Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 25 Μαρτίου 2009 - Στρασβούργο

8. Ενδιάμεση Συμφωνία για το Εμπόριο με το Τουρκμενιστάν - Ενδιάμεση Συμφωνία με το Τουρκμενιστάν (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την κοινή συζήτηση σχετικά με:

- την προφορική ερώτηση προς το Συμβούλιο από τους Jan Marinus Wiersma, Erika Mann, Daniel Caspary, Robert Sturdy, Cristiana Muscardini και Eugenijus Maldeikis, εξ ονόματος της Σοσιαλιστικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, και της Ομάδας Εvωση για τηv Ευρώπη τωv Εθvώv, σχετικά με την Ενδιάμεση Συμφωνία για το Εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και του Τουρκμενιστάν (O-0024/2009 - B6-0019/2009)·

- την προφορική ερώτηση προς την Επιτροπή από τους Jan Marinus Wiersma, Erika Mann, Daniel Caspary, Robert Sturdy, Cristiana Muscardini και Eugenijus Maldeikis, εξ ονόματος της Σοσιαλιστικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, και της Ομάδας Εvωση για τηv Ευρώπη τωv Εθvώv, σχετικά με την Ενδιάμεση Συμφωνία για το Εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και του Τουρκμενιστάν (O-0025/2009 - B6-0020/2009)· και

- την έκθεση (A6-0085/2006) από τον κύριο Caspary, εξ ονόματος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου, για την πρόταση για απόφαση του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τα συμπεράσματα της Ενδιάμεσης Συμφωνίας για το Εμπόριο και για εμπορικά θέματα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, από τη μία πλευρά, και του Τουρκμενιστάν, από την άλλη (05144/1999 - C5-0338/1999 - 1998/0304(CNS)).

  Jan Marinus Wiersma, συντάκτης. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, είναι θετικό ότι συζητούμε σήμερα για τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως προς την Ενδιάμεση Συμφωνία για το Εμπόριο με το Τουρκμενιστάν, κάτι που το παρών Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετώπιζαν ως δευτερεύων ζήτημα. Το Συμβούλιο και η Επιτροπή αναζητούν πρόοδο σε αυτό το ζήτημα και επιθυμούν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να δώσει τις ευλογίες του ή μια θετική ετυμηγορία για την έλευση αυτής της ενδιάμεσης συμφωνίας, καθώς αυτό θα βοηθούσε στη βελτίωση των σχέσεων με το Τουρκμενιστάν.

Αυτό αντιμετωπιζόταν ως δευτερεύων ζήτημα επί μακρόν και υπάρχει λόγος για αυτό. Το Κοινοβούλιο μέχρι τώρα ήταν πολύ επιφυλακτικό ως προς την υπερψήφιση της συμφωνίας αυτής καθώς είμαστε πολύ δυσαρεστημένοι με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τουρκμενιστάν, ιδιαίτερα υπό τον προηγούμενο πρόεδρο/δικτάτορα Turkmenbashi, ο οποίος απομόνωσε τη χώρα και συμπεριφερόταν στο λαό του με απάνθρωπο τρόπο. Το ερώτημα φυσικά είναι κατά πόσο το νέο καθεστώς, που ανέλαβε μετά το θάνατο του Turkmenbashi, άλλαξε αυτή την κατάσταση – και θα ήθελα να ακούσω από το Συμβούλιο και την Επιτροπή ποιες αλλαγές και βελτιώσεις έχουν παρατηρήσει τα τελευταία χρόνια – και κατά πόσο αυτός είναι επαρκής λόγος για ολοκλήρωση και υπογραφή της εμπορικής συμφωνίας.

Η Επιτροπή και το Συμβούλιο φυσικά, έχουν δύο ισχυρά επιχειρήματα για να επανεκτιμήσουν την κατάσταση. Το στρατηγικό πλαίσιο έχει αλλάξει. Αντιμετωπίζουμε με διαφορετικό τρόπο την Κεντρική Ασία από ότι πριν από μερικά χρόνια. Η ίδια η Επίτροπος έχει καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για την περιοχή, αλλά γνωρίζω επίσης ότι η Προεδρία πιστεύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να αφήσει την περιοχή στους Κινέζους ή τους Ρώσους. Έχουμε κι εμείς συμφέροντα εκεί, και η ίδια η περιοχή τα αναγνωρίζει. Πριν λίγο καιρό, ήμουν στο Καζακστάν, και ήταν εμφανές ότι υπάρχει ενδιαφέρον εκεί για καλύτερες σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το δεύτερο σημαντικό επιχείρημα που προβάλει η Επιτροπή είναι ότι, προς το παρόν, δεν υπάρχει ισχυρή νομική βάση για τις σχέσεις μας με το Τουρκμενιστάν. Χρησιμοποιούμε ακόμη μια συνθήκη που χρονολογείται από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης και αυτό είναι απλά απαράδεκτο. Χωρίς μια καλύτερη συνθήκη, σύμφωνα με αυτό το επιχείρημα, δεν μπορεί να υπάρξει ικανοποιητικός διάλογος για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο – έχει βελτιωθεί η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τέτοιο βαθμό ώστε να κάνουμε το σημαντικό βήμα και να συμβουλεύσουμε το Κοινοβούλιο να υιοθετήσει την εμπορική συμφωνία; Πιστεύω ότι το ερώτημα παραμένει αναπάντητο και περιμένω τις αντιδράσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου προς αυτή την κατεύθυνση. Θα συνεχίσω να διατηρώ κάποιες αμφιβολίες. Έχω συζητήσει το ζήτημα εκτενώς με τον κύριο Caspary της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, ο οποίος είναι ο εισηγητής για αυτό το θέμα. Σε έναν αριθμό ζητημάτων που θα αναφέρει και ο ίδιος, αναζητούμε ακόμη διευκρινίσεις από το Συμβούλιο, σε σχέση δηλαδή με την κατάσταση των ΜΜΕ στο Τουρκμενιστάν, την εκπαίδευση, την πρόσβαση στις φυλακές για τον Ερυθρό Σταυρό κ.ο.κ. Πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχει πραγματική πρόοδος σε αυτούς τους τομείς και μια εμπορική συμφωνία αυτού του είδους και διάλογος σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα με το Τουρκμενιστάν θα βοηθούσε να επιτευχθεί κάτι τέτοιο.

Υπάρχει ένα τελευταίο σημείο στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ και είναι κάτι που αναφέρεται ξεκάθαρα στο ψήφισμα που παρουσιάσαμε με την Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη και την Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών. Επιθυμούμε επίσης μια ισχυρή διασφάλιση ότι, εάν συμφωνήσουμε να δώσουμε θετική γνώμη ως προς τη συμφωνία για το εμπόριο, θα υπάρχει δυνατότητα αναδίπλωσης. Θέλουμε να είμαστε σε θέση όπου, εάν καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι οι μέθοδοι που προτάθηκαν από την Επιτροπή και το Συμβούλιο δεν εφαρμόζονται και η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τουρκμενιστάν δε βελτιωθεί, το Κοινοβούλιο να μπορεί να ζητήσει από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναστείλουν τη συμφωνία. Εάν δεν υπάρξει μια δέσμευση ως προς αυτό, θα είναι πολύ δύσκολο να πείσω την ομάδα μου, στη συνάντησή μας απόψε, να ψηφίσει υπέρ αυτής της εμπορικής συμφωνίας. Σε τέτοια περίπτωση, θα κινούμασταν ίσως προς αναβολή της ψηφοφορίας. Για εμάς, είναι ένα πραγματικά σημαντικό σημείο να υπάρξει αυτή η δέσμευση ότι, εάν επιδεινωθεί η κατάσταση στο Τουρκμενιστάν ή δε βελτιωθεί σημαντικά, να μπορεί να υπάρξει περαιτέρω συζήτηση για το κατά πόσο μπορεί να αναβληθεί η εμπορική συμφωνία. Το Κοινοβούλιο πρέπει να έχει το δικαίωμα να ζητήσει από το Συμβούλιο και την Επιτροπή κάτι τέτοιο.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. MARTÍNEZ MARTÍNEZ
Αντιπροέδρου

  Bogusław Rogalski, συντάκτης. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, το ζήτημα της επικύρωσης της Συμφωνίας με το Τουρκμενιστάν είναι επίμαχο λόγω των παραβιάσεων των δημοκρατικών αρχών και των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τουρκμενιστάν. Παρόλα αυτά, πρέπει να διεξαχθούν συζητήσεις με τη χώρα και να υπογραφεί η συμφωνία. Στις σχέσεις με το Τουρκμενιστάν πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο γεγονός ότι εάν δεν υπάρξει οικονομική συνεργασία μεταξύ ΕΕ και Τουρκμενιστάν, το βιοτικό επίπεδο της χώρας θα πέσει. Η επικύρωση της Συμφωνίας μπορεί να βοηθήσει στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού.

Ας θυμηθούμε ότι έχουν υπάρξει ορισμένα θετικά κοινωνικά δείγματα. Ένα από αυτά είναι η υιοθέτηση από το Τουρκμενιστάν νομοθεσίας που απαγορεύει την παιδική εργασία. Φυσικά, το Τουρκμενιστάν πρέπει ακόμη να επικυρώσει και να εφαρμόσει πολλές συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας – αυτό δεν αμφισβητείται. Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι οι αλλαγές στο Τουρκμενιστάν γίνονται με ρυθμό χαμηλότερο του αναμενόμενου, παραμένει ανησυχητικό. Μόνο λίγες επιχειρήσεις έχουν ιδιωτικοποιηθεί, η κυβέρνηση έχει τον απόλυτο έλεγχο πολλών τομέων της οικονομίας, και οι άμεσες ξένες επενδύσεις βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Παρά το γεγονός ότι το Τουρκμενιστάν έχει ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου και είναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς βαμβακιού, σχεδόν ο μισός πληθυσμός – να το έχουμε κατά νου αυτό – ζει στη φτώχια, σε ακραία φτώχια θα έλεγα. Το πολιτικό σύστημα απέχει πολύ από το να είναι ικανοποιητικό, ιδιαίτερα όσον αφορά τη συνεχή καταπίεση όλων των πολιτικών κομμάτων πέρα του κυβερνώντος, καθώς και την καταπίεση διαφόρων θρησκευτικών ομάδων.

Παρόλα αυτά πιστεύω ότι η Συμφωνία με το Τουρκμενιστάν πρέπει να δημιουργηθεί και να επικυρωθεί, γιατί μόνο εάν υπάρχουν συζητήσεις με το Τουρκμενιστάν και συγκεκριμένα παραδείγματα μπορούμε να τους βοηθήσουμε, έτσι ώστε η χώρα στο μέλλον να μπορέσει να ενταχθεί στην οικογένεια των δημοκρατικών χωρών.

  Robert Sturdy, συντάκτης. − Κύριε Πρόεδρε, ζητώ συγγνώμη – δεν κατάλαβα ότι θα έκανα παρέμβαση στο συγκεκριμένο θέμα. Θα ήθελα απλά να σχολιάσω αυτά που είπε ο προηγούμενος ομιλητής. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να στηρίξουμε τη νομοθεσία που έχει στόχο την προσέγγιση με το Τουρκμενιστάν. Σχετικά με όλες αυτές τις χώρες, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι είναι ασφαλείς σε ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Daniel Caspary, ο οποίος εργάστηκε ακούραστα για να περάσει τη νομοθεσία. Ξέρω ότι θα μιλήσει σε ένα-δυο λεπτά, αλλά εργάστηκε στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου για τη συγκεκριμένη νομοθεσία.

Σε μια περίοδο που ο κόσμος υποφέρει από τεράστιους περιορισμούς στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες καθώς και από άλλα προβλήματα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτές οι χώρες θα είναι ασφαλείς, καθώς και να διασφαλίσουμε ότι θα ενταχθούν με την παρούσα νομοθεσία που προτείνει ο Daniel. Δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο και ζητώ συγγνώμη για την καθυστέρηση.

  Daniel Caspary, εισηγητής. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, συζητούμε την Ενδιάμεση Συμφωνία με το Τουρκμενιστάν εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τρία χρόνια σχεδόν. Πριν από σχεδόν τρία χρόνια είχαμε φτάσει στο σημείο η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου να υιοθετήσει την έκθεση, αλλά απορρίφθηκε από την ολομέλεια, λόγω, μεταξύ άλλων, του ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή είχαν παύσει τις εργασίες σε αυτό το θέμα και το Κοινοβούλιο αποφάνθηκε ότι, εάν η Επιτροπή και το Συμβούλιο δεν προωθούν το ζήτημα, δεν υπάρχει νόημα να το κάνουμε εμείς.

Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής για το ότι βρισκόμαστε σε μια διαφορετική κατάσταση σήμερα, ακόμη κι αν η κατάσταση στο Τουρκμενιστάν απέχει ακόμη πολύ από το να πληρεί τα πρότυπά μας. Τα ανθρώπινα δικαιώματα αγνοούνται ακόμη σε πολλές περιοχές και υπάρχει δικαιολογημένη κριτική ως προς την έλλειψη δημοκρατικών δομών στη χώρα. Οι ατομικές ελευθερίες είναι περιορισμένες. Η ελευθερία πληροφόρησης στη χώρα δεν είναι ικανοποιητική. Αυτή την περίοδο, σύμφωνα με πληροφορίες που φτάνουν σε εμάς από μη-κυβερνητικούς οργανισμούς, υπάρχει εκστρατεία σε εξέλιξη για την απομάκρυνση δορυφορικών πιάτων και συνεπώς την παρεμπόδιση της πρόσβασης σε ελεύθερα ΜΜΕ.

Το εκπαιδευτικό σύστημα δε βρίσκεται στο επίπεδο που επιθυμούμε έτσι ώστε να λαμβάνουν όλοι μια σωστή εκπαίδευση ως προς τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επιπλέον, η κατάσταση στις φυλακές και το ζήτημα των πολιτικών κρατουμένων και της πρόσβασης του Ερυθρού Σταυρού σε αυτές τις φυλακές είναι ανεπαρκής και ανεξήγητη.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μεγάλη αδικαιολόγητη κριτική που φτάνει σε εμάς. Υπάρχουν πολυάριθμες ψεύτικες εκθέσεις από δήθεν μη-κυβερνητικούς οργανισμούς τα τελευταία χρόνια. Αρκετοί μη-κυβερνητικοί οργανισμοί μου έχουν δώσει την εντύπωση ότι ίσως εκπροσωπούν εταιρείες από άλλες χώρες που έχουν συμφέρον να παρεμποδίσουν τις συνομιλίες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Τουρκμενιστάν.

Έχω την εντύπωση ότι πίσω από τις δηλώσεις και τις ψευδείς πληροφορίες που διαρρέονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχει ένα σκόπιμο συμφέρον για παρεμπόδιση των συνομιλιών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Τουρκμενιστάν. Αναφέρομαι σε εκθέσεις ότι όλα τα νοσοκομεία στη χώρα, με την εξαίρεση δύο στην πρωτεύουσα, έχουν κλείσει, ότι όλες οι βιβλιοθήκες, έχουν κλείσει, εκτός από δύο, ότι υπάρχει ξέσπασμα πανούκλας λόγω του ότι οι υγειονομικές συνθήκες είναι δήθεν απαίσιες. Αυτές οι εκθέσεις αποδείχτηκαν ψευδείς.

Οπότε ποιο είναι το κύριο πρόβλημα; Είναι αδύνατο να έχουμε μια ρεαλιστική εικόνα της χώρας, κυρίως λόγω του ότι η κυβέρνηση δε μας επιτρέπει να παρατηρήσουμε την κατάσταση και γιατί εμείς, ως Ευρωπαϊκή Ένωση, δε διαθέτουμε δυστυχώς υπουργείο εξωτερικών για να αναλάβει τις απαραίτητες δράσεις εκεί.

Παρόλα αυτά, μπορούμε να δούμε ότι ο νέος πρόεδρος έχει ξεκινήσει αρκετές μεταρρυθμίσεις. Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κεντρική Ασία που υιοθετήθηκε πριν από λίγο καιρό εδώ στο Κοινοβούλιο, επικεντρώνει στις χώρες της Κεντρικής Ασίας. Αυτή η Ενδιάμεση Συμφωνία μπορεί να είναι ένα μικρό βήμα για να δείξει στους Τουρκμένους ότι αναλαμβάνουμε τα ηνία του διαλόγου, προωθούμε το διάλογο και επιθυμούμε να τους βοηθήσουμε να ακολουθήσουν την αργή – αλλά ελπίζουμε συνεχή – διαδικασία προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία.

Το ψήφισμά μας, το οποίο υποβλήθηκε εδώ στο Κοινοβούλιο ως ψήφισμα από πολλές ομάδες, αναφέρεται σε πολλές από τις αιτίες που ασκείται κριτική. Αναφέρεται και σε ορισμένες θετικές εξελίξεις που υπάρχουν, αλλά το ζήτημα είναι ότι δε θέλουμε να δώσουμε ελευθέρας σε κανέναν, δε θέλουμε να ξεπουλήσουμε τις αξίες που θεωρούμε σημαντικές για το Τουρκμενιστάν· θέλουμε να υπερασπιστούμε και να διατηρήσουμε αυτές τις αξίες μας. Αυτός είναι και ο λόγος που η εταιρική σχέση και η συμφωνία συνεργασίας δεν πρέπει να είναι αναπότρεπτες και όπως ανέφερε ο προηγούμενος ομιλητής, η Επιτροπή και το Συμβούλιο πρέπει να είναι ξεκάθαροι για την πιθανή διακοπή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας εάν το Κοινοβούλιο επιθυμήσει κάτι τέτοιο σε ορισμένη στιγμή στο μέλλον.

Το Κοινοβούλιο έχει θέσει μεγάλο αριθμό ερωτημάτων γραπτώς στην Επιτροπή και το Συμβούλιο. Θα ήμουν ευγνώμων εάν θα μπορούσατε να τα εξετάσετε και να μας δώσετε απαντήσεις, έτσι ώστε να υπάρξει άμεση εξέλιξη στην Ενδιάμεση Συμφωνία.

  Alexandr Vondra, Προεδρεύων του Συμβουλίου. − Κύριε Πρόεδρε, χαιρετίζω, φυσικά, το ενδιαφέρον των Ευρωβουλευτών για το ζήτημα των σχέσεων της ΕΕ με το Τουρκμενιστάν, και χαίρομαι για την ευκαιρία που μου δίνεται να δώσω μια απάντηση εξ ονόματος του Συμβουλίου για τις διάφορες ερωτήσεις και τα ζητήματα που προέκυψαν στο Κοινοβούλιο.

Το Τουρκμενιστάν αποκτά αυξανόμενη σημασία με πολλούς τρόπους. Επί μακρόν, ήταν μια αρκετά εσωστρεφής χώρα. Αλλά, τα τελευταία δύο χρόνια, έχει κάνει αρκετά σημαντικά βήματα για να «ανοιχτεί» στον έξω κόσμο. Η Κυβέρνηση είναι όλο και περισσότερο ανοιχτή σε συνεργασίες. Αυτό αντικατοπτρίζεται και από τη μεγαλύτερη προσπάθεια που καταβάλλεται για πιο εποικοδομητικό έργο στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για την Κεντρική Ασία.

Παρά τις αλλαγές αυτές, η συμβατική μας σχέση με το Τουρκμενιστάν παραμένει ίδια για 20 χρόνια. Όπως ανέφερε ο κύριος Wiersma, βασίζεται ακόμη στην ξεπερασμένη Συμφωνία για το Εμπόριο και την Οικονομική και Εμπορική Συνεργασία με τη Σοβιετική Ένωση.

Με φόντο τις θετικές εξελίξεις στο Τουρκμενιστάν, έχουμε μια ευκαιρία να ενδυναμώσουμε τη διμερή μας σχέση. Η Ενδιάμεση Συμφωνία, η οποία υπογράφηκε το 1999, εφαρμόζει προσωρινά τα σημεία που έχουν σχέση με το εμπόριο της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας, που επίσης υπογράφηκε το 1999, για την οποία απομένουν μόνο οι επικυρώσεις τριών Κρατών Μελών.

Υπάρχουν πολλές πλευρές στις σχέσεις της Ένωσης με το Τουρκμενιστάν. Η προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη δημοκρατίας είναι φυσικά στο επίκεντρο της διμερούς σχέσης, ενώ είναι και καθοριστική για την ευρύτερη στρατηγική για την Κεντρική Ασία. Το γεγονός ότι το Τουρκμενιστάν γειτνιάζει με το Αφγανιστάν, το καθιστά μια στρατηγικά σημαντική χώρα. Την ίδια στιγμή, το Τουρκμενιστάν συμμετέχει στην ανοικοδόμηση του Αφγανιστάν και παρέχει υλικοτεχνική υποστήριξη για επιχειρήσεις ή δραστηριότητες πολλών Κρατών Μελών της ΕΕ στο πλαίσιο της Διεθνούς δύναμης για την προαγωγή της ασφάλειας (υπερπτήσεις) καθώς και σε διμερή βάση. Το Τουρκμενιστάν είναι καθοριστικής σημασίας για την περιφερειακή ασφάλεια και την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών. Η αναπτυσσόμενη οικονομία του προσφέρει ευκαιρίες για επιχειρήσεις της ΕΕ. Επιπλέον, το Τουρκμενιστάν είναι κύριος εταίρος στη διαφοροποίηση των ενεργειακών σχέσεων και της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ. Αυτοί είναι όλοι σημαντικοί τομείς που πρέπει να αναπτύξουμε προς το συμφέρον μας.

Επιπλέον, από τις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου 2007, το Τουρκμενιστάν έχει πραγματοποιήσει έναν αριθμό σημαντικών μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων και συνταγματικών αλλαγών. Πολλές από τις νέες διατάξεις στο σύνταγμα, καθώς και άλλες μεταρρυθμίσεις που έχουν ανακοινωθεί, τονίζουν το γεγονός ότι η χώρα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, αν και αποτελεί μια μακροχρόνια διαδικασία και χρειάζεται να γίνουν πολλά ακόμη.

Ως προς το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το Τουρκμενιστάν έχει ξεκινήσει εποικοδομητικό διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα με την ΕΕ σε μια σειρά ζητημάτων. Ο διάλογος αυτός συνοδεύτηκε από σημαντικές εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας. Συγκεκριμένα, έχουν απελευθερωθεί ορισμένοι πολιτικοί κρατούμενοι, και υπάρχει αυξημένη συνεργασία με τον ΟΗΕ. Το Τουρκμενιστάν επέτρεψε επίσης στον εισηγητή του ΟΗΕ για τη θρησκευτική ελευθερία την επίσκεψη στη χώρα, συμμετέχει πλήρως στην Περιοδική Ανασκόπηση του ΟΗΕ, και έχει εγκατασταθεί στο Ασγκαμπάτ Κέντρο του ΟΗΕ για Προληπτική Διπλωματία. Επιπλέον, έχουν μειωθεί οι περιορισμοί στις εσωτερικές μετακινήσεις, έχει ξεκινήσει διάλογος με τη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού, και η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είχε ως αποτέλεσμα την επαναφορά της δεκαετούς δευτεροβάθμιας και της πενταετούς πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Το Τουρκμενιστάν προσχώρησε σε διεθνείς συμβάσεις όπως το Δεύτερο Προαιρετικό Πρωτόκολλο στο Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα  και τη Σύμβαση "περί πολιτικών δικαιωμάτων γυναικός".

Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι το Τουρκμενιστάν παρουσιάζει πρόοδο. Φυσικά, υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του σεβασμού του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας. Θα συνεχίσουμε να πιέζουμε ιδιαίτερα για την αποφυλάκιση όλων των πολιτικών κρατουμένων, για ελεύθερη πρόσβαση της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού στους κρατούμενους, για άρση των περιορισμών στα ταξίδια στο εξωτερικό, και για ελευθερία των μέσων και της κοινωνίας των πολιτών.

Η Προεδρία πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι το Τουρκμενιστάν θα έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα σε αυτά τα θέματα είναι μέσω συνεχούς δέσμευσης. Πρέπει να μπορούμε να κάνουμε έναν ανοιχτό διάλογο, και όταν είναι απαραίτητο, να στέλνουμε ξεκάθαρα μηνύματα, εάν επιθυμεί το Τουρκμενιστάν να κινηθεί προς τον πλήρη σεβασμό των διεθνών προτύπων.

Για ακριβώς αυτό το λόγο πρέπει να αναβαθμίσουμε τη σχέση μας καθώς και τα όργανα και τα εργαλεία μας. Η υπάρχουσα συμβατική δέσμευση με το Τουρκμενιστάν προβλέπει μόνο ένα στοιχειώδη διμερή διάλογο. Ο μόνος διάλογος που προβλέπεται από συνθήκη συνίσταται στη συνάντηση μιας μικτής επιτροπής, σε επίπεδο υπαλλήλων, μία φορά το χρόνο.

Η Ενδιάμεση Συμφωνία θα καθιστούσε τα ανθρώπινα δικαιώματα ένα σημαντικό στοιχείο των σχέσεων, και θα ενδυνάμωνε έτσι την ικανότητά μας να επηρεάσουμε μελλοντικές εξελίξεις στο Τουρκμενιστάν σε αυτόν τον τομέα. Η Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (ΣΕΣΣ), μόλις τεθεί σε ισχύ, θα προχωρούσε περαιτέρω παρέχοντας έναν πλήρη πολιτικό διάλογο.

Η Στρατηγική της ΕΕ για την Κεντρική Ασία, που υιοθετήθηκε τον Ιούνιο 2007, δηλώνει ότι, «για να ενταθεί η συνεργασία με τα κράτη της Κεντρικής Ασίας, η ΕΕ θα κάνει πλήρη χρήση των δυνατοτήτων των Συμφωνιών Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας». Τέτοιες συμφωνίες υπάρχουν ήδη για τις περιπτώσεις των Καζακστάν, Κιργιστάν και Ουζμπεκιστάν. Και στην περίπτωση του Τατζικιστάν, ισχύει μια ενδιάμεση συμφωνία με εκκρεμή την επικύρωση και την εφαρμογή της ΣΕΣΣ.

Για να υπάρξει επιτυχής εφαρμογή της Στρατηγικής της ΕΕ για την Κεντρική Ασία, είναι σημαντικό να συμμετέχουν όλες οι χώρες της Κεντρικής Ασίας, και για αυτό είναι σημαντικό να δημιουργηθούν οι συνθήκες και για τη συμμετοχή του Τουρκμενιστάν. Χωρίς αυτό, η εφαρμογή των στόχων και των συμφερόντων μας στην Κεντρική Ασία θα ήταν πολύ δύσκολη.

Η Προεδρία πιστεύει ότι πρέπει να δημιουργήσουμε τώρα ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο για τις σχέσεις μας με το Τουρκμενιστάν, ξεκινώντας με την Ενδιάμεση Συμφωνία. Αυτό θα μας δώσει τη δυνατότητα να «χτίσουμε» στις εξελίξεις που συμβαίνουν στη χώρα και να ενδυναμώσουμε την ευρύτερη δέσμευσή μας με την Κεντρική Ασία.

Η Ενδιάμεση Συμφωνία δεν είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος διασφάλισης ότι το Τουρκμενιστάν θα επιτύχει πρόοδο σε διάφορους σημαντικούς τομείς που έχω αναφέρει, ανάμεσα σε αυτούς ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Γνωρίζω ότι και εσείς έχετε τους ίδιους στόχους, και ελπίζω έτσι να μπορούμε να βασιστούμε στη στήριξή σας για την προώθηση των ζητημάτων αυτών.

  Benita Ferrero-Waldner, Μέλος της Επιτροπής. − (FR) Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμοι Βουλευτές, από την εκλογή του Προέδρου Berdymukhamedov, το Τουρκμενιστάν έχει ουσιαστικά μπει σε μια νέα φάση ανάπτυξης και έχουν προκύψει αρκετά δείγματα αλλαγής.

Όντως, οι νέοι ηγέτες επιδεικνύουν μια πιο ανοικτή στάση. Για παράδειγμα, έχουν άρει ορισμένους περιορισμούς για την ελεύθερη κυκλοφορία στο εσωτερικό της χώρας, έχει αλλάξει το σύνταγμα για την ενδυνάμωση του ρόλου του κοινοβουλίου, έχουν δημιουργήσει ένα ινστιτούτο δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχουν φιλοξενήσει το Κέντρο των Ηνωμένων Εθνών για Προληπτική Διπλωματία στο Ασγκαμπάτ και, για πρώτη φορά, επέτρεψαν σε διεθνείς παρατηρητές να παρακολουθήσουν τις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν τον προηγούμενο Δεκέμβριο. Επιπλέον, όπως γνωρίζετε, οι μεταρρυθμίσεις στους τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας αποτελούν τώρα προτεραιότητες για την κυβέρνηση.

Το 2006 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρότεινε στις αρχές του Τουρκμενιστάν να δεσμευθούν για μια σειρά μέτρων έτσι ώστε το Κοινοβούλιο να μπορέσει να εγκρίνει την Ενδιάμεση Συμφωνία για το Εμπόριο. Επιπλέον, τα τελευταία δύο χρόνια, από την εκλογή του νέου προέδρου, αρκετά από τα προτεινόμενα μέτρα έχουν υιοθετηθεί – δε θέλω να επαναλάβω όσα ανέφερε ο Προεδρεύων του Συμβουλίου, ιδιαίτερα όσα αφορούν τη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού. Έχουν επίσης ξεκινήσει μεταρρυθμίσεις στον τομέα της εκπαίδευσης, με τον εκσυγχρονισμό του συστήματος διδασκαλίας, την εκπαίδευση δασκάλων στο εξωτερικό, την επέκταση της εκπαιδευτικής περιόδου και την εισαγωγή του Διαδικτύου στα σχολεία.

Κάποιο κρατούμενοι έχουν αποφυλακιστεί, συμπεριλαμβανομένου κυρίες και κύριοι του Valery Pal, την αποφυλάκιση του οποίου είχαμε ζητήσει. Επιπλέον, το Σεπτέμβριο 2008 – ξανά, για πρώτη φορά – χορηγήθηκε άδεια επισκέπτη στον Ειδικό Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για την Ελευθερία Θρησκείας ή Πίστεως, ο οποίος κατέληξε στο συμπέρασμα και παραθέτω τα λόγια του, «άτομα και κοινότητες αντιμετωπίζουν ακόμη έναν αριθμό δυσκολιών, παρόλο που η κατάσταση έχει βελτιωθεί αρκετά από το 2007».

Η έναρξη νέας σειράς διαλόγου όπως αυτός που ακούσαμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αποτελεί ένα ακόμη θετικό σημείο. Φυσικά, σας διαβεβαιώνω ότι κατά τη διάρκεια αυτών των συναντήσεων, θα αναφερθούμε σε θέματα ενδιαφέροντος, κυρίως δηλαδή την κατάσταση των πολιτικών κρατουμένων, το δικαίωμα του συνέρχεσθαι, των ΜΜΕ, της λατρείας, και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, και σε κάθε περίπτωση θα τονίσουμε τη δέσμευσή μας για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη σημασία τους για μακροπρόθεσμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.

Λόγω αυτών των φόβων – που είναι αρκετά δικαιολογημένοι – για την κατάσταση στο Τουρκμενιστάν, το Κοινοβούλιο ανέβαλε την απόφασή του για την Ενδιάμεση Συμφωνία. Καταρχήν, έχω κι εγώ κάποιους τέτοιους φόβους, και αναγνωρίζω ότι το Τουρκμενιστάν έχει να διανύσει ακόμη αρκετό δρόμο για να συμμορφωθεί πλήρως με τα διεθνή πρότυπα για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ωστόσο, αν και είναι περιορισμένη, αυτό αποτελεί μια θετική εξέλιξη που επιβεβαιώνει την επιθυμία σημείωσης προόδου και ανοίγματος στην αλλαγή. Το βλέπουμε ως μια ευκαιρία που πρέπει να αδράξουμε για να συνεργαστούμε με τις αρχές του Τουρκμενιστάν και να τους ενθαρρύνουμε. Είμαι πεπεισμένος ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να δεσμευτεί περαιτέρω για να ανοίξει το δρόμο για θετικές εξελίξεις.

Η εφαρμογή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας για το Εμπόριο, με το οποίο εννοώ τις διατάξεις της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας που σχετίζονται με το εμπόριο, θα ήταν ένα θετικό πρώτο βήμα που θα μας έδινε τη δυνατότητα να έρθουμε πιο κοντά με το Τουρκμενιστάν και να προωθήσουμε σθεναρά τη συνεργασία, τις μεταρρυθμίσεις και γενικότερα τον εκσυγχρονισμό. Επιπλέον, η Ενδιάμεση Συμφωνία περιέχει μια σημαντική ρήτρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και γνωρίζω τις ανησυχίες σας για την πιθανότητα αναστολής της συμφωνίας.

Ως προς αυτό, θα ήθελα να τονίσω ότι το Άρθρο 1 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας για το Εμπόριο και το Άρθρο 2 της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας περιέχουν ρήτρες που αναφέρονται στο σεβασμό της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων ως βασικά στοιχεία κάθε συμφωνίας, αλλά πάνω από όλα ότι όλες οι συμφωνίες περιέχουν ρήτρες που δίνουν τη δυνατότητα σε κάθε πλευρά να λάβει τα κατάλληλα μέτρα σε περίπτωση σοβαρής παραβίασης των όρων, και αυτό μπορεί να γίνει χωρίς προηγούμενη διαβούλευση των μικτών επιτροπών, σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Η αναβολή των συμφωνιών σε περίπτωση εξακριβωμένης, συνεχούς και σοβαρής παραβίασης της ρήτρας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι έτσι πιθανή. Παρόλα αυτά, η Ενδιάμεση Συμφωνία για το Εμπόριο δεν αποτελεί πανάκεια. Σίγουρα δε θα επιλύσει όλα τα προβλήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τουρκμενιστάν, αλλά θα βοηθήσει στη διασφάλιση της πλήρους συμμόρφωσης με τα διεθνή πρότυπα, ειδικά στους τομείς του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Υπάρχουν δύο ακόμη σημαντικοί λόγοι για να ενδυναμώσουμε τις σχέσεις μας με το Τουρκμενιστάν και να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας: η ασφάλεια και η ενέργεια. Το Τουρκμενιστάν βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Ευρώπης και της Ασίας και ανάμεσα στους γείτονές του βρίσκονται το Ιράν και το Αφγανιστάν. Είναι σημαντικό για τη χώρα να είναι ενεργά ουδέτερη σε μια περιοχή με ένταση και τάσεις αποσταθεροποίησης.

Για αυτό το σκοπό, συνεργαζόμαστε επιτυχώς με το Τουρκμενιστάν στους τομείς της διαχείρισης των συνόρων και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, του Ισλαμικού εξτρεμισμού, της διακίνησης ναρκωτικών και ανθρώπων. Αυτή η συνεργασία είναι όλο και πιο σημαντική δεδομένης της πρόσφατα ανανεωμένης δέσμευσης της διεθνούς κοινότητας στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν, ενώ περιφερειακές διασκέψεις θα διεξαχθούν σύντομα στη Χάγη και το Τόκιο.

Όπως όλοι γνωρίζουμε, η Κεντρική Ασία θα μπορούσε να διαδραματίσει ένα πολύ σημαντικό ρόλο όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια. Έπειτα από την αλλαγή καθεστώτος στο Τουρκμενιστάν, έχουμε αυξήσει τη συνεργασία μας στον τομέα αυτό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταβάλει κάθε προσπάθεια να κατασκευάσει το Νότιο διάδρομο μεταφοράς φυσικού αερίου ως μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας και των οδών διαμετακόμισης. Είναι ξεκάθαρο ότι το Τουρκμενιστάν είναι πολύ σημαντικό για την επιτυχία αυτού του σχεδίου.

Ολοκληρώνοντας, οι σχέσεις μας με το Τουρκμενιστάν πρέπει να διαμορφώνονται με βάση τόσο τις αξίες μας όσο και τα συμφέροντά μας. Για αυτό πιστεύω ότι, μέσω της συνεργασίας με το Τουρκμενιστάν, θα είμαστε σε πιο ευνοϊκή θέση να προωθήσουμε τα επιχειρήματά μας για μια πιο ανοικτή κοινωνία στη χώρα αυτή.

Θα συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τις αρχές για να υπάρξει πρόοδος σε άλλους τομείς, όπως τη μεταρρύθμιση του ποινικού και αστικού κώδικα, τη νομοθεσία για τη θρησκεία, την ελευθερία των ΜΜΕ, την αποφυλάκιση πολιτικών κρατουμένων, την εξουσιοδότηση πρόσβασης διεθνών παρατηρητών στις φυλακές, και την αυξημένη παρουσία των ΜΚΟ στη χώρα.

Για όλους αυτούς τους λόγους σας παρακαλώ να εγκρίνετε την ενδιάμεση συμφωνία με το Τουρκμενιστάν.

  Πρόεδρος. − Κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, πριν δώσω το λόγο στους διάφορους ομιλητές για τη συζήτηση, θα ήθελα – καθώς είμαι υπεύθυνος γλωσσικών ζητημάτων του Προεδρείου του Κοινοβουλίου – να διαβάσω κάποιες οδηγίες από ένα φυλλάδιο που ετοιμάστηκε για τους νέους Ευρωβουλευτές για το πώς να μιλούν έτσι ώστε να μπορεί να γίνει σωστά η διερμηνεία, και ώστε αυτό το θαύμα, χωρίς σύγκριση ή προηγούμενο σε κανένα άλλο θεσμικό όργανο, να μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί καθημερινά.

Δεν πρόκειται για τις πλάκες που έφερε από το όρος ο Μωυσής, αλλά ιδού τι λέει: «Να μιλάτε με κανονικό ρυθμό, όχι πολύ γρήγορα. Μιλάτε στη μητρική σας γλώσσα, εάν αυτό είναι δυνατό. Αποφεύγετε να αλλάζετε γλώσσα όταν μιλάτε. Η προφορική ομιλία προτιμάται από τη γραπτή, αλλά εάν δεν υπάρχει εναλλακτική, φροντίστε οι διερμηνείς να έχουν το κείμενο. Δίνετε σαφείς παραπομπές σε έγγραφα. Να αρθρώνετε με σαφή τρόπο όποιον αριθμό αναφέρετε. Εξηγείτε τις συντομογραφίες που χρησιμοποιείτε. Να θυμάστε ότι τα αστεία είναι δύσκολο να μεταφραστούν, και να έχετε επικοινωνία με τους διερμηνείς. Επίσης, όταν προεδρεύετε μιας συνάντησης, περιμένετε λίγο πριν δώσετε το λόγο στον επόμενο ομιλητή έτσι ώστε να μπορέσουν οι διερμηνείς να τελειώσουν το λόγο τους και να αλλάξουν στο κατάλληλο κανάλι.»

Σας ευχαριστώ πολύ για τη διερμηνεία σας και θα ήθελα να αδράξω αυτή την ευκαιρία για να συγχαρώ τους διερμηνείς, οι οποίοι καθιστούν δυνατό το έργο μας μέσω του δικού τους, το οποίο είναι τόσο περίπλοκο και αποτελεσματικό.

  Alexandru Nazare, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (RO) Καταρχάς, και δεν αποτελεί σύμπτωση στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης, θα ήθελα να χαιρετίσω το συμβιβασμό που επετεύχθη στην τελευταία συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη συγχρηματοδότηση του αγωγού αερίου Nabucco.

Χαίρομαι για το γεγονός ότι το σχέδιο Nabucco έχει χαρακτηριστεί ενεργειακό σχέδιο προτεραιότητας και ότι οι προσπάθειές μας ως Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπέρ αυτού του σχεδίου, έχουν φέρει αποτελέσματα.

Παρόλα αυτά, επιστρέφοντας στο θέμα της σημερινής συζήτησης, πιστεύω ότι ανάμεσα στις ανησυχίες μας όσον αφορά το Τουρκμενιστάν υπάρχουν ξεκάθαρα δύο ίσης σημασίας: η οικονομική συνεργασία, ιδιαίτερα στους τομείς του πετρελαίου και του αερίου, καθώς και η κοινωνική πρόοδος και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα, όπως αναφέρθηκαν και από την Επίτροπο.

Χαιρετίζω την έκθεση και συγχαίρω τον κύριο Caspary για αυτή.

Πιστεύω επίσης ότι η συμφωνία που συζητείται παρέχει καλύτερο πλαίσιο συνεργασίας με το Τουρκμενιστάν από την παρούσα. Παρόλα αυτά, θα ήθελα να τονίσω ότι δεν είναι πρώιμη η συζήτηση συγκεκριμένων οδών συνεργασίας με το Τουρκμενιστάν και την συμπερίληψή του στα ενεργειακά σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμφωνία που συζητείται σήμερα είναι παραπάνω από ευπρόσδεκτη ως μέσο επιτάχυνσης της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Τουρκμενιστάν.

Καταλαβαίνουμε από αυτή την έκθεση ότι οι αρχές στο Ασγκαμπάτ είναι πρόθυμες να διαπραγματευτούν το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών. Με βάση την εμπειρία της ΕΕ μέχρι τώρα, είναι προφανές ότι η πρόοδος σε αυτά τα ζητήματα επιτυγχάνεται πιο γρήγορα όταν αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης συζήτησης που αγγίζει και άλλα θέματα, συμπεριλαμβανομένης και της προοπτικής μακροπρόθεσμης οικονομικής συνεργασίας.

Η ενεργειακή και η εξωτερική πολιτική του Τουρκμενιστάν είναι στενά συνδεδεμένες. Μπορούμε να φροντίσουμε και τις δύο ενδυναμώνοντας την οικονομική συνεργασία και υιοθετώντας συγκεκριμένα μέτρα, καθώς και εκφράζοντας συνεχές ενδιαφέρον για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Χαιρετίζω τα κριτήρια αξιολόγησης σε σχέση με την πρόοδο του Τουρκμενιστάν, καθώς και τα σχετικά με τα πρότυπα πνευματικής ιδιοκτησίας της ΕΕ. Αναρωτιέμαι κατά πόσο θα ήταν χρήσιμο να υπάρχουν παρόμοια πρότυπα όσον αφορά το επίπεδο οικονομικής ένταξης, αλλά ρεαλιστικής, μακροπρόθεσμης φύσης, ή σχετικά με την πρόοδο των πολιτικών ελευθεριών.

  Erika Mann, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω την Επίτροπο και τον κύριο Vondra, για τις διευκρινίσεις τους, αλλά είμαι σίγουρος ότι και οι ίδιοι ένιωσαν ότι υπάρχει ακόμη κάποιος δισταγμός από την πλευρά μας για να δώσουμε την πλήρη στήριξή μας. Πιστεύω ότι είναι εύκολο να το καταλάβουμε, καθώς η υπόθεση είναι απλή. Η δυσκολία προκύπτει καθώς για τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (ΣΕΣΣ), το Κοινοβούλιο θα πρέπει να δώσει τη συγκατάθεσή του, ενώ δε συμβαίνει το ίδιο με την Ενδιάμεση Συμφωνία για το Εμπόριο, λόγω των νομικών μας υποχρεώσεων.

Λόγω αυτού του γεγονότος, όταν πρόκειται για την Ενδιάμεση Συμφωνία για το Εμπόριο, στο ψήφισμα μπορούμε μόνο να τονίσουμε κάποια σημεία, να εκφράσουμε τις ανησυχίες μας και να παρέχουμε στήριξη σε σχέση με κάποια θέματα· το Κοινοβούλιο όμως και συγκεκριμένα η ομάδα μου, διστάζει να δώσει την πλήρη του στήριξη στην Ενδιάμεση Συμφωνία για το Εμπόριο.

Ελπίζω να είναι κατανοητό αυτό και να μπορέσετε να επιλύσετε το πρόβλημα. Γνωρίζω ότι λόγω της νομικής διαδικασίας και λόγω του ότι έχετε ήδη υπογράψει τη νομική βάση, είναι πολύ δύσκολο, εάν όχι αδύνατο, να υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση. Γνωρίζουμε τα γεγονότα, αλλά είμαι σίγουρος ότι μπορεί να βρεθεί μια μορφή δέσμευσης και να υπάρξει προσπάθεια περαιτέρω ανάπτυξης και έρευνας των νομικών βάσεων μέσω των οποίων θα μπορέσει να υπάρξει προσέγγιση των δύο πλευρών, καθώς όλοι αναγνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι το Τουρκμενιστάν και έχουμε ήδη στηρίξει άλλες συμφωνίες. Έτσι, φυσικά και γνωρίσουμε τι έχει γίνει και γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι το Τουρκμενιστάν, αλλά αυτή είναι μια προβληματική περίπτωση.

Θα ήθελα να το ξανακοιτάξω αυτό και για αυτό το λόγο σας ζητώ συγκεκριμένα να μου κάνετε μια χάρη: κοιτάξτε στην παράγραφο 11, όπου εκφράζουμε τις ανησυχίες μας σχετικά με τις νομικές υποχρεώσεις και τις διαφορές μεταξύ της Ενδιάμεσης Συμφωνίας για το Εμπόριο και της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας.

Σας παρακαλώ να αναγνωρίσετε την παράγραφο 9 του ψηφίσματός μας, που αναφέρεται στη συμπερίληψη της ρήτρας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη ΣΕΣΣ. Επίτροπε, γνωρίζω και έλαβα υπόψη τα επιχειρήματά σας, αλλά είμαι σίγουρος ότι μπορείτε να κάνετε κάτι για να βρούμε τρόπους ενδυνάμωσης του συγκεκριμένου σημείου.

Το ίδιο ισχύει και για την παράγραφο 10, και αυτό είναι επίσης σημαντικό και για το Συμβούλιο. Θα θέλαμε να δούμε μια ρήτρα αναθεώρησης. Γνωρίζω ότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται, αλλά κάντε μας τη χάρη και κοιτάξτε τι μπορείτε να κάνετε όταν συνεχίσετε τις διαπραγματεύσεις.

Εάν μπορείτε να κάνετε κάτι για την παράγραφο 8, θα ήταν πολύ χρήσιμο για εμάς· έχει σχέση με την παρακολούθηση που πάντα θέλουμε να υπάρχει και που πάντα επιζητούμε. Η παρακολούθηση δε σημαίνει ότι επιθυμούμε να καθίσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Το έχουμε κάνει υπό διαφορετικές συνθήκες, οπότε ερευνήστε τι μπορείτε να κάνετε εδώ, πως μπορείτε να είστε χρήσιμοι καθορίζοντας τι σημαίνει παρακολούθηση, αλλά κάντε μας τη χάρη και κοιτάξτε την υπόθεση.

Παρεμπιπτόντως, πιστεύω ότι έχετε κάνει εξαιρετική δουλειά. Καλύπτονται όλα τα ζητήματα στη νέα Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης ΕΕ-Κεντρικής Ασίας για τον 21ο αιώνα. Συμπεριλάβατε ακόμη και τη σύσταση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Συμπεριλάβατε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων οπότε είμαι σίγουρος ότι μπορούμε να φτάσουμε σε συμβιβαστική λύση, αλλά χρειάζεται λίγη δουλειά ακόμη.

  Hélène Flautre, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να μην παραπλανηθούμε, αλλά να συνειδητοποιήσουμε ότι, παρόλο που ο Valery Pal αποφυλακίστηκε, η Κυβέρνηση του Τουρκμενιστάν θα συνεχίσει να απαγάγει, να φυλακίζει και να βασανίζει ανθρώπους στη χώρα για «εγκλήματα της διανόησης».

Παρόλο που ο Ειδικός Εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για την Ελευθερία της Θρησκείας ταξίδεψε στο Τουρκμενιστάν, εννιά άλλοι ειδικοί εισηγητές αναμένουν ακόμη τις άδειές τους, και αυτοί είναι υπεύθυνοι για σημαντικούς τομείς όπως βασανιστήρια, υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας, εκπαίδευση, υγεία, ελευθερία της έκφρασης και πολλά άλλα.

Ορισμένες ομιλίες φαίνονται σαν ασκήσεις πειθούς προς τον εαυτό μας. Εξακολουθούμε να είμαστε αντιμέτωποι με ένα από τα πιο πιεστικά και κλειστά καθεστώτα, ακόμη κι αν υπάρχει κάποια πρόοδος και ακόμη κι αν χρειάζεται να βρούμε την κατάλληλη στρατηγική για να το υποστηρίξουμε. Είναι σημαντικό να μην είμαστε αφελείς και να ζητήσουμε από το Τουρκμενιστάν να γίνει μοντέλο δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων πριν έρθουμε σε οποιαδήποτε συμφωνία μαζί του.

Οπότε, μεταξύ των δύο αυτών άκρων, τι πρέπει να διαλέξουμε; Προτείνω πολύ απλά να έχουμε μια πραγματική εξωτερική πολιτική, και να πληρούμε σαφή κριτήρια, τα οποία μπορούν να μετρηθούν, είναι ρεαλιστικά, αυτά δηλαδή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αυτό που έχω κατά νου είναι άδειες εισόδου για ανεξάρτητους ΜΚΟ και ειδικούς εισηγητές των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και για το Διεθνή Ερυθρό Σταυρό. Γνωρίζουμε ότι οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά δεν έχουν ολοκληρωθεί. Σκέφτομαι την εκ νέου ευθυγράμμιση του εκπαιδευτικού συστήματος με τα διεθνή πρότυπα – που βρίσκεται σε εξέλιξη αλλά ακόμη απέχει πολύ από το να είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο – την αποφυλάκιση όλων των πολιτικών κρατουμένων και την ελεύθερη κυκλοφορία τους – εν ολίγοις, το Α και το Ω των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η πρόταση της ομάδας μου είναι φιλόδοξη και ρεαλιστική. Μπορεί να συμπυκνωθεί σε μία απλή «συνταγή».

(Ο Πρόεδρος διέκοψε την ομιλήτρια για να της ζητήσει να μιλάει πιο αργά, έπειτα από αίτημα των διερμηνέων)

Δεν μπορούμε να υπονομεύσουμε την πολιτική μας αποκηρύσσοντας τις αξίες μας. Δεν είναι θέμα υποστήριξης της απομόνωσης του Τουρκμενιστάν, αλλά συνεργασίας με τη χώρα. Οπότε, πως θα γίνει αυτό; Θα πάρουμε δύο μολύβια, ένα στο κάθε χέρι. Με το πρώτο μολύβι, θα υπογράψουμε τον οδικό χάρτη, που θα ορίσει τα στάδια που απαιτούνται για να τηρηθούν τα κριτήρια που θέτει το Κοινοβούλιο. Αυτά τα στάδια θα οροθετηθούν χρονικά, με ακριβή χρονοδιαγράμματα, και θα συζητηθούν στις υποεπιτροπές ανθρωπίνων δικαιωμάτων που θα διεξάγονται με τη χώρα.

Μόλις έχει υπογραφεί ο οδικός χάρτης, με το άλλο χέρι και το άλλο μολύβι θα υπογράψουμε την ενδιάμεση συμφωνία που βρίσκεται ενώπιόν μας. Πιστεύω ότι, όταν έρθει η ώρα να συζητήσει η Επιτροπή και το Συμβούλιο το μέλλον της ρήτρας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι απαραίτητο αυτές οι ρήτρες να είναι συστηματικές και να συνοδεύονται από έναν μηχανισμό διαβούλευσης που να μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα, εάν χρειαστεί, την αναβολή της συμφωνίας.

  Πρόεδρος. − Κυρία Flautre, ο Πρόεδρος δε μετράει την ταχύτητα με την οποία μιλούν οι ομιλητές. Ο Πρόεδρος έχει ένα φωτάκι μπροστά του μέσω του οποίου οι διερμηνείς του στέλνουν σήμα SOS όταν σταματούν τη διερμηνεία γιατί δεν μπορούν να συμβαδίσουν με τον ομιλητή. Δεν μετράω την ταχύτητα κανενός· μου μεταβιβάζεται αυτό το σήμα έκτακτης ανάγκης και εγώ το μεταβιβάζω στους Βουλευτές, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να παρακολουθούν τη συζήτηση.

Σας ευχαριστώ όπως πάντα για την κατανόησή σας.

  Helmuth Markov, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, κυρία Επίτροπε, έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από όταν το Κοινοβούλιο δήλωσε σαφώς και ξεκάθαρα ποια πρόοδος είναι απαραίτητη για να μπορέσει να δώσει τη συγκατάθεσή του στην εμπορική συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και του Τουρκμενιστάν. Πρόκειται για αιτήματα που είναι σχετικά εύκολα να ικανοποιηθούν: ελεύθερη και ανεμπόδιστη πρόσβαση για το Διεθνή Ερυθρό Σταυρό, αποφυλάκιση των πολιτικών κρατουμένων και των αντιρρησιών συνείδησης, κατάργηση όλων των κρατικών ταξιδιωτικών περιορισμών, ευκολότερη πρόσβαση και εργασιακές συνθήκες για ΜΚΟ και γραφεία του ΟΗΕ καθώς και εκτενή μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος. Αναγνωρίζω ότι η κυβέρνηση υπό τον Πρόεδρο Berdymukhamedov έχει σημειώσει πρόοδο. Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο. Παρόλα αυτά, κατά τη γνώμη μου, δεν επαρκεί προκειμένου να εγκρίνουμε αυτή τη συμφωνία τώρα. Τόσο εσείς, κύριε Προεδρεύων, όσο και εσείς, κυρία Επίτροπε, χάσατε μια τεράστια ευκαιρία.

Δε συμμερίζομαι τις απόψεις τους, αλλά όπως είπαν οι σοσιαλδημοκράτες συνάδελφοι, εμείς – ως Κοινοβούλιο – θέλουμε μια διασφάλιση από εσάς ότι, εάν το Κοινοβούλιο ζητήσει την απόσυρση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, θα υποστηρίξετε το αίτημά μας. Ο κύριος Vondra δεν αναφέρθηκε καθόλου σε αυτό και εσείς, Επίτροπε, μας εξηγήσατε ότι προβλέπεται από τη σύμβαση ότι μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Το ζήτημα δεν είναι το ότι προβλέπεται ότι μπορεί να γίνει· το ζήτημα είναι εάν είστε έτοιμοι, εφόσον το ζητήσει το Κοινοβούλιο, να υποστηρίξετε αυτό το αίτημα. Αυτό είναι το ζήτημα.

Ζητώ από όλους τους αξιότιμους φίλους μου, εάν θεωρούμε σοβαρή τη δουλειά μας, να μην συμφωνήσουμε αύριο, εάν δεν συμφωνήσει γραπτώς η Επιτροπή και μας δηλώσει εδώ ότι αυτό το αίτημα θα ικανοποιηθεί. Αυτό ήταν μια συνολική διαπραγματευτική πρόταση, αλλά δεν αναφερθήκατε καθόλου σε αυτό. Πρέπει να πω ότι έχω την αίσθηση ότι δε μας αντιμετωπίζετε σοβαρά. Θα έπρεπε να έχει γίνει τουλάχιστον μια δήλωση θέσης ως προς αυτό.

Συνεπώς, υπό αυτές τις συνθήκες, δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία για την Ενδιάμεση Συμφωνία. Ελπίζω να το δηλώσουμε αυτό ομόφωνα αύριο.

  David Martin (PSE). – Κύριε Πρόεδρε, όπως και οι δύο προηγούμενοι ομιλητές, φοβούμαι ότι η Επιτροπή και το Συμβούλιο παρουσιάζουν μια υπεραισιόδοξη άποψη του πως είναι η κατάσταση στο Τουρκμενιστάν.

Ο σημερινός Πρόεδρος μπορεί να είναι οριακά καλύτερος από τον Πρόεδρο που αντικατέστησε το Φεβρουάριο 2007, αλλά είναι αρκετά καλύτερος για να δώσουμε συγκατάθεση για μια ενδιάμεση συμφωνία για το εμπόριο που θα αποτελέσει προπομπό για μια συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας; Όπως είπε ο κύριος Markov και η κυρία Flautre, στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου θέσαμε πέντε ξεκάθαρους στόχους για το Τουρκμενιστάν τους οποίους θα θέλαμε να δούμε να τηρούνται πριν δώσουμε τη συγκατάθεσή μας.

Καταρχάς, είπαμε ότι ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός πρέπει να έχει ελεύθερη πρόσβαση στο Τουρκμενιστάν. Αν δε με διαψεύσει η Επιτροπή και το Συμβούλιο, πιστεύω ότι μέχρι τώρα ο Ερυθρός Σταυρός δεν έχει επισκεφτεί ούτε μία φυλακή ή φυλακισμένο στο Τουρκμενιστάν.

Δεύτερον, είπαμε ότι πρέπει να υπάρξει ευθυγράμμιση του εκπαιδευτικού συστήματος με τα διεθνή πρότυπα. Το Συμβούλιο είπε πολύ σωστά ότι επεκτάθηκε η δευτεροβάθμια εκπαίδευση κατά ένα χρόνο, αλλά από ότι καταλαβαίνω, παρά τις όποιες μικρές βελτιώσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα, αυτές δεν είχαν αποδέκτες την πλειονότητα των Τουρκμένων αλλά τις ελίτ και προετοιμάζουν όσους επιθυμούν να εργαστούν στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Τρίτον, ζητήσαμε την αποφυλάκιση όλων των πολιτικών κρατουμένων. Ορισμένοι έχουν απελευθερωθεί, αλλά όχι πολλοί, και υπάρχουν κυριολεκτικά εκατοντάδες, εάν όχι χιλιάδες, πολιτικοί κρατούμενοι που δεινοπαθούν στις φυλακές του Τουρκμενιστάν, περιμένοντας μια δίκαιη δίκη.

Τέταρτον, είπαμε ότι θέλουμε την κατάργηση όλων των περιορισμών στις εξωτερικές μετακινήσεις. Είναι ενδιαφέρον ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή επικεντρώθηκαν στις εσωτερικές μετακινήσεις. Είπαμε ότι πρέπει να υπάρχει και ελευθερία εξωτερικών μετακινήσεων. Αυτό δεν έχει επιτευχθεί.

Τέλος, είπαμε ότι πρέπει να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση για ανεξάρτητους ΜΚΟ, ελεύθερη πρόσβαση για όργανα ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ και ελευθερία του τύπου. Λοιπόν, δεν υπάρχει ελευθερία του τύπου, δεν υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση για ΜΚΟ και ενώ επιτράπηκε η είσοδος στον επιθεωρητή του ΟΗΕ για τη θρησκευτική ανοχή, το Τουρκμενιστάν έχει τη μεγαλύτερη αναμονή για επισκέψεις αξιωματούχων του ΟΗΕ από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο.

Είναι πραγματικά μια χώρα με την οποία μπορούμε να συνεργαστούμε; Έχω την εντύπωση ότι για την πλειονότητα του Σώματος και άλλων θεσμικών οργάνων, η απάντηση είναι ξεκάθαρα «ναι». Γιατί άλλαξαν τα πράγματα από την υιοθέτηση του ψηφίσματος το 2007; Ορισμένοι κυνικοί μπορεί να πουν ότι αυτό συμβαίνει λόγω του ότι ανακαλύφθηκαν φυσικό αέριο και πετρέλαιο στο Τουρκμενιστάν, επειδή θέλουμε να χτίσουμε ένα νέο αγωγό, επειδή ξαφνικά βρίσκεται εντός στρατηγικών ενδιαφερόντων. Εάν συμβαίνει αυτό, ας μην προσποιούμαστε ότι έχει να κάνει με βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχει να κάνει με συμφέροντα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Søren Bo Søndergaard (GUE/NGL). – (DA) Κύριε Πρόεδρε, κι εγώ διαφωνώ κάθετα με την πρόταση χωρίς όρους έγκρισης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της συμφωνίας για το εμπόριο με το Τουρκμενιστάν, το οποίο εξάλλου, είναι αυτό που συζητούμε εδώ. Μπορούμε να γράψουμε ότι θέλουμε στην αιτιολόγησή μας, αλλά μόλις πατήσουμε το πράσινο κουμπί, το θέμα δε θα βρίσκεται στα χέρια μας εάν δεν έχουμε διασφάλιση από την Επιτροπή ότι θα έχουμε τη δυνατότητα ακύρωσης της συμφωνίας.

Ποιος είναι πράγματι ο λόγος έγκρισης της συμφωνίας με το Τουρκμενιστάν; Έχουμε ακούσει για πολλές βελτιώσεις και είναι αλήθεια ότι η δικτατορία έχει κάνει κάποιες βελτιώσεις και έχει δεσμευτεί για ορισμένα θέματα. Ωστόσο, όπως μας έχει πει η Διεθνής Αμνηστία, αυτές οι βελτιώσεις είναι μόνο σε πολύ περιορισμένο βαθμό. Πως έχει δικαιολογηθεί αυτό; Η δικαιολογία που δόθηκε είναι ότι λόγω της απουσίας συμφωνίας δεν έχουν υπάρξει ακόμη αποτελέσματα. Κατά τη γνώμη μου, αυτό αποτελεί μια παράλογη δικαιολογία που έμμεσα καλεί όλους τους δικτάτορες να τηρούν στάση αναμονής, γιατί με αυτό τον τρόπο θα υποκύψουμε σε κάποιο σημείο. Πιστεύω ότι πρέπει να ειπωθεί δυνατά και ξεκάθαρα ότι το κόστος για το φυσικό αέριο μπορεί να είναι μεγάλο και εάν το κόστος για το φυσικό αέριο είναι συμφωνίες με τη δικτατορία του Τουρκμενιστάν, τότε το κόστος είναι πολύ υψηλό.

  Justas Vincas Paleckis (PSE). – (LT) Είναι λυπηρό το γεγονός ότι οι δράσεις που έλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλοι διεθνείς οργανισμοί για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τουρκμενιστάν, δεν έχουν παρουσιάσει θετικά αποτελέσματα. Δημοσιογράφοι και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν φιμωθεί. Γυναίκες και παιδιά συνεχίζουν να βιάζονται και να πέφτουν θύματα εμπορίας ανθρώπων.

Παρόλα αυτά, είμαι πεπεισμένος ότι οι πολιτικές διακοπής των σχέσεων και απομόνωσης ως προς το Τουρκμενιστάν, δεν είναι πολύ ελπιδοφόρες. Όχι γιατί η χώρα είναι πλούσια σε φυσικό αέριο, αλλά γιατί μόνο η προώθηση των δεσμών με τον έξω κόσμο μπορεί να επιφέρει δημοκρατικές αλλαγές.

Συνεπώς, στηρίζω τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την ενδιάμεση συμφωνία, η οποία μπορεί να ανασταλεί εάν καταστεί απαραίτητο από τα γεγονότα στη χώρα. Αναμφίβολα, η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την ενέργεια στις σχέσεις με το Τουρκμενιστάν, δεν πρέπει να διαχωριστεί από όποιες αλλαγές στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

  Charles Tannock (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, υπάρχουν πολλά περισσότερα στο μυστηριώδες Τουρκμενιστάν από πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αυτό δε σημαίνει ότι οι πηγές υδρογονάνθρακα της χώρας δεν είναι σημαντικές. Στην πραγματικότητα είναι καθοριστικής στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ, δεδομένης της επιθυμίας της Ένωσης, και της εμφανούς επιθυμίας του Τουρκμενιστάν, να απομακρυνθούν από τη σκιά της Ρωσίας, όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό.

Οι τεράστιες και άμεσα προσβάσιμες πηγές φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν είναι αρκετές από μόνες τους για να υπάρξει μια στενότερη σχέση με την ΕΕ. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και άλλοι λόγοι επίσης για να επιτευχθεί ενδιάμεση συμφωνία για το εμπόριο με το Τουρκμενιστάν. Η χώρα αποτελεί πολύ καλό παράδειγμα ειρηνικής και σταθερής Μουσουλμανικής χώρας με κοσμική κυβέρνηση που είναι δεσμευμένη για την καταπολέμηση της Ισλαμικής τρομοκρατίας στο Αφγανιστάν, όπου διεξάγεται πόλεμος.

Φυσικά, υπάρχουν τεράστιες ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και τις πολιτικές ελευθερίες, αλλά αυτές οι ανησυχίες υπάρχουν και για τη Ρωσία και την Κίνα, και δε θυμάμαι οι Σοσιαλιστές να αναφέρθηκαν σε αυτό στην πρόσφατη συζήτηση για το Θιβέτ. Παρόλα αυτά, διατηρούμε στρατηγικές σχέσεις και με τις δύο αυτές μεγάλες χώρες.

Θα ενθαρρύνουμε την περαιτέρω αλλαγή στο Τουρκμενιστάν μέσω του διαλόγου και της εταιρικής σχέσης, όχι μέσω της απομόνωσης. Συνεπώς, στηρίζω γενικά τις πιο στενές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και κεντρικών Ασιατικών χωρών.

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Alessandro Battilocchio (PSE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ελπίζω αυτή η συζήτηση για την ενδιάμεση συμφωνία να αποτελέσει την ευκαιρία για μια εις βάθος εξέταση της κατάστασης στο Τουρκμενιστάν και της απαίτησης πιο πρακτικών μέτρων για τη βελτίωση της υπάρχουσας πολύ αρνητικής κατάστασης.

Η κυβέρνηση του Ασγκαμπάτ πρόσφατα απέρριψε μια σειρά συστάσεων συμπεριλαμβανομένης της αποφυλάκισης πολιτικών κρατουμένων, της αναθεώρησης παλαιών υποθέσεων πολιτικού εγκλεισμού και της άρσης της ταξιδιωτικής απαγόρευσης που αυθαίρετα επιβλήθηκε σε ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μέχρι στιγμής, χωρίς να υποκρινόμαστε, είναι ένα κράτος κλειστό στην παρακολούθηση από διεθνείς οργανισμούς, οι οποίοι δεν έχουν καταφέρει να εισέλθουν στη χώρα για 10 χρόνια. Οι δημοσιογράφοι και οι ακτιβιστές δεν μπορούν να εργαστούν ελεύθερα και όλοι οι αντιτιθέμενοι δέχονται καθημερινές απειλές.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η διεθνής κοινότητα ζητούν τώρα μια αλλαγή ως προς το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· αμιγώς οικονομικές συμφωνίες θα είναι πολύ δύσκολο να εγκριθούν.

  Marie Anne Isler Béguin (Verts/ALE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, Υπουργέ, κυρία Επίτροπε, πιστεύω ότι πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε υποκριτές όσον αφορά αυτό το ζήτημα.

Το 2006 ήμουν προσωπικά μέρος της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ταξίδεψε στο Τουρκμενιστάν και κάναμε έναν αριθμό προτάσεων τότε, τις οποίες και αποδεχτήκατε κυρία Επίτροπε.

Κατανοώ τα επιχειρήματά σας και αυτά του Συμβουλίου, αλλά όταν συγκρίνω το τι προτάθηκε και την έκθεση για την Κεντρική Ασία – την οποία υπερψηφίσαμε στο Σώμα πριν από μερικούς μήνες, στις 20 Φεβρουαρίου 2008 και στην οποία επαναλάβαμε τα αιτήματά μας σχετικά με την απελευθέρωση κρατουμένων, τον Ερυθρό Σταυρό κ.ο.κ – έχει υπάρξει πραγματικά πρόοδος; Όχι.

Προσωπικά, όταν διαβάζω «έκθεση του Τουρκμενιστάν», ουσιαστικά διαβάζω «έκθεση του Nabucco» καθώς τελικά, ενδιαφερόμαστε για την ενέργεια, για το φυσικό αέριο αυτής της τρίτης μεγαλύτερης παραγωγού φυσικού αερίου του κόσμου. Επιπλέον, γνωρίζω ότι – μας διευκρινίστηκε όταν βρισκόμασταν στο Τουρκμενιστάν – ότι, εάν δεν ενδιαφερόταν η Ευρωπαϊκή Ένωση για το φυσικό αέριο του Τουρκμενιστάν, η χώρα θα είχε άλλους πελάτες, ανάμεσα στους οποίους και η Κίνα. Οπότε ας μην είμαστε υποκριτές, ας ξεκαθαρίσουμε …

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Christopher Beazley (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να συμφωνήσω με το συνάδελφό μου, τον Dr Charles Tannock. Τα τελευταία του σχόλια, εάν δεν είχε διακοπεί, κινούνταν στο πλαίσιο ότι η ΕΕ πρέπει να ενθαρρυνθεί – και όντως η Επιτροπή και το Συμβούλιο πρέπει να χρηματοδοτήσουν – δια-Κασπιακούς αγωγούς στην Κεντρική Ασία για να μειωθεί ο κίνδυνος στήριξης σε μονοπωλιακές πηγές, έτσι ώστε να μπορούμε να αποφύγουμε να πέσουμε ίσως θύματα στόχων εξωτερικής πολιτικής γειτονικών χωρών.

  Πρόεδρος. − Σας ευχαριστώ κύριε Beazley. Είναι πάντα σημαντικό να συμπληρώνονται οι σκέψεις του κύριου Tannock, ο οποίος είναι πάντα εποικοδομητικός και αποτελεί πηγή έμπνευσης για το Κοινοβούλιο.

Ο τελευταίος ομιλητής, ο κύριος Martin, έχει το λόγο.

Θα εξετάσουμε στο Προεδρείο κατά πόσο, σε αυτό το σημείο, θα δοθεί ο λόγος στους ομιλητές που έχουν ήδη συμμετάσχει στη συζήτηση, γιατί αυτό που συνήθως γίνεται είναι ότι την ξανανοίγουν. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση, καθώς φτάσαμε στον πέμπτο ομιλητή και πέντε είναι οι ομιλητές που έχουν δικαίωμα παρέμβασης, δίνω το λόγο στον κύριο Martin.

  David Martin (PSE). – Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ που μου δώσατε το λόγο. Θα ήθελα να επανέλθω στο προηγούμενο καθώς θέλω να θέσω μια πολύ συγκεκριμένη ερώτηση στην Επιτροπή πριν λάβει το λόγο. Θα ήθελα να μάθω με ποιο τρόπο κάποια ρήτρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων με την οποία θα συμφωνήσουμε, θα επικληθεί και θα εφαρμοστεί. Η Επιτροπή θα είναι αυτή που θα αποφασίσει κατά πόσο υπάρχει παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, εάν αποφασίσει κάτι τέτοιο η Επιτροπή, θα συμφωνηθεί στο Συμβούλιο η αναστολή της συμφωνίας με ομοφωνία ή με ειδική πλειοψηφία; Πόσο πρακτική θα ήταν μια ρήτρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Έχουμε ρήτρες ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε πολλές διεθνείς συμφωνίες και μέχρι σήμερα – με την εξαίρεση της επόμενης συζήτησης – δεν έχουμε επικαλεστεί καμία, με μία από τις σπάνιες εξαιρέσεις να αποτελεί η Λευκορωσία.

  Alexandr Vondra, Προεδρεύων του Συμβουλίου. − Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι ήταν μια χρήσιμη συζήτηση. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα ανθρώπινα δικαιώματα και αυτό δεν αποτελεί έκπληξη για εμάς. Θα ήθελα για ακόμη μία φορά να τονίσω ότι η υπάρχουσα ρήτρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη συμφωνία επιτρέπει την αναστολή σε περίπτωση παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ως προς την ίδια την αναστολή, πιστεύω ότι, εάν επιδεινωθεί η κατάσταση στο Τουρκμενιστάν, θα πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη τις προτάσεις του Κοινοβουλίου.

Φυσικά η τελική απόφαση θα παρθεί από το Συμβούλιο, αφού εξετάσει όλες τις επιλογές περιοριστικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας αναστολής, και υπάρχει επίσης και σχετικό προηγούμενο με άλλες χώρες της κεντρικής Ασίας.

Ορισμένοι από εμάς αναφερθήκαμε στη συνεργασία με τον Ερυθρό Σταυρό. Για εμάς δεν είναι εύκολο να κρίνουμε τη συνεργασία μεταξύ του Ερυθρού Σταυρού και του Τουρκμενιστάν γιατί ο Ερυθρός Σταυρός εφαρμόζει μια βασική αρχή διακριτικότητας. Έτσι, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν και να βελτιωθούν, αλλά την ίδια στιγμή υπάρχουν θετικά στοιχεία και εξελίξεις.

Γενικά και συμπερασματικά, η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Τουρκμενιστάν έχει ακόμη μεγάλα περιθώρια βελτίωσης, αλλά η συνεχιζόμενη απομόνωση δεν αποτελεί επιλογή. Η με όρους προσέγγιση της ολοκλήρωσης της Ενδιάμεσης Συμφωνίας που είναι υπό διαπραγμάτευση εδώ και 11 χρόνια, δεν αποτελεί αποτελεσματικό μέσο διασφάλισης της προόδου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας.

Πρέπει φυσικά να υπάρχει διάλογος με το Τουρκμενιστάν για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και αυτό είναι που προσπαθούμε να κάνουμε. Ο Τσέχος Πρωθυπουργός βρισκόταν πρόσφατα στην περιοχή. Είχε αυτή ακριβώς τη συζήτηση με τον Πρόεδρο στο Ασγκαμπάτ.

Η Προεδρία είναι πεπεισμένη ότι υπάρχει μια ευκαιρία για συνεργασία με το Τουρκμενιστάν, και ότι η προσέγγιση είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος θεμελίωσης ενός ειλικρινούς διαλόγου σε ζητήματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Κανένας από τους κύριους εταίρους του Τουρκμενιστάν – Ρωσία ή Κίνα, που αυξάνουν την επιρροή τους στην περιοχή – δεν πρόκειται να θέσουν αυτά τα ζητήματα ψηλά στην ημερήσια διάταξη.

Συνεπώς, η δημιουργία μιας κατάλληλης συμβατικής σχέσης ξεκινώντας με την Ενδιάμεση Συμφωνία είναι ένα σημαντικό βήμα σε μια τέτοια πολιτική προσέγγισης. Μια αρνητική γνωμοδότηση του Κοινοβουλίου θα ήταν επιζήμια για τον εκκολαπτόμενο διάλογο με το Τουρκμενιστάν και θα υπονόμευε την ικανότητα διασφάλισης προόδου σε σημαντικούς τομείς όπως ο μεγαλύτερος σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Θα προέτρεπα έτσι το Κοινοβούλιο, όπως είπε και ο εισηγητής, ο Daniel Caspary, να προσφέρει την πλήρη του στήριξη για την ολοκλήρωση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας.

  Benita Ferrero-Waldner, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, η Eleanor Roosevelt είπε κάποτε ότι αντί να αναθεματίζουμε το σκοτάδι, καλύτερα να ανάψουμε ένα κερί. Αυτό ισχύει επίσης και για το Τουρκμενιστάν. Η προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η υποστήριξη της δημοκρατίας στη χώρα πρέπει φυσικά να συνεχίσει να αποτελεί προτεραιότητά μας. Ειπώθηκε από πολλούς πολύ σωστά – για παράδειγμα η κυρία Flautre που δε βρίσκεται πλέον εδώ – ότι οι αλλαγές γίνονται με αργό ρυθμό. Ναι, είναι αλήθεια αυτό, αλλά αποτελούν αλλαγές και αυτές οι αλλαγές πρέπει να αναγνωρίζονται και πρέπει να ενθαρρύνονται.

Έτσι, πρέπει να βοηθήσουμε το Τουρκμενιστάν για να βοηθηθεί και αυτό το ίδιο. Πρέπει συνεπώς να συνεργαστούμε με τη χώρα με έναν εποικοδομητικό, συνεχή και στρατηγικό τρόπο. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα κατάλληλο πλαίσιο για τις συμβατικές μας σχέσεις, αν και η Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας που ισχύει σήμερα, λόγω της περιορισμένης φύσης της, δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο.

Θα ήθελα να πω δυο λόγια για την αναστολή, ή την πιθανή αναστολή. Όπως γνωρίζετε και όπως είπε μόλις ο Προεδρεύων, το Συμβούλιο είναι που αποφασίζει – ομόφωνα, παρεμπιπτόντως – για τέτοια θέματα. Η Επιτροπή μπορεί να κάνει μια πρόταση ως προς αυτό.

Να σας θυμίσω ότι έπειτα από τα γεγονότα στο Αντιτζάν για παράδειγμα, το Συμβούλιο αποφάσισε να επιβάλλει περιοριστικά μέτρα στο Ουζμπεκιστάν, συμπεριλαμβανομένου εμπάργκο όπλων καθώς και ταξιδιωτικών περιορισμών σε Ουζμπέκους αξιωματούχους που βρέθηκε ότι συμμετείχαν στα γεγονότα. Επιπλέον, αναβλήθηκαν οι τεχνικές συναντήσεις υπό την ΣΕΣΣ, την Επιτροπή Συνεργασίας και τις υποεπιτροπές. Αυτά τα μέτρα ήταν υπό συνεχή αναθεώρηση και ανανεώνονταν ή τροποποιούνταν καταλλήλως σε ετήσια βάση.

Ως προς αυτό, εάν συμβεί παρόμοιο περιστατικό – ή απλά σημαντική επιδείνωση – το Συμβούλιο μπορεί να λάβει παρόμοια μέτρα ή ακόμη και να εξετάσει την πιθανότητα αναβολής, και η Επιτροπή θα εξέταζε φυσικά όλες τις διαθέσιμες επιλογές, συμπεριλαμβανομένης και της αναβολής.

Η ενσωμάτωση στην ΣΕΣΣ μιας συγκεκριμένης ρήτρας αναβολής σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα απαιτούσε τροποποίηση της ΣΕΣΣ. Κατά τη γνώμη μας, αυτό μοιάζει λίγο δύσκολο καθώς θα σήμαινε την επανέναρξη διαπραγματεύσεων με το Τουρκμενιστάν – το οποίο έχει ήδη υπογράψει και επικυρώσει την ΣΕΣΣ από το 2004 – καθώς και με τα Κράτη Μέλη της ΕΕ, 12 από το οποία έχουν επίσης επικυρώσει τη συμφωνία.

Στο βαθμό που αυτό αποσκοπεί στη διαπίστωση του κατά πόσο μια παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε αναβολή της ΣΕΣΣ, θα ήθελα να επαναλάβω ότι τόσο η ΣΕΣΣ όσο και η Ενδιάμεση Συμφωνία περιέχουν ρήτρα που καθιστά το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απαραίτητο στοιχείο – όπως δήλωσα ξεκάθαρα προηγουμένως. Τόσο η ΣΕΣΣ όσο και η Ενδιάμεση Συμφωνία περιέχουν σχετική ρήτρα ότι, εάν το ένα μέρος θεωρήσει ότι το άλλο δεν εκπληρώνει μια υποχρέωση της συμφωνίας, μπορεί να λάβει σχετικά μέτρα, που στην περίπτωση ειδικής ανάγκης μπορεί να το κάνει χωρίς προηγούμενη διαβούλευση της μικτής επιτροπής.

Τόσο η ενδιάμεση συμφωνία όσο και η ΣΕΣΣ περιέχουν μια κοινή δήλωση αποσαφηνίζοντας ότι περιπτώσεις ειδικής ανάγκης σημαίνει περιπτώσεις ουσιώδους παραβίασης της συμφωνίας από κάποιο μέρος, αποσαφηνίζοντας παράλληλα ότι η ουσιώδης παραβίαση συνίσταται στην παραβίαση ενός σημαντικού στοιχείου.

Συνεπώς, η ουσιώδης παραβίαση σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, δίνει το δικαίωμα στα μέρη να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα. Κατά τη γνώμη μας, αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν και την αναστολή της συμφωνίας. Έτσι, αξιότιμοι βουλευτές, σας ζητώ ξανά – όπως το έκανα και προηγουμένως – να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την ενεργοποίηση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας για το Εμπόριο με το Τουρκμενιστάν.

Θα ήμουν απολύτως σύμφωνος σε μια πολιτική δέσμευση από την πλευρά μου – από την πλευρά της Επιτροπής – για την παρακολούθηση του διαλόγου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την τακτική αναφορά στο Κοινοβούλιο. Αυτό θα αποτελούσε, στη συμφωνία για το εμπόριο, σημαντικό βήμα για αυξημένη συνεργασία, και θα προωθούσε το πλαίσιο για διάλογο με το Τουρκμενιστάν στο ίδιο σημείο με τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής. Ας μην το ξεχνούμε κι αυτό.

Μόνο μέσω μεγαλύτερης δέσμευσης θα μπορέσουμε να επηρεάσουμε θετικές εξελίξεις και βελτίωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

IΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. DOS SANTOS
Αντιπροέδρου

  Daniel Caspary, εισηγητής. − (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, σας ευχαριστώ πολύ για τη σημερινή συζήτηση, με την οποία έγινε ένα ακόμη βήμα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους αξιότιμους φίλους μου που εργάστηκαν μαζί μου για αυτό το ζήτημα τους τελευταίους μήνες.

Μια σημαντική δήλωση του Συμβουλίου, αγαπητέ κύριε Vondra, έχει μείνει στο μυαλό μου: ο κόσμος του Τουρκμενιστάν σίγουρα δε θα μάθει τι σημαίνει δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα από την Κίνα, τη Ρωσία ή ακόμη και το Ιράν. Τα τελευταία χρόνια, το Κοινοβούλιο έχει ορίσει σαφείς όρους σύμφωνα με τους οποίους μπορούμε να εγκρίνουμε αυτή την Ενδιάμεση Συμφωνία, με πιο πρόσφατη περίπτωση την έκθεση στρατηγικής για την Κεντρική Ασία από τον κύριο Özdemir.

Θα αποτελούσε τεράστια παραχώρηση από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εάν αγνοούσαμε ουσιαστικά τους όρους που θέσαμε πριν από περίπου τρεις ή έξι μήνες και λέγαμε ότι, παρόλα αυτά, εγκρίνουμε την έκθεσή μου για την Ενδιάμεση Συμφωνία. Από την άλλη πλευρά, είναι ξεκάθαρο ότι συζητούμε σήμερα για την Ενδιάμεση Συμφωνία. Δε θα ήταν καλή ιδέα να αναβάλουμε την ψηφοφορία. Ξεκαθαρίζω επίσης ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το Τουρκμενιστάν και την Ενδιάμεση Συμφωνία ως ομήρους για να μεταφέρουμε την ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων.

Είμαι επίσης ξεκάθαρος στο ότι θα αποτελούσε προηγούμενο εάν η Επιτροπή και το Συμβούλιο συμφωνούσαν στα αιτήματα που πολλοί από εμάς θέσαμε σήμερα, ακόμη κι αν – και το λέω ανεπιφύλακτα – κατά τη γνώμη μου, τα αιτήματα αυτά του Κοινοβουλίου είναι απολύτως δικαιολογημένα. Αναμένω έτσι – κατά προτίμηση το απόγευμα – μια δέσμευση από την Επιτροπή ότι, εάν η διαδικασία της παρακολούθησης δείξει ότι η κατάσταση στο Τουρκμενιστάν έχει επιδεινωθεί και εάν το Κοινοβούλιο περάσει ψήφισμα ζητώντας από την Επιτροπή την εισήγηση στο Συμβούλιο της αναστολής της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, θα καταθέσει σχετική πρόταση στο Συμβούλιο. Πιστεύω ότι αυτό πρέπει να είναι δυνατό στο πλαίσιο των υπαρχόντων συμφωνιών.

Θα χαιρόμουν πολύ εάν λαμβάναμε μια δέσμευση από το Συμβούλιο ότι θα συμπεριλάμβανε άμεσα και θα συζητούσε το ζήτημα σε μία από τις επόμενες συναντήσεις έπειτα από αίτημα της Επιτροπής. Και τα δύο αυτά όργανα μπορούν να αναλάβουν αυτές τις δεσμεύσεις χωρίς να θίγουν το ζήτημα της θεσμικής συνεργασίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα ήμουν ευγνώμων εάν γινόταν αυτή η δήλωση σήμερα ή, το αργότερο, αύριο πριν την ψηφοφορία. Δεν έχω κάποιο συμφέρον να προτείνω στους αξιότιμους φίλους μου αύριο πριν την ψηφοφορία, αυτή να αναβληθεί.

  Πρόεδρος. – Έλαβα δύο προτάσεις ψηφίσματος, σύμφωνα με το Άρθρο 108(5) του Κανονισμού.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο.