Pełne sprawozdanie z obrad

Poniedziałek, 23 marca 2009 r. - Strasburg

24. Walka z okaleczeniami organów płciowych kobiet dokonywanymi w UE (krótka prezentacja)

  Przewodniczący. – Kolejnym punktem posiedzenia jest sprawozdanie (A6-0054/2009) pani poseł Muscardini, w imieniu Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, w sprawie walki z okaleczeniami organów płciowych kobiet dokonywanymi w UE (2008/2071(INI) ).

  Cristiana Muscardini, sprawozdawca. – (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Za szczególnie ważne uważam, że pan komisarz Michel bierze udział w naszej debacie. Jak wiemy, pan komisarz zawsze zwraca szczególną uwagę na kwestie praw człowieka i tragedie w Afryce. W rzeczywistości obecność pana komisarza Michela napawa mnie nadzieją, że Komisja Europejska może poważnie rozważy kwestię, która nie tylko dotyczy 28 państw afrykańskich oraz różnych państw Bliskiego Wschodu i państw sąsiednich, ale jest także szczególnie niepokojącym problemem w samej Unii Europejskiej.

Masowa imigracja, której jesteśmy świadkami w ostatnich latach sprawiła, że tragedia ta rozgrywa się także w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Dziesiątkom tysięcy dziewczynek i dziewcząt grozi stanie się ofiarą okropnej praktyki, która nie tyko powoduje ich nieodwracalne rany fizycznie, ale także wywołuje bardzo poważny uraz psychiczny. Dlatego – choć Parlament potępił już kilkakrotnie tę praktykę w ubiegłych latach i w rzeczywistości przyznał w ramach programu DAPHNE środki na realizację 14 projektów mających na celu walkę z okaleczeniami organów płciowych kobiet – dziś znowu poruszamy tę kwestię, ponieważ niestety częstotliwość tego zjawiska nie spada, lecz wręcz rośnie.

Powinniśmy mieć odwagę, żeby przyjąć bardziej odpowiednią metodę rzeczywistego zapobiegania poprzez kampanie kulturowe uświadamiające nie tylko imigrantkom, ale także ojcom tych dziewczynek, że dokonywanie obrzędu plemiennego, który nie ma żadnego związku z religią, nie jest metodą integracji czy zapewnienia swoim córkom przyszłości.

Proszę wyobrazić sobie dziewczynkę chodzącą do szkoły w Belgii, we Francji, czy we Włoszech, która po spędzaniu czasu ze swoimi rówieśniczkami, zostaje nagle wyrwana z normalnego życia i zmuszona do przeżycia tragedii, która naznaczy ją na całe życie. Dziewczynka ta nie tylko zostanie okaleczona fizycznie, ale także niemożliwy stanie się dla niej powrót do normalnych relacji z innymi ludźmi; czuje się poniżona, inna, a przecież w naszym społeczeństwie nie chcemy ludzi, którzy są inni. Chcemy ludzi, którzy niezależnie od wyznawanej przez siebie religii, koloru swojej skóry czy miejsca, z którego pochodzą, mogą współpracować w budowaniu lepszej Europy, bliższej obywatelom.

Panie przewodniczący, panie komisarzu! Dlatego my posłowie Parlamentu – i tu pragnę podziękować wszystkim moim kolegom posłom z Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, którzy pomogli mi sporządzić to sprawozdanie – chcemy harmonizacji przepisów prawa wszystkich państw członkowskich, tak by okaleczenia organów płciowych kobiet zostały uznane za przestępstwo. Nie chcemy propozycji dotyczących półśrodków, przypominających „ukłucie”. Chcemy rzeczywistej równości płci; nie chcemy obrzędów inicjacyjnych, lecz w ich miejsce rzeczywistej integracji. Chcemy, żeby organizacje pozarządowe mogły realizować swoje zadania, chcemy polityki zapobiegania, realizowanej z udziałem stowarzyszeń zrzeszających imigrantki, chcemy karać każdego, kto stara się okaleczyć dziewczynki, wciągając je w perwersyjną spiralę rozpaczy i marginalizacji.

Sprawozdanie obejmuje wiele obszarów i myślę, że posłowie mieli możność zapoznania się z nim i ocenienia go. Uważam, że każdy powinien przyłączyć się do tego apelu o celową Europę, łączącą wysiłki swoich trzech instytucji na rzecz,zwalczania tego potwornego przestępstwa, naruszającego prawa człowieka.

  Louis Michel, komisarz. – (FR) Panie przewodniczący! Występując zarówno w imieniu własnym, jak i w imieniu mojego kolegi, chciałbym podziękować pani poseł Muscardini za jej wystąpienie, ponieważ uważam, że wskazała ona na coś, co jest zarówno tragedią, jak i skandalem. Chciałbym naprawdę podziękować pani poseł Muscardini za jej znakomite sprawozdanie dotyczące tej ważnej kwestii walki z okaleczeniami organów płciowych kobiet dokonywanymi w Unii Europejskiej.

Komisja Europejska zdecydowanie potępiła zarówno w samej Unii, jak i w państwach trzecich, niedopuszczalny charakter tradycyjnych praktyk, poważnie naruszających podstawowe prawo dziewcząt i kobiet do nienaruszalności fizycznej i psychicznej. Oczywiście w pełni podzielamy opinie wyrażone w przedmiotowym sprawozdaniu. Uważamy, że wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej powinny podjąć zdecydowane środki. Powiedziałbym, że niezbędne jest podjęcie bardziej zdecydowanych środków w celu eliminacji tych praktyk, zarówno w samej Unii Europejskiej, jak i w państwach trzecich, ponieważ całkowicie niedopuszczalne i zupełnie niewiarygodne jest to, że praktyki te są nadal stosowane w Unii Europejskiej. Powinniśmy także zapewnić, w ramach wszystkich rozmów politycznych prowadzonych przez nas z państwami trzecimi, żeby państwa te były w pełni świadome naszego stanowiska. Chciałbym na chwilę zapomnieć o tekście, żeby powiedzieć, że pragnę państwa zapewnić, iż kwestia ta jest zawsze przedmiotem każdej rozmowy politycznej prowadzonej z państwami rozwijającymi się.

Niedawno zadzwonił do mnie pan Compaoré, prezydent Burkina Faso i powiedział, że właśnie mają przyjąć ustawę zakazującą tych praktyk, choć nie będzie to łatwe. Należy zwrócić uwagę, że oczywiste jest, iż niektóre klany i plemiona nadal stosują tę praktykę i w kraju tym jest to kwestia wrażliwa, ale pan prezydent Compaoré naprawdę pragnie osiągnąć postępy w tej sprawie i uważam, że jest to istotne.

Wiedzą państwo także, że Komisja Europejska systematycznie uruchamia środki wspólnotowe w celu wspierania w Europie i w państwach trzecich projektów mających na celu zapobieganie okaleczeniom organów płciowych kobiet i zwalczanie takich praktyk oraz udzielanie pomocy ofiarom i zagrożonym dziewczętom.

W Europie naszym podstawowym instrumentem jest program DAPHNE III, w ramach którego w walce z okaleczeniami organów płciowych kobiet wspierane są europejskie organizacje pozarządowe oraz lokalne i regionalne publiczne instytucje i organy. Od czasu uruchomienia w 1997 r., w ramach programu DAPHNE, współfinansowanych zostało 14 projektów poświęconych między innymi tej kwestii, a wartość tego wsparcia wyniosła około 2,4 miliona euro. Projekty współfinansowane w ramach programu DAPHNE umożliwiły nam realizację programów szkoleń i wspierania zainteresowanych społeczności lokalnych, realizację kampanii mających na celu podniesienie świadomości, analizę prawodawstwa krajowego, zgromadzenie informacji i danych statystycznych, opracowanie instrumentów oraz określenie najlepszych praktyk, które mogą być stosowane przez podmioty działające w terenie, a także zalecenie decydentom europejskim i krajowym kierunków polityki.

Oczywiste jest, że jesteśmy zdecydowani nadal wspierać takie działania i nadal zajmować się przedmiotową kwestią w Unii Europejskiej, nie tylko w kontekście zapobiegania przemocy i wspierania ofiar, ale także w kontekście imigracji, kwestii azylowych i wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych.

Znowu odejdę na chwilę od tekstu sprawozdania. Muszę państwu powiedzieć, że jestem trochę zaskoczony pewnym tchórzostwem ze strony naszych rządów i niektórych polityków, uważających tę praktykę za jeden z elementów kultury, a zatem za kwestię nietykalną. Przepraszam, ale powinniśmy oczekiwać, że osoby przybywające do Europy będą co najmniej przestrzegać obowiązujących tutaj zasad. Uważam, że nie może być mowy o sprawiedliwości dwóch prędkości; nie może być zgody na koncepcję dwóch prędkości. Nie ma to wpływu na zdolność państwa europejskiego do przyjmowania przybyszów, wprost przeciwnie. Jest do debata, której sam doświadczyłem w przeszłości w moim kraju. Muszę powiedzieć, że jestem zaskoczony, że pod pretekstem szanowania kultury imigrantów, niektórzy ludzie generalnie nie chcą karania zachowań tego rodzaju. Uważam, że jeżeli chcemy rozstrzygnąć tę kwestię, przynajmniej w Europie, powinniśmy doprowadzić do penalizacji takich praktyk. Powinniśmy mieć tę odwagę polityczną i nie uważam, że zdolność danego kraju do przyjmowania przybyszów ulegnie ograniczeniu, jeśli powiemy: „to jest nasza konstytucja, to są nasze zasady, to są nasze ludzkie wartości i musicie ich przestrzegać. Jeżeli nie będziecie ich przestrzegać, będziecie działać niegodnie z prawem i zostaniecie ukarani.” To koniec mojej dygresji, ale cieszę się, że to powiedziałem, ponieważ w pełni podzielam państwa rozdrażnienie tą sprawą.

W ramach swojego programu pomocy zewnętrznej dla krajów trzecich Komisja Europejska realizuje także politykę mającą na celu walkę z okaleczeniami organów płciowych kobiet w trzech obszarach. Po pierwsze, jak już wspomniałem, Komisja Europejska podnosi kwestię emancypacji kobiet, ich praw człowieka i zdrowia podczas wszystkich rozmów politycznych i strategicznych, które prowadzi z rządami partnerskimi, jako integralny element tych rozmów.

Po drugie Komisja Europejska wspiera działania w zakresie argumentowania i lobowania na rzecz udoskonalenia przepisów prawa krajowego oraz opracowania polityki krajowej odzwierciedlającej cele wspierania i ochrony praw kobiet oraz zakazania szkodliwych praktyk.

Po trzecie, Komisja Europejska wspiera inicjatywy mające na celu zapewnienie przywódcom politycznym większych możliwości działania, w tym kampanie uświadamiające adresowane do wszystkich grup społecznych. Wieloletni program haski obejmować będzie różne działania realizowane w celu rozwinięcia przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości do 2010 r. Na wiosnę 2009 r. drogą komunikatu przedstawimy nowy program sztokholmski na lata 2010-2014. Mogę państwa zapewnić, że w ramach tego programu szczególna uwaga poświęcona zostanie kwestii ochrony praw podstawowych oraz ofiar, w tym wspieraniu i ochronie praw dziecka i praw kobiet.

Choć Komisja Europejska nie opracowała jeszcze specjalnej strategii walki z okaleczeniami organów płciowych kobiet postanowiliśmy kontynuować wspieranie działań mających na celu zapobieganie takim praktykom i zamierzamy nadal uwzględniać tę kwestię w polityce wewnętrznej i zewnętrznej Unii Europejskiej w poszczególnych obszarach.

  Przewodniczący. – Zamykam prezentację.

Głosowanie odbędzie się we wtorek dnia 24 marca 2009 r.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  Véronique Mathieu (PPE-DE), na piśmie. – (FR) Każdego roku w Europie 180 tysięcy imigrantek doświadcza okaleczenia organów płciowych, bądź jest zagrożonych takim okaleczeniem. Należy pamiętać, że takie okaleczenia stanowią naruszenie praw człowieka, wywołując poważne konsekwencje fizyczne i psychiczne. Takich praktyk nie można usprawiedliwiać względami tradycji kulturowej czy religijnej. W celu eliminacji takich praktyk państwa członkowskie powinny egzekwować przestrzeganie zakazu przewidzianego przepisami swojego prawa karnego, a praktyka okaleczania powinna zostać uznana za przestępstwo. Jednocześnie rzeczywistym lub potencjalnym ofiarom należy zapewnić dostęp do pomocy prawnej i medycznej.

Unia Europejska powinna zwiększyć swoje wsparcie dla organizacji pozarządowych wykonujących niezwykłą pracę w terenie w zakresie wsparcia i pomocy. Na szczeblach krajowym i europejskim tabu związane z tymi praktykami zlikwidowałyby ukierunkowane kampanie informacyjne i edukacyjne, informujące jednocześnie rodziny o konsekwencjach karnych takich okaleczeń. Dlatego kwestią o istotnym znaczeniu jest to, by Unia Europejska rozwiązała ten problem określając wspólne działania zapobiegawcze mające na celu zakazanie praktyki okaleczania w Unii Europejskiej, a także uwzględniając odniesienie do tego zakazu we wszystkich umowach o współpracy zawieranych w państwami trzecimi. Okaleczanie organów płciowych stanowi problem społeczny, dotyczący nas wszystkich.