Volledig verslag van de vergaderingen

Dinsdag 21 april 2009 - Straatsburg

26. Efficiënte tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen in de EU: transparantie van het vermogen van schuldenaars (korte presentatie)

  De Voorzitter. - Aan de orde is een korte presentatie van het verslag (A6-0252/2009) van mevrouw Gill, namens de Commissie juridische zaken, over efficiënte tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen in de Europese Unie: transparantie van het vermogen van schuldenaars (2008/2233)(INI)).

  Neela Gill, rapporteur. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, ten grondslag aan het adviesdocument van de Commissie over het vermogen van schuldenaars ligt de bezorgdheid dat late betaling en niet-betaling de belangen van zowel ondernemingen als consumenten schaden. Dit is met name het geval wanneer de schuldeiser en de tenuitvoerleggingsautoriteiten geen gegevens hebben over de verblijfplaats of het vermogen van de schuldenaar. Het probleem kan worden opgelost als de schuldenaar activa heeft in de Unie en het mogelijk is deze op te sporen en een rechtszaak aan te spannen.

In haar groenboek heeft de Commissie voorgesteld om een handleiding met nationale tenuitvoerleggingsvoorschriften en -praktijken op te stellen en gewezen op de mogelijkheid om de toegang tot bevolkingsregisters te verbeteren. Ook werpt de Commissie de vraag op of de tenuitvoerleggingsautoriteiten betere toegang moeten krijgen tot socialezekerheids- en belastingsregisters. In het voorstel wordt gesuggereerd dat de samenwerking tussen openbare tenuitvoerleggingsinstanties kan worden verbeterd, en tot slot wordt het idee geopperd van een Europese vermogensverklaring, waarbij schuldenaars zouden worden verplicht openheid over al hun activa in de Europese justitiële ruimte te geven, mogelijk met straffen in geval van niet-nakoming.

In mijn verslag, zoals aangenomen door de commissie, wordt gesuggereerd dat schuldeisers baat kunnen hebben bij de invoering van een eenvoudigere, flexibelere procedure die in de hele EU effectief kan zijn voor de verkrijging van informatie over activa waarop een gerechtelijke uitspraak kan worden gebaseerd. Zo’n uitspraak zou de vorm kunnen aannemen van een voorlopige betalingsopdracht, waarmee de schuldeiser, in afwachting van een oplossing voor het onderliggende dispuut, direct wordt betaald. Ook wordt in het verslag gevraagd om een studie naar de werking van de huidige nationale systemen. In deze studie zou een vergelijking moeten worden gemaakt tussen common-lawlanden, zoals Groot-Brittannië, en andere Europese rechtsstelsels, en zou moeten worden onderzocht hoe de bestaande regelingen kunnen worden verbeterd. Bovendien wordt er in het verslag gewezen op de noodzaak om te kijken naar terreinen waarop meer samenwerking tussen de lidstaten een voordeel kan opleveren en hoe de voorstellen verenigbaar zijn met de wetgeving inzake gegevensbescherming en de mensenrechten.

We hebben ernaar gestreefd om het verslag langs deze lijnen op te bouwen en de in de commissie bereikte compromissen hebben al enkele verschillen tussen de rechtsstelsels van de lidstaten gladgestreken. Veel van de aanvullingen die we voorstellen zijn bedoeld om het voorstel transparanter en gebruiksvriendelijker voor de schuldeiser te maken.

Daarom is het absoluut noodzakelijk dat ervoor wordt gezorgd dat de voorgestelde handleiding met nationale tenuitvoerleggingsvoorschriften en -praktijken voortdurend wordt geactualiseerd en dat de informatie wordt verstrekt in een gemakkelijk te gebruiken formaat en in toegankelijke taal. Ook zal het van cruciaal belang zijn dat er bij dit initiatief nauw wordt samengewerkt met de nationale rechters, in plaats van dat er in hun werk wordt getreden. Dit vereist dat de wetgeving wordt beperkt tot alleen grensoverschrijdende gevallen. Wanneer hiermee rekening wordt gehouden, zal de tenuitvoerlegging van deze wetgeving efficiënt en proactief kunnen verlopen.

In algemene zin zal het verslag er sterk aan bijdragen dat kleine ondernemingen en ondernemende personen een belangrijk obstakel voor het instellen van een succesvolle actie zullen kunnen overwinnen, namelijk het feit dat ze niet over de financiële middelen beschikken om schuldenaars op te sporen en een rechtszaak tegen ze aan te spannen. Kleine ondernemingen worden buitenproportioneel getroffen door wanbetalers. Als bedrijven op die manier worden ontmoedigd om grensoverschrijdende handel te drijven, ontstaat er een substantiële dreiging voor de werking van de interne markt. Het is in deze moeilijke tijden van levensbelang om de activiteiten van kleine bedrijven te beschermen, omdat kleine en middelgrote bedrijven een belangrijk deel van onze economie uitmaken.

Ik wil het secretariaat van de Commissie juridische zaken bedanken en prijzen voor de voortreffelijke ondersteuning die ik heb gekregen bij het opstellen van dit verslag. Ook moet ik mijn collega’s uit andere fracties bedanken voor de zeer constructieve voorstellen die ze hebben gedaan.

Het is naar mijn mening van groot belang dat deze wetgeving er zo snel mogelijk komt. Ik roep de Commissie op om de aanbevelingen van het Parlement met spoed op te volgen. Veel van het goede werk dat de lidstaten hebben verricht in reactie op de economische achteruitgang is noodzakelijkerwijs gericht op grote ondernemingen.

  Joe Borg, lid van de Commissie. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik ben blij dat ik deze gelegenheid heb om met het Parlement van gedachten te wisselen over het innen van schulden in het buitenland. Ook wil ik mevrouw Gill bedanken voor het verslag.

Waar gaat het om? Het Parlement en de Commissie zijn het erover eens dat de problemen met de grensoverschrijdende invordering van schulden een ernstig obstakel voor het vrije verkeer van betalingsopdrachten in de Europese Unie kunnen vormen en de toegang tot de rechter kunnen belemmeren. Bovendien is dit essentieel voor kleine bedrijven om in het huidige economische klimaat te kunnen overleven.

Wat moeten, tegen deze achtergrond en in overeenstemming met het subsidiariteits- en het evenredigheidsbeginsel, de doelstellingen van de Gemeenschap zijn? De Europese Unie heeft een indrukwekkende reeks wettelijke maatregelen tot haar beschikking om de toegang tot de rechter in grensoverschrijdende zaken te waarborgen en het vrije verkeer van civiele en handelsbesluiten binnen de Unie te vergemakkelijken.

Het lijdt echter geen twijfel dat – zoals wordt bepaald in het Haagse programma voor wederzijdse erkenning, dat is goedgekeurd door de Europese Raad – de tenuitvoerlegging van vonnissen binnen de Europese Unie veel gemakkelijker af te dwingen zou zijn als het mogelijk zou zijn om accurate informatie over de financiële situatie van schuldenaars te verkrijgen.

De Commissie heeft in maart 2008 een Groenboek over de transparantie van het vermogen van schuldenaars gepubliceerd, en alle reacties, met inbegrip van een samenvatting, kunnen nu worden geraadpleegd op de website voor het publiek.

De meeste respondenten waren het ermee eens dat er maatregelen op communautair moeten worden genomen om de transparantie van het vermogen van schuldenaars te vergroten, hoewel de opvattingen over wat er in de praktijk kan worden gedaan uiteenlopen.

Ik ben het Parlement dankbaar voor deze gedetailleerde reactie op het groenboek. Het verslag is nogal sceptisch over de ideeën die in het groenboek naar voren zijn gebracht, uitgaande van de gedachte dat onwillige schuldenaars zonder scrupules het belangrijkste probleem vormen.

In het verslag worden ook grote zorgen geuit over de problemen met betrekking tot de bescherming van gegevens en de privacy bij het verkrijgen van informatie over de financiële situatie van mensen. Ook de Commissie is volledig gecommitteerd aan het beschermen van de privacy en de persoonlijke gegevens van burgers.

In het verslag wordt gevraagd om de publicatie van nationale registers van buitenlandse advocaten die in andere lidstaten werken als manier om schuldeisers te helpen, en wordt voorgesteld om een communautaire voorlopige maatregel in te voeren.

Ik wil het Parlement meedelen dat het verbeteren van de praktische tenuitvoerlegging van gerechtelijke uitspraken voor de Commissie een hoge prioriteit zal hebben in het toekomstige Stockholm-programma op het gebied van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid voor de periode 2010-2014, dat de Commissie in 2009 zal presenteren.

De Commissie heeft echter nog geen specifieke wetgevingsmaatregel op stapel staan als follow-up van haar groenboek.

Tot slot is de Commissie van mening, gelet op de eerste resultaten van de raadpleging, dat dit voorstel – namelijk het opstellen van een handleiding met nationale tenuitvoerleggingsvoorschriften, het verbeteren van de toegang tot openbare en handelsregisters, het versterken van de samenwerking tussen tenuitvoerleggingsautoriteiten en het in het leven roepen van een verplichte vermogensverklaring voor schuldenaars – een goede stap in de richting van het verwezenlijken van onze doelstellingen is.

In dit verband zal de Commissie de resolutie van het Parlement over de verschillende punten die in dit verslag worden opgeworpen uiteraard zorgvuldig bestuderen.

  De Voorzitter. – Dit punt is afgehandeld.

De stemming vindt woensdag 22 april 2009 plaats.