Pełne sprawozdanie z obrad

Wtorek, 21 kwietnia 2009 r. - Strasburg

25. Kontrola wykonania budżetu w odniesieniu do instrumentu pomocy przedakcesyjnej (krótka prezentacja)

  Przewodniczący. – Następnym punktem porządku obrad jest krótka prezentacja sprawozdania (A6-0181/2009) pani poseł Kratsa-Tsagaropoulou, w imieniu Komisji Kontroli Budżetowej, w sprawie kontroli wykonania budżetu instrumentu pomocy przedakcesyjnej (IPA) w 2007 r. (2008/2206(INI)).

  Rodi Kratsa-Tsagaropoulou , sprawozdawczyni. − (EL) Panie przewodniczący, panie komisarzu, panie i panowie! Proszę pozwolić mi raz jeszcze podkreślić, że instrumentem pomocy przedakcesyjnej jest nowy unijny instrument finansowy, zapewniający pomoc przedakcesyjną w latach 2007-2013 i zastępujący wcześniejsze programy dla państw kandydujących i potencjalnych krajów kandydackich, a mianowicie PHARE, CARDS, ISPA i inne programy.

Nowy instrument składa się z pięciu komponentów obejmujących priorytety zdefiniowane zgodnie z potrzebami państw beneficjentów, czyli: pomoc w okresie przejściowym oraz rozwój instytucjonalny, współpraca transgraniczna, rozwój regionalny, rozwój zasobów ludzkich i rozwój obszarów wiejskich.

Przedmiotowe sprawozdanie Parlamentu stanowi pierwsze badanie tego nowego instrumentu i ma dwojaki cel:

· po pierwsze zbliżenie finansowanego projektu do priorytetów przedakcesyjnych, szczególnie jeśli chodzi o kwestie ochrony środowiska, równości płci, bezpieczeństwa jądrowego i rosnącego zatrudnienia;

· po drugie, uniknięcie błędów przeszłości, takich jak zbyt późne zidentyfikowanie problemów podczas wdrażania programów PHARE, SAPARD i ISPA w Bułgarii i Rumunii.

Sądzimy, że osiągnięcie powyższego będzie możliwe, o ile Parlament od samego początku będzie z bliska monitorować wdrażanie nowego instrumentu i właśnie dlatego wystąpiliśmy z inicjatywą przygotowania tego sprawozdania.

W projekcie rezolucji Parlament wyraża zadowolenie z wysokiego tempa wdrażania zobowiązań IPA w roku 2007, a także ubolewa z powodu istotnych opóźnień, zarówno w zakresie zatwierdzania odpowiednich regulacji, jak i wdrażania programów rozpoczętych w 2008 roku. Pragniemy również podkreślić, że celem parlamentarnej kontroli pomocy przedakcesyjnej jest nie tylko zbadanie, czy dostępne fundusze były wykorzystane zgodnie z odpowiednimi przepisami, ale również ustalenie, czy zostały one rzeczywiście przeznaczone na realizację priorytetów akcesyjnych i czy osiągnięto pożądane wyniki.

W naszym sprawozdaniu zwracamy uwagę na konieczność uzyskania większej równowagi pomiędzy projektami mającymi na celu wypełnienie kryteriów politycznych a projektami mającymi na celu zbliżenie przepisów zaangażowanych krajów do acquis communautaire. Apelujemy w nim również o wzmocnienie programów horyzontalnych i regionalnych. Wzywamy również do położenia szczególnego nacisku na walkę z korupcją, zorganizowaną przestępczością i bezrobociem, szczególnie wśród młodzieży. Wzywamy do przyznania odpowiednich środków na wzmacnianie praw kobiet i równouprawnienia. Wzywamy również do wzmocnienia współpracy transgranicznej w celu silniejszego wspierania pojednania i rozwoju stosunków dobrosąsiedzkich pomiędzy państwami beneficjentami oraz pomiędzy państwami beneficjentami a Unią Europejską.

Podsumowując, uważamy, że instrument pomocy przedakcesyjnej jest racjonalnym i elastycznym mechanizmem optymalizacji pomocy finansowej dla państw kandydujących i potencjalnych państw kandydujących. Jednak by zapewnić maksymalne korzyści, musi być on ściśle związany z priorytetami akcesyjnymi i uwzględniać specyficzne warunki społeczne i polityczne każdego kraju. Z tego powodu Parlament ma nadzieję odegrać fundamentalną rolę we wdrażaniu i przystosowywaniu tego instrumentu.

  Joe Borg, komisarz. − Panie przewodniczący! W imieniu Komisji chciałbym podziękować Parlamentowi, że dał nam możliwość wyrażenia uwag na temat sprawozdania w sprawie kontroli wykonania budżetu instrumentu pomocy przedakcesyjnej (IPA) za rok 2007 oraz podziękować sprawozdawczyni, pani poseł Kratsa-Tsagaropoulou, za cenne sprawozdanie, którego była inicjatorką i które przygotowała.

Ogólnie rzecz biorąc, możemy zgodzić się z wnioskami i zaleceniami zawartymi w sprawozdaniu, które są całkowicie zgodne ze zdaniem Komisji na temat jak najlepszego wykorzystania pomocy finansowej dla Bałkanów Zachodnich i Turcji.

Komisja przyznaje, że opóźnienie we wdrażaniu programów IPA 2007 nastąpiło z powodu późnego przyjęcia ram prawnych dla IPA. Mogę jednak zapewnić, że Komisja zrobiła wszystko, co było w jej mocy, by ograniczyć opóźnienie bezpośredniego wdrażania i że przygotowanie struktur zarządzania i opracowanie szczegółowych projektów trwało przez cały rok 2008.

W tym zakresie Komisja zapewni, by oddziaływanie IPA było dostrzegalne w państwach beneficjentach.

Proszę pozwolić, że omówię teraz niektóre kwestie poruszone w sprawozdaniu. Jeśli chodzi o równowagę pomiędzy wypełnieniem kryteriów politycznych i wdrażaniem dorobku wspólnotowego, Komisja zwiększyła już poziom alokacji środków na finansowanie projektów w obszarze kryteriów politycznych w IPA 2008 we wszystkich krajach i stopniowo będzie go nadal zwiększać.

Jednak w obliczu obecnego kryzysu finansowego będziemy również zmuszeni znaleźć odpowiednią równowagę w programach na lata 2009 i 2010 pomiędzy dalszym wspieraniem reform politycznych a pomocą finansową umożliwiającą krajom łagodzenie konsekwencji załamania gospodarczego.

W tym względzie sprawozdanie słusznie określa wyzwania, które przyniósł kryzys finansowy oraz wskazuje na potrzebę odpowiedzi ze strony Wspólnoty Europejskiej. W tym celu Komisja przygotowała pakiet reakcji na kryzys IPA w wysokości około 250 milionów euro pod koniec 2008 roku z zamiarem wsparcia pożyczki w wysokości około 600 milionów euro od międzynarodowych instytucji finansowych.

Środki zostaną przeznaczone na wspieranie prywatnego sektora małych i średnich przedsiębiorstw, inwestycje mające na celu poprawę efektywności energetycznej oraz wspieranie inwestycji i infrastruktury w ramach narodowych programów IPA przy ścisłej koordynacji ze strony międzynarodowych instytucji finansowych.

Komisja jest również całkowicie zgodna co do potrzeby ustanowienia zdecentralizowanego systemu zarządzania, który byłby krokiem naprzód w promowaniu własności i odpowiedzialności państw kandydujących i potencjalnych państw kandydujących. Udzielamy tym krajom wskazówek i wsparcia, by ułatwić im budowanie wymaganych publicznych struktur zarządzania i publicznych systemów kontroli finansowej.

Zgodnie z zasadami IPA, ochrona środowiska, dobre rządy, rozwój społeczeństwa obywatelskiego, równość płci i równouprawnienie wzajemnie się zazębiają i stanowią integralną część opracowywania projektu.

Organizacje społeczeństwa obywatelskiego są teraz bardziej zaangażowane w opracowywanie i inicjowanie projektów. W 2008 roku Komisja wprowadziła instrument wspierania społeczeństwa obywatelskiego służący jako narzędzie promujące rozwój społeczeństwa obywatelskiego i rozszerzenie współpracy regionalnej, czego dowodem jest indykatywny budżet w wysokości 130 milionów euro przeznaczony na lata 2008-2010.

Komisja podziela również pogląd sprawozdawczyni co do wagi wykształcenia, współpracy regionalnej i transgranicznej oraz równości płci, by wymienić tylko kilka kwestii.

Organy Komisji przyjęły w całości rekomendacje Parlamentu i oczekujemy wspólnego przeglądu postępu w ramach naszych regularnych spotkań, podczas których mamy możliwość przedyskutowania strategii pomocy finansowej i ich wdrażania.

Umożliwi to dalsze wzmocnienie stałego dialogu pomiędzy naszymi instytucjami.

  Przewodniczący. – Zamykam ten punkt posiedzenia.

Głosowanie odbędzie się 22 kwietnia 2009 r.