Volledig verslag van de vergaderingen

Woensdag 1 april 2009 - Brussel

18. Gemeenschappelijke visumcode (debat)

  De Voorzitter. − Aan de orde is het verslag (A6-0161/2008) van Henrik Lax, namens de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken, over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een gemeenschappelijke visumcode [COM(2006)0403 - C6-0254/2006 - 2006/0142(COD)].

  Henrik Lax, rapporteur. − (SV) Mijnheer de Voorzitter, de gemeenschappelijke visumcode heeft als doel de visumprocedure in het hele Schengengebied te harmoniseren en te verduidelijken. Iedereen die een visum aanvraagt moet gelijk worden behandeld, ongeacht het Schengenconsulaat waartoe hij of zij zich wendt. Er moet worden gezorgd voor een goede administratieve praktijk, een menswaardige behandeling en een gemakkelijkere binnenkomst van bonafide reizigers.

Regels met betrekking tot de invoering van verplichte vingerafdrukafname van visumhouders en de mogelijkheid om de ontvangst en afhandeling van visumaanvragen te verplaatsen, waren eerder al aangenomen met een apart verslag, dat door barones Sarah Ludford was ingediend. Deze regels zijn in de gemeenschappelijke code opgenomen als integraal onderdeel hiervan.

(EN) Bedankt, Sarah, voor je goede medewerking.

(SV) Dit voorstel voor een verordening moet worden aangenomen via de medebeslissingsprocedure tussen het Parlement en de Raad. Na bijna drie jaar werken en intensieve onderhandelingen met de Raad ben ik blij dat ik als rapporteur nu een compromisvoorstel kan presenteren dat door de Raad is goedgekeurd en waarvan ik hoop dat het de goedkeuring van het Parlement kan krijgen.

Ik wil vooral de schaduwrapporteurs, mevrouw Klamt, de heer Cashman, mevrouw Ždanoka en mevrouw Kaufman bedanken voor hun zeer constructieve medewerking en krachtige steun in de onderhandelingen. Zonder de steun van een eensgezinde commissie zou het Parlement niet zo’n goed onderhandelingsresultaat hebben bereikt. Ik wil ook mijn dank uitspreken aan de Commissie, die een gedegen voorstel had gepresenteerd dat de moeite waard was om verder te ontwikkelen. Mijn dank gaat ook uit naar het Franse en het Tsjechische voorzitterschap, die beide blijk hebben gegeven van hun wil om de problemen te onderkennen die het Parlement wilde aanpakken en van hun vermogen om het Parlement halverwege tegemoet te komen.

Alle ingediende compromissen gaan uit van het voorstel van de Commissie en bevatten verbeteringen met betrekking tot de huidige situatie. Het bleek bovendien mogelijk te zijn de moeilijkste kwesties al voor kerstmis tijdens het Franse voorzitterschap op te lossen. Natuurlijk zou het hele voorbereidings- en onderhandelingsproces nooit zijn geslaagd zonder het uitstekende werk van mijn eigen kundige medewerkers en die van mijn collega’s, het secretariaat van de commissie en de ambtenaren van de fracties. Ik wil hen heel hartelijk danken.

De drie belangrijkste resultaten die wij hebben bereikt zijn de volgende. Ten eerste is het zo dat een meervoudig visum niet alleen kan maar ook moet worden uitgegeven wanneer aan bepaalde overeengekomen criteria wordt voldaan. Ten tweede hebben de lidstaten zich ertoe verplicht om een overeenkomst te sluiten net betrekking tot elkanders vertegenwoordiging, zodat geen enkele visumaanvrager onevenredig moeilijke reizen moet maken om een bevoegd Schengenconsulaat te bereiken. En ten derde wordt er een gemeenschappelijke website opgezet om een uniform beeld te creëren van het Schengengebied en om informatie te verschaffen over de regels die gelden voor het verstrekken van visa.

Dat de kosten voor een visum niet kon worden verlaagd van 60 naar 35 euro is teleurstellend. Deze teleurstelling wordt echter gecompenseerd door het feit dat bijvoorbeeld kinderen jonger dan zes jaar en personen jonger dan 25 jaar die organisaties vertegenwoordigen in seminars, sportactiviteiten of culturele evenementen hun visa kosteloos kunnen krijgen.

Ik wil tot slot zeggen dat met deze hervorming twee instrumenten worden geïntroduceerd die van grote betekenis zullen zijn voor een uniforme toepassing van de Schengenregels, namelijk het visuminformatiesysteem, dat een database is die alle Schengenlanden dekt en de consulaten real-time informatie geeft over wie een visum heeft aangevraagd, wie een visum heeft gekregen, wiens aanvraag voor een visum is afgewezen en welke visa zijn ingetrokken, en de geïnstitutionaliseerde lokale samenwerking tussen de Schengenconsulaten in verschillende landen.

  Jacques Barrot, vice-voorzitter van de Commissie. − (FR) Mijnheer de Voorzitter, de Commissie juicht de grote inspanningen toe die zijn geleverd door het Parlement en tot op zekere hoogte ook door de Raad. Dankzij deze inspanningen zullen wij misschien in eerste lezing een akkoord kunnen bereiken. Gezien de consensus die medio maart is bevestigd door de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en enkele dagen eerder door het Coreper, denk ik dat dit akkoord thans definitief is bereikt.

Hoewel de tekst niet perfect is en niet beantwoordt aan al onze oorspronkelijke ambities, ondersteunt de Commissie het compromis zonder enig voorbehoud. Wij moeten de inspanningen erkennen en prijzen die het Europees Parlement heeft geleverd om in eerste lezing en voor het einde van de lopende legislatuurperiode een akkoord te bereiken over dit voorstel.

Deze verordening maakt de regels die van toepassing zijn op de afgifte van visa duidelijker, niet alleen voor visumaanvragers, maar ook voor de lidstaten. Deze regels worden tevens op een sterker geharmoniseerde wijze toegepast.

De Commissie is verheugd dat, dankzij de steun van het Europees Parlement, de verplichting om afwijzingen te motiveren en afgewezen aanvragers een recht van beroep te verlenen, praktisch niet gewijzigd is ten opzichte van de tekst van het oorspronkelijke voorstel.

Met deze procedurele garanties kunnen wij voorkomen dat afwijzingen als willekeurig worden ervaren. Mocht dit akkoord in twijfel worden getrokken, dan zouden wij tot eenieders grote ontevredenheid met de onvolkomenheden moeten blijven leven, zoals de incoherentie van de bestaande regels.

Ik wil uiting geven aan mijn tevredenheid over het bereikte compromis. Daarmee wordt een einde gemaakt aan de onvolkomenheden en incoherentie van de bestaande regels. Ik wil de heer Henrik Lax en het Parlement vanzelfsprekend hartelijk danken. Ik ben ervan overtuigd dat bonafide reizigers sterk zullen profiteren van deze nieuwe visumcode.

  Ewa Klamt, namens de PPE-DE-Fractie. – (DE) Mijnheer de Voorzitter, mijnheer de commissaris, geachte dames en heren, dankzij de goedkeuring van de visumcode gelden er van nu af aan voor het verlenen van een Schengenvisum, dat is dus een visum voor een verblijf van maximaal drie maanden, in de hele Schengenruimte precies dezelfde criteria. Dat was een stap die dringend nodig was in een Europese Unie met open grenzen. Tegelijkertijd wordt precies geregeld welke lidstaten verantwoordelijk zijn voor het behandelen van visumaanvragen. In principe moet de aanvrager zich richten tot de lidstaat waar de hoofdbestemming van zijn reis ligt. Mijn fractie vindt het een goede zaak dat de voorwaarden en de procedure voor het verlenen van een inreisvisum een groot aantal burgers in staat zullen stellen om snel te reizen. Op die manier doen we echt iets voor al degenen die voor hun werk naar de EU moeten reizen, maar ook de toeristen uit de hele wereld – verreweg de grootste groep van reizigers – profiteren daarvan.

Op die manier hebben we er voor gezorgd dat visumaanvragen snel kunnen worden behandeld, en bovendien garandeert het onderzoek naar de veiligheidsaspecten dat er geen misbruik kan worden gemaakt van het systeem. Dankzij dit goede evenwicht tussen veiligheid en het faciliteren van reizen biedt het visuminformatiesysteem de lidstaten de mogelijkheid om direct toegang te krijgen tot alle gegevens die relevant zijn voor het afgeven van een visum. Dat maakt het makkelijker om aanvragen te behandelen, en tegelijkertijd wordt het afgeven van een visum in de toekomst veiliger door het gebruik van biometrische identificatoren, dat zijn dus een foto en een vingerafdruk. De rapporteur, Henrik Lax, en de Raad hebben een compromis gesloten dat rekening houdt met het oorspronkelijke standpunt van het Europees Parlement, en een grote meerderheid van de leden van mijn fractie staat hier achter.

Ik zou Henrik Lax nogmaals van harte willen bedanken voor zijn harde werk en voor de uitstekende samenwerking in de afgelopen drie jaar, het was namelijk een bijzonder ingewikkeld dossier. Dit plaatst het Europese visumbeleid op een nieuw fundament.

  Michael Cashman, namens de PSE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik zou de heer Lax willen bedanken voor het uitzonderlijke werk dat hij heeft verricht. Het doet mij deugd namens de Sociaal-democratische Fractie te kunnen zeggen dat wij dit verslag volledig zullen steunen. Wij zijn ook blij dat we de meeste van onze doelstellingen hebben bereikt.

Ik ben ook verheugd te kunnen zeggen dat jij, Henrik, in onze samenwerking de verbeeldingskracht hebt weten te tonen die absoluut noodzakelijk is voor een goede wetgever, namelijk door jezelf te verplaatsen in de positie van een persoon die gebruik wil maken van de maatregel. Dat is de wijze waarop je deze zaak in zijn geheel benaderd hebt. Daarom heb jij je gericht op de "one-stop"-oplossing, het internet, meervoudige inreisvisa en de korting op visa voor personen jonger dan 25 – kon ik nog maar van dat recht gebruik maken – en heb je het benaderd vanuit de vraag hoe we deze regeling het best kunnen laten werken voor de burger. Dit is een prachtig voorbeeld voor de rest van het Parlement. Wij benaderen zaken vaak door amendementen in te dienen, waardoor de tekst verbeterd wordt en er sprake is van meer samenhang, maar is de burger daar ook bij gebaat? Dat laatste is juist altijd jouw benadering geweest.

Het doet mij deugd te kunnen zeggen dat er nu meervoudige inreisvisa zijn. Dan is er ook nog de hele kwestie van beroep. Ik heb samen met Jan– om iemand van het DG te noemen– aan dit zeer belangrijke principe gewerkt, dat erop neerkomt dat wanneer iemand een visum is geweigerd, of iemand de toegang tot het Schengengebied is geweigerd, het beroep dat die persoon indient geen opschortende werking heeft, maar de instantie die de persoon heeft geweigerd wel verplicht is zich te verantwoorden.

Ik wil de rapporteur evenals de Commissie nogmaals bedanken voor het feit dat dit beginsel hier is vastgelegd. Ik heb verder niets te zeggen behalve dan dat ik mijn eigen personeel en uw personeel wil bedanken – en dan met name Renaud, die op de publieke tribune zit. Zonder ons personeel zouden we het werk waarin we uitblinken nooit kunnen doen. Het is een prachtige liefdesaffaire van drie jaar geweest en, zoals meestal bij korte liefdesaffaires, ben ik blij dat ze ten einde loopt.

  Sarah Ludford, namens de ALDE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, mijn verordening over biometrische visa wordt opgenomen in deze nieuwe visumcode, en daarom heb ik het gevoel dat deze ook een beetje van mij is. De code zal in combinatie met het visuminformatiesysteem werken, waarvoor ik rapporteur was.

Het resultaat is dat visa niet alleen beter beveiligd maar ook gemakkelijker aan te vragen zijn, zoals al door anderen is gezegd. Dit was het doel van de heer Cashman voor de grenzencode. Ik vind dan ook dat de leden van het Europees Parlement wat betreft deze twee doelstellingen goed werk hebben geleverd.

Ik hoop dat de biometrische gegevens, die de koppeling tussen aanvrager en document betrouwbaarder maken, ervoor zullen zorgen dat er minder mensen ten onrechte worden geweigerd. De heer Lax heeft zich, zoals de heer Cashman al zei, zwaar ingespannen voor de verbetering van de dienstverlening aan aanvragers, en dus voor het imago van de EU. Negenennegentig komma negen procent van de mensen die naar de EU willen komen, wil dit met als oogmerk handel, reizen en toerisme, en wij willen ook dat ze hier komen, want dat is goed voor onze handel. Als ze echter slechte dienstverlening krijgen en slecht behandeld worden, zullen ze geen warme gevoelens over de EU koesteren.

De heer Lax heeft prima werk geleverd.

  Tatjana Ždanoka, namens de Verts/ALE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, wij zijn de heer Lax dankbaar voor de grote inspanningen die hij heeft gedaan om in dit ambitieuze project een compromis te bewerkstelligen.

De Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie is nog altijd van mening dat het door het Parlement ingediende amendement de beste oplossing zou zijn geweest. Er kunnen – en er zullen – bijvoorbeeld praktische problemen optreden wanneer het gaat om de hoofdbestemming, terwijl daarentegen in ons voorstel vrije keuze wordt geboden bij de aanvraag van visa.

De Raad heeft ingestemd met de verplichting van de lidstaten om enkel en alleen medewerking te verlenen. Helaas zal het visumtarief 60 euro bedragen in plaats van de 35 euro die het Parlement heeft voorgesteld. Hopelijk zal er een aantal ontheffingen en kortingen zijn voor kinderen, studenten en actieve jongeren.

Hoewel het niet mogelijk is gebleken om een compromis te bereiken over de standaardafgifte van meervoudige inreisvisa, hebben we nu tenminste een verplichting om dergelijke visa in bepaalde gevallen te verstrekken.

Het recht van beroep tegen een negatief besluit is ook een grote stap vooruit. Momenteel bestaat een dergelijk recht in vele lidstaten niet. Als mensenrechtenactivist in mijn vorig leven wil ik de heer Lax in het bijzonder voor deze bepaling bedanken.

Natuurlijk werpt de opneming van het verslag over biometrische gegevens in dit verslag in de ogen van mijn fractie een smet op het geheel. Wij zijn tegenstander van een dergelijke brede invoering van biometrische gegevens.

Toch zien wij een aantal verbeteringen in het visumbeleid, en daarom zullen wij dit verslag steunen.

  Sylvia-Yvonne Kaufmann, namens de GUE/NGL-Fractie. – (DE) Mijnheer de Voorzitter, allereerst wil ik de rapporteur, onze collega Henrik Lax, hartelijk bedanken voor zijn werk. Hij heeft van het begin af aan heel nauw samengewerkt met alle schaduwrapporteurs, en door zijn betrokkenheid ongetwijfeld het onderste uit de kan gehaald bij de Raad.

De visumcode is nodig om uniformere regels vast te leggen voor de afgifte van Schengenvisa voor kort verblijf, maar vooral om in dit proces een betere dienstverlening te bieden, en op die manier het aanzien van de Europese Unie in derde landen te verbeteren. Na meer dan drie jaar te hebben gewerkt aan de visumcode en na ingewikkelde onderhandelingen met de Raad hebben we nu eindelijk een compromis kunnen sluiten. Helaas heeft een aantal van onze eisen het in de Raad niet gehaald, maar de visumcode bevat desondanks allerlei verbeteringen, bijvoorbeeld op het gebied van de samenwerking tussen de lidstaten. Het belangrijkste zijn echter de voordelen voor de aanvragers, want zij krijgen meer rechtszekerheid en transparantie.

Het is heel belangrijk dat er van nu af aan redenen moeten worden gegeven voor iedere weigering om een visum af te geven, en dat iedere aanvrager in beroep kan gaan tegen een dergelijk weigering. Het is echter wel jammer dat de leges voor een visum niet veranderd zijn; die bedragen nog steeds 60 euro. Hoewel van nu af aan een groter aantal personen van de leges wordt vrijgesteld zullen deze visumleges van 60 euro voor heel wat onderdanen van derde landen onbetaalbaar zijn, wat ertoe leidt dat deze burgers dus niet naar de Europese Unie kunnen reizen.

Tot slot zou ik de rapporteur en alle collega’s nogmaals willen bedanken voor de uitstekende samenwerking in de afgelopen jaren, en ik feliciteer de heer Lax met zijn verslag.

  Marian-Jean Marinescu (PPE-DE) . – (RO) De gemeenschappelijke visumcode bevat procedures en voorwaarden voor de afgifte van Schengenvisa voor de lidstaten en harmoniseert de bestaande bepalingen voor de besluitvorming over weigering, verlenging of nietigverklaring van visa.

Het is belangrijk dat lidstaten die niet over een consulaat in een derde land beschikken, kunnen worden vertegenwoordigd door een andere lidstaat die wel een diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging in het desbetreffende derde land heeft. De code moet rekening houden met bilaterale overeenkomsten die door de Gemeenschap zijn ondertekend, met name met landen die betrokken zijn bij het Europees nabuurschaps- en partnerschapsbeleid, teneinde de behandeling van visumaanvragen te vergemakkelijken en vereenvoudigde procedures te kunnen toepassen.

Ik ben van mening dat het recht van de lidstaten om met commerciële bemiddelaars samen te werken er nauwelijks toe zal bijdragen dat de procedures voor de behandeling van visumaanvragen worden vereenvoudigd. De code zegt namelijk dat aanvragers bij het indienen van hun eerste aanvraag persoonlijk dienen te verschijnen, zodat hun biometrische gegevens kunnen worden geregistreerd. Bovendien kunnen visumaanvragers tijdens de behandeling van hun aanvraag worden opgeroepen voor een gesprek.

De visumcode voor de Schengenruimte heeft ten doel een uniform optreden van de Europese Unie naar buiten toe te waarborgen, visumaanvragers gelijk te behandelen en voor een reeks derde landen duidelijke vrijstellingscriteria en regels vast te stellen. In dit verband ben ik van mening dat de Europese Unie haar uiterste best moet doen om ervoor te zorgen dat haar lidstaten gelijk worden behandeld door derde landen die slechts voor bepaalde lidstaten om visumvrijstellingen verzoeken. We kunnen niet toelaten dat bij reizen naar bijvoorbeeld Australië of de Verenigde Staten een verschil wordt gemaakt tussen twee klassen van Europese burgers.

  Jacques Barrot, vice-voorzitter van de Commissie. − (FR) Mijnheer de Voorzitter, ik wil de heer Marinescu antwoorden dat ik vanzelfsprekend alles in het werk zal stellen om bij derde landen wederkerigheid te bereiken en dat mijn recente reis naar Washington gedeeltelijk betrekking had op deze kwestie.

Voor het overige ben ik zeer blij, omdat ik denk dat de heer Lax zeer goed werk heeft verricht en dat hij is beloond met een brede goedkeuring. Ik wil hieraan toevoegen dat wij natuurlijk tevens een strategie hebben om het verkrijgen van visa met een aantal landen te vergemakkelijken. Bovendien vestig ik veel hoop op de ontwikkeling van deze strategie teneinde de verlening van visa, met name aan jongeren uit derde landen, zoveel mogelijk te vergemakkelijken, omdat ik vind dat wij er alle belang bij hebben het jongeren gemakkelijker te maken naar Europa te reizen.

Hartelijk dank voor deze goede benadering, die ons in staat heeft gesteld om deze tekst tot stand te brengen en zodoende het visumbeleid te voorzien van een nieuwe dimensie die zeer gewaardeerd zal worden.

  De Voorzitter. − Het debat is gesloten.

De stemming vindt donderdag 2 april 2009 plaats.