Συζητήσεις

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2009 - Στρασβούργο

22. Καλλιτεχνικές σπουδές στην Ευρωπαϊκή Ένωση (συνοπτική παρουσίαση)

  Πρόεδρος. – Το επόμενο θέμα είναι η έκθεση (A6-0093/2009) της κυρίας Badia i Cutchet, εκ μέρους της Επιτροπής Πολιτισμού και Εκπαίδευση, περί των καλλιτεχνικών σπουδών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2008/2226(INI)).

  Maria Badia i Cutchet, εισηγήτρια. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, παρόλο που οι καλλιτεχνικές σπουδές αποτελούν υποχρεωτικό μάθημα σχεδόν σε όλα τα ΚΜ, υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές στον τρόπο διδασκαλίας τους.

Ιστορικά, οι καλλιτεχνικές σπουδές ήταν συνδεδεμένες με την εκπαίδευση στο παρελθόν. Ωστόσο σήμερα η αέναη προσέγγιση μάθησης και η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ICTs) διεύρυναν τον τομέα, ο οποίος κατά παράδοση ήταν αφοσιωμένος στην τέχνη και στον πολιτισμό και δημιούργησαν νέες μορφές πρόσβασης και έκθεσης για τον τομέα.

Η μόνιμη εξέλιξη των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών ευνόησαν επίσης την προώθηση μιας οικονομίας που βασίζεται στην γνώση στην οποία οι πνευματικές ικανότητες και η δημιουργικότητα απασχολούν εξέχουσα θέση.

Η πρόταση δράσης, για την οποία θα ψηφίσουμε αύριο, βασίζεται στην ιδέα ότι οι καλλιτεχνικές σπουδές σχηματίζουν την βάση της επαγγελματικής κατάρτισης στον τομέα των τεχνών και προωθεί την δημιουργικότητα καθώς επίσης και την φυσική και πνευματική ανάπτυξη σε αυτόν τον τομέα. Θεωρεί τις καλλιτεχνικές σπουδές ως θεμελιώδες στοιχείο μάθησης στην παιδική και εφηβική ηλικία και διαφωνεί με την ιδέα ότι η διδασκαλία τους στα σχολεία θα θέσει τα θεμέλια μιας αληθινά εκδημοκρατικοποιημένης πρόσβασης στον πολιτισμό.

Επιπροσθέτως, αξιολογεί την διδασκαλία ως πολύ σημαντικό παράγοντα για την επιτυχία των επαγγελματιών στον καλλιτεχνικό και δημιουργικό τομέα, δεδομένου ότι οι καλλιτεχνικές σπουδές που επικεντρώνονται στην ανάπτυξη μιας καριέρας ή ενός επαγγέλματος απαιτούν από τους μαθητές, εκτός από ταλέντο, μια στιβαρή καλλιτεχνική βάση η οποία μπορεί μόνο να αποκτηθεί μέσω πολυ-πειθαρχικής και συστηματικής κατάρτισης. Κάτι τέτοιο αυξάνει τις πιθανότητες πρόσβασης στην απασχόληση στα πλαίσια του τομέα στον βαθμό που παρέχει γενική παιδεία, ερευνητική μεθοδολογία, επιχειρηματικές ικανότητες και επιχειρηματική γνώση, καθώς επίσης και ικανότητες σε διάφορους τομείς δραστηριότητας.

Επίσης, υπό έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο, αναγνωρίζει την οικονομική προοπτική, καθώς επίσης και την προοπτική απασχόλησης, των δημιουργικών, πολιτιστικών και καλλιτεχνικών βιομηχανιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες συμβάλλουν περισσότερο από άλλες ιδιαιτέρως αναγνωρισμένες βιομηχανίες όπως είναι και οι χημικές βιομηχανίες αλλά και οι βιομηχανίες τροφίμων.

Δεν θα πρέπει, με καμία αμφιβολία, να ξεχνάμε ότι και τα σχολεία και τα κέντρα καλλιτεχνικών σπουδών και σπουδών σχεδιασμού συμβάλλουν στην δημιουργία νέων καλλιτεχνικών υφών και κινημάτων καθώς επίσης και στο άνοιγμα νέων πολιτιστικών κόσμων, γεγονός το οποίο ενδυναμώνει την εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κόσμο.

Το προσχέδιο πρότασης θεωρεί ότι οι καλλιτεχνικές σπουδές θα πρέπει να αποτελούν υποχρεωτικό στοιχείο των προγραμμάτων σπουδών σε όλα τα σχολικά επίπεδα και ενθαρρύνει τα ΚΜ να συντονίζουν τις πολιτικές τους σε σχέση με τις καλλιτεχνικές σπουδές σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και να προωθούν την κινητικότητα και των μαθητών και των διδασκάλων αυτού του τομέα, προσδίδοντας αυξημένη προσοχή στην αναγνώριση των προσόντων μεταξύ των ΚΜ.

Καλούμε επίσης το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα ΚΜ να προσδιορίσουν τον ρόλο των καλλιτεχνικών σπουδών ως ουσιαστικό παιδαγωγικό εργαλείο στην βελτίωση της αξίας του πολιτισμού, να καθιερώσουν κοινές στρατηγικές για την προώθηση των πολιτικών καλλιτεχνικών σπουδών καθώς επίσης και των πολιτικών που εξειδικεύονται σε αυτόν τον τομέα, και να αναγνωρίσουν την σημασία του ρόλου που παίζουν οι καλλιτέχνες και η δημιουργικότητα στην κοινωνία μας, όπως αποδείχτηκε στο Ευρωπαϊκό Έτος Δημιουργικότητας και Καινοτομίας.

Τέλος, η έκθεση τονίζει την σημασία χρήσης των πόρων που παρέχονται από τις νέες τεχνολογίες πληροφορίας και το Διαδίκτυο ως κανάλια σύγχρονης διδασκαλίας ρυθμισμένα στη σύγχρονη πρακτική κατά την εισαγωγή της καλλιτεχνικής διάστασης στους οδηγούς σπουδών, και προτείνει η Ευρωπαϊκή πύλη καλλιτεχνικών και πολιτιστικών σπουδών να αναπτύσσεται από κοινού προκειμένου να διασώσει την ανάπτυξη και προώθηση του Ευρωπαϊκού πολιτιστικού μοντέλου.

Για όλους αυτούς τους λόγους, θα αιτούμουν στήριξη πλειοψηφίας για την έκθεση η οποία θα απευθύνει σαφές μήνυμα υποστήριξης στους επαγγελματίες, μαθητές και επιχειρήσεις του δημιουργικού και πολιτιστικού τομέα.

  Louis Michel, Μέλος της Επιτροπής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα, πρώτα απ’όλα, να ευχαριστήσω την κυρία Badia i Cutchet για την δικής της πρωτοβουλίας έκθεση περί καλλιτεχνικών σπουδών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αυτό το θέμα κατέχει μια συνεχώς αυξανόμενη θέση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην ουσία όλοι συμφωνούμε ότι ο πολιτισμός και οι τέχνες αποτελούν θεμελιώδες μέρος της παιδείας. Συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ευαισθησίας και αυτοπεποίθησης, βασικές αξίες όχι μόνο για τον ρόλο μας ως πολίτες αλλά επίσης για τον ρόλο του οικονομικού διαχειριστή που έχουμε όλοι μέσα μας. Δεν υπάρχει αμφιβολία περί αυτού. Οι καλλιτεχνικές σπουδές αποτελούν φορέα ευημερίας, δημιουργικότητας και κοινωνικής ολοκλήρωσης. Είναι βασικό να προωθηθεί στα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα σε όσο γίνεται νωρίτερο στάδιο.

Χαιρετίζουμε αυτό το όραμα και χαιρόμαστε βλέποντας ότι η έκθεσή σας αναφέρεται σε αρκετές σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως είναι το Ευρωπαϊκό Έτος Δημιουργικότητας και Καινοτομίας.

Η σημασία των τεχνών και των καλλιτεχνικών σπουδών στην ανοικοδόμηση μιας καλύτερης κοινωνίας συνάδει με τις επιπτώσεις της στην οικονομική ζωή. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, η συμβολή των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών στην δημιουργία ενός οικονομικού πλούτου εκτιμάται σε ποσοστό 2.6% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Επιπροσθέτως, οιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα μπορεί να επωφεληθεί από τις τέχνες και τις καλλιτεχνικές σπουδές. Η καινοτομία ενθαρρύνει την δημιουργία συνεργιών μεταξύ παραδοσιακών τομέων δραστηριότητας και πιο καινοτόμες. Σήμερα πρέπει να συνδυάσουμε την τεχνολογία με τον σχεδιασμό εισάγοντας, ταυτόχρονα, τις αρχές της αειφορίας και οικονομικής βιωσιμότητας. Αυτός ο συνδυασμός απαιτεί επαναπροσδιορισμό των τρόπων υπό τους οποίους διαδίδεται και αποκτάται η γνώση.

Αυτά τα διάφορα θέματα παρουσιάζονται στο έγγραφο Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς το οποίο ορίζει τις βασικές γνώσεις για δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση το 2006. Σε αυτό το πλαίσιο δηλώνεται ότι η καλλιτεχνική και πολιτιστική έκφραση είναι απαραίτητη για την εξέλιξη των δημιουργικών γνώσεων, οι οποίες είναι τόσο χρήσιμες στο πλαίσιο της επαγγελματικής ζωής.

Η Ευρωπαϊκή Ατζέντα για τον Πολιτισμό έχει εισαγάγει νέες μεθόδους, και συγκεκριμένα τον δομημένο διάλογο με την κοινωνία των πολιτών, πρόσφατα, νέες ανοιχτές μεθόδους πολιτιστικού συντονισμού. Η εφαρμογή αυτών των μεθόδων κατέστη εφικτή χάρη σε ένα αρχικό τριετές σχέδιο δράσης το οποίο υιοθέτησε το Συμβούλιο στις 21 Μαΐου 2008 και το οποίο προβλέπει πέντε τομείς επείγουσας δράσης. Σε αυτό το πλαίσιο, μια ομάδα εργασίας που απαρτίζεται από ειδικούς εκ των ΚΜ σχηματίστηκε γύρω από το θέμα των συνεργιών μεταξύ πολιτισμού και παιδείας. Αυτή η ομάδα θα συντάσσει συστάσεις για την ταυτοποίηση των καλών πρακτικών σε εθνικό επίπεδο καθώς επίσης και συστάσεις προς τα ΚΜ και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Επιπροσθέτως, θα παράσχει μεθόδους για την αξιολόγηση της προόδου που επιτυγχάνεται στους τομείς πολιτικής που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της. Τέλος, αυτή η ομάδα θα πρέπει να έχει πολύτιμη συνεισφορά στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τον Πολιτισμό το οποίο έχει προγραμματιστεί να λάβει χώρα στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου 2009, στις Βρυξέλλες.

Μόλις διάβασα μια απάντηση του συνάδελφου επιτρόπου, του κυρίου Figel.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα λάβει χώρα την Τρίτη 24 Μαρτίου 2009.

Γραπτές Δηλώσεις (Κανονισμός 142)

  Marusya Ivanova Lyubcheva (PSE), γραπτώς. – (BG) Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περί καλλιτεχνικών σπουδών στην ΕΕ αποτελεί μέρος των συνεχόμενων προσπαθειών ανάπτυξης διαπολιτισμικού διαλόγου και είναι κεφαλαιωδώς σημαντική στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δημιουργικότητας και Καινοτομίας.

Χωρίς καμία αμφιβολία, πρέπει να επικεντρωθεί περαιτέρω και πιο συγκεκριμένη προσοχή στις καλλιτεχνικές σπουδές. Είναι σημαντικό να αποτελούν υποχρεωτικό μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος και από τα πρώτα σχολικά χρόνια επίσης, δεδομένου ότι κεντρίζει την συναισθηματική και καλλιτεχνική εξέλιξη των νέων γενιών.

Αποδίδοντας σε αυτές τις σπουδές έναν δυνατότερο πρακτικό σκοπό και συμπεριλαμβάνοντας αμφίδρομη διδασκαλία θα επιτευχθεί μια βαθύτερη κατανόηση των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτιστικών αξιών. Παρέχοντας μεγαλύτερη ευελιξία στους μαθητές, διδασκάλους και επαγγελματίες του τομέα επιτυγχάνεται με άμεσο τρόπο η επίγνωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και η ενθάρρυνση της πολιτιστικής και θρησκευτικής ανοχής.

Τα ΚΜ πρέπει να επενδύσουν στην δημιουργία καλύτερων ευκαιριών για ανεπίσημες και ανεξάρτητες καλλιτεχνικές σπουδές αποφεύγοντας τον υπερχειλισμό στον αριθμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων του τομέα. Η στήριξη προς την επαγγελματική ζωή των καλλιτεχνών θα αυξήσει το γενικό ενδιαφέρον σε διάφορες μορφές καλλιτεχνικών σπουδών.

Οι συνεργασίες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα θα συμβάλλουν στον εκσυγχρονισμό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και θα ενθαρρύνουν μια πιο ενεργή ένταξη των νέων τεχνολογιών στην διαδικασία διδασκαλίας. Η πλειοψηφία των πόρων για μια συντονισμένη ευρωπαϊκή πολιτική περί καλλιτεχνικών σπουδών παίρνει την μορφή επενδύσεων για την θωράκιση της πολιτιστικής επιρροής της Ευρώπης σε παγκόσμια κλίμακα, για την θωράκιση της δημιουργικότητας και, έμμεσα, για την θωράκιση της οικονομίας της ΕΕ.