Volledig verslag van de vergaderingen

Donderdag 22 oktober 2009 - Straatsburg

12.3. Sri Lanka

  De Voorzitter. – Aan de orde is het debat over zes ontwerpresoluties over Sri Lanka.

  Geoffrey Van Orden, auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, de bevolking van Sri Lanka – de Singalezen en in het bijzonder de Tamils – hebben de laatste dertig jaar enorm geleden onder een meedogenloze terreurcampagne van de LTTE (Bevrijdingstijgers van Tamil Eelam). Nu de LTTE militair zijn verslagen, hebben de regering en het volk van Sri Lanka ons medeleven en begrip nodig en, bovenal, onze bijstand in hun pogingen hun land weer in de richting van herstel en voorspoed te stuwen en een heropleving van het terrorisme te voorkomen.

Er zijn er, onder wie LTTE-aanhangers, die het volk van Sri Lanka nog een slag willen toebrengen door de preferentiële SAP+-overeenkomsten met de EU te ondermijnen. Ik hoop dat de Commissie begrijpt dat handel – en niet hulp – de beste vooruitzichten biedt op economisch herstel. De Srilankaanse autoriteiten moeten zelf de zorgen wegnemen die door vrienden in de internationale gemeenschap zijn geuit, zodat er geen excuus is om de SAP+-status in gevaar te brengen.

De eerste prioriteit is natuurlijk om te zorgen voor de herhuisvesting van de duizenden Tamil-burgers die door het conflict in het nauw werden gedreven en nu onder erbarmelijke omstandigheden in kampen vastzitten. Dit proces dient dringend zijn beslag te krijgen en de internationale gemeenschap moet worden verzocht hulp te bieden.

  Proinsias De Rossa, auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik steun deze resolutie, hoewel ik vind dat ze niet kritisch genoeg is ten aanzien van de Srilankaanse regering. Eerder dit jaar waren we getuige van een afschrikwekkende militaire aanval op het gebied dat werd gecontroleerd door de Tamiltijgers, waarbij geen enkele zorg werd getoond om de levens of het welzijn van burgers die in mijn optiek door alle partijen als pionnen worden gebruikt, met 90 000 doden als gevolg. De wereld sloeg dit machteloos en met afgrijzen gade, maar nu nog zijn er meer dan een kwart miljoen Srilankaanse burgers geïnterneerd, zonder medische voorzieningen, schoon water, sanitair of woonruimte.

De resolutie van vandaag is een relatief milde oproep aan de Srilankaanse autoriteiten om de rechten van hun burgers te respecteren. Ik meen dat als er niet snel merkbare vooruitgang wordt geboekt bij de inwilliging van de oproepen in de resolutie, de Europese Unie economische en politieke druk moet uitoefenen op het bewind in Sri Lanka.

Sri Lanka is voor zijn economische herstel afhankelijk van directe buitenlandse investeringen en van economische steun van de EU. Wij moeten dit drukmiddel gebruiken in het belang van de volkeren van Sri Lanka, waaronder het Tamil-volk.

  Thomas Mann, auteur. − (DE) Mijnheer de Voorzitter, ik heb twee minuten. De 25 jaar durende burgeroorlog in Sri Lanka lijkt beëindigd te zijn. In mei veroverden regeringstroepen de door de LTTE gecontroleerde gebieden in het noorden. Hopelijk zal een nieuw begin vrede brengen, en daarmee ook vrijheid.

De mensen lijden niet alleen onder de gevolgen van de burgeroorlog, maar ook onder de gevolgen van de tsunami en andere natuurrampen. De EU heeft de buitenlandse handel geïntensifieerd en kent het land ruimere tariefpreferenties toe dan enig ander land in Zuid-Azië. Internationale hulp houdt voor de politieke machten in Sri Lanka ook de plicht in om de mensenrechten in te voeren. In overvolle kampen worden 250 000 mensen vastgehouden met een gebrekkige drinkwater- en geneesmiddelenvoorziening. De hulporganisaties worden niet toegelaten. Het zou in het eigen belang van de regering moeten zijn om zo snel mogelijk de terugkeer van deze mensen naar hun eigen dorpen te organiseren. De Fractie van de Europese Volkspartij (Christen-democraten) pleit ervoor dat het Internationale Rode Kruis hierbij een sleutelrol krijgt.

Een ander gebied waar veranderingen noodzakelijk zijn, is de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Er moet een einde komen aan de ontvoeringen en arrestaties van journalisten. Kritische artikelen mogen niet meer leiden tot gevangenisstraf. Als lid van de Delegatie voor de betrekkingen met Zuid-Azië heb ik Sri Lanka meerdere malen kunnen bezoeken. Ik ben van mening dat een nieuw begin voor Sri Lanka kans van slagen heeft, als de leiders van de Tamils er op een constructieve manier bij worden betrokken. Dit betekent echter ook dat zij iedere vorm van terrorisme en geweld moeten afzweren en moeten meewerken aan een strategie om de mensenrechten in te voeren. Voor de burgers van Sri Lanka hoop ik dat een uitspraak die ik keer op keer heb gehoord, namelijk “war is an institution”, eindelijk tot het verleden zal behoren.

(Applaus)

  Joe Higgins, auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, het beleid van de regering van president Rajapaksa is uitgemond in een nachtmerrie voor zowel de Singalezen als de Tamils in Sri Lanka, met grootschalige onderdrukking door de Srilankaanse staat van personen en groepen die zich tegen zijn chauvinistische politiek verzetten.

Na de nederlaag van de Tamiltijgers gaat de nachtmerrie door voor de Tamil-bevolking, vooral in het noorden van Sri Lanka, waar 300 000 mensen – onder wie 31 000 kinderen – gevangen worden gehouden in kampen waar ziekten en ondervoeding wijdverbreid zijn.

Nu dreigt er alweer iets gruwelijks, getuige berichten dat de regering van Rajapaksa van plan is Singalezen in het oosten en noorden van Sri Lanka te huisvesten – met andere woorden, gebieden te koloniseren waar Tamil-sprekenden in de meerderheid zijn. Dat zou een recept zijn voor etnische strijd.

De regering van Rajapaksa is in feite een dictatuur met een heel dun democratisch laagje. Ik ben blij met de gelegenheid er mijn afkeuring over uit te spreken, door middel van deze resolutie. Ik heb wel mijn bedenkingen ten aanzien van paragraaf 4, omdat het voornaamste terrorisme in feite van de regering van Rajapaksa is gekomen en tegen het volk gericht was. Hoewel ik als socialist niet geloof dat een guerrilla onder de omstandigheden die in Sri Lanka heersen tot een oplossing zullen leiden, heeft de Tamil-bevolking wel het recht zichzelf te verdedigen tegen militaire onderdrukking.

De beste manier om de Tamil-bevolking te verdedigen is door middel van een verenigde strijd van Tamil- en Singalese arbeiders en armen tegen de huidige regering en haar nieuwe liberale beleid, en door middel van een socialistische transformatie van de Srilankaanse maatschappij, in welk geval de prachtige rijkdommen van dat land zouden kunnen worden gebruikt ten voordele van de gehele bevolking. Ik ben trots op mijn relatie met de Verenigde Socialistische Partij in Sri Lanka, die een zusterpartij is van de Socialistische Partij in Ierland en die op heroïsche wijze de rechten van het Tamil- en het Singalese volk en het recht van de Tamils op zelfbeschikking heeft verdedigd tegen het chauvinisme van de regering.

  Heidi Hautala, auteur. – (FI) Mijnheer de Voorzitter, alles wat mijn collega’s hier hebben verklaard over de huidige situatie in Sri Lanka werd bevestigd toen de Subcommissie mensenrechten onlangs een hoorzitting over deze afschuwelijke situatie organiseerde.

Wij kunnen inderdaad bevestigen dat, in strijd met alle internationale wetgeving, de bewegingsvrijheid van 260 000 Tamils nog steeds wordt beperkt, ook al is het al maanden geleden dat er een eind kwam aan de oorlog. Wij kunnen bevestigen dat de persvrijheid ernstig wordt beperkt. Gisteren zette de organisatie Verslaggevers Zonder Grenzen Sri Lanka op plaats 162 van de 175 landen op de persvrijheidindex.

Wij moeten nu eisen dat de vertegenwoordigers van alle gedelegeerde VN-organen tot de kampen worden toegelaten. In de resolutie wordt het organiseren van lokale verkiezingen genoemd, en wij als Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie zeggen het iets voorzichtiger, en ik hoop dat u dit steunt. Wij willen alleen opmerken dat deze verkiezingen worden georganiseerd.

Wat het handelsbeleid betreft ben ik zeer blij dat de Commissie nu onderzoekt op welke wijze Sri Lanka de verplichtingen van de verschillende mensenrechtenverdragen ten uitvoer legt. Ik verwacht dat de Commissie objectief en onpartijdig te werk gaat en te zijner tijd haar conclusies trekt over de vraag of Sri Lanka de voorkeursbehandeling krachtens SAP+ eigenlijk wel heeft verdiend.

  Bernd Posselt, namens de PPE-Fractie. – (DE) Mijnheer de Voorzitter, overwinnaars moeten genereus zijn en ik ben van oordeel dat velen in Sri Lanka dit nog niet hebben erkend. Het gaat erom een oplossing te vinden voor de oorzaak van het nationale conflict dat zo vreselijk is geëscaleerd. We moeten eenvoudigweg erkennen dat er geen uitgewerkt plan is om de legitieme rechten van de Tamils zeker te stellen. Beide zijden moeten elkaar tegemoetkomen om een politieke oplossing te vinden.

Het geweld is terecht bestreden, de geweldplegers zijn overwonnen en aan geweld valt niets goed te praten. De oorzaken van het geweld overwinnen is de eigenlijke opdracht. Het is gemakkelijker om een oorlog te beëindigen dan om de vrede vorm te geven. Dat zien we momenteel in Bosnië, waar lang na het einde van de oorlog nog steeds geen duurzame vredesoplossing is gevonden.

Ik maak mij grote zorgen om de stabiliteit van Sri Lanka, aangezien dit minderhedenprobleem al eeuwenlang bestaat en verergerd is door de koloniale periode, en daarom moeten we er alles aan doen om tussen de beide zijden te bemiddelen en beide zijden tot elkaar te brengen.

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, namens de S&D-Fractie. – (PL) Mijnheer de Voorzitter, na de overwinning van de regering op de Tamiltijgers in mei van dit jaar, leek het alsof er na vele jaren eindelijk een einde zou komen aan de burgeroorlog in Sri Lanka. Helaas kampt het land in werkelijkheid nog met tal van problemen waarvoor geen oplossing bestaat.

De regering houdt om politieke redenen meer dan 250 000 personen vast in kampen waartoe zelfs humanitaire organisaties de toegang wordt ontzegd. De media worden onderdrukt. In september van dit jaar heeft het Hooggerechtshof in Colombo een journalist tot een gevangenisstraf van twintig jaar veroordeeld, hetgeen door het EU-voorzitterschap als een bedreiging voor de vrijheid van meningsuiting werd beschouwd en daarom in krachtige termen werd veroordeeld.

Een belangrijke hinderpaal voor de ontwikkeling van het land zijn de antipersoneelsmijnen die een bedreiging vormen voor het leven en de gezondheid van de bevolking. Sri Lanka is nog steeds geen partij bij het Verdrag van Ottawa over antipersoneelsmijnen. De ondertekening van dit document zou ongetwijfeld bijdragen tot de oplossing van dit probleem en zou het land tegelijkertijd in staat stellen om steun aan te vragen voor de slachtoffers van landmijnen. Dit zou tevens de mijnopruimingscampagne bespoedigen die in 2003 is opgestart, maar tot dusver nauwelijks resultaat heeft opgeleverd.

De inwoners van Sri Lanka verdienen een echte democratie en een waardig leven.

  Karima Delli , namens de Verts/ALE-Fractie. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, al maandenlang stopt de regering van Sri Lanka de situatie van de Tamil-burgerbevolking in de doofpot, waardoor die buiten het bereik van buitenlandse media en humanitaire organisaties blijft. Sinds maart 2009 houdt Colombo bijna alle burgers gevangen die waren gevlucht voor de schermutselingen tussen het leger en de Tamiltijgers, hetgeen volledig in strijd is met het internationaal recht en de mensenrechten.

In juli van dit jaar hield de regering van Sri Lanka ruim 280 000 personen vast in dertig door het leger bewaakte kampen in het noordoosten van het eiland. De vluchtelingen mogen het kamp alleen verlaten om spoedeisende medische zorg te krijgen, veelal vergezeld van een militaire escorte. In sommige kampen sterven elke week meer dan duizend mensen, voornamelijk aan dysenterie. De leefomstandigheden zijn erbarmelijk. President Rajapaksa liet vorige week weten dat slechts 100 000 Tamil-vluchtelingen zouden worden vrijgelaten.

Gezien de omvang van de tragedie moet de Europese Unie de druk op de regering van Sri Lanka opvoeren om te zorgen voor onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van alle burgers, toegang tot de kampen voor journalisten en snelle levering van hulpgoederen.

  Charles Tannock (ECR). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, als afgevaardigde uit Londen, een stad die de afgelopen veertig jaar herhaaldelijk het doelwit is geweest van terroristen, heb ik veel sympathie voor de Srilankanen, ongeacht hun etnische afkomst. De meedogenloze terreurcampagne van de Tamiltijgers heeft een verwoestende invloed gehad op de ontwikkeling van dat prachtige land.

President Rajapaksa kwam op democratische wijze aan de macht, vastbesloten om de LTTE te verslaan, en iedereen die terrorisme veracht, zou hem met zijn succes moeten feliciteren. De regering heeft nu de taak om de samenleving na het conflict opnieuw op te bouwen, met vrijheid, rechtvaardigheid en gelijkheid voor alle Srilankanen. De repatriëring van de ontheemden en de berechting van oorlogsmisdadigers moet nu een topprioriteit zijn voor de regering.

Hoewel ik toegeef dat president Rajapaksa wat internationale goodwill kan hebben verloren door sommige van zijn noodmaatregelen in de onmiddellijke nasleep van het conflict, ben ik ervan overtuigd dat het beste vooruitgang kan worden geboekt door de ontwikkeling van een veilig en welwarend Sri Lanka te waarborgen en zijn democratisch gekozen leider en regering te steunen. De EU moet de SAP+-handelsovereenkomsten handhaven, aangezien het intrekken daarvan direct tot het verlies van een miljoen banen zou leiden en indirect een economische weerslag zou hebben op 2,5 miljoen onschuldige Srilankaanse burgers.

  Seán Kelly (PPE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, als Iers lid van het Europees Parlement ben ik zeer verheugd dat mijn collega’s uit Ierland, Joe Higgins en Proinsias De Rossa hun punten van zorg over Sri Lanka en Iran hebben geschetst, en ik schaar mij aan hun zijde. Het is passend dat Ierland zich zorgen maakt om deze kwesties, omdat het vele jaren getuige is geweest van discriminatie en verlies van levens in Noord-Ierland. Niettemin bieden uiteindelijk alleen diplomatie en discussie een oplossing. Daarom hoop ik dat wanneer het Verdrag van Lissabon van kracht is, de nieuwe bevoegdheden en de nieuwe status die de voorzitter en hoge vertegenwoordiger hebben, zullen worden gebruikt om hopelijk wat gezond verstand en deugdelijk inzicht naar deze oorden te brengen, zodat zij zich beter gaan gedragen en zich tot diplomatie en democratie bekennen.

  Eija-Riitta Korhola (PPE). – (FI) Mijnheer de Voorzitter, wij hebben de situatie in Sri Lanka bij verschillende gelegenheden gevolgd en becommentarieerd en soms bijna de hoop opgegeven op het vinden van een oplossing. Het conflict, dat 25 jaar heeft geduurd, is dit jaar echter geëindigd in een nederlaag van de Tamiltijgers. Dit langdurige conflict heeft veel dodelijke slachtoffers geëist en gezorgd voor vluchtelingen in het land en problemen op het gebied van de economie en de ontwikkeling van de rechtsstaat. Nu is het land een hoopvolle, maar kritische fase ingegaan.

Hier is de zorg geuit over de netelige situatie van degenen die in kampen leven. Zoals wij in de resolutie zeggen, hopen wij dat de autoriteiten snel internationale steun aanvaarden en de kampen openstellen voor humanitaire hulp en personeel dat gespecialiseerd is in conflictbeheersing. Tegelijkertijd hebben wij ook de verbintenis van de internationale gemeenschap nodig om actie te ondernemen voor duurzame vrede op dat mooie eiland. De hulp moet beslist ook bestaan uit aanvullende bedragen van de Commissie voor het opruimen van mijnen.

  Raül Romeva i Rueda (Verts/ALE). - (ES) Mijnheer de Voorzitter, ik wilde graag het woord om, in de eerste plaats, te benadrukken wat mevrouw Hautala ook al heeft gezegd: we moeten rekening houden met de rol die niet alleen het Rode Kruis, maar ook de Verenigde Naties in dit proces vervullen en moeten vervullen.

Ook wilde ik graag reageren op wat de heer Van Orden heeft gezegd, omdat ik het totaal ongepast vind dat wij die proberen een duidelijk instrument als het systeem van gunstige handelsvoorwaarden (SAP+) te gebruiken, sympathisanten of aanhangers van de Tamiltijgers worden genoemd. Dat is niet waar!

Wij weten dat er op dit moment een onderzoek wordt uitgevoerd om precies vast te stellen of de autoriteiten van Sri Lanka doen wat zij moeten doen om mensenrechtenwetgeving op te nemen in hun nationale wetgeving.

Indien dat niet zo is, is het volstrekt normaal en noodzakelijk om te eisen het SAP+-systeem niet te vernieuwen. Ik vind het dan ook volledig ongepast om te stellen dat dit verzoek gelijk staat aan steun voor de Tamil Tijgers.

  Leonard Orban, lid van de Commissie. – (RO) De Europese Commissie is de situatie in Sri Lanka op de voet blijven volgen en is een toepasselijke dialoog met de overheid van dit land gestart, die gericht is op het vormen van een basis voor nieuwe betrekkingen waarbij beide partijen zich inspannen om samen te werken aan het oplossen van de belangrijkste kwesties die voor problemen zorgen.

We maken ons ernstig zorgen over de kritieke humanitaire situatie in de kampen waar ontheemde personen intern worden vastgehouden. Het willekeurig vasthouden van deze mensen in Sri Lanka komt neer op een schaamteloze schending van de normen van het internationale recht. We moeten er nu dringend voor zorgen dat al die mensen die in kampen verblijven, kunnen genieten van bewegingsvrijheid en dat humanitaire organisaties volledige toegang tot deze kampen krijgen, zodat zij humanitaire hulp en bescherming kunnen bieden en informatie kunnen vastleggen.

Bovendien maakt de Commissie zich voortdurend zorgen over de mensenrechtensituatie in Sri Lanka, dit op basis van informatie over onrechtmatige executies, ontvoeringen en ernstige intimidatie van de media. Zolang de ontevredenheid van de Tamils wordt genegeerd en er een sfeer van straffeloosheid heerst, zullen er obstakels blijven bestaan voor verzoening op het eiland. De Europese Commissie is sterk van mening dat de partijen verantwoordelijkheid voor hun eigen daden moeten nemen om het verzoeningsproces te laten slagen.

Onlangs heeft de Europese Commissie een diepgaand onderzoek naar de mensenrechtensituatie in Sri Lanka afgerond. Het doel van deze missie was met name om te onderzoeken of het land voldeed aan de gemaakte beloftes toen het begunstigde werd van de speciale regeling voor het stimuleren van duurzame ontwikkeling en goed bestuur, SAP+, zoals afgesproken door de Europese Unie, en de beloftes om zich te houden aan internationale bepalingen op het gebied van mensenrechten.

Als gevolg van het onderzoek zijn er ernstige tekortkomingen gemeld met betrekking tot de drie verdragen voor mensenrechten die de Verenigde Naties heeft opgesteld: het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, het Verdrag tegen foltering en het Verdrag inzake de rechten van het kind. Hiermee wordt benadrukt dat Sri Lanka deze verdragen momenteel niet handhaaft.

Deze situatie zal waarschijnlijk het verlenen van aanvullende handelsvoordelen als onderdeel van SAP+ onvermijdelijk in gevaar blijven brengen, aangezien alle begunstigden van de regeling moeten voldoen aan de voorwaarde dat deze drie verdragen zijn geratificeerd en effectief worden gehandhaafd.

Dank u.

  De Voorzitter. – Het debat is gesloten.

We gaan nu over tot de stemming.