Pełne sprawozdanie z obrad

Wtorek, 21 kwietnia 2009 r. - Strasburg

26. Skuteczne wykonywanie orzeczeń w Unii Europejskiej: dostępność informacji o majątku dłużnika (krótka prezentacja)

  Przewodniczący. - Następnym punktem porządku obrad jest krótka prezentacja przygotowanego przez panią poseł Neenę Gill w imieniu Komisji Prawnej sprawozdania (A6-0252/2009) na temat skutecznego wykonywania orzeczeń w Unii Europejskiej: dostępność informacji o majątku dłużnika (2008/2233)(INI)).

  Neena Gill, sprawozdawczyni. − Panie przewodniczący! U podłoża dokumentu konsultacyjnego Komisji na temat majątku dłużnika leży obawa, że opóźnione i niezrealizowane płatności zagrażają interesom przedsiębiorstw i konsumentów. Dotyczy to szczególnie sytuacji, w których wierzyciel i organy egzekucyjne nie dysponują informacją na temat miejsca pobytu lub siedziby dłużnika lub jego majątku. Problem można rozwiązać, jeżeli dłużnik posiada majątek w Unii i jeżeli możliwe jest odnalezienie go i wszczęcie postępowania sądowego.

W swoim raporcie Komisja zaproponowała opracowanie przewodnika po krajowych przepisach egzekucyjnych i praktyce w tym zakresie oraz podkreśliła możliwość zwiększenia dostępu do rejestrów ludności. Podniosła również kwestie dotyczące tego, czy organom egzekucyjnym należy przyznać lepszy dostęp do rejestrów ubezpieczeń społecznych i rejestrów podatkowych. We wniosku postulowano poprawę współpracy publicznych organów egzekucyjnych i na koniec zaproponowano koncepcję europejskiego oświadczenia majątkowego, zgodnie z którą dłużnicy byliby zobowiązani do ujawnienia wszystkich składników majątku w obrębie Europejskiego Obszaru Sądowego oraz w razie nieuczynienia tego mogliby podlegać karom.

W moim sprawozdaniu, które przegłosowała komisja zaproponowałam, by wierzyciele ubiegając się o otrzymanie nakazu ujawnienia informacji o majątku, który można następnie będzie zabezpieczyć na poczet przyszłego wyroku sądowego, korzystali z prostszej, bardziej elastycznej procedury, skutecznej w całej Unii Europejskiej. Takie środki mogłyby mieć postać tymczasowego nakazu zapłaty, dzięki któremu wierzyciel otrzymywałby natychmiastową zapłatę przed rozstrzygnięciem wniesionego do sądu sporu. Sprawozdanie proponuje również analizę sprawdzania się w praktyce systemów krajowych opartą na porównaniu krajów o systemie prawa zwyczajowego, takich jak Wielka Brytania, z innymi europejskimi systemami prawnymi oraz ukazuje możliwości istniejących systemów. Podkreśla również potrzebę rozważenia dziedzin, w których korzystna może być dalsza współpraca państw członkowskich oraz wskazuje sposób, w jaki propozycje będą funkcjonować obok istniejących przepisów prawnych dotyczących ochrony danych osobowych i praw człowieka.

Staraliśmy się przygotować sprawozdanie zgodnie z tymi zasadami i kompromisy osiągnięte na forum komisji rozwiązały problem istnienia pewnych rozbieżności między systemami prawnymi państw członkowskich. Wiele uzupełnień, których dokonaliśmy, miało na celu uzyskanie większej przejrzystości wniosku i większej łatwości jego stosowania przez wierzyciela.

W związku z tym trzeba będzie bezwzględnie zapewnić, by zaproponowany podręcznik krajowych przepisów i praktyk egzekucyjnych był aktualizowany, by informacje w nim zawarte były prezentowane w łatwym do użycia formacie oraz by został on napisany w przystępnym języku. Co niezwykle ważne, aby inicjatywa zakończyła się powodzeniem, konieczna będzie współpraca z sądami krajowymi, a nie wyręczanie ich w pracy. Będzie to wymagało ograniczenia prawodawstwa wyłącznie do przypadków transgranicznych. Jeśli zostanie to uwzględnione, egzekwowanie tego prawodawstwa będzie funkcjonować w sposób efektywny i proaktywny.

Na koniec pragnę stwierdzić, że sprawozdanie przyczyni się w dużej mierze do wspierania małych przedsiębiorstw i przedsiębiorców indywidualnych w pokonywaniu istotnych trudności związanych z brakiem środków na ściganie dłużników, jakimi dysponują duże przedsiębiorstwa i występowanie przeciwko dłużnikom z powództwem. Małe przedsiębiorstwa dotknięte są w sposób nieproporcjonalny przez osoby zalegające z płatnościami. Jeśli zniechęca to firmy do prowadzenia handlu z zagranicą, oznacza to realne zagrożenie dla normalnego funkcjonowania wspólnego rynku. Zasadniczym zadaniem będzie ochrona działalności małych przedsiębiorstw w tych trudnych czasach, ponieważ MŚP stanowią duży odsetek naszej gospodarki.

Pragnę podziękować sekretariatowi Komisji Prawnej i wyrazić wdzięczność za wspaniałe wsparcie, jakiego udzielił mi przy sporządzaniu tego sprawozdania. Pragnę również podziękować kolegom z innych grup za ich konstruktywne uwagi.

Moim zdaniem zasadnicze znaczenie ma jak najszybsze wprowadzenie tych przepisów w życie. Wzywam Komisję do pilnego rozpatrzenia zaleceń Parlamentu. Znaczną część dobrej roboty, jaką wykonują państwa członkowskie w odpowiedzi na załamanie rynku, należy skupić na dużych przedsiębiorstwach.

  Joe Borg, komisarz. − Panie przewodniczący! Cieszę się, że mam okazję odnieść się do obaw Parlamentu w kwestii odzyskiwania długów za granicą. Pragnę również podziękować pani poseł Gill za sprawozdanie.

Jaka jest stawka? Parlament i Komisja są zgodne, że problemy z transgranicznym odzyskiwaniem długów mogą stanowić poważną przeszkodę w swobodnym przepływie nakazów zapłaty w Unii Europejskiej i utrudniać dostęp do wymiaru sprawiedliwości. Ponadto ma to zasadnicze znaczenie dla przetrwania małych przedsiębiorstw w obecnej trudnej sytuacji gospodarczej.

Jakie powinny być w związku z powyższymi uwarunkowaniami oraz w świetle zasad pomocniczości i proporcjonalności cele Wspólnoty? Unia Europejska dysponuje imponującym zestawem środków prawnych zapewniających dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach transgranicznych oraz ułatwiających swobodny przepływ orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych w obrębie Unii.

Nie ma jednak wątpliwości - co stwierdzono w programie haskim w sprawie wzajemnego uznawania przyjętym przez Radę Europejską – że w istocie łatwiej byłoby wykonywać orzeczenia w ramach Unii Europejskiej, jeśli możliwe byłoby uzyskanie dokładnych informacji na temat sytuacji finansowej dłużników.

Komisja opublikowała zieloną księgę na temat przejrzystości majątku dłużników w marcu 2008 roku, i wszystkie odpowiedzi, w tym streszczenie, można teraz znaleźć na ogólnie dostępnej stronie internetowej.

Większość respondentów zgodziła się co do potrzeby środków na szczeblu Wspólnoty dla zwiększenia przejrzystości majątków dłużników, choć zdania co do tego, jak ma to wyglądać w praktyce, są podzielone.

Pragnę wyrazić wdzięczność Parlamentowi za przygotowanie tak szczegółowej odpowiedzi na zieloną księgę. W sprawozdaniu odniesiono się raczej sceptycznie do idei przedstawionych w zielonej księdze, wychodząc z założenia, że główny problem stanowią nieustępliwi, pozbawieni skrupułów dłużnicy.

W sprawozdaniu wyrażono również obawy dotyczące kwestii ochrony danych/prywatności w związku z uzyskiwaniem informacji na temat sytuacji finansowej osób. Komisja popiera ochronę prywatności i danych osobowych obywateli.

Natomiast w sprawozdaniu nawołuje się do przyjęcia wymogu publikowania wykazów zagranicznych prawników praktykujących w innych państwach członkowskich jako środka wspomagającego wierzycieli. Sugeruje się w nim ponadto ogólnowspólnotowe rozwiązania tymczasowe.

Pragnę poinformować Parlament, że poprawa egzekwowania wyroków w praktyce stanowić będzie wysoki priorytet Komisji w przyszłym programie sztokholmskim w zakresie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa na okres 2010-2014, który Komisja zaprezentuje w 2009 roku.

Jednak Komisja nie zaplanowała jeszcze żadnego konkretnego środka legislacyjnego w związku z zieloną księgą.

Wreszcie, w świetle pierwszych wyników konsultacji Komisja uważa, że projekt ten – tzn. opracowanie przewodnika po krajowych przepisach egzekucyjnych w celu poprawienia współpracy pomiędzy organami egzekucyjnymi i ustanowienie obowiązkowego oświadczenia majątkowego dłużnika przyczyni się w pewien sposób do spełnienia naszych celów.

W tym względzie, oczywiście, Komisja uważnie zajmie się rezolucją Parlamentu na temat różnych zagadnień w nim zawartych.

  Przewodniczący. – Zamykam ten punkt posiedzenia.

Głosowanie odbędzie się w środę 22 kwietnia 2009 r.