Pełne sprawozdanie z obrad

Wtorek, 24 marca 2009 r. - Strasburg

12. Osiągnięcia i długotrwałość europejskiego systemu lotniczego - Lotniska, zarządzanie ruchem lotniczym i służby żeglugi powietrznej (debata)

  Przewodniczący. − Kolejnym punktem porządku jest łączna debata w sprawach:

- sprawozdania pana posła Mariana-Jeana Marinescu, w imieniu Komisji ds. Transportu i Turystyki, w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 549/2004, (WE) nr 550/2004, (WE) nr 551/2004 oraz (WE) nr 552/2004 w celu poprawienia skuteczności działania i zrównoważonego rozwoju europejskiego systemu lotnictwa (COM(2008)0388 - C6-0250/2008 - 2008/0127(COD)) (A6-0002/2009) oraz

- sprawozdania pana posła Mariana-Jeana Marinescu, w imieniu Komisji ds. Transportu i Turystyki, w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 216/2008 w zakresie lotnisk, zarządzania ruchem lotniczym i służb żeglugi powietrznej oraz uchylającego dyrektywę Rady 2006/23/EWG (COM(2008)0390 – C6-0251/2008 – 2008/0128(COD)) (A6-0515/2008).

  Marian-Jean Marinescu, sprawozdawca. - (RO) Pakiet Jednolita Europejska Przestrzeń Powietrzna II jest przewidziany dla całego systemu transportu lotniczego, daje bezpośrednie korzyści liniom lotniczym, instytucjom świadczącym usługi w zakresie żeglugi powietrznej, kontrolerom ruchu lotniczego, portom lotniczym i branży lotniczej. Jest to właściwie odpowiedź prawodawcy na potrzebę harmonizacji i usprawnienia europejskiej przestrzeni powietrznej i ruchu lotniczego, z korzyścią dla środowiska, branży i przede wszystkim pasażerów.

Porozumienie osiągnięte przez Radę w sprawie pakietu SES II jest krokiem naprzód na drodze ku konsolidacji Unii Europejskiej. Jest to kolejny naturalny krok po wspólnym rynku, przyjęciu wspólnej waluty i stworzeniu obszaru Schengen. Od 2012 roku będziemy mieli przestrzeń powietrzną Schengen. Trasy będą krótsze, kontrola ruchu bardziej efektywna a usługi transportu powietrznego zoptymalizowane, a następnie zintegrowane.

W wyniku tego loty będą krótsze, mniejsze będzie zużycie paliwa i niższa emisja dwutlenku węgla, co w normalnych okolicznościach powinno prowadzić do obniżenia cen biletów lotniczych.

Kompromis osiągnięty w następstwie negocjacji z Radą odzwierciedla potrzebę przyspieszenia tworzenia funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej. Osiągnęliśmy porozumienie w sprawie terminu wprowadzenia w życie FAB (funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej), który przypada sześć miesięcy wcześniej niż przewidziano w pierwotnym wniosku Komisji Europejskiej.

Funkcjonowanie FAB jest głównym elementem tworzenia jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej. Dlatego z zadowoleniem przyjmuję porozumienie podpisane w listopadzie ubiegłego roku dotyczące największego FAB, który obejmuje swoim zasięgiem Europę Środkową.

Chciałbym skorzystać z tej okazji, aby zwrócić się do Komisji Europejskiej z apelem o poparcie przyjęcia projektu związanego z FAB Dunaj Rumunia-Bułgaria jako części struktury finansowej TEN-T.

Przy poparciu przedstawicieli prezydencji francuskiej i czeskiej, którym chciałbym przy tej okazji podziękować, udało nam się odnaleźć równowagę między relacjami politycznymi a zdolnościami państw członkowskich oraz Komisji Europejskiej, w szczególności w odniesieniu do programu skuteczności działania, kluczowego składnika pakietu SES II.

Komisja podejmie decyzję dotyczącą właściwej harmonizacji i wdrożenia celów objętych krajowymi planami wykonania.

Pierwotny wniosek Komisji został uzupełniony o dwa elementy wprowadzone przez Parlament. Pierwszym z nich jest koordynator systemu funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej. W oparciu o model TEN-T uznaliśmy za konieczne mianowanie koordynatora, który ułatwiłby podpisywanie umów w sprawie działania FAB, co przyspieszyłoby proces osiągnięcia jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej. Drugi element jest związany z wyjaśnieniem koncepcji „wspólne projekty” i określeniem ich źródeł finansowania.

Parlament Europejski zdołał również skupić szczególną uwagę na czynniku ludzkim. W ramach kompromisu osiągniętego z Radą wyjaśniono również współzależności pomiędzy SES II a EASA i uwzględniono w nim to, że rozszerzenie władzy agencji na lotniska, ATM/ANS i ATC jest tak na prawdę elementem „bezpieczeństwa” tego pakietu.

Uważam, że niezwykle ważne jest znalezienie jasnej i pełnej definicji lotnisk, które podlegają przepisom tego rozporządzenia.

Nowe specyfikacje wydane przez EASA muszą być zintegrowane z dotychczasowymi. Ponadto przewidziano udostępnienie informacji o dotychczas przyznanych odstępstwach. Udało mi się również wprowadzić zapisy dotyczące potrzeby wzmocnienia i rozszerzenia procesu konsultacji z udziałem wszystkich zainteresowanych stron.

Sprawozdania, które jutro będą poddane pod głosowanie, stanowią ważny krok naprzód na drodze ku jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej i jestem pewien, że będą one stanowiły sukces i triumf dla wszystkich zainteresowanych.

  Antonio Tajani, wiceprzewodniczący Komisji. − (IT) Pani przewodnicząca, panie i panowie posłowie! W przeddzień wyborów europejskich i na dwa tygodnie przed przyjęciem trzeciego pakietu morskiego, instytucje europejskie są bliskie wysłania kolejnego pozytywnego sygnału do obywateli UE, sugerującego, że zwłaszcza w czasie obecnego kryzysu, Komisja, Parlament i Rada są po stronie obywateli i potrafią stawić czoło trudnemu kryzysowi oraz znaleźć praktyczne rozwiązania.

Reforma jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej jest ważnym sygnałem, który będzie miał konsekwencje dla branży i obywateli i który przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska. Posiadane przez nas dane dotyczące trudności stojących przed sektorem transportu lotniczego są dobrze znane – dzisiaj pojawiły się dodatkowe dane, które przekażę podczas mojej odpowiedzi – dlatego pokazaliśmy, że potrafimy reagować na kryzys, i jest to z pewnością coś pozytywnego, ponieważ dzięki temu Europejczycy mają świadomość, że instytucje istnieją i potrafią sprostać trudnościom.

Dlatego chciałbym podziękować Parlamentowi za to, że tak szybko przyjął tę decyzję. Jestem wdzięczny panu Marinescu, z którym łączy mnie wieloletnia przyjaźń, będąca wynikiem naszej wspólnej pracy, ramię w ramię, w Parlamencie – znam jego umiejętności, które kolejny raz udało mu się zademonstrować poprzez współpracę z Komisją i osiągnięcie ważnego rezultatu w tak krótkim czasie. Dziękując mu, chciałbym także podziękować wszystkim sprawozdawcom pomocniczym, którzy jeszcze raz umożliwili instytucjom udzielenie wsparcia europejskim obywatelom.

Z pewnością jest to poważne zobowiązanie, które - powtarzam raz jeszcze - stanowi skuteczną odpowiedź. Transport lotniczy rzeczywiście oczekuje praktycznych i konkretnych rozwiązań, które umożliwią spełnienie wymagań nie tylko przewoźników, ale przede wszystkim pasażerów. W tym celu domagałem się wprowadzenia organu regulującego świadczenie usług, który zagwarantuje, że monopoliści nie będą pogarszali ich jakości. Co więcej, szybkie wprowadzenie organu zarządzającego siecią ruchu lotniczego nie tylko ułatwi organizację systemów krajowych, ale posłuży również za model dla wszystkich rodzajów transportu, ale także dla sektorów telekomunikacji i energii.

Chciałbym zwrócić uwagę na wsparcie oferowane Komisji przez Parlament w zakresie opracowania nowego instrumentu finansowania projektów infrastruktury transgranicznej, wywodzących się, między innymi, z programu SESAR. Parlament zdał sobie sprawę ze znaczenia tego partnerstwa i ponownie potwierdził znaczenie operatorów we wdrażaniu tego ambitnego podejścia.

Cieszę się, gdy widzę, że Parlament przychyla się do stanowiska Komisji, uznając we wspólnej deklaracji wielką wagę czynnika ludzkiego. Parlament poparł w szczególności wzmocnienie pozycji wojska przez stworzenie jednolitej przestrzeni powietrznej. W pełni popieram to stanowisko, zwłaszcza że sam kiedyś byłem wojskowym kontrolerem ruchu wojsk obrony powietrznej, a więc doskonale rozumiem, jak ważną rolę pełnią kontrolerzy wojskowi w sektorze transportu lotniczego. Za dobry przykład współpracy cywilno-wojskowej mogą posłużyć wizytowane przeze mnie obiekty działań operacyjnych, w których operatorzy cywilni i wojskowi pracują ramię w ramię, by zagwarantować bezpieczeństwo transportu lotniczego.

We wspólnej deklaracji, którą popieram, stwierdzono, że Komisja musi potwierdzić potrzebę należytego uwzględniania czynnika ludzkiego, by skutecznie wdrożyć regulacje dotyczące jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej, musi być przekonana, że bezpieczeństwa nigdy nie należy brać za coś oczywistego i musi uznać potrzebę dalszego wzmacniania kultury bezpieczeństwa, w szczególności przez połączenie niezawodnego systemu ostrzegania o wypadkach z systemem zgłaszania zdarzeń („just culture”), co umożliwi wyciąganie wniosków z wypadków, które się zdarzyły.

Komisja oświadcza, że będzie budować model usług w oparciu o prawdziwą kulturę bezpieczeństwa. Model ten będzie łączył w sobie skuteczne ostrzeganie o wypadkach i system zgłaszania zdarzeń jako fundamenty bezpieczeństwa. Dzięki niemu specjaliści odpowiedzialni za bezpieczeństwo będą mieli odpowiednio wysokie umiejętności. Umożliwi on ponadto propagowanie zaangażowania przedstawicieli personelu w tworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej na poziomie krajowym, na poziomie funkcjonalnego bloku przestrzeni powietrznej i na poziomie wspólnotowym. Komisja oceni uwzględnienie czynnika ludzkiego w procesie tworzenia jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej najpóźniej w roku 2012 r.

W podsumowaniu pragnę stwierdzić, że po raz pierwszy uwzględniono wszystkie aspekty całego sektora lotniczego. Dzięki temu nowemu podejściu, o bezpieczeństwo ruchu naziemnego w portach lotniczych, ruchu w korytarzach powietrznych oraz podczas lądowania i startu będzie dbał jeden organ.

Jest to zatem początek nowego etapu działalności Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego. Tak szybkie przyjęcie tego pakietu – za co jeszcze raz państwu dziękuję – ujawnia istniejącą na poziomie europejskim silną wolę polityczną do realizacji wielkich koncepcji mojej ważnej poprzedniczki, której niestety nie ma już z nami: pani Loyoli De Palacio. Chciała ona dla obywateli europejskich prawdziwie jednolitej przestrzeni powietrznej. Dziś udało nam się zrealizować tę reformę.

  Teresa Riera Madurell , sprawozdawczyni komisji opiniodawczej Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii. - (ES) Pani przewodnicząca! Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii pozytywnie ocenia wniosek Komisji, ponieważ doprowadzi on do likwidacji wad pierwszego pakietu w zakresie spójności, efektywności, zmniejszenia kosztów i poprawy zarządzania.

Najważniejsze uwagi Komisji Przemysłu dotyczą finansowania. Centralny plan ATM wymaga ogromnych zasobów, dlatego należy zapewnić możliwość korzystania – w razie konieczności – ze środków publicznych, przy czym wstępne inwestycje nie powinny być finansowane z góry przez użytkowników.

Uwagi dotyczą również roli Europejskiej Organizacji ds. Bezpieczeństwa Nawigacji Lotniczej (Eurocontrol), która naszym zdaniem wymaga całkowitej reorganizacji w celu zapewnienia dobrego nadzoru i kontroli świadczenia usług. Odnośnie do prywatyzacji usług, nadal myślę, że lepiej będzie przeprowadzić analizę jej spodziewanych skutków, nieopartą na przyjętych z góry założeniach i podjąć decyzję na podstawie wyników tej analizy.

Na koniec, jeszcze raz chciałabym podkreślić, że budowanie jednolitej przestrzeni powietrznej ma fundamentalne znaczenie dla realizacji celów z Kioto, a ponadto jako Hiszpanka cieszę się, że błąd związany z Gibraltarem został skorygowany.

Chcę również podziękować Komisji za znakomitą współpracę, a służbom Komisji Przemysłu oraz mojej grupie parlamentarnej za nieocenioną pomoc.

  Georg Jarzembowski, w imieniu grupy PPE-DE. - (DE) Pani przewodnicząca, panie Tajani, panie i panowie! Powinniśmy być wszyscy bardzo wdzięczni panu posłowi Marinescu. W bardzo krótkim czasie, mając poparcie wiceprzewodniczącego Komisji, zdołał osiągnąć porozumienie z Radą Europejską. Drugi pakiet legislacyjny pozwoli nam sprawniej zarządzać naszą przestrzenią powietrzną w nadchodzących latach. Pozwoli również liniom lotniczym - a w ostatecznym rozrachunku również konsumentom - zaoszczędzić do 3 miliardów EUR i zmniejszyć emisję CO2 nawet o 12%. Te ważne cele związane z kosztami, konsumentami i środowiskiem naturalnym są teraz w zasięgu ręki.

W pierwszym z dwóch rozporządzeń przewidziano, że państwa członkowskie ostatecznie zobowiązują się uczynić to, co powinny były uczynić wiele lat wcześniej, czyli w ciągu krótkiego czasu utworzyć funkcjonalne bloki przestrzeni powietrznej. Bloki przestrzeni powietrznej, które nie będą już więcej podzielone granicami państw, lecz będą odpowiadały funkcjonalnemu przepływowi ruchu lotniczego, pozwolą na sprawniejsze i bezpieczniejsze zarządzanie przestrzenią powietrzną i pomogą zapobiec niepotrzebnym kolejkom przy lądowaniu.

Bardzo jestem wdzięczny Komisji za wsparcie i za determinację sprawozdawcy, by mianować europejskiego koordynatora funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej, ponieważ w przypadku jego braku mielibyśmy problemy z zapewnieniem, by państwa członkowskie naprawdę utworzyły te nowe bloki. Ważne jest, żeby koordynator pracujący w imieniu Parlamentu i Komisji mógł wywierać naciski na tworzenie tych nowych bloków.

Ważne jest również uwzględnienie w systemie zarządzania wojskową przestrzenią powietrzną. Ważne jest także, byśmy mieli prawdziwy Centralny plan dla jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej, który będzie uwzględniał wykorzystanie i wdrożenie wyników realizacji projektu badawczego w zakresie kontroli ruchu lotniczego SESAR. Na koniec, ważne jest również dla nas, by Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego powierzono zadanie wdrożenia norm i działań w odniesieniu do zarządzania portami lotniczymi, zarządzania ruchem lotniczym i usług transportu powietrznego. Organizacja ta musi odpowiednio wcześniej dysponować potrzebnym personelem i sprzętem. Bardzo jesteśmy za tym i liczę na poparcie Komisji w tym, by EASA konsultowała się z odpowiednimi podmiotami branży w zakresie rozwiązań praktycznych we wszystkich nowych działaniach, tak by możliwe było znalezienie prawdziwie skutecznych rozwiązań.

  Ulrich Stockmann, w imieniu grupy PSE. - (DE) Pani przewodnicząca, panie komisarzu! Znam pewną piosenkę, której słowa mówią, że „swoboda na niebie jest nieograniczona”. To po prostu nieprawda. Europejskie niebo to mozaika 60 krajowych ośrodków kontroli. To dwa razy więcej niż w USA, mimo o połowę mniejszego ruchu lotniczego. W dodatku wojskowe strefy zakazu lotów uniemożliwiają lot po linii prostej z jednego lotniska do drugiego. Sytuacja ta nie może trwać, zwłaszcza że wielkość ruchu lotniczego podwaja się co 10 do 15 lat. Gdy wielkość ruchu podwaja się, zagrożenie bezpieczeństwa wzrasta czterokrotnie.

Sytuacja ta skłoniła nas w 2004 r. do wprowadzenia koncepcji jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej. Niestety Rada Ministrów w tym czasie upierała się, że to państwa członkowskie powinny uzgodnić między sobą, jakie bloki przestrzeni powietrznej należy stworzyć. To był błąd, ponieważ państwa członkowskie straciły teraz dużo czasu i utknęły w martwym punkcie w wyniku problemów związanych z kompetencjami krajowymi.

Teraz Parlament i sprawozdawca wprowadzają w życie rozporządzenie określające jasne cele i ogólne zasady tworzenia tych bloków przestrzeni powietrznej do 2012 r. Przyczyni się to do bezpieczeństwa, ochrony klimatu i obniżenia kosztów ruchu lotniczego. Loty krótsze o 50 km, zmniejszenie emisji CO2 o 12%, oszczędności 3 miliardów EUR dla linii lotniczych i mniej opóźnień dla pasażerów. Mówiąc w skrócie, mam nadzieję, że w ostatecznym rozrachunku ta reforma sektorowa przestrzeni powietrznej będzie udana i zaprowadzi nas o krok dalej.

  Nathalie Griesbeck, w imieniu grupy ALDE. - (FR) Pani przewodnicząca, panie komisarzu, panie i panowie! Teraz moja kolej, by wyrazić uznanie dla tego sprawozdania w sprawie jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej. To prawdziwy krok naprzód, który wielu z nas przyjmuje z radością.

Te dwa rozporządzenia spełniają wysokie wymagania wszystkich zainteresowanych stron ze wszystkich krajów Unii, ponieważ skutki nadmiernej fragmentacji obecnego systemu są bardzo kosztowne, a przede wszystkim poważnie obniżają sprawność zarządzania ruchem lotniczym.

Dzięki nowej europejskiej przestrzeni powietrznej stopniowo zmieniane będą trasy lotu samolotów z okrężnych, do których obecnie zmuszani są przewoźnicy, na bardziej liniowe. Tym samym loty staną się bardziej ekonomiczne i tańsze dla podróżnych.

Szczerze się cieszę, ponieważ pozwoli to na znaczne zmniejszenie oddziaływania transportu lotniczego na środowisko, a także jego kosztów dla konsumentów.

Będzie to stanowiło – wraz z ujednoliceniem norm bezpieczeństwa - bardzo korzystny krok naprzód. Transport powietrzny stanie się jednocześnie bezpieczniejszy i szybszy - co oczywiste - ale przede wszystkim będzie też powodował mniejsze zanieczyszczenie i będzie tańszy.

W imieniu Grupy Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy chciałabym jednak zaapelować do Komisji o udostępnienie środków finansowych, w szczególności - co logiczne - funduszy przeznaczonych na sieci transeuropejskie, ale także środków z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w celu sfinansowania wszystkich wspólnych sztandarowych projektów mających na celu poprawę europejskiej żeglugi powietrznej.

Wierzę, że Parlament jeszcze raz skutecznie zjednoczył się ponad podziałami, żeby pójść naprzód i dać Radzie impuls do osiągnięcia szybkiego porozumienia w zakresie tego sprawozdania, co jest niezbędne dla lotnictwa europejskiego i dla zmniejszenia jego oddziaływania na środowisko. Wraz z panem komisarzem cieszę się również, że postęp w tym zakresie stanowi konkretny, namacalny sygnał do naszych współobywateli.

  Roberts Zīle, w imieniu grupy UEN. - (LV) Dziękuję, pani przewodnicząca! Z zadowoleniem przyjmuję to, że dzięki nowym przepisom legislacyjnym dojdzie do standaryzacji technologii zarządzania ruchem lotniczym i nastąpi postęp na drodze do połączonego systemu funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej, co zmniejszy fragmentację ruchu lotniczego Unii Europejskiej. Bardziej efektywne planowanie tras ruchu lotniczego przyczyni się do zmniejszenia zużycia paliwa i szkodliwych emisji, a transport lotniczy stanie się bardziej przyjazny dla środowiska. W odniesieniu jednak do dyskryminujących i bezprawnych opłat, które Rosja pobiera od przewoźników z Unii Europejskiej za przeloty nad Syberią, niestety nie potrafiliśmy dać Komisji Europejskiej mechanizmu, który wzmocniłby jej pozycję w rozmowach z Rosją na ten temat. Jednakże, moim zdaniem w ten czy inny sposób Unia Europejska będzie musiała dysponować takim mechanizmem, aby wpływać na sytuacje, w których kraj spoza UE dyskryminuje przewoźników z Unii Europejskiej; podstawą takiego mechanizmu jest nic innego tylko wzajemna równość, a więc to zadanie pozostaje dla nas do wykonania. Dziękuję za uwagę.

  Eva Lichtenberger, w imieniu grupy Verts/ALE. - (DE) Pani przewodnicząca! Po pierwsze chciałabym podziękować sprawozdawcy, który w naszych negocjacjach wykazał się ogromnym zaangażowaniem i wiedzą specjalistyczną. Negocjacje te były konieczne, ponieważ, choć granice na niebie nie są widoczne, ich obecność jest wyraźna. Zbiegają się one z granicami państwowymi, i są - trzeba powiedzieć - oparte na narodowym egoizmie i utrudniają zjednoczenie europejskiej przestrzeni powietrznej.

W związku z prędkością podróżowania, wymogami bezpieczeństwa i ogromnym wzrostem ruchu lotniczego, trzeba było doprowadzić do wprowadzenia tych ulepszeń o wiele wcześniej, zwłaszcza że dyskusje i negocjacje na temat koncepcji bloków przestrzeni powietrznej trwają od 2004 r. Uważam, że teraz możemy dokonać w tej dziedzinie znacznych postępów. Nie chodzi tu tylko o poprawę tras lotów, zwiększenie komfortu pasażerów i niezawodności; skuteczne wdrożenie planowanych rozwiązań doprowadzi również do zmniejszenia emisji. Istnieje pilna potrzeba zmniejszenia emisji z ruchu lotniczego, ponieważ jego natężenie rośnie bardzo szybko, a nasz system handlu uprawnieniami do emisji z ruchu lotniczego nie jest bardzo skuteczny.

Rada do samego końca sprzeciwiała się temu. Jej sprzeciw nie był tak skuteczny, jak się spodziewała, dlatego mogę zagłosować za przyjęciem sprawozdania.

  Michael Henry Nattrass , w imieniu grupy IND/DEM. - Pani przewodnicząca! W tym budynku panuje nienasycony głód władzy i kontroli - zakresu kontroli, o którym dawniej mógłby pomarzyć tylko ZSRR. Kontrole UE, które zabijają innowacyjność, a także uprawnienia UE do regulowania popytu rynkowego stoją w jawnej sprzeczności z oczekiwaniami wyborców. Teraz nawet niebo nie jest przestrzenią bez granic.

Pod pozorem usprawnienia UE – jednej z najbardziej nieefektywnych biurokracji na świecie – chce kontrolować efektywność ruchu powietrznego. UE stara się stłamsić innowacyjność zwolenników wolnego rynku takich jak Easyjet i Ryanair, ponieważ realizują oni potrzeby społeczeństwa, a wiemy jak UE ignoruje swoje społeczeństwo. Unia chce koordynatora systemu funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej: wymyślny tytuł dla dyktatora panującego nad kontrolą ruchu lotniczego, portami lotniczymi i całą branżą.

To taka sama nadmierna kontrola, jaka ostatecznie pogrążyła ZSRR, i po co to wszystko? Wszystko po to, by machać unijną flagą. Nie chodzi tu o zadowolenie społeczeństwa i o popyt. Sukces zależy od efektywności i zaspokajania popytu, co można osiągnąć tylko na wolnym rynku, a nie poprzez żądanie kontroli UE i nie poprzez brak zrozumienia i wiedzy, jaki UE okazuje w tym budynku.

Przywróćmy efektywność, pozwalając, by podaż zaspokajała popyt i umożliwiając innowacje. To nie jest sprawa UE. Proszę o głosowanie za odrzuceniem sprawozdania.

  Luca Romagnoli (NI). - (IT) Pani przewodnicząca, panie komisarzu, panie i panowie! Z zadowoleniem przyjmuję utworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej i jestem prawie pewny, że poprawi to efektywność i bezpieczeństwo, a także zmniejszy oddziaływanie lotnictwa na środowisko.

Ponadto chciałbym zwrócić uwagę, że Włochy z Cyprem, Grecją i Maltą już uruchomiły „Blue MED”. To jest funkcjonalny blok przestrzeni powietrznej, który poprawia efektywność lotów i umożliwia zmniejszenie kosztów właśnie przez wyeliminowanie fragmentacji przestrzeni powietrznej nad dużym obszarem Morza Śródziemnego. Mówiąc w skrócie, gdy naszym celem jest zwiększanie przejrzystości – zwracam się tu do mojego przedmówcy – i wprowadzane są zachęty, które zwiększają efektywność usług, nie możemy zaprzeczać, że jesteśmy zadowoleni.

Podsumowując, pragnę oświadczyć, że z zadowoleniem przyjmuję również cel optymalizacji zarządzania portami lotniczymi. Mam zatem nadzieję, że wkrótce podjęte zostaną działania na rzecz poprawy usług dla pasażerów na lotniskach, które, jak w przypadku lotniska w Rzymie, są często niezadowalające. Chciałbym podziękować panu posłowi Marinescu za wspaniałe sprawozdanie i Komisji za inicjatywę.

  Reinhard Rack (PPE-DE). - (DE) Pani przewodnicząca! Oba sprawozdania pana posła Marinescu dotyczą poprawy organizacji ruchu lotniczego w Europie. Dużo osiągnęliśmy dzięki porozumieniu w pierwszym czytaniu, zwłaszcza dzięki ważnej i udanej pracy sprawozdawcy. To istotne, szczególnie w chwili, gdy branża lotnicza w Europie i na całym świecie znajduje się w trudnej sytuacji.

Powinniśmy jednak troszczyć się nie tylko o poprawę funkcjonalności tu i teraz, w dobie obecnego kryzysu. Nadal powinniśmy skupiać się ponadto na ważnych zagadnieniach z przeszłości. Wśród nich są prawa pasażerów. Przed kryzysem z 11 września opracowaliśmy istotne z punktu widzenia pasażerów przepisy dotyczące odmowy przyjęcia na pokład i opóźnień, w ramach których za normę celowo przyjęliśmy potrzebę ochrony branży lotniczej, a nie pasażerów. Linie lotnicze bezczelnie wykorzystały to w obecnej sytuacji: kryzys plus zła pogoda zimowa. Ich zachowanie jest bezwstydne.

Następna sprawa dotyczy płynów. Wiele rzeczy zmienia się w tej chwili w przestworzach, ale stare przepisy dotyczące płynów ciągle obowiązują. Nie zwiększają one niczyjego bezpieczeństwa. Dają paru osobom zatrudnienie przy kontrolach bezpieczeństwa na lotniskach. Denerwuje to wielu ludzi i jak już powiedziano, oprócz alibi nie przyniosło żadnych efektów. Panie Tajani! Pan i pana poprzedniczka zapewnialiście nas, że ten bzdurny przepis zostanie uchylony, gdy okaże się, że nie wnosi on żadnych dodatkowych korzyści z punktu widzenia bezpieczeństwa. Z niecierpliwością czekamy na zniesienie tego rozporządzenia.

  Jörg Leichtfried (PSE). - (DE) Pani przewodnicząca! W dzisiejszych czasach nie jest tak, że samoloty po prostu przelatują przez granice państw. Chociaż ludzie na prawicy, którzy niekoniecznie mówią bzdury, ale chowają się za swymi pięknymi flagami, wydają się tego nie rozumieć, sytuacja jest taka, że europejska przestrzeń powietrzna jest w pełni zderegulowana i w tej sytuacji ważne jest, żeby ta zderegulowana przestrzeń powietrzna była centralnie zarządzana, centralnie monitorowana i centralnie wdrożona. Te dwa sprawozdania przedstawiają właściwy sposób realizacji tego celu.

Ważne jest, żeby loty w Europie były lepiej koordynowane. Istotne jest również, żeby te same wysokie standardy bezpieczeństwa obowiązywały wszędzie, i jestem przekonany, że obrana przez nas droga jest właściwa. Obecne bloki przestrzeni powietrznej sprawiają, że zbyt wiele lotów jest za długich i odbywa się po okrężnych trasach. Ponadto o wiele za wysokie są emisje CO2 i koszty ponoszone przez linie lotnicze. To wszystko się zmieni i poprawi dzięki rozporządzeniu, które jutro przyjmiemy.

Chciałbym skorzystać z okazji, by podziękować sprawozdawcy, panu posłowi Marinescu, za całą jego znakomitą pracę. Myślę, że wspólnie pracowaliśmy na rzecz osiągnięcia czegoś bardzo pozytywnego dla ludzi w Europie. Po to właśnie tutaj jesteśmy.

  Robert Evans (PSE). - Pani przewodnicząca! Pan Tajani powiedział na początku tej debaty, że proponowane rozwiązanie jest dobrym sygnałem dla obywateli Europy. Zgadzam się, taki jest cel naszej pracy.

Chciałbym w szczególności odnieść się do lotnisk, ponieważ ważne jest, żebyśmy umieścili je pod parasolem rozsądnego prawodawstwa europejskiego. Myślę, że jest to racjonalne, gdyż zapewnia ochronę obywateli poprzez rozszerzenie kompetencji EASA.

Istnieją jednak obszary, które wymagają doprecyzowania. Myślę, że słusznie wyłączamy z zakresu obowiązywania małe lotniska, które służą wyłącznie rekreacyjnym lub sportowym aspektom latania. Poprawka 44 zgłoszona przez pana posła Marinescu i innych posłów jest ważna, ponieważ zmienia podstawę z ciężaru statku powietrznego na długość pasa startowego równą 800 m. Zastanawiam się jednak, czy pan komisarz lub pan poseł Marinescu nie mogliby upewnić mnie w trakcie podsumowania debaty, że definicja „otwarte do użytku publicznego" jest odpowiednio doprecyzowana, by nie było niejasności co do faktycznej definicji użytku publicznego. Czy mogliby wyjaśnić, czy użytek publiczny oznacza działalność komercyjną, czy oznacza zakup biletów na loty, czy też oznacza lotniska, do których dostęp mają wszyscy obywatele? W przyszłości może to być przeszkodą, która, mam nadzieję, będzie mogła zostać usunięta.

  Antonio Tajani, wiceprzewodniczący Komisji. − (IT) Pani przewodnicząca, panie i panowie posłowie! Bardzo się cieszę, że ta Izba głosowała jednogłośnie lub prawie jednogłośnie za reformą jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej. Rozumiem, że tylko pan poseł Nattrass jest przeciwko, ale nie rozumiem dlaczego: być może to ja nie zrozumiałem, albo on nie przeczytał dokładnie projektu reformy jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej. Nie rozumiem, co tu ma do rzeczy Związek Radziecki: każdy może powiedzieć, co mu się podoba; ja nie tęsknię za Związkiem Radzieckim.

W odniesieniu jednak do poważnych spraw omawianych podczas tej debaty, chciałbym zwrócić uwagę, że reforma ta jest naszą praktyczną odpowiedzią na kryzys w sektorze transportu lotniczego. Dane przekazane dziś przez IATA są niepokojące. Według zestawień opracowanych przez dyrekcję generalną, w tym roku finansowym sektor ten poniesie straty w wysokości 4,7 miliardów USD, czyli prawie 3,5 miliarda EUR, co oznacza gorsze wyniki niż początkowo oczekiwano. Jego zyski mają spaść o 12%.

Mimo perspektywy tak poważnego kryzysu, jesteśmy zdolni do wprowadzenia standardów obniżających koszty. W sumie gdy cała reforma, w tym SESAR, zostanie wprowadzona w życie i będzie w pełni funkcjonować, powinna przynieść łączne oszczędności na poziomie ok. 40 miliardów EUR. Dodatkowo należy wspomnieć inną ważną liczbę – i myślę, że ucieszy się z niej pani Lichtenberger – czyli zmniejszenie zanieczyszczenia, które będzie dość znaczne.

Jeśli chodzi o problem poruszony przez pana Zile dotyczący wzajemności i opłat za przeloty nakładanych na wszystkie samoloty lecące nad Syberią, kwestia ta była przedmiotem umowy podpisanej przez Rosję, która jeszcze nie zaczęła obowiązywać. Poruszyliśmy ten problem na kilku spotkaniach z właściwymi ministrami transportu. Została ona również poruszona na ostatnim szczycie Komisji Europejskiej w Moskwie z panem Putinem i panem Miedwiediewem, a także z ministrem transportu, z którym odbyłem spotkanie dwustronne. Nie widzę, by Rosja poczyniła znaczące postępy, ale będziemy nadal naciskać.

Zasada wzajemności, która mogłaby być zawarta w treści rozporządzenia, nie uzyskała poparcia Rady. Sprzeciwiła się temu większość państw członkowskich, dlatego w trakcie ostatniego posiedzenia Rady Ministrów Transportu odbyła się debata na ten temat. Ponieważ nie było takiej możliwości, nie została ona włączona do tekstu legislacyjnego.

Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące portów lotniczych w Rzymie poruszone przez pana Romagnoliego, mogę powiedzieć, że jak zawsze w takich sytuacjach Komisja Europejska przeprowadza stosowne kontrole. Mogę oświadczyć, że jeżeli chodzi o stosowanie rozporządzenia chroniącego pasażerów o ograniczonej zdolności poruszania się, porty lotnicze Fiumicino i Ciampino mogą być stawiane za przykład, ponieważ zastosowały się one do przepisów rozporządzenia wspólnotowego wcześniej niż inne lotniska, do tego stopnia, że zdecydowałem się pokazać swoją prezentację nowego rozporządzenia pod koniec lipca zeszłego roku właśnie na lotnisku Fiumicino.

To nie znaczy, że powinniśmy spocząć na laurach: myślę o bulwersującej kwestii 42 milionów sztuk bagażu, z którymi na całym świecie źle obchodzą się służby lotniskowe, o milionie zgubionych walizek lub toreb. Wobec danych doprowadziłem do wszczęcia dochodzenia Dyrekcji Generalnej ds. Energii i Transportu. Dałem zainteresowanym instytucjom jeden miesiąc na odpowiedź i jeżeli przesłane odpowiedzi potwierdzą uzyskane przez nas dane i informacje prasowe, wystąpię z propozycją reformy istniejących przepisów, które uważam za zbyt słabo chroniące pasażerów. Myślę o ewentualnym powierzeniu właściwym organom krajowym zadania sprawdzenia, czy przepisy wspólnotowego rozporządzenia są stosowane.

Oczywiście skupiam swoją uwagę na kwestii „praw pasażerów”, w związku z czym pragnę państwa jeszcze raz zapewnić, w odpowiedzi na pytanie postawione przez pana Romagnoliego - pragnę jeszcze raz zapewnić Parlament o moim nieustającym zaangażowaniu w starania o jeszcze lepszą ochronę praw pasażerów. Nie przez przypadek, po złożeniu i zatwierdzeniu rozporządzeń w sprawie transportu lotniczego, omawiane są rozporządzenia dotyczące transportu morskiego i autobusowego.

Chciałbym także powiedzieć panu Evansowi, że za kryteria przyjęto wartość handlową portów lotniczych i długość pasa startowego, o której wspomniał. W pewnym sensie kryteria te zastąpiły definicję, o której mówił pan poseł.

Jeszcze raz pragnę państwu podziękować i zwrócić uwagę na kwestię bezpieczeństwa transportu lotniczego, które zwiększy się jeszcze bardziej w wyniku realizacji obecnej reformy, i choć jestem przekonany, że latanie w europejskiej przestrzeni powietrznej jest dziś bezpieczne, gdy w grę wchodzi bezpieczeństwo, działań nigdy dość. Musimy nieustannie czynić więcej, dlatego we wszystkich sektorach, w których jest możliwe zwiększenie bezpieczeństwa transportu, będę wypełniał swoje obowiązki i przedkładał Parlamentowi i Radzie wnioski legislacyjne pokazujące obywatelom UE, że instytucje europejskie są po to, by im pomagać.

Na zakończenie, jeszcze raz chciałbym wyrazić swoją wdzięczność. Chciałbym podziękować panu posłowi Marinescu, ale też wszystkim posłom, wszystkim koordynatorom, wszystkim wybranym przedstawicielom, którzy zabierali głos podczas tej debaty, ponieważ nie dalibyśmy rady bez tak mocnego zaangażowania ze strony Parlamentu, który pokazał przy tej okazji, że nie chce tracić czasu i że jest gotowy do praktycznej interwencji w sprawach, które bezpośrednio dotyczą obywateli UE, gotowy do wspólnego zaangażowania wraz z Komisją. Jestem również wdzięczny służbom Komisji Europejskiej, które uczyniły tak wiele i cieszę się, że w trakcie debaty podziękowano również im za współpracę.

Razem udało nam się uświadomić branży lotniczej, że instytucje te są w stanie – co powtarzam i podkreślam - stawić czoła trudnemu kryzysowi. Wierzę, że Europejczycy, przedsiębiorcy nie oczekują od nas pomocy transgranicznej czy zwykłych środków legislacyjnych. Oni oczekują, że będziemy w stanie im pokazać, że nasze instytucje potrafią być tam, wśród nich, potrafią wspierać obywateli, przedsiębiorców i wszystkich, którzy są zaangażowani w walkę z kryzysem. Muszą poczuć, że te instytucje potrafią ich chronić i wspierać w pokonywaniu tego trudnego okresu dla gospodarki europejskiej, która - jestem szczerze przekonany - przetrwa, dzięki wdrożeniu poważnych i precyzyjnych zasad, które będą obowiązywać wszystkich.

Brak zasad i słabe zasady spowodowały kryzys finansowy i gospodarczy. My Europejczycy, uważający się za część cywilizacji będącej owocem prawa rzymskiego i Kodeksu Napoleońskiego, opierającej się na zasadach i ich poszanowaniu, jesteśmy przekonani, że dzięki tym zasadom, będziemy w stanie pokonać obecne trudności, a nade wszystko w naszym systemie będzie więcej wolności, ale również będzie on bardziej odporny na trudności finansowe i gospodarcze.

Jeszcze raz dziękuję za wasze ogromne zaangażowanie. Cieszę się, że razem z wami mogę wziąć udział w tej ważnej politycznej chwili.

  Marian-Jean Marinescu, sprawozdawca. - (RO) Kilka szybkich odpowiedzi.

Co się tyczy organizacji Eurocontrol, proces reformy się rozpoczął, tak że instytucja ta może przyjąć na siebie nowe obowiązki. Jeżeli chodzi o „właściciela przestrzeni powietrznej”, myślę, że po zatwierdzeniu tego sprawozdania najbardziej zadowolone będą linie lotnicze, włącznie z Ryanairem.

Odnośnie do „użytku publicznego”, jego definicja wyłącza nawet lotniska dla aeroklubów lub lotniska obsługujące loty prywatne o charakterze rekreacyjnym. Z tego powodu chcieliśmy wyłączyć te lotniska z zakresu rozporządzenia, aby nie komplikować spraw jeszcze bardziej.

Chciałbym również podziękować za pozytywną ocenę moich starań. Myślę jednak, że w żadnym wypadku nie byłbym w stanie wykonać tej pracy sam. Dlatego właśnie chciałbym szczerze podziękować sprawozdawcom z innych grup politycznych, panu posłowi Stockmannowi, panu posłowi Leichtfriedowi, panu posłowi Degutisowi, panu posłowi Zilemu i pani poseł Lichtenberger za szczególny wkład w to opracowanie, jak również poparcie, jakiego udzielili mi podczas negocjacji z Radą.

Chcę również zwrócić uwagę, że większość wniosków zawartych w poprawkach przedłożonych na sesję plenarną przez pana posła Kohlíčka i pana posła Markova już zostało uwzględnionych w kompromisie, który osiągnęliśmy z Radą.

Panie komisarzu! Chciałbym pogratulować panu tego sukcesu. Mam nadzieję, że to rozporządzenie zostanie ratyfikowane w wyniku jutrzejszego głosowania w Parlamencie i głosowania w Radzie, które odbędzie się pod koniec bieżącego miesiąca.

Chciałbym podziękować zespołowi ekspertów Komisji, który wypracował z nami to porozumienie. Dziękuję również prezydencji francuskiej i czeskiej za ich starania, zwłaszcza panu Thierry’emu Boutsenowi i pani Verze Zazvorkovej.

  Przewodniczący. − Zamykam łączną debatę.

Głosowanie odbędzie się jutro (środa, 25 marca 2009 r.).

Oświadczenia pisemne (art. 142)

  Šarūnas Birutis (ALDE), na piśmie. - (LT) Chociaż obecny europejski system transportu lotniczego jest uznawany za bardzo bezpieczny, gwałtowny wzrost intensywności transportu prawdopodobnie stworzy nowe wyzwania w dziedzinie bezpieczeństwa. Dlatego musimy podjąć działania na poziomie Wspólnoty, tak aby w przyszłości utrzymać poziom bezpieczeństwa, a może nawet go podwyższyć. Najważniejszą rzeczą jest odnowienie i wprowadzenie jednolitych standardów w tych segmentach, które jeszcze nie są regulowane prawodawstwem UE (i które z tego względu charakteryzują się fragmentacją przepisów i brakiem ich egzekwowania) w celu połączenia ich w jedno podejście. Jest to szczególnie charakterystyczne dla dwóch elementów łańcucha transportu lotniczego, które są uważane za bardzo ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa, gdyż potencjalnie stanowią obszar największego ryzyka.

  Christine De Veyrac (PPE-DE), na piśmie. - (FR) Osiągnięto kompromis pomiędzy Radą i Parlamentem, umożliwiając zamknięcie tych dwóch dokumentów w pierwszym czytaniu.

Cieszę się z tego porozumienia, które jest ważnym krokiem w tworzeniu jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej.

Umożliwi ono osiągnięcie ważnego postępu w zakresie czasu lotów, zużycia paliwa, kosztów podróży i emisji CO2.

Podczas gdy pierwsze rozporządzenie podkreśla znaczenie osiągnięć i modernizacji europejskiego systemu żeglugi powietrznej, drugie naświetla potrzebę bezpieczeństwa i zapewnia, żeby te ważne zmiany w zarządzaniu ruchem lotniczym w Europie nie spowodowały uszczerbku dla bezpieczeństwa samolotów i ich pasażerów.

Parlament walczył o wspólne głosowanie na tymi dwoma tekstami, które w dużym stopniu się wzajemnie uzupełniają, i cieszę się, że nasza instytucja potrafiła przekonać do tego Radę.

Państwa członkowskie, linie lotnicze i pasażerowie: wszyscy są beneficjentami tych nowych przepisów, które przygotują transport lotniczy na nadchodzące dziesięciolecia.

Dziękuję państwu za uwagę.

  Kathy Sinnott (IND/DEM), na piśmie. - Przy tworzeniu polityki dotyczącej lotnictwa bezpieczeństwo musi być zawsze na pierwszym miejscu. Chwalę cele tego sprawozdania, którymi są większe bezpieczeństwo i efektywność lotnictwa dla wszystkich zainteresowanych.

Musimy podjąć wszelkie działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa, lecz musimy także pomóc portom lotniczym i władzom ruchu lotniczego osiągnąć zgodność. Opracowanie ujednoliconych ram prawnych i wdrożenie nowej technologii będzie kosztowne. Dla regionalnych portów lotniczych bardzo trudne może być pokrycie zwiększonych kosztów aktualizacji systemów.

Port lotniczy Shannon na zachodzie Irlandii zapewnia kontrolę ruchu lotniczego dla dużego obszaru Północnego Atlantyku. Ponieważ w ciągu ostatniego dziesięciolecia to lotnisko straciło wiele tras, może nie mieć funduszy na ulepszenia. W obecnych okolicznościach gospodarczych nie będzie łatwe uzyskanie pożyczek na nowy sprzęt i szkolenia. Przeniesienie tych kosztów na klienta może spowodować zmniejszenie zysków.

Chciałabym zaproponować, żeby Komisja przeznaczyła środki na wspieranie przechodzenia na bezpieczniejsze podróżowanie samolotami, w celu zapewnienia skutecznej realizacji tego procesu.

(Posiedzenie zostało zawieszone o godz. 20.00 i wznowione o 21.00)

PRZEWODNICZY: MARTINE ROURE
Wiceprzewodnicząca