Pełne sprawozdanie z obrad

Czwartek, 21 stycznia 2010 r. - Strasburg

3.2. Łamanie praw człowieka w Chinach, w szczególności w przypadku Liu Xiaobo

  Przewodniczący. - Kolejnym punktem porządku obrad jest debata na temat siedmiu projektów rezolucji w sprawie łamania praw człowieka w Chinach, w szczególności w przypadku Liu Xiaobo⁽¹⁾.

  Renate Weber, autor. – Panie przewodniczący! W ostatnim miesiącu Liu Xiaobo, bardzo znany pisarz i aktywista polityczny, został skazany na jedenaście lat więzienia za „działalność wywrotową na szkodę państwa”. Został aresztowany ponad rok temu jako sygnatariusz Karty 08, którą podpisało ponad dziesięć tysięcy zwykłych obywateli chińskich domagających się najnormalniejszych rzeczy w demokratycznym społeczeństwie: prawa do wolności wypowiedzi, wolnych wyborów i praworządności.

Prześladowanie Liu Xiaobo, tylko w związku z jego pokojowymi inicjatywami, oraz szykany sądowe, których doświadczył, są niewątpliwie niezgodne z międzynarodowymi uznanymi normami praw człowieka i podstawowych wolności. Powinniśmy zatem zdecydowanie domagać się bezwarunkowego i natychmiastowego zwolnienia Liu Xiaobo.

W ciągu ostatnich kilku lat stosunki między Unią Europejską a Chinami koncentrowały się głównie na wymiarze gospodarczym, które przysłoniły demokratyczną przeszłość kraju i przypadki poważnego naruszania praw człowieka, które zdarzały się w Chinach systematycznie.

Kilka dni temu, po raz pierwszy, funkcjonariusz policji przyznał, że słynny prawnik specjalizujący się w prawach człowieka, nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla w 2008 roku, Gao Zhisheng, zaginął po roku od umieszczenia go w areszcie przez władze chińskie. Wielu ludzi obawia się, że nie żyje. Kilka tygodni temu chiński rząd zlekceważył apel UE o odstąpienie od egzekucji obywatela brytyjskiego.

Szczególnym niepokojem napawa fakt, że władze chińskie ignorują swoje międzynarodowe zobowiązania w dziedzinie praw człowieka. Słusznie można zastanawiać się, dlaczego w tych okolicznościach Chiny przedstawiły swoją kandydaturę do Rady Praw Człowieka ONZ – czy chodziło po prostu o legitymizację sposobu, w jaki znosi prawa człowieka?

W kwietniu 2009 roku chiński rząd wydał krajowy plan praw człowieka, szczegółowy dokument, który wydaje się być niczym więcej jak kawałkiem papieru. Nie może być wątpliwości. Obecna Izba, Parlament Europejski, ma obowiązek dogłębnie ocenić wyniki dialogu między UE a Chinami w obszarze praw człowieka.

  Tunne Kelam, autor. – Panie przewodniczący! Chiny osiągnęły imponujący postęp gospodarczy. Częściowo został on jednak osiągnięty przy pomocy metod, które są rażąco sprzeczne z powszechnie akceptowalnymi normami ludzkimi. Nadzieje, że takie wydarzenia jak Igrzyska Olimpijskie skłonią władze chińskie do okazywania większego poszanowania dla norm demokratycznych, okazały się płonne. Przeciwnie, akty represji nasiliły się i musimy wyciągnąć wnioski z tego faktu.

Dzisiaj Parlament Europejski wyraża obawę o los wybitnego aktywisty na rzecz praw człowieka i uczonego, Liu Xiaobo, sygnatariusza Karty 08, w której domagano się reformy konstytucyjnej oraz ochrony praw człowieka. Karta została odważnie podpisana przez ponad dziesięć tysięcy obywateli chińskich. W zeszłym miesiącu Liu Xiaobo został skazany na jedenaście lat więzienia. Dzisiaj zwracamy się o jego natychmiastowe i bezwarunkowe zwolnienie. Wyrażamy naszą solidarność z obywatelami chińskimi podejmującymi pokojowe działania na rzecz reform demokratycznych i ochrony praw człowieka, do czego rząd chiński sam się zobowiązał.

  Véronique De Keyser, autor. – (FR) Panie przewodniczący! Rezolucje przyjmowane w trybie pilnym są zawsze trudnym zadaniem, ponieważ znacznie częściej odzwierciedlają polityczną bezsilność niż nadzwyczajną sytuację humanitarną. Strategia naming and shaming, którą stosujemy co miesiąc, jest ostatecznością. Wyraźnie oznacza, że wszystkie inne możliwości dialogu lub wywoływania nacisku okazały się nieskuteczne oraz że, pozbawieni możliwości działania, potępiamy.

W przypadku Chin nie jestem pewna, czy rosnąca liczba rezolucji przyjmowanych w trybie pilnym – w marcu 2009 roku, w listopadzie 2009 roku, w styczniu 2010 roku i w marcu 2010 roku wraz z kolejną planowaną rezolucją – jest skuteczna. Nie chodzi o to, że nie doceniam trudności, jakie Chiny mają z dążeniem ku demokracji w okresie transformacji, lecz ponieważ uważam, że ciągłe przyjmowanie ofensywnego stanowiska nie jest złym celem, lecz złą strategią. Są inne bardziej przekonujące narzędzia polityczne.

Byłam pierwszą osobą, która domagała się rezolucji w sprawie Ujgurów i miałam nadzieję, próżną niestety, że w ten sposób będzie można uniknąć kary śmierci. W imieniu naszej grupy chciałabym przekazać moje poparcie dla Liu Xiaobo, niedawno skazanego dysydenta z Tiananmen, którego jedyną winą jest umiłowanie demokracji. Odmawiam jednak stawiania Chin pod pręgierzem co dwa miesiące, po prostu dlatego, że takie działania ich nie ugną. Raczej przeciwnie, ponieważ ten kluczowy partner handlowy, kraj, który jest stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, doświadczającym intensywnego wzrostu i znajdującym się w środku demokratycznych zmian, którego potrzebujemy, aby walczyć ze zmianami klimatu, musi być partnerem, któremu mówi się prawdę, lecz jednocześnie respektuje się jego wysiłki. Właśnie takiego respektu brakuje w rezolucji.

Z tych politycznych względów moja grupa wycofała swój podpis. Aby jednak zapewnić, że nie ma żadnej dwuznaczności w kwestii praw człowieka, która jest dla mnie równie ważna jak dla was, moja grupa polityczna zagłosuje za przyjęciem wszystkich poprawek, które są z nią związane. Jeżeli chodzi o ostateczny wynik głosowania, będzie on zależał od poprawek, które zostaną złożone.

  Marie-Christine Vergiat, autor. – (FR) Panie przewodniczący! Chiny są dużym krajem z bogatą historią i wielkim potencjałem rozwoju. Organizacja Igrzysk Olimpijskich w Pekinie w zeszłym roku nie przyniosła wyników, których niektórzy oczekiwali.

Stosunki, które Unia Europejska jest w stanie utrzymywać z Chinami, mają szczególne znaczenie. Naszym obowiązkiem posłów do PE jest głośne i wyraźne mówienie o tym, co uważamy za istotne, a co – za niedopuszczalne.

Bezsprzecznie sytuacja praw człowieka w Chinach jest niedopuszczalna. Przypadek Liu Xiaobo, uznanego za winnego z powodu domagania się demokratycznych reform w swoim kraju wraz z ponad dziesięcioma tysiącami współobywateli, jest tego przykładem. Ośmielę się powiedzieć, że moim zdaniem umożliwienie takiej mobilizacji w takim kraju jest raczej osiągnięciem, nie zbrodnią.

Musimy domagać się uwolnienia Liu Xiaobo, a także wszystkich kobiet i mężczyzn, którzy – jak on – są szykanowani i więzieni za popełnienie jednego przestępstwa, jakim jest obrona praw człowieka, a w szczególności jednego z najbardziej podstawowych praw, czyli prawa do wolności wypowiedzi.

Jak powiedział jeden z posłów, ostatnio została wykonana egzekucja obywatela brytyjskiego pomimo faktu, że był chory psychicznie. To pierwszy przypadek od ponad pięćdziesięciu lat, kiedy wykonano egzekucję Europejczyka w Chinach. Niewątpliwie wolność wypowiedzi jest lekceważona każdego dnia trochę bardziej, co ostatnio ujawniła nam firma Google, która przecież ma reputację operatora zapewniającego jeśli nie najlepszą, to przynajmniej niezłą ochronę użytkowników Internetu.

Powszechnie wiadomo, że aby prowadzić działalność w Chinach, operatorzy muszą zastosować się do wymogu władz chińskich związanego z zainstalowaniem oprogramowania filtrującego, na co zgodziła się ostatecznie nawet firma Google. Nie możemy akceptować rządu angażującego się w piractwo internetowe i odmawiającego użytkownikom Internetu wolności wypowiedzi.

Instytucje europejskie muszą połączyć siły i podjąć działania w tej sprawie. Chińscy użytkownicy Internetu muszą mieć dostęp do nieocenzurowanych informacji. Unia Europejska ma obowiązek wspierać firmy internetowe, które odmawiają władzom chińskim pomocy w cenzurowaniu Internetu lub, jeszcze gorzej, aresztowaniu obrońców praw człowieka, demokratów, a nawet dziennikarzy, jak w przypadku Liu Xiaobo w kwietniu 2005 roku.

Panie i panowie! Nie mogę zakończyć mojego przemówienia, nie prosząc was o pamięć o zabitych na Placu Tiananmen; setki młodych Chińczyków poniosło śmierć w nocy 3 czerwca 1989 r. To było dwadzieścia lat temu, smutna rocznica, którą powinniśmy mieć zaszczyt obchodzić, składając hołd tym młodym ofiarom. Nie wszystkie wydarzenia z 1989 roku zasługują jednak na taką samą uwagę.

  Charles Tannock, autor. – Panie przewodniczący! Fakt, że wciąż jeszcze w tej Izbie debatujemy nad nadużywaniem praw człowieka w Chinach, jest dowodem na to, że autorytarni przywódcy komunistyczni w Pekinie pozostają zdeterminowani w kwestii pozbycia się każdego dysydenta politycznego.

Fakt ten nie powinien jednak powstrzymywać nas przed poruszaniem tych kwestii w Parlamencie. Uważam, że nie tylko mamy obowiązek to robić, lecz że jesteśmy to winni ofiarom nadużyć praw człowieka w Chinach, takich jak Liu Xiaobo, którym w większości przypadków odebrano głos. Dlatego dziś ponownie zajmujemy się tym tematem.

Istotnie przyznanie Nagrody im. Sacharowa w 2008 roku Hu Jia pokazało światu, jak poważnie posłowie do PE traktują kwestię praw człowieka w Chinach. Traktujemy ją poważnie, ponieważ Chiny naprawdę nas obchodzą. Ich rozmiar i dalekosiężność, siła militarna i gospodarcza zmuszają UE do poszukiwania prób zawiązania strategicznego partnerstwa opierającego się na wzajemnym szacunku i bezpieczeństwie.

Być może nawet nasze stosunki z Chinami będą opierać się również na naszych wspólnych wartościach, takich jak demokracja, prawa człowieka i praworządność: możemy tylko mieć nadzieję. Sądzę, że wszyscy z nas mają mimo wszystko nadzieję doczekać dnia, w którym zobaczymy to w praktyce w Chińskiej Republice Ludowej. Sugerowano, że takie ideały są w jakiś sposób obce Azji. Zawsze wskazuję na demokratyczny Tajwan i ogromne Indie ze stuletnią demokratyczną tradycją, która kwitnie w wolnym społeczeństwie, które zasadniczo zadają kłam pomysłowi, że Chińska Republika Ludowa nie może być demokratyczna.

  Heidi Hautala, autor. – (FI) Panie przewodniczący! To, co jest znaczące w sprawie Liu Xiaobo, to fakt, że dziesięć tysięcy ludzi otwarcie wyraziło swoje poparcie dla niego. Uważam więc, że Parlament Europejski powinien uznać odwagę tych ludzi i nagrodzić ich za to.

Jednocześnie musimy pamiętać, że Chiny obiecały poprawić sytuację praw człowieka. Chiny starały się o członkostwo w Radzie Praw Człowieka, mówiąc, że będzie to zobowiązanie do propagowania i ochrony praw człowieka, które pozwoli utrzymać najwyższe standardy w tym obszarze. Zatem Chiny same podjęły zobowiązanie przed ONZ i do niego chcemy się odnieść.

Omawiana rezolucja dotyczy również dialogu w sprawie praw człowieka między UE a Chinami, i nawet jeżeli chcielibyśmy być optymistami, ciężko dostrzec jakieś korzyści z niego płynące w ostatecznym rozrachunku. Instytucje Unii Europejskiej również muszą rozważyć między sobą, jak można poprawić własne strategie i dać do zrozumienia Chinom, że jej zobowiązania w dziedzinach związanych z prawami człowieka są również naszą sprawą oraz że przyszłość naszej współpracy istotnie od tego zależy.

Na koniec możemy zadawać sobie pytanie, dlaczego polityka Unii Europejskiej względem Chin jest tak niespójna i co możemy zrobić w tej kwestii. Parlament Europejski ze swojej strony niewątpliwie będzie wspierał Komisję we wspólnych wysiłkach zmierzających do stworzenia nowej strategii z Chinami.

  Cristian Dan Preda, w imieniu grupy PPE. – (RO) „Powinniśmy skończyć z praktyką postrzegania słów jako zbrodni”. To zdanie Liu Xiaobo zamieścił w Karcie 08, politycznym manifeście, który ogłosił i który został poparty, jak już powiedziano, przez tysiące Chińczyków. Liu Xiaobo został skazany na jedenaście lat więzienia i zostanie pozbawiony praw politycznych przez kolejne dwa lata za to oświadczenie i za ciągłe popieranie praw człowieka. Uważam, że ta kara jest symptomatyczna dla władz chińskich, które zaostrzają kampanię przeciwko aktywistom w dziedzinie praw człowieka. Kolejnym dowodem na to jest informacja z niedzieli, że Tzu Yong Jun, przywódca ruchu z Placu Tiananmen, również został skazany na dziewięć lat więzienia.

W związku z tym uważam, że należy bezwzględnie włączyć kwestię praw człowieka w porządek przyszłego szczytu między Unią Europejską a Chinami, zgodnie z ust. 9 rezolucji.

Sądzę, tak jak zasugerowała również wcześniej pani poseł Hautala, że dialog nie wystarczy w kwestii praw człowieka. Należy z niej uczynić jeden z punktów spotkań na szczycie, ponieważ dialog nie przyniósł dotychczas żadnych wyników.

  Zigmantas Balčytis, w imieniu grupy S&D. – Panie przewodniczący! Unia Europejska negocjuje obecnie nową umowę ramową z Chinami, która określi dalszą ścieżkę rozwoju stosunków gospodarczych z tym krajem.

Te stosunki są bardzo napięte, lecz nie możemy przymykać oczu na powtarzające się naruszenia i brak poszanowania dla praworządności.

Unia Europejska musi usprawnić dialog w sprawie praw człowieka między UE a Chinami. Ten dialog, rozpoczęty w 2000 roku, okazał się nieskuteczny. UE, a zwłaszcza Wysoki Przedstawiciel, powinni zapewniać skoordynowaną i skuteczną wspólną politykę zagraniczną UE wobec Chin. Poszanowanie praw człowieka musi być podstawą tej polityki.

  Helga Trüpel, w imieniu grupy Verts/ALE. – (DE) Panie przewodniczący! Kiedy Chiny zostały wybrane na gospodarza Igrzysk Olimpijskich, miałam początkowo nadzieję, że po wszystkich obietnicach Chin dotyczących poprawy sytuacji praw człowieka, być może rzeczywiście tak się stanie.

Jednakże w trakcie Igrzysk i po nich musieliśmy niestety stwierdzić, że nie nastąpiła poprawa, a raczej pogorszenie sytuacji praw człowieka. Teraz, po skazaniu Liu Xiaobo, zobaczyliśmy, że policja zakazała nawet imprezy homoseksualnej, co wyraźnie grozi doprowadzeniem do politycznej epoki lodowcowej w Chinach dla dysydentów, obrońców praw człowieka i homoseksualistów.

Z tego powodu domagamy się bezzwłocznego uwolnienia Liu Xiaobo i innych obrońców praw człowieka, a zwłaszcza wzywamy Chiny – jeżeli chcą być uznanym partnerem we wspólnocie międzynarodowej – aby zniosły histeryczne środki cenzorskie i odrzuciły metody monitorowania.

Dotyczy to oczywiście Internetu. Nie możemy akceptować politycznego filtrowania Internetu. Podstawowy element praw podstawowych, takich jak wolność wypowiedzi, musi podlegać ochronie we wszystkich narodach na świecie. Prawa człowieka są uniwersalne i niepodzielne tutaj w Europie, w Stanach Zjednoczonych, w Sudanie czy w Chinach. Chińska Republika Ludowa będzie musiała się z tym pogodzić, jeżeli naprawdę chce odgrywać inną rolę.

Jestem stanowczo przekonania, że jako Europejczycy musimy dać Chinom jasno do zrozumienia w ramach naszych oficjalnych stosunków takich jak szczyty – dokładnie dlatego, że w naszym interesie leży współpraca w obszarach polityki ochrony klimatu, polityki środowiska i uregulowania rynków finansowych – że musi pilnie zmienić swoją politykę w obszarze praw człowieka.

  Lorenzo Fontana, w imieniu grupy EFD. – (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Jednym z najistotniejszych problemów dotyczących praw człowieka w Chinach jest wykorzystywanie przymusowej pracy w Laogai, chińskim obozie koncentracyjnym.

Ta sprawa, która nie tylko jest prawdziwą formą współczesnego niewolnictwa, szczególnie dotyczy europejskiej gospodarki. Pewne jest bowiem, że wiele towarów pochodzących z chińskiego rynku jest produkowanych przez przetrzymywanych w Laogai, co przekłada się oczywiście na obniżanie kosztów, które prowadzi do nieuczciwej konkurencji z towarami europejskimi.

Korzystając również z doświadczenia Stanów Zjednoczonych, które już przyjęły niektóre ustawy zabraniające przywozu chińskich towarów wyprodukowanych w Laogai, Europa może i powinna zrobić wszystko, co możliwe, aby zapobiec wprowadzaniu towarów wyprodukowanych w całości lub częściowo przy wykorzystaniu pracy przymusowej.

Po pierwsze należy przeprowadzić kampanię w celu poprawy świadomości opinii publicznej w tej kwestii; po drugie należy wymagać tych samych parametrów higieny i bezpieczeństwa, jak w przypadku produktów europejskich, w odniesieniu do produktów importowanych do Europy, należy wprowadzić również przepisy o etykietowaniu w celu zapewnienia identyfikowalności towarów.

Ponadto przedsiębiorcy, którzy inwestują w Chinach, powinni zostać zobligowani do stosowania konkretnych zasad dotyczących praw pracowniczych. Wreszcie musimy ustanowić przepisy, a przede wszystkim zapewnić ich przestrzeganie, w sprawie całkowitego zakazu przywozu towarów wyprodukowanych przy użyciu pracy przymusowej.

Jestem przekonany, że to jedyna droga, która rzeczywiście może pomóc Chińczykom w walce o prawa człowieka. Jeżeli to nie pomoże, pozostaniemy wspólnikami tych, którzy chcą pozbawić ludzi wolności.

  Edward McMillan-Scott (NI). - Panie przewodniczący! Mam zaszczyt być wiceprzewodniczącym Parlamentu Europejskiego odpowiedzialnym za demokrację i prawa człowieka. Słusznie rezolucja skupia się na Liu Xiaobo, głównym autorze Karty 08. Angielska wersja Karty jest dostępna na mojej stronie internetowej charter08.eu.

Po mojej ostatniej wizycie w Pekinie w maju 2006 roku wszyscy dysydenci, z którymi miałem kontakt, zostali aresztowani, uwięzieni, a w niektórych przypadkach torturowani; dotyczy to na przykład Hu Jia, który wciąż przebywa w więzieniu i potrzebuje opieki lekarskiej. Zwłaszcza Gao Zhisheng, który rzekomo zaginął po trzech i pół latach spędzonych w więzieniu, areszcie domowym i torturach, które dwukrotnie popychały go do popełnienia samobójstwa. Otwarty list Gao do reżimu w 2005 roku nadał ton Karcie 08. Jego dochodzenie w sprawie prześladowania duchowej grupy buddyjskiej, Falun Gong, doprowadziło do powszechnego poparcia w całych Chinach. Uważam, że władze powinny teraz uwolnić Gao Zhishenga.

Nikt nie powinien mieć wątpliwości, że Parlament Europejski nie zarzuci kwestii reform w Chinach i, oczywiście, w Tybecie.

  Eija-Riitta Korhola (PPE). - (FI) Panie przewodniczący! To niedopuszczalne, aby interesy handlowe przeważały w stosunkach między UE a Chinami, a nacisk na poszanowanie praw człowieka i rozwoju demokracji sprowadzały się mniej więcej do roli pobożnych życzeń.

Z zainteresowaniem śledziłem odwagę właściciela wyszukiwarki internetowej Google i jego plany zakończenia współpracy z władzami chińskimi w związku z filtrowaniem stron internetowych i cenzurą, a nawet plany opuszczenia kraju. Jednocześnie Google ewidentnie wzywa do wolności wypowiedzi chińskich użytkowników Internetu.

Podzielam obawy posłów związane z traktowaniem Liu Xiaobo i innych chińskich więźniów sumienia, mam też nadzieję, że Rada i Komisja poruszą sprawę Xiaobo podczas następnego szczytu między UE a Chinami. Obecnie negocjowane umowy powinny zawierać wyraźną wzmiankę, że przyszły rozwój stosunków handlowych z Chinami będzie ściślej powiązany z dialogiem politycznym i poszanowaniem praw człowieka.

  Gesine Meissner (ALDE). – (DE) Panie przewodniczący! Mówiliśmy o różnych sprawach, dyskutując w jakim kierunku powinny zmierzać rozmowy z Chinami i wywierania na nie nacisku, ponieważ wyraźnie widać, że niewiele jest w stanie zrobić wrażenie na tym kraju. Pani poseł De Keyser powiedziała, że z tego powodu jej grupa wycofała swój podpis. Nie sądzę, aby było to słuszne posunięcie. Skoro UE wpisała prawa człowieka w Karcie praw podstawowych i traktacie lizbońskim, my spośród wszystkich ludzi powinniśmy nadal donosić o naruszaniu podstawowych praw człowieka. Obecnie nie mamy innych możliwości. Jeżeli wymyślimy coś lepszego, znajdzie to tutaj moje bezpośrednie poparcie.

Nie chodzi jednak tylko o Liu Xiaobo, lecz również o Gao Zhishenga, który zniknął i, z informacji, które do nas docierają, rzekomo popełnił samobójstwo. Każdy zdaje sobie sprawę, że prawdopodobnie został zabity w potwornych okolicznościach. To niedopuszczalne. W związku z Igrzyskami Olimpijskimi odkryliśmy, że jeżeli jedziemy do Chin i nawiązujemy tam kontakty, absolutnie nic się nie zmienia w kwestii praw człowieka. Dlatego wszyscy mieli nadzieję, że to zadziała, ale nie zadziałało. Nie powinniśmy zatem ustawać w naszych pilnych apelach.

  Neelie Kroes, komisarz. – Panie przewodniczący! UE jasno wyraziła głębokie zaniepokojenie nieproporcjonalnym wyrokiem skazującym na jedenaście lat więzienia wybitnego obrońcę praw człowieka Liu Xiaobo za jego rolę jako autora Karty 08, projektu demokratycznej i opartej na prawach reformy w Chinach, oraz za publikację kilku esejów na temat kwestii związanych z prawami człowieka w Internecie.

Przywiązujemy ogromne znaczenie do wolności myśli i wypowiedzi: są to kamienie milowe naszego demokratycznego systemu. Wyrok wobec Liu Xiaobo jest całkowicie niezgodny z prawem do wolności wypowiedzi zapisanym w Międzynarodowym pakcie praw obywatelskich i politycznych, którego Chiny są sygnatariuszem. Ponadto jesteśmy również przywiązani do ochrony prawa do jawności orientacji seksualnej i jej manifestowania, o czym wspomniała pani poseł Trüpel.

UE próbowała obserwować proces. Wyrażamy głębokie ubolewanie, że nasi obserwatorzy zostali wydaleni z sali sądowej. Ze szczegółów procesu, które mimo to byliśmy w stanie poznać, jasno wynika, że Liu Xiaobo nie miał możliwości zapewnienia sobie odpowiedniej obrony, a proces nie był sprawiedliwy. UE nadal będzie wzywać rząd chiński do bezwarunkowego uwolnienia Liu Xiaobo oraz zakończenia szykan i przetrzymywania innych sygnatariuszy Karty 2008.

Nasza cała polityka wobec Chin opiera się na konstruktywnym zaangażowaniu w ramach naszego strategicznego partnerstwa. Wielokrotnie w przeszłości pochwalaliśmy Chiny za postępy w dziedzinie praw socjalnych i gospodarczych, a także za ostatnio uruchomiony chiński plan działania w obszarze praw człowieka, lecz, z drugiej strony, występują bardzo poważne obawy dotyczące praw obywatelskich i politycznych, a kilka ostatnich wydarzeń, w tym to, które jest przedmiotem projektu rezolucji szanownych posłów obecnej Izby.

Zaangażowanie UE w kwestię praw człowieka jest wyrażane w trakcie naszych regularnych kontaktów politycznych, a zwłaszcza w trakcie dialogu na temat praw człowieka z władzami chińskimi. Jak państwo wiedzą ostatnie takie spotkanie odbyło się 20 listopada zeszłego roku w Pekinie. Siła naszych stosunków pozwala nam na szczere podejmowanie takich tematów. W zeszłym roku, na 12. szczycie między UE a Chinami w Nanjing, kwestia praw człowieka została podniesiona zarówno w trakcie rozmów, jak i na konferencji prasowej.

Pani poseł Vergiat i pani poseł Korhola poruszyły kwestię ataków internetowych wymierzonych w firmę Google. Komisja uważa, że jest to kolejne bardzo niepokojące zdarzenie dotyczące wolności wypowiedzi w Chinach. Oczywiście dokładnie monitorujemy tę sytuację. Rozumiemy, że obecnie trwają konsultacje między firmą a władzami chińskimi. Zachowamy czujność na wypadek podobnych ataków wymierzonych w przedsiębiorstwa z UE.

Chciałabym zapewnić obecną Izbę, że nadal będziemy poruszać te kwestie, również na najwyższym szczeblu, oraz przypominać Chińskiej Republice Ludowej o międzynarodowych zobowiązaniach w dziedzinie praw człowieka. Będziemy również przypominać o chińskich gwarancjach konstytucyjnych dotyczących wolności wypowiedzi. Wszystkim nam przyświeca cel bardziej otwartych i przejrzystych Chin spełniających międzynarodowe standardy w dziedzinie praw człowieka; będziemy wspólnie pracować nad tymi globalnymi wyzwaniami. Aby osiągnąć wspomniany cel, nadal musimy pracować nad rozwojem naszego strategicznego partnerstwa.

Chciałabym odpowiedzieć na pytanie pani poseł De Keyser. Jeżeli chodzi o egzekucję obywatela brytyjskiego, Akmala Shaikha, Unia Europejska potępiła ją w najmocniejszych słowach. Wyraża też ubolewanie nad faktem, że Chiny nie wysłuchały ponawianych apeli Unii Europejskiej i jednego z jej państw członkowskich o złagodzenie kary śmierci orzeczonej wobec Akmala Shaikha.

  Przewodniczący. – Zamykam debatę.

Głosowanie odbędzie się o godz. 12.00.

Oświadczenia pisemne (art. 149 regulaminu)

  Cătălin Sorin Ivan (S&D), na piśmie. – (RO) Prawo do życia, prawo do swobody wypowiedzi i myśli stanowi fundament integracji europejskiej i naszej wizji świata. Kiedy jeden z naszych partnerów, Chiny, stale naruszają te prawa, mamy obowiązek zareagować. Nie należy jednak stosować modelu shame and blade, oskarżać Chin i ignorować różnic kulturowych i cywilizacyjnych między nami. Omawiana rezolucja w sprawie łamania praw człowieka w Chinach w szczególności w przypadku Liu Xiaobo, jest dowodem uproszczonego podejścia do spraw, z którymi zmierza się chińskie społeczeństwo. Nasze stanowisko z pewnością nie zostało przyjęte w obliczu zasady nienaruszalności praw człowieka leżącej u podstaw rezolucji, pod którą podpisujemy się z całym przekonaniem. W istocie chodziło o sposób, w jaki zostało przekazane. Aby osiągnąć pożądane wyniki, musimy utrzymać atmosferę pozbawioną konfliktu między nami a Chinami. To jedyny sposób, aby przyczynić się do rozwoju Chin w kierunku społeczeństwa głęboko przywiązanego do znaczenia poszanowania praw człowieka.

  Anneli Jäätteenmäki (ALDE), na piśmie. – „Don’t be evil” – nie czyń zła – to dobrze znane motto firmy Google. Krytykowano ją za jej politykę w Chinach prowadzoną przez lata i kwestionującą wspomniane motto. Grupy zajmujące się prawami człowieka oskarżały Google o pomaganie rządowi chińskiemu w represjonowaniu obywateli, zwłaszcza aktywistów w obszarze praw człowieka. Wydaje się, że firma Google będzie czyniła mniej zła w przyszłości. Decyzja o uruchomieniu wyszukiwarki internetowej bez filtrów w Chinach zasługuje na gorące gratulacje. Zapowiadając zmianę w polityce względem Chin, Google ryzykuje utratę zysków z największego rynku internetowego na świecie i potencjalnie porzuca prawie czterysta milionów użytkowników. W tym szczególnym przypadku firma Google dowiodła, że duża międzynarodowa firma naprawdę może trzymać się swojej polityki etycznej. Zważywszy, że założyciele firmy wciąż nią kierują, Google ma szansę odzwierciedlać swoje podstawowe wartości i przekonania w przyszłych działaniach. A jeżeli firma Google nadal będzie dobrze prosperować, będzie to dowód, że nie ma konfliktu między zarabianiem pieniędzy a działaniem w wyważony i ludzki sposób.

  Nuno Melo (PPE), na piśmie. – (PT) W Chinach powtarzały się przypadki łamania praw człowieka, nie możemy zatem odstąpić od potępienia tych zdarzeń. Fakt, że UE jest jednym z głównych partnerów gospodarczych Chin, zwiększa naszą odpowiedzialność za potępienie wszystkich działań, które naruszają prawa każdego obywatela, zwłaszcza tych, którzy bronią wolności wypowiedzi i praw człowieka w tym kraju. Bardzo istotne jest, aby Chińska Republika Ludowa respektowała i poważała swoje zobowiązania poczynione przed Radą Praw Człowieka.

  Alajos Mészáros (PPE), na piśmie. – (SK) Gdy kraj jest największy pod względem geograficznym i najbardziej niezależny pod względem gospodarczym, najtrudniej jest domagać się od niego respektowania praw człowieka. Uważam za niedopuszczalne, że w naszych stosunkach z Chinami Unia Europejska na pierwszym miejscu wciąż stawia interesy gospodarcze. Na prawie każdym spotkaniu na najwyższych szczeblach demokratycznych wszystko, co jesteśmy w stanie zrobić, to nieśmiało przypomnieć o kwestii naruszania praw człowieka w tym kraju. W Europie mamy niestety mnóstwo negatywnych doświadczeń z praktykami reżimów komunistycznych w kwestii łamania praw człowieka. Jestem zatem przekonany, że faktyczna liczba przypadków łamania praw człowieka jest znacznie większa niż można by sądzić z posiadanych przez nas informacji. Z tego powodu istnieje pilna potrzeba, abyśmy byli w stanie skłonić Chiny do respektowania praw człowieka nawet kosztem poświęcenia gospodarczego i politycznego. W przeciwnym razie sytuacja w Chinach może mieć niekorzystny wpływ na rozwój politycznej sytuacji w Azji wraz z późniejszym oddziaływaniem na całą globalną gospodarkę i politykę.

  Wojciech Michał Olejniczak (S&D), na piśmie. – (PL) Głosowałem za rezolucją potępiającą łamanie praw człowieka, ponieważ nie możemy tolerować i godzić się na ich łamanie ani jako ludzie, ani jako obywatele. Postępowanie godzące w ludzi, w ich wolność i określone wiele lat temu prawa jest sprzeczne z fundamentami, na których powstawały zachodnie demokracje. Dialog, który został podjęty między Unią Europejską a Chinami w roku 2000, nie przyniósł spodziewanych efektów. Powinniśmy sobie więc zadać pytanie, czy zrobiliśmy wszystko co mogliśmy zrobić i jeżeli odpowiedź będzie negatywna, zastosować się do zapisów rezolucji dotyczących efektywności współpracy gospodarczej. Niech prawa człowieka staną się podstawą dialogu między Unią a Chinami i niech interes ludzi stanie ponad interesem ekonomicznym.

Aresztowanie i skazanie Liu Xiaobo, działacza pokojowego, obrońcę praw człowieka wzywającego do większej demokratyzacji Chin, jest wyraźnym sygnałem, że nasze dotychczasowe działania nie są efektywne. Dlatego warto podjąć poza rezolucjami kroki, które umożliwią większe poszanowanie tego, o co walczy Liu Xiaobo, tysiące Chińczyków, a także wiele osób na świecie.

Trzydzieści lat temu zostały zapoczątkowane w Chinach reformy, które pokazały światu, że coś się zmienia, że można wykonać pewną pracę na rzecz społeczeństwa. Dzisiaj oczekujemy tego samego. Dzisiaj chcemy mieć za partnera państwo respektujące zasady, które są dla nas fundamentalne.

(1) Patrz protokół