Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 2009 - Στρασβούργο

17. Αντίκτυπος των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης στην ανάπτυξη (συνοπτική παρουσίαση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη σύντομη παρουσίαση της έκθεσης (A6-0513/2008) από τον κ. Schroder, εκ μέρους της Επιτροπής Ανάπτυξης, για τον αντίκτυπο των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ) στην ανάπτυξη (2008/2170(INI)).

  Jürgen Schröder, εισηγητής. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, συζητούμε για τον αντίκτυπο των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης στην ανάπτυξη. Η φράση «Συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης» είναι πραγματικά αρκετά μακροσκελής, ιδίως στα γερμανικά. Είναι μια απαίσια φράση και αναμφίβολα ελάχιστοι άνθρωποι στη Γερμανία θα ασχοληθούν με αυτό το θέμα, παρά το γεγονός ότι θα είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα κατά τα προσεχή έτη. Περί τίνος πρόκειται;

Η Συμφωνία του Κοτονού αναφέρει ότι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης έπρεπε να συναφθούν μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών ΑΚΕ (Αφρικής, Καραϊβικής και Ειρηνικού) μέχρι το τέλος του 2007. Το παρασκήνιο αυτού ήταν ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες που δεν περιλαμβάνονταν, και δεν περιλαμβάνονται, στην ομάδα κρατών ΑΚΕ κατήγγειλαν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση παραχωρούσε στα κράτη ΑΚΕ ειδικά προνόμια.

Τώρα, έχουμε κατορθώσει να καταρτίσουμε, τουλάχιστον σε ένα μέρος της Καραϊβικής, μια συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης αυτού του τύπου, που ελπίζουμε ότι θα είναι επιτυχής. Η έκθεσή μου αναφέρει ότι αυτή η συμφωνία θα αποτελέσει μια νέα βάση για τη συνεργασία για την ανάπτυξη: τους βοηθούμε να βοηθήσουν τους εαυτούς τους. Προσπαθούμε να συνδέσουμε το εμπόριο και την ανάπτυξη, δηλαδή την εμπορική πολιτική και την αναπτυξιακή πολιτική. Φυσικά, υπήρξαν ορισμένες προστριβές, ιδίως εδώ στο Κοινοβούλιο, μεταξύ της επιτροπής μας, της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου, οι οποίες σχετίζονταν κυρίως με τη συμβατότητα αυτής της συμφωνίας προς τους κανόνες του ΠΟΕ και ιδίως το ζήτημα του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

Η έκθεσή μου αρχικά περιλάμβανε δύο παραγράφους – υπ’ αριθμόν 5 και 17 – που σχετίζονταν με τον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Κατόπιν αιτήματος και συμβουλής του προέδρου της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου, διέγραψα εντελώς αμφότερες αυτές τις παραγράφους και υπέβαλα ένα εναλλακτικό σχέδιο έκθεσης με αυτές τις παραγράφους διεγραμμένες, επί του οποίου θα διεξαχθεί ψηφοφορία την Πέμπτη. Πέρα από τις δύο διαγραφές, το σχέδιο έκθεσής μου είναι ταυτόσημο με το πρώτο σχέδιο. Παραθέτει τις ευκαιρίες και τους κινδύνους των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης, αλλά ιδίως τονίζει τις ενδεχόμενες θετικές συνέπειες αυτών των συμφωνιών για τους πολίτες εκείνων των χωρών.

Πριν να ολοκληρώσω την ομιλία μου, κ. Πρόεδρε, θα ήθελα απλώς να αναφέρω κάτι ακόμα: κάποιοι από τους συναδέλφους μας έχουν επανειλημμένα ισχυριστεί ότι οι πολίτες των κρατών ΑΚΕ είχαν στη διάθεσή τους πολύ λίγο χρόνο για να συνάψουν αυτές τις συμφωνίες. Αυτό δεν αληθεύει. είχαν στη διάθεσή τους το χρονικό διάστημα από το 2000 έως το 2007. Κατόπιν, είχαν άλλο ένα έτος, μέχρι το 2008, και εξακολουθούν να έχουν χρόνο. Ωστόσο, δεν λέμε στους πολίτες αυτών των χωρών ότι μπορούν να το κάνουν όποτε θέλουν: ο χρόνος τελειώνει. Είναι προς το συμφέρον των πολιτών των κρατών ΑΚΕ, και, συνεπώς, καλώ όλα τα μέλη αυτού του Σώματος να ψηφίσουν υπέρ της έκθεσής μου την Πέμπτη, περιλαμβανομένων εκείνων που αρχικά προτίθεντο να ψηφίσουν κατά της. Δεν πρόκειται για μια αντιδικία μεταξύ της αριστεράς και της δεξιάς. Πρόκειται για την παροχή βοήθειας προς τους πολίτες των κρατών ΑΚΕ, προκειμένου να αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και, στο προβλεπτό μέλλον, να γίνουν ίσοι εταίροι στο διεθνές εμπόριο.

  Viviane Reding, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, η Επιτροπή χαιρετίζει την έκθεση του κ. Schröder, η οποία αντιπροσωπεύει μια ισόρροπη επισκόπηση της ποικιλίας των απόψεων όσον αφορά τον αντίκτυπο των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης στην ανάπτυξη.

Ο φάκελος συνεχίζει να αναπτύσσεται. Έχουμε υπογράψει μια πλήρη Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης με την περιοχή της Καραϊβικής, ενώ έχουμε διαπραγματευτεί προσωρινές συμφωνίες με χώρες και περιοχές στην Αφρική και στον Ειρηνικό. Αυτές οι προσωρινές ΣΟΕΣ προβλέπουν ένα εμπορικό καθεστώς συμβατό προς τους κανόνες του ΠΟΕ και διατηρούν σημαντικά προτιμησιακά καθεστώτα για αυτές τις χώρες. Οι ενδιάμεσες συμφωνίες είναι μόνο μεταβατικής φύσης, καθώς θα αντικατασταθούν από πλήρεις περιφερειακές ΣΟΕΣ. Ο ρυθμός αυτών των διαπραγματεύσεων θα οριστεί από τις συγκεκριμένες περιφέρειες, για να διασφαλιστεί ότι αυτοί οι στόχοι και η κάλυψη ταιριάζουν με τις δικές τους διαδικασίες ολοκλήρωσης, τη δυναμικότητα, τις ανάγκες και τις πολιτικές προτεραιότητες.

Παράλληλα, ο προγραμματισμός του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης έχει προχωρήσει. Τα περισσότερα από τα περιφερειακά και εθνικά προγράμματα έχουν υπογραφεί. Εν αναμονή των ΣΟΕΣ, αυτά τα προγράμματα περιλαμβάνουν σημαντική στήριξη, προκειμένου να βοηθήσουν τους εταίρους μας από την Αφρική, την Καραϊβική και τον Ειρηνικό (ΑΚΕ) να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις συμφωνίες: άμεση στήριξη για την υλοποίηση των συμφωνιών και έμμεση στήριξη για τη δημιουργία υποδομής και παραγωγικής ικανότητας.

Η Επιτροπή αναγνωρίζει τον θεμελιώδη ρόλο της χρηματοδότησης της ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, χαιρετίζουμε το γεγονός ότι η έκθεση αναγνωρίζει ότι οι αναπτυξιακοί στόχοι και τα αποτελέσματα των συμφωνιών είναι ένα πολύ ευρύτερο θέμα από την απλή οικονομική στήριξη. Επίσης αναγνωρίζουμε τον θεμελιώδη ρόλο της μεταρρύθμισης στις περιοχές ΑΚΕ στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων, όπως ορίζονται στην παράγραφο 14 της έκθεσης. Αυτό περιλαμβάνει δημοσιονομική μεταρρύθμιση και αλλαγές στα συστήματα εσόδων. Οι μεταρρυθμίσεις αντισταθμίζουν τις μεταβολές στη φορολογική βάση λόγω της απελευθέρωσης και αποτελούν οι ίδιες πολύτιμα βήματα για την εξασφάλιση βιώσιμης χρηματοδότησης του δημοσίου στο ΑΚΕ.

Ένας άλλος θεμελιώδης στόχος είναι η στήριξη της περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης στο ΑΚΕ. Οι προσωρινές συμφωνίες δεν περιλαμβάνουν ακόμα όλες τις χώρες ΑΚΕ. Ακριβώς για αυτόν το λόγο, αυτές οι συμφωνίες είναι μόνο προσωρινές, ενώ εκκρεμεί η πλήρης συμφωνία. Οι πλήρεις συμφωνίες θα είναι ευέλικτες και εμπεριστατωμένες.

Η ανάπτυξη της δυναμικότητας προσφοράς για την εμπορία και ενασχόληση στους τομείς αγαθών και υπηρεσιών ενισχύει την οικονομική αξία μιας εμπορικής συμφωνίας. Η άποψη της Επιτροπής είναι ότι ο προστατευτισμός δεν αποτελεί ποτέ μια αποτελεσματική επιλογή πολιτικής. Ωστόσο, αναγνωρίζουμε ότι η προστασία – η νόμιμη χρήση μέτρων για την προστασία ευαίσθητων τομέων και της αναδυόμενης βιομηχανίας – είναι αποτελεσματικό και θεμελιώδες εργαλείο πολιτικής. Για αυτόν το λόγο, οι ΣΟΕΣ περιέχουν κάθε είδος ευελιξίας και, ιδίως, εξαιρέσεις και ασύμμετρες δεσμεύσεις για την πλευρά ΑΚΕ, όπως απαιτείται στην έκθεση. Από την πλευρά της ΕΕ, οι αγορές μας είναι απολύτως ανοικτές για τα προϊόντα ΑΚΕ, με αυξημένη συνεργασία για την ανταπόκριση στα τεχνικά πρότυπα και τα πρότυπα υγείας και τη διευκόλυνση του εμπορίου. Οι χώρες ΑΚΕ θα ανοίξουν τις αγορές τους μόνο σταδιακά, με την πιθανότητα διατήρησης εξαιρέσεων.

Η Επιτροπή δεν θεωρεί ότι η δέσμευσή μας στη διαδικασία ΣΟΕΣ θα λάβει τέλος με την υπογραφή. Αυτή είναι η απαρχή μιας διαδικασίας ενισχυμένου διαλόγου, προσεκτικής υλοποίησης, εποπτείας και αξιολόγησης του αποτελέσματος, ιδίως όσον αφορά τον αντίκτυπο στην ανάπτυξη. Όλο αυτό θα χρησιμοποιήσει τα θεσμικά όργανα που ιδρύθηκαν για την υλοποίηση της συμφωνίας, προκειμένου να εξασφαλίσει τη διαφάνεια και τη συμμετοχή των βουλευτών και της κοινωνίας των πολιτών.

Η Επιτροπή, συνεπώς, χαιρετίζει την έκθεση του κ. Schröder και θα παρέχει μια λεπτομερή ανταπόκριση στα σημεία που θίγονται, εν ευθέτω χρόνω.

  Πρόεδρος. - Το θέμα έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142 του Κανονισμού)

  Kader Arif (PSE), γραπτώς. – (FR) Την Πέμπτη, το Κοινοβούλιο θα δώσει την ετυμηγορία του για την έκθεση του κ. Schröder σχετικά με τις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ). Θα απογοητευόμουν πολύ, αν η πρώτη ψηφοφορία του θεσμικού οργάνου μας επ’ αυτού του πολύ τεχνικού και πολιτικού θέματος (εφόσον διακυβεύεται ολόκληρο το μέλλον των σχέσεών μας με τα κράτη ΑΚΕ) οδηγούσε στην υιοθέτηση της έκθεσης του κ. Schröder. Η Σοσιαλιστική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν θα ψηφίσει υπέρ αυτού του κειμένου, εφόσον αυτό κατά κανέναν τρόπο δεν αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες τόσο των Ευρωπαίων όσο και των εταίρων μας ΑΚΕ σχετικά με τις ΣΟΕΣ και τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η διαπραγμάτευσή τους.

Αντίθετα προς τη θέση του εισηγητή, η Ομάδα PSE έχει καταθέσει και θα ψηφίσει υπέρ μιας πρότασης ψηφίσματος, η οποία επαναφέρει την ανάπτυξη στο επίκεντρο των προτεραιοτήτων των ΣΟΕΣ, απορρίπτει την απελευθέρωση των δημόσιων υπηρεσιών και οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για τα ζητήματα της Σιγκαπούρης ή για υπηρεσίες που αντίκεινται στις επιθυμίες των κρατών ΑΚΕ, προωθεί την περιφερειακή ολοκλήρωση, που απαιτεί τεράστια οικονομική στήριξη, για να αναβαθμίσει το επίπεδο των οικονομιών των κρατών ΑΚΕ, και λαμβάνει υπόψη τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και ευθραυστότητες αυτών των χωρών, είτε πρόκειται για λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες ή οτιδήποτε άλλο.

Αυτοί είναι οι όροι που θα καθιστούσαν αποδεκτές συμφωνίες τις ΣΟΕΣ. Δυστυχώς, απέχουμε πολύ ακόμα από αυτές.