Pełne sprawozdanie z obrad

Poniedziałek, 12 stycznia 2009 r. - Strasburg

21. Transpozycja, wykonanie i egzekwowanie dyrektyw 2005/29/WE i 2006/114/WE (krótka prezentacja)

  Przewodniczący. – Kolejnym punktem posiedzenia jest sprawozdanie (A6-0514/2008) sporządzone przez panią poseł Barbarę Weiler w imieniu Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów w sprawie transpozycji, wdrażania i egzekwowania dyrektywy 2005/29/WE dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz dyrektywy 2006/114/WE dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej (2008/2114(INI)).

  Barbara Weiler, sprawozdawczyni. − (DE) Panie przewodniczący, pani komisarz, panie i panowie! Zanim przejdę do mojego sprawozdania, po raz kolejny chciałabym stwierdzić, że nie zachowaliśmy się właściwie, podejmując decyzję o debacie nad naszymi sprawozdaniami z inicjatywy własnej. Kiedy obserwuję, w jaki sposób przebiegają te debaty – bez dialogu, kontrowersji, konfliktów – nie wydaje mi się, aby była to właściwa debata parlamentarna i mam nadzieję, że uda się nam to szybko naprawić po wyborach europejskich.

Niemniej jednak chciałabym podziękować nieobecnym kolegom posłom. Bardzo dobrze ze sobą współpracowaliśmy nad sporządzeniem tego sprawozdania. Chciałabym również podziękować Komisji i sekretariatowi Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów.

W trakcie dyskusji w komisji dokonaliśmy wielu nowych wspólnych odkryć. Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów świadomie umieściła debatę w sprawie wdrażania na dość wczesnym etapie programu prac, ponieważ ostatecznym terminem wdrożenia dla państw członkowskich była druga połowa 2007 roku, co do chwili obecnej nie stanowi dużej ilości czasu jak na dyrektywę, która obejmuje ogromną ilość istotnych elementów harmonizacji. Niemniej jednak niektóre państwa członkowskie nie dokonały transpozycji. Z pewnością wynika to w pewnej mierze ze skomplikowanej procedury, ale interesujący jest fakt, że trzema państwami, którym to się nie udało, są niektóre państwa założycielskie. Z tego względu nie można założyć, że brakuje im wiedzy w zakresie prawa europejskiego. Jak dotąd trzy państwa członkowskie nie dokonały transpozycji dyrektywy, cztery zrobiły to w stopniu niewystarczającym i nieodpowiednim, a trzy państwa członkowskie otrzymały od Komisji powiadomienia, które potencjalnie mogą skutkować postępowaniami przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości. Istnieje wiele przypadków transpozycji w niedostatecznym stopniu. W trakcie naszych konsultacji stwierdziliśmy, że dwa kraje dokonały transpozycji dyrektywy z ogromną dozą poświęcenia i kreatywności, mianowicie Wielka Brytania i Austria. A zatem jest to możliwe.

Korzyści związane z rynkiem wewnętrznym powinny leżeć w interesie państw członkowskich. Celem niniejszej dyrektywy powinno być wyjaśnienie praw konsumentów i uproszczenie handlu transgranicznego, ustanowienie wiarygodnych i sprawiedliwych uregulowań oraz – oczywiście – zwiększenie pewności prawnej.

Dla nas, jako parlamentarzystów, bardzo istotnym elementem była ochrona obywateli i konsumentów przed nielegalnymi praktykami. Odnosi się to nie tylko do konsumentów, ale również do małych przedsiębiorstw i osób prowadzących działalność handlową. Pani komisarz! Być może naszym średniookresowym celem powinno być połączenie tych dwu dyrektyw, ponieważ bardzo duża liczba małych przedsiębiorstw spotyka się z tymi samymi problemami na rynku wewnętrznym co konsumenci. Wiemy o licznych przykładach, takich jak reklama denerwująca oraz wprowadzające w błąd i agresywne praktyki biznesowe. Wszyscy znamy przypadki oszustw związanych z książkami adresowymi, które stanowią rozpowszechniony problem w całej Europie. Wiemy o przypadkach oszustw w loteriach i jeszcze wielu innych.

Chciałabym również podziękować Komisji za drobiazgowe wdrożenie nowych systemów przeszukiwania w liniach lotniczych i reklamach dzwonków telefonicznych. Mamy nadzieję, że będzie ona nadal nad tym pracować. Oczekujemy, że Komisja ustanowi silniejsze powiązania z urzędami krajowymi i zapewni, że czarne listy nie będą podważane, a sankcje będą faktycznie odstraszające – dla nas, jako parlamentarzystów, jest to dość istotna kwestia.

Chciałabym na zakończenie powiedzieć, że skuteczna transpozycja wymaga współpracy między państwami członkowskimi oraz między parlamentarzystami krajowymi i europejskimi, jak również – w całkowitej zgodzie z traktatem lizbońskim, który był już tutaj przywoływany – chciałabym opowiedzieć się za upoważnieniem parlamentarzystów krajowych do sprawowania ściślejszej kontroli nad swoimi rządami krajowymi. Omawiane dwa akty prawne stanowiłyby dobry początek.

  Androulla Vassiliou, komisarz. − Panie przewodniczący! Chciałabym przede wszystkim podziękować sprawozdawczyni, pani poseł Weiler, za jej sprawozdanie, którego treść będzie oczywiście przedmiotem szczegółowych rozważań Komisji, chciałabym jej także podziękować za uwagi zgłoszone w sprawie niniejszej procedury.

Komisja całkowicie zgadza się, że bardzo istotnym aspektem jest odpowiednia transpozycja nowych koncepcji, wprowadzanych przez dyrektywę w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych, przez państwa członkowskie, oraz udział władz krajowych w jednolitym wdrażaniu dyrektywy w całej UE.

W odniesieniu do transpozycji dwa państwa członkowskie nadal się spóźniają: Luksemburg i Hiszpania; w czerwcu zeszłego roku Komisja zgłosiła te przypadki do Trybunału Sprawiedliwości.

Komisja koordynowała również współpracę w zakresie transpozycji, w celu uniknięcia niewłaściwej transpozycji. Mimo to w niewielkiej liczbie krajów pewne problemy się utrzymują, głównie ze względu na niechęć tych krajów do zastosowania się do pełnej harmonizacji. W odniesieniu do tych przypadków Komisja nie zawaha się przed wszczęciem postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.

Sprawozdanie wspomina o konieczności ochrony przed nieuczciwymi praktykami handlowymi nie tylko konsumentów, ale również MŚP. W tym kontekście Komisja przypomina Parlamentowi Europejskiemu, że dyrektywa zapewniająca pełną harmonizację w zakresie nieuczciwych praktyk przedsiębiorstw wobec konsumentów była już bardzo ambitnym wnioskiem, którego nie udałoby się zatwierdzić, gdyby jego zakres stosowania został rozciągnięty na nieuczciwe praktyki konkurencyjne między przedsiębiorstwami.

Na podstawie konsultacji przed przedłożeniem wniosku oraz rozważań w Radzie wyciągnięto wniosek, że istnieje małe poparcie dla rozszerzenia zakresu dyrektywy, aby objąć nim nieuczciwe praktyki handlowe między przedsiębiorcami.

W odniesieniu do agresywnych praktyk, które zostały uregulowane po raz pierwszy na szczeblu UE za pomocą dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych, uznano, że takie praktyki występują niemal wyłącznie w relacjach między przedsiębiorstwami a konsumentami. Wprowadzające w błąd praktyki między przedsiębiorstwami są raczej przedmiotem dyrektywy w sprawie reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej. Takie praktyki w dalszym ciągu powinny być przedmiotem wyłącznie tej dyrektywy.

W odniesieniu do egzekwowania przepisów w dziedzinie ochrony konsumentów Komisja będzie nadal koordynować działania wykonawcze za pośrednictwem sieci współpracy na rzecz ochrony konsumentów.

W tym kontekście Komisja zauważa poparcie Parlamentu dla „przeszukiwania” jako instrumentu wykonawczego. Komisja ma zamiar w dalszym ciągu rozwijać ten mechanizm i zaplanowała dalsze przeszukania na ten rok. Zgodnie z wnioskiem Parlamentu, Komisja ma również przyjemność dodać, że nadchodząca druga wersja tablicy wyników dla konsumentów będzie zawierać dane zebrane w trakcie dotychczasowych przeszukiwań.

Ponieważ w sprawozdaniu wspomniano o zapotrzebowaniu na kampanie informacyjne w celu zwiększania świadomości konsumentów w zakresie ich praw, Komisja chciałaby poinformować posłów o swojej najnowszej witrynie internetowej „Czy to uczciwe?”, zawierającej na przykład materiał edukacyjny na temat czarnej listy zakazanych praktyk.

Na zakończenie Komisja chciałaby zapewnić Izbę, że w dalszym ciągu będzie ściśle współpracować z państwami członkowskimi w celu zapewnienia odpowiedniego i skutecznego egzekwowania dyrektyw w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych oraz reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej.

W tym roku zostanie stworzona baza danych zawierająca dane dotyczące krajowych środków transpozycji oraz orzecznictwa, która będzie w tym kontekście służyć jako przydatne narzędzie.

  Przewodniczący. – Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się we wtorek o godz. 12.00.

(Zgodnie z uwagami pani poseł Weiler przewodniczący odczytał postanowienia art. 45 ust. 2 Regulaminu)

Oświadczenie pisemne (art. 142 Regulaminu)

  Zita Pleštinská (PPE-DE), na piśmie. – (SK) Konsumenci europejscy często spotykają się z nieuczciwymi praktykami handlowymi oraz reklamą wprowadzającą w błąd. Najbardziej narażona na ryzyko oszustwa jest kategoria konsumentów wrażliwych, obejmująca w szczególności dzieci i osoby starsze.

Z zadowoleniem przyjmuję wysiłki Komisji, służące wsparciu państw członkowskich w transpozycji dyrektywy, co umożliwi zwiększenie zaufania do operacji transgranicznych zarówno ze strony konsumentów, jak i przedsiębiorców. Zapewni konsumentom większą pewność prawną, a jednocześnie ochroni małe i średnie przedsiębiorstwa przed agresywnymi nieuczciwymi praktykami handlowymi.

Niniejsza dyrektywa będzie miała kluczowe znaczenie dla przyszłego rozwoju praw konsumenta w UE oraz pełnego rozwoju potencjału rynku wewnętrznego. Ponieważ niektóre kwestie w procesie transpozycji tej dyrektywy nadal pozostają niejasne, z zadowoleniem przyjmuję sprawozdanie pani poseł Weiler, zwracające uwagę na problem związany z transpozycją dyrektywy do ustawodawstwa krajowego.

Aby zapewnić skuteczność naszych działań, władze sądownicze będą musiały wzmocnić współpracę transgraniczną w odniesieniu do usług w zakresie baz danych wprowadzających w błąd. Uważam, że bardzo istotne są kampanie informacyjne służące zwiększeniu świadomości konsumentów w zakresie ich praw, ponieważ stanowią one kluczowy czynnik dla zapewnienia im lepszej ochrony. Jedynie dobrze poinformowany konsument jest w stanie wykryć reklamę wprowadzającą w błąd i uniknąć zawodu, jaki może ona wywoływać.

Uważam, że „czarne listy” umożliwią nam odkrycie nieuczciwych praktyk handlowych i wprowadzenie całkowitego zakazu reklamy wprowadzającej w błąd.