Volledig verslag van de vergaderingen

Maandag 2 februari 2009 - Straatsburg

19. Een agenda voor een duurzame toekomst van de algemene en zakenluchtvaart (korte presentatie)

  De Voorzitter. - Aan de orde is een korte presentatie van het verslag (A6-0501/2008) van Luís Queiró, namens de Commissie vervoer en toerisme, over een agenda voor een duurzame toekomst van de algemene en zakenluchtvaart (2008/2134(INI)).

  Luís Queiró, rapporteur. − (PT) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de commissaris, tot nu toe is er op Europees niveau geen specifieke aandacht besteed aan de algemene en zakenluchtvaart. De politieke betekenis van dit verslag is dat de Commissie en het Parlement zich voor de eerste keer buigen over deze activiteit. Tegelijkertijd is er sprake van een snelle groei van deze luchtvaartsector, zowel in termen van volume als van economisch belang.

De cijfers spreken voor zich: alleen al in de zakenluchtvaart neemt het aantal kleine en middelgrote bedrijven toe en naar verwachting zal het aantal zakenjets de komende tien jaar toenemen tot 3 500, terwijl de jaaromzet meer dan 25 miljoen euro bedraagt. Direct of indirect zorgt de sector in Europa voor 154 000 banen. Samen met de algemene luchtvaart, waarvoor er naar schatting tussen de 30 000 en 50 000 vliegtuigen zijn, neemt de sector ongeveer 9 procent van alle geregistreerde luchtvaartbewegingen voor zijn rekening. Het is de snelst groeiende luchtvaartsector en het aantal bewegingen in deze sector groeit twee keer zo snel als de rest van het luchtverkeer.

De zakenluchtvaart levert belangrijke sociale en economische voordelen op. Door flexibel vervoer van deur tot deur te leveren verhoogt deze sector de mobiliteit van burgers, de productiviteit van bedrijven en de regionale cohesie.

De algemene luchtvaart levert ook essentiële diensten op de meest uiteenlopende terreinen: opsporings- en reddingsacties, brandbestrijding, verkeersregeling, cartografie en de sportieve en recreatieve luchtvaart. Bovendien is de sector een belangrijke bron van professionele vaardigheden voor de hele luchtvaartsector.

Ook heeft de Europese industrie haar mondiale aandeel in de markt continu zien groeien tot ongeveer 16 procent op dit moment. Daarom dient de sector steun te ontvangen.

Nu ga ik concreet in op het verslag. Als rapporteur deel ik de nadruk die de Commissie in haar mededeling legt op de noodzaak aandacht te besteden aan de specifieke kenmerken van de sector en daarvoor een aantal centrale thema’s vast te stellen. Het eerste punt heeft te maken met de verzameling van gegevens en de noodzaak de beleidsmakers voldoende statistische gegevens en informatie beschikbaar te stellen om hen in staat te stellen met meer kennis van zaken van de sector adequate regelgeving te maken. Het tweede punt betreft de toepassing van het evenredigheidsprincipe bij de regelgeving voor de sector. De centrale vraag is of de regels die zijn bedacht voor de exploitatie van commerciële vliegtuigen geschikt zijn voor de exploitatie van eenvoudiger en kleinere, veelal eenmotorige, vliegtuigen.

Wij steunen het voornemen van de Commissie om het evenredigheidsbeginsel toe te passen zowel bij de regelgeving als bij de uitvoering, waarbij altijd voor ogen gehouden dient te worden dat de algemene veiligheid niet in het geding mag komen. De aanpassing van bepaalde luchtwaardigheidsregels, die de EASA al heeft goedgekeurd, aan de exploitatie van niet-commerciële vliegtuigen is daar een voorbeeld van. We denken ook aan de eventuele toepassing van specifieke regels voor vereenvoudigde veiligheids- en controleprocedures ten aanzien van passagiers in de zakenluchtvaart.

Het derde punt betreft het probleem van de toegang tot luchthavens en het luchtruim. De diagnose is al gesteld: in het algemeen is de toegang van deze vliegtuigen tot de grote luchthavens moeilijk en dezelfde problemen beginnen nu ook te spelen bij de toegang tot regionale en secundaire luchthavens. Oplossingen hiervoor kunnen variëren van het optimaliseren van het gebruik van de bestaande capaciteit tot eventuele herziening van de regelgeving voor “slots”. Het is ook noodzakelijk de investeringen in kleine en middelgrote luchthavens te bevorderen, zodat de verschillende regio’s en Europese steden steeds beter met elkaar worden verbonden.

Wat betreft de luchtruimcapaciteit is het belangrijk hervormingen door te voeren voor het gemeenschappelijk Europees luchtruim en het SESAR-project. Ook hier is het weer noodzakelijk het opleggen van onevenredige vereisten voor luchtvaartnavigatieapparatuur aan kleine vliegtuigen te vermijden, zonder natuurlijk veiligheidsgrenzen te overschrijden.

Het vierde en laatste punt houdt verband met de milieuduurzaamheid van deze sector. Hoewel de CO2-emissies van kleine vliegtuigen geringer zijn, blijft het nodig onderzoek, ontwikkeling en innovatie te bevorderen, niet alleen in het kader van initiatieven als Clean Sky en CESAR maar ook door het gebruik van minder vervuilende motoren en schonere brandstoffen.

Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de commissaris, ik wil afsluiten met de hoop dat dit verslag een echt kader zal vormen voor toekomstige wet- en regelgeving in deze sector. Die wens drukt de Vervoerscommissie uit met haar verzoek aan de Commissie om voor het eind van 2009 zich opnieuw uit te spreken over de bereikte vooruitgang ten aanzien van de kwesties die het verslag behandelt. Bij de stemming van morgen verwacht ik dat deze wil zich vertaalt in een veelzeggende meerderheid van de leden van dit Huis.

  Viviane Reding, lid van de Commissie. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, de Commissie verwelkomt het verslag en bedankt de rapporteur en de commissie voor hun uitstekende werk.

In januari 2008 publiceerde de Commissie voor het eerst een mededeling over algemene en zakenluchtvaart. Hierop volgend heeft de Raad in april 2008 een zeer positieve conclusie aangenomen en komt het Parlement nu met dit belangrijke verslag.

Algemene en zakenluchtvaart is met een waarde van 2,3 miljard euro op jaarbasis een belangrijke sector van de luchtvaart in de EU. De sector investeert fors in onderzoek en ontwikkeling en groeit in een rap tempo. Ruim tweederde van alle gecertificeerde luchtvaartuigen in de EU behoort tot deze sector.

De sector algemene en zakenluchtvaart bestaat hoofdzakelijk uit kleine en middelgrote bedrijven. Het is bovendien een sector met een hoge diversiteit. Regelgeving moet worden afgestemd op deze specifieke omstandigheden, waarbij echter de veiligheid niet in het geding mag komen. We zijn verheugd te zien dat het Parlement dit evenredigheidsbeginsel in het verslag ondersteunt.

Er zijn drie kerngebieden waar we ons in de nabije toekomst op moeten richten: de ontwikkeling van communautaire veiligheidsnormen voor de algemene luchtvaart, de integratie van niet-commerciële luchtvaart in de volgende generatie luchtverkeersbeheerssystemen voor Europa en de beperking van schadelijke milieugevolgen van de sector.

De Commissie is voornemens komend jaar een aantal uitvoeringsregels voor te stellen voor het vaststellen van een uniform veiligheidsniveau voor de niet-commerciële luchtvaart in de EU. Zoals in uw verslag wordt beklemtoond, moeten we ervoor zorgen dat we met deze regels niet alleen een adequaat veiligheidsniveau handhaven, maar ook dat deze regelgeving proportioneel is en geen onnodige druk legt op exploitanten.

We zullen ook doorgaan met de ontwikkeling van het toekomstige luchtverkeersbeheerssysteem voor Europa. Het uitgangspunt hierbij is dat het luchtruim een gemeenschappelijk goed is dat voor alle gebruikers op een veilige manier toegankelijk moet zijn. Vanuit de algemene luchtvaart gezien zijn het gemeenschappelijk Europees luchtruim en SESAR van essentieel belang om de toegang tot het luchtruim en vliegvelden op een veilige manier te vergroten. Deze technologieën zullen de weg effenen voor nieuwe diensten die nu nog niet bestaan in Europa.

Een laatste, doch niet minder belangrijk punt is dat algemene en zakenluchtvaart ondanks de voortdurende technologische ontwikkeling ook het milieu beïnvloedt en dat deze sector net zoals de gehele luchtvaartsector moet bijdragen aan het beperken van milieuschade.

De Commissie ziet ernaar uit met het Parlement samen te werken volgens de lijnen van dit verslag en zal rapporteren over de vooruitgang die is geboekt.

  De Voorzitter. - Het punt is gesloten.

De stemming vindt morgen plaats.

Schriftelijke verklaringen (artikel 142)

  Bogdan Golik (PSE), schriftelijk. – (PL) Allereerst wil ik collega Luís Queiró bedanken voor zijn verslag over een thema dat zo belangrijk is voor de toekomst van het vervoer in Europa.

Ik zou willen benadrukken hoe belangrijk de ontwikkeling is van de algemene en zakenluchtvaart, en van de luchtvaartuigbouw binnen deze sectoren. De oplossingen die door de Commissie worden voorgesteld brengen geen radicale wetswijzigingen met zich mee en kunnen daarom op dit moment weinig significant lijken. Toch kan de invloed ervan op de toekomst van de luchtvaart niet worden overschat, ook in het licht van de liberalisering van de markt en de ontwikkeling van de luchtvaartuigbouw in Polen.

Het doel van de Commissie is de ontwikkeling van de luchtvaartsector te faciliteren door bestaande wettelijke procedures te vereenvoudigen. Ook wil zij voorschriften aanpassen aan nieuwe vormen van luchtverkeersleiding en deze voorschriften herzien om proportionaliteit te garanderen.

Het is duidelijk dat dit initiatief volledige steun verdient. Tijdens de formulering en de uitvoering van het beleid, met name waar het gaat om de planning en de optimalisering van de verkeerscapaciteit, moeten we echter wel rekening houden met de behoeften van alle categorieën gebruikers van het luchtruim en de luchtvaartinfrastructuur. Om verdere hervormingen mogelijk te maken, moet er een elementaire Europese gegevensbank voor de algemene en zakenluchtvaart komen. Uiteindelijk moet voor deze sector ook de toegang tot buitenlandse markten worden gefaciliteerd. Hierbij moet de ontwikkeling van nieuwe, concurrerende technologieën worden ondersteund, maar moet er ook op worden gelet dat de sector milieuvriendelijk opereert.

  Louis Grech (PSE), schriftelijk. – (EN) Ik ben positief gestemd over dit verslag, omdat wordt getracht de regels betreffende algemene en zakenluchtvaart in de EU te harmoniseren en duidelijker te maken. De algemene en zakenluchtvaart is het snelst groeiende segment van de burgerluchtvaart in Europa en biedt de lidstaten talrijke sociale en economische voordelen. Om er het beste uit te halen is echter adequate regelgeving noodzakelijk. Op dit moment is er bijvoorbeeld een gebrek aan betrouwbare gegevens over deze sector en daar moet omwille van veiligheid en adequaat beheer snel wat aan worden gedaan.

De Commissie zou duidelijk onderscheid moeten maken tussen grootschalige commerciële luchtvaartactiviteiten en privévliegtuigen. De regelgeving moet proportioneel zijn ten aanzien van de risico’s die verbonden zijn met de verschillende luchtvaarttypes en zorgvuldig rekening houden met de financiële lasten die op exploitanten worden gelegd.

De toekomstige regelgeving moet de sector stimuleren en vergroten, niet beperken.

Wat zorgen zou kunnen baren, is dat de algemene en zakenluchtvaart grotendeels valt buiten het toepassingsgebied van de Richtlijn van de Commissie teneinde ook luchtvaartactiviteiten op te nemen in de regeling voor de handel in broeikasgasemissierechten. Met het oog op de snelle groei van de sector is het naar mijn mening noodzakelijk op een bepaalde manier de milieugevolgen in kaart te brengen.

  Mieczysław Edmund Janowski (UEN), schriftelijk. – (PL) In tijden wanneer het woord ‘crisis’ regelmatig valt, is het niet makkelijk om te spreken over een stabiele toekomst voor de algemene en zakenluchtvaart. Ik wil collega Luís Queiró dan ook bedanken dat hij het verslag over dit thema voor zijn rekening heeft genomen. Gefeliciteerd. Ik ben ervan overtuigd dat precies het luchtvervoer een van de motoren kan zijn die de Europese en wereldeconomie weer op gang brengen. Laten we niet vergeten dat nog maar 106 jaar geleden de gebroeders Wright de eerste testvlucht ter wereld met een gemotoriseerd vliegtuig uitvoerden (zij het slechts een vlucht van veertig meter). Dat was het begin van de echte luchtvaart.

Tegenwoordig is de luchtvaart een ontwikkelde industrie die 'vliegmachines' produceert, die met steeds betere apparatuur worden uitgerust. Tot de luchtvaart behoort ook de complexe wereld van navigatie en verkeersleiding, de aanleg van luchtvaartinfrastructuur op land, een veiligheidssysteem etc. We moeten ons realiseren dat in Europa in de algemene en zakenluchtvaart meer dan vijftigduizend vliegtuigen in gebruik zijn. Daarnaast worden voor sport en ontspanning nog eens bijna vier maal zoveel kleine vliegtuigen en zweefvliegtuigen gebruikt. Deze cijfers spreken voor zich zelf.

In een sector van een dergelijke omvang is een goede verkeerscapaciteit van het Europese luchtruim en van de luchthavens van groot belang. Ik zou in dit verband willen wijzen op het belang van regionale luchthavens voor coherente communicatie binnen de Unie. Wanneer we spreken over de ontwikkeling van de luchtvaart mogen we de milieuproblemen uiteraard niet uit het oog verliezen.

  Eija-Riitta Korhola (PPE-DE), schriftelijk. - (FI) Mijnheer de Voorzitter, het debat over de luchtvaartsector is vaak eenzijdig: er wordt wel aandacht geschonken aan de problemen van de uitstoot van het luchtverkeer, terwijl men niet bereid is naar het potentieel van de luchtvaart te kijken. Het is duidelijk dat de luchtvaart en het luchtverkeer voor emissies zorgen, maar het is net zo duidelijk dat zij de toekomst zijn. Dit geldt voor commercieel luchtvervoer en de algemene en de zakenluchtvaart.

Hoewel de communautaire internemarktwetgeving vooral is gericht op commercieel luchtvervoer, is het opmerkelijk dat kwesties met betrekking tot de algemene en de zakenluchtvaart steeds vaker ter sprake komen wanneer het gaat om het klimaatbeleid, milieubescherming en de veiligheid van de luchtvaart. Wanneer wij rekening houden met het toenemende economische belang van vooral de zakenluchtvaart, moeten wij beslist aandacht schenken aan deze sectoren en hun mededingingsvermogen waarborgen.

Ik wil mijn zorg uiten met betrekking tot de speelruimte van de luchtvaart. Kleine en middelgrote luchthavens zijn van cruciaal belang voor zowel de algemene als de zakenluchtvaart. Het bouwen en moderniseren ervan moet worden bevorderd en de lidstaten moeten worden aangespoord hierin te investeren. De voortdurende toename van de zakenluchtvaart zorgt voor steeds meer drukte op de huidige vliegvelden.

Vanuit het oogpunt van klimaatbescherming kunnen wij zeggen dat, hoewel kleinere vliegtuigen niet bij het toekomstige emissiehandelsysteem zijn inbegrepen, de sector een vrijwillig mechanisme voor koolstofcompensatie ontwikkelt. Dit is een teken van het ontwikkelingspotentieel van het luchtverkeer als geheel. De Gemeenschap moet er dan ook alles aan doen om ervoor te zorgen dat er meer onderzoek wordt gedaan naar innovatieve, energie-efficiëntere en milieuvriendelijkere vliegtuigen. Het doel mag niet minder zijn dan emissievrij luchtverkeer.