Pełne sprawozdanie z obrad

Środa, 24 lutego 2010 r. - Bruksela

21. Poważna klęska żywiołowa w autonomicznym regionie Madery (debata)

  Przewodniczący. – Kolejnym punktem porządku dziennego jest oświadczenie Komisji w sprawie poważnej klęski żywiołowej w autonomicznym regionie Madery.

  Günther Oettinger, komisarz. – (DE) Panie przewodniczący, szanowni państwo! Komisja jest zaniepokojona i zasmucona strasznymi wydarzeniami na Maderze, zwłaszcza liczbą ofiar. Chciałbym przekazać wyrazy współczucia wszystkim mieszkańcom Madery, którzy ucierpieli z powodu klęski. Komisja składa szczególne wyrazy współczucia rodzinom ofiar.

Wczoraj mój kolega Johannes Hahn, jako właściwy komisarz, miał okazję rozmawiać z prezydentem autonomicznego regionu Madery, panem Jardimem, który powiedział, że sytuacja nadal jest poważna. Regionalne i krajowe służby ratunkowe jednak ją kontrolują. Nie ma potrzeby korzystać w tej chwili ze wsparcia europejskiego mechanizmu ochrony ludności.

Szkody są jednak na tyle poważne, że Madera ma nadzieję na pomoc finansową z Funduszu Solidarności UE. Komisja aktualnie bada wszystkie możliwe sposoby zapewnienia Maderze pomocy finansowej UE. Po straszliwej klęsce pożarowej w 2003 roku byliśmy w stanie udzielić pomocy solidarnościowej w kwocie powyżej 48 milionów euro na rzecz Portugalii. Fundusz Solidarności utworzono w 2002 roku na potrzeby zapewniania pomocy finansowej na szczeblu UE państwom członkowskim dotkniętym poważnymi klęskami żywiołowymi.

Uruchomienie środków z Funduszu Solidarności uwarunkowane jest jednak spełnieniem określonych kryteriów. Najważniejszym warunkiem wstępnym jest złożenie przez rząd Portugalii wniosku o przyznanie pomocy. Chciałbym państwu przypomnieć, że w rozporządzeniu ustanawiającym Fundusz Solidarności przewidziano uruchomienie funduszu w przypadku klęsk na dużą skalę, skutkujących szkodami przewyższającymi próg w wysokości 0,6 % dochodu narodowego brutto państwa dotkniętego klęską. Oznacza to, że wysokość szkód w Portugalii w rozpatrywanym przypadku musiałaby przekroczyć kwotę 958 milionów euro. W wyjątkowych okolicznościach i w przypadku spełnienia określonych kryteriów pomoc może jednak zostać przyznana również przy mniejszych klęskach w wymiarze regionalnym, zwłaszcza gdy dotykają one jeden z regionów najbardziej oddalonych, jakim jest Madera. Z uwagi na fakt, że Komisja nie dysponuje jeszcze wystarczającymi informacjami na temat rozmiaru szkód, za wcześnie jest, aby ocenić, czy spełniono te warunki.

Władze Portugalii powinny dokonać teraz szybko dokładnej oceny szkód, przedkładając w ciągu dziesięciu tygodni wniosek w Komisji. Mój kolega pan Hahn spotka się w najbliższy piątek z portugalskim Ministrem Spraw Wewnętrznych, aby omówić dalsze działania. W dniach 6 i 7 marca pan Hahn odwiedzi Maderę, aby naocznie ocenić szkody. Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej w Komisji Europejskiej udzieli władzom Portugalii wszelkiej koniecznej pomocy w celu przygotowania wniosku.

Chciałbym państwu przypomnieć, że pomoc finansowa z naszego Funduszu Solidarności nie jest wypłacana natychmiastowo. Fundusz to instrument, który ma pomóc państwom członkowskim uporać się z finansowymi konsekwencjami klęsk; funduszu tego nie uruchamia się nagle. Środki na Fundusz Solidarności pochodzą z dodatkowego wkładu państw członkowskich niezależnie od normalnego budżetu. Dlatego wymaga on zatwierdzenia przez Parlament Europejski, czyli państwa zgody, jak również zatwierdzenia przez Radę, w formie poprawki. Cały proces, od czasu złożenia wniosku do chwili wypłacenia pomocy, potrwa kilka miesięcy. Komisja dołoży jednak wszelkich starań, aby skrócić ten proces do minimum.

Fundusze strukturalne nie są dostępne na natychmiastowe środki awaryjne. Można z nich udzielić pewnej pomocy na potrzeby odbudowy długoterminowej. W niedługim czasie Komisja omówi z administracyjnymi władzami Portugalii opcje oraz możliwe rozsądne i konieczne zmiany w programie.

Chciałbym państwa zapewnić, że Komisja dołoży wszelkich starań, aby pomóc obywatelom i władzom Madery stawić czoło tej strasznej klęsce żywiołowej.

  Nuno Teixeira, w imieniu grupy PPE. – (PT) Zabieram dzisiaj głos w tej Izbie, będąc przytłoczony cierpieniem kogoś, kto osobiście doświadczył i był naocznym świadkiem tragedii, która dotknęła Maderę w ostatnią sobotę. Łączę się oczywiście w bólu i żalu z rodzinami 42 ofiar śmiertelnych, o których wiemy w danej chwili, składając wyrazy ubolewania i współczucia w związku z utratą bliskich.

Nie znamy jeszcze prawdziwych rozmiarów tej klęski, gdyż służby poszukiwawcze i ratownicze, które od soboty bez przerwy pracują z ogromnym wysiłkiem, za co składam im pokłon, teraz dopiero zaczynają docierać do najbardziej odseparowanych ludzi. Istnieją obawy, że liczba ofiar może się zwiększyć.

Miejsce klęski to jeden wielki obraz zniszczeń, poważnie uszkodzone drogi dojazdowe, całkowicie zniszczone drogi i mosty oraz sieci wodociągowe i energetyczne. Przesiedlono ponad 600 osób, które straciły domy i dobytek. Gospodarcze i społeczne skutki tej katastrofy uniemożliwiają ludziom powrót do normalnego życia. Trzeba jednak patrzeć w przyszłość. My również musimy okazać solidarność, napawając dotkniętych ludzi nadzieją i wiarą. Trzeba udzielić pomocy, a Unia Europejska i Parlament mają tu do odegrania swoją rolę z uwagi na podstawowe znaczenie w procesie uruchomienia środków z Funduszu Solidarności. Ilekroć wzywa się nas do interwencji, musimy reagować natychmiast, ponieważ nie możemy kazać czekać ludziom, kiedy nas najbardziej potrzebują.

Apeluję zatem do Komisji i jej przewodniczącego – pana Barroso, a w szczególności do Johannesa Hahna, komisarza ds. Polityki Regionalnej. Popieram jego plan rychłej wizyty na Maderze i proszę go, aby zabrał ze sobą przesłanie nadziei na pomoc i wsparcie, gdyż trzeba odbudować to, co natura nam znowu niefortunnie zabrała. Całkowicie ufam, że to uczynimy, gdyż hymn Madery nauczył mnie, iż „obywatele Madery są skromni, stoiccy i dzielni. To ludzie, którzy zaorali ziemię wśród głazów; to bohaterowie pracy na górskim pustkowiu. Dla Madery będą szanować swoją historię poprzez pracę, będą walczyć o szczęście oraz chwałę i zdobywać je”.

  Edite Estrela, w imieniu grupy S&D. – (PT) W imieniu Grupy Postępowego Sojuszy Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim chcę przekazać wyrazy współczucia rodzinom ofiar oraz wyrazić solidarność z ludźmi dotkniętymi tragedią, jaka napotkała autonomiczny region Madery w Portugalii dwudziestego dnia bieżącego miesiąca. Za sprawą ulew, wichur i sztormów turystyczne miasto Funchal jest nie do rozpoznania, a żywioł pozostawił po sobie zniszczenia i śmierć. Poważnie uszkodzona została również infrastruktura publiczna i prywatna oraz środowisko naturalne i dziedzictwo kulturowe. Panie komisarzu! Według wstępnych szacunków szkody wyniosą ponad 1 miliard euro, a zatem mieści się to w kryteriach warunkujących uruchomienie Funduszu Solidarności. Niestety, ale pozostaje żałoba po dziesiątkach ofiar śmiertelnych, wielu rannych i zaginionych, jak również setki bezdomnych. Obraz zniszczeń i cierpienia pokazywano na całym świecie i nikt nie pozostał obojętny. Wyrazy solidarności docierały ze wszystkich zakątków ziemi.

Unia Europejska i Komisja Europejska muszą również dowieść solidarności z tym odległym regionem wyspiarskim, uruchamiając pilnie Fundusz Solidarności w celu ograniczenia poważnych skutków społecznych i gospodarczych, aby pomóc przywrócić normalność na dotkniętych terenach.

Panie komisarzu! Na koniec mam pytanie: ten Parlament zatwierdził już zmiany do Funduszu Solidarnoś. Dlaczego one nie obowiązują? Czemu się ich nie stosuje?

  Marisa Matias, w imieniu grupy GUE/NGL. – (PT) Dzisiejsze posiedzenie plenarne rozpoczęliśmy minutą ciszy. Ta minuta miała dwa przesłania: po pierwsze – solidarność z ofiarami i rodzinami ofiar kataklizmu, który dotknął Maderę, a po drugie – uznanie dla wszystkich służb, które niestrudzenie niosą pomoc tym ofiarom.

Minuta ciszy musi jednak wywołać u nas refleksje i zastanowienie nad tym, co wykracza poza przedmiot naszego dzisiejszego zmartwienia. To, czego doświadczyła Madera to zjawisko, z jakim będziemy mieli coraz częściej do czynienia. Te ekstremalne powracające zjawiska to skutek zmiany klimatu i musimy znaleźć sposób reagowania na nie. Nie jesteśmy w stanie uniknąć klęsk żywiołowych, ale jednocześnie nie możemy tak po prostu dopuścić, aby zawsze tak tragicznie odbijały się one na życiu naszych obywateli. Dlatego musimy zabiegać o politykę w obszarze planowania i rozwoju ukierunkowaną na dobro ogółu. Panie przewodniczący! Na zakończenie chciałabym jednak wspomnieć o tym, co najważniejsze i co nas tu zebrało: Komisja Europejska, Parlament Europejski i europejskie instytucje muszą mieć zdolność do natychmiastowej reakcji na kryzysowe sytuacje. Środki finansowe i wymagana szybkość działania to czynniki warunkujące realizację tego celu.

  Nuno Melo (PPE). – (PT) Tragedia na Maderze to wiele straconych istnień ludzkich, zniszczone mienie i zapłakane oblicze portugalskiej wyspy, która była tak dumna ze swej urody i którą miało okazję zobaczyć tak wielu odwiedzających z całego świata. Sądzę, że nikt, nawet w Portugalii, a w zasadzie tym bardziej w Portugalii, nie mógł być przygotowany na horror, jaki pokazywano w kolejnych doniesieniach telewizyjnych, które oglądaliśmy w naszych domach, horror ludzi zmywanych przez wodę, pozapadane domy, zawalone mosty i cały krajobraz zmieniony za sprawą żywiołu.

Dzisiejsze wypowiedzi dowodzą, że mimo wszystko nie jest to tylko tragedia, która dotknęła region Portugalii. To tragedia, która gwałtownie zaatakowała Unię Europejską, a ta bez zastanowienia winna nieść pomoc w ramach solidarności. Powinna bez żadnych zastrzeżeń pomóc rodzinom ofiar śmiertelnych i ludziom, którzy nagle zostali bez niczego, jak również powinna pomóc w odbudowie środowiska na Maderze, które natura unicestwiła. Panie przewodniczący! Takie jest niewątpliwie przesłanie cytowanego tu dzisiaj hymnu Madery, ale ja wyciągnąłbym również wnioski z hymnu Portugalii, który wysławia „bohaterów morza, szlachetnych ludzi i nieustraszony naród”. To odważni ludzie, którzy już dowiedli w swojej historii, że zawsze wiedzą, jak sobie poradzić w trudnych czasach i stawić czoło takim nieszczęściom.

Tak będzie i teraz, lecz tym razem niewątpliwie cała Unia Europejska okaże swoją solidarność, udzielając pomocy.

  Constanze Angela Krehl (S&D). – (DE) Panie przewodniczący! Powód tej debaty jest bez wątpienia nieprzyjemny. Madera doświadczyła nieprawdopodobnej klęski żywiołowej i składamy wyrazy współczucia dotkniętym rodzinom. Unia Europejska musi zapewnić wsparcie w tej sytuacji. Konieczna jest tu solidarność całej Unii Europejskiej i mogę jedynie powtórzyć to, co zostało już powiedziane. Apeluję do Komisji o jak najszybsze uruchomienie Funduszu Solidarności, aby zapewnić pomoc, o której mówimy. Chciałabym prosić Radę, by dopilnowała ostatecznego wdrożenia reformy Funduszu Solidarności zatwierdzonej przez Parlament dwa lata temu, gdyż umożliwi to szybszą pomoc dla poszkodowanych regionów.

Musimy również patrzeć w przyszłość. W ostatnich latach Madera otrzymała dużo środków z funduszy strukturalnych i będzie je dostawała przez kolejnych kilka lat. Środki te trzeba wykorzystać na działania prewencyjne, aby móc ograniczyć straszliwe konsekwencje klęsk żywiołowych i związane z nimi cierpienia. To coś, co musimy wdrożyć jako Unia Europejska w regionach, a zatem i na Maderze.

  João Ferreira (GUE/NGL). – (PT) Klęska na wyspie Madera wymaga podjęcia działań awaryjnych i udzielenia temu autonomicznemu regionowi nadzwyczajnej pomocy. Pomoc taką należy ukierunkować na odbudowę infrastruktury i obiektów publicznych, które zostały zniszczone lub uszkodzone, jak również należy ją udostępnić osobom dotkniętym tą tragedią w wymiarze ekonomicznym, społecznym czy rodzinnym.

Tragedie nie są sprawiedliwe i na ogół tak się dzieje, że najwięcej tracą ci, którzy najmniej posiadają. Dlatego ważne jest, aby w miarę możliwości ustalić wszystkie osoby, które straciły członków rodzin, domy i środki utrzymania, rekompensując im te straty. Wydarzenia na Maderze w dramatyczny sposób pokazały nam, jak ważne jest zacieśnienie współpracy i solidarności w Unii Europejskiej oraz w obszarze zapobiegania kataklizmom. W obszarze tym trzeba zapewnić odpowiednie ramy finansowe dla działań prewencyjnych, umacniające i umożliwiające wykorzystanie między innymi takich mechanizmów jak polityka spójności, polityka rozwoju obszarów wiejskich i polityka regionalna, w celu zapewnienia państwom członkowskim pomocy we wdrażaniu środków mających chronić obywateli, środowisko i gospodarkę.

  Danuta Maria Hübner (PPE). – Panie przewodniczący! W imieniu wszystkich członków Komisji Rozwoju Regionalnego chcę wyrazić żal z powodu straszliwych strat w ludziach na Maderze oraz zapewnienie, że zamierzamy uczynić wszystko, by pomóc Maderze w potrzebie. Oczywiście władze krajowe i regionalne dają już z siebie wszystko, by ulżyć ludziom, którzy znaleźli się w tarapatach, zwłaszcza tym, którzy potracili domostwa, natomiast my pilnie oczekujemy na ich wniosek o przyznanie pomocy w ramach Funduszu Solidarności UE. Jestem przekonana, że wszystkie zaangażowane podmioty rozpatrzą go z największą starannością.

Wzywamy Komisję, aby uruchomiła wszystkie swoje zasoby, rozpatrując z władzami Portugalii sposób, w jaki można dostosować aktualne programy europejskie, zapewniając pomoc dla danego regionu. Chciałabym podkreślić, że istniejący Fundusz Solidarności nadal jest obwarowany dobrze znanymi ograniczeniami. W kwietniu 2005 roku Komisja przyjęła wniosek dotyczący zmiany rozporządzenia, który Parlament Europejski przyjął w pierwszym czytaniu w maju 2006 roku. Mimo niezaprzeczalnie przydatnej elastyczności Funduszu Solidarności, mimo konieczności rozszerzenia jego zakresu o nieprzewidziane wywołane przez człowieka klęski, czyny przestępcze oraz klęski żywiołowe, od maja 2006 roku Rada nie może wypracować wspólnego stanowiska w kwestii wprowadzenia zmian do tego funduszu.

W świetle straszliwych wydarzeń na Maderze, wyraźniej niż kiedykolwiek dostrzegamy potrzebę posiadania Funduszu Solidarności, który pozwoliłby skutecznie rozwiązywać problemy i umożliwiłby Unii udzielanie natychmiastowej i efektywnej pomocy państwom członkowskim, których dotyka klęska. W związku z tym apelowałabym do hiszpańskiej prezydencji o zapoczątkowanie procesu zmiany Funduszu Solidarności, co utrwali europejskiego ducha solidarności w samym sercu projektu europejskiego.

  Paul Rübig (PPE). – (DE) Panie przewodniczący, panie i panowie! Klęski to oczywiście konsekwencja globalnego ocieplenia. Musimy starać się stawiać czoło takim wydarzeniom, z którymi mamy coraz częściej do czynienia. Dlatego pojawia się pytanie, czy nie należałoby udzielić pomocy z europejskiego funduszu dostosowania do globalizacji, zwłaszcza pracownikom na Maderze z uwagi na niewątpliwe zniszczenie wielu miejsc pracy, jak również pytanie, czy nie powinniśmy wspierać w procesie odbudowy małych i średnich przedsiębiorstw. Moglibyśmy przeznaczyć znaczną kwotę na pomoc, zwłaszcza dla sektora rzemieślniczego i sektora usług.

W związku z tym apeluję do Komisji, aby zorientowała się, czy środków z europejskiego funduszu dostosowania do globalizacji nie można by udostępnić bezzwłocznie.

  Antigoni Papadopoulou (S&D). – (EL) Panie przewodniczący! Ja również wyrażam ubolewanie z powodu biblijnej klęski, jaka dotknęła Maderę, łącząc się całkowicie w bólu z rządem Madery. Mam nadzieję, że tragiczny wynik, jeśli chodzi o liczbę ofiar śmiertelnych i osób zaginionych, nie zmieni się już na gorsze.

Planeta wysyła sygnał SOS. Zmiana klimatu w połączeniu z szaleńczymi wskaźnikami wykorzystania gruntów i rozwoju przemysłowego dowodzą podatności środowiska na zagrożenia. Minione katastrofalne powodzie w Niemczech oraz w krajach Europy Wschodniej i Środkowej, jak również pożary w Grecji, pozostawiły otwarte rany. Klęski zdecydowanie nie znają granic państwowych.

W związku z tym apeluję do Komisji Europejskiej, by pozytywnie zareagowała na wezwania Parlamentu Europejskiego dotyczące podjęcia energiczniejszych działań na szczeblu wspólnotowym, ukierunkowanych na klęski wywołane przez człowieka i skutki takich klęsk.

Apeluję również o natychmiastowe wsparcie ofiar klęski na Maderze. Bardzo ważne jest posiadanie skutecznej polityki wspólnotowej i specjalnego funduszu awaryjnego oraz pakietu środków na natychmiastowe naprawienie szkód bez biurokratycznych procesów.

Składam wyrazy współczucia bliskim ofiar.

  Ilda Figueiredo (GUE/NGL). – (PT) Rodziny dotknięte tragedią na Maderze zasługują na nasze głębokie współczucie i solidarność, jaką wyrażamy w związku z licznymi ofiarami śmiertelnym, rannymi i setkami przesiedlonych. Przesłanie solidarności i nadziei dla obywateli autonomicznego regionu Madery po tej straszliwej klęsce wymagają szybkiego podjęcia działań oraz uproszczonych i nadzwyczajnych procedur w celu zapewnienia pomocy tym, których życie i dobytek uległy zniszczeniu.

Koniecznie należy uruchomić Fundusz Solidarności, tak jak koniecznie należy wykorzystać wszystkie inne możliwe fundusze w formie awaryjnych środków, które muszą szybko dotrzeć do rodzin dotkniętych tą katastrofą, aby można było odbudować cały zniszczony obszar autonomicznego regionu Madery. Teraz trzeba przede wszystkim rozważyć szybką realizację działań.

  Georgios Papanikolaou (PPE). – (EL) Panie przewodniczący! Tragiczne powodzie w autonomicznym regionie Madery uzmysławiają nam, że klęski żywiołowe powodowane zmianą klimatu, brakiem planowania i infrastruktury oraz brakiem informacji i gotowości mogą przerodzić się w tragedię ludzką, jak to ma miejsce w tym przypadku.

Chciałbym również przypomnieć Izbie, że kilka dni temu ogromne powodzie dotknęły również inne obszary Europy, takie jak Bułgarię oraz region Evros w Grecji, powodując straty materialne.

Chciałbym też przypomnieć tej Izbie, że na podstawie dyrektywy 2007/60/WE, do 2011 roku państwa członkowskie są zobowiązane dokonać wstępnej oceny zagrożenia powodziowego w każdym basenie i odpowiednich regionach przybrzeżnych na ich terytoriach.

Mamy obowiązek wywierać presję na rządy krajowe, aby zapewnić wdrażanie tej dyrektywy przez państwa członkowskie. Unia Europejska ma jednak też obowiązek – i nie sądzę, aby ktoś się z tym nie zgodził – podejmowania jeszcze bardziej wzmożonych działań w obszarze zapobiegania klęskom żywiołowym, a w ostatecznym rozrachunku – w celu ochrony życia ludzkiego.

  Andres Perello Rodriguez (S&D). – (ES) Panie przewodniczący! Niekiedy z powodu pożarów, niekiedy za sprawą suszy, a innym razem przez takie niszczące powodzie jak ta, południe Unii stało się niewątpliwie najbardziej niefortunnym celem straszliwych konsekwencji zmiany klimatu. Jeżeli mielibyśmy europejskie obserwatorium, to z pewnością wykazano by tu ogromne znaczenie walki ze zmianą klimatu.

Ważne jest jednak także, abyśmy w tej tragedii pilnie udzielili pomocy Maderze, w związku z czym apeluję do Komisji o niezwłoczne podjęcie pilnych działań.

Istnieją sytuacje, w których Unia musi pokazać swoją skuteczność, ofiarność i bliskie nastawienie do obywateli, zwłaszcza tych, którzy jej najbardziej potrzebują.

Ja oraz hiszpańscy posłowie z Grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim poprzemy tę rezolucję, aby pomóc drogiej sąsiadce Portugalii i Maderze. Apelujemy do Komisji, aby bezzwłocznie wsparła rząd portugalski, bez żadnych ograniczeń i skąpienia środków, w celu możliwie największego złagodzenia katastrofalnych skutków tej tragedii.

  Seán Kelly (PPE). – Panie przewodniczący! Już kiedy byłem dzieckiem, moim ulubionym ciastkiem było to o nazwie „madera”, a kiedy odkryłem istnienie cudownej wyspy zwanej Maderą, poczułem wyjątkową więź z tym miejscem. Słuchając zatem w ostatnią sobotę informacji o zniszczeniach, sercem byłem z ludźmi tam zamieszkałymi, zwłaszcza z moim przyjacielem – Nuno Teixeirą i innymi kolegami z Portugalii, ponieważ tuż przed świętami Bożego Narodzenia sami doświadczyliśmy powodzi w moim regionie.

Z wielkim zadowoleniem wsłuchiwałem się w słowa i ton wypowiedzi pana komisarza, wyciągającego przyjacielską dłoń do obywateli Madery w tak strasznym dla nich dniu, który być może na zawsze zyska miano czarnej soboty.

W szerszym wymiarze jednak uważam, że musimy przyjrzeć się kryteriom uruchomienia Funduszu Solidarności. Podstawa w wysokości 6,6 % PKB i kwoty 985 milionów euro jest zbyt wygórowana, gdyż wiele takich tragedii ma wymiar czysto lokalny, chociaż mogą one siać wielkie zniszczenia.

Musimy się temu przyjrzeć. W najbliższym czasie zrobimy jednak dla Madery wszystko, co w naszej mocy, i z zadowoleniem przyjmuję oświadczenie komisarza w tej kwestii.

  Jaroslav Paška (EFD). – (SK) W imieniu Grupy Europa Wolności i Demokracji chcę wyrazić solidarność z mieszkańcami Madery i głębokie przekonanie, że europejska pomoc dotrze do poszkodowanych szybciej niż to miało miejsce w przypadku Haiti. Chciałbym wierzyć, że Komisja Europejska i rząd Portugalii skuteczniej zareagują na tę klęskę żywiołową na Maderze niż w dotychczasowych przypadkach.

Chciałbym także poprzeć kolegów posłów, którzy domagają się udoskonalenia mechanizmu zapewnienia pomocy UE na wypadek klęsk żywiołowych, w sposób umożliwiający skuteczne i szybkie udzielenie tej pomocy.

  Luís Paulo Alves (S&D). – (PT) Ja także chcę wyrazić solidarność z rodzinami i przyjaciółmi ofiar sobotnich tragicznych wydarzeń na Maderze.

Jako Azorczyk, Portugalczyk i Europejczyk muszę zaapelować do Parlamentu i Unii o czynną solidarność z autonomicznym regionem Madery oraz jego obywatelami.

To właśnie w regionach musi być odczuwana obecność UE i najważniejsze, żeby miało to miejsce dokładnie teraz, kiedy solidarność jest potrzebna bardziej niż kiedykolwiek.

  Franz Obermayr (NI). – (DE) Panie przewodniczący! Po pierwsze proszę pozwolić, że wyrażę szczere wyrazy współczucia ofiarom i rodzinom dotkniętym tragedią. W Austrii mamy takie powiedzenie: kto pomaga szybko, pomaga w dwójnasób. To nie powinno stanowić problemu. Musimy szybko znaleźć fundusze, z których możemy udostępnić środki, udzielając niezwłocznie pomocy dotkniętym tą klęską. Konieczne będą też analizy.

Jako ktoś, kto żyje w regionie górskim, doskonale rozumiem, co się tam wydarzyło. Popełniono tam podobne błędy jak w naszym kraju. Wykonaliśmy regulację i roboty wodne, nie uwzględniając sił natury, po czym z małych strumieni i kanałów powstały rzeki. Przyglądałem się tym wydarzeniom, które w Austrii miały miejsce na porządku dziennym dwa lub trzy lata temu, jakbym oglądał jakiś horror, a mówiąc inaczej – z ogromnym współczuciem i zrozumieniem. Niezwłocznie po zaprowadzeniu porządku i po usunięciu szkód musimy podjąć współpracę, aby wyeliminować te błędy. Oferujemy tu naszą pomoc. Otrzymaliśmy międzynarodową pomoc, kiedy doświadczyliśmy klęski lawinowej w Galtür. Potrzebowaliśmy międzynarodowej pomocy, aby ewakuować całe miasteczko, ratować ludzi i przewozić ich drogą powietrzną. Teraz mamy odpowiedni moment, by wysłać pozytywny sygnał i okazać międzynarodową solidarność europejską, a ja jestem gotów uczynić wszystko, co w mojej mocy, by nieść pomoc.

  Elisa Ferreira (S&D). – (PT) Ja również solidaryzuję się z cierpiącymi obywatelami Madery i błagam europejskie instytucje, zwłaszcza Komisję, by uwolniły wszelkie dostępne środki i zrobiły wszystko, co w ich mocy, by nieść pomoc. Chcę również podkreślić, że kiedy zdarzają się takie nieszczęścia, dużo trudniej zaradzić ich konsekwencjom, jeżeli mają miejsce w biednych krajach i regionach. W przypadku Madery musimy jednak uwzględnić fakt, że z powodu uzależnienia od turystyki, doświadczona została podstawa gospodarcza Madery, a zatem otrzymała ona podwójny cios. Jej naturalne piękno, drogi dojazdowe i jakość życia uległy całkowitemu zniszczeniu. Dlatego sytuacja jest naprawdę inna, kiedy mamy do czynienia z tak poważnymi problemami w biednych krajach i regionach, zwłaszcza w regionach górzystych i turystycznych, jakim jest Madera.

W związku z tym bezwzględnie ważne jest, abyśmy nie czekali już na wszystkie wnioskowane i proponowane korekty Funduszu Solidarności, o których znowu się tu mówi. Trzeba je niezwłocznie urzeczywistnić, ponieważ mając na uwadze zmianę klimatu, wydarzenia takie będą się niestety powtarzały, szczególnie w najbiedniejszych regionach Europy, gdyż to właśnie w nich występują ulewne deszcze i skrajne susze latem.

  Günther Oettinger, komisarz. (DE) Panie przewodniczący, szanowni państwo! Chcę podziękować państwu, że mogę wypowiedzieć się tu w Parlamencie w kwestii powodzi na Maderze.

Państwa apel do Komisji, aby pomóc Maderze w tej trudnej sytuacji i okazać solidarność europejską, robi ogromne wrażenie. Komisja jest gotowa to uczynić. Szczegóły dotyczące sposobu postępowania trzeba będzie omówić w najbliższych dniach i tygodniach w ścisłej współpracy z władzami Portugalii. Musimy i będziemy przestrzegać przepisów dotyczących Funduszu. Jeżeli umożliwią one jakąś swobodę wyboru, Komisja wykorzysta tę szansę z korzyścią dla Madery. Przede wszystkim trzeba ocenić straty, a następnie sporządzić i złożyć wniosek o przyznanie pomocy. Taki jest porządek rzeczy. Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej oraz mój kolega komisarz Hahn zapewnią odpowiednie doradztwo i wsparcie w tej kwestii.

Pani Estrela wezwała mnie do dalszych prac nad kluczową dyrektywą i przepisami dotyczącymi Funduszu. Ponad cztery lata temu Komisja przedstawiła w tej sprawie wniosek, który zyskał poparcie Parlamentu. Znajduje się on cały czas w Radzie. Zastrzegam jednak, że nasze ówczesne wnioski nie zwiększyłyby możliwości udzielenia pomocy w tym konkretnym przypadku. To prawda, że nadal musimy koncentrować naszą politykę na kwestiach zapobiegania. Dlatego polityka spójności jest tu najwłaściwszym instrumentem do wykorzystania.

Chcę państwa jeszcze raz zapewnić, że Komisja dołoży wszelkich starań, aby pomóc obywatelom i organom rządowym na Maderze uporać się z tą straszną sytuacją.

PRZEWODNICZY: DIANA WALLIS
Wiceprzewodnicząca

  Przewodnicząca. – Zamykam debatę.

Głosowanie odbędzie się na pierwszej sesji miesięcznej w marcu.

Oświadczenia pisemne (art. 149 Regulaminu)

  Maria Da Graça Carvalho (PPE), na piśmie. – (PT) Pragnę wyrazić ogromny smutek i najgłębsze wyrazy współczucia dla rodzin ofiar klęski żywiołowej, która dotknęła Maderę.

Chcę powiedzieć, że solidaryzuję się z obywatelami Madery, jej instytucjami i regionalnymi władzami. Apeluję do instytucji Unii Europejskiej o solidarność, przejawiającą się w szybkim i elastycznym uruchomieniu Funduszu Solidarności, zwłaszcza w przeznaczeniu możliwie najwyższej kwoty, z uwzględnieniem szczególnej sytuacji Madery ze względu na jej wyspiarskie położenie i fakt, że jest jednym z najbardziej oddalonych regionów UE.

Wzywam Komisję Europejską do zastosowania funduszy strukturalnych – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności – za sprawą szybkich i uproszczonych procedur.

Apeluję również do Komisji Europejskiej o wykazanie dobrej woli w negocjacjach z właściwymi władzami dotyczących przeniesienia środków funduszy strukturalnych na podstawie ram wspólnotowych, z uwzględnieniem tej klęski żywiołowej.

  José Manuel Fernandes (PPE), na piśmie. – (PT) Pragnę przekazać głębokie wyrazy współczucia i wyrazić solidarność z obywatelami Madery, jej instytucjami oraz regionalnym rządem w związku z tragedią spowodowaną siłą wyższą, która wydarzyła się 20 lutego w autonomicznym regionie Madery i w wyniku której kilkadziesiąt osób poniosło śmierć, wiele zaginęło, zostało przesiedlonych, rannych, jak również poniesiono ogromne straty materialne. Sytuacja ta wymaga szybkich i skutecznych działań w ramach solidarności ze strony UE. Wymaga zatem jak największego pośpiechu wszystkich, którzy są zaangażowani w przydzielanie środków z Funduszu Solidarności, aby można je było niezwłocznie uruchomić. Zasadnicze znaczenie ma również elastyczne uruchomienie różnych funduszy Unii Europejskiej w formie zaliczek, z zastosowaniem uproszczonych procedur oraz wyższej stopy współfinansowania w celu zaspokojenia potrzeb autonomicznego regionu Madery. Popieramy zmianę Funduszu Solidarności w sposób, którego Parlament już się domagał. Fundusz ten musi pełnić rolę funduszu awaryjnego o znacznie ograniczonym czasie postępowania i możliwości udostępniania wyższych kwot.

  Krzysztof Lisek (PPE), na piśmie. – (PL) Proszę rodziny osób, które zginęły wskutek powodzi i osunięć ziemi spowodowanych ulewami na Maderze, o przyjęcie moich kondolencji. Natury nie da się oszukać i skoro nie możemy zapobiec katastrofom naturalnym, to powinniśmy zrobić wszystko, aby zapobiec ich niszczycielskim skutkom i nieść pomoc ich ofiarom. W obliczu klęsk żywiołowych i innych sytuacji kryzysowych Unia Europejska powinna mieć możliwości szybkiego i sprawnego zareagowania, polegającego na wykorzystaniu odpowiednich zasobów. W związku z powyższym, jak to już podkreślałem w poprawkach zgłoszonych do projektu sprawozdania autorstwa kolegi posła Danjeana w sprawie wdrażania europejskiej strategii bezpieczeństwa oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, konieczne jest zapewnienie sprawnego działania instrumentów reagowania na sytuacje kryzysowe poprzez dobrze zorganizowane centra dowodzenia, odpowiednio na potrzeby akcji w ramach I i II filaru. Dobre planowanie i sprawne zarządzanie w tych ośrodkach pozwolą na podjęcie zakończonych sukcesem działań na terenie tak członków Unii Europejskiej jak i innych potrzebujących państw.

W szczególności, w ramach UE potrzebna jest lepsza koordynacja sił ratowniczych, policyjnych, wojskowych oraz straży pożarnej. Wykorzystanie specjalistyczne przeszkolonych jednostek – jak polska Grupa Poszukiwawczo-Ratownicza (GPR) Państwowej Straży Pożarnej z certyfikatem ONZ – powinno być również brane pod uwagę.