Volledig verslag van de vergaderingen

Donderdag 12 maart 2009 - Straatsburg

6. De 50ste verjaardag van de Tibetaanse opstand en de dialoog tussen de Dalai Lama en de Chinese regering (debat)

  De Voorzitter. – Aan de orde is de mondelinge vraag (O-0012/2009) van Marco Cappato, Marco Pannella en Janusz Onyszkiewicz, namens de Fractie Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa, en Monica Frassoni en Eva Lichtenberger, namens de Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie, aan de Commissie, over de 50ste verjaardag van de Tibetaanse opstand en de dialoog tussen de Dalai Lama en de Chinese regering (B6-0012/2009).

Ik wil graag een korte opmerking maken op persoonlijke titel: ik hoop werkelijk dat ons debat een bijdrage kan leveren aan de vrijheid van alle Tibetaanse burgers, en niet aan de dominantie van een staat of een religie.

  Marco Cappato, auteur. – (IT) Mevrouw de Voorzitter, ik deel uw hoop. We kunnen er daarentegen helaas niet op hopen dat de fungerend voorzitter van de Raad dit debat en deze discussie zal benutten om de standpunten van de Europese Unie naar voren te brengen. Het Tsjechische voorzitterschap is immers duidelijk van mening dat een gemeenschappelijk Europees beleid het geweldige nationale buitenlands beleid van onze nationale staten alleen maar in de weg staat. China is daar dankbaar voor, evenals Rusland, dat wil zeggen, repressieve en antidemocratische landen overal ter wereld zijn dankbaar voor deze afwezigheid van Europa, die zo treffend wordt geïllustreerd door de afwezigheid van het voorzitterschap in dit Huis.

Ik wil mevrouw Ferrero­Waldner, aangezien wij ons samen over dit onderwerp buigen, duidelijk maken waar het mijns inziens uiteindelijk om draait: het is niet alleen een kwestie van openbare orde – met andere woorden, het gaat er niet om dat we – in de hoop dat het aantal lager zal zijn dan een jaar geleden – nagaan hoeveel monniken er gearresteerd zijn en hoeveel Tibetanen er de laatste tijd om het leven zijn gekomen als gevolg van meedogenloze onderdrukking door China. Wat ik tegen de Raad had willen zeggen en wat ik nu tegen de Commissie zal zeggen, is dat zij een standpunt moet innemen over het in politieke zin fundamentele punt, namelijk de besprekingen tussen de Volksrepubliek China en de gezanten van de Dalai Lama, het doel van deze besprekingen en de reden waarom ze zijn opgeschort – of mislukt, zoals we op dit moment zouden kunnen zeggen, tenzij we ze weer nieuw leven kunnen inblazen.

Er is sprake van twee standpunten die lijnrecht tegenover elkaar staan: aan de ene kant hebben we het standpunt van de Chinese regering, dat de Dalai Lama een gewelddadig man is die aan het hoofd staat van een gewelddadig volk, en dat de Dalai Lama en de Tibetaanse regering in ballingschap een onafhankelijke, nationale Tibetaanse staat willen, wat indruist tegen de territoriale eenheid van China. Dat is de lijn die Peking volgt. Aan de andere kant hebben we de Dalai Lama, de Tibetaanse regering in ballingschap en de gezanten van de Dalai Lama, die zeggen dat ze iets anders willen, dat zij hun strijd op geweldloze wijze voeren en dat ze slechts echte autonomie wensen, autonomie in de zin dat zij hun cultuur, hun traditie, hun taal en hun religie, of hun culturen en religies, kunnen behouden. Dit is de boodschap die het memorandum bevat dat door de Tibetaanse gezanten van de Dalai Lama aan de Chinese regering is aangeboden. Dit memorandum, dat is openbaargemaakt, bevat hun eisen.

Op dit punt wordt de Europese Unie gevraagd een keuze te maken, partij te kiezen. We hebben hier twee standpunten die met elkaar in tegenspraak zijn: een van de partijen liegt. De EU kan een doorslaggevende rol spelen in de zoektocht naar de waarheid. Wij van de Radicale Partij stellen ‘satyagraha’ voor, de zoektocht naar de waarheid, als een collectief, wereldwijd, politiek initiatief. De Europese Unie moet haar diplomatieke middelen inzetten – en ik verzoek u, mevrouw Ferrero­Waldner, dit door te geven aan voorzitter Barroso – we moeten een ontmoeting hebben met de Dalai Lama, hem de eer bewijzen hem als gesprekpartner te behandelen, om de waarheid te vinden. Heeft Peking gelijk als het zegt dat de Tibetanen gewelddadige terroristen zijn die naar onafhankelijkheid streven, of heeft de Dalai Lama gelijk als hij zegt dat ze een fatsoenlijke en waardige autonome staat willen? Europa kan bij dit conflict niet zwijgend toezien.

  Eva Lichtenberger, auteur. − (DE) Mevrouw de Voorzitter, vijftig jaar geleden heeft het Chinese leger het Tibetaanse verzet definitief verslagen. Sindsdien vluchten Tibetanen onder onbeschrijfelijke omstandigheden over de Himalaya, over de grenzen naar andere landen. Jaar in jaar uit nemen een paar duizend mensen de onmetelijke inspanning op zich om passen van vijfduizend meter over te steken – permanent op de vlucht. Wanneer de situatie van de Tibetanen zo geweldig was als China altijd beweert, dan zou er geen reden zijn om te vluchten, en geen goede reden waarom journalisten, burgers uit het westen en waarnemers dit land al maanden niet kunnen bezoeken, of hoogstens onder permanente begeleiding. Vrouwelijke journalisten zijn zelfs tot op het toilet gevolgd door medewerksters van de geheime dienst, om te verhinderen dat zij iets deden dat verboden was.

Daarom is de vraag voor mij: wat is de taak van de Europese Unie? We moeten er op de een of andere manier voor zorgen dat de dialoog tussen de Chinezen en de Tibetanen wordt hervat, maar op een andere basis. Tot nu toe hebben de Chinezen keer op keer dezelfde verwijten geuit en dezelfde eisen gesteld, zonder er ook maar in het minst op in te gaan dat de Tibetaanse vertegenwoordigers duidelijk hebben gemaakt dat het er niet om gaat om China te verlaten en een onafhankelijke staat te worden, maar dat het gaat om het verkrijgen van autonomie.

Mevrouw de commissaris, hoe gaan we reageren op het feit dat de controle op internet in Tibet nog strenger is dan in de rest van China, en dat Europese bedrijven de instrumenten geleverd hebben die deze efficiënte controle mogelijk maken? We moeten de handen uit de mouwen steken! Er wordt van ons als Parlement en in de dialoog iets verwacht.

  Benita Ferrero-Waldner, lid van de Commissie. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, ik ben zeer verheugd dat deze discussie vandaag plaatsvindt, over een kwestie die velen van ons al heel lang bezig houdt, met name sinds de trieste gebeurtenissen in Tibet van een jaar geleden. Ik denk dan ook dat het erg goed is dat we nu deze open discussie voeren, om nogmaals te bekijken wat we kunnen doen.

Voordat ik begin over de vele kwesties die u hebt aangesneden in de ingediende gezamenlijke resolutie, wil ik ook even iets zeggen over onze bilaterale betrekkingen met China. Het EU-beleid ten opzichte van China is er een van betrokkenheid. Ons strategisch partnerschap is sterk en hierdoor kunnen we alle kwesties bespreken, met inbegrip van de meest gevoelige. We hebben een indrukwekkend kader neergezet met interactie op hoog niveau, waarin we regelmatig alle wereldwijde veranderingen bespreken waar onze burgers mee te maken hebben, zonder de kwesties te negeren waarover we het wellicht niet eens zijn. Tibet is een voorbeeld van zo’n kwestie. Ik wil hier heel duidelijk stellen: we zijn het niet met China eens over Tibet, en we zijn nog steeds echt en terecht bezorgd over de mensenrechtensituatie in Tibet, zoals u beiden zojuist hebt geschetst; over het feit dat Tibet nu al bijna een jaar grotendeels gesloten is voor de internationale media, voor diplomaten en voor humanitaire organisaties; en over de impasse in de gesprekken tussen de vertegenwoordigers van de Dalai Lama en de Chinese autoriteiten, ondanks de drie onderhandelingsronden van het afgelopen jaar.

Deze kwesties stonden ook bovenaan de agenda van diverse EU-leiders bij hun bilaterale ontmoetingen met het Chinese leiderschap het afgelopen jaar. We hebben getracht om met China tot een wederzijds begrip te komen over dit delicate onderwerp en we zijn zeer duidelijk geweest op de momenten dat we de situatie in Tibet met de Chinese autoriteiten hebben besproken.

Ik wil hier nogmaals het standpunt van de EU noemen, dat geen enkele ruimte voor verkeerde interpretaties laat. Ten eerste steunen we de soevereiniteit en de territoriale integriteit van China, met inbegrip van Tibet. Ten tweede zijn we altijd voor een vreedzame verzoening geweest via een dialoog tussen de Chinese autoriteiten en de vertegenwoordigers van de Dalai Lama. Ik kan mij herinneren dat ik, toen ik daar met de Commissie, voorzitter Barroso en andere collega’s was, met veel van mijn gesprekspartners specifieke gesprekken over deze kwestie heb gevoerd. We hebben altijd volgehouden dat er een verzoeningsdialoog moet komen en dat de dialoog door moet gaan.

Deze dialoog moet constructief en substantieel zijn en natuurlijk vinden we het dan ook jammer dat hij tot nu toe nog geen echt substantiële resultaten heeft opgeleverd. We hebben altijd gezegd dat de belangrijkste kwesties moeten worden besproken in de dialoog, zoals het behoud van de unieke cultuur, religie en tradities van Tibet, evenals de noodzaak om een stelsel van zinvolle autonomie voor Tibet te bereiken binnen een Chinees staatsbestel. We hebben altijd gezegd dat de participatie van alle Tibetanen in de besluitvorming moet worden besproken in deze dialoog. Daarom zouden we blij zijn als deze kwesties zouden worden besproken in China’s toekomstige nationale actieplan voor mensenrechten.

Voor ons is Tibet een mensenrechtenkwestie en door ons dus ook altijd als zodanig benaderd. We hebben deze boodschap ook steeds doorgegeven aan onze Chinese collega’s en zeer zorgvuldig naar hun standpunten geluisterd. We hebben alles gedaan om het standpunt te begrijpen in de geest van wederzijds respect, maar mensenrechten zijn universeel, en de situatie in Tibet is dan ook – terecht – een bron van legitieme internationale bezorgdheid voor de hele internationale gemeenschap, in het bijzonder de Europese Unie. Dit feit wordt natuurlijk benadrukt doordat er al meer dan een halve eeuw instrumenten in het internationaal recht zijn om mensenrechten te beschermen.

In uw resolutie gaat u uit van een toekomstige Chinees-Tibetaanse dialoog. Zoals u allen weet heeft de Tibetaanse kant tijdens de laatste onderhandelingsronde op verzoek van de Chinese regering een memorandum over daadwerkelijke autonomie voor een toekomstig Tibet ingediend. Naar mijn mening bevat dit stuk enkele elementen die de basis zouden kunnen vormen voor toekomstige onderhandelingen. Ik denk dan aan een paragraaf over cultuur, onderwijs en religie.

Ik ben ook hoopvol gestemd door het feit dat de Tibetaanse kant voor het eerst in een schriftelijk document uitdrukkelijk heeft toegezegd niet te streven naar afscheiding of onafhankelijkheid. Ik denk dat dit van belang is voor de voortzetting van deze dialoog. Ik ben ook verheugd dat de Dalai Lama afgelopen december in dit Parlement opnieuw zijn voorkeur heeft uitgesproken voor een tussenoplossing en voor een dialoog als het enige middel om tot een wederzijds aanvaardbare en blijvende oplossing te komen.

Als afsluiting wil ik een persoonlijke overtuiging met u delen. Gedurende mijn hele politieke en persoonlijke loopbaan ben ik er altijd sterk van overtuigd geweest dat zelfs de moeilijkste kwesties kunnen worden besproken met behulp van betrokkenheid en dialoog, en hopelijk als de tijd daar is ook kunnen worden opgelost. Daarom wil ik een beroep doen op China en de vertegenwoordiger van de Dalai Lama om de dialoog zo snel mogelijk te hervatten met een positieve grondhouding, en met het oog op het bereiken van een duurzame oplossing in Tibet. Van onze kant kan ik onze oprechte steun voor een dergelijk proces garanderen. Dit is ons standpunt en dit is het standpunt dat we zullen overbrengen aan de Chinese kant.

  Charles Tannock, namens de PPE-DE-Fractie. – (EN) Mevrouw de Voorzitter, de leus van de EU is ‘eenheid in verscheidenheid’. Het is een beginsel dat ons goed van pas is gekomen.

Helaas valt een dergelijk idee helemaal niet zo goed bij het autoritaire communistische dictatorschap in de Volksrepubliek China. Verscheidenheid wordt onderdrukt, in plaats van omarmd. Minderheden die zich op een andere manier willen uitdrukken dan op de heersende, door de partij goedgekeurde manier, worden stelselmatig gemarginaliseerd en vervolgd. Deze trend is terug te zien in de behandeling van veel religieuze minderheden, inclusief christenen, moslims en aanhangers van Falun Gong, en nog het duidelijkst in de houding van de Volksrepubliek China ten opzichte van Tibet.

In 1950 vielen communistische troepen Tibet binnen, wat leidde tot de ballingschap van de Dalai Lama, 50 jaar geleden. Sinds die tijd heeft Tibet altijd onder de heerschappij van China gestaan. De traditionele Tibetaanse cultuur, die honderden jaren geïsoleerd is geweest, is nu zwaar aangetast door de acties van de regering, die zich grote moeite heeft getroost om te voorkomen dat er ook maar een vleugje Tibetaans nationalisme de kop opsteekt. Het is in feite de systematische en soms gewelddadige onderdrukking van de Tibetaanse cultuur die het vuur van de Tibetaanse identiteit heeft aangewakkerd en het bewustzijn van de wereld heeft gewekt ten aanzien van de situatie van de Tibetaanse bevolking.

Het inspirerende leiderschap van de Dalai Lama heeft ervoor gezorgd dat er in het publieke debat nog steeds volop wordt gesproken over de toekomst van Tibet, niettegenstaande de enorme inspanningen van de Volksrepubliek China om mensen te berispen, zoals de voormalige fungerend voorzitter van Raad, Nicolas Sarkozy, die het waagde om het standpunt van Peking in twijfel te trekken.

In dit Parlement hebben we ons altijd sterk gemaakt voor de verdediging van de autonome rechten van het Tibetaanse volk, hetgeen niet automatisch het recht op zelfbeschikking of autonomie inhoudt. Dit doen we niet om China te provoceren of tegen ons in het harnas te jagen. Maar we erkennen dat onze inzet voor bepaalde waarden – mensenrechten, democratie, de rechtsorde en de vrijheid van geweten – niet los kan worden gezien van het ongetwijfeld belangrijke economische partnerschap dat de EU met China ontwikkelt.

De pro-China-stemmen aan de andere kant van dit Huis zullen nog aan het woord komen in dit debat, maar de Tibetanen is al te lang hun stem ontzegd, en wij moeten voor hen speken.

  Glyn Ford, namens de PSE-Fractie. – (EN) Mevrouw de Voorzitter, de Sociaal-democratische Fractie maakt zich zorgen over de mensenrechtensituatie in China. Hoewel we erkennen dat de situatie in de afgelopen tien jaar aanzienlijk is verbeterd, zijn er nog steeds veel gebieden waar mensenrechten nog steeds niet goed of onvoldoende worden beschermd. Er mag dan een bepaalde mate van vrijheid van gedachte zijn, maar er is geen vrijheid van handelen. We zouden zeker het feit willen benadrukken dat vrije vakbonden niet zijn toegestaan in China. We zijn bezorgd over de benarde situatie van de honderd miljoen migrerende werknemers die van het platteland naar de stad zijn getrokken en die een uiterst beperkte toegang tot gezondheid en onderwijs hebben. We zijn bezorgd over de benarde situatie van religieuze en etnische minderheden in heel China.

Toch was de Sociaal-democratische Fractie tegen dit debat en deze resolutie. De reden was de evenredigheid. Het is juist om China te bekritiseren om zijn staat van dienst op het gebied van de mensenrechten, zoals het ook juist is om de Verenigde Staten te bekritiseren om het gebruik van de doodstraf, Guantánamo en buitengewone uitlevering, maar dit hoeven we niet in elke vergaderperiode te doen. Eerlijk gezegd wordt het contraproductief. Er was een tijd dat de Chinese autoriteiten aandacht schonken aan onze resoluties, maar die is voorbij. Nu sommige individuen en fracties in hun wanhopige aandachttrekkerij de inzet blijven verhogen, met vandaag een eis, denk ik voor het eerst dat de lidstaten moeten afzien van het één-China-beleid en de Tibetaanse regering in ballingschap moeten erkennen.

De Dalai Lama was hier in december nog, en sprak toen namens Tibet in de plenaire vergadering. Waarom moeten we dit onderwerp nu opnieuw behandelen? Deze resolutie bevat niks nieuws.

Afgelopen zomer was ik samen met Elmar Brok, Philippe Morillon en andere leden van dit Parlement in de gelegenheid om Lhasa te bezoeken. We waren de eerste internationale groep die daarnaartoe reisde na de problemen in maart en we hebben gesproken met zowel de autoriteiten als degenen die sympathiek tegenover de Tibetaanse demonstranten stonden. Zoals ik naderhand heb geschreven, was de realiteit dat vreedzame protesten – en we steunen vreedzaam protest – omsloegen in rassenrellen toen winkels, huizen en Han-chinezen werden aangevallen en verbrand, met tientallen doden tot gevolg. Scholen werden het slachtoffer van brandstichting en ziekenhuizen en moskeeën van de moslimminderheid werden aangevallen. De Dalai Lama zelf erkende de ernst van de situatie toen hij dreigde af te treden als levende god.

China heeft heel veel voor Tibet gedaan met betrekking tot het opzetten van infrastructuur, zoals de nieuwe spoorlijn tussen Qinghai en Lhasa, en hogere niveaus van sociale voorzieningen dan op andere plaatsen op het Chinese platteland. Het probleem is dat het dit nu kwalijk wordt genomen in de rest van China.

(Protest)

Maar het probleem is dat “Money can’t buy you love”, om de Beatles te citeren. Liefde is niet te koop. Tibetanen willen nog steeds een mate van culturele en politieke autonomie die veel verder gaat dan China bereid is om toe te staan. Zoals ik toen al zei, heeft China een dialoog met de vertegenwoordigers van Tibet nodig om een oplossing te vinden waarin die autonomie wordt verleend, terwijl de rechten van etnische en religieuze minderheden in de provincie worden beschermd.

Het alternatief is dat ongeduldige, jonge Tibetanen zich tot geweld en terrorisme zullen wenden. Als gevolg van het artikel dat ik toen schreef, werd ik gevraagd om de kwestie te bespreken met de vertegenwoordiger van de Dalai Lama in Londen, hetgeen ik uitvoerig heb gedaan. Ik ben het met de commissaris eens: we zullen een weg voorwaarts moeten vinden door middel van dialoog en betrokkenheid, niet door felle, zich eindeloos herhalende, herkauwde resoluties, zoals we hier vandaag hebben.

  Hanna Foltyn-Kubicka, namens de UEN-Fractie. – (PL) Mevrouw de Voorzitter, de afgelopen decennia hebben democratische landen niet-democratische landen talloze malen opgeroepen de mensenrechten te eerbiedigen. De pogingen hadden alleen succes als de landen en de internationale organisaties consequent waren in hun acties en eisen. Helaas is de situatie in Tibet, of in bredere zin de situatie van de mensenrechten in China, over het algemeen vaak genegeerd en werd prioriteit gegeven aan de handelsbetrekkingen. Zonder de Olympische Spelen in Peking en de beraden houding van veel sociale en non-gouvernementele organisaties zou de wereld nog steeds heel weinig afweten van de situatie in Tibet.

Onze rol als Europees Parlement is ervoor te zorgen dat democratische landen krachtig en vastberaden reageren op de acties van de Chinese autoriteiten, zoals de “harde aanpak”-campagne van enige tijd geleden. Dit kunnen we echter alleen bereiken als we alle schendingen van de mensenrechten door de communistische autoriteiten in China consequent en resoluut veroordelen.

Het is goed om in gedachten te houden dat het Europees Parlement in zijn resolutie van 6 juli 2000 de lidstaten heeft opgeroepen de Tibetaanse regering in ballingschap te erkennen als binnen een termijn van drie jaar geen overeenkomst zou zijn bereikt tussen de Chinese autoriteiten en de gezanten van de Dalai Lama. Zoals we weten weigert Peking nog steeds in onderhandeling te gaan met de onbetwistbare leider van het Tibetaanse volk. Laten we ook de elfde Panchen Lama niet vergeten, de jongste politieke gevangene die al 14 jaar door de Chinezen in hechtenis wordt gehouden. Dit jaar wordt hij 20.

Daarom wil ik het Parlement eens te meer oproepen consequent te handelen en serieus om te gaan met zijn verklaringen. Als we niet laten zien dat we ook menen wat we zeggen, kunnen we moeilijk van anderen verwachten dat ze hun beloften en plichten nakomen.

  Raül Romeva i Rueda, namens de Verts/ALE-Fractie. – (ES) Mevrouw de Voorzitter, ik volg de kwestie Tibet al enkele jaren. Ik heb het gebied bezocht en ik heb met veel mensen binnen en buiten het land gesproken. Ik vind de eisen van het Tibetaanse volk legitiem en tot op zekere hoogte logisch. Vooral hun angsten vind ik momenteel meer dan gerechtvaardigd, gezien het onderdrukkingsbeleid van de Chinese regering jegens het Tibetaanse volk, dat al langer dan vijftig jaar voortduurt met een korte, en naar mijn mening, valse onderbreking tijdens de Olympische Spelen.

Ik ken weinig volken die meer openstaan voor een dialoog en een akkoord dan het Tibetaanse volk. Daarom begrijp ik niets van de obsessie van de Chinese regering om enerzijds de waarheid te verdraaien en anderzijds keer op keer de gespreksrondes te belemmeren.

Een land wordt niet groot gemaakt door zijn militaire kracht, noch door zijn omvang, noch door zijn economische rijkdom. Het wordt groot gemaakt door de grootmoedigheid van zijn daden en zijn vrijgevigheid. De Europese Unie moet en kan meehelpen een oplossing voor deze situatie te vinden, uiteraard met respect voor de betrokken soevereiniteiten, maar wel uit volle overtuiging. Dat kan door de Tibetaanse petitie te steunen om de Chinees-Tibetaanse dialoog weer op gang te krijgen en te erkennen dat als er een volk is dat jarenlang onder druk gezet en onderdrukt is door de Chinese autoriteiten, het wel het Tibetaanse volk is.

Dit is geen conflict tussen gelijke partijen, niet in de zin van grootte, noch in de zin van drijfveren. De Europese Unie moet respectvol met beide partijen omgaan, maar mag geen neutraal standpunt innemen als het gaat om onderdrukking, willekeurige arrestaties, marteling, moorden of genocide uit religieuze, taalkundige of culturele motieven.

Het memorandum over daadwerkelijke autonomie voor het Tibetaanse volk dat door China is afgewezen als werkdocument, geeft aan dat het Tibetaanse volk in alle oprechtheid al zeer veel moeite heeft gedaan en veel van zijn – daar blijf ik bij – legitieme idealen heeft laten varen.

China kan de wereld nu laten zien dat het grootmoedig is en dat het bereid is te streven naar vrede en harmonie. Bovendien kan de Europese Unie China helpen te handelen in overeenstemming met zijn grootheid.

  Thomas Mann (PPE-DE). - (DE) Mevrouw de Voorzitter, op 10 maart 1959 hebben de Chinezen het Tibetaanse volk onbeschrijfelijk leed aangedaan. 60 000 Tibetanen zijn om het leven gekomen, honderdduizenden zijn in de maanden daarna gearresteerd, gedeporteerd of gemarteld. Een jaar geleden is het geweld opnieuw geëscaleerd. Meer dan 200 Tibetanen zijn om het leven gekomen, sommigen door gerichte dodelijke schoten, en nu – kort na de vijftigste verjaardag – zijn er kloosters afgesloten van de buitenwereld, toegangswegen worden gecontroleerd, soldaten en veiligheidsagenten staan paraat om demonstraties in de kiem te smoren, al hebben we tot nu toe niets gehoord over eventuele ongeregeldheden. Hoe luidt het antwoord op dit machtsvertoon? De media zwijgen. De Dalai Lama heeft zijn volk opgeroepen om op de weg van de geweldloosheid te blijven. Peking is niet ingegaan op zijn oproep tot een dialoog. Toen afgezanten van de Dalai Lama in een memorandum concrete stappen op weg naar autonomie voorstelden heeft president Hu Jintao die van de hand gewezen. Zijn antwoord luidde: “We hebben een Grote Muur tegen het separatisme nodig”. Dit voorstel was al een provocatie, maar de Chinezen hebben er nog een schepje bovenop gedaan, ze zijn van plan om de Tibetanen te dwingen om ieder jaar op 28 maart de dag van de emancipatie van de lijfeigenen te vieren! Dat is de bittere realiteit.

Eergisteren heeft het Europees Parlement kleur bekend. Een indrukwekkend aantal leden heeft in de plenaire zaal een Tibetaans vlaggetje op hun tafel gezet en zo hun solidariteit met het leed van de Tibetanen bewezen. Overal in de EU is er vreedzaam geprotesteerd. Onze collega’s – de heer Cappato, mevrouw Lichtenberger, de heer Tannock en de heer Romeva i Rueda – hebben volkomen gelijk: onze resolutie van vandaag spreekt klare taal. Het memorandum moet de basis zijn voor verdere onderhandelingen. In dit document wordt gepleit voor een echte autonomie binnen het kader van de Chinese grondwet. Er moet een einde komen aan de isolatie van Tibet – voor de inwoners, voor de toeristen, voor de journalisten. We moeten reageren op de arrestatie van 600 Tibetanen!

  Roberta Angelilli (UEN). – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, dit Parlement kan niet doof blijven voor de recente wanhoopskreet van de Dalai Lama. Nog maar enkele maanden geleden hebben we hem in Brussel horen spreken; we weten allemaal dat hij een zachtmoedig man is, een vredestichter, een woordvoerder voor de Tibetaanse cultuur, die bij uitstek de cultuur van harmonie en broederschap is. Het is in naam van deze waarden dat de Dalai Lama, sprekend over zijn “Chinese broeders”, gevraagd heeft – maar wel op krachtige wijze – om wettige en concrete autonomie voor Tibet, waarbij hij de martelingen en het verschrikkelijke lijden van zijn volk en zijn land in herinnering bracht. Dit is een verzoek dat het Parlement met trots zou moeten steunen. Het is onze politieke en institutionele plicht, in de naam van de democratie, de mensenrechten en de vrijheid. De Tibetanen richten de blik naar Europa als, misschien, hun enige hoop. We mogen hen niet teleurstellen.

  Georg Jarzembowski (PPE-DE). - (DE) Mevrouw de Voorzitter, mevrouw de commissaris, beste collega’s, als christendemocraten erkennen wij uiteraard de soevereiniteit van de Volksrepubliek China over haar hele grondgebied, inclusief Tibet.

Tegelijkertijd wijzen we het standpunt van de Chinezen van de hand, dat iedere uiting van de Europese Unie over de mensenrechten in China een ontoelaatbare inmenging in hun binnenlandse aangelegenheden is. De moderne visie op de mensenrechten en op het internationale recht – en hopelijk zal China die visie binnenkort overnemen – bepaalt dat de gemeenschap der volkeren de taak heeft om zich met mensenrechten overal ter wereld bezig te houden, vooral in bijzonder extreme gevallen.

Hoe zou het Internationale Straftribunaal anders kunnen optreden tegen misdaden tegen de menselijkheid in de landen van ex-Joegoslavië, en vonnissen uit kunnen spreken? Dat kan alleen maar omdat het recht bestaat om zich met het oog op de mensenrechten te mengen in de aangelegenheden van andere landen.

Daarom dienen de Volksrepubliek China en haar regering te erkennen dat de discussie over mensenrechten zoals vrijheid van vergadering, persvrijheid, vrijheid van godsdienst en rechten van culturele minderheden in Tibet en in andere delen van China geen ontoelaatbare inmenging zijn. Ze moeten bereid zijn om die discussie te voeren.

Onze belangrijkste eis is op dit moment toch alleen maar dat de Volksrepubliek China met haar regering de gesprekken met de Dalai Lama als leider van een groot deel van de Tibetaanse bevolking hervat, en daarom begrijp ik onze collega Ford niet, maar hij heeft altijd al meer aan de kant van de Chinese regering gestaan.

Om het maar eerlijk te zeggen, en mijn collega heeft het al gezegd, vorig jaar heeft de regering dergelijke gesprekken gevoerd, en na de Olympische Spelen weer afgebroken. De verdenking ligt dus voor de hand dat deze gesprekken tijdens de Olympische Spelen alleen maar zijn gevoerd om ons af te leiden. Wij laten ons echter niet afleiden, mijnheer Ford! Wij zullen deze kwestie keer op keer op de agenda plaatsen, en wij doen een beroep op de Chinese regering om oprechte en serieuze gesprekken te voeren met de Dalai Lama. De mensenrechten in Tibet worden namelijk nog steeds geschonden, en wij moeten ervoor zorgen, dat hier een einde aan komt.

  Marcin Libicki (UEN). – (PL) Mevrouw de Voorzitter, als we het vandaag hebben over het lot van de vervolgde Tibetanen, moeten we beseffen dat het vooruitzicht voor hen alleen beter wordt als de hele internationale gemeenschap politieke druk op China uitoefent. Daarom moet ik ook benadrukken dat al het werk van mevrouw Ferrero-Waldner en van anderen die invloed hebben op de wereldpolitiek, wel degelijk tot resultaten kan leiden.

Ik moet ook benadrukken dat ik met grote belangstelling heb geluisterd naar de toespraak van de woordvoerder van de Sociaal-democratische Fractie in het Europees Parlement, die beweerde dat de misdaden van de Chinezen werden gerechtvaardigd met de aanleg van een spoorlijn naar Tibet. Dat doet mij denken aan de tijd waarin de aanleg van snelwegen werd gebruikt om de bouw van concentratiekampen te rechtvaardigen. We kunnen niet toestaan dat spoorlijnen en snelwegen worden gebouwd over de rug van slachtoffers van vervolgingen.

  Cornelis Visser (PPE-DE). - Voorzitter, een jaar geleden stond ik hier ook. Toen spraken we over de onrust in Tibet. We hebben China met klem gevraagd de media en internationale organisaties toegang te geven tot het gebied en ik ben blij dat we toen als Parlement gevraagd hebben om een serieuze dialoog tussen China en de Dalai Lama.

China heeft vorig jaar met de organisatie en de uitvoering van de Olympische Spelen aan heel de wereld laten zien dat het in staat is om te transformeren en de wereld te doen verbazen. In de aanloop naar de Spelen gaf China buitenlandse journalisten de ruimte. Ik waardeer het dat deze tijdelijke verruiming van de persvrijheid er voor buitenlandse journalisten was. Helaas was het van korte duur. Afgelopen dinsdag konden de journalisten niet in Tibet om verslag te doen van de situatie daar.

Ik betreur het ten zeerste dat de Chinese overheid de persvrijheid niet meer garandeert. Tegelijkertijd geldt er voor journalisten in China totaal geen persvrijheid. Chinese journalisten passen een systeem toe van zelfcensuur, waarbij ze geacht worden het overheidsstandpunt over te nemen. Ook in dit geval is er in China een wereld van verschil tussen de wet, die goed is en persvrijheid garandeert, en de praktijk, waarbij journalisten zichzelf moeten beperken. Alle media moeten zich onderwerpen aan de censuurrichtlijnen door de partijen.

Daarnaast blokkeert de overheid internetsites. Gebruikers van internet informeren elkaar gelukkig snel over actuele politieke ontwikkelingen. Voor de dialoog tussen de Tibetanen en de Chinezen, de bevolking, de mensen is het cruciaal dat ze feitelijke informatie hebben. Onderhandelingen kunnen alleen op basis van feiten worden gevoerd en daarvoor is persvrijheid in China een belangrijke voorwaarde. Men dient vrij te kunnen schrijven om de rest van de Chinezen te informeren over wat er in Tibet gebeurt.

Laten we als Europa onze vuist op tafel slaan en opkomen voor de mensenrechten in China. De stap moet worden genomen om de dialoog tussen China en Tibet weer op gang te brengen. Laat China die ene stap zetten in de juiste richting en zich openstellen voor de dialoog, of, in de woorden van de Chinese wijsgeer Lao Tse, “een reis van duizend mijlen begint met een enkele stap”.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). – (SK) Ik was in China ten tijde van de trieste gebeurtenissen van maart 2008 in Tibet, en ik kon de gebeurtenissen slechts via het internet volgen, omdat we Tibet niet in mochten. Ik heb toen gezien hoezeer de inwoners van Tibet hulp nodig hebben.

Ik ben er vast van overtuigd dat het Europees Parlement door middel van deze resolutie aan de Chinese regering de boodschap moet doorgeven van Zijne Heiligheid de Dalai Lama over het feit dat Tibet niet de intentie heeft om zich af te scheiden en slechts streeft naar de erkenning van de Tibetaanse culturele autonomie binnen het Chinese kader.

Ik begrijp dat de EU probeert om goede economische betrekkingen met China op te zetten, en we hebben dit doorgegeven in onze gesprekken met de Chinese regering en de parlementsleden in Peking in het kader van het bezoek, in maart 2008, van de delegatie van de Commissie interne markt en consumentenbescherming. Maar we kunnen niet onverschillig blijven voor de situatie in Tibet of voor de voortdurende schending van de mensenrechten, de vergeldingsacties, het lijden en het geweld.

Nu herdacht wordt dat het vijftig jaar geleden is dat de Dalai Lama in ballingschap ging en naar India vertrok, verwacht ik dat de Chinese autoriteiten onafhankelijke waarnemers en buitenlandse media onbeperkt toegang verlenen tot Tibet, om de situatie ter plekke te bepalen.

  Victor Boştinaru (PSE). – (RO) Commissaris, ik wil u danken voor het evenwichtige standpunt dat u vandaag weer hebt uiteengezet tijdens de vergadering van het Parlement.

De betrekkingen tussen de Europese Unie en China zijn voor alle leden van het Europees Parlement van strategisch belang en zij hebben zowel nu als in de toekomst wereldwijd een grote uitwerking. Ik had verwacht dat we de samenwerking zouden bespreken tussen de Europese Unie en China bij de hervorming van het mondiale financiële stelsel, gezien het evenwichtige en opbouwende standpunt van China, vooral nu, vóór de G20-top in Londen. Het zou een goed moment zijn geweest om Afrika op een gemeenschappelijke agenda te plaatsen, aangezien China daar een toonaangevende rol speelt, en zo kan ik nog doorgaan.

Ondanks deze evidente thema’s, ondanks de agenda van de Europese Commissie met China en in tegenstelling tot de agenda van de 27 lidstaten met China, die veel samenhangender en evenwichtiger is, stel ik tot mijn spijt vast dat wij deze strategische relatie in het Europees Parlement tot een probleem en onderpand maken in de verkiezingscampagne van de fracties.

Mensenrechten zijn terecht de belangrijkste prioriteit, maar mogen niet de enige zijn.

  Janusz Onyszkiewicz (ALDE). – (PL) Mevrouw de Voorzitter, begin jaren vijftig heeft de Chinese regering vertegenwoordigers van Tibet ertoe gedwongen een overeenkomst te ondertekenen waarin Tibet vergaande autonomie werd gegarandeerd. Van deze garantie kwam niets terecht. Als gevolg van druk van de publieke opinie en de vrees voor een boycot van de Olympische Spelen is de Chinese regering in onderhandeling getreden met de vertegenwoordigers van de Dalai Lama. Deze onderhandelingen werden echter op een bedroevend laag niveau gehouden en bovendien leek het bij de dialoog haast of twee televisies die op verschillende zenders stonden met elkaar communiceerden.

We willen geen dialoog, we willen onderhandelingen. We willen dat de Chinezen in onderhandeling gaan met de vertegenwoordigers van de Dalai Lama met het voorgestelde memorandum als uitgangspunt. Als de Chinese regering dit memorandum geen goed uitgangspunt vindt, laat haar dit standpunt dan motiveren in plaats van zich te verbergen achter de standaarduitspraak dat het niets anders is dan een voorstel voor de Tibetaanse onafhankelijkheid, wat absoluut niet het geval is.

  Laima Liucija Andrikienė (PPE-DE). - (EN) Mevrouw de Voorzitter, ik sluit me volledig aan bij de woorden van de commissaris dat dialoog en engagement van cruciaal belang zijn. Tegelijkertijd moeten we erkennen dat China momenteel een duidelijk gebrek aan politieke wil vertoont om een serieuze en resultaatgerichte dialoog te voeren met de vertegenwoordigers van de Dalai Lama.

Velen van ons zien de kwestie-Tibet – het streven naar autonomie – als een toetssteen voor de Chinese autoriteiten. De toestand in Tibet weerspiegelt de mensenrechtensituatie in China, evenals de situatie van verdedigers van de mensenrechten zoals Hu Jia, winnaar van de Sacharov-prijs in 2008. Ik zie de heer Ford hier op dit moment niet in de Kamer, maar ik zou hem willen verzekeren dat de mensenrechten altijd bovenaan op onze politieke agenda hebben gestaan, en daar ook zullen blijven staan.

  Tunne Kelam (PPE-DE). - (EN) Mevrouw de Voorzitter, de Chinese regering heeft de 50ste verjaardag van de bezetting van Tibet aangeduid als de “bevrijding van slaven”. Helaas wordt deze Orwelliaanse nieuwspraak nog altijd gebezigd: vrijheid is slavernij en leugens zijn de waarheid. Het toont aan dat de Chinese communistische leiders langdurig gevangene zijn geworden van hun eigen slechte geweten.

Het bereiken van daadwerkelijke autonomie voor Tibet is nauw verbonden aan het realiseren van een uit een andere periode stammende boodschap: binnenkort is de 20ste verjaardag van de democratische studentenbeweging van Tiananmen.

Het bereiken van daadwerkelijke democratie in China is de sleutel tot een oplossing voor Tibet, maar de tijd dringt, en veel zal afhangen van onze eigen morele slagvaardigheid.

Ik verzoek het voorzitterschap van de Raad om zowel bij deze gelegenheid, als bij de herdenking van het bloedbad op het Tiananmen-plein in juni, een verklaring af te leggen die vergelijkbaar is met onze resolutie.

  Benita Ferrero-Waldner, lid van de Commissie. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, dit debat toont opnieuw beknopt maar helder onze grote bezorgdheid aan over de situatie in Tibet. De interventies onderstrepen dat deze bezorgdheid vijftig jaar na de Tibetaanse opstand van 10 maart 1959 nog net zo reëel en gerechtvaardigd is als destijds. Daarnaast denk ik dat met onze discussie tevens wordt benadrukt dat het voor beide partijen noodzakelijk is dat de dialoog onmiddellijk wordt hervat. Ik zeg “dialoog”, want dialoog is altijd de eerste, belangrijke stap voordat overgegaan wordt tot onderhandelingen. Het is ook de beste manier om frustraties en geweld onder jonge Tibetanen te vermijden. Ik ben van mening dat dit een beweegreden is die veel bijval zal oogsten. Een meer diepgaande dialoog is derhalve in het belang van beide partijen.

De Dalai Lama is een gerespecteerd religieus leider en, onder andere, Nobelprijswinnaar. Terwijl afzonderlijke Europese leiders hem binnen diverse, maar meestal religieuze kaders, ontmoet hebben, zijn ontmoetingen op politiek vlak niet in lijn met ons beleid. Dit gezegd hebbende vinden er regelmatig uitwisselingen plaats met zijn vertegenwoordigers, met name over de voortgang van de dialoog, en op deze wijze zullen wij het contact voortzetten.

  De Voorzitter. – Het debat is gesloten.

Ik hoop dat het Tibetaanse volk zijn vrijheid krijgt, maar ook dat het niet onder de dwang van een staat of een godsdienst hoeft te leven.

Tot besluit van het debat zijn er vijf ontwerpresoluties ingediend, overeenkomstig artikel 108, lid 5, van het Reglement.⁽¹⁾

De stemming vindt vandaag om 12.00 uur plaats.

Schriftelijke verklaringen (artikel 142)

  Filip Kaczmarek (PPE-DE), schriftelijk. – (PL) Al vijftig jaar roepen Tibetaanse vluchtelingen om de eerbiediging van hun grondrechten. Ik ben ervan overtuigd dat de eerbiediging van deze rechten en het heropenen van de dialoog met het Tibetaanse volk duidelijk in het belang van China is. In de wereld van vandaag vormt het imago van een land een belangrijk deel van de wijze waarop het handelt in de wereldeconomie en bij internationale samenwerking. Door de dialoog met de vertegenwoordigers van de Dalai Lama te weigeren en de uiterst zachte eisen van de Tibetanen af te wijzen, schaadt China zijn eigen imago. Als het onderhandelingen aangaat over rechten die in overeenstemming zijn met de beginselen van de Chinese grondwet, zou dat voor China geen bijzonder risico met zich meebrengen. Eigenlijk is het tegengestelde het geval. Landen met een hoog aanzien moeten juist grootmoedig zijn. Een dergelijke houding kan een bevestiging zijn van hun aanzien.

Een dialoog met Tibet is voor China de kans om zijn goede, positieve kant te laten zien. Het tonen van solidariteit met Tibet en het Tibetaanse volk is niet anti-Chinees. Het geeft blijk van eerbied voor de mensenrechten, vrijheid van taal en godsdienst, culturele verscheidenheid en het recht op behoud van de nationale identiteit en zelfbestuur. Daarom bemoeien we ons niet met de binnenlandse aangelegenheden van China, maar proberen we alleen op te komen voor waarden en normen die wij overal belangrijk vinden – in Europa, Azië en in de hele wereld. China is in geen enkel opzicht speciaal uitgekozen. Wij beschermen de rechten van kleine landen, zelfs als dat als vervelend of onaangenaam wordt ervaren. En we doen dit omdat we denken dat dit de juiste handelswijze is.

(De vergadering wordt om 11.55 uur onderbroken en om 12.05 uur hervat)

VOORZITTER: HANS-GERT PÖTTERING
Voorzitter

(1) Zie notulen.