Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 26 Μαρτίου 2009 - Στρασβούργο

3. Συλλογικές προσφυγές (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Το επόμενο θέμα είναι η δήλωση της Επιτροπής για τις συλλογικές προσφυγές.

  Meglena Kuneva, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, από την αρχή της θητείας μου, οι προσφυγές βρίσκονται, όπως γνωρίζεται, υψηλά στις προτεραιότητές μου. Πιστεύω ότι τα ουσιαστικά δικαιώματα δείχνουν τη δύναμή τους μόνο όταν υποστηρίζονται από την επιβολή τους και την αποτελεσματική προσφυγή των καταναλωτών. Όλο και πιο συχνά, πολλοί καταναλωτές έχουν απώλειες ως αποτέλεσμα των ίδιων ή παρόμοιων πρακτικών από κάποιον έμπορο και δεν λαμβάνουν επανορθώσεις.

Η Επιτροπή εξετάζει το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές αναφορικά με προσφυγές για συλλογικές αγωγές. Έχουμε εξουσιοδοτήσει μελέτες, έχουμε συζητήσει το θέμα με τους ενδιαφερόμενους, έχουμε διεξάγει έρευνες και διαβούλευση μέσω του Διαδικτύου και πρόσφατα δημοσιεύσαμε μια πράσινη βίβλο για την οποία λάβαμε περισσότερες από 170 αποκρίσεις.

Παρόλο που η διαβούλευση έληξε επισήμως την 1η Μαρτίου 2009, εξακολουθούν να φτάνουν σχόλια και μπορώ να σας πω ότι όσα περισσότερα στοιχεία συγκεντρώνουμε, τόσο αυξάνεται η πεποίθησή μας ότι υπάρχει επιβεβαιωμένο πρόβλημα. Για αυτόν το λόγο πρέπει να βρούμε μια λύση προς το συμφέρον της δικαιοσύνης και της υγιούς Ευρωπαϊκής οικονομίας.

Η πράσινη βίβλος για τις συλλογικές προσφυγές των καταναλωτών πρότεινε διάφορους τρόπους αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος. Μια πρώτη ανάλυση των απαντήσεων που λάβαμε δείχνει ότι οι ενδιαφερόμενοι αναγνωρίζουν ότι η παρούσα κατάσταση στις συλλογικές προσφυγές δεν είναι ικανοποιητική στα Κράτη Μέλη. Υπάρχει συναίνεση σχετικά με την αναγκαιότητα της λήψης επιπλέον δράσεων για να επιτευχθούν αποτελεσματικές προσφυγές για τους καταναλωτές και ως εκ τούτου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη τους στην αγορά.

Οι οργανώσεις καταναλωτών ευνοούν τα δεσμευτικά μέτρα για δικαστικό σχέδιο συλλογικών προσφυγών σε όλα τα Κράτη Μέλη σε συνδυασμό με άλλες επιλογές, όπως την επέκταση των υπαρχόντων μηχανισμών εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών σε συλλογικές αγωγές. Οι επιχειρήσεις θα ευνοούσαν τους μηχανισμούς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

Σε λίγες εβδομάδες, αφού θα έχουμε αναλύσει σε βάθος όλες τις αποκρίσεις, θα δημοσιεύσουμε τις απαντήσεις, μαζί με δήλωση για τις αντιδράσεις που συλλέξαμε και πριν από το καλοκαίρι θα περιγράψουμε συνοπτικά τους διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος των μαζικών αγωγών. Αυτό δεν θα είναι απλά μια επανάληψη των τεσσάρων επιλογών της πράσινης βίβλου. Το σκεπτικό μας εξελίσσεται περαιτέρω υπό το φως των αποκρίσεων της διαβούλευσης της πράσινης βίβλου. Βάσει του αποτελέσματος όλων των διαβουλεύσεων, η Επιτροπή θα εξετάσει προσεκτικά τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο στους ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένων και του κόστους και των παροχών που θα προκύψουν από τις πιθανές επιλογές. Στις 29 Μαΐου θα διεξάγουμε μια συνεδρίαση για να κοινοποιήσουμε τα πρώτα συμπεράσματά μας με τους ενδιαφερόμενους.

Θα ήθελα να τονίσω ότι, όποιο δρόμο κι αν πάρουμε, δεν θα ακολουθήσουμε αυτόν των ΗΠΑ. Αντ' αυτού, θα ακολουθήσουμε τις Ευρωπαϊκές νομικές παραδόσεις μας και θα λάβουμε υπόψη μας την υπάρχουσα εμπειρία των Κρατών Μελών. Μόλις ξεκαθαρίσουν οι επιλογές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα Κράτη Μέλη και οι ενδιαφερόμενοι θα πεισθούν, όπως κι εγώ, όχι μόνο ότι υπάρχει πρόβλημα, αλλά ότι η αποτελεσματική λύση του πρέπει και μπορεί να βρεθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Γιατί θα πρέπει ευυπόληπτες επιχειρήσεις να υποφέρουν στα χέρια άδικων ανταγωνιστών οι οποίοι επωφελούνται όταν οι καταναλωτές δεν αποζημιώνονται; Τονίζω, δε, τη λέξη «αποζημιώνονται». Αυτό έγκειται στη φύση των προσφυγών τις οποίες ευελπιστούμε. Γιατί θα πρέπει οι καταναλωτές να εγκαταλείπουν τις νόμιμες προσδοκίες τους για αποζημίωση και γιατί θα πρέπει η κοινωνία να ανέχεται αυτό το κενό στην ευημερία στη δικαιοσύνη;

Είμαι πεπεισμένη ότι θα βρούμε μια λύση η οποία θα ισορροπεί ανάμεσα στη βελτίωση της πρόσβασης των καταναλωτών σε προσφυγές και στην αποφυγή αβάσιμων διεκδικήσεων. Οι αποτελεσματικές προσφυγές θα αυξήσουν την εμπιστοσύνη στην εσωτερική αγορά και στο τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη για αυτούς. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη σκληρή πραγματικότητα της σύγχρονης οικονομικής και χρηματιστικής κρίσης. Όπως γνωρίζετε, κατά τους επόμενους μήνες θα γίνουν πολλές θεσμικές αλλαγές και αυτό ενδέχεται να επηρεάσει το συγχρονισμό και την παράδοση των εργασιών μας σχετικά με τις συλλογικές προσφυγές.

Αναφορικά με την πρωτοβουλία που έλαβε η Επιτροπή σχετικά με τις αγωγές αποζημίωσης για παραβίαση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας της ΕΚ, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η Επιτροπή συμφωνεί με το Κοινοβούλιο ότι αυτές οι δυο πρωτοβουλίες που συνδέονται με τις συλλογικές προσφυγές θα πρέπει να παραμείνουν συνεπείς. Πράγματι, η συνέπεια δεν σημαίνει ότι διαφορετικές πολιτικές πρωτοβουλίες πρέπει να χρησιμοποιούν τα ίδια εργαλεία για να επιτευχθούν οι ίδιοι στόχοι. Μπορώ εξίσου να σας διαβεβαιώσω ότι εγώ προσωπικά θα αφιερωθώ σε αυτό το θέμα και θα συνεχίσω να εργάζομαι για αυτό μέχρι τη λήξη της θητείας μου με την ίδια ενέργεια και το ίδιο σθένος τα οποία επέδειξα έως τώρα και φυσικά με την ευγενή βοήθεια και συμπαράσταση του Κοινοβουλίου.

  Malcolm Harbour, εξ ονόματος της ομάδας PPE-DE. – Κύριε Πρόεδρε, είναι ευχαρίστησή μου που καλωσορίζω και πάλι την Επίτροπο Kuneva στο Κοινοβούλιο. Κυρία Επίτροπε, θα χρησιμοποιήσω τα δικά σας λόγια για να περιγράψω την ενέργειά σας και το σθένος σας στην ενασχόλησή σας με τα συμφέροντα των καταναλωτών, στοιχεία τα οποία θαυμάσαμε ιδιαίτερα από την πλευρά του Κοινοβουλίου καθώς και όλα τα μέλη της επιτροπής μας και σας ενθαρρύνουμε ιδιαίτερα να συνεχίσετε αυτήν την εργασία.

Όσον αφορά την πρόταση συλλογικής προσφυγής, πιστεύω ότι την προσεγγίζετε με τον σωστότερο τρόπο. Αναφέρουμε σταθερά ότι αποτελεί εξαιρετικά σύνθετο ζήτημα. Εμπλέκονται μέτρα όχι μόνο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά επίσης πολύ δύσκολα ζητήματα που σχετίζονται με δεσμεύσεις των εθνικών νόμων και των περιφερειακών νόμων και πάνω από όλα, όπως σημειώσατε, ο καταναλωτής πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο.

Υποστηρίξατε με μεγάλη συνέπεια ότι η εμπιστοσύνη του καταναλωτή στην εσωτερική αγορά και στο διασυνοριακό εμπόριο αποτελεί ένα από τα βασικά θέματα τα οποία πρέπει να θέσουμε, δεδομένου ότι διαφορετικά οι καταναλωτές στερούνται το δικαίωμα της πρόσβασης και τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν και να εξασκούν την επιλογή τους διασυνοριακά. Πιστεύω πως αυτό παραμένει στο επίκεντρο όσων συζητάμε σήμερα.

Πάνω από όλα, πιστεύω πως έχει σημασία ο χρονισμός και η πολυπλοκότητα των λύσεων, διότι έχετε προτείνει ένα ευρύ φάσμα λύσεων, αλλά είναι σαφές ότι οι λύσεις που πιθανώς να απαιτούν κάποιους νέους δικαστικούς μηχανισμούς σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, θα χρειαστούν οπωσδήποτε περισσότερο χρόνο και πιθανώς να αποδειχτούν περισσότερο επίμαχες από το να χρησιμοποιηθούν κάποια από τα εναλλακτικά μέτρα επίλυσης διαφορών ή ακόμα από το να χρησιμοποιηθούν τα υπάρχοντα μέτρα για τη συνεργασία των καταναλωτών. Πιστεύω ότι όλοι μας σε αυτήν την επιτροπή θυμόμαστε ότι στην πραγματικότητα η αυξημένη συνεργασία σχετικά με τους καταναλωτές ήταν μια άποψη η οποία προτάθηκε από την επιτροπή μας στο τελευταίο Κοινοβούλιο και θα θέλαμε να τη δούμε να γίνεται περισσότερο αποτελεσματική. Πιστεύω ότι υπάρχει εδώ ένα όχημα το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δώσει στους καταναλωτές το είδος της προσφυγής που αναζητάμε, όχι μόνο σε συλλογικές απαιτήσεις αλλά για τον περισσότερο αποτελεσματικό χειρισμό των διασυνοριακών απαιτήσεων. Εάν μπορέσουμε να προσδώσουμε εδώ την αίσθηση της προτεραιότητας και το χρονισμό και την ταχύτητα για τη γρήγορη ανεύρεση των καλύτερων λύσεων, θα είναι πιστεύω ο κατάλληλος τρόπος για προχωρήσουμε.

  Evelyne Gebhardt, εξ ονόματος της ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, σας ευχαριστώ που συμπεριλάβατε τη Σοσιαλιστική Ομάδα στην πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και αναφερθήκατε σε αυτό το ζήτημα, καθώς είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους πολίτες.

Έχω εδώ το κινητό μου. Ακούω από πολλούς νέους ανθρώπους Ότι αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα διότι, εξαιτίας κάποιας σύμβασης στην οποία συναίνεσαν χωρίς τη θέλησή τους – για ήχους κλήσης για παράδειγμα – τους αφαιρείται κάθε μήνα κάποιο ποσό και για πέντε, έξι, επτά, οχτώ μήνες. Κανείς δεν πηγαίνει στο δικαστήριο για 5 Ευρώ, αλλά αν έχουν το ίδιο πρόβλημα ένα εκατομμύριο πολίτες και κάποια επιχείρηση εισπράττει χωρίς λόγο 5 εκατομμύρια Ευρώ, τότε πρόκειται για περίπτωση αθέμιτου ανταγωνισμού σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συμπεριφέρονται σωστά. Για αυτόν το λόγο πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα.

Ωστόσο, είναι επίσης σημαντικό για τον κόσμο, για τους νέους ανθρώπους, για τους γονείς που αντιμετωπίζουν αυτό το ζήτημα, να τους παρασχεθούν νομικά όργανα που θα ενισχύσουν πραγματικά τη θέση τους. Σε μια εποχή που η Ευρώπη αναπτύσσεται από κοινού, όταν ο κόσμος ψωνίζει από το Internet, είναι σημαντικό να καταστήσουμε αυτά τα όργανα διασυνοριακά, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν κατάλληλα. Για αυτόν το λόγο, κατά την άποψη της ομάδας μου, είναι ακριβώς η ομαδική ενέργεια που παρέχεται από αυτά τα όργανα που θα πρέπει να εξεταστεί επακριβώς προκειμένου να εξακριβωθεί κατά πόσον μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, όπως αναφέρατε και εσείς κ. Επίτροπε, πρέπει να σχεδιάσουμε αυτά τα όργανα με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφύγουμε να παρεισφρήσουν οι ακρότητες που παρατηρούνται στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, και να τα προσαρμόσουμε στο δικό μας νομικό σύστημα. Πρέπει να εργαστούμε επάνω σε αυτό και θα θέλαμε να το επιδιώξουμε μέσα στους επόμενους μήνες.

Κυρία Επίτροπε, γνωρίζετε ότι σε σχέση με αυτό το ζήτημα είμαστε στο πλευρό σας. Όταν πρόκειται για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των πολιτών, εμείς, οι Σοσιαλδημοκράτες θα συμμετέχουμε πάντα.

  Andreas Schwab (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, σας ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία να συνεισφέρω σε αυτήν τη συζήτηση. Είμαι ευχαριστημένος κυρία Kuneva, που κατ’ απαίτηση της Ομάδας http://www.epp-ed.eu υπήρξατε καταλυτική στο να ληφθεί από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού η απόφαση που σχετίζεται με τη συλλογική προσφυγή, η οποία αρχικά σχεδίαζε να ρυθμίσει το θέμα σύμφωνα με την πρακτική στις Ηνωμένες Πολιτείες, να αναπτυχθεί χρησιμοποιώντας μια οριζόντια προσέγγιση και να αντιμετωπίσει ουσιαστικά όλους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ίσους – τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, τους καταναλωτές, τους εργαζομένους και τους επιχειρηματίες. Πρόκειται για σημαντικό βήμα προς τα εμπρός, το οποίο θέλουμε να υποστηρίξουμε με πολύ εποικοδομητικό και θετικό τρόπο.

Γνωρίζουμε ότι σε πολλές μεμονωμένες περιπτώσεις, φυσικά, μια Κοινοτική απαίτηση για την επιβολή συλλογικών δικαιωμάτων φαίνεται να είναι πιο επιτυχημένη από την μεμονωμένη επιβολή. Ωστόσο, είμαστε πεπεισμένοι ότι ο καλύτερος τρόπος επιλογής συλλογικών ενεργειών που προστατεύουν καλύτερα τον καταναλωτή δεν είναι η συλλογική προσφυγή, αλλά η δημόσια επιβολή αυτών των απαιτήσεων, για παράδειγμα μέσω μιας απαίτησης εξαίρεσης όπως στο Γερμανικό Νόμο κατά του αθέμιτου ανταγωνισμού, διότι οι μεμονωμένοι καταναλωτές θα το σκεφτούν πολύ να καταθέσουν μια συλλογική αγωγή με κάποιον δικηγόρο για 4,99 Ευρώ ή κατά πόσον θα ήταν περισσότερο χρήσιμο εάν αυτές οι απαιτήσεις παρακολουθούνταν συνεχώς σε δημόσιο επίπεδο από κάποιον διαμεσολαβητή και επιβάλλονταν με τα κατάλληλα μέσα. Συνεπώς, σε σχέση με το ερώτημα για πώς θα συνδεθούν αυτά τα δύο στοιχεία, πιστεύω ότι πρέπει να σκεφτούμε προσεκτικά πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους καταναλωτές με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, καθώς οι καταναλωτές συχνά δεν διαθέτουν το χρόνο να απευθυνθούν σε δικηγόρο, αλλά αντιθέτως θέλουν να βρουν γρήγορα και εύκολα βοήθεια.

Το δεύτερο σημείο το οποίο θεωρώ σημαντικό – και πάλι εδώ η Γενική σας Διεύθυνση έχει κάνει πολύ καλή δουλειά – είναι ότι το πιο ενδιαφέρον στοιχείο ήταν μια συζήτηση στη Βαυαρική αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες, όταν σε απάντηση στην ερώτηση κατά πόσο, χρησιμοποιώντας Ευρωπαϊκά νομικά μέσα, μπορούμε όντως να αποκλείσουμε τον τύπο της συλλογικής προσφυγής που απαντάται στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένας εκπρόσωπος της Γενικής σας Διεύθυνσης απάντησε ξεκάθαρα "όχι δεν μπορούμε". Κατά τη γνώμη μου αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αγνοήσουμε εντελώς αυτό το μοντέλο. Πρέπει να συνεχίσουμε να το συζητάμε, αλλά με μεγάλη προσοχή και θα πρέπει να συμπεριλάβουμε στη συζήτηση τα κράτη μέλη και τις νομικές τους επιλογές, ούτως ώστε τελικά να επιτύχουμε αυτό που όλοι θέλουμε και αυτό είναι ένα πραγματικά Ευρωπαϊκό μοντέλο που θα είναι ιδιαίτερα ελκυστικό στους καταναλωτές και θα προστατεύει επίσης τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

  Arlene McCarthy (PSE). –Κύριε Πρόεδρε, γνωρίζω ότι αύριο 4.000 καταναλωτές θα πάνε στο Ανώτατο Δικαστήριο στο Ηνωμένο Βασίλειο για να απαιτήσουν αποζημίωση λόγω σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων, εισαγωγή σε νοσοκομείο και θάνατο ως αποτέλεσμα της χρήσης κάποιου χημικού σε καναπέδες και είδη οικιακής χρήσης, το οποίο τώρα έχει απαγορευτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Γαλλία, η Σουηδία και η Πολωνία έχουν αναφέρει παρόμοιες περιπτώσεις και βλάβες. Σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχουν δυνητικά πολλές χιλιάδες καταναλωτών οι οποίοι έχουν υποστεί σοβαρές βλάβες ως αποτέλεσμα αυτού του τοξικού χημικού.

Πιστεύω ότι οι πολίτες υποστηρίζουν την Ευρωπαϊκή παρέμβαση όταν έχει αποδειχθεί ότι προσφέρει πραγματική βοήθεια στους καταναλωτές να αντιμετωπίσουν πραγματικά προβλήματα. Πραγματική βοήθεια σε αυτήν την περίπτωση σημαίνει το να τους παρέχεται το δικαίωμα να αναλαμβάνουν δράση συλλογικά, όποτε αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες. Για αυτόν το λόγο η επιτροπή μας ξεκίνησε μια ηλεκτρονική διαβούλευση σχετικά με πρόταση της Επιτροπής για τα δικαιώματα των καταναλωτών. Λάβαμε πολλές απαντήσεις, πολλές από τις οποίες – από επιχειρήσεις και καταναλωτές – επεσήμαιναν την ανάγκη για αποτελεσματική πρόσβαση σε διασυνοριακά διορθωτικά μέτρα και προσφυγές.

Υπάρχουν, πιστεύω, αρκετές περιπτώσεις όπως η περίπτωση του τοξικού καναπέ με αρκετά σοβαρά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι απαιτείται μια σειρά επιλογών για συλλογική αγωγή, όχι μόνο για να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη δικαιοσύνη αλλά και για να αποθαρρύνονται οι παράνομες ή άδικες επιχειρηματικές πρακτικές. Φυσικά στην επιτροπή μας επιθυμούμε να έχουν οι καταναλωτές πρόσβαση σε φθηνά, προσιτά οικονομικά μέσα, όπως ADR (Εναλλακτική επίλυση των διαφορών) αλλά πιστεύω ότι η σημερινή συζήτηση αφορά κυρίως την εξεύρεση πρακτικών τρόπων για την παροχή πραγματικής βοήθειας στους καταναλωτές και τους πολίτες μας, για να διασφαλιστεί ότι αντιμετωπίζονται δίκαια, ότι θα έχουν πραγματική δυνατότητα διεκδίκησης και πραγματικά διορθωτικά μέτρα.

  Klaus-Heiner Lehne (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να ξεκινήσω λέγοντας ότι και εμείς, κατά βάση, καλωσορίζουμε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αυτήν την Πράσινη Βίβλο.

Όπως ανέφεραν οι προηγούμενοι ομιλητές, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει ένα "μαζικό" φαινόμενο, όπου σχετικά μικρές απώλειες αφορούν μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Οι μεμονωμένες απώλειες είναι μικρές, αλλά αν συνυπολογιστούν όλες μαζί, το συνολικό ποσό είναι μεγάλο. Χρειαζόμαστε ένα όργανο που θα χειριστεί αυτό το πρόβλημα. Κατά τη γνώμη μου, είναι σωστό να σκεφτούμε κάτι τέτοιο.

Κοιτάζοντας τη θετική πλευρά, επίσης καλωσορίζω θερμά, το γεγονός ότι, σε αυτήν την Πράσινη Βίβλο, η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών, έχει επίσης εστιάσει στο ζήτημα των μηχανισμών εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών. Αυτό διαφέρει πολύ από τη Λευκή Βίβλο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, η οποία επίσης συζήτησε σε αυτό το Κοινοβούλιο εχθές και η οποία έχει ως τώρα αγνοήσει πλήρως την πιθανότητα για μηχανισμούς εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών. Πιστεύω ότι η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Προστασίας των Καταναλωτών έχει προχωρήσει περισσότερο με τη δική της Πράσινη Βίβλο από ότι τα μέλη της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού.

Ωστόσο θα ήθελα να αποσαφηνίσω δύο πράγματα, τα οποία κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να θεωρηθούν κρίσιμα σχόλια. Σε λίγα λεπτά, το μεσημέρι, το Κοινοβούλιο θα ψηφίσει την έκθεσή μου σχετικά με τη Λευκή Βίβλο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού. Με μεγάλη πλειοψηφία σε αυτό το Κοινοβούλιο θα απαιτήσουμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιλέξει μια οριζόντια προσέγγιση στον χειρισμό αυτού του θέματος.

Δεν πρέπει να καταλήξουμε να έχουμε τομεακά όργανα: ένα για τον τομέα της προστασίας του καταναλωτή, ένα για τον τομέα της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, ένα άλλο για την κεφαλαιαγορά, ίσως άλλο ένα για το περιβάλλον, ίσως ακόμα ένα για τις κοινωνικές υποθέσεις, τα οποία θα αντικρούουν το ένα το άλλο και θα καταχρώνται τα νομικά συστήματα των κρατών μελών, οδηγώντας τελικά σε νομική σύγχυση την οποία δεν μπορεί να χειριστεί κανένας επαγγελματίας. Έχουμε δει συχνά τέτοια παραδείγματα στο παρελθόν. Θυμάμαι τη συζήτηση σχετικά με την Οδηγία για τα επαγγελματικά προσόντα, την οποία επίσης συνδυάσαμε αργότερα σε ένα μοναδικό όργανο καθώς δεν ήταν δυνατή η διαχείριση με τέτοιον κατακερματισμό. Η Επιτροπή δεν θα πρέπει να ξανακάνει το ίδιο σφάλμα σε αυτήν την περίπτωση. Θα πρέπει εξ αρχής να υποστηρίξει μια οριζόντια προσέγγιση. Αυτή είναι η σαφής θέση του Κοινοβουλίου, πράγμα που θα καταστεί εμφανές σε λίγα λεπτά.

Ένα τελευταίο σημείο: καλωσορίζω ιδιαιτέρως το γεγονός ότι έχουμε συμφωνήσει ότι δεν θέλουμε μια βιομηχανία προσφυγών βασιζόμενη στο Αμερικανικό μοντέλο με τζίρο 240 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο από την οποία τελικά επωφελούνται μόνο οι δικηγόροι ενώ οι καταναλωτές δεν κερδίζουν απολύτως τίποτα. Θέλουμε το πραγματικό κράτος δικαίου στην Ευρώπη και θέλουμε να διατηρήσουμε το παραδοσιακό μας σύστημα και την αντίληψή μας για το νόμο.

  Martí Grau i Segú (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, σε μια αγορά χωρίς σύνορα όπως είναι η Ευρώπη, είναι σημαντικό, παράλληλα με τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού, να διασφαλίσουμε με τον ίδιο ζήλο τους καταναλωτές.

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου μισού αυτού του αιώνα, τα εμπόδια στις συναλλαγές καταρρίπτονται για τα προϊόντα, αλλά σε μεγάλο μέρος εξακολουθούν να παραμένουν για τους καταναλωτές.

Καταχρηστικές εμπορικές πρακτικές συχνά δεν καταγγέλλονται από τους καταναλωτές ή από οργανώσεις καταναλωτών εξαιτίας μιας γενικότερης αντίληψης ότι η επίτευξη αποζημίωσης είναι δύσκολη.

Η συλλογική προσφυγή είναι πιο αποτελεσματική όταν επηρεάζονται πολλοί άνθρωποι και προσφέρει πολύ καλύτερες πιθανότητες για την επίτευξη συμφωνίας αποζημίωσης. Λόγω της διασυνοριακής φύσης μεγάλου μέρους των οικονομικών συναλλαγών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό το δικαίωμα για συλλογική δράση δεν είναι δυνατό να περιοριστεί σε εθνικά όρια.

Χρειαζόμαστε μια πραγματική πρωτοβουλία που θα εκτείνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη και η οποία θα πρέπει να επιφέρει ένα βαθμό εναρμόνισης ή ευθυγράμμισης μεταξύ των υπαρχόντων εθνικών συστημάτων προκειμένου να είναι αποτελεσματική. Το μοντέλο που θα επιλεχθεί θα πρέπει να έχει ως στόχο την εύκολη πρόσβαση του καταναλωτή στο σύστημα και την αποφυγή υπερβολικών εξόδων και γραφειοκρατίας.

Συνεπώς, πιστεύω ότι πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στις διαδικασίες εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, δεδομένου ότι προσφέρουν περισσότερη ευελιξία, καθώς και απλουστευμένες και λιγότερο δαπανηρές νομικές διαδικασίες.

  Reinhard Rack (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, υπάρχει γενικότερη συναίνεση σε αυτό το Κοινοβούλιο ότι πρέπει να παρέχουμε καλύτερη προστασία για τους καταναλωτές, ειδικότερα στην περίπτωση όπου μικρές απώλειες για μεμονωμένα άτομα, σε μεγάλους αριθμούς αυτές οι απώλειες δημιουργούν πρόβλημα, διότι δεν διαφαίνεται καμία πιθανότητα για κάποια ουσιαστική μεμονωμένη διεκδίκηση. Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να οργανωθεί η προστασία των καταναλωτών και η βελτίωσή της; Από αυτήν την άποψη, θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό – και είμαι εξαιρετικά ευγνώμων στην Επιτροπή για αυτό – να πούμε εσκεμμένα ότι θέλουμε να εξετάσουμε όλες τις εναλλακτικές και όλες τις πλευρές αυτού του πολύπλοκου ζητήματος και να αποφασίσουμε για τις λύσεις μόνο μετά από προσεκτική σκέψη.

Θα ήθελα να εξετάσω μία άποψη σε αυτό το πλαίσιο η οποία δεν έχει αναφερθεί ακόμα. Έχουμε ήδη δει – και στο μέλλον μπορεί να συμβαίνει ολοένα και πιο συχνά – ότι, για πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις και πολλούς συνδέσμους προστασίας του καταναλωτή, η πιθανότητα διοργάνωσης μαζικών διεκδικήσεων έχει αρχίσει να μετατρέπεται σε διαφημιστικό υλικό. Αυτός ο κίνδυνος θα πρέπει να συμπεριληφθεί συνειδητά στην εξέτασή μας ώστε τελικά να μην καταλήξουμε να βοηθήσουμε εκείνους που δεν χρειάζονται βοήθεια και να αφήσουμε αβοήθητους εκείνους που χρειάζονται.

  Meglena Kuneva, Μέλος της Επιτροπής. − Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για όλες τις χρήσιμες απόψεις σας. Κατά κάποιο τρόπο, γνωρίζω τις περισσότερες από αυτές καθώς έχουμε συζητήσει, σημείο προς σημείο, τα κυριότερα μέρη των ανησυχιών σας και τις ελπίδες σας σχετικά με την ύπαρξη συλλογικών προσφυγών στην Ευρώπη.

Θα ήθελα να επαναλάβω άλλη μία φορά ότι συμφωνώ απόλυτα μαζί σας στο ότι δεν επιθυμούμε να εισαχθούν ενέργειες τύπου ΗΠΑ στην Ευρωπαϊκή νοοτροπία. Γνωρίζω ότι είναι μία από τις πλέον σημαντικές σας ανησυχίες. Όπως ανέφερε και η κ. McCarthy, εδώ πρόκειται για βλάβες. Αυτό συμβαίνει ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά δεν έχει καμία σχέση με αυτά που συζητάμε και με ότι προτείνω ως μελλοντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Σχετικά με αυτό, θα ήθελα να τονίσω τα ακόλουθα. Διερεύνηση για το αν υπάρχει πραγματική ανάγκη για συλλογικές προσφυγές: ναι, το κάνουμε αυτό και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε μετά την πράσινη βίβλο. Σεβασμός των συνταγματικών περιορισμών: ναι. Αποφυγή ενεργειών τύπου ΗΠΑ: ναι. Διασφάλιση ότι θα υπάρξει αποζημίωση για τις βλάβες, συμπεριλαμβανομένων όλων των εξόδων του καταναλωτή, αλλά ταυτοχρόνως εξαιρουμένου κάθε στοιχείου ποινικής βλάβης: ναι, αυτός είναι ο στόχος μας. Αποθάρρυνση αδικαιολόγητων απαιτήσεων, όπως αναφέρθηκε από τον κ. Rack: ναι. Προώθηση προγραμμάτων εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών: φυσικά, καθώς κάτι τέτοιο είναι λιγότερο χρονοβόρο, πιο προσιτό και ευκολότερο και για τους καταναλωτές και για τις επιχειρήσεις, ενώ επίσης λαμβάνει υπόψη την επικουρικότητα.

Με αυτά τα λίγα λόγια, θα ήθελα να πω ότι κατανοούμε πλήρως τις προκλήσεις και είμαστε έτοιμοι να τις αντιμετωπίσουμε και να κάνουμε ορθές προτάσεις, βήμα με βήμα, χτίζοντας τη συναίνεση και την κοινή αντιμετώπιση μαζί σας.

Αυτό που πραγματικά εκτιμώ σήμερα είναι ότι όλοι μας αναγνωρίζουμε ότι έχουμε ένα πρόβλημα και ότι είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα. Αυτό είναι πραγματικά μια καλή αρχή για το επόμενο στάδιο των συζητήσεων. Καθώς αυτή είναι μια πρόκληση που αντιμετωπίζουμε, θα ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα αυτό στο οποίο αναφέρθηκε ο κ. Lehne – την κοινή προσέγγιση, την οριζόντια προσέγγιση με την κ. Επίτροπο Kroes. Η κ. Επίτροπος Kroes και εγώ, καθώς και οι αντίστοιχες υπηρεσίες μας, συνεργαζόμαστε πολύ στενά προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι οι πρωτοβουλίες μας είναι συνεπείς και παράγουν συνεργίες.

Η αρχή της συνέπειας δεν αποκλείει απαραίτητα ότι συγκεκριμένες καταστάσεις απαιτούν συγκεκριμένες λύσεις. Κάθε μία από τις δύο πρωτοβουλίες έχει ένα διακεκριμένο επίκεντρο. Ενώ η πράσινη βίβλος των καταναλωτών ασχολείται με την προσφυγή σε περιπτώσεις του νόμου προστασίας καταναλωτών, η λευκή βίβλος του ανταγωνισμού ασχολείται αποκλειστικά με παραβάσεις της νομοθεσίας ανταγωνισμού. Μια άλλη σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο πρωτοβουλιών, είναι ότι ενώ το πράσινο βιβλίο των καταναλωτών καλύπτει μόνο τις προσφυγές από καταναλωτές, ο μηχανισμός προσφυγών που προτείνεται στη λευκή βίβλο ανταγωνισμού έχει σχεδιαστεί για να επωφεληθούν και οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις.

Συνεπώς η πρόκλησή μου είναι να επιτευχθεί αποτελεσματική προσφυγή για τους καταναλωτές μας και έτσι να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη τους στην αγορά. Από προηγούμενες συζητήσεις, γνωρίζω ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μας υποστηρίζει στις προσπάθειές μας να επιτύχουμε αυτόν το στόχο. Επιτρέψτε μου να τονίσω πάλι ότι το Κοινοβούλιο, μαζί με τα κράτη μέλη και τους φορείς, θα πειστούν όχι μόνο για το ότι υπάρχει ένα πρόβλημα αλλά και για το γεγονός ότι πρέπει και μπορεί να βρεθεί μια αποτελεσματική και εξισορροπημένη λύση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για αυτήν την εποικοδομητική συζήτηση και τις πολύτιμες απόψεις σας και προσμένω να συνεργαστούμε σε αυτόν το φάκελο στη διάρκεια των επόμενων μηνών.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έχει κλείσει.

Γραπτές Δηλώσεις (άρθρο 142 του κανονισμού)

  Ioan Lucian Hămbăşan (PPE-DE), γραπτώς. – (RO) Θα ήθελα να συγχαρώ τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βελτίωση των μεθόδων τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι καταναλωτές για να εξασκήσουν τα δικαιώματά τους σε όλη την Ευρώπη. Οι επιλογές που παρουσιάζονται στην Πράσινη Βίβλο πρέπει να συζητηθούν με λεπτομέρεια. Ωστόσο, ένα πράγμα το οποίο είναι ήδη βέβαιο είναι ότι η επιλογή αρ. 4, η οποία θα εισήγαγε μια κατηγορία ενεργειών τύπου "εξαίρεσης", που θα προσέφερε στους οργανισμού καταναλωτών ένα μέρος των αποζημιώσεων, δεν είναι εφαρμόσιμη.

Εάν θέλουμε να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην εσωτερική αγορά, θα πρέπει να εξετάσουμε έναν συνδυασμό των επιλογών 2 και 3. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο εθνικών εκτελεστικών δημόσιων αρχών οι οποίες θα έχουν αυξημένες αρμοδιότητες για να παρεμβαίνουν αποτελεσματικά στις περιπτώσεις διεθνών απαιτήσεων (εξωτερικό). Επιπλέον, θα πρέπει να εξετάσουμε εναλλακτικούς μηχανισμούς για την επίλυση υπαρχουσών διαφορών και, εφόσον είναι απαραίτητο, να εισαγάγουμε έναν νέο μηχανισμό που θα επιτρέπει την πιο αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων των καταναλωτών ακόμα και εκτός δικαστηρίων.

Θα ήθελα να ολοκληρώσω τονίζοντας ότι πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα εγκρίνουμε μια οριζόντια προσέγγιση σχετικά με το μηχανισμό συλλογικών προσφυγών, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο τον κατακερματισμό της εθνικής νομοθεσίας και εδραιώνοντας ένα μοναδικό, κοινό όργανο για όλα τα κράτη μέλη.

(Η συνεδρίαση διακόπτεται στις 11.35 π.μ. και επαναλαμβάνεται στις 12.05 μ.μ.)

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. ONESTA
Αντιπροέδρου