14. Νέα ρύθμιση σε ό, τι αφορά τις θεωρήσεις για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Μαυροβούνιο, Σερβία) (συζήτηση)
Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τις δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τη νέα ρύθμιση σε ό, τι αφορά τις θεωρήσεις για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Μαυροβούνιο, Σερβία).
Cecilia Malmström , Προεδρεύουσα του Συμβουλίου. – (SV) Κυρία Πρόεδρε, περνάμε γρήγορα σε μια άλλη γεωγραφική περιφέρεια για να συζητήσουμε ένα θέμα που με χαροποιεί ιδιαίτερα: την προοπτική της ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων για ορισμένες χώρες της περιοχής των Βαλκανίων. Είναι εξαιρετικό το ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξετάζει το συγκεκριμένο ζήτημα σε τόσο πρώιμο στάδιο της κοινοβουλευτικής περιόδου. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει πόσο σημαντική θεωρούμε όλοι μας την προσέγγιση των λαών των Δυτικών Βαλκανίων με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται αναμφισβήτητα για το πιο σημαντικό ζήτημα για τους πολίτες της περιοχής των Βαλκανίων σε ό, τι αφορά τους σημερινούς δεσμούς τους με την ΕΕ.
Η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων θα επιτρέψει καταρχάς στους εν λόγω πολίτες να κυκλοφορούν πιο ελεύθερα σε όλη την Ευρώπη και θα δημιουργήσει πιο ανοικτές κοινωνίες. Πολλοί άνθρωποι της περιοχής αυτής –κυρίως νέοι– δεν έχουν ταξιδέψει ποτέ στη δυτική Ευρώπη, και φυσικά η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων θα παράσχει ένα ευρύ φάσμα ευκαιριών για επικοινωνία και ανταλλαγές. Αυτό είναι και το πραγματικό όφελος από τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Το 2007 η ΕΕ δρομολόγησε μια διαδικασία με στόχο την κατάργηση των απαιτήσεων θεώρησης για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Η διαδικασία αυτή έχει δύο πτυχές: οι ίδιες οι χώρες έπρεπε να σημειώσουν σημαντική πρόοδο σε ό, τι αφορά την αξιοπιστία των εγγράφων, τη βελτίωση της νομοθεσίας για τη μετανάστευση, τον σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και, κυρίως, την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος. Ως αντάλλαγμα, η ΕΕ θα προσέφερε τη δυνατότητα μετακινήσεων χωρίς θεωρήσεις. Η διευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2008 και συνδεόταν με την τήρηση δεσμεύσεων σε συγκεκριμένους τομείς. Ωστόσο, μόνο η πραγματική ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων θα επιτρέψει την άρση των οικονομικών και γραφειοκρατικών εμποδίων που εγείρονται από τις υποχρεώσεις θεώρησης.
Η άρση των απαιτήσεων θεώρησης που ισχύει για τους πολίτες των Δυτικών Βαλκανίων είναι ένα σημαντικό μέτρο που θα ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ της συγκεκριμένης περιοχής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το γεγονός αυτό αναμένεται να τονώσει τα φιλοευρωπαϊκά αισθήματα τόσο των κυβερνήσεων όσο και των λαών της περιοχής, καθώς καταδεικνύει ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης έχει πραγματικά πλεονεκτήματα. Η παρατεταμένη απομόνωση, από την άλλη πλευρά, θα οδηγούσε σε αίσθημα αποκλεισμού και θα εμπόδιζε την ανταλλαγή ιδεών και, στη χειρότερη περίπτωση, θα μπορούσε να εκθρέψει φαινόμενα μισαλλόδοξου εθνικισμού.
Προφανώς, στόχος μας είναι να επιτύχουμε το αντίθετο: να ανοίξουμε τις πόρτες της ΕΕ, να παράσχουμε στις χώρες αυτές πρόσβαση στα κοινοτικά προγράμματα, να διευκολύνουμε τις επαφές των προσώπων, και να προωθήσουμε την ανάπτυξη και τις ανταλλαγές τόσο μεταξύ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων όσο και μεταξύ αυτών των χωρών και της ΕΕ. Ακόμη, η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για το εμπόριο, τη βιομηχανία και τη μεταφορά τεχνογνωσίας. Τα στοιχεία αυτά είναι σημαντικά προκειμένου να αμβλυνθούν οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης.
Κατά συνέπεια, η πρόταση της Επιτροπής που υποβλήθηκε στις 15 Ιουλίου επικροτείται ιδιαιτέρως. Προτείνεται, σε πρώτο στάδιο, να αρθεί η υποχρέωση θεώρησης για τους πολίτες της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας, οι οποίες έχουν βιομετρικά διαβατήρια. Στόχος είναι η κατάργηση της υποχρέωσης θεώρησης την 1η Ιανουαρίου του 2010 για αυτούς τους πολίτες και, αργότερα, η επέκτασή της και σε άλλες χώρες όταν εκπληρώσουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Η Επιτροπή εκτιμά ότι οι τρεις αυτές χώρες –η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας– πληρούν ήδη σε γενικές γραμμές τις προϋποθέσεις για την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων. Η αξιολόγηση της Σερβίας και του Μαυροβουνίου συνεχίζεται και ελπίζουμε ότι φέτος το φθινόπωρο θα λάβουμε την επιβεβαίωση της Επιτροπής ότι όλες οι προϋποθέσεις πληρούνται, προκειμένου να μπορούμε να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο.
Πρέπει να τονίσω ότι πολλές από τις προϋποθέσεις που έχουμε θέσει για την ελευθέρωση, όπως η μεταρρύθμιση του αστυνομικού συστήματος και η καταπολέμηση της διαφθοράς, θα ωφελήσουν επίσης τις χώρες κατά την προετοιμασία τους για την ένταξη στην ΕΕ και θα δημιουργήσουν με τον τρόπο αυτόν μια κατάσταση όπου όλοι θα είναι κερδισμένοι σε ό, τι αφορά την εναρμόνιση των κανόνων. Αποτελεί επίσης ένα καλό παράδειγμα για το πώς μπορεί να λειτουργήσει η αρχή της θέσπισης προϋποθέσεων στα Δυτικά Βαλκάνια.
Η Αλβανία και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν θα περιληφθούν σε αυτήν την πρώτη απόφαση σχετικά με την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης, αλλά δεν πρόκειται να μείνουν αβοήθητες. Γνωρίζω ότι αυτό είναι ένα θέμα που προβληματίζει πολλούς σε αυτήν την αίθουσα. Η εκπλήρωση των απαραίτητων προϋποθέσεων του οδικού χάρτη της Επιτροπής και από αυτές τις χώρες είναι μόνο θέμα χρόνου. Προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία το συντομότερο δυνατόν, συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε σθεναρά και να ενθαρρύνουμε την Αλβανία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη να σημειώσουν περαιτέρω πρόοδο στους εναπομείναντες στόχους και ελπίζω ότι και αυτές οι χώρες θα μπορέσουν να επωφεληθούν από την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων στο εγγύς μέλλον.
Η ΕΕ θα κάνει ό, τι μπορεί για να βοηθήσει και να υποστηρίξει αυτές τις δύο χώρες στις προσπάθειές τους να επιτύχουν τους στόχους τους, ιδίως δε σε ό, τι αφορά το κράτος δικαίου.
Σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο, η πρόταση της Επιτροπής δεν περιέχει κάποια αλλαγή. Για τη χώρα αυτή, η υποχρέωση θεώρησης θα συνεχίσει να ισχύει προς το παρόν. Στο μέλλον, θα πρέπει να εξετάσουμε τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να μπορέσουμε να επεκτείνουμε τα μέτρα ούτως ώστε να παράσχουμε και στους πολίτες τους Κοσσυφοπεδίου τα ίδια δικαιώματα με τους άλλους πολίτες της περιοχής. Σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα, αναμένουμε μια ανακοίνωση της Επιτροπής τον Οκτώβριο που θα περιέχει ιδέες για την ενθάρρυνση της στενότερης συνεργασίας και των βαθύτερων δεσμών με το Κοσσυφοπέδιο.
Το Συμβούλιο μόλις ξεκίνησε συνομιλίες σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής, αλλά η Προεδρία θα εργαστεί σκληρά προκειμένου να διασφαλίσει την επίτευξη συμφωνίας το συντομότερο δυνατόν. Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για το μεγάλο ενδιαφέρον που έχει επιδείξει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για αυτήν την πρόταση και για το γεγονός ότι έχουν ήδη ξεκινήσει οι αρχικές συζητήσεις στις επιτροπές σας. Λαμβάνοντας υπόψη την εξαιρετική βαρύτητα αυτής της πρότασης από πολιτική άποψη, είμαι βέβαιη ότι συμφωνούμε για τον στόχο, ο οποίος είναι να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν αυτή η διαδικασία με ικανοποιητικά αποτελέσματα, ούτως ώστε να μπορέσει να γίνει πραγματικότητα η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων όσο το δυνατόν συντομότερα.
Jacques Barrot, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (FR) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω την υπουργό κ. Malmström για όλα όσα μας είπε και τα οποία θα προσπαθήσω να επιβεβαιώσω εξ ονόματος της Επιτροπής.
Στις 15 Ιουλίου, η Επιτροπή εισηγήθηκε την κατάργηση των θεωρήσεων μικρής διάρκειας για τους πολίτες της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας. Όπως υπογραμμίσατε και εσείς, κυρία υπουργέ, πρόκειται προφανώς για μια ιστορική στιγμή για τις σχέσεις μας με τα Δυτικά Βαλκάνια.
Η πρόταση αυτή για την κατάργηση των θεωρήσεων στηρίζεται στην πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία έξι έτη στους τομείς της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στη Θεσσαλονίκη το 2003.
Η πρόταση της Επιτροπής έχει υποβληθεί στο Συμβούλιο. Τα κράτη μέλη υποστηρίζουν την προσέγγιση που προτείνει η Επιτροπή και επιβεβαιώνουν την πρόθεσή τους να συνεργαστούν στενά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να διασφαλιστεί η επίσημη έγκριση του κειμένου κατά τη διάρκεια της Προεδρίας σας, κυρία υπουργέ, της σουηδικής Προεδρίας.
Ευχαριστώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τον διορισμό των εισηγητών από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τον καθορισμό ενδεικτικού χρονοδιαγράμματος, το οποίο προβλέπει την υποβολή της έκθεσης στα τέλη του Σεπτεμβρίου και τις ψηφοφορίες στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και στη συνέχεια στην Ολομέλεια τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο. Στόχος μας είναι όντως η απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης των πολιτών της Μακεδονίας, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου την 1η Ιανουαρίου 2010.
Η πρόταση της Επιτροπής στηρίζεται στα αποτελέσματα του διαλόγου που ξεκίνησε το πρώτο εξάμηνο του 2008 με τις πέντε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Καταρτίστηκαν οδικοί χάρτες οι οποίοι ορίζουν κριτήρια, η εκπλήρωση των οποίων προϋποθέσει την πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στον πολύ σημαντικό τομέα της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ασφάλειας. Η μέθοδος αυτή έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί πολύ σημαντικό κίνητρο για τις χώρες της περιοχής προκειμένου να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις, κυρίως σε ό, τι αφορά την ασφάλεια των εγγράφων, με την καθιέρωση βιομετρικών διαβατηρίων και δελτίων ταυτότητας για συνοριακούς ελέγχους και παγκόσμιες μεταναστευτικές πολιτικές, καθώς και σε ό, τι αφορά τη δημόσια τάξη και τις πολιτικές ασφάλειας: καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, διαφθορά, εμπορία ανθρώπων και τέλος, φυσικά, θεμελιώδη δικαιώματα, περιλαμβανομένων ζητημάτων ιθαγένειας.
Αφού μελετήσαμε αυτές τις εκθέσεις, μπορούμε να δηλώσουμε ότι η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας πληροί όλα τα κριτήρια του οδικού της χάρτη.
Το Μαυροβούνιο και η Σερβία έχουν σημειώσει πολύ σημαντική πρόοδο. Ωστόσο, για τη Σερβία, εκκρεμεί ακόμη η εκπλήρωση ορισμένων προϋποθέσεων, συγκεκριμένα αναφορικά με τους ελέγχους των εγγράφων ταυτότητας που υποβάλλουν οι κάτοικοι του Κοσσυφοπεδίου και πολίτες με καταγωγή από το Κοσσυφοπέδιο που διαμένουν στο εξωτερικό όταν αιτούνται σερβικό βιομετρικό διαβατήριο.
Η δεύτερη προϋπόθεση για τη Σερβία είναι ο έλεγχος των συνόρων με το Κοσσυφοπέδιο και η συνεργασία με τη EULEX, και, τρίτον, η εκπόνηση εθνικής στρατηγικής για τη μετανάστευση.
Σε ό, τι αφορά το Μαυροβούνιο, πρέπει να εξευρεθεί μια μόνιμη λύση για τα εκτοπισμένα άτομα. Εκκρεμεί ακόμη η λήψη μέτρων για την αποτελεσματική θέσπιση νομοθεσίας σχετικά με τους αλλοδαπούς, καθώς και για τη βελτίωση των διοικητικών ικανοτήτων τα οποία άλλωστε θα συμβάλλουν στην καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος με αποτελεσματικότερο τρόπο.
Έτσι έχει η κατάσταση σε αυτές τις τρεις χώρες.
Η Βοσνία και η Αλβανία, παρά την πολύ σημαντική πρόοδο που έχουν σημειώσει τους τελευταίους μήνες, δεν έχουν ακόμη κατορθώσει να ολοκληρώσουν τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται στον οδικό χάρτη, π.χ. για την κατάργηση των θεωρήσεων. Βάσει αυτής της ανάλυσης, η Επιτροπή, ανταποκρινόμενη στην πρόσκληση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων τον Ιούνιο του 2009, εισηγήθηκε την κατάργηση της θεώρησης για τους πολίτες της Μακεδονίας, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας. Σε ό, τι αφορά τη Σερβία, οι μόνιμοι κάτοικοι του Κοσσυφοπεδίου και τα άτομα με καταγωγή από το Κοσσυφοπέδιο που διαμένουν στο εξωτερικό και είναι κάτοχοι σερβικού διαβατηρίου το οποίο έχει εκδοθεί από κεντρική αρχή του Βελιγραδίου θα εξαιρεθούν από την ελευθέρωση και θα πρέπει να αποκτούν θεώρηση. Πράγματι, από το 1999, η Σερβία δεν έχει καταφέρει να ελέγξει τα έγγραφα ταυτότητας που κατέχουν πολίτες από το Κοσσυφοπέδιο. Η Επιτροπή έχει λάβει υπόψη της τον κίνδυνο που συνιστά αυτή η κατηγορία ατόμων για την ασφάλεια της Κοινότητας, καθώς επίσης και το γεγονός ότι δεν έχει διεξαχθεί, μέχρι στιγμής, κανενός είδους διάλογος με το Κοσσυφοπέδιο σχετικά με το ζήτημα της ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων.
Ως εκ τούτου, η απόφαση για το ποιες χώρες θα συμπεριληφθούν στην ελευθέρωση του καθεστώτος των απαιτήσεων θεώρησης εξαρτάται από τις επιδόσεις της εκάστοτε χώρας.
Σε ό, τι αφορά τη Σερβία και το Μαυροβούνιο, θα παρακολουθούμε επισταμένως τα μέτρα που λαμβάνουν αυτές οι δύο χώρες για να εκπληρώσουν στο ακέραιο τα κριτήρια. Σε ό, τι αφορά την πρόοδο που έχουν σημειώσει η Αλβανία και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι αυτές οι δύο χώρες θα είναι σε θέση να εκπληρώσουν όλα τα κριτήρια στο εγγύς μέλλον. Τον Οκτώβριο οι αρχές τους θα διαβιβάσουν συμπληρωματικά στοιχεία στην Επιτροπή σχετικά με την πρόοδο που σημειώθηκε τους τελευταίους μήνες. Βάσει αυτών των στοιχείων, θα πραγματοποιηθούν αποστολές αξιολόγησης στις αρχές του επόμενου έτους, και στη συνέχεια η Επιτροπή θα καταρτίσει νέες εκθέσεις αξιολόγησης οι οποίες θα συζητηθούν με τα κράτη μέλη. Μετά από αυτό, η Επιτροπή ελπίζει ότι θα είναι σε θέση να προτείνει την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης το 2010.
Σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες, η πρόταση θα συζητηθεί στο Συμβούλιο και θα αποτελέσει αντικείμενο γνωμοδότησης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επομένως, η επίσημη έγκριση του κειμένου από την πλειοψηφία των χωρών Σένγκεν θα πρέπει να πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της σουηδικής Προεδρίας, επιτρέποντας έτσι την ουσιαστική θέσπιση της κατάργησης των θεωρήσεων για τους πολίτες των τριών αυτών χωρών από τον Ιανουάριο του 2010. Όπως αναφέρατε και εσείς, κυρία υπουργέ, όλα αυτά συνεπάγονται τη δυνατότητα, ιδίως της νέας γενιάς ανθρώπων σε αυτές τις βαλκανικές χώρες, για πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή στην ευρωπαϊκή ζωή και ένταξη σε αυτήν, κάτι που θεωρούμε ότι μπορεί να αποβεί άκρως ωφέλιμο τόσο για αυτές τις χώρες όσο και για την Ευρώπη μας.
Έτσι έχει η κατάσταση. Αυτά είναι τα σημεία στα οποία ήθελα να εστιάσω ύστερα από τις έξοχες παρατηρήσεις της Προεδρίας.
Manfred Weber, εξ ονόματος της Ομάδας PPE. - (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρία Προεδρεύουσα του Συμβουλίου, κυρία Επίτροπε, τα Δυτικά Βαλκάνια χρειάζονται την Ευρώπη και εμείς οι Ευρωπαίοι χρειαζόμαστε σταθερότητα στα Δυτικά Βαλκάνια. Τα Δυτικά Βαλκάνια είναι κεντρικό τμήμα της Ευρώπης και πρέπει να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου το σημαντικό αυτό τμήμα να επιστρέψει εκεί που ανήκει, στην Ευρώπη. Για τον λόγο αυτόν, οι συγκεκριμένες προτάσεις κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η πραγματικότητα της ζωής σε αυτήν την περιοχή έχει περιγραφεί· μεγάλες θλιβερές ουρές στα γραφεία των θεωρήσεων, νέοι χωρίς καμία προοπτική να υποβάλουν αίτηση προκειμένου να φύγουν από τη χώρα τους και να πάρουν μια γεύση από τη ζωή στην Ευρώπη. Πολλά άτομα θεωρούν αυτήν την περιοχή φυλακή, απ’°όπου δεν έχουν καμία επαφή με τον έξω κόσμο. Όλοι επιθυμούμε να θέσουμε ένα τέρμα σε αυτό και, στην Ομάδα μου, η κ. Pack, η κ. Bildt και ο κ. Posselt εργάζονται με πολύ μεγάλη προσήλωση για αυτόν τον στόχο. Και έχουν τη στήριξη όλων μας.
Αυτό που μας ανησυχεί είναι μήπως, λόγω της διαφορετικής μεταχείρισης των κρατών της περιοχής, αναπτυχθούν αποσχιστικά κινήματα και δημιουργηθούν διαφορετικές κατηγορίες πολιτών στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, κάτι το οποίο σίγουρα θα οδηγήσει σε προβλήματα. Ωστόσο, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητούν εξίσου ασφάλεια. Αυτό σημαίνει ότι τα πρότυπα που περιέγραψε σήμερα εδώ ο Επίτροπος Barrot, δηλαδή τα πρότυπα ασφάλειας για την αστυνομική συνεργασία στο πλαίσιο της καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης και της οικονομικής μετανάστευσης, καθώς και τα βιομετρικά δεδομένα, είναι τα ελάχιστα πρότυπα που έχουν συμφωνηθεί και αποτελούν τους κανόνες του παιχνιδιού. Οι πολίτες μας αναμένουν ότι θα τηρηθούν αυτοί οι κανόνες.
Και έτσι έρχομαι στο δεύτερο θέμα μου: δεν πρέπει να γίνει καμία παραχώρηση στην εξωτερική πολιτική σε ό, τι αφορά την κατάργηση των θεωρήσεων. Δεν πρέπει να εκχωρήσουμε σε αυτά τα κράτη απεριόριστη ελευθερία. Οι κανόνες του παιχνιδιού είναι σαφείς και όποιος τους τηρεί θα έχει την ευκαιρία να απαλλαγεί από τις θεωρήσεις. Η πίεση που ασκείται στα κράτη που δεν έχουν κατορθώσει να βελτιώσουν τα πρότυπά τους μέχρι σήμερα, παρά τη βοήθεια της ΕΕ, δεν πρέπει να σταματήσει.
Αυτές είναι οι δύο πτυχές που εμείς στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (Χριστιανοδημοκράτες) θεωρούμε ότι είναι σωστές. Εμπιστευόμαστε την αξιολόγηση που διεξήγαγε η Επιτροπή και μπορούμε επομένως να εγκρίνουμε το μέτρο που εξετάζουμε.
Kristian Vigenin, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (BG) Κυρία Πρόεδρε, κυρία Προεδρεύουσα του Συμβουλίου, κύριε Επίτροπε, υποστηρίζουμε φυσικά τις προτάσεις της Επιτροπής, καθώς σηματοδοτούν ένα πολύ σημαντικό βήμα για τις τρεις χώρες της περιοχής που μόλις αναφέρθηκαν, οι οποίες θα απολαμβάνουν ένα καθεστώς χωρίς θεωρήσεις από την 1η Ιανουαρίου 2010.
Και εγώ προέρχομαι από μια χώρα και μια γενιά που υποδέχτηκε με ενθουσιασμό την άρση του καθεστώτος θεωρήσεων πριν η χώρα μας γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι αυτή είναι η πρώτη και η σημαντικότερη ένδειξη ότι τα πράγματα κινούνται πράγματι προς τη σωστή κατεύθυνση, και ότι μια μέρα ο τελικός προορισμός αυτών των χώρων θα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παράλληλα, δεν μπορώ να μην εκφράσω, σε έναν ορισμένο βαθμό, την έκπληξή μου για την υπέρμετρα διοικητική προσέγγιση της Επιτροπής σε αυτό το ζήτημα. Ναι μεν τα τεχνικά ζητήματα είναι σημαντικά, υπό την έννοια ότι η συμμόρφωση είναι αναγκαία και οι χώρες οφείλουν να εκπληρώσουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και επομένως να τους χορηγηθεί η διευκόλυνση των μετακινήσεων χωρίς θεωρήσεις, ωστόσο η απόφαση της Επιτροπής να αποκλείσει την Αλβανία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι μάλλον ακατανόητη. Δεν απηχεί τον ευαίσθητο χαρακτήρα αυτού του ζητήματος για την περιοχή. Υποτιμά την επιρροή που μπορεί να έχει στη μελλοντική εξέλιξη των σχέσεων μεταξύ των χωρών της περιοχής και στη στάση του απλού πολίτη της περιοχής απέναντι στη συγκεκριμένη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Για τον λόγο αυτόν, πιστεύουμε ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει να αναθεωρηθεί προκειμένου να συμπεριλάβει την Αλβανία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, με σαφές χρονοδιάγραμμα που θα καθορίζει πότε θα ενταχθούν οι εν λόγω χώρες στο καθεστώς χωρίς θεωρήσεις το οποίο και θα υπόκειται στην εκπλήρωση συγκεκριμένων προϋποθέσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, το συγκεκριμένο ζήτημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε ό, τι αφορά τον πληθυσμό του Κοσσυφοπεδίου. Επομένως, η ερώτησή μας είναι η εξής: πότε προτίθεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ξεκινήσει διάλογο με το Κοσσυφοπέδιο σχετικά με τις θεωρήσεις, και έχει λάβει υπόψη της τις ενδεχόμενες συνέπειες για τη σταθερότητα του Κοσσυφοπεδίου αν δεν ξεκινήσει ο διάλογος αυτός το συντομότερο δυνατό;
Sarah Ludford, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, η Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελεύθερων Δημοκρατών για την Ευρώπη υποστηρίζει σθεναρά και συστηματικά τον στόχο της ένταξης στην ΕΕ όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Σκοπός μας είναι να παράσχουμε στους πολίτες της περιοχής τα μέσα για να ενταχθούν σε μια ενιαία ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας με ενιαίο νόμισμα και κοινές αξίες.
Τα ελεύθερα ταξίδια σύντομης διάρκειας αποτελούν σημαντικό μέρος της προετοιμασίας για τον συγκεκριμένο στόχο. Δεδομένου ότι τόσο η Επιτροπή όσο και το Συμβούλιο έχουν προφανώς τον ίδιο στόχο, πώς είναι δυνατόν να υποβάλει η Επιτροπή μια τόσο απερίσκεπτη και διχαστική πρόταση;
Η Ομάδα των Φιλελευθέρων ασφαλώς δεν επιθυμεί να υπονομεύσει την πίεση που ασκείται για υψηλά πρότυπα στα διαβατήρια και τους συνοριακούς ελέγχους και το κράτος δικαίου γενικότερα, αλλά η συγκεκριμένη διαδικασία πρέπει να είναι δίκαιη, συνεπής και αποτελεσματική. Είναι σαν να υποτίθεται ότι δεν υπάρχουν παρατυπίες επί του παρόντος. Για παράδειγμα, η Σερβία και το Μαυροβούνιο συμπεριλήφθηκαν στην πρόταση του Ιουλίου: παρότι οι χώρες αυτές δεν πληρούσαν τα κριτήρια αναφοράς την ημέρα της πρότασης, αναμένεται να το πράξουν στο μέλλον. Υπάρχει ύστερα η απαίτηση για βιομετρικά διαβατήρια, και παρεμπιπτόντως η Βοσνία έχει ήδη εκδώσει 40 000 διαβατήρια αυτού του είδους· αλλά οι Κροάτες, που εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα ταξιδεύουν χωρίς θεωρήσεις, δεν χρειάζονται τέτοια διαβατήρια.
Θεωρούμε ότι η συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης με τη Σερβία δεν μπορεί να προχωρήσει όσο ο Mladić παραμένει κρυμμένος, καθώς αυτό δείχνει απουσία ελέγχου στις υπηρεσίες ασφάλειας. Αλλά για την κατάργηση των θεωρήσεων, η Σερβία πρέπει να εκπληρώσει τις απαιτήσεις της κατηγορίας 3: δημόσια τάξη και ασφάλεια – εδώ υπάρχει μια αντίφαση.
Ο μόνος τρόπος για να βοηθήσουμε τη Βοσνία και την Αλβανία να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων είναι να τις συμπεριλάβουμε στο νομικό πεδίο εφαρμογής αυτού του προτεινόμενου κανονισμού, αλλά να καταστήσουμε την πρακτική εφαρμογή της κατάργησης των θεωρήσεων υποκείμενη σε μια δήλωση συμμόρφωσης από την Επιτροπή – δηλαδή, κάτι ανάλογο με αυτό που πρέπει να πράξει η Επιτροπή φέτος το φθινόπωρο για τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Η διαδικασία θα είναι ακριβώς η ίδια, αν και θα λάβει χώρα λίγο αργότερα.
Τυχόν παρατεταμένη καθυστέρηση για τη Βοσνία και την Αλβανία και ο πλήρης αποκλεισμός του Κοσσυφοπεδίου θα έχουν ιδιαίτερα διχαστικές και επιζήμιες συνέπειες, ενθαρρύνοντας την αναζήτηση κροατικών και σερβικών διαβατηρίων, ή στην περίπτωση των Κοσοβάρων, διαβατηρίων της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, και υπονομεύοντας την ακεραιότητα και τη διακυβέρνηση της Βοσνίας και του Κοσσυφοπεδίου ειδικότερα. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι η Επιτροπή και το Συμβούλιο προτίθενται να ακολουθήσουν αυτόν τον επιζήμιο δρόμο.
Marije Cornelissen, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, τάσσομαι υπέρ της ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων και τάσσομαι επίσης υπέρ της σύνδεσης της ελευθέρωσης αυτής με ορισμένα κριτήρια, αλλά πάνω απ’°όλα τάσσομαι υπέρ της ειρήνης και της σταθερότητας στα Δυτικά Βαλκάνια.
Πώς πιστεύετε ότι θα νιώθουν οι νέοι, κυρίως, βόσνιοι μουσουλμάνοι όταν θα βλέπουν τους συνομήλικούς τους Κροάτες και Σερβοβόσνιους με διπλά διαβατήρια να πηγαινοέρχονται για ένα Σαββατοκύριακο στην ΕΕ; Θέλουμε πράγματι να διακινδυνεύσουμε την καλλιέργεια εθνικιστικών αισθημάτων και τη αύξηση του διχασμού σε μια χώρα όπου η σταθερότητα συνεχίζει να είναι τόσο ευαίσθητη; Και για ποιον λόγο; Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν υστερεί και τόσο πολύ σε σχέση με τη Σερβία όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη εκδίδει ήδη βιομετρικά διαβατήρια και έχει σημειώσει περίπου την ίδια πρόοδο σε ό, τι αφορά τα υπόλοιπα κριτήρια.
Ως εκ τούτου, σας ζητώ μετ’°επιτάσεως να συμπεριλάβετε τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη στην παρούσα πρόταση για χάρη των ανθρώπων που ζουν εκεί και εργάζονται πολύ σκληρά για ένα καλύτερο μέλλον – με τις αναμνήσεις του πολέμου να είναι τόσο ζωντανές στο μυαλό τους.
Ryszard Czarnecki, εξ ονόματος της Ομάδας ECR. – (PL) Είμαι πολύ χαρούμενος που η μέχρι πρότινος συνάδελφός μας υπουργός Malmström μίλησε σήμερα εξ ονόματος του Συμβουλίου. Το Σώμα είναι φτωχότερο ύστερα από την αποχώρησή της, με κερδισμένη σίγουρα τη σουηδική Προεδρία. Θα ήθελα να πω στα σουηδικά «tack» –ή «ευχαριστώ»– για την ομιλία της, μια λέξη που στη γλώσσα μου, στα πολωνικά, σημαίνει «ναι» – και είναι επομένως η κατάλληλη λέξη, καθώς συμφωνώ πλήρως με όσα αυτή μας είπε σήμερα εξ ονόματος του Συμβουλίου, αν και έχω κάποια μικρά αλλά σημαντικά σχόλια.
Καταρχάς, δεν επιθυμώ σε καμία περίπτωση αυτή η ορθή πρωτοβουλία του Συμβουλίου, η οποία υποστηρίζεται από την Επιτροπή, να θεωρηθεί –θα το θέσω ευθέως– ως κάποιο είδος εναλλακτικής πρότασης αντί της άμεσης προσχώρησης της Σερβίας, της Μακεδονίας και του Μαυροβουνίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό περιμένουν οι κοινωνίες των χωρών αυτών και αυτό αξίζουν. Δεν θεωρώ ότι πρέπει να αντικαταστήσουμε την προοπτική της ταχείας διαδικασίας ένταξης αυτών των χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την κατάργηση της υποχρέωσης θεώρησης.
Δεύτερον, πιστεύω ότι και οι πολίτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Αλβανίας και του Κοσσυφοπεδίου πρέπει επίσης να ταξιδεύουν ελεύθερα χωρίς θεωρήσεις το συντομότερο δυνατόν. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να προβάλλουμε συνεχώς τη βέβαιη ευρωπαϊκή προοπτική τους.
Νικόλαος Χουντής, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – Κυρία Πρόεδρε, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς, πιστεύουμε ότι η πρόταση της Επιτροπής για να αρθούν οι θεωρήσεις για τους πολίτες της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της ΠΓΔΜ που διαθέτουν βιομετρικό διαβατήριο βρίσκεται σε σωστή κατεύθυνση και υλοποιεί τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στους λαούς αυτής της περιοχής, προκειμένου να πραγματοποιούν ταξίδια και να επικοινωνούν με την υπόλοιπη Ευρώπη χωρίς την υποχρέωση της θεώρησης.
Πρέπει να τονίσω ότι, μιλώντας για τα Δυτικά Βαλκάνια, μιλάμε για μια τραυματισμένη περιοχή που πρόσφατα έζησε πολεμικές συρράξεις και εμφύλιες διαμάχες για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και ορισμένα κράτη μέλη της, έχουν ευθύνες. Οι πληγές στην περιοχή αυτή επουλώνονται αργά. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι η διαδικασία όσον αφορά την άρση των θεωρήσεων για τους πολίτες, όλων αυτών των χωρών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός και τους δίνει τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν με τους λαούς της υπόλοιπης Ευρώπης.
Όμως, δεν μπορώ να μην επισημάνω τους όρους και τις προϋποθέσεις που καθιστούν ως ένα βαθμό αβέβαιη -εάν κατάλαβα καλά- την έγκριση από το Συμβούλιο της άρσης της θεώρησης για το Μαυροβούνιο και τη Σερβία τον ερχόμενο Οκτώβριο.
Πρώτον, για το Κοσσυφοπέδιο που -εάν δεν κάνω λάθος- ισχύει η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας 1244 και, ιδιαίτερα, για τη σερβική μειονότητα που ζει σε κατάσταση αγροτικών φυλακών φρουρούμενη μέσα σε γεωγραφικούς θύλακες, ουσιαστικά της αρνούμαστε την ελεύθερη επικοινωνία. Διπλή η τιμωρία: ούτε τους επιτρέπεται να κινούνται μέσα στην πατρίδα τους, ούτε τους επιτρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να μετακινηθούν προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεύτερον, έχω πολλές επιφυλάξεις εάν ορισμένες από αυτές τις προϋποθέσεις που ζητάμε από τη Σερβία και το Μαυροβούνιο έχουν σχέση με το συγκεκριμένο θέμα και δεν εξυπηρετούν άλλες πολιτικές σκοπιμότητες. Γι’ αυτό θεωρώ ότι τον ερχόμενο Οκτώβριο πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια να αρθεί η θεώρηση και για τους κατοίκους του Μαυροβουνίου και της Σερβίας και για τις υπόλοιπες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Αθανάσιος Πλεύρης, εξ ονόματος της Ομάδας EFD. – Κυρία Πρόεδρε, καταρχήν, η σταθερότητα και η ειρήνη στα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει οπωσδήποτε να ενδιαφέρει ολόκληρη την Ευρώπη και, βέβαια, επειδή προέρχομαι από την Ελλάδα, είναι λογικό εμάς να μας ενδιαφέρει περισσότερο γιατί συνορεύουμε με κάποια από αυτά τα κράτη. Θα θεωρούσαμε ως εκ τούτου θετική την κατεύθυνση που λαμβάνεται.
Αλλά, επιθυμώ να αναφερθώ ιδιαίτερα στην ΠΓΔΜ. Η κυβέρνηση των Σκοπίων καλλιεργεί έναν άκρατο εθνικισμό προς ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ελλάδα, κυκλοφορώντας χάρτες που δείχνουν ένα ελληνικό τμήμα, τη Μακεδονία δηλαδή καθώς και τη Θεσσαλονίκη και πολλές άλλες πόλεις, να βρίσκονται υπό κατάληψη καλλιεργώντας ουσιαστικά ένα πνεύμα ότι πρέπει αυτά τα εδάφη -που υποτίθεται ότι έχει καταλάβει η Ελλάδα- να απελευθερωθούν.
Δεν επικεντρώνομαι στο ζήτημα του ονόματος, το οποίο εσάς μπορεί να σας αφήνει αδιάφορους, παρόλο που οι Έλληνες έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία στην καπήλευση ενός ονόματος. Όμως θα πρέπει οπωσδήποτε να καταλάβετε ότι δεν είναι δυνατό να επιτρέπουμε τον εθνικισμό, την ανάπτυξη του εθνικισμού, σε αυτές τις χώρες ειδικά σε βάρος άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Andreas Mölzer (NI). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, το γεγονός ότι η απαίτηση θεώρησης για τη Σερβία, τη Μακεδονία και το Μαυροβούνιο πρόκειται να καταργηθεί καταδεικνύει ότι οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες αυτών των χωρών σίγουρα αποφέρουν καρπούς. Ωστόσο, δέκα έτη μετά το τέλος της σύρραξης, οι τάφοι είναι ακόμη φρέσκιοι και η εχθρότητα εξακολουθεί να υποβόσκει. Αυτό σχετίζεται αναμφίβολα με το γεγονός ότι η Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο και η Βοσνία, που έμειναν εκτός στην προκειμένη περίπτωση, νιώθουν να μειονεκτούν. Είναι σαφές ότι οι άνθρωποι εκεί προτιμούν να καλλιεργούν μακραίωνους ανταγωνισμούς παρά να αναρωτιούνται τι έκαναν καλύτερα τα γειτονικά τους κράτη και πώς μπορούν να σημειώσουν προόδους προκειμένου να επιτύχουν την κατάργηση των θεωρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, η Σερβία θα πρέπει να αποκτήσει το καθεστώς της υποψήφιας χώρας σύντομα, καθώς κινείται σε τροχιά ένταξης από διάφορες απόψεις.
Ωστόσο, οι πληγές κάθε άλλο παρά έχουν επουλωθεί και κάθε μέτρο από την ΕΕ αξιολογείται αναλόγως. Γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει, αφενός, να προβάλουμε καλύτερα τους λόγους για τις αποφάσεις μας και, αφετέρου, να καταστήσουμε σαφές στην Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο και τη Βοσνία ότι πρέπει να καταβάλουν ακόμη τεράστιες προσπάθειες για να κινηθούν και αυτές στην κατεύθυνση της ένταξης. Σε κάθε περίπτωση, η ειρήνη στα Βαλκάνια, μια περιοχή που είναι το κατώφλι της ΕΕ, έχει αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη σημασία από την ένταξη της Τουρκίας, η οποία υποστηρίζεται τόσο σθεναρά από πολλές πλευρές.
Anna Maria Corazza Bildt (PPE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, σήμερα εμείς στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δηλώνουμε στους λαούς της Βοσνίας, της Αλβανίας και της Σερβίας: δεν σας ξεχάσαμε· δεν σας εγκαταλείψαμε. Κατανοούμε την απογοήτευσή σας, και κυρίως των κατοίκων του Σαράγεβο. Την ίδια στιγμή όμως δηλώνουμε στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι δεν πρόκειται να κάνουμε καμία υποχώρηση όσον αφορά τα κριτήρια αναφοράς. Οι κανόνες πρέπει να είναι ίδιοι για όλους. Η ασφάλειά σας είναι σημαντική για εμάς.
Βασικά δηλώνουμε στις αρχές της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης: αναλάβετε τις ευθύνες σας· βάλτε τάξη· κάντε το καθήκον σας. Εκτιμούμε την πρόοδο που έχει σημειωθεί τελευταία. Θα ζητήσουμε από την Επιτροπή να συνεχίσει να σας υποστηρίζει, αλλά, αν έμαθα κάτι τα έξι αυτά έτη του πολέμου και της ειρήνης στα Βαλκάνια και, πιστέψτε με, είναι ένα ζήτημα που με αγγίζει βαθύτατα, είναι ότι η θυματοποίηση, το παιχνίδι των ευθυνών και οι αποδιοπομπαίοι τράγοι ανήκουν στο παρελθόν.
Πρόκειται για ζήτημα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Πρέπει να το εξετάσουμε από μια ευρωπαϊκή προοπτική, και όπως ανέφερε και η κ. Cecilia Malmström, ο καλύτερος τρόπος να ξεκινήσει αυτή η αλλαγή των 180 μοιρών προκειμένου να βγουν οι χώρες αυτές από την εξάρτηση και τη θυματοποίηση είναι να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους και να ξεκινήσουν τις μεταρρυθμίσεις για τις θεωρήσεις που είναι τόσο αναγκαίες και εν πάση περιπτώσει απαραίτητες.
Ελπίζω ότι μπορούμε να συμφωνήσουμε σε ένα σαφές μήνυμα προς τις αρχές της περιοχής, ότι δηλαδή θα τις υποστηρίξουμε χωρίς όμως να θέσουμε σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών μας – και ότι πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Θεωρώ ότι πρέπει να υποστηρίξουμε την πρόταση της Επιτροπής, και σε όσους πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επιφέρει αστάθεια θα ήθελα να πω ότι η σταθερότητα θα έρθει με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Το γεγονός ότι εκδίδονται διαβατήρια στο Ζάγκρεμπ και το Βελιγράδι είναι πολύ λυπηρό και πρέπει σίγουρα να προσπαθήσουμε να το περιορίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο, αλλά δεν μπορούμε να ορίσουμε διαφορετικούς κανόνες για τον βοσνιακό λαό. Δεν είναι προς το συμφέρον του.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναλάβουμε το μερίδιο που μας αναλογεί εδώ στο Κοινοβούλιο για να επιταχυνθεί η διαδικασία και να λάβουμε μια απόφαση, να χαράξουμε την πολιτική μας ούτως ώστε το Συμβούλιο να λάβει μια απόφαση φέτος.
Tanja Fajon (S&D). – (SL) Όπως ίσως γνωρίζετε, είμαι εισηγήτρια της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων σχετικά με την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Τον Ιούλιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μάς διαβίβασε μια πρόταση συνιστώντας την κατάργηση των απαιτήσεων θεώρησης για τη Σερβία, τη Μακεδονία και το Μαυροβούνιο. Η Μακεδονία έχει ήδη εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της, ενώ το Μαυροβούνιο και η Σερβία πρέπει να εκπληρώσουν τους υπόλοιπους όρους το ταχύτερο δυνατόν.
Αν και επικροτώ ιδιαιτέρως την πρόταση της Επιτροπής και εκτιμώ τον απαιτητικό χαρακτήρα της συγκεκριμένης εργασίας, εκφράζω την απογοήτευσή μου για το γεγονός ότι το εν λόγω έγγραφο παραλείπει εντελώς τις υπόλοιπες χώρες χωρίς καν να τους παρέχει ένα χρονοδιάγραμμα οποιουδήποτε είδους.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η Αλβανία χρησιμοποιούν έναν σαφή οδικό χάρτη για την κατάργηση των απαιτήσεων θεώρησης και γνωρίζουν όλους τους όρους που πρέπει να εκπληρώσουν για να επιτύχουν τον στόχο αυτόν. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ειδικότερα, σημείωσε μεγάλη πρόοδο στον συγκεκριμένο τομέα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αν κρίνουμε από τις εκθέσεις των ανεξάρτητων οργανισμών.
Η απόφαση να εξαιρεθούν η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η Αλβανία από τον κατάλογο είναι πρωτίστως τεχνική απόφαση. Γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά πως ακόμη και οι καλύτερες τεχνικές αποφάσεις μπορούν να έχουν σοβαρές πολιτικές συνέπειες. Το γεγονός είναι ότι οι Βόσνιοι εξαιρέθηκαν από τη διαδικασία ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων.
Πρέπει όλοι μας να αναλάβουμε το μερίδιο της πολιτικής ευθύνης που μας αναλογεί για την εφαρμογή της συγκεκριμένης διαδικασίας, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την ειρήνη και τη σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων. Πρέπει επίσης να εξετάσουμε επειγόντως την έναρξη διαλόγου για τις θεωρήσεις με το Κοσσυφοπέδιο, καθώς κάτι τέτοιο θα συμβάλει στην προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Κυρίες και κύριοι, δεν πρέπει να λειτουργήσουμε ως τροχοπέδη στην κατάργηση των απαιτήσεων θεώρησης για όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που διαθέτουν σαφή ευρωπαϊκή προοπτική. Η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων στα Δυτικά Βαλκάνια δεν είναι παζλ με το οποίο μπορεί να θέλετε να διασκεδάσετε. Στην προκειμένη περίπτωση, έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους, με την ποιότητα της ζωής τους και την κινητικότητα τους, καθώς και με το ζήτημα της διευκόλυνσης της όσο το δυνατόν στενότερης συνεργασίας, κυρίως δε της οικονομικής συνεργασίας.
Jelko Kacin (ALDE). – (SL) Συγχαίρω τη Μακεδονία και ελπίζω ότι και το Μαυροβούνιο και η Σερβία θα φτάσουν επίσης στο ίδιο στάδιο. Αυτό θα ήταν καλό και για τις τρεις χώρες και για τα Δυτικά Βαλκάνια συνολικά.
Είναι λυπηρό, ωστόσο, που η Βοσνία εξαιρέθηκε από αυτήν τη δέσμη μέτρων. Οι προσπάθειες που έχουν καταβληθεί σε ό, τι αφορά τη Βοσνία είναι ελλιπείς και όχι αρκετά επιτυχείς, και με αυτό εννοώ τόσο τις δικές μας όσο και τις δικές τους προσπάθειες. Το βασικό εμπόδιο στην επίτευξη προόδου στη Βοσνία είναι η νοοτροπία, το αίσθημα της αδυναμίας που παραλύει τα άτομα και τους θεσμούς στη συγκεκριμένη χώρα. Οι Βόσνιοι είναι οι μόνοι πολίτες της Βοσνίας που δεν επιτρέπεται να ταξιδεύουν ελεύθερα σε όλη την Ευρώπη. Δεν έχουν δεύτερο κράτος στο οποίο να καταφύγουν και για αυτόν τον λόγο έχουν απομονωθεί. Είναι οι μόνοι που δεν μπορούν να τρέφουν όνειρα για διπλή ιθαγένεια. Αυτό είναι ταπεινωτικό. Οι άνθρωποι αυτοί νιώθουν παραμελημένοι, υποτιμημένοι και τιμωρημένοι από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πρέπει να συνδράμουμε πολιτικά τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη προκειμένου να μπορέσει να βοηθηθεί η ίδια και να βοηθήσει τους πολίτες της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση στη Βοσνία και τη σταθερότητα της περιοχής. Η ευθύνη αυτή βαρύνει το Συμβούλιο, την Επιτροπή και το Κοινοβούλιο.
Η Βοσνία βρίσκεται πολύ κοντά στην κατάργηση της υποχρέωσης θεώρησης. Το μοναδικό πρόβλημα που απομένει είναι το πρόβλημα στο τρόπο σκέψης των ανθρώπων – τον δικό τους τρόπο σκέψης και τον δικό μας τρόπο σκέψης. Υψώνεται ένα τείχος μεταξύ ημών και αυτών, ένα τείχος υψηλότερο από το Τείχος του Βερολίνου. Ας γκρεμίσουμε αυτό το τείχος και ας βοηθήσουμε τη Βοσνία προκειμένου να καταργηθεί και γι’°αυτήν η υποχρέωση θεώρησης τώρα, το συντομότερο δυνατόν, και να συμπεριληφθεί στην ίδια δέσμη μέτρων με τις άλλες τρεις χώρες της περιοχής.
Ulrike Lunacek (Verts/ALE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρία Malmström, κύριε Επίτροπε, εμείς οι Πράσινοι επικροτούμε προφανώς την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων για το Μαυροβούνιο, τη Μακεδονία και τη Σερβία. Είναι κάτι για το οποίο έχω αγωνιστεί πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια ως μέλος ακόμη της αυστριακής Εθνοσυνέλευσης. Αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την πραγμάτωση του ονείρου μιας ενωμένης και ειρηνικής Ευρώπης.
Ωστόσο, ο δρόμος τον οποίον έχετε επιλέξει έχει αρκετά εμπόδια. Θα έχει κυρίως επίπτωση στους μουσουλμάνους πολίτες της Βοσνίας, οι οποίοι θα νιώσουν ότι υφίστανται διακρίσεις. Αυτό συνέβη όταν απλά ανακοινώσατε ότι θα ελευθερωθεί το καθεστώς για τα άλλα κράτη. Επιχειρηματολογείτε για τις τεχνικές προϋποθέσεις που η Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν έχει ικανοποιήσει ακόμη, αλλά παραβλέπετε εμφανώς το γεγονός ότι εξακολουθούν να υφίστανται προβλήματα και στα άλλα κράτη στα οποία τώρα ελευθερώνεται το καθεστώς υποχρεωτικής θεώρησης. Η Βοσνία έχει ήδη εκδώσει 40°000 βιομετρικά διαβατήρια και έχει ήδη θεσπίσει κανονισμό για τα εκτοπισμένα άτομα, κάτι που τα άλλα κράτη δεν έχουν πράξει ακόμη, ενώ έχει ιδρύσει οργανισμό κατά της διαφθοράς, κάτι που η Σερβία, για παράδειγμα, δεν διαθέτει ακόμη.
Έχω την εντύπωση ότι στην προκειμένη περίπτωση υφίσταται και πολιτική διάκριση και αυτό το θεωρώ πολύ επικίνδυνο για την ειρήνη της περιοχής και για μια πολυεθνική Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Έτσι, για να κατονομάσουμε αυτόν τον κίνδυνο για άλλη μια φορά: υπάρχει ο κίνδυνος να εδραιωθούν και εδώ εθνοτικές διαχωριστικές γραμμές. Ως εκ τούτου, σας ζητώ να καταλήξουμε σε μια κοινή δέσμη μέτρων με τη Βοσνία και την Αλβανία και να ξεκινήσουμε συνομιλίες για τις θεωρήσεις με το Κοσσυφοπέδιο.
Fiorello Provera (EFD). – (IT) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, σήμερα ορισμένες περιοχές των Βαλκανίων εξακολουθούν να είναι ασταθείς και να αποτελούν οδούς επικοινωνίας για το παράνομο εμπόριο που ελέγχεται από δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος. Ιδιαίτερη σοβαρή είναι η εμπορία ανθρώπων, η οποία συχνά αφορά την εκμετάλλευση με τη μορφή της παράνομης εργασίας ή της πορνείας.
Θα πρέπει λοιπόν η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων να συνοδευτεί από την αυστηρή εφαρμογή των κανόνων ασφαλείας, στους οποίους συγκαταλέγεται και η καθιέρωση βιομετρικών διαβατηρίων. Εξ όσων γνωρίζουμε, η Αλβανία και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν έχουν ακόμη εφαρμόσει πλήρως τα συγκεκριμένα τεχνικά μέτρα. Είναι επομένως εξαιρετικά σημαντικό να μην ελευθερώσουμε το καθεστώς των θεωρήσεων για αυτές τις δύο χώρες έως ότου συνεργαστούν πλήρως οι κυβερνήσεις τους και εφαρμοστούν τα τεχνικά μέτρα που εγγυώνται την ταυτότητα των ενδιαφερομένων. Η μη εκπλήρωση των απαιτήσεων δεν συνιστά, κατά την άποψή μου, δυσμενή διάκριση.
George Becali (NI). – (RO) Είμαι χαρούμενος που σήμερα συζητούμε την άρση των θεωρήσεων για κάποιες βαλκανικές χώρες και πρέπει να σας πω το γιατί: οι παππούδες μου γεννήθηκαν στη Μακεδονία, ο πατέρας μου στην Αλβανία, η γιαγιά μου στην Ελλάδα και η μητέρα μου στη Βουλγαρία, ενώ εγώ γεννήθηκα στη Ρουμανία. Δόξα τω Θεώ, βρίσκομαι εδώ σήμερα και επομένως μπορώ να ρωτήσω τον Olli Rehn: είναι εφικτή η κατάργηση των απαιτήσεων θεώρησης για την Αλβανία έως τα μέσα του 2010, όπως έχουμε ήδη υποσχεθεί; Είναι ένα ερώτημα που θα ήθελα να απαντηθεί επειδή αγγίζει τα συναισθήματά μου, τις σχέσεις μου, την οικογένειά μου και τις ρίζες μου, που εκτείνονται σε ολόκληρα σχεδόν τα Βαλκάνια. Είθε.
Doris Pack (PPE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρία Malmström, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, όλοι ενθουσιαστήκαμε με την προτεινόμενη ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων. Αγωνιζόμαστε καιρό γι’°αυτό στο Κοινοβούλιο και τώρα έγινε η αρχή. Δεν είναι όμως αρκετή για εμάς. Νομίζω ότι η λάθος διατύπωση επιλέχθηκε τον Ιούνιο. Σήμερα –όπως ήδη ακούσαμε– εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα στη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Επομένως, γιατί δεν συμπεριλάβαμε την Αλβανία και τη Βοσνία σε αυτήν τη διατύπωση και δεν υποστηρίξαμε και για αυτές τις χώρες ότι υπάρχουν προβλήματα που πρέπει να υπερκεραστούν; Δεν θα προκαλούνταν και τόσο μεγάλη ζημιά.
Είναι φυσικά γεγονός ότι οι πολιτικοί στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη επιδεικνύουν ελάχιστο ενδιαφέρον για να βελτιώσουν τη δύσκολη, από κάθε άποψη, κατάσταση των συμπατριωτών τους. Και γιατί άλλωστε να ενδιαφερθούν; Αυτοί έχουν δουλειά, μπορούν να ταξιδεύουν και να σπαταλούν τον χρόνο τους σε ανούσιες εθνικιστικές διαμάχες, αντί, για παράδειγμα, να εργάζονται για ένα καλό εκπαιδευτικό σύστημα, για καλές υποδομές, για ένα καλό σύστημα υγείας και για να διασφαλίσουν την τήρηση των κριτηρίων αναφοράς για την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων. Η κατάργηση των θεωρήσεων θα φέρει μια πολυαναμενόμενη πνοή φρέσκου αέρα σε αυτήν την αποπνικτική εθνικιστική ατμόσφαιρα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και θα δώσει τελικά ελπίδα στη νέα γενιά.
Ωστόσο, από την ανακοίνωση της αξιολόγησης της Επιτροπής και μετά έχουν ληφθεί μέτρα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη για την καταπολέμηση της διαφθοράς και έχουν τεθεί σε ισχύ αρκετοί σημαντικοί νόμοι ώστε να είναι εφικτή η εκπλήρωση των τεχνικών προϋποθέσεων το φθινόπωρο. Εντούτοις, δεν πρόκειται μόνο για ζήτημα τεχνικών προϋποθέσεων· πρόκειται και για ζήτημα που άπτεται της πολιτικής πτυχής της κατάστασης. Και εδώ εμπίπτει το ζήτημα των βιομετρικών διαβατηρίων· γνωρίζω ότι δεν έχουν εκδοθεί ακόμη πολλά και θα ήθελα ειλικρινά να ζητήσω από την Επιτροπή και από ορισμένα κράτη μέλη να βοηθήσουν στην έκδοση των βιομετρικών διαβατηρίων. Η τεχνική βοήθεια είναι πολύ σημαντική.
Το Συμβούλιο, η Επιτροπή και οι πολιτικοί της περιοχής πρέπει πραγματικά να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να μην εξαπλωθεί ακόμη περισσότερο ο εθνοτικός διχασμός στη συγκεκριμένη χώρα. Η μη ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη θα απομονώσει τους μουσουλμάνους, καθώς οι Κροάτες και οι Σέρβοι έχουν δυνατότητα εξόδου από τη χώρα. Το βοσνιακό διαβατήριο –συνήθως το διαβατήριο αποτελεί αδιάσειστη απόδειξη ενός έθνους– θα είναι άχρηστο στους κατόχους του αν δεν ανοίγει την πόρτα προς την ΕΕ.
Θα ήθελα να ζητήσω από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να βοηθήσουν αυτές τις χώρες. Η Αλβανία θα τα καταφέρει. Έχει νέα κυβέρνηση, θα τα καταφέρει· αλλά το Κοσσυφοπέδιο θα τα καταφέρει μόνο αν όλοι εσείς το βοηθήσετε. Έχετε τη στήριξή μας. Δεν χρειάζεται να εθελοτυφλείτε, αλλά πρέπει να θέσετε πολιτικά πρότυπα, και όχι μόνο αστυνομικά.
Monika Flašíková Beňová (S&D). – (SK) Η ελευθέρωση των πολιτικών για τις θεωρήσεις στα Δυτικά Βαλκάνια είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα και από πολιτικής και από ανθρωπιστικής άποψης για τους κατοίκους αυτών των κρατών και αυτής της περιοχής. Επί του παρόντος, μιλάμε για το Μαυροβούνιο, τη Μακεδονία και τη Σερβία, χώρες πολύ σημαντικές από ιστορική άποψη, αλλά δεν πρέπει να καθιερώσουμε ένα σύστημα δύο ταχυτήτων στα Δυτικά Βαλκάνια σε μακροπρόθεσμη βάση και πρέπει να εντάξουμε τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη σε αυτήν τη διαδικασία το ταχύτερο δυνατόν, όπως επίσης φυσικά και την Αλβανία.
Τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν στενούς γεωγραφικούς, πολιτιστικούς και ιστορικούς δεσμούς με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη μας και πρέπει να αναφερθεί ότι, παρά τα άκρως ταραχώδη γεγονότα που σημειώθηκαν πρόσφατα, οι μεταρρυθμίσεις και οι προσδοκίες μας γίνονται σταδιακά πραγματικότητα και ότι οι πολιτικοί ηγέτες αυτών των κρατών καταβάλλουν πράγματι σημαντικές προσπάθειες για να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες μας.
Στην αγόρευσή μου, θα ήθελα επομένως αν είναι δυνατόν να ζητήσω όχι μόνο από το Συμβούλιο και την Επιτροπή αλλά και από όλους εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να στηρίξουν τους ηγέτες των διαφόρων κρατών στις προσπάθειές τους, παρέχοντας τους βοήθεια σε όσα ζητήματα δεν έχουν ακόμη επιλυθεί. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων έχουν μεγάλη γεωπολιτική σημασία για εμάς για πολλούς λόγους.
Καθώς η Σερβία και το Μαυροβούνιο αντιμετωπίζουν επί του παρόντος σοβαρές εσωτερικές προκλήσεις που όλοι ελπίζουμε να ξεπεράσουν, θα ήθελα να τονίσω για μια ακόμη φορά ότι πρέπει να καθοριστεί μια ημερομηνία το συντομότερο δυνατόν για τη συμπερίληψη των χωρών που αποκλείστηκαν από τη διαδικασία, δηλαδή τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και την Αλβανία.
Gerard Batten (EFD). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, αυτά τα μέτρα επιτρέπουν από τον Ιανουάριο του 2010 την πρόσβαση χωρίς θεώρηση της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Μακεδονίας στα κράτη μέλη της ΕΕ που ανήκουν στον χώρο Σένγκεν. Η Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο να παράσχει στην Αλβανία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη πρόσβαση χωρίς θεωρήσεις πιθανώς στα μέσα του 2010. Έτσι σε διάστημα 12 μηνών, ενδέχεται να παρασχεθεί σε άλλα 20,7 εκατομμύρια ανθρώπους η ελεύθερη πρόσβαση στην ΕΕ.
Κανονικά, το μέτρο αυτό δεν πρέπει να επηρεάσει το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο δεν συμμετέχει στον χώρο Σένγκεν, στην πραγματικότητα όμως θα το επηρεάσει. Η πρόσβαση στην ΕΕ εκατομμυρίων περισσότερων ατόμων από κάποιες από τις φτωχότερες και πιο διεφθαρμένες χώρες της Ευρώπης θα τους επιτρέψει να περάσουν το πρώτο εμπόδιο και να εισέλθουν παράνομα στη Βρετανία. Αυτές οι χώρες θα γίνουν τελικά πλήρη μέλη της ΕΕ ούτως ή άλλως, με πλήρη νόμιμη πρόσβαση στην ΕΕ. Τα μέτρα αυτά συνιστούν έναν ακόμη τρόπο υπονόμευσης της δυνατότητας της Βρετανίας να ελέγχει τα σύνορά της και έναν ακόμη λόγο για τον οποίον η Βρετανία πρέπει να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Dimitar Stoyanov (NI). – (BG) Κυρία Πρόεδρε, γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ελεύθερης κυκλοφορίας, αλλά ας εξετάσουμε το ζήτημα από μια άλλη οπτική γωνία. Πληρούν πράγματι οι τρεις αυτές χώρες τα θεμελιώδη κριτήρια που απαιτούνται προκειμένου να αποκτήσουν τα προνόμια που απορρέουν από την άρση των θεωρήσεων;
Η βουλγαρική μειονότητα στη Σερβία έχει παραμεληθεί παντελώς και υφίσταται διακρίσεις εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, ενώ η Μακεδονία, από την ίδρυσή της, ασκεί στην πράξη μια σταθερή και συστηματική αντιβουλγαρική πολιτική.
Η τελευταία ενέργεια αυτού του είδους στην οποία προέβη η Μακεδονία ήταν η σύλληψη της βουλγάρας υπηκόου Spaska Mitrova και η επιβολή μιας ιδιαίτερα σκληρής ποινής. Η κ. Mitrova είναι μέλος της βουλγαρικής ένωσης «Ratko». Η εν λόγω οργάνωση απαγορεύτηκε στη Μακεδονία, με αποτέλεσμα να καλείται η εν λόγω χώρα να καταβάλει πρόστιμο για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η κοινή γνώμη της Βουλγαρίας θεωρεί απαράδεκτο ότι γίνονται παραχωρήσεις σε χώρες που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των βουλγάρων πολιτών, ή αλλιώς, πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Kinga Gál (PPE). – (HU) Θεωρώ ότι είναι σημαντικό που έφτασε η στιγμή που μπορούμε πλέον να μιλάμε για το ζήτημα των ταξιδιών χωρίς θεωρήσεις σε ό, τι αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια. Είναι ευχάριστο το ότι αυτές οι χώρες, οι οποίες έχουν εκπληρώσει τις δεσμεύεις που ανέλαβαν μέχρι σήμερα, μπορούν επίσης να συμβάλουν ώστε να καταστεί η διαδικασία της διέλευσης των συνόρων όσο το δυνατόν πιο ομαλή.
Ως βουλευτής του ΕΚ από την Ουγγαρία, δεν μπορώ παρά να υποστηρίξω αυτές τις προσπάθειες επειδή θα επιτρέψουν στους Ούγγρους που ζουν στην Βοϊβοντίνα της Σερβίας, για παράδειγμα, να αναπτύξουν έναν πιο άμεσο δεσμό με τη χώρα καταγωγής τους. Οι πολίτες που ζουν εκατέρωθεν αυτών των συνόρων και μιλούν την ίδια γλώσσα και διατηρούν στενούς οικογενειακούς και πολιτιστικούς δεσμούς δεν θα έχουν λόγια να εκφράσουν τη σημασία που έχει για αυτούς το να μπορούν να διασχίζουν τα σύνορα χωρίς κανένα εμπόδιο ή υποχρέωση θεώρησης. Σε ό, τι αφορά αυτό το ζήτημα, αν και δεν έχει άμεση σχέση με τα ταξίδια χωρίς θεωρήσεις, έχουν ήδη ληφθεί ορισμένες αποφάσεις που προσβλέπουν στο μέλλον, όπως π.χ. ο νόμος που εγκρίθηκε πρόσφατα στη Σερβία και διέπει τη λειτουργία των εθνικών συμβουλίων των μειονοτήτων. Τα γεγονότα αυτά σηματοδοτούν σημαντική πρόοδο σε ό, τι αφορά τη θεσμική προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.
Η διευκόλυνση των ταξιδιών χωρίς θεωρήσεις δεν μπορεί να θεωρείται απλώς τεχνικό ζήτημα. Πρόκειται σαφέστατα για πολιτικό ζήτημα. Το μέτρο αυτό αποτελεί μια πολύ σημαντική συμβολή για την πολιτική σταθερότητα αυτών των χωρών, καθώς οι πολίτες γνωρίζουν τι δικαιώματα αποκτούν με ένα διαβατήριο από τα κράτη τους και σε ποιον βαθμό αυτό αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα ήταν απαράδεκτο να συνεχιστεί επί μακρόν η αρνητική διαφοροποίηση μεταξύ των κρατών της περιοχής.
Γι’ αυτόν τον λόγο εστιάζω στην πολύ σημαντική ευθύνη της Επιτροπής και του Συμβουλίου όσον αφορά αυτά τα ζητήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την πολιτική ευθύνη να προσφέρει στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων την προοπτική της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οφείλει να βοηθήσει αυτές τις χώρες να καλύψουν το χαμένο έδαφος και να ενθαρρύνει τη δημιουργία και την ενίσχυση των δημοκρατικών τους θεσμών, συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.
Kinga Göncz (S&D). – (HU) Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, κυρία Πρόεδρε. Και εγώ με τη σειρά μου θα ήθελα να καλωσορίσω την κ. Cecilia Malmström και τον Επίτροπο Barrot. Θα ήθελα να εκφράσω και εγώ την ικανοποίησή μου για την πρόταση που έχει υποβληθεί. Ως πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, έχω εργαστεί πολύ σκληρά μαζί με άλλους προκειμένου να έλθουν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα στον δρόμο προς την ένταξη. Γνωρίζουμε επίσης ότι, από αυτήν την άποψη, οι μετακινήσεις χωρίς θεωρήσεις είναι ίσως αυτό που οι άνθρωποι κατανοούν και αισθάνονται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Ανοίγει πλέον ο δρόμος ώστε να απολαμβάνουν οι πολίτες αυτοί την ελεύθερη κυκλοφορία και να δημιουργήσουν στενότερες ανθρώπινες σχέσεις. Η διαδικασία αυτή θα βοηθήσει ίσως και σε αυτό που πιστεύω ότι όλοι εμείς θεωρούμε σημαντικό, τη διατήρηση δηλαδή των κινήτρων αυτών των χωρών κατά τη διάρκεια της πολύ δύσκολης διαδικασίας που συνεπάγεται η ένταξη.
Γνωρίζουμε ότι πρέπει να αναληφθούν ορισμένες πολύ σημαντικές ενέργειες. Πολύ συχνά, καλούμαστε να υπερβούμε ορισμένες παραδόσεις τις οποίες ξέρουμε ότι δεν είναι εύκολο να υπερβούμε. Είναι πολύ σημαντικό που παρέχεται πλέον σε αυτές τις τρεις χώρες η δυνατότητα μετακινήσεων χωρίς θεωρήσεις. Θα ήθελα επίσης να σας επιστήσω την προσοχή σε ένα ζήτημα που έχει αναφερθεί πολλές φορές σήμερα, ότι δηλαδή η ισορροπία των Δυτικών Βαλκανίων είναι πολύ εύθραυστη. Εθνοτικές εντάσεις υπήρχαν και πριν από τον πόλεμο, αλλά συνεχίζουν να υφίστανται και μετά από αυτόν. Πρέπει επομένως να αξιολογούμε κάθε είδους μέτρο υπό το πρίσμα του αν θα μειώσει ή θα αυξήσει αυτές τις εντάσεις.
Σε ό, τι αφορά τη Βοσνία, όπως ήδη αναφέρθηκε αρκετές φορές σήμερα, η απόφαση αυτή δεν είναι μόνο επωφελής και σημαντική επειδή η Βοσνία έχει τώρα μείνει εκτός, αλλά και επειδή μεγάλος αριθμός βόσνιων πολιτών που έχουν κροατικό ή σερβικό διαβατήριο θα έχουν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν χωρίς θεώρηση ενώ οι υπόλοιποι όχι. Το ίδιο ισχύει και για τους κοσοβάρους πολίτες, και έτσι όποιος μπορεί να αποκτήσει διαβατήριο στη Σερβία θα έχει τη δυνατότητα να ταξιδεύει χωρίς θεώρηση.
Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να τονίσουμε για ακόμη μια φορά ότι πρέπει να ληφθεί μια πολιτική απόφαση, όχι μόνο μια τεχνική απόφαση. Για τον λόγο αυτόν, έχουμε ευθύνη να βοηθήσουμε αυτές τις χώρες προκειμένου να αποκτήσουν οι πολίτες τους το συντομότερο δυνατό τη δυνατότητα να ταξιδεύουν χωρίς θεώρηση, εντός πολύ συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου.
Bernd Posselt (PPE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κυρία Προεδρεύουσα, κύριε Επίτροπε, συμμερίζομαι και εγώ τις ανησυχίες του κ. Weber σχετικά με την ασφάλεια, καθώς είμαι μέλος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων εδώ και δέκα έτη. Το θέμα αυτό έχει μια ιδιαίτερα έντονη διάσταση εξωτερικής πολιτικής.
Ανήκω σε μια γενιά που μεγάλωσε με εκατοντάδες χιλιάδες γιουγκοσλάβους, όπως αποκαλούνταν, αλλοδαπούς εργαζόμενους. Κατά τη διάρκεια της κομουνιστικής δικτατορίας, οι λαοί της νοτιοανατολικής Ευρώπης που ζούσαν στα σύνορα με τη Γιουγκοσλαβία ήταν ελεύθεροι να ταξιδεύουν παρά την κομουνιστική δικτατορία. Σήμερα μιλάμε για εξευρωπαϊσμό, στέλνουμε στρατεύματα και αξιωματούχους, δαπανούμε μεγάλα ποσά και, την ίδια στιγμή, φυλακίζουμε τους νέους σε αυτές τις χώρες. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο απαιτείται επειγόντως η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων.
Ωστόσο, θέλω και εγώ να διατυπώσω ορισμένες κρίσεις: πρώτον, εκφράζω την ικανοποίησή μου που η Μακεδονία συμπεριλήφθηκε. Η Μακεδονία εκπλήρωσε υποδειγματικά τα κριτήρια, αλλά δεν πρέπει να το αναφέρουμε αυτό στην εν λόγω χώρα ως ανταπόδοση για τη δικαιολογημένη επιθυμία της να οριστεί επιτέλους μια ημερομηνία για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Δεύτερον, το Κοσσυφοπέδιο: ειπώθηκε ότι πρέπει να συμμορφωθεί με τους κανόνες του παιχνιδιού, αλλά ένας παίκτης μπορεί να συμμορφωθεί με τους κανόνες του παιχνιδιού μόνο αν γίνει δεκτός στον αγωνιστικό χώρο. Το Κοσσυφοπέδιο δεν γίνεται δεκτό στον αγωνιστικό χώρο. Επεμβήκαμε στρατιωτικά προκειμένου να απελευθερώσουμε τους Κοσοβάρους από την καταπίεση. Τώρα η χώρα των πρώην καταπιεστών απαλλάσσεται από την υποχρέωση θεωρήσεων –και το επικροτώ αυτό επειδή δεν υπάρχει συλλογική ενοχή–, ενώ το Κοσσυφοπέδιο δεν μπορεί να προσβλέπει σε κάτι ανάλογο. Ακόμη και αν υπάρχουν αδυναμίες σε αυτήν τη χώρα, εμείς πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη, επειδή βασικά εμείς διοικούμε αυτήν τη χώρα. Με άλλα λόγια, πρέπει να δώσουμε στο Κοσσυφοπέδιο κάθε δυνατή ευκαιρία επειδή αν η Σερβία απαλλαγεί από την υποχρέωση θεώρησης επί μακρόν και το Κοσσυφοπέδιο αποκλειστεί πλήρως, τότε θα προκληθούν απαράδεκτες στρεβλώσεις.
Τρίτον, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη: Εγώ –όπως αρκετοί βουλευτές– υπέγραψα τη διαμαρτυρία για τον αποκλεισμό της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Αυτή η χώρα με τα τρία έθνη –που σχεδιάστηκε πλημμελώς βάσει της Συμφωνίας του Dayton, η οποία πρέπει επειγόντως να αναθεωρηθεί–, με μια διεθνή διοίκηση που είναι εξίσου υπεύθυνη για αναποτελεσματικότητα, πρέπει επιτέλους να αποκτήσει μια ευκαιρία για να ακολουθήσει τον δρόμο προς την Ευρώπη, χωρίς να διαμελιστεί. Ο διαμελισμός του Κοσσυφοπεδίου και της Βοσνίας θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλειά μας περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη τεχνική λεπτομέρεια.
Μαρία-Ελένη Κοππά (S&D). - Κυρία Πρόεδρε, πρέπει να αναγνωρίσουμε πως η πρόταση της Επιτροπής για την κατάργηση των θεωρήσεων για τη Σερβία, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και το Μαυροβούνιο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των δυτικών Βαλκανίων.
Όμως, θα έπρεπε να αφορά όλους τους λαούς των δυτικών Βαλκανίων, αποφεύγοντας τη δημιουργία νέων διαχωριστικών γραμμών στην περιοχή. Φυσικά, κανείς δεν υποστηρίζει βάσιμα πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι προκατειλημμένη εναντίον των μουσουλμάνων πολιτών της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να ξεχνάμε την ιδιαιτερότητα του Κοσσόβου, η ανεξαρτησία του οποίου δεν αναγνωρίζεται από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θέλουμε τους κατοίκους του Κοσσόβου να επωφεληθούν από την κατάργηση των θεωρήσεων, όμως η όποια λύση και αν βρεθεί, δεν πρέπει να προδικάζει την τελική διευθέτηση σχετικά με το καθεστώς. Η Επιτροπή πράττοντας σωστά, δεν έκλεισε την πόρτα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και την Αλβανία. Πρέπει όμως να προχωρήσει γρήγορα, για να μην υπάρξουν νέες διαιρέσεις που απειλούν τη σταθερότητα στην περιοχή. Από την πλευρά τους, φυσικά, τα κράτη οφείλουν να πραγματοποιήσουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες δεν πρέπει να ξεχνάμε πως άπτονται ζητημάτων ασφαλείας και καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος.
Το Κοινοβούλιο αυτό έχει εδώ και χρόνια τονίσει ότι η ευκολότερη επαφή με τον έξω κόσμο, η μεγαλύτερη δυνατότητα ταξιδιών θα ενισχύσει την ειρήνη, τις ανταλλαγές σε όλα τα επίπεδα, και τελικά τη σταθερότητα. Το ζήτημα των θεωρήσεων δεν απλώς είναι ένα τεχνικό ζήτημα, αλλά βαθιά πολιτικό, που αφορά το ευρωπαϊκό μέλλον της περιοχής. Και σε αυτό το μέλλον όλοι οι λαοί της περιοχής έχουν δικαίωμα.
Anna Ibrisagic (PPE). – (SV) Κυρία Πρόεδρε, νομίζω ότι σε αυτό το στάδιο της συζήτησης δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία για τη σημασία της ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων για τους πολίτες των Βαλκανίων. Η δυνατότητα της ελεύθερης μετακίνησης είναι ίσως, μαζί με την εκπαίδευση, το σημαντικότερο εργαλείο που μπορούμε να προσφέρουμε στις νέες γενιές, από τις οποίες περιμένουμε πολύ μεγάλη προσήλωση στη διαδικασία εκδημοκρατισμού όλης της περιοχής.
Κατά συνέπεια, επικροτώ την πρόταση σχετικά με την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων για τη Σερβία, τη Μακεδονία και το Μαυροβούνιο. Η πρόοδος κάθε μεμονωμένης χώρας στο ταξίδι της προς την ΕΕ αποτελεί πρόοδο για ολόκληρα τα Βαλκάνια. Ορισμένες από αυτές τις χώρες χρειάστηκε να περιμένουν καιρό· ορισμένες ίσως παραπάνω από όσο χρειαζόταν. Εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι δύο χώρες που δεν έχουν ακόμη συμπεριληφθεί στην ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων πρέπει να αντλήσουμε διδάγματα από αυτό.
Μολονότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά ευαίσθητο από πολιτική άποψη ζήτημα, θα ήθελα να επισημάνω ότι οι κανόνες σχετικά με την ελευθέρωση είναι σαφείς και ενιαίοι. Οι προϋποθέσεις πρέπει να εκπληρωθούν. Ας μην κάνουμε όμως τη συγκεκριμένη διαδικασία περισσότερο από ό, τι πρέπει πολιτικό ζήτημα. Ας δούμε τι απομένει να γίνει και πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε το συντομότερο δυνατό ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η Αλβανία θα μπορούν επίσης σύντομα να ενταχθούν στην οικογένεια των χωρών που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη σημείωσε μεγάλη πρόοδο πρόσφατα και θα εκπληρώσει σύντομα τις περισσότερες από τις λοιπές απαιτήσεις του οδικού χάρτη. Ζητώ επομένως από τους φορείς της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης να εγκρίνουν τον νόμο κατά της διαφθοράς και να καταρτίσουν κανόνες για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων μερών της αστυνομικής υπηρεσίας το συντομότερο δυνατό. Τους παροτρύνω να διασφαλίσουν ότι το έργο αυτό θα ολοκληρωθεί περί τα τέλη Σεπτεμβρίου, προτού διαβιβαστεί η έκθεση στην Επιτροπή. Στη νέα ανάλυσή της, περιμένω από την Επιτροπή να κρίνει με τη σειρά της την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα και, μόλις εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις της ΕΕ, να εισηγηθεί στο Συμβούλιο την έγκριση της ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Ελπίζω αυτό να μπορέσει να τεθεί σε ισχύ τον Ιούλιο του 2010.
Marian-Jean Marinescu (PPE). – (RO) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, η κατάργηση των θεωρήσεων για ορισμένες χώρες που ανήκουν στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων σηματοδοτεί μια πρώτη επιβεβαίωση της δέσμευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για συνέχιση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ωστόσο, πιστεύω ότι δυστυχώς η πρόταση της Επιτροπής δεν είναι πλήρης. Οι πολίτες της Αλβανίας και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης δεν θα τύχουν της ίδιας μεταχείρισης, γεγονός το οποίο πρόκειται να δημιουργήσει διαφορές μεταξύ των πολιτών των Βαλκανίων.
Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι υπάρχει ήδη ένα χάσμα μεταξύ της προηγούμενης γενιάς, που επωφελήθηκε από το άνοιγμα της πρώην Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας προς την Ευρώπη, και της σημερινής γενιάς, που δεν απολαμβάνει την ίδια μεταχείριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, η πρόταση αυτή θα έχει το εξής αποτέλεσμα: οι πολίτες των χωρών της πρώην Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας που δεν επωφελούνται από την κατάργηση των θεωρήσεων θα προσπαθούν να αποκτήσουν δεύτερο διαβατήριο σε μια από τις χώρες που ανήκαν στην πρώην Ομοσπονδία της Γιουγκοσλαβίας και για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταργήσει την υποχρέωση θεώρησης. Έχουμε ήδη παρατηρήσει ανάλογα φαινόμενα στην περίπτωση των μολδαβικών ή γεωργιανών διαβατηρίων έναντι των ρωσικών διαβατηρίων.
Πιστεύω ότι η λογική λύση είναι να εφαρμοστεί η ίδια μεταχείριση προς όλες τις βαλκανικές χώρες και, την ίδια στιγμή, ζητώ από την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο να συμπεριληφθεί και η Μολδαβία στην ομάδα των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Victor Boştinaru (S&D). – (RO) Ως βουλευτής του ΕΚ και σοσιαλιστής, επικροτώ την ανακοίνωση του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με το καθεστώς των θεωρήσεων για τις τρεις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Αποτελεί το πρώτο καθοριστικό βήμα προς την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα πρώτο επίτευγμα για τους μελλοντικούς πολίτες της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια. Ωστόσο, εκτιμώ επίσης ότι η απουσία οποιασδήποτε σαφούς προοπτικής με τη μορφή ενός οδικού χάρτη για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο πρέπει να μας προβληματίσει βαθύτατα. Δεν μιλάω μόνο για τη δυσαρέσκεια του κοινού, αλλά κυρίως για τον κίνδυνο όσον αφορά την πολιτική σταθερότητα στις τρεις χώρες. Πάνω από όλα, περιμένω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ακολουθήσουν ένα προβλέψιμο χρονοδιάγραμμα για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να εκτελέσουμε την εντολή για την οποία μας εξέλεξαν: να ενώσουμε την Ευρώπη.
Norica Niculai (ALDE). – (RO) Κυρία Πρόεδρε, ένα λεπτό μου είναι υπεραρκετό για να επικροτήσω μια ιστορική απόφαση τόσο για τα Βαλκάνια όσο και για την Ευρώπη. Θεωρώ ότι η ελεύθερη κυκλοφορία είναι ο δρόμος προς τη δημοκρατία και τη γνώση. Δώσατε σε αυτές τις τρεις χώρες μια ευκαιρία. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, πιστεύω ότι η Ευρώπη είναι επίσης μια Ευρώπη κανονισμών τους οποίους πρέπει να τηρεί ο καθένας από εμάς ως ευρωπαίος πολίτης. Υποβάλατε αυτήν την πρόταση επειδή εκτιμήσατε ότι οι κανόνες και οι προϋποθέσεις που θέσαμε έχουν εκπληρωθεί.
Είμαι της άποψης ότι πρέπει να υποβάλετε μια πρόταση που θα καλύπτει και την Αλβανία και τη Βουλγαρία όταν ικανοποιηθούν οι όροι των ευρωπαϊκών κανονισμών. Στην απόφασή σας, θα διατυπώσετε σίγουρα μια σύσταση για την επιτάχυνση της συγκεκριμένης διαδικασίας. Είμαι μεταξύ αυτών που θεωρούν ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν τίθεται ζήτημα δυσμενούς διάκρισης. Το αντίθετο μάλιστα. Θεωρώ ότι αυτή η διαδικασία θα ενθαρρύνει τις άλλες δύο χώρες να αποδώσουν καλύτερα και να εκπληρώσουν αυτές τις προϋποθέσεις, καθώς μετά την έγκριση αυτής της απόφασης οι άλλες τρεις χώρες απέδειξαν ότι όταν θέλησαν να τύχουν οι πολίτες τους ενός διαφορετικού καθεστώτος ήταν πρόθυμες να κάνουν ό,τι ήταν αναγκαίο.
Antonio Cancian (PPE). – (IT) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρία υπουργέ, κυρίες και κύριοι, οφείλω να πω ότι τάσσομαι υπέρ της ελευθέρωσης και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης η οποία πρέπει να εκτείνεται έως την ολοκλήρωση του μωσαϊκού αυτού των Δυτικών Βαλκανίων, επειδή, όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, χρειαζόμαστε τα Βαλκάνια για τη σταθερότητά μας. Η ολοκλήρωση αυτή είναι επομένως κομβικής σημασίας και πρέπει να πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατό.
Ωστόσο, σε ό, τι αφορά τη μετανάστευση –για την οποίαν μιλήσαμε χθες και η οποία άπτεται θεμάτων ασφάλειας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων– πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί επειδή θεωρώ ότι οι έλεγχοι πρέπει να διενεργούνται εξονυχιστικά, και όχι να γίνουν πιο χαλαροί. Τα χρονοδιαγράμματα πρέπει να αντιστοιχούν σε αυτούς τους ελέγχους, οι οποίοι θα πρέπει να επιταχυνθούν αν είναι δυνατόν. Ύστερα, παρατηρώ ότι υφίσταται μια ρωγμή σε αυτήν την περιοχή, για την οποίαν ελάχιστα έχουν ειπωθεί και η ρωγμή αυτή είναι το Κοσσυφοπέδιο. Θα με καταλάβετε απολύτως όταν σας αναφέρω ότι η ρωγμή αυτή καθιστά εξαιρετικά εύκολη την κυκλοφορία πολιτών άλλων χωρών μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου και της Μακεδονίας. Γνωρίζω ότι καταρτίζεται έκθεση που θα μας παράσχει πληροφορίες τις προσεχείς ημέρες, αλλά δώστε μας, σας παρακαλώ, ορισμένες επιπλέον πληροφορίες για το Κοσσυφοπέδιο απόψε.
Emine Bozkurt (S&D). – (NL) Κυρία Πρόεδρε, η κυρία υπουργός το έθεσε πολύ σωστά: η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων είναι απαραίτητη προκειμένου να ενισχυθούν οι δεσμοί με την ΕΕ, να αποσοβηθεί η άνοδος του εθνικισμού και να αποτραπεί η απομόνωση. Πώς όμως είναι δυνατόν κάτι τέτοιο όταν οι προτάσεις απειλούν να απομονώσουν τους μουσουλμάνους της Βοσνίας; Δημιουργείται μια μεγάλη ανισότητα στο εσωτερικό μιας μεμονωμένης χώρας, καθώς οι Σέρβοι και οι Κροάτες της Βοσνίας αποκτούν διαβατήριο. Οι μουσουλμάνοι όμως δεν έχουν καμία γειτονική χώρα να τους χορηγήσει διαβατήριο. Ποιος θα υπερασπιστεί τους μουσουλμάνους της Βοσνίας; Πρόκειται να το κάνει η Επιτροπή; Μήπως το Συμβούλιο; Μπορείτε να μου πείτε με βεβαιότητα αν η Επιτροπή ή το Συμβούλιο διεξήγαγαν συνομιλίες με την Κροατία και τη Σερβία σχετικά με την επιβολή περιορισμών κατά την έκδοση διαβατηρίων, καθώς είναι σαφές ότι οι ενέργειές τους θα προκαλέσουν μεγάλη αναστάτωση;
Nadezhda Nikolova Mikhaylova (PPE). – (BG) Θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Barrot για τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων για τα Δυτικά Βαλκάνια. Ως υπουργός Εξωτερικών όταν καταργήθηκε η υποχρέωση θεώρησης για τη Βουλγαρία, γνωρίζω πόσο μεγάλο συναισθηματικό αντίκτυπο είχε για τους πολίτες μας η κατάργηση των θεωρήσεων και το τέλος της ταπείνωσης. Παράλληλα, όμως, ως βουλευτής του ΕΚ δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω με την κ. Pack και την κ. Bildt ότι η πραγματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προϋποθέτει την παροχή υλικοτεχνικής συνδρομής από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς την κατεύθυνση της εκπλήρωσης των κριτηρίων και όχι της απομάκρυνσης από αυτά, καθώς κάτι τέτοιο έχει αποθαρρυντικές επιπτώσεις στις κοινωνίες και απαλλάσσει τις κυβερνήσεις από τις ευθύνες τους.
Η αλλαγή πρέπει να έρθει ως ανταμοιβή για την προσπάθεια που έχει καταβληθεί, και όχι με τη μορφή των δύο μέτρων και δύο σταθμών. Οι κοινωνίες των Δυτικών Βαλκανίων πρέπει να συνηθίσουν να απαιτούν από τις κυβερνήσεις τους να επιτελούν το έργο τους. Πρέπει να γνωρίζουν ότι το καθεστώς των θεωρήσεων καθυστερεί όχι λόγω του ευρωπαϊκού «κοσκινίσματος», αλλά επειδή οι κυβερνήσεις δεν έκαναν εκείνο που όφειλαν να κάνουν. Αλληλεγγύη πρέπει να παρασχεθεί ως αντάλλαγμα για την ανάληψη ευθύνης. Όταν διακυβεύεται μια θέση αρχής, δεν έχει καμία σημασία η θρησκεία και η εθνικότητα των ατόμων.
Elena Băsescu (PPE). – (RO) Υποστηρίζω την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εμπεριέχει την προσήλωση που επεδείκνυε για χρόνια σχετικά με την κατάργηση των θεωρήσεων για τους πολίτες της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων. Πιστεύω όμως ότι οι πολίτες της Δημοκρατίας της Μολδαβίας θα πρέπει το συντομότερο δυνατό να απολαύουν των ίδιων δικαιωμάτων σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να συνεχίσει να αναπτύσσει την πολιτική των ανοιχτών θυρών προς αυτές τις χώρες, και η κατάργηση των θεωρήσεων είναι ένα σημαντικό βήμα στον δρόμο προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση για αυτούς τους λαούς.
Για να συμπληρώσουν αυτήν την απόφαση, η οποία θα οδηγήσει στην ανάπτυξη διασυνοριακών επιχειρηματικών ευκαιριών και θα επιτρέψει την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο διοργάνωσης πολιτιστικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τα οποία θα προβάλλουν τις ευρωπαϊκές αξίες σε αυτές τις χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, η ενίσχυση των συνοριακής ασφάλειας και η καταπολέμηση του διεθνούς εγκλήματος πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν προτεραιότητα.
Τέλος, θα ήθελα να επιβεβαιώσω εκ νέου ότι η Ρουμανία δεν έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου.
Zoran Thaler (S&D). – (SL) Θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου για την πρόοδο της διαδικασίας ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων τους τελευταίους 18 μήνες. Πρόκειται για μεγάλο επίτευγμα και σας προτρέπω να αναλάβετε ταχεία δράση και να συνεχίσετε με τον ίδιο ρυθμό.
Τις τελευταίες ημέρες λάβαμε αναφορές από το Σαράγεβο, σύμφωνα με τις οποίες η διαδικασία της εκπλήρωσης των απαιτήσεων του οδικού χάρτη επιταχύνεται, παρ’°όλες τις δυσκολίες. Το ίδιο συμβαίνει και σε ευαίσθητους τομείς όπως π.χ. ο αστυνομικός συντονισμός μεταξύ της Μπάνια Λούκα και του Σαράγεβο.
Ζητώ από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να παρακολουθεί αυτήν τη διαδικασία σε συνεχή βάση και να ανταποκριθεί σε αυτήν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να μπορέσει να ασκεί επιρροή σε οποιαδήποτε πολιτική δύναμη της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης που επιδιώκει να σαμποτάρει αυτήν τη διαδικασία. Οι πολίτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης δεν πρέπει να επιτρέπεται να υποφέρουν εξαιτίας της ανευθυνότητας των πολιτικών τους και έχουμε την υποχρέωση να τους βοηθήσουμε εν προκειμένω. Ζητώ από την Επιτροπή να συμπεριλάβει το συντομότερο δυνατό τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη στη ζώνη στην οποία δεν απαιτούνται θεωρήσεις.
Alojz Peterle, εισηγητής. − (SL) Μια επιλεκτική προσέγγιση στο θέμα της άρσης των θεωρήσεων δεν πρόκειται να ενισχύσει τις ευρωπαϊκές προοπτικές καμίας χώρας των Δυτικών Βαλκανίων με διχασμένες κοινότητες, επειδή η επιλεκτικότητα συνεπιφέρει νέους διχασμούς. Επικροτώ κάθε κίνηση που καταπολεμά την επιλεκτικότητα και πιστεύω ακράδαντα ότι η κατάργηση της υποχρέωσης θεώρησης θα συμβάλλει σίγουρα στη βελτίωση της εικόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα μάτια των λαών αυτών των χωρών, που έχουν ανάγκη από ανοικτές πόρτες προς τον κόσμο ύστερα από πολυετείς συγκρούσεις.
Θα ήθελα επίσης να επισημάνω ότι χιλιάδες νέοι που ζουν σε αυτές τις χώρες δεν μπόρεσαν ποτέ να ταξιδέψουν στο εξωτερικό. Η μοναδική τους πηγή γνώσης για την Ευρώπη και τον κόσμο είναι η τηλεόραση. Έχουμε την υποχρέωση να ενισχύσουμε και τις ευρωπαϊκές τους προοπτικές. Συμμερίζομαι τις ανησυχίες για την ασφάλεια, αλλά όσοι φεύγουν από τις χώρες τους με κακόβουλες προθέσεις θα βρουν ούτως ή άλλως τρόπο να παρεισφρήσουν στην ΕΕ. Όμως έτσι καταδικάζουμε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που έχουν καλές προθέσεις.
Επομένως, προτρέπω το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αναθεωρήσουν τις θέσεις τους το συντομότερο δυνατόν, να παρακολουθήσουν την πρόοδο αυτών των χωρών και να καταργήσουν την υποχρέωση θεώρησης για τις χώρες που δεν συμπεριλήφθηκαν στην πρώτη ομάδα. Σας ευχαριστώ πολύ.
Φυσικά, ζητώ από τις κυβερνήσεις των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους το συντομότερο δυνατόν, προς το συμφέρον των πολιτών τους και των προοπτικών ένταξής τους στην ΕΕ.
Petru Constantin Luhan (PPE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων είναι σημαντική, καθώς αυτό το μέτρο έχει μεγάλη σημασία για τους απλούς πολίτες της περιοχής και θα δείξει σαφώς τα οφέλη της διαδικασίας της προσέγγισης. Είμαι βέβαιος ότι η υπό όρους συμπερίληψη της Αλβανίας και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στη «λευκή λίστα» θα αποδειχθεί ισχυρό κίνητρο για την εκπλήρωση των λοιπών κριτηρίων αναφοράς του οδικού χάρτη. Στην περίπτωση της χώρας μου, το 2001 μας εστάλη αυτό το ηχηρό μήνυμα και μέσα σε λίγους μήνες καταφέραμε να εκπληρώσουμε όλες τις προϋποθέσεις που εκκρεμούσαν.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να συμπεριληφθεί το συντομότερο δυνατόν η Αλβανία και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη στη λευκή λίστα Σένγκεν, και η Επιτροπή πρέπει να παράσχει κάθε απαραίτητη τεχνική βοήθεια στις αρχές των δύο αυτών χωρών προκειμένου να εκπληρώσουν τις αναγκαίες προϋποθέσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Cecilia Malmström , Προεδρεύουσα του Συμβουλίου. – (SV) Κυρία Πρόεδρε, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων είναι απίστευτα σημαντική για τους λαούς των Βαλκανίων. Όπως ακριβώς και εσείς, έχω γνωρίσει πολλούς απογοητευμένους ανθρώπους –ιδίως νέους– που δεν μπορούν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη όπως θα ήθελαν, που δεν μπορούν να επισκεφθούν τους φίλους τους, δεν μπορούν να απολαύσουν τις ελευθερίες που όλοι εμείς έχουμε. Είναι αυτονόητο ότι η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων για αυτούς τους ανθρώπους θα ωφελήσει τους ίδιους, τις χώρες τους, ολόκληρη την περιοχή, καθώς και την ΕΕ.
Γι’°αυτό λοιπόν είμαι ικανοποιημένη που οι προϋποθέσεις έχουν ήδη εκπληρωθεί ώστε να παρασχεθεί αυτή η ευκαιρία στις τρεις προαναφερθείσες χώρες –την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία– στο τέλος του έτους. Είναι λυπηρό που επί του παρόντος δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στην παρούσα πρόταση όλες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, αλλά ας μην έχουμε καμία αμφιβολία για την ισχυρή βούληση της σουηδικής Προεδρίας να ενισχύσει τη διαδικασία της ολοκλήρωσης –και εντέλει τη διαδικασία της διεύρυνσης– στην περιοχή των Βαλκανίων. Όσοι από εσάς με γνωρίζετε ξέρετε πόσο προσηλωμένη είμαι σε αυτό το ζήτημα.
Όμως, για να είναι η προσήλωση αυτή αξιόπιστη και να γίνει πραγματικότητα, πρέπει να επιμείνουμε στην εκπλήρωση των προϋποθέσεων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό τόσο για χάρη των λαών των Δυτικών Βαλκανίων όσο και προς όφελος των πολιτών μας. Οφείλουμε να διασφαλίσουμε την εκπλήρωση των κριτηρίων. Όπως ανέφερε ο κ. Weber, δεν μπορούμε να κάνουμε παραχωρήσεις σε ό, τι αφορά την εξωτερική πολιτική απλά και μόνο για να φαινόμαστε καλοί. Αυτό ισχύει και για την περίπτωση των θεωρήσεων ή της ένταξης.
Γνωρίζω ότι οι πολίτες της Αλβανίας και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης είναι απογοητευμένοι. Μπορώ να τους καταλάβω. Ωστόσο, δεν τους έχουμε ξεχάσει. Θα κάνουμε ό, τι μπορούμε για να τους βοηθήσουμε και να καταστεί εφικτή η ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων, και αυτό αφορά και τους τεχνικούς όρους. Πρέπει να στείλουμε ένα σαφές πολιτικό μήνυμα ότι τους προσφέρεται η ευκαιρία να συμπεριληφθούν στα μέτρα που εξετάζουμε. Αυτό ακριβώς κάνουμε σήμερα. Ωστόσο, εναπόκειται στις αρχές και στους πολιτικούς αυτών των χωρών να ολοκληρώσουν την εργασία.
Δεν νομίζω ότι μια χρονική απόκλιση μεταξύ της άρσης των θεωρήσεων για τις τρεις πρώτες χώρες και της άρσης των θεωρήσεων για την Αλβανία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη θα προκαλέσει αστάθεια. Αντίθετα, αυτό δείχνει ότι η ΕΕ τηρεί τον λόγο της και ότι αν οι εν λόγω χώρες κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο τότε θα τηρήσουμε τις υποσχέσεις μας. Πρέπει να τις στηρίξουμε και να τις βοηθήσουμε. Νομίζω ότι αυτές οι χώρες θα μπορέσουν να λάβουν θετική έκθεση από την Επιτροπή το 2010. Το ίδιο πιστεύει και ο Επίτροπος Barrot.
Σε ό, τι αφορά το Κοσσυφοπέδιο, οι συζητήσεις σχετικά με το καθεστώς των θεωρήσεων είχαν ξεκινήσει όταν ακόμη το Κοσσυφοπέδιο ανήκε στη Σερβία, αλλά εργαζόμαστε για την εξεύρεση μιας λύσης. Ελπίζω ότι η Επιτροπή θα υποδείξει στην έκθεσή της την κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να κινηθούμε, ούτως ώστε μακροπρόθεσμα να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων και για τους πολίτες του Κοσσυφοπεδίου.
Η προτεινόμενη ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία είναι ένα πολύ σημαντικό πρώτο βήμα. Ελπίζω να μας βοηθήσετε να το κάνουμε. Ελπίζω επίσης ότι πολύ σύντομα θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε και να κάνουμε το επόμενο βήμα για την υπόλοιπη περιοχή.
Jacques Barrot, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (FR) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα αρχικά να αναφέρω ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι πρωτοφανές. Είναι η πρώτη φορά που έχουμε μια πραγματική περιφερειακή προσέγγιση. Θα προσέθετα ότι η μέθοδος του συγκεκριμένου οδικού χάρτη στηρίζεται σε πολύ αντικειμενικά, πολύ συγκεκριμένα κριτήρια, κάτι που ενθαρρύνει αυτά τα μελλοντικά κράτη μέλη να συνειδητοποιήσουν πραγματικά ότι έχουμε μια Ευρώπη κανόνων, μια Ευρώπη αξιών. Θα ήθελα να τονίσω αυτό το σημείο. Δεν σας εκπλήσσει που η Επιτροπή είναι ιδιαίτερα προσεκτική σε ό,τι συμβάλλει στην καταπολέμηση της εμπορίας των ανθρώπων και της διαφθοράς. Είναι σημαντική αυτή η πτυχή, η Ευρώπη των αξιών. Πρέπει να το λαμβάνουμε ιδιαιτέρως υπόψη αυτό.
Δεν γνωρίζω αν ορισμένοι από εσάς με καταλάβατε καλά: Είπα ξεκάθαρα ότι, εντός του 2010, ελπίζουμε να υποβάλουμε προτάσεις για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και την Αλβανία. Υπάρχει, επομένως, μια διαδικασία σε εξέλιξη που δεν αποσκοπεί να κάνει διακρίσεις σε βάρος κανενός. Απλά επιθυμούμε τα αντικειμενικά κριτήρια του οδικού χάρτη να τηρούνται ολοένα και περισσότερο.
Είναι αλήθεια ότι, στην περίπτωση της Αλβανίας, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης στον τομέα της έκδοσης βιομετρικών διαβατηρίων. Επισκέφτηκα αυτοπροσώπως την Αλβανία για να παρουσιάσω το πρώτο βιομετρικό διαβατήριο σε αυτήν τη χώρα και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ενθάρρυνα όσο περισσότερα μπορούσα την Αλβανία, τους πολιτικούς της ηγέτες, αλλά και τους ηγέτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ώστε να διαπιστώσω ότι έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως τις προσπάθειες που απαιτούνται. Τους βοηθούμε ώστε να θεσπίσουν ληξιαρχικά βιβλία, για παράδειγμα, επειδή όσο πολύ και αν προσπαθεί κάποιος για την έκδοση βιομετρικών διαβατηρίων, αν δεν υπάρχουν ληξιαρχικά βιβλία αυτό δεν είναι δυνατό. Συνεπώς, τους παρέχουμε τεχνική βοήθεια. Είναι σαφές ότι στην προκειμένη περίπτωση, η Αλβανία συγκεκριμένα οφείλει να εφαρμόσει το υφιστάμενο πλαίσιο για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς. Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, πρέπει επίσης να διεξάγονται επαρκείς συνοριακοί έλεγχοι και να αναπτυχθεί στενότερη συνεργασία μεταξύ των αστυνομικών αρχών. Αυτό ακριβώς θέλουμε. Νομίζω ότι έχουμε κάθε λόγο να πιστέψουμε ότι το 2010 και οι δύο χώρες θα συμπεριληφθούν επίσης στην κατάργηση των θεωρήσεων.
Θα ήθελα επίσης να σας πω πολύ απλά ότι για εμάς δεν υφίσταται ζήτημα εθνοτικής ή θρησκευτικής διάκρισης. Παρεμπιπτόντως, στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας υπάρχει σημαντική μουσουλμανική μειονότητα. Δεν υφίσταται θέμα διάκρισης σε βάρος του 25 ή του 30% των μουσουλμάνων Αλβανών στη Μακεδονία. Ως εκ τούτου, θα ήθελα πραγματικά να σας διαβεβαιώσω και να σας πω ότι αυτό είναι μέρος μιας διαδικασίας που έχουμε σχεδιάσει και που το Συμβούλιο την έχει αποδεχθεί με προθυμία.
Θα σας δώσω όμως και μια απάντηση για το Κοσσυφοπέδιο. Τον Μάρτιο του 2009, μια αποστολή εμπειρογνωμόνων που χρηματοδοτήθηκε από την Επιτροπή κατέληξε σε ορισμένα θετικά συμπεράσματα. Είναι αλήθεια ότι η Επιτροπή ενθαρρύνει επίσης τα κράτη μέλη να καθιερώσουν αποτελεσματικές προξενικές αποστολές στην Πρίστινα. Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι θα εκπονήσουμε έκθεση, η οποία θα υποβληθεί σύντομα, σχετικά με την ακριβή κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο. Είναι αρκετά σαφές ότι με αυτήν τη διαδικασία επιθυμούμε να προσφέρουμε αυτήν την ευρωπαϊκή προοπτική σε όλες τις βαλκανικές χώρες, και σκεφτόμαστε ιδιαιτέρως τη νέα γενιά. Ορισμένοι από εσάς δώσατε ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι οι μετακινήσεις και οι πολύ ευκολότερες ανταλλαγές με τα άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι φυσικά πολύ επωφελείς. Κυρίες και κύριοι, για αυτόν ακριβώς τον λόγο, και το επαναλαμβάνω για άλλη μια φορά, θα οικοδομήσουμε μια Ευρώπη κανονισμών και αξιών που θα τηρούμε απαρέγκλιτα.
Θα σας πω πολύ απλά ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο, αλλά προφανώς χρειάζεται ακόμη να δούμε μια τελική κίνηση από δύο από τα κράτη. Ελπίζω ότι το 2010 θα μπορέσουν και αυτά να επιτύχουν την κατάργηση των θεωρήσεων.
Αυτό μπορώ να σας πω, να σας διαβεβαιώσω ότι, σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία της Επιτροπής είναι αντικειμενική, διεξάγεται πραγματικά με μεγάλη προσοχή και δεν διαπνέεται επ’°ουδενί από διάθεση διάκρισης οποιαδήποτε μορφής, αλλά από διάθεση συνεργασίας. Έχω δεσμευτεί προσωπικά γι’°αυτό.
Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.
Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 149 του Κανονισμού)
Sebastian Valentin Bodu (PPE), γραπτώς. – (RO) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλούνται να προβούν σύντομα σε ανακοίνωση σχετικά με το άνοιγμα της ζώνης της ΕΕ στους πολίτες της Μακεδονίας, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική στιγμή για περισσότερους από 10 εκατομμύρια κατοίκους της Ευρώπης που χρειάζονταν θεώρηση για να περάσουν τα σύνορα της ΕΕ. Η Μακεδονία τάχθηκε στο πλευρό της Ευρώπης όταν η Ευρώπη την είχε ανάγκη. Ακόμη και η Σερβία αντιλήφθηκε ότι η Ευρώπη επιθυμεί να τη συμπεριλάβει στη διαδικασία αυτή, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να συμφιλιωθεί με το πρόσφατο παρελθόν της. Η Σερβία έχει συνεργαστεί στενά με τους διεθνείς θεσμούς, όπως π.χ. το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, και έχει αναγνωρίσει τα λάθη του παρελθόντος. Έφτασε η στιγμή να επιβραβεύσει η Ευρώπη τις προσπάθειες αυτών των κρατών που συμμορφώθηκαν με τις δημοκρατικές και οικονομικές απαιτήσεις που είναι χαρακτηριστικές για την ΕΕ των 27. Το ταξίδι τους δεν ήταν εύκολο, αλλά οι προσπάθειες που καταβλήθηκαν πρέπει να αναγνωριστούν πλήρως. Η Μακεδονία, η Σερβία και το Μαυροβούνιο επέλεξαν αναμφισβήτητα τον δρόμο προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γι’°αυτό πιστεύω ότι η ΕΕ πρέπει να αποφασίσει υπέρ της κατάργησης της υποχρέωσης θεώρησης που επιβάλλεται στους πολίτες των τριών αυτών χωρών. Οι κυβερνήσεις τους έχουν αποδείξει ότι ασπάζονται τις ίδιες αξίες με εμάς. Συνεπώς, μια θετική απόφαση θα έδινε νέα ώθηση στις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, που είναι τόσο απαραίτητες στη Μακεδονία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο.
Cătălin Sorin Ivan (S&D), γραπτώς. – (RO) Επικροτώ την πρωτοβουλία της Επιτροπής να καταργήσει το σύστημα θεωρήσεων για πολίτες της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων, ειδικότερα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Τα συγκεκριμένα μέτρα, που αποβλέπουν στην προσέγγιση αυτών των κρατών με την ΕΕ με στόχο την ένταξή τους, θα περιορίσουν σημαντικά το ενδεχόμενο σύρραξης στην περιοχή. Σε ό, τι αφορά τη Ρουμανία, που έχει κοινά σύνορα με τη Σερβία, το μέτρο αυτού του είδους μπορεί να λειτουργήσει μόνο ως περαιτέρω εχέγγυο για φιλικές διασυνοριακές σχέσεις. Το μέτρο αυτό θα συμβάλλει στην ακόμη πιο ελεύθερη κυκλοφορία του ρουμανικού πληθυσμού της Ρουμανίας και της Σερβίας, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα την ανάπτυξη των εμπορικών δεσμών μεταξύ της χώρας μας και της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Είμαι πεπεισμένος ότι η άρση του συστήματος των θεωρήσεων για αυτές τις τρεις προαναφερθείσες χώρες είναι μόνο η αρχή της διαδικασίας, και ότι το μέτρο θα επεκταθεί αργότερα στην Αλβανία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Παρόλο που οι δύο τελευταίες δεν έχουν ακόμη εκπληρώσει τις απαιτήσεις της Επιτροπής, θεωρώ ότι με συντονισμένες προσπάθειες τα αποτελέσματα θα είναι ορατά σε σύντομο διάστημα. Πριν ολοκληρώσω, θα ήθελα να τονίσω ότι η άρση των θεωρήσεων και η ελεύθερη κυκλοφορία για τους πολίτες των Δυτικών Βαλκανίων δεν πρέπει να προκαλεί φόβους, αλλά να εμφυσήσει την πεποίθηση ότι η ζώνη ασφαλείας της ΕΕ επεκτείνεται προς όφελος όλων μας.
Iuliu Winkler (PPE), γραπτώς. – (HU) Η Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται ισχυρότερη μετά από κάθε διεύρυνση, όχι μόνο επειδή έχει δημιουργήσει μια κοινή αγορά για περίπου 500 εκατομμύρια πολίτες, αλλά και επειδή έχει διασφαλίσει τη σταθερότητα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Τα βαλκανικά κράτη αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρώπης. Η οικονομική κρίση ή η κύρωση της Συνθήκης της Λισαβόνας δεν πρέπει να καθυστερούν τη διαδικασία που θα ολοκληρωθεί με την ένταξη των χωρών αυτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πιστεύω ακράδαντα ότι η επέκταση της διαδικασίας της διεύρυνσης στα Βαλκάνια είναι μια διαδικασία υψίστης σημασίας, την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να στηρίξει προκειμένου να ενισχύσει τον ρόλο της στον κόσμο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διαδικασία κάλυψης του χαμένου εδάφους που ακολουθούν οι βαλκανικές χώρες, σε συνδυασμό με την επούλωση των πληγών από τον αιματηρό πόλεμο στα τέλη του 20ού αιώνα, αποτελούν εγγύηση για την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ευμάρεια της περιοχής. Η κατάργηση της υποχρέωσης θεώρησης για τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι ένα γεγονός ζωτικής σημασίας για αυτές τις χώρες στο πλαίσιο της διαδικασίας κάλυψης του χαμένου εδάφους, αντικατοπτρίζοντας ταυτόχρονα την ευθύνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή.
Η διαδικασία αυτή πρέπει να συνεχιστεί αποφασιστικά. Θα επιτρέψει στη συνέχεια στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Αλβανία, και –την κατάλληλη στιγμή– στο Κοσσυφοπέδιο να ωφεληθούν το συντομότερο δυνατόν, αφού εκπληρώσουν τις σχετικές προϋποθέσεις, από τη δυνατότητα ταξιδιών χωρίς θεωρήσεις. Υποστηρίζω ανεπιφύλακτα την άποψη των ευρωπαίων πολιτικών που πιστεύουν ότι η κατάπνιξη των φιλοδοξιών των βαλκανικών χωρών για ένταξη στην ΕΕ θα είχε απρόβλεπτες, επιζήμιες συνέπειες.