτροπής.

Πραγματοποιήσαμε πολλές νέες κοινές ανακαλύψεις κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο πλαίσιο της επιτροπής. Η Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών έθεσε συνειδητά τη συζήτηση για την υλοποίηση σχετικά νωρίς στην ημερήσια διάταξη γιατί η προθεσμία υλοποίησης εκ μέρους των κρατών μελών, η οποία ορίσθηκε στα μέσα με τέλη του 2007, μέχρι σήμερα δεν θεωρείται μεγάλο χρονικό διάστημα για μια οδηγία που περιλαμβάνει τεράστια και σημαντικά στοιχεία εναρμόνισης. Εντούτοις, ορισμένα κράτη μέλη δεν έχουν αναλάβει τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο. Σίγουρα, αυτό έχει να κάνει με τη σύνθετη διαδικασία, είναι ενδιαφέρον όμως το γεγονός ότι τρία κράτη μέλη τα οποία δεν το έχουν κατορθώσει είναι εκ των ιδρυτικών κρατών μελών. Επομένως, δεν μπορούμε να εικάζουμε ότι τους λείπουν οι γνώσεις περί ευρωπαϊκού δικαίου. Τρία κράτη μέλη δεν έχουν μεταφέρει ακόμη την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο, τέσσερα την έχουν μεταφέρει πλημμελώς και ανεπαρκώς και τρία κράτη μέλη έχουν λάβει ανακοινώσεις της Επιτροπής οι οποίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε προσφυγή ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Υπάρχουν πολυάριθμες υποθέσεις πλημμελούς μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. Κατά τη διάρκεια της ακρόασής μας διαπιστώσαμε ότι δύο χώρες μετέφεραν την οδηγία με μεγάλη αφοσίωση και δημιουργικότητα, δηλαδή το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστρία. Είναι εφικτό λοιπόν.

Τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς θα έπρεπε να είναι προς το συμφέρον των κρατών μελών. Στόχος της οδηγίας αυτής θα έπρεπε να είναι η διευκρίνιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών και η απλούστευση του διασυνοριακού εμπορίου, η θέσπιση αξιόπιστων και δίκαιων κανονισμών και φυσικά η ενίσχυση της νομικής σαφήνειας.

Ένα πολύ σημαντικό σημείο για μας, ως βουλευτές, ήταν η προστασία των πολιτών και των καταναλωτών από δόλιες πρακτικές. Τούτο ισχύει όχι μόνο για τους καταναλωτές αλλά και για τις μικρές επιχειρήσεις και τους εμπόρους. Στόχος μας, κυρία Επίτροπε, θα έπρεπε ίσως να είναι ο συνδυασμός αυτών των δύο οδηγιών μεσοπρόθεσμα γιατί πολλές μικρές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τις ίδιες οχλήσεις στην εσωτερική αγορά όπως και οι καταναλωτές. Γνωρίζουμε πολλά παραδείγματα, όπως είναι η ενοχλητική διαφήμιση και οι παραπλανητικές και επιθετικές επιχειρηματικές πρακτικές. Όλοι γνωρίζουμε την απάτη του βιβλίου διευθύνσεων η οποία αποτελεί γενικευμένο πρόβλημα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Γνωρίζουμε την απάτη με τη λαχειοφόρο αγορά και πάρα πολλές ακόμη.

Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω την Επιτροπή γιατί θέσπισε ορθώς το νέο σύστημα σάρωσης και αναζήτησης για τις διαφημίσεις αεροπορικών εταιρειών και τόνων κωδωνισμού των τηλεφώνων. Ευελπιστούμε ότι θα εξακολουθήσει να εργάζεται επ’ αυτού. Αναμένουμε ότι θα θέσει σε εφαρμογή πιο ισχυρές πρακτικές δικτύωσης με τα εθνικά γραφεία και θα διασφαλίσει ότι οι μαύρες λίστες δεν υπομονεύονται, καθώς και ότι οι κυρώσεις λειτουργούν πράγματι ως αποτρεπτικοί παράγοντες – ένα εξόχως σημαντικό σημείο για μας ως βουλευτές.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να πω ότι η επιτυχής μεταφορά στο εθνικό δίκαιο απαιτεί συνεργασία ανάμεσα στα κράτη μέλη και τους βουλευτές των εθνικών κοινοβουλίων και τους ευρωβουλευτές, ενώ ευθυγραμμιζόμενη πλήρως με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία αναφέρθηκε εδώ, θα ήθελα επίσης να ταχθώ υπέρ των βουλευτών των εθνικών κοινοβουλίων οι οποίοι ασκούν μεγαλύτερο έλεγχο στις εθνικές τους κυβερνήσεις. Οι δύο αυτές οδηγίες αποτελούν μια καλή αρχή.

  Ανδρούλα Βασιλείου, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω την εισηγήτρια, κυρία Weiler, για την έκθεσή της, το περιεχόμενο της οποίας θα ληφθεί προσεκτικά υπόψη από την Επιτροπή, αλλά και να την ευχαριστήσω για τα σχόλιά της σχετικά με την εν λόγω διαδικασία.

Η Επιτροπή συμφωνεί απολύτως ότι είναι πλέον πολύ σημαντικό τα κράτη μέλη να μεταφέρουν ορθά στο εθνικό τους δίκαιο τις νέες αντιλήψεις οι οποίες θεσπίζονται από την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές αλλά και οι εθνικές αρχές να συνεισφέρουν στην ομοιόμορφη εφαρμογή της οδηγίας σε ολόκληρη την ΕΕ.

Όσον αφορά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο, δύο κράτη μέλη καθυστερούν ακόμη: το Λουξεμβούργο και η Ισπανία· η Επιτροπή παρέπεμψε τις υποθέσεις αυτές στο Δικαστήριο των περσινό Ιούνιο.

Επίσης η Επιτροπή συντόνισε τη συνεργασία σχετικά με τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο προκειμένου να αποτραπεί η εσφαλμένη μεταφορά. Παρόλ’ αυτά, παραμένουν ορισμένα προβλήματα σε έναν περιορισμένο αριθμό χωρών εξαιτίας της απροθυμίας τους να συμμορφωθούν με την πλήρη εναρμόνιση. Για τις περιπτώσεις αυτές η Επιτροπή δεν θα διστάσει να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει.

Η έκθεση αναφέρει την ανάγκη προστασίας όχι μόνο των καταναλωτών αλλά και των ΜΜΕ από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Επί του σημείου αυτού, η Επιτροπή υπενθυμίζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι μια οδηγία πλήρους εναρμόνισης για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές αποτελούσε ήδη εξαιρετικά φιλόδοξη πρόταση η οποία θα είχε αποτύχει αν το πεδίο εφαρμογής της είχε επεκταθεί στις πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων.

Συνάγεται από τη διαβούλευση η οποία οδήγησε στην πρόταση και από τις διαβουλεύσεις στο Συμβούλιο ότι ελάχιστη ήταν η στήριξη για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας ώστε να καλύψει τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές μεταξύ των επιχειρήσεων.

Όσον αφορά τις επιθετικές πρακτικές οι οποίες ρυθμίσθηκαν για πρώτη φορά σε επίπεδο ΕΕ μέσα από την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, θεωρήθηκε ότι τέτοιου είδους πρακτικές προκύπτουν σχεδόν αποκλειστικά στις σχέσεις επιχειρήσεων-καταναλωτών. Οι παραπλανητικές πρακτικές μεταξύ των επιχειρήσεων καλύπτονται ήδη από την οδηγία σχετικά με την παραπλανητική και συγκριτική διαφήμιση. Τέτοιου είδους πρακτικές θα έπρεπε να εξακολουθήσουν να ρυθμίζονται αποκλειστικά από αυτήν την οδηγία.

Όσον αφορά την επιβολή της νομοθεσίας περί προστασίας των καταναλωτών, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να συντονίζει τις δράσεις επιβολής μέσα από το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών.

Στο πλαίσιο αυτό η Επιτροπή σημειώνει τη στήριξη του Κοινοβουλίου για το σύστημα σάρωσης ως μηχανισμό επιβολής. Η Επιτροπή σκοπεύει να αναπτύξει περαιτέρω τον εν λόγω μηχανισμό και έχει σχεδιάσει ένα ακόμη σύστημα σάρωσης για αργότερα φέτος. Σε συνέχεια του αιτήματος του Κοινοβουλίου, η Επιτροπή προσθέτει με χαρά ότι η επικείμενη δεύτερη έκδοση του πίνακα επιδόσεων για τον καταναλωτή θα περιέχει δεδομένα τα οποία συνελέγησαν κατά τις διαδικασίες σάρωσης οι οποίες πραγματοποιήθηκαν μέχρι τώρα.

Δεδομένου ότι η έκθεση αναφέρει την ανάγκη για ενημερωτικές εκστρατείες προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν οι καταναλωτές σχετικά με τα δικαιώματά τους, η Επιτροπή θα ήθελε να ενημερώσει τα μέλη για την πρόσφατη ιστοσελίδα της με τίτλο «Είναι δίκαιο;» η οποία περιλαμβάνει, για παράδειγμα, εκπαιδευτικό υλικό για τη μαύρη λίστα των απαγορευμένων πρακτικών.

Ολοκληρώνοντας, η Επιτροπή θα ήθελε να διαβεβαιώσει το Σώμα ότι θα εξακολουθήσει να συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσει επαρκή και αποτελεσματική επιβολή των οδηγιών σχετικά με τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και την παραπλανητική και συγκριτική διαφήμιση.

Η βάση δεδομένων η οποία περιέχει εθνικά μέτρα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και νομολογία θα συσταθεί φέτος και θα λειτουργεί ως χρήσιμο εργαλείο από την άποψη αυτή.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τρίτη στις 12 το μεσημέρι.

(Σε συνέχεια των σχολίων της κυρίας Weiler, ο Πρόεδρος διάβασε τις διατάξεις του άρθρου 45, παράγραφος 2 του Κανονισμού του Κοινοβουλίου)

Γραπτές Δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Zita Pleštinská (PPE-DE), γραπτώς. – (SK) Οι ευρωπαίοι καταναλωτές έρχονται συχνά αντιμέτωποι με αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και δόλια και παραπλανητική διαφήμιση. Η κατηγορία των ευάλωτων καταναλωτών, στην οποία περιλαμβάνονται κυρίως παιδιά και ηλικιωμένοι πολίτες, είναι περισσότερο εκτεθειμένη στον κίνδυνο της απάτης.

Χαιρετίζω την προσπάθεια της Επιτροπής να συνδράμει τα κράτη μέλη στη μεταφορά στο εθνικό τους δίκαιο μιας οδηγίας η οποία θα συμβάλει στην αύξηση της εμπιστοσύνης τόσο των καταναλωτών όσο και των εμπόρων στις διασυνοριακές συναλλαγές. Η οδηγία θα διασφαλίσει μεγαλύτερη νομική σαφήνεια για τους καταναλωτές και την ίδια στιγμή θα προστατεύει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις από τις επιθετικές και αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.

Η οδηγία αυτή θα είναι ζωτικής σημασίας για τη μελλοντική εξέλιξη των δικαιωμάτων των καταναλωτών στην ΕΕ αλλά και για την πλήρη ανάπτυξη του δυναμικού της εσωτερικής αγοράς. Δεδομένου ότι ορισμένα πράγματα παραμένουν ασαφή κατά τη μεταφορά της εν λόγω οδηγίας, χαιρετίζω την έκθεση της κυρίας Weiler η οποία εφιστά την προσοχή στα προβλήματα που αφορούν τη μεταφορά της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία.

Προκειμένου να είμαστε επιτυχημένοι, οι δικαστικές αρχές θα πρέπει να ενισχύσουν τη διασυνοριακή συνεργασία αναφορικά με τις παραπλανητικές υπηρεσίες βάσεων δεδομένων. Αποδίδω μεγάλη σημασία στις ενημερωτικές εκστρατείες για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των καταναλωτών για τα δικαιώματά τους γιατί αποτελούν καθοριστικό παράγοντα όσον αφορά την παροχή μεγαλύτερης προστασίας στους καταναλωτές. Μόνο ένας καλά ενημερωμένος καταναλωτής είναι σε θέση να εντοπίσει την παραπλανητική διαφήμιση και να αποφύγει την απογοήτευση που αυτή μπορεί να προκαλέσει.

Θεωρώ ότι οι «μαύρες λίστες» θα μας δώσουν τη δυνατότητα να αποκαλύψουμε τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και να απαγορεύσουμε εντελώς την παραπλανητική διαφήμιση.