Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 20 Απριλίου 2010 - Στρασβούργο

3. Διακοπή της εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τις δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τη διακοπή της εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη.

Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο εκτελεστικός βραχίονας των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων πρέπει να λάβει αποφάσεις για τις προσεχείς ημέρες. Η εκτέλεση του καθήκοντος αυτού εναπόκειται, ασφαλώς, στην Επιτροπή και το Συμβούλιο Υπουργών. Όπως γνωρίζουμε, τόσο η Επιτροπή όσο και το Συμβούλιο εργάζονται επί του ζητήματος αυτού τουλάχιστον από την Κυριακή, αλλά και εμείς, ως βουλευτές του ΕΚ, έχουμε τα δικά μας καθήκοντα. Αυτά αφορούν πιο μακροπρόθεσμες απαντήσεις στη σημερινή κρίση. Θα θελήσουμε και τη συμμετοχή των κοινοβουλευτικών μας επιτροπών στη συγκεκριμένη διαδικασία. Πρέπει επίσης να εξετάσουμε πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης της παρούσας κατάστασης στο πλαίσιο της περιόδου συνόδου στις Βρυξέλλες. Ενδέχεται δε να θελήσουμε να αντιδράσουμε με ψήφισμα. Αναφέρομαι σε διαφορετικούς τρόπους αντίδρασης. Θα ήθελα να ζητήσω από όλους εσάς να δώσετε σημασία και στις ομιλίες σας στον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να συμβάλει το Κοινοβούλιο στην επίλυση των υφιστάμενων προβλημάτων. Πρόκειται πρωτίστως και κατ’ εξοχήν για προβλήματα των πολιτών μας, των κατοίκων της Ευρώπης. Βεβαίως, αντιμετωπίζουμε πρόβλημα με τις μετακινήσεις μας στο Στρασβούργο και στις Βρυξέλλες, αλλά αυτό είναι δικό μας πρόβλημα και δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να το αναγάγουμε σε μείζον ζήτημα. Θα πρέπει να προετοιμαστούμε για να συζητήσουμε πώς θα επιλύσουμε τα προβλήματα των Ευρωπαίων σε μία κατάσταση στην οποία έχει παραλύσει η εναέρια κυκλοφορία. Το σημαντικότερο ζήτημα είναι τι μπορούμε να κάνουμε κατά τις προσεχείς εβδομάδες εμείς, οι βουλευτές του ΕΚ, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση. Εντούτοις, δεδομένου ότι η μεγαλύτερη ευθύνη κατά τις πρώτες ώρες και ημέρες εναπόκειται στην εκτελεστική αρχή, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους του Συμβουλίου και της Επιτροπής για την παρουσία τους στην αίθουσα.

  Diego Lopez Garrido, ασκών την Προεδρία του Συμβουλίου. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, όπως όλοι γνωρίζουν, οι εναέριες μεταφορές έχουν απολύτως στρατηγικό χαρακτήρα. Επηρεάζουν τους πολίτες, την καθημερινότητά τους και το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία –η οποία αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα– και έχουν αδιαμφισβήτητα καθοριστικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα.

Όταν ανακύπτουν προβλήματα με τις εναέριες μεταφορές, όταν παρουσιάζονται διακοπές πτήσεων που πλήττουν περισσότερες από μία χώρα, ο στρατηγικός χαρακτήρας των εναέριων μεταφορών καθίσταται ακόμα πιο προφανής, και η ζημία είναι ακόμα μεγαλύτερη.

Όταν πλήττεται η πλειονότητα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως στην προκειμένη περίπτωση, το πρόβλημα λαμβάνει εξαιρετικά σοβαρές διαστάσεις· μετατρέπεται, πράγματι, σε κρίση. Πρόκειται, ασφαλώς, για απροσδόκητη και πρωτοφανή κρίση, η οποία χρήζει κατάλληλης αντιμετώπισης. Επιπλέον, διαπιστώνουμε το παράδοξο γεγονός ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα ζήτημα επί του οποίου η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή καθαυτή δεν έχει πολλές αρμοδιότητες, για την ακρίβεια, έχει λιγότερες αρμοδιότητες από ό,τι σε άλλα ζητήματα, αλλά, ακόμα και έτσι, πρέπει να αντιδράσει, πρέπει να αναλάβει δράση.

Στην παρούσα κρίση της εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη σημειώθηκαν ταυτόχρονα δύο συγκυρίες: ο μέγιστος βαθμός σοβαρότητας –η κρίση ήταν πολύ σοβαρή– αλλά και το χαμηλό επίπεδο άμεσης νομικής δυνατότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναλάβει δράση στον εν λόγω τομέα. Ως εκ τούτου, πρόκειται για μία κατάσταση στην οποία δεν είναι εύκολη η δράση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μολαταύτα, δράσαμε και αντιδράσαμε.

Τούτο με οδηγεί στο δεύτερο μέρος της δήλωσής μου: τι είδους δράση έχει αναληφθεί εν προκειμένω. Πρώτον, τα κράτη μέλη, οι αρχές των αερολιμένων, εφάρμοσαν το ισχύον πρωτόκολλο λαμβάνοντας υπόψη τον χάρτη ο οποίος έχει καταρτιστεί από το Συμβουλευτικό Κέντρο για την ηφαιστειακή τέφρα στο Λονδίνο και παρουσιάζει τη δράση της ηφαιστειακής τέφρας. Πρόκειται για επιστημονική εκτίμηση, η οποία αποτέλεσε τη βάση για τη λήψη της απόφασης να περιοριστούν αυτομάτως οι πτήσεις στον εναέριο χώρο. Αυτό ήταν το πρώτο μέτρο που εφαρμόστηκε· και εφαρμόστηκε με τη μέγιστη δυνατή προσοχή και ασφάλεια, αλλά και τον ελάχιστο δυνατό κίνδυνο, επί τη βάσει της πρώτης εκτίμησης του Eurocontrol, ο οποίος βασίστηκε, με τη σειρά του, στις εκτιμήσεις του Συμβουλευτικού Κέντρου για την ηφαιστειακή τέφρα του Λονδίνου, που έχει δημιουργηθεί προ πολλών ετών.

Φυσικά, όμως, η κατάσταση επεκτάθηκε σαφώς πέρα από τα κράτη μέλη και, συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα θεσμικά της όργανα τέθηκαν επί το έργον ευθύς εξαρχής. Ειδικότερα, κατά τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιήθηκαν πολλές τεχνικές συνεδριάσεις, οι οποίες οδήγησαν στην πολιτική απόφαση που ελήφθη εχθές από τους υπουργούς Μεταφορών.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του σαββατοκύριακου, το Συμβούλιο, η ισπανική Προεδρία, η Επιτροπή –και πιο συγκεκριμένα ο Επίτροπος Kallas, τον οποίο ευχαριστώ για την προθυμία και το επίπονο έργο του καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου– και ο Eurocontrol εργάστηκαν προκειμένου να ετοιμάσουν μία πολύ πιο ακριβή, πολύ πιο κατάλληλη αντίδραση σε αυτήν την κατάσταση που είχε ήδη λάβει τον χαρακτήρα πιο επίμονης κρίσης και είχε αρχίσει να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και πέρα από αυτήν.

Το έργο που έγινε τις τελευταίες ημέρες κατέληξε στη σύσταση του Eurocontrol, η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα, αρχικά στη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε εχθές στις Βρυξέλλες μεταξύ του Eurocontrol, της Επιτροπής, του Συμβουλίου, των αρχών αερολιμένων, των οργανισμών εναέριας κυκλοφορίας και όλων των εμπλεκόμενων τομέων, σχετικά με την ανάγκη καθορισμού από τον Eurocontrol τριών ζωνών που πλήττονται από την ηφαιστειακή δραστηριότητα, αρχής γενομένης από σήμερα. Η πρώτη ζώνη θα είναι η ζώνη που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη πυκνότητα τέφρας, στην οποία θα πρέπει να εφαρμοστεί πλήρης περιορισμός, ήτοι απόλυτη απαγόρευση πτήσεων· η δεύτερη ζώνη θα είναι ακριβώς το αντίθετο, ήτοι μία ζώνη στην οποία δεν υπάρχει καθόλου τέφρα και, επομένως, δεν θα εφαρμόζεται κανένας απολύτως περιορισμός στις πτήσεις· και η τρίτη ζώνη θα είναι μία ενδιάμεση ζώνη, με χαμηλή πυκνότητα τέφρας, στην οποία θα επιτρέπονται, συνεπώς, πτήσεις χωρίς κανένα κίνδυνο. Οι εθνικές αρχές αναμένεται να εξετάσουν την εν λόγω ζώνη με συντονισμένο τρόπο, ήδη από σήμερα, με γνώμονα τα στοιχεία που παρέχει ο Eurocontrol καθημερινά και σε μόνιμη βάση –ανά εξάωρο– προκειμένου να αποφασιστεί εάν απαιτείται να καθοριστούν αεροδιάδρομοι ή ζώνες όπου θα επιτρέπεται η πραγματοποίηση πτήσεων.

Η εν λόγω τεχνική σύσταση, που προέρχεται από τον Eurocontrol, ο οποίος και την πρότεινε, εγκρίθηκε ομόφωνα εχθές από τις 27 κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσδίδοντάς της κατά τον τρόπο αυτόν ευρωπαϊκό ενδιαφέρον και ευρωπαϊκή προσέγγιση σχετικά με τη δράση που απαιτείται επί του παρόντος. Με άλλα λόγια, η Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνει μία απόφαση και, κατά συνέπεια, προτείνει στα κράτη μέλη να δράσουν αναλόγως. Η συγκεκριμένη δράση αποφασίστηκε κατόπιν ομόφωνης συμφωνίας μεταξύ των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Επιτροπής, μαζί με την πρόταση του Eurocontrol.

Ως εκ τούτου, τηρήθηκε η προτεραιότητα της ασφάλειας Δεν υπάρχει περιθώριο για συμβιβασμό εν προκειμένω, όπως δήλωσε ο Επίτροπος Kallas –η δήλωση αυτή έγινε το σαββατοκύριακο– και, επομένως, έχει καθοριστεί μία περιοχή στην οποία υπάρχει απαγόρευση, μία συμφωνία για την πλήρη απαγόρευση πτήσεων. Θα αποκομίσουμε πολύ ακριβέστερη εικόνα του πραγματικού κινδύνου από όλα τα στοιχεία που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν από τον Eurocontrol, στοιχεία που προέρχονται όχι μόνο από το Λονδίνο, αλλά και από δοκιμασίες που διενεργούνται με δοκιμαστικά αεροσκάφη χωρίς επιβάτες, καθώς και από δεδομένα που προσκομίζουν οι εθνικές αρχές, οι κατασκευαστές ανταλλακτικών κινητήρων αεροπλάνων και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας στην Κολωνία. Όλα αυτά τα στοιχεία πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον καθορισμό των ζωνών που συμφωνήθηκαν εχθές μεταξύ των υπουργών Μεταφορών στο πλαίσιο της έκτακτης συνεδρίασης του Συμβουλίου που συγκάλεσε η ισπανική Προεδρία.

Πρόκειται, συνεπώς, για ένα εξελισσόμενο, πιο δυναμικό και πιο ακριβές πρότυπο από εκείνο που εφαρμοζόταν μέχρι τώρα, το οποίο βασίζεται, πρώτον, σε επιστημονικά δεδομένα, δεύτερον, σε μια τεχνική απόφαση του Eurocontrol, και, τέλος, σε απόφαση των κρατών μελών να καθοριστεί η ενδιάμεση ζώνη, ως προς την οποία πρέπει να υπάρχει συντονισμός.

Με τη σειρά του, κύριε Πρόεδρε, το Συμβούλιο των Υπουργών Μεταφορών υιοθέτησε εχθές σαφέστατη θέση, δηλώνοντας στα κράτη μέλη ότι θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να θέσουν στη διάθεση του κοινού όσο τον δυνατόν περισσότερες εναλλακτικές μεθόδους, με στόχο τη διευθέτηση των σοβαρότατων καταστάσεων που πλήττουν την κινητικότητα των ευρωπαίων πολιτών, καθώς και πολιτών από τρίτες χώρες. Εξέτασαν επίσης τις εξαιρετικά σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις της παρούσας κατάστασης –όπως θα σας εξηγήσει ο Επίτροπος Kallas– στο πλαίσιο μίας ομάδας δράσης, ήτοι μίας ομάδας με επικεφαλής τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής, τον Επίτροπο Kallas, τον Επίτροπο Almunia, και τον Επίτροπο Rehn, η οποία θα υποβάλει έκθεση σχετικά με όλες τις οικονομικές πτυχές την προσεχή εβδομάδα. Τέλος, θα συγκληθεί το συντομότερο δυνατόν νέα συνεδρίαση του Συμβουλίου των Υπουργών Μεταφορών, προκειμένου να συζητηθούν όλα αυτά τα θέματα.

Συνοψίζοντας, κύριε Πρόεδρε, έχει ληφθεί μία απόφαση, η οποία σημαίνει ότι προσδίδεται στις τελευταίες εξελίξεις ευρωπαϊκή προοπτική και συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση, με βάση την ασφάλεια και την ανάγκη να επιδεικνύουμε τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα και ακρίβεια κατά τη λήψη αποφάσεων που αφορούν τις πτήσεις, προστατεύοντας παράλληλα τα δικαιώματα των πολιτών. Χαίρομαι ιδιαιτέρως, κύριε Πρόεδρε, κύριε Buzek, που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρότεινε τη διεξαγωγή εμπεριστατωμένης συζήτησης επί του συγκεκριμένου θέματος. Στην πραγματικότητα, η παρούσα συζήτηση σημαίνει ότι διαθέτετε καταφανώς τα αντανακλαστικά άμεσης αντίδρασης, όπως αρμόζει στο παρόν Σώμα, το οποίο αντιπροσωπεύει τους λαούς της Ευρώπης, και ότι μπορείτε να εξετάσετε σε πιο μακροπρόθεσμη βάση τη δράση που πρέπει να αναληφθεί για την αντιμετώπιση αυτής της απολύτως απρόβλεπτης, παντελώς νέας κρίσης, η οποία έχει έκτακτες και σοβαρότατες επιπτώσεις στη ζωή των ευρωπαίων πολιτών.

  Πρόεδρος. – Θα ήθελα να διαβεβαιώσω το Συμβούλιο Υπουργών και την ισπανική Προεδρία –και, παρακαλώ, να τους το διαβιβάσετε αυτό– ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι πρόθυμο να συνεργαστεί οιαδήποτε στιγμή, και ότι είμαστε ανοικτοί στο ενδεχόμενο συζήτησης των εν λόγω ζητημάτων στην επιτροπή. Είμαστε ανοικτοί στη συμμετοχή εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου και στη διεξαγωγή συζητήσεων επί αυτών των προβλημάτων. Θέλουμε να συμμετάσχουμε σε αυτήν τη διαδικασία. Προερχόμαστε από τις διάφορες περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουμε επιλεγεί με άμεσες εκλογές, και είμαστε υπεύθυνοι για τους κατοίκους της Ένωσης· ως εκ τούτου, η συμμετοχή μας είναι ουσιώδης. Είμαστε έτοιμοι για αυτό. Φυσικά, μπορούμε να δράσουμε μόνο στο πλαίσιο των δυνατοτήτων που μας παρέχει η ιδιότητά μας ως νομοθετικής αρχής. Δεν μπορούμε να λάβουμε εκτελεστικές αποφάσεις, αλλά θέλουμε να συνδράμουμε την Επιτροπή και το Συμβούλιο. Είμαστε ανοικτοί σε αυτό το ενδεχόμενο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο διεξάγουμε την παρούσα συζήτηση.

  Siim Kallas, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που παρουσιάζω στο Κοινοβούλιο την έκθεση σχετικά με τη δράση που έχει αναλάβει η Επιτροπή όσον αφορά τις επιπτώσεις της κρίσης στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο συνεπεία της έκρηξης του ηφαιστείου Eyjafjallajokull. Το Σώμα θα γνωρίζει ασφαλώς ότι έχουν ακυρωθεί 84.000 πτήσεις, γεγονός που πλήττει χιλιάδες επιβάτες.

Όπως γνωρίζετε, ο Eurocontrol συγκάλεσε, κατόπιν δικής μας πρωτοβουλίας, τηλεφωνική διάσκεψη το πρωί της Δευτέρας, και η Επιτροπή συμμετείχε ενεργά εχθές το απόγευμα σε έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Μεταφορών. Μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου, τέσσερα είναι, κατά την άποψή μου, τα καίρια μηνύματα που πρέπει να διαβιβαστούν.

Όλοι οι υπουργοί Μεταφορών τάσσονται υπέρ της συντονισμένης ευρωπαϊκής αντίδρασης στην κρίση. Οι εθνικές λύσεις δεν είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση αυτού του είδους των προβλημάτων, τα οποία πλήττουν τον εναέριο χώρο στο σύνολό του. Οφείλω να επισημάνω ότι διαπιστώθηκε πολύ υψηλό πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των υπουργών Μεταφορών και είχαμε αρκετές τηλεφωνικές συνομιλίες, στις οποίες όλοι δήλωσαν ότι είναι πρόθυμοι να αναλάβουν ευθύνες και να συνεργαστούν.

Το δεύτερο σημαντικό σημείο είναι ότι δίδεται προτεραιότητα στην ασφάλεια. Η ασφάλεια δεν επιδέχεται κανέναν συμβιβασμό. Αποτελεί, και παραμένει, το θεμελιώδες μέλημά μας. Πρέπει να διασφαλίσουμε τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφάλειας για τους πολίτες μας.

Η τρίτη αρχή συνίσταται στο γεγονός ότι οι υπουργοί συμφώνησαν επί του σταδιακού και συντονισμένου ανοίγματος του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ασφάλεια. Το άνοιγμα αυτό ξεκίνησε σήμερα το πρωί, στις 8.00, μέσω του Eurocontrol. Στη συγκεκριμένη απόφαση περιλαμβάνονται τρεις ζώνες, σύμφωνα με τον βαθμό μόλυνσης. Η πρώτη από τις ζώνες αυτές βρίσκεται στον πυρήνα των εκπομπών, όπου θα διατηρηθεί ο καθολικός περιορισμός των πτητικών δραστηριοτήτων, δεδομένου ότι είναι αδύνατον να εξασφαλιστεί η ασφάλειά τους.

Η δεύτερη ζώνη είναι εκείνη στην οποία δεν θα παρεμποδιστεί, καταρχήν, η διεξαγωγή της συνεργασίας στην εναέρια κυκλοφορία, παρότι εξακολουθεί να υπάρχει τέφρα. Η εν λόγω ζώνη θα πρέπει να επιβεβαιωθεί, και οι αποφάσεις σχετικά με τις πτητικές δραστηριότητες θα ληφθούν με συντονισμένο τρόπο από τις αρχές των κρατών μελών.

Η τρίτη ζώνη δεν επηρεάζεται από την τέφρα, γεγονός που οδηγεί στην απουσία οιωνδήποτε περιορισμών επί όλων των πτητικών δραστηριοτήτων. Ο Eurocontrol παρέχει ανά εξάωρο χάρτες με τις σχετικές πληροφορίες για τις εθνικές αρχές.

Τέταρτον, μέσω των εν λόγω μέτρων, επισπεύδουμε τελικά την εφαρμογή του προγράμματος του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού, και, ειδικότερα, των λειτουργιών του διαχειριστή δικτύου. Ξέρω ότι μπορώ να υπολογίζω στη σθεναρή στήριξη του Κοινοβουλίου μετά από την επιτυχία που σημείωσε πέρυσι η δεύτερη δέσμη μέτρων για τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό.

Θα γνωρίζετε, και ο υπουργός έκανε σχετική μνεία, ότι έχει συγκροτηθεί ομάδα δράσης –μία ομάδα Επιτρόπων– για τη συζήτηση θεμάτων κρατικής ενίσχυσης. Εχθές συνομίλησα με εκπροσώπους αερομεταφορέων και δήλωσαν ότι απλώς δεν είναι ακόμα έτοιμοι να προβούν σε αποτίμηση της ζημίας τους. Λόγω των οικονομικών επιπτώσεων, το βασικό ζήτημα γι’ αυτούς είναι η αποκατάσταση των πτήσεων. Το σημαντικότερο στοιχείο είναι το πρότυπο βάσει του οποίου θα αποκατασταθεί η διεξαγωγή των πτήσεων. Δεν πρέπει να μας κυριεύει πανικός ως προς τις κρατικές ενισχύσεις και τυχόν άλλα μέτρα για τη στήριξη του τομέα των αερομεταφορών.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα αποτελούν τα δικαιώματα των επιβατών, και πρέπει να επιβάλουμε την εφαρμογή τους. Οι κανόνες είναι ικανοποιητικοί. Όλοι συμμερίζονται την άποψη ότι οι κανόνες είναι ικανοποιητικοί. Το ζήτημα είναι η εφαρμογή τους, η οποία εναπόκειται, και πάλι, στη δικαιοδοσία των κρατών μελών. Πρέπει όντως να την προωθήσουμε, και έχουμε αρκετές ιδέες σχετικά με τη βέλτιστη δυνατή επιβολή των εν λόγω κανόνων.

Θα ήθελα τώρα να σχολιάσω τις απόπειρες που συνιστούν, κατά την άποψή μου, εσκεμμένες προσπάθειες δημιουργίας σύγχυσης – ποιος θα πρέπει να κάνει τι, ποιος έκανε τι και ποια είναι τα πρότυπα. Είναι σαφές ότι σε ορισμένες χώρες επίκεινται εκλογές και ούτω καθεξής, αλλά μετά την ηφαιστειακή έκρηξη, όλες οι αποφάσεις που ελήφθησαν βασίστηκαν σε υφιστάμενα και συμφωνηθέντα πρότυπα σχετικά τον τρόπο χειρισμού καταστάσεων αυτού του είδους.

Το παρόν πρότυπο είναι διακυβερνητικό και ο εναέριος χώρος αποτελεί εθνική αρμοδιότητα. Οι εντολές δεν δίνονται από την Επιτροπή – υπάρχουν κανόνες που καλύπτουν τα εθνικά μας συστήματα και το πρότυπό μας, επαναλαμβάνω, βασίζεται σε υφιστάμενα στοιχεία και σε υφιστάμενες εκτιμήσεις. Δεν είναι κακό αυτό το πρότυπο. Μπορούμε πλέον να εξετάσουμε πώς να το τροποποιήσουμε. Ξεκινήσαμε σχετική συζήτηση εχθές. Είναι απολύτως εσφαλμένη η δήλωση ότι το ευρωπαϊκό πρότυπο απέτυχε παταγωδώς. Η συγκεκριμένη κατάσταση ήταν, και είναι, ένα εξαιρετικό γεγονός. Η έκρηξη ενός τέτοιου ηφαιστείου και το απροσδόκητα εκτεταμένο νέφος ηφαιστειακής τέφρας είναι κάτι που έχει συμβεί ελάχιστες φορές στον πλανήτη –δεν είναι σαν το χιόνι ή παρεμφερείς καταστάσεις που ανακύπτουν συχνά.

Το σαββατοκύριακο, ήταν ήδη σαφές ότι η κατάσταση είχε αρχίσει να γίνεται κάτι πολύ εξαιρετικό, και κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου πραγματοποιήσαμε αρκετές συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης του ζητήματος. Δηλώσεις ότι οι υπουργοί Μεταφορών θα έπρεπε να είχαν επέμβει άμεσα έρχονται σε κατάφωρη αντίθεση με τη δική μας αντίληψη σχετικά με τον τρόπο οργάνωσης των πραγμάτων στην Ευρώπη. Αποφάσεις αυτού του είδους εναπόκεινται στην αρμοδιότητα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων και ανεξάρτητων οργάνων. Εγώ και ο υπουργός, κ. Lopez Garrido, μεταβήκαμε στον Eurocontrol την Κυριακή, και προσωπικά βρισκόμουν σε επαφή με όλους τους υπουργούς Μεταφορών των μεγαλύτερων κρατών μελών. Δηλώσαμε πρόθυμοι να αναλάβουμε ευθύνες και ρωτήσαμε τι έπρεπε να κάνουμε για τη διευθέτηση της κατάστασης. Ωστόσο, οι σχετικές αποφάσεις δεν μπορούν να λαμβάνονται αυθαίρετα, αλλά επαφίενται έναν σε ειδικό οργανισμό. Ο εν λόγω οργανισμός συγκάλεσε συνεδρίαση, και την Κυριακή πραγματοποιήσαμε συζητήσεις μαζί του. Ήταν πολύ δύσκολες συζητήσεις, διότι το υπό εξέταση θέμα αφορούσε ανθρώπινες ζωές.

Τη Δευτέρα το πρωί έλαβε χώρα έκτακτο συμβούλιο του Eurocontrol, το οποίο συμφώνησε επί του επονομαζόμενου προτύπου «ελεύθερων ζωνών». Μας χαροποίησε ιδιαίτερα το γεγονός ότι ο Eurocontrol ήταν συνεργάσιμος. Επαναλαμβάνω, το συγκεκριμένο ζήτημα ουδόλως εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της Κοινότητας, αλλά τα γεγονότα κατέδειξαν ότι μία εθνική προσέγγιση θα αποτελούσε αναχρονιστική προσέγγιση. Αδιαμφισβήτητα, μας δίδεται πλέον μεγαλύτερη ώθηση να καθιερώσουμε μία πιο ευρωπαϊκή προσέγγιση σε γεγονότα αυτού του είδους και να τα ρυθμίσουμε. Επίσης, πρέπει να προβούμε σε εκτίμηση των επιπτώσεων και των αποτελεσμάτων.

Το κύριο ζητούμενο –όπως δήλωσαν όλοι, συμπεριλαμβανομένων των αερομεταφορέων– ήταν η μεγάλη σημασία της αποκατάστασης των πτήσεων. Όσον αφορά τους επιβάτες, το σημαντικότερο είναι να καταστεί δυνατή η επιστροφή των ανθρώπων στις πατρίδες τους ή στους προορισμούς τους. Αυτό ήταν το βασικό ζήτημα που τέθηκε εχθές.

Ανακεφαλαιώνοντας, εργαζόμαστε εντατικά με το Συμβούλιο και τον Eurocontrol, προκειμένου να παρακολουθήσουμε την κατάσταση και, εφόσον παραστεί ανάγκη, να λάβουμε νέες αποφάσεις. Το πρότυπο που μας παρέχεται προς το παρόν είναι απολύτως κατάλληλο για την αποκατάσταση της πλειονότητας των πτήσεων.

  Corien Wortmann-Kool, εξ ονόματος της Ομάδας PPE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ την Επιτροπή και το Συμβούλιο για τις πληροφορίες που μας παρείχαν σχετικά με την κρίση στην ευρωπαϊκή αεροπορία. Εκείνο που κατέστη σαφές τις τελευταίες ημέρες είναι ότι, χωρίς την αεροπορία δεν συναντά μόνο δυσκολίες το Κοινοβούλιό μας, αλλά αντιμετωπίζουν επίσης τεράστια προβλήματα η ευρωπαϊκή μας συνεργασία και οι οικονομίες μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντική η σημερινή συζήτηση κατεπείγοντος. Επιβάτες καθηλώθηκαν, οι αερομεταφορείς, ο ταξιδιωτικός κλάδος και τα γραφεία ταξιδίων που εξαρτώνται από τις εναέριες μεταφορές υπέστησαν στο σύνολό τους σοβαρό πλήγμα, και όλα αυτά εν μέσω οικονομικής κρίσης.

Η ασφάλεια είναι υψίστης σημασίας. Δεν πρέπει να υπάρξουν παρανοήσεις εν προκειμένω. Η μεταφορά των επιβατών πρέπει να πραγματοποιηθεί με ασφάλεια, αλλά είναι προφανές ότι δεν ήμασταν επαρκώς προετοιμασμένοι για τη συγκεκριμένη έκτακτη κατάσταση. Το κλείσιμο του εναέριου χώρου την πρώτη ημέρα ήταν μία άμεση αντίδραση σε ένα πρόβλημα με το οποίο εμείς, στην Ευρώπη, δεν ήμασταν εξοικειωμένοι έως σήμερα, ήτοι με το νέφος ηφαιστειακής τέφρας. Τι συνέβη, όμως, τις ημέρες που ακολούθησαν; Οι προσομοιώσεις μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή μάς κατέδειξαν ότι δεν πρέπει να διεξαχθούν πτήσεις, αλλά οι δοκιμαστικές πτήσεις πραγματοποιήθηκαν χωρίς προβλήματα. Επιτρέψτε μου να επαναλάβω ότι, μολονότι πρέπει να προέχει, φυσικά, η ασφάλεια, είναι σημαντικό να ανοίξουμε και πάλι τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο βάσει γεγονότων και ορθών υποθέσεων. Είναι απαραίτητο να εντείνουμε το έργο μας, προσαρμόζοντάς το ειδικώς στις ιδιαίτερες περιστάσεις που αντιμετωπίζουμε. Το θετικό είναι ότι τα πρώτα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση έγιναν εχθές, και πρέπει να προχωρήσουμε περαιτέρω με ταχείς ρυθμούς. Πρέπει να αναλάβουμε αποφασιστική δράση. Προέχει η ασφάλεια, αλλά πρέπει να διασφαλίσουμε επίσης ότι θα μπορέσουμε πολύ σύντομα να χρησιμοποιήσουμε εκ νέου τις ασφαλείς ζώνες.

Επιπλέον, χρειαζόμαστε διαρθρωτικά μέτρα. Ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός, ο οποίος προκάλεσε εντονότατες αντιδράσεις μεταξύ των κρατών μελών, αποτελεί ακόμα ένα στοιχείο που θα μπορούσε να συμβάλει επίσης στις προσπάθειές μας να καταστήσουμε την αεροπορία πιο αποτελεσματική.

Οι αεροπορικές εταιρείες υπέστησαν τεράστια οικονομική ζημία. Επιβαρύνθηκαν με υψηλές δαπάνες, όχι μόνο λόγω αυτής καθαυτής της απαγόρευσης διεξαγωγής της εναέριας κυκλοφορίας, αλλά και επειδή απαιτήθηκε η παροχή βοήθειας στους καθηλωμένους επιβάτες. Οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν παρέχουν καμία κάλυψη και είναι αμφίβολο εάν μπορούμε να δικαιολογήσουμε όλες τις δαπάνες που επωμίζονται οι αερομεταφορείς. Ως εκ τούτου, σας ζητώ μετ’ επιτάσεως να διερευνήσετε το μέγεθος των αναληφθεισών δαπανών, την έκταση των προκληθεισών ζημιών και το είδος αποζημίωσης που θα μπορούσε ενδεχομένως να καταβληθεί. Αναφέρω ενδεικτικά τις δαπάνες που έχουν επωμιστεί οι αεροπορικές εταιρείες, βάσει της ευρωπαϊκής οδηγίας μας για τα δικαιώματα των επιβατών, καθώς και το είδος ενίσχυσης που μπορεί να καταβληθεί σε περίπτωση καταστροφής. Δεν είναι προφανές βήμα η εξέταση του ενδεχόμενου καταβολής των εν λόγω ποσών από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό στην προκειμένη περίπτωση ανωτέρας βίας;

Κύριε Almunia, αναφέρατε ότι βλέπετε ενδεχομένως θετικά την παροχή κρατικής ενίσχυσης, αλλά οφείλω να σας προειδοποιήσω ότι πρέπει να αποτρέψουμε τα κράτη μέλη από τυχόν χορηγίες προς τους εθνικούς πρωτοπόρους τους. Είναι, συνεπώς, εξαιρετικά σημαντικός ο συντονισμός αυτής της δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο· συντονισμός όχι μόνο του πλαισίου των κρατικών ενισχύσεων, αλλά και της αποτελεσματικής χορήγησης κρατικών ενισχύσεων. Αυτό ακριβώς σας ζητώ να διασφαλίσετε.

  Martin Schulz, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, πιστεύω ότι η συγκεκριμένη κρίση έχει μία ανθρώπινη διάσταση, την οποία θα πρέπει οπωσδήποτε να συζητήσουμε σήμερα. Πάρα πολλοί άνθρωποι, δεκάδες χιλιάδες επιβάτες, παραμένουν καθηλωμένοι σε ολόκληρο τον κόσμο και περιμένουν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Φρονώ ότι οφείλουμε να σκεφτούμε αυτούς τους ανθρώπους αυτό το πρωινό. Σχεδόν όλοι μας, πολλοί βουλευτές αυτού του Σώματος, έχουμε βιώσει παρόμοιες καταστάσεις τις τελευταίες εβδομάδες. Είμαστε προνομιούχοι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που μπορούμε να κάνουμε χρήση των διαθέσιμων υποδομών. Εντούτοις, πολλοί άνθρωποι βρίσκονται καθηλωμένοι σε ιδιαίτερα απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου. Δεν μπορούν να αναχωρήσουν και να επιστρέψουν στις εργασίες τους, τα παιδιά τους δεν μπορούν να ξαναγυρίσουν στα σχολεία τους επειδή δεν κατόρθωσαν να επιστρέψουν από τις διακοπές τους, και παραμένουν εγκλωβισμένοι χωρίς κατάλυμα και χωρίς χρήματα. Θα ήθελα να εκφράσω σήμερα το πρωί για ακόμα μία φορά τη συμπαράστασή μου προς τους ανθρώπους αυτούς. Ελπίζω ότι θα καταστεί δυνατή η άμεση επιστροφή τους στις χώρες τους.

Οι αεροπορικές εταιρείες αποτελούν ζωτικό τμήμα του συστήματος μεταφορών μας, όχι μόνο για τους επιβάτες, αλλά και για τα αγαθά. Οι οικονομικές ζημίες που προκλήθηκαν από την εν λόγω ηφαιστειακή έκρηξη είναι αισθητά μεγαλύτερες από εκείνες που προξένησαν τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2010. Για τον λόγο αυτόν, απευθύνω έκκληση προς την Επιτροπή να ακολουθήσει ευέλικτη προσέγγιση όσον αφορά την έγκριση κρατικών ενισχύσεων στις αεροπορικές εταιρείες που κινδυνεύουν, εφόσον πρέπει πραγματικά να χορηγηθεί αυτό το είδος ενίσχυσης.

Τέλος, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι ο κλάδος των αεροπορικών μετακινήσεων είναι μέρος της πολύ ευάλωτης υποδομής που διαθέτουμε στην Ευρώπη. Εάν δεν είναι πλέον δυνατές οι αεροπορικές μετακινήσεις, δεν είμαστε σε θέση να αντισταθμίσουμε επαρκώς την έλλειψή τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θεωρώ ότι το έργο που ξεκινήσαμε προ εικοσαετίας, ήτοι η επέκταση των διευρωπαϊκών δικτύων και ειδικότερα η επέκταση των σιδηροδρομικών μεταφορών, αποτελεί μία αξιόπιστη και σημαντική εναλλακτική λύση και, όπως διαπιστώνουμε τώρα, μία εναλλακτική λύση που είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική μας επιβίωση. Είναι ουσιώδες να αναγνωρίσουμε τώρα αυτό το γεγονός ακόμα μία φορά.

Ο συνάδελφός μου, κ. El Khadraoui, θα αναπτύξει άλλες πτυχές του εν λόγω θέματος, αλλά θα ήθελα απλώς να επισημάνω κάτι. Δεν κατορθώσαμε ακόμα να αναπτύξουμε τη διαλειτουργικότητα των σιδηροδρόμων μεταξύ διαφορετικών χωρών. Μία γερμανική ταχεία αμαξοστοιχία υπεραστικών μεταφορών δεν μπορεί να μεταφέρει γερμανούς κατοίκους από την Ισπανία στη χώρα διαμονής τους και, κατά τον ίδιο τρόπο, ένας γαλλικός συρμός υψηλής ταχύτητας δεν μπορεί να ταξιδέψει, επί παραδείγματι, έως τη Βουδαπέστη. Αυτό σημαίνει ότι δεν βρισκόμαστε ακόμα στο επίπεδο που θα έπρεπε να είχαμε φθάσει. Παρότι έχουμε εγκρίνει κατάλληλα ψηφίσματα στο Κοινοβούλιο, είμαι της άποψης ότι δεν χρειαζόμαστε αυτές τις αιφνίδιες περιοδικές εξάρσεις δράσης. Αντιθέτως, πρέπει να υιοθετήσουμε μία βιώσιμη, συνεχή προσέγγιση προκειμένου να υλοποιήσουμε αυτές τις νέες έννοιες.

  Gesine Meissner, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κ. Kallas, κ. Lopez Garrido, στη συγκεκριμένη περίπτωση, διαπιστώσαμε ότι η φύση είναι πράγματι πιο ισχυρή από όλες τις τεχνολογίες που έχουμε στη διάθεσή μας. Σε κάποιο μέτρο, αποκομίσαμε ένα δίδαγμα. Ωστόσο, είναι παράλληλα σημαντικό να επισημάνουμε ότι η παρούσα κατάσταση μας έδειξε πως δεν έχουμε σημειώσει την αναμενόμενη πρόοδο στην Ευρώπη.

Επί είκοσι χρόνια συζητούμε για την καθιέρωση μίας εσωτερικής αγοράς στον τομέα των μεταφορών και ενός Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να αποτρέψει, ασφαλώς, την ηφαιστειακή έκρηξη, αλλά θα μας επέτρεπε ενδεχομένως να δράσουμε πιο αποτελεσματικά και πιο άμεσα.

Ζητούμε επί μακρόν την καθιέρωση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού, υπό τον συντονισμό του Eurocontrol, αλλά ακόμα δεν έχει υλοποιηθεί. Με πανομοιότυπο τρόπο –και, εν προκειμένω, ακολουθώ το ίδιο σκεπτικό με τον κ. Schulz– εξακολουθούμε να μην διαθέτουμε διαλειτουργικότητα στο δίκτυο των σιδηροδρομικών μεταφορών. Εξακολουθούμε να μην μπορούμε να αγοράσουμε ένα σιδηροδρομικό εισιτήριο με το οποίο θα πάμε από τη βόρεια προς τη νότια Ευρώπη, διασχίζοντας ολόκληρη την ήπειρο. Και σε αυτήν την περίπτωση καθίσταται σαφές ότι έχουμε ξοδέψει πολύ μελάνι και έχουμε συζητήσει για πολλά από τα σχετικά θέματα, αλλά στην πραγματικότητα λείπουν ακόμα πάρα πολλά από αυτά που χρειαζόμαστε.

Είναι προφανές ότι η αντίδραση της Ευρώπης δεν ήταν ικανοποιητική από τη σκοπιά των πολιτών. Φυσικά, η κατάσταση ήταν δύσκολη και, φυσικά, ήταν αδύνατον για τον υπουργό οιασδήποτε επιμέρους χώρας να ανοίξει τον εναέριο χώρο της, εφόσον ένα επιστημονικό ίδρυμα από το Λονδίνο προειδοποιούσε ότι οι πτήσεις δεν ήταν ασφαλείς. Ταυτόχρονα όμως ήταν απογοητευτικό το γεγονός ότι δεν έγιναν πραγματικές μετρήσεις με τη χρήση αερόστατων, για παράδειγμα, αλλά όλοι χρησιμοποιούσαν στατιστικές προβολές. Τούτο ενόχλησε πολλούς πολίτες της Ευρώπης. Η θέση των αεροπορικών εταιρειών είναι επίσης κατανοητή. Επλήγησαν οικονομικά, και θα επιθυμούσαν πιο άμεση αντίδραση.

Οι αεροπορικές εταιρείες υπέστησαν οικονομικές ζημίες και, ασφαλώς, είναι λίαν σημαντική η ταχύτερη δυνατή επιστροφή των επιβατών στις πατρίδες τους. Πρέπει να προστατεύσουμε τα δικαιώματά τους. Εντούτοις, είναι σημαντικό για τα δικαιώματα των επιβατών στην Ευρώπη να τίθενται στη διάθεση των επιβατών δυνατότητες μεταφοράς και μετακινήσεων εν γένει. Για τον λόγο αυτόν, εκτιμώ ότι είναι καίριας σημασίας για το σύστημα μεταφορών μας στην Ευρώπη να διαθέτει εναλλακτικές επιλογές αερομεταφορέων και άλλων μέσων μεταφορών στα οποία θα μπορούν να προσφεύγουν οι επιβάτες. Αυτό σημαίνει ότι είναι θεμελιώδες να εξετάσουμε πιο εμπεριστατωμένα τους ενδεχόμενους τρόπους αντιμετώπισης της παρούσας κατάστασης, τους ενδεχόμενους τρόπους παροχής ενίσχυσης προς τους αερομεταφορείς στο πλαίσιο της κρίσης που διέρχεται ήδη ο τομέας των μεταφορών, καθώς και τους ενδεχόμενους τρόπους διατήρησης και διασφάλισης της κινητικότητας των ευρωπαίων πολιτών, η οποία αποτελεί μείζον επίτευγμα.

Όσον αφορά την αντιστάθμιση των ζημιών, ουδόλως θα ωφελούσε να απευθυνθούμε στο ηφαίστειο, διότι, όπως ήδη γνωρίζουμε, μία τέτοια προσέγγιση θα ήταν απολύτως αλυσιτελής. Η φύση έχει μεν τους δικούς της νόμους, αλλά εμείς οφείλουμε να προσπαθούμε να αντιδράσουμε σε αυτούς προς το συμφέρον των πολιτών της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, θεωρώ πολύ θετική τη σύσταση ομάδας δράσης υπό την προεδρία του κ. Kallas. Πρόκειται για πολύ σημαντική κίνηση, και θα συνεχίσουμε τις συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο που μπορούμε να συναγάγουμε συμπεράσματα από την παρούσα κρίση για το μέλλον.

  Michael Cramer, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, τις τελευταίες έξι ημέρες, επήλθε θεμελιώδης αλλαγή στην κινητικότητα στην Ευρώπη. Ο κρίσιμος παράγοντας στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ήταν ένα σοβαρό δυστύχημα, μέτρα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ή η υψηλή τιμή των αεροπορικών καυσίμων. Εν προκειμένω, η ίδια η φύση διαδραμάτισε τον καθοριστικό ρόλο.

Το ισλανδικό ηφαίστειο απέδειξε για άλλη μία φορά στο ανθρώπινο γένος την πραγματική δύναμη της φύσης. Πρέπει να διδαχθούμε από την παρούσα κατάσταση για το μέλλον. Το ανθρώπινο γένος δεν είναι και δεν θα γίνει ποτέ παντοδύναμο. Ορθώς προήλθε από την Ευρώπη η αντίδραση στην εν λόγω ηφαιστειακή έκρηξη. Δεδομένου ότι η ηφαιστειακή τέφρα ενδέχεται να προκαλέσει διακοπή στη λειτουργία των κινητήρων των αεροσκαφών, αλλά και να μειώσει την ορατότητα από τα παράθυρα των αεροσκαφών, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας, ο Eurocontrol, ακολούθησε υπεύθυνη προσέγγιση και έθεσε την ασφάλεια των επιβατών ως κορυφαία προτεραιότητά του.

Εξ ονόματος της Ομάδας τωv Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, θα ήθελα να απευθύνω τις ειλικρινείς ευχαριστίες μου στον Eurocontrol, στους υπουργούς Μεταφορών που στήριξαν τον Eurocontrol και, ιδίως, στον γερμανό υπουργό Μεταφορών, κ. Peter Ramsauer. Δέον είναι να δηλώσουμε τη στήριξή μας προς τη γερμανική ένωση πιλότων «Cockpit», η οποία επέδειξε σαφώς πιο υπεύθυνη συμπεριφορά από ό,τι οι διοικήσεις των αεροπορικών εταιρειών, διότι αρνήθηκε να πραγματοποιήσει πτήσεις δυνάμει των κανόνων πτήσεως εξ όψεως στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο, κρίνοντας ότι κάτι τέτοιο θα ήταν ανεύθυνο. Ο εναέριος χώρος είτε είναι ασφαλής είτε δεν είναι ασφαλής. Εντέλει, δεν έχει σημασία δυνάμει ποιων κανόνων πετούν ή συντρίβονται τα αεροπλάνα.

Κατά συνέπεια, οι Πράσινοι θα ήθελαν να καταγγείλουν με τον δριμύτερο δυνατό τρόπο την προσέγγιση που ακολούθησαν οι αεροπορικές εταιρείες που θέλησαν να δώσουν προτεραιότητα στο κέρδος και όχι στην ασφάλεια. Ζητούμε να ανοίξει και πάλι ο ευρωπαϊκός εναέριος χώρος μόνον εφόσον εξαλειφθούν πλήρως όλοι οι κίνδυνοι. Απευθύνουμε έκκληση προς όλους τους πολιτικούς να μην ενδώσουν στις πιέσεις που ασκούν οι αεροπορικές εταιρείες και να μην παραδώσουν τη σκυτάλη της ευθύνης για την ασφάλεια στους πιλότους, για παράδειγμα.

Τις τελευταίες ημέρες, λάβαμε με οδυνηρό τρόπο γνώση των ελλείψεων στις εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές μεταφορών των τελευταίων δεκαετιών, οι οποίες αδιαφόρησαν και, σε πολλές περιπτώσεις, εξακολουθούν να αδιαφορούν για το σύστημα των σιδηροδρομικών μεταφορών. Οι εν λόγω πολιτικές έχουν επικεντρωθεί εξ ολοκλήρου στις εναέριες μεταφορές. Κάθε χρόνο, οι αεροπορικές εταιρείες στην Ευρώπη λαμβάνουν 14 δισεκατομμύρια ευρώ από τους ευρωπαίους φορολογούμενους, διότι, σε αντίθεση με τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στους σιδηροδρόμους, η κηροζίνη δεν υπόκειται σε φορολογία. Το στοιχείο αυτό προσδίδει προοπτική στην προσωρινή απώλεια εσόδων των αεροπορικών εταιρειών.

Εντούτοις, υπάρχει ένα συμπέρασμα που πρέπει να συναγάγουμε από όλα αυτά. Ο σιδηρόδρομος δεν αποτελεί μόνο το ασφαλέστερο μέσο μεταφορών· είναι επίσης ουσιώδης για τη διαφύλαξη της κινητικότητας και την αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής. Κατά συνέπεια, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλες τις σιδηροδρομικές εταιρείες στην Ευρώπη οι οποίες συνέδραμαν στη μετάβαση των επιβατών στους τόπους προορισμού τους.

Η ηφαιστειακή έκρηξη στην Ισλανδία θα έπρεπε να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου σε όλους μας. Αυτό που βιώνουμε επί του παρόντος αποτελεί το πραγματικό μέλλον του τομέα των μεταφορών. Ωστόσο, το μέλλον των μεταφορών θα είναι επιτυχημένο μόνο εάν δεν απαιτείται τα απαραίτητα μέτρα να ληφθούν εν μία νυκτί. Για τον λόγο αυτόν, απευθύνουμε έκκληση προς όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να τροποποιήσουν τις προτεραιότητες της πολιτικής στον τομέα των εθνικών και διεθνών μεταφορών. Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις σιδηροδρομικές μεταφορές, όχι μόνο στη θεωρία, αλλά και στην πράξη, με οικονομικούς όρους, ώστε να μην χρειαστεί να βιώσουμε παρόμοια εμπειρία στο μέλλον.

  Peter van Dalen, εξ ονόματος της Ομάδας ECR. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, βρισκόμαστε για άλλη μία φορά αντιμέτωποι με τον μείζονα αντίκτυπο που μπορούν να έχουν οι καιρικές και κλιματικές συνθήκες στον τομέα των μεταφορών. Ένα όχι ιδιαίτερα μεγάλο ηφαίστειο εκρήγνυται στην Ισλανδία και η εναέρια κυκλοφορία σε πολλές περιοχές της Ευρώπης παραλύει για αρκετές ημέρες. Θεωρώ απολύτως σωστό το γεγονός ότι σήμερα έχουμε κατορθώσει να αποκαταστήσουμε τουλάχιστον εν μέρει τις πτήσεις. Θεωρώ επίσης ότι ήταν αιτιολογημένη η ενέργειά μας αυτή και ότι ήταν κάτι που ήμασταν σε θέση να πράξουμε, διότι οι δοκιμαστικές πτήσεις μάς κατέδειξαν ότι μπορούμε να πραγματοποιούμε πτήσεις, υπό την προφανή προϋπόθεση, ωστόσο, ότι εξακολουθούν να υπάρχουν οι ικανοποιητικές συνθήκες ορατότητας τις οποίες διαθέτουμε επί του παρόντος.

Παράλληλα όμως, φρονώ ότι επιδείξαμε υπερβολική αυστηρότητα διακόπτοντας μεμιάς ολόκληρη την εναέρια κυκλοφορία. Βιαστήκαμε πάρα πολύ να προβούμε σε συγκρίσεις με την πτήση της KLM που εγκλωβίστηκε στην ηφαιστειακή σκόνη του όρους Redoubt στην Αλάσκα το 1989, και βιαστήκαμε πάρα πολύ να κάνουμε αναφορές στην πτήση της British Airways που παγιδεύτηκε σε νέφος ηφαιστειακής σκόνης πάνω από την Ινδονησία το 1982. Ας μην λησμονούμε ότι αμφότερες οι εν λόγω πτήσεις κατέληξαν να τυλιχθούν εξ ολοκλήρου από τη σκόνη ηφαιστείων που σχεδόν μόλις είχαν εκραγεί και βρίσκονταν σε σχετικά μικρή απόσταση. Στην περίπτωση εκείνων των πτήσεων, το επίπεδο συγκέντρωσης και υψηλής θερμοκρασίας των σωματιδίων ηφαιστειακής σκόνης δεν συγκρίνεται με τις συνθήκες της παρούσας κατάστασης.

Για τον λόγο αυτόν, τάσσομαι υπέρ μίας προσέγγισης που θα λαμβάνει υπόψη τις διαφορές ως προς τη συγκέντρωση της ηφαιστειακής σκόνης. Εάν ακολουθήσουμε αυτήν την προσέγγιση –όπως φαίνεται να πράττουμε– είναι απολύτως ορθό να ανοίξουμε εκ νέου τμήματα του εναέριου χώρου, σε ορισμένους, ασφαλώς, αεροδιαδρόμους και σε ορισμένα υψόμετρα. Αυτό το εκ νέου άνοιγμα συνιστά, πιστεύω, επιτακτική ανάγκη, διότι η ισλανδική τέφρα καταδικάζει τις αεροπορικές εταιρείες σε έλλειψη ρευστότητας. Το ενδεχόμενο κατάρρευσης, στο πλαίσιο της παρούσας κρίσης, μερικών αερομεταφορέων που πασχίζουν να επιβιώσουν δεν με ανησυχεί ιδιαίτερα. Μολαταύτα, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να καταρρεύσουν μεγάλες και ευυπόληπτες αεροπορικές εταιρείες που δίνουν την πρώτη θέση στην ασφάλεια. Διακυβεύονται πάρα πολλά χρήματα και πάρα πολλές θέσεις απασχόλησης.

Επιπροσθέτως, πρέπει να δράσουμε ακολουθώντας μία ρεαλιστική προσέγγιση, η οποία λαμβάνει υπόψη τη συγκέντρωση των σωματιδίων ηφαιστειακής σκόνης. Είναι σωστή η άποψη ότι θα πρέπει να ξανανοίξουν άμεσα ορισμένα τμήματα του εναέριου χώρου. Θα πρέπει να εφαρμόσουμε αυτή τη ρεαλιστική προσέγγιση και στο μέλλον, προκειμένου να είμαστε σε θέση να επιτύχουμε ορθή και, ακόμη περισσότερο μάλιστα, υπεύθυνη ισορροπία μεταξύ της ασφάλειας και της οικονομίας.

  Lothar Bisky, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η απόφαση που έλαβαν οι αρχές αεροπορικής ασφάλειας να μην διακινδυνεύσουν την ασφάλεια των επιβατών ήταν απολύτως ορθή, ακόμα και αν αυτό σήμαινε το κλείσιμο του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου για αρκετές ημέρες και επέφερε οικονομική ζημία στις αεροπορικές εταιρείες. Κατά την άποψή μου, είναι ανευθυνότητα εκ μέρους των αερομεταφορέων να ζητούν από τους πιλότους τους να πραγματοποιήσουν τις πτήσεις με δική τους ευθύνη. Τι σημαίνει ακριβώς «με δική τους ευθύνη» στην προκειμένη περίπτωση;

Επικροτώ το γεγονός ότι η Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο να επιτρέψει τη χορήγηση ειδικής κρατικής ενίσχυσης στις αεροπορικές εταιρείες, οι οποίες διαφορετικά θα αντιμετώπιζαν σοβαρές οικονομικές δυσχέρειες συνεπεία της υφιστάμενης κατάστασης. Θα συζητήσουμε αργότερα για την απασχόληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εάν η ΕΕ και τα κράτη μέλη μπορούν να συνδράμουν τουλάχιστον ώστε να αποτραπεί τυχόν επιδείνωση της κατάστασης, είναι ορθό να το πράξουν. Παρ’ όλα αυτά, σε αντάλλαγμα της χορήγησης κρατικής ενίσχυσης, οι αεροπορικές εταιρείες πρέπει να αναλάβουν τη δέσμευση ότι δεν θα προβούν σε περικοπές προσωπικού ή περικοπές μισθών. Επίσης, πρέπει να εγγυηθούν ότι δεν θα μειώσουν τις αποδοχές αδείας ούτε θα αφαιρέσουν από το ποσό των αποδοχών τις ημέρες κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι δεν μπόρεσαν να μεταβούν στην εργασία τους εξαιτίας της κατάστασης που επικρατεί στον τομέα των μεταφορών.

Είναι πλέον ώρα να θέσει η Επιτροπή σε εφαρμογή ένα μόνιμο κοινό ευρωπαϊκό σύστημα παρακολούθησης για την ασφάλεια της αεροναυτιλίας. Αυτό το σύστημα παρακολούθησης θα πρέπει να είναι ειδικά σχεδιασμένο για την αποτροπή του κοινωνικού ντάμπινγκ. Θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλους την κρατική ενίσχυση που χορηγήθηκε στις τράπεζες, οι οποίες επωφελήθηκαν μεν από την εν λόγω ενίσχυση, αλλά δεν υιοθέτησαν αντίστοιχη κοινωνική προσέγγιση. Δεν πρέπει να επιτραπεί να δίδεται προτεραιότητα στον ανταγωνισμό και την επιδίωξη κέρδους εις βάρος της ασφάλειας ανθρώπινων ζωών.

  Francesco Enrico Speroni, εξ ονόματος της Ομάδας EFD. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, κατά την άποψή μου, ο χειρισμός της κατάστασης που προκλήθηκε από την ηφαιστειακή έκρηξη χαρακτηρίζεται από καθυστέρηση και αναποτελεσματικότητα. Η πρώτη πραγματική επιχειρησιακή συνεδρίαση έλαβε χώρα εχθές, ημέρα Δευτέρα: η έκρηξη του ηφαιστείου άρχισε το πρωί της προηγούμενης Πέμπτης· επομένως, χρειάστηκαν τέσσερις ημέρες για να καταλήξουμε σε μια επιχειρησιακή απόφαση.

Είναι αλήθεια ότι ορισμένοι περιορισμοί ήταν ενδεχομένως υπερβολικοί, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια. Για ποιον λόγο όμως απαγορεύτηκαν οι πτήσεις στο Βέλγιο όταν το νέφος βρισκόταν στη Νορβηγία; Για ποιον λόγο απαγορεύτηκε η πτήση μονοκινητήριων αεροσκαφών με εμβολοφόρο κινητήρα σε υψόμετρο 500 μέτρων όταν η τέφρα βρισκόταν σε υψόμετρο άνω των 8.000 μέτρων;

Ενδέχεται να εφαρμόστηκε ο κανόνας ο οποίος ήταν γνωστός σε εμάς, τους χειριστές αεροσκαφών, εδώ και χρόνια, ήτοι ότι η ασφαλέστερη πτήση είναι εκείνη κατά την οποία ο πιλότος κάθεται στο μπαρ και το αεροσκάφος είναι σταθμευμένο στο υπόστεγο των αεροσκαφών. Δεν είναι όμως αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης, και συνεπώς θεωρώ ότι, ενόψει της υποχρέωσης εγγύησης της ασφάλειας για τους επιβάτες και το πλήρωμα, ήταν καλή ιδέα η έγκριση των εν λόγω μέτρων, με τη διαφορά ότι εγκρίθηκαν με υπερβολική καθυστέρηση μετά την εμφάνιση του προβλήματος.

Ως εκ τούτου, στο μέλλον θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη πρωτίστως τις απαιτήσεις ασφάλειας, σε συνδυασμό όμως με απαιτήσεις που, ενώ είναι απόλυτα σύμφωνε με την ασφάλεια, δεν αφορούν μόνο την απαγόρευση όλων των πτήσεων αδιακρίτως, αλλά μέτρα που ανταποκρίνονται στην πραγματική κατάσταση, και όχι στα στατιστικά δεδομένα. Με τον τρόπο αυτόν, και προς όφελος ενός τομέα που είναι ζωτικής σημασίας για ολόκληρη την οικονομία, θα είμαστε ενδεχομένως σε θέση να αποτρέψουμε την επανεμφάνιση των αρνητικών οικονομικών συνεπειών και των επιπτώσεων που βιώσαμε μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, όχι μόνο στον τομέα των αερομεταφορών και του τουρισμού, αλλά και σε ολόκληρη την οικονομία εν γένει.

Ως εκ τούτου απευθύνω έκκληση για την ανάληψη άμεσης δράσης, σοβαρής δράσης και δράσης με πλήρη επίγνωση των πραγματικών περιστατικών.

  Angelika Werthmann (NI). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η ασφάλεια προέχει έναντι όλων των άλλων προβληματισμών. Δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε τυχόν βλάβη στον κινητήρα ενός αεροσκάφους που είναι πλήρες επιβατών και, κατά συνέπεια, την ενδεχόμενη συντριβή του σε κατοικημένη περιοχή. Θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλους το αεροσκάφος της British Airways, το οποίο διήλθε μέσα από νέφος ηφαιστειακής τέφρας κατά την πτήση του με προορισμό τη Νέα Ζηλανδία το 1982 και, ιδίως, το σοβαρό συμβάν που έλαβε χώρα το 1989 και αφορούσε ένα αεροσκάφος Boeing 747 της KLM, το οποίο διέσχισε εν πτήσει πυκνό νέφος ηφαιστειακής τέφρας. Αμφότερα τα αεροσκάφη μετά βίας διέφυγαν της καταστροφής.

Η ανθρώπινη ζωή είναι ανεκτίμητη. Επιδοκιμάζω την απόφαση να κλείσει ο εναέριος χώρος κατά τη διάρκεια της παρούσας κρίσης και επομένως να διασφαλιστεί ότι οι πιλότοι δεν θα υποχρεωθούν να αναλάβουν την ευθύνη για τους επιβάτες, των οποίων η φροντίδα παραδίδεται στα χέρια τους. Έχουν πραγματοποιηθεί δοκιμαστικές πτήσεις και πτήσεις μετρήσεων, αλλά μόνο έως ένα ορισμένο ύψος και δυνάμει των κανόνων πτήσεως εξ όψεως. Κατά τις εν λόγω πτήσεις δεν κατέστη δυνατή η διεξαγωγή πραγματικών αναλύσεων ή η εξαγωγή σημαντικών πορισμάτων.

Μία άλλη παρατήρησή μου σχετικά με τις πτήσεις που πραγματοποιούνται δυνάμει των κανόνων πτήσεως εξ όψεως είναι ότι στην περίπτωση του αεροσκάφους της KLM, το νέφος ηφαιστειακής τέφρας δεν ήταν ορατό. Η φύση μάς διδάσκει τον σεβασμό και, ταυτόχρονα, μας καθιστά σαφή τα όρια της παγκοσμιοποίησης. Έχουμε όλοι βαθιά επίγνωση των σοβαρών οικονομικών επιπτώσεων. Εντούτοις, μία ανθρώπινη ζωή αξίζει πολύ περισσότερο από τα εμπορεύματα. Για τον λόγο αυτόν, λαμβάνοντας υπόψη τις περιπτώσεις που ανέφερα, θα ήθελα να απευθύνω έκκληση για τη μέγιστη δυνατή υπευθυνότητα και προσοχή σε ότι αφορά, μεταξύ άλλων, και τη διάκριση του εναέριου χώρου σε τρεις ζώνες.

  Mathieu Grosch (PPE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Lopez Garrido, κύριε Kallas, αυτή η απαγόρευση πτήσεων μας επαναφέρει στην ευρέος φάσματος συζήτηση περί ασφάλειας, η οποία έχει διεξαχθεί πολλές φορές στο Κοινοβούλιο και στην οποία είχαμε πει ότι εμείς –και εννοώ το Κοινοβούλιο, αλλά, πιστεύω, και η Επιτροπή– θα μπορούσαμε και θα έπρεπε να θεσπίσουμε κανονισμούς στον συγκεκριμένο τομέα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εφόσον τα κράτη μέλη θα το ήθελαν. Πραγματοποιήσαμε πολλές φορές αυτήν τη συζήτηση, όχι μόνο ως προς τις αερομεταφορές, αλλά και στο πλαίσιο των σιδηροδρομικών μεταφορών, καθώς και άλλων τομέων. Ως εκ τούτου, σήμερα θα έπρεπε να θέσουμε το ερώτημα αυτό στους οργανισμούς που είναι σε θέση να το απαντήσουν: πρώτον, στις αεροπορικές αρχές στις αντίστοιχες χώρες και, φυσικά, στον αρμόδιο οργανισμό για τον συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτός ο συντονισμός έχει λειτουργήσει εξαιρετικά καλά.

Κατά την άποψή μου, η κορυφαία προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των επιβατών. Η οικονομική πτυχή είναι λιγότερο σημαντική, μολονότι δεν πρέπει επ’ ουδενί λόγω να την παραβλέψουμε. Οι επιμέρους χώρες έλαβαν την ορθή απόφαση. Αισιοδοξώ ότι, στο μέλλον, οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από τον Eurocontrol και τις εθνικές αρχές αεροπορικής ασφάλειας, και όχι από τις επιμέρους αεροπορικές εταιρείες, διότι βρισκόμαστε για άλλη μία φορά αντιμέτωποι με εμπειρογνώμονες που έχουν διαφορετικές απόψεις. Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί.

Από οικονομικής πλευράς πρόκειται, ασφαλώς, για καταστροφή για έναν κλάδο που διέρχεται επί του παρόντος την τρίτη κρίση του μετά την 11η Σεπτεμβρίου και την οικονομική κρίση. Συνεπώς, θα πρέπει να λάβουμε μέτρα σε ευρωπαϊκό και όχι σε εθνικό επίπεδο, και να μεριμνήσουμε για δέσμες μέτρων ενίσχυσης που θα είναι συμβατές σε ολόκληρη την Ευρώπη και δεν θα στρεβλώνουν την αγορά, όπως συνέβαινε συχνά κατά το παρελθόν. Η ενίσχυση είναι απαραίτητη, αλλά όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο.

Οι επιβάτες βρίσκονται τώρα σε μια κατάσταση, στην οποία το ισχύον δίκαιο δεν τους παρέχει βοήθεια στον βαθμό που ενδεχομένως προσδοκούν. Δικαιολογημένα έχουμε συζητήσει πολλές φορές αυτό το θέμα στο Κοινοβούλιο. Ωστόσο, υποθέτω ότι οι αερομεταφορείς και οι λοιπές εταιρείες που έχουν πληγεί θα δώσουν στους επιβάτες τη δυνατότητα διεκδίκησης των δικαιωμάτων που τους έχουν απομείνει.

Κατ’ εμέ, το μέλλον βρίσκεται στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό. Θα ήθελα να επισημάνω ότι θα επανερχόμαστε συχνά στη συζήτηση του εν λόγω θέματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά τα προσεχή δύο χρόνια.

  Saïd El Khadraoui (S&D). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, κύριε Επίτροπε, φρονώ ότι τρία είναι τα σημαντικά στοιχεία στην παρούσα συζήτηση. Καταρχάς, η παροχή στήριξης στους καθηλωμένους επιβάτες και ο επαναπατρισμός τους· αυτή πρέπει να είναι η απολύτως κορυφαία προτεραιότητα όλων των αρχών σε όλα τα επίπεδα. Εν προκειμένω, μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι ο ευρωπαϊκός κανονισμός για τα δικαιώματα των επιβατών έχει διασφαλίσει τουλάχιστον ελάχιστες προϋποθέσεις εξυπηρέτησης και στήριξης για την πλειονότητα των επιβατών. Ωστόσο, στην πράξη –όπως γνωρίζετε πολύ καλά– αντιμετωπίσαμε ασφαλώς αρκετά προβλήματα: χάος στα αεροδρόμια, πλημμελής ενημέρωση, κ.ο.κ. Για τον λόγο αυτόν, τάσσομαι υπέρ της διοργάνωσης μίας έρευνας σε ευρωπαϊκή κλίμακα, σε συνεργασία με τις αεροπορικές εταιρείες και με τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη, προκειμένου να μπορέσουμε να εξετάσουμε δυνητικούς τρόπους παροχής βοήθειας σε καταστάσεις αυτού του είδους.

Επιπλέον, θα ήθελα επίσης να σας ζητήσω να συγκροτήσετε ένα είδος ομάδας δράσης σε επίπεδο Επιτροπής και κρατών μελών για την αποτελεσματικότερη δυνατή οργάνωση του επαναπατρισμού των επιβατών. Γνωρίζω ότι αυτό πρέπει να το κάνουν οι αεροπορικές εταιρείες, αλλά σε απομακρυσμένες τοποθεσίες υπάρχουν αδιαμφισβήτητα καθηλωμένοι άνθρωποι, οι οποίοι θα υποχρεωθούν να υποβληθούν σε μακρά αναμονή έως ότου επαναπατριστούν, ακόμα και αν ανοίξει εκ νέου ο εναέριος χώρος. Πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας σε αυτό το ζήτημα.

Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο, ένα δεύτερο κεφάλαιο, αν θέλετε, αποτελεί η διαδικασία για τη θεσμοθέτηση της απαγόρευσης πτήσεων. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι δεχόμαστε για άλλη μία φορά εκκλήσεις για μεγαλύτερη συνεργασία και μεγαλύτερο συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός –κάτι το οποίο έχει ήδη αναφερθεί– θα αποβεί χρήσιμος στο μέλλον. Είναι αλήθεια ότι, επί του παρόντος, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι αρμόδια να λαμβάνει αποφάσεις ούτε επί του εναέριου χώρου των κρατών μελών ούτε επί του Eurocontrol, γεγονός που δυσχεραίνει σε μεγάλο βαθμό τη λήψη αποτελεσματικών και συντονισμένων αποφάσεων.

Εντούτοις, είναι επίσης αλήθεια ότι, έως εχθές το βράδυ, χρησιμοποιούσαμε ουσιαστικά ένα μάλλον συντηρητικό μαθηματικό πρότυπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κατά βάση, το εν λόγω πρότυπο ερείδεται στη χειρότερη πιθανή εκδοχή, που σημαίνει ότι μία ελάχιστη ποσότητα ηφαιστειακής σκόνης χαρακτηρίστηκε μεγάλων διαστάσεων νέφος που απαιτεί, ας πούμε, απαγόρευση των πτήσεων. Θα γνωρίζετε, ασφαλώς, ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν ένα άλλο πρότυπο, σύμφωνα με το οποίο εφαρμόζεται απαγόρευση πτήσεων μόνο στην εναέρια ζώνη που βρίσκεται ακριβώς πάνω από το ηφαίστειο αυτό καθαυτό, και το οποίο αναθέτει την ευθύνη της διαχείρισης των επιχειρησιακών κινδύνων στις αεροπορικές εταιρείες. Πρόκειται για διαφορετικό πρότυπο. Το πρότυπο που βρίσκεται μεταξύ αυτών των δύο ακραίων προτύπων και έχει πλέον ήδη συμφωνηθεί –το πρότυπο με τις τρεις ζώνες– είναι ικανοποιητικό. Απομένει να διακριβώσουμε πώς μπορούμε πραγματικά να ενσωματώσουμε την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα σε αυτό το πρότυπο.

Το τρίτο και τελευταίο σημείο της παρέμβασής μου αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης του οικονομικού αντικτύπου. Η απαρίθμηση των ποικίλων δυνατοτήτων αποτελεί καλή ιδέα, αλλά χρειαζόμαστε ένα ευρωπαϊκό πρότυπο. Τέλος, επιτρέψτε μου να προσθέσω απλώς ότι δεν θα πρέπει να παραπλανούμε τους ανθρώπους οδηγώντας τους στη σκέψη ότι θα είμαστε σε θέση να τους αποζημιώσουμε όλους για την ταλαιπωρία που έχουν υποστεί. Κάτι τέτοιο είναι απλώς αδύνατο.

  Dirk Sterckx (ALDE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να απευθυνθώ στον υπουργό, δηλαδή στον Προεδρεύοντα του Συμβουλίου. Όχι σε εσάς προσωπικά, αλλά σε όλους όσοι έχουν ασκήσει αυτήν την Προεδρία, και, ενδεχομένως, σε ορισμένους από αυτούς που θα την ασκήσουν μελλοντικά. Πώς κατορθώσατε να εμποδίσετε επί σειράν ετών μια ευρωπαϊκή προσέγγιση αυτού του είδους; Η Επιτροπή και το Κοινοβούλιο χρειάστηκε επανειλημμένως να ασκήσουν πιέσεις στο Συμβούλιο για την επίτευξη συμφωνίας και ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις καταλήγουμε πάντα σε μια αδύναμη συμβιβαστική λύση. Για ποιον λόγο το Συμβούλιο ακολουθεί πάντα διακυβερνητικό και εθνικό σκεπτικό και όχι ευρωπαϊκό σκεπτικό; Αυτό είναι ένα από το διδάγματα που θα πρέπει να αποκομίσουμε από την παρούσα κατάσταση. Ο συνάδελφος κ. El Khadraoui ανέφερε ήδη ότι υπάρχει περιθώριο για καλύτερη συνεργασία, όχι όμως μόνο σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του εναέριου χώρου. Ο συντονισμός μεταξύ των εθνικών αρχών επιδέχεται επίσης βελτίωσης, αλλά επισημάνατε εσείς ο ίδιος, κύριε Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, ότι η Ευρώπη δεν διαθέτει επί του παρόντος τις αρμοδιότητες για να προβεί σε αυτές τις βελτιώσεις. Λοιπόν, εκχωρήστε, επιτέλους, στην Ευρώπη αυτές τις αρμοδιότητες! Κάτι τέτοιο θα απλοποιούσε πολύ τα πράγματα.

Το δεύτερο σημείο της παρέμβασής μου αφορά την επιστημονική ενημέρωση. Διαθέτουμε ένα μόνο κέντρο στο Λονδίνο, το οποίο ειδικεύεται σε ορισμένους μόνο τομείς και το οποίο αποφάσισε, από κοινού με τον Eurocontrol, ότι προέχει η ασφάλεια. Ελήφθη, πράγματι, η ορθή απόφαση, προχωρά, όμως, αρκετά; Δεν θα έπρεπε άραγε να ενισχύσουμε το ευρωπαϊκό πρότυπο συγκεντρώνοντας μερικές ειδικότητες και δημιουργώντας ένα πραγματικά ευρωπαϊκό κέντρο για την ασφάλεια της αεροπορίας; Η δραστηριότητα του συγκεκριμένου ηφαιστείου δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Μετά την τελευταία του έκρηξη προ 200 ετών, είχε παραμείνει ενεργό επί δέκα χρόνια. Κατά συνέπεια, πρέπει να προετοιμαστούμε για τα επόμενα χρόνια. Φρονώ ότι πρέπει να ενισχύσουμε το ευρωπαϊκό πρότυπο και πρέπει –και τούτο αποτελεί σημαντικό σημείο για το Σώμα– να διασφαλίσουμε επίσης ότι δεν θα θιγούν τα δικαιώματα των επιβατών και ότι η κρατική ενίσχυση θα χορηγηθεί σε όλους επί ίσοις όροις.

  Isabelle Durant (Verts/ALE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, ακόμη και αν χιλιάδες άνθρωποι αντιμετωπίζουν σήμερα σοβαρές δυσκολίες, εκτιμώ ότι η εν λόγω ηφαιστειακή έκρηξη μοιάζει περισσότερο να μας επαναφέρει πραγματικά στην τάξη: μας επαναφέρει στην τάξη, καλώντας μας να αναθεωρήσουμε τη σχέση μας με τις καιρικές συνθήκες στον τομέα των μεταφορών και, κυρίως, την υπερβολική μας εξάρτηση από τις αερομεταφορές, οι οποίες αντικατέστησαν σταδιακά και ενίοτε εν αγνοία μας όλα τα άλλα μεταφορικά μέσα. Τούτο καθίσταται ακόμα πιο ουσιώδες λαμβανομένου υπόψη ότι σήμερα κανείς δεν μπορεί να προβλέψει εάν η εν λόγω ηφαιστειακή έκρηξη θα σταματήσει ή πώς θα κινηθεί αυτό το νέφος κατά τις προσεχείς εβδομάδες ή τους επόμενους μήνες.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει πρωτίστως –και στο σημείο αυτό συντάσσομαι με την Επιτροπή και το Συμβούλιο– να συνεχίσουμε να τηρούμε την αρχή της προφύλαξης και την αρχή της ασφάλειας. Με καταπλήσσει δε το γεγονός ότι, κάποια δεδομένη στιγμή, στον φαρμακευτικό τομέα, η αρχή της προφύλαξης χρησιμοποιήθηκε για την άσκηση πιέσεων στα κράτη μέλη και στην Ευρώπη, προκειμένου να επιβαρυνθούν με δαπάνες που κατά την άποψή μου ήταν μάλλον απερίσκεπτες. Σήμερα, ένας άλλος τομέας φαίνεται να θέλει να αμφισβητήσει ή να επικρίνει την αρχή της προφύλαξης που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αυτό το βρίσκω παράλογο. Δεν υπάρχει προφύλαξη του πορτοφολιού. Η προτεραιότητα δίδεται στην ασφάλεια και το κοινό καλό.

Όσον αφορά τις λοιπές πτυχές, θεωρώ ότι πρέπει, ασφαλώς, να αναπτύξουμε τις σιδηροδρομικές μεταφορές. Αυτό συνιστά τη βασική προτεραιότητα και, όπως επεσήμανε ο συνάδελφός μου, έχουμε ένα όραμα για την εξέλιξη του συστήματος μεταφορών μας· με άλλα λόγια, ο σιδηρόδρομος πρέπει να καταλάβει εκ νέου την αγορά για τις μικρές και μεσαίες αποστάσεις. Θεωρώ επίσης σημαντική την ποικιλία των μέσων και των τρόπων μεταφοράς. Παρεμπιπτόντως, αυτό είναι και το θέμα της Λευκής Βίβλου επί της οποίας θα πρέπει να εργαστούμε στην επιτροπή.

Βραχυπρόθεσμα, φρονώ ότι προέχει, φυσικά, η επιστροφή των ανθρώπων στις χώρες τους, η αποζημίωση των επιβατών και, ενδεχομένως, η εξέταση της δράσης που χρειάζεται να αναληφθεί για τις αεροπορικές εταιρείες, αλλά με ιδιαίτερα στοχοθετημένο τρόπο. Πιστεύω επίσης ότι, από πλευράς διαρθρωτικών μέτρων, πρέπει να παράσχουμε σαφώς μεγαλύτερη στήριξη στις βιντεοδιασκέψεις. Η βιντεοδιάσκεψη εξακολουθεί να αποτελεί άκρως επουσιώδες μέσο και δεν ενδιαφέρει σχεδόν κανέναν· τούτο δεν ισχύει μόνο για το Κοινοβούλιο, βεβαίως, αλλά και γενικότερα. Θεωρώ ότι η ενίσχυση πρακτικών αυτού του είδους θα μας βοηθούσε να περιορίσουμε την εξάρτησή μας από τις αεροπορικές μετακινήσεις.

Τέλος, δεδομένου ότι ο Πρόεδρος έθεσε το ερώτημα, εκτιμώ ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσε, ενδεχομένως, από την πλευρά του, να αναθεωρήσει τον τρόπο εργασίας του, εξετάζοντας, για παράδειγμα, την πιθανότητα να εργάζεται πέντε ημέρες την εβδομάδα ανά δεκαπενθήμερο, παρά τρεις ημέρες ή τρεισήμισι ημέρες εβδομαδιαίως. Με τον τρόπο αυτόν, θα μπορούσαμε επίσης να δώσουμε με τον τρόπο οργάνωσης των εργασιών μας το παράδειγμα για την εξεύρεση λύσεων ως προς τη μείωση της εξάρτησής μας από τις εναέριες μεταφορές, οι οποίες είναι, καταφανώς, εξαιρετικά ευάλωτες και υποκείμενες, όπως μάς αποδεικνύει σήμερα η φύση, σε άγνωστους παράγοντες επί των οποίων δεν έχουμε κανέναν απολύτως έλεγχο.

Στην πραγματικότητα, το ζητούμενο είναι η αναθεώρηση του συστήματος στο σύνολό του, και θα μας δοθεί η ευκαιρία, τόσο στο πλαίσιο της Λευκής Βίβλου όσο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να επανεξετάσουμε τη δική μας μέθοδο ενίσχυσης άλλων μέσων μεταφορών, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων και τον τρόπο εργασίας μας.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. MARTINEZ MARTINEZ
Αντιπροέδρου

  Ryszard Czarnecki (ECR). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, με λυπεί πολύ το γεγονός ότι, όπως φαίνεται, πολλοί συνάδελφοι βουλευτές δεν συμβουλεύθηκαν, προτού προβούν στις ομιλίες τους, επαγγελματίες – ανθρώπους που δαπάνησαν αρκετές χιλιάδες ώρες στους ελέγχους ενός αεροσκάφους. Έχω την εντύπωση ότι η παρούσα συζήτηση είναι άκρως πολιτική και ότι διατυπώνονται κατηγορίες εις βάρος του Συμβουλίου, μολονότι το Συμβούλιο δεν ευθύνεται σε καμία περίπτωση για τη δραστηριότητα των ηφαιστείων. Μπορεί να λεχθεί με απόλυτη ειλικρίνεια ότι η απόφαση του Eurocontrol ήταν υπερβολικά εσπευσμένη, και τούτο το δηλώνω απερίφραστα, διότι αντιμετωπίστηκαν όλα σαν να ήταν ίδια. Δεν ελήφθη καθόλου υπόψη η διαφοροποίηση της κατάστασης που σημειώθηκε. Φέρουμε ευθύνη για το σύστημα διαρκούς διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας, και θεωρώ ότι μπορούμε να αποκομίσουμε ένα δίδαγμα από τα εν λόγω γεγονότα. Εντούτοις, είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι οι αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί εκτείνονται σε υπερβολικά μεγάλη χρονική περίοδο, και έχω την πεποίθηση ότι θα μπορούσαν αναμφίβολα να ήταν διαφορετικές.

  Jacky Hénin (GUE/NGL). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, φρονώ ότι σε μία τέτοια συγκυρία πρέπει να εκφράσουμε την αμέριστη συμπαράστασή μας σε όλους τους ανθρώπους που επλήγησαν, ή εξακολουθούν να πλήττονται, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, από τη διακοπή της εναέριας κυκλοφορίας, ακριβώς όπως πρέπει να δηλώσουμε τη συμπαράστασή μας στους εργαζόμενους των αεροπορικών εταιρειών οι οποίοι, με τους περιορισμένους πόρους που είχαν στη διάθεσή τους, προσπάθησαν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των επιβατών.

Δεν θέλουμε να συνταχθούμε με εκείνους που διατυπώνουν πολλές επικρίσεις, αλλά υποβάλλουν ελάχιστες προτάσεις και παρ’ όλα αυτά διατείνονται ότι γνωρίζουν την αλήθεια μόλις κοπάσει η θύελλα. Θα θέλαμε να δηλώσουμε εν προκειμένω ότι η αρχή της ασφάλειας των επιβατών πρέπει να επαναβεβαιωθεί ως αρχή προτεραιότητας. Είναι προτιμότερο να έχουμε έναν ζωντανό επιβάτη που δεν είναι ικανοποιημένος παρά έναν επιβάτη ο οποίος, δυστυχώς, απεβίωσε κατά την πτήση.

Επίσης, θα ήθελα να πω ότι η Ευρώπη πάσχει από έλλειψη αξιοπιστίας. Καλύτερη συνεργασία και ενότητα θα σήμαινε, κατά πάσα πιθανότητα, καλύτερη επικοινωνία, καλύτερη επεξήγηση της κατάστασης σε εμάς και καλύτερη προσπάθεια ανταπόκρισης σε όσους ήθελαν απλώς να ενημερωθούν.

Κατά την άποψή μας, είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας και να του επιτραπεί να στηρίζεται, σε κάθε περίπτωση, σε επιστημονικές συστάσεις, βάσει των οποίων θα μπορεί να αιτιολογεί τις αποφάσεις του υπό οιεσδήποτε συνθήκες. Στο μέλλον –και τούτο έχει ήδη αναφερθεί, αλλά θεωρώ ότι πρέπει να υπογραμμιστεί εκ νέου– θα πρέπει να εργαστούμε ακόμα πιο εντατικά ώστε να διασφαλίσουμε ότι τα μέσα μεταφορών σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρώπης αλληλοσυμπληρώνονται, καταβάλλοντας και εν προκειμένω προσπάθειες για τη διασφάλιση μεγαλύτερης συνεκτικότητας μεταξύ τους.

Τέλος, εάν μου επιτρέπετε, κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να προτείνω τη σύσταση επιτροπής έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το εν λόγω ζήτημα, προκειμένου να διαλυθούν τυχόν υποψίες που έχουν δημιουργηθεί.

  Anna Rosbach (EFD). – (DA) Κύριε Πρόεδρε, δύο είναι τα σημαντικά σημεία που θέλω να παρατηρήσω. Πρώτον, είναι θλιβερό το γεγονός ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε αδιέξοδο και επομένως δεν είναι σε θέση να συμμετάσχει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, αλλά το ίδιο ισχύει και για τις αμερικανικές και ασιατικές αεροπορικές εταιρείες, οι οποίες δεν μπορούν να προσγειωθούν στην ΕΕ.

Δεύτερον, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για τις προσπάθειές τους.

Απομένει να αποφασισθεί εάν οι αεροπορικές εταιρείες θα λάβουν οικονομική αποζημίωση ή όχι. Η έκβαση του θέματος αυτού θα καθοριστεί στο πλαίσιο των συζητήσεων που θα διεξαχθούν κατά τις προσεχείς ημέρες. Είναι θετική η είδηση ότι υπάρχει πλέον σχέδιο τριών σταδίων. Χαίρομαι ιδιαίτερα για αυτό. Η εφημερίδα Financial Times επικρίνει τους πολιτικούς διότι έκλεισαν «απλούστατα» τα πάντα για λόγους ασφάλειας και προτείνει την καθιέρωση στην Ευρώπη της στρατηγικής των ΗΠΑ, η οποία επιτρέπει στους επιμέρους αερομεταφορείς να λαμβάνουν οι ίδιοι την απόφαση σχετικά με την πραγματοποίηση ή μη των πτήσεων. Αισιοδοξώ ότι εμείς, στο Κοινοβούλιο, θα απορρίψουμε αμέσως αυτό το πρότυπο. Θα ήταν ολέθριο για τους επιβάτες εάν μία αεροπορική εταιρεία στα πρόθυρα πτώχευσης αποφάσιζε να πραγματοποιήσει πτήσεις αποσκοπώντας απλώς στο κέρδος.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μία μελλοντοστραφής στρατηγική: καλύτερα όργανα μετρήσεων στον εναέριο χώρο για την πρόβλεψη ατμοσφαιρικών αλλαγών και ανάπτυξη κινητήρων αεροσκαφών που χρησιμοποιούν τα καύσιμα με αποδοτικότερο τρόπο και παρουσιάζουν μικρότερη ευαισθησία. Εντούτοις, τα αεροσκάφη δεν είναι ευάλωτα μόνο σε τρομοκρατικές επιθέσεις, αλλά και σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Τα αεροσκάφη καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας και είναι ρυπογόνα. Δεν θα είναι δυνατόν να κατασκευάσουμε αεροσκάφη μεταφοράς ή επιβατηγά αεροσκάφη ηλιακής ή ηλεκτρικής ενέργειας, εκείνο, όμως, που μπορούμε να κάνουμε είναι θέσουμε τελικά σε λειτουργία τους σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας και να καθιερώσουμε απευθείας σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας μεταξύ όλων των μεγάλων πόλεων της Ευρώπης. Οι σιδηροδρομικές μεταφορές μπορούν να καταστούν πολύ πιο οικολογικές από ό,τι τα αεροσκάφη και μπορούν να συναγωνιστούν εξαιρετικά αποτελεσματικά τις εναέριες μεταφορές στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προορισμών.

  Danuta Maria Hübner (PPE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, σήμερα γνωρίζουμε καλύτερα από ό,τι πριν από μία εβδομάδα ότι ένας ουρανός απαλλαγμένος από αεριωθούμενα είναι πολύ δαπανηρός. Το κόστος για τις αεροπορικές εταιρείες υπερβαίνει την απώλεια εσόδων τους. Πλήττονται και άλλοι κλάδοι, μολονότι υπάρχουν και κλάδοι που επωφελούνται από την κατάσταση. Εκείνο που έχει εξίσου σημασία είναι το γεγονός ότι η εν λόγω νέα καταστροφή έχει πλήξει την ήδη ευάλωτη ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με την ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Θα ήθελα να θίξω δύο ζητήματα.

Το πρώτο αφορά την κρατική ενίσχυση. Η χορήγηση κρατικής ενίσχυσης στις αεροπορικές εταιρείες σε αντιστάθμιση των ζημιών που υπέστησαν έχει προηγούμενο στην περίπτωση της διάσωσης της American Airlines μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσφέρει επίσης ταχείες διαδικασίες κρατικής ενίσχυσης, γεγονός που εκτιμάται. Το ερώτημά μου, όμως, προς την Επιτροπή είναι εάν γνωρίζουμε το αναμενόμενο μέγεθος αυτής της νέας επιβάρυνσης για τους εθνικούς προϋπολογισμούς, οι οποίοι πλήττονται από τεράστια ελλείμματα και χρέη και αντιμετωπίζουν την πρόκληση της δημοσιονομικής εξυγίανσης. Αποτελεί άραγε την καλύτερη λύση η κρατική ενίσχυση μέσω των εθνικών προϋπολογισμών; Εξετάζονται ενδεχομένως άλλες επιλογές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

Το δεύτερο ζήτημα αφορά την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαχείριση κρίσεων. Κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών πληροφορηθήκαμε ότι δεν υπήρξε καμία διαβούλευση ούτε συντονισμός μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών σε μία κατάσταση που καλύπτει το 80% του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω, κύριε Επίτροπε, ότι είστε σε θέση να διαδραματίζετε συντονιστικό ρόλο, διατηρώντας ταυτόχρονα την πλήρη ανεξαρτησία σας.

Ενδέχεται επίσης να ακούσουμε σύντομα ότι ο συντονισμός θα μπορούσε να μας είχε επιτρέψει τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας καλύτερης λύσης, επομένως, κατά την άποψή μου, είναι πλέον καιρός να προχωρήσουμε στο ζήτημα της διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ. Αντιλαμβανόμαστε σαφώς ότι οι καταστροφές που πλήττουν τους πολίτες μας είναι πιθανόν να επέλθουν και εκτός της επικράτειας της ΕΕ, στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο ή ακόμα και εκτός ΕΟΧ. Η ερώτησή μου προς την Επιτροπή είναι η εξής: με ποιον τρόπο θα αξιοποιήσει την παρούσα καταστροφή προκειμένου να ενισχυθεί η ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαχείριση κρίσεων; Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα στηρίξουμε όλες τις προσπάθειές σας για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητάς μας στη διαχείριση κρίσεων.

  Hannes Swoboda (S&D). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, τις τελευταίες ημέρες είχα την ευκαιρία να γνωρίσω και να βιώσω τις εναλλακτικές λύσεις για τις αεροπορικές μετακινήσεις στην Ευρώπη, αφενός στο πλαίσιο μίας μετακίνησης με αυτοκίνητο από το Βελιγράδι προς τη Βιέννη και αφετέρου ενός σιδηροδρομικού ταξιδιού από τη Βιέννη προς το Στρασβούργο. Μολονότι υπάρχουν προβλήματα στα οδικά δίκτυα, οι οδικές υποδομές παρουσιάζουν σχετικά ικανοποιητική ανάπτυξη, ακόμα και σε γειτονικές περιοχές της Ευρώπης. Απεναντίας, η κατάσταση των σιδηροδρόμων παραμένει άθλια. Αυτό είναι απαράδεκτο.

Σε ποιο σημείο θα βρισκόμασταν σήμερα εάν είχαμε εφαρμόσει τις διατάξεις του επικαλούμενου σχεδίου Delors; Θα είχαμε ήδη στη διάθεσή μας τα διευρωπαϊκά δίκτυα και θα είχαμε περισσότερες σιδηροδρομικές γραμμές και σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας. Μετά από λίγες μόνο ώρες, οι τουαλέτες του τρένου ήταν πλέον ακατάλληλες για χρήση –παρότι το βαγόνι ήταν σύγχρονο–, διότι πολλοί άνθρωποι αναγκάστηκαν να στέκονται όρθιοι ή να κάθονται στο δάπεδο για αρκετές ώρες και, συνεπώς, τα βαγόνια ήταν υπερπλήρη και οι εγκαταστάσεις δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τόσο κόσμο.

Ως εκ τούτου, θα ήθελα να ζητήσω από τον κ. Kallas να δώσει νέα ώθηση στον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων με τη μορφή περισσότερων σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας και πρόβλεψης αποθεμάτων χωρητικότητας. Χρειαζόμαστε κάποια αποθέματα. Κατά τη διάρκεια της ολέθριας ηφαιστειακής έκρηξης, αλλά και κατά τη χειμερινή περίοδο, διαπιστώσαμε ότι διαθέτουμε ελάχιστα αποθέματα χωρητικότητας και ότι η αποκλειστική προσήλωση στην κερδοφορία δεν επαρκεί. Πρέπει να δώσουμε έμφαση και στην εξυπηρέτηση.

  Izaskun Bilbao Barandica (ALDE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Lopez Garrido, κύριε Kallas, σας ευχαριστώ θερμά για τις διευκρινίσεις σας και για το έργο που έχετε επιτελέσει.

Συμφωνώ μαζί σας ότι η προτεραιότητα είναι η ασφάλεια και ότι η κρίση που μας πλήττει είναι σύνθετη, αλλά καθυστερήσαμε υπερβολικά να επικοινωνήσουμε, διότι το πράξαμε πέντε ημέρες μετά το πρώτο επεισόδιο.

Εντούτοις, προκειμένου να αρθούμε στο ύψος των προσδοκιών που έχουν οι πολίτες, ήτοι το ευρωπαϊκό κοινό, από εμάς, τα συμπεράσματα της παρούσας συζήτησης πρέπει να είναι σαφή, απλά και, επιπλέον, πρακτικά. Επίσης, πρέπει να έχουν άμεσα αποτελέσματα, ορατά σε όλους.

Κατά συνέπεια, οι φορολογούμενοι, οι οποίοι και θα κληθούν να πληρώσουν το τίμημα της εν λόγω κρίσης, δικαιούνται αδιαμφισβήτητα τη διασφάλιση τριών τουλάχιστον προϋποθέσεων: πρώτον, μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τις αποφάσεις περί κλεισίματος των αερολιμένων και την εξέλιξη της κατάστασης. Ενημερώθηκαν με καθυστέρηση, αφού εκδηλώθηκε η κρίση, γεγονός που θεωρώ ότι συνέβαλε στην αύξηση των προβλημάτων σε πολλά αεροδρόμια και κατέστησε επίσης δυσχερέστερη την προσφυγή πολλών επιβατών σε εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης. Ως εκ τούτου, χρειαζόμαστε επίσης μεγαλύτερη διαφάνεια τώρα που έχουν καθοριστεί οι τρεις ζώνες. Θέλουμε να γνωρίζουμε ποιες είναι αυτές και τι ακριβώς θα σημαίνουν.

Δεύτερον, οι φορολογούμενοι δικαιούνται τη διασφάλιση του απόλυτου σεβασμού των δικαιωμάτων των επιβατών. Απαιτείται σαφήνεια, απαιτείται ο καθορισμός των υπευθύνων για τα δικαιώματα των επιβατών, του πεδίου εφαρμογής των εν λόγω δικαιωμάτων, καθώς και των προθεσμιών για την άσκησή τους. Συμφωνώ με τον κ. Kallas ότι απαιτείται επίσης η παρακολούθηση των διαδικασιών που θα χρησιμοποιήσουν οι αεροπορικές εταιρείες προκειμένου να είναι δυνατή η διεκδίκηση αυτών των δικαιωμάτων.

Η τελευταία προϋπόθεση που πρέπει να διασφαλιστεί είναι η κρατική ενίσχυση προς τις αεροπορικές εταιρείες. Σας ζητώ να δηλώσετε με σαφήνεια αφενός σε τι θα συνίσταται αυτή η κρατική ενίσχυση και ποια θα είναι τα κριτήρια χορήγησής της και αφετέρου ότι θα παρακολουθήσουμε και θα ελέγξουμε τις επιπτώσεις που ενδέχεται να έχει η παρούσα κρίση για τους εργαζόμενους των αεροπορικών εταιρειών. Επιπροσθέτως, πρέπει να λάβουμε όλα τα δυνατά μέτρα ελέγχου, ούτως ώστε να αποτρέψουμε τις αεροπορικές εταιρείες από την ενδεχόμενη εκμετάλλευση παρόμοιων περιστάσεων για αδικαιολόγητες ή υπερβολικές προσαρμογές του εργατικού δυναμικού τους.

Αυτό που έχει καταδείξει σαφέστατα η παρούσα κρίση είναι η ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης του ευρωπαϊκού συντονισμού και της διαλειτουργικότητας.

  Philip Bradbourn (ECR). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, όπως έχει ήδη λεχθεί, κανείς δεν θα μπορούσε να έχει προβλέψει τα πρόσφατα γεγονότα στην Ισλανδία. Ο κλάδος των αερομεταφορών καλείται να αντεπεξέλθει σε πολύ απρόβλεπτες συνθήκες όσον αφορά τόσο την ηφαιστειακή έκρηξη όσο και, φυσικά, το γενικότερο οικονομικό πλαίσιο. Έχοντας αυτό κατά νου, θα πρέπει να βασίζουμε ένα τόσο ακραίο μέτρο όπως το κλείσιμο ολόκληρου του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου σε ορθά επιστημονικά στοιχεία και, με τη βοήθεια της τεχνολογίας που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας, να διασφαλίζουμε την ελάχιστη δυνατή διακοπή πτήσεων και την αποτελεσματική κοινοποίηση πληροφοριών.

Εν προκειμένω, όμως, ο Eurocontrol και οι εθνικές αρχές επιδείνωσαν τη γενική απογοήτευση επιδεικνύοντας ανεπαρκή ικανότητα διαχείρισης της παρούσας κρίσης. Η συνεχής αναβολή του κλεισίματος του εναέριου χώρου της Ευρώπης κάθε έξι ή οκτώ ώρες δεν επέτρεψε στους επιβάτες να προγραμματίσουν τις μετακινήσεις τους με άλλα μεταφορικά μέσα και οι ίδιες οι αεροπορικές εταιρείες υποχρεώθηκαν να αναμένουν απλώς τις εξελίξεις. Η χρήση προσομοίωσης μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή και της δορυφορικής τεχνολογίας ενδείκνυνται για την αντιμετώπιση τέτοιων περιπτώσεων, αλλά ακόμα και με όλες αυτές τις τεχνολογίες στη διάθεσή μας, φαίνεται ότι εξακολουθούμε να σαλιώνουμε το δάκτυλό μας και να το κρατούμε στον αέρα για να διαπιστώσουμε την κατεύθυνση του ανέμου. Αυτός είναι, τουλάχιστον, ο τρόπος με τον οποίο το κοινό αντιλαμβάνεται την κατάσταση. Και αυτή η κατάσταση απέβη ολέθρια για όλους τους ενδιαφερόμενους. Αυτό που χρειάζεται είναι μακροπρόθεσμη πρόγνωση και όχι σπασμωδικά δελτία ανακοινώσεων.

  Christine De Veyrac (PPE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να επισημάνω ότι η εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης από την πλειονότητα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων στο πλαίσιο του στοχοθετημένου και προσωρινού κλεισίματος του εναέριου χώρου τους ήταν μια συνετή και φρόνιμη απόφαση.

Η ασφάλεια των συμπολιτών μας πρέπει να υπερέχει οιασδήποτε άλλης σκέψης και υπό τις παρούσες συνθήκες, η στάση ορισμένων αεροπορικών εταιρειών που απαιτούν το πλήρες και άμεσο άνοιγμα του εναέριου χώρου δυνάμει μίας ή δύο δοκιμαστικών πτήσεων μοιάζει, τουλάχιστον, απρεπής.

Νομίζω ότι ο κ. Henin ήταν εκείνος που μόλις αναφέρθηκε στη συμπληρωματικότητα των μέσων μεταφοράς, ιδίως όσον αφορά τους σιδηροδρόμους, και θα ήθελα να εκμεταλλευτώ την ευκαιρία για να εκφράσω τη λύπη μου για το γεγονός ότι αυτή η παράλυση του εναέριου χώρου επιδεινώθηκε από τη διακοπή των σιδηροδρομικών μεταφορών λόγω απεργιών, οι οποίες, δεδομένων των περιστάσεων, είναι και ανεύθυνες και ακατανόητες.

Επανερχόμενη στο θέμα μας, θα ήθελα να σχολιάσω την απόφαση της Επιτροπής να επιτρέψει την απελευθέρωση δημόσιων πόρων για τις αεροπορικές εταιρείες που επλήγησαν από τη σημερινή διακοπή των πτήσεων. Πρόκειται για απόφαση κοινής λογικής στο πλαίσιο μίας κατάστασης που σηματοδοτείται ήδη από μία κρίση· εντούτοις, η συγκεκριμένη βοήθεια πρέπει να θεωρηθεί ως έκτακτη βοήθεια.

Ως προς αυτό, θα ήθελα τα κριτήρια για τη χορήγηση των εν λόγω πόρων να περιλαμβάνουν την υποδειγματική συμπεριφορά που πρέπει να επιδείξουν οι αεροπορικές εταιρείες όσον αφορά την αποζημίωση των πελατών τους που έπεσαν θύματα της ακύρωσης πτήσεων. Πράγματι, είναι απαράδεκτο ορισμένες αεροπορικές εταιρείες να προβαίνουν σε κατάχρηση της ρήτρας ανωτέρας βίας, προκειμένου να αποφύγουν την εκπλήρωση της υποχρέωσής τους, δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 261/2006, περί της αποζημίωσης των επιβατών. Οι επιβάτες είναι θύματα της σημερινής κατάστασης και, εφόσον δεν τους προσφέρεται καμία εναλλακτική λύση, δεν θα πρέπει να επωμιστούν, επιπλέον, και το οικονομικό κόστος.

Επιπλέον, τα γραφεία ταξιδίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αποζημίωσης των πελατών τους στην περίπτωση μη πραγματοποιηθεισών πτήσεων. Ούτε αυτό είναι σωστό. Τόσο οι αεροπορικές εταιρείες όσο και τα γραφεία ταξιδίων διαθέτουν ασφάλιση που τους καλύπτει σε έκτακτες περιπτώσεις όπως η κατάσταση που βιώνουμε τις τελευταίες ημέρες, και ως εκ τούτου πρέπει να εξασφαλίσουμε τη δέουσα αποζημίωση των επιβατών για τις ακυρωθείσες πτήσεις.

  Silvia-Adriana Ţicău (S&D). – (RO) Περίπου 2 εκατομμύρια επιβάτες στην ΕΕ των 27 χρησιμοποιούν τις εναέριες μεταφορές κάθε χρόνο, εκ των οποίων το 22% χρησιμοποιεί πτήσεις εσωτερικού, το 44% πτήσεις εντός της ΕΕ και το 34% μεταβαίνει σε προορισμούς εκτός ΕΕ.

Η έκρηξη του ηφαιστείου στην Ισλανδία μάς ανέδειξε τις αδυναμίες του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών. Κατά τις έξι τελευταίες ημέρες, ακυρώθηκαν περισσότερες από 17.000 πτήσεις και εκατομμύρια επιβάτες παρέμειναν καθηλωμένοι σε διάφορους προορισμούς, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ. Υπό τις συνθήκες αυτές, η ταχεία παροχή ακριβών πληροφοριών στους επιβάτες ήταν απολύτως επιβεβλημένη.

Η ασφάλεια των επιβατών πρέπει να αποτελεί το πρωταρχικό μας μέλημα. Για τον λόγο αυτόν πρέπει να υπάρχει, ιδίως στο εσωτερικό της ΕΕ, ένα αποτελεσματικό σύστημα προώθησης των επιβατών προς άλλα μέσα μεταφορών: τον σιδηρόδρομο, τη ναυσιπλοΐα ή τα οδικά δίκτυα. Εάν λειτουργούσε ένα τέτοιο σύστημα, το 66% των καθηλωμένων επιβατών κατά την εν λόγω περίοδο, αλλά και όσοι μετακινούνταν στο εσωτερικό ενός κράτους μέλους ή ακόμα και της ΕΕ, θα είχαν φθάσει στον προορισμό τους χρησιμοποιώντας άλλα μέσα μεταφορών.

Καθίσταται απολύτως ζωτικής σημασίας η διάθεση των απαραίτητων πόρων για την ανάπτυξη ενός διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, ούτως ώστε σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας να μπορούν να εξυπηρετούν όχι μόνο τις πρωτεύουσες των κρατών μελών, αλλά και άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις. Μία άλλη πτυχή που αποκτά ολοένα μεγαλύτερη σημασία είναι η ανάπτυξη των μεταφορών κατά μήκος των οδών εσωτερικής ναυσιπλοΐας και των ευρωπαϊκών θαλάσσιων οδών. Ας επιδείξουμε πολιτική βούληση και ας μείνουμε προσηλωμένοι στο σύνθημά μας: «Η Ευρώπη σε συνεχή κίνηση»!

  Pat the Cope Gallagher (ALDE). – (GA) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να επικροτήσω τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει ο Επίτροπος, κ. Kallas και οι υπουργοί Μεταφορών για την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος.

(EN) Μολονότι διανύουμε την εποχή της τεχνολογίας, θεωρώ ότι το πρόβλημα αυτό μάς υπενθυμίζει πως η τύχη μας βρίσκεται περισσότερο από ποτέ στα χέρια της μητέρας φύσης.

Προέρχομαι από μία χώρα –την Ιρλανδία– την οποία χωρίζουν από την ηπειρωτική Ευρώπη δύο θαλάσσιες διαβάσεις. Γνωρίζω πολύ καλά ότι οι επιπτώσεις της παρούσας κατάστασης έχουν γίνει ενδεχομένως πιο αισθητές σε εμάς, και τους ανθρώπους που εκπροσωπώ, από ό,τι σε οποιουσδήποτε άλλους πολίτες σε άλλα κράτη μέλη. Οι ανακοινώσεις της χθεσινής νύκτας τροφοδότησαν πραγματικές ελπίδες για την εξομάλυνση της κατάστασης. Ωστόσο, η κατάσταση άλλαξε πάλι κατά τη διάρκεια της νύκτας, και οι περιορισμοί στον εναέριο χώρο μας παρατάθηκαν έως σήμερα το μεσημέρι στις 13,00.

Πολλοί επιβάτες βρίσκονται καθηλωμένοι σε διάφορα μέρη –όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά σε πολλά μέρη του πλανήτη– και προτεραιότητά μας πρέπει να είναι η παροχή βοήθειας σε αυτούς τους ανθρώπους, η παροχή βοήθειας στον μεγάλο αριθμό ατόμων, των οποίων οι οικογένειες βιώνουν θανάτους και οι οποίοι δεν μπορούν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Οι αεροπορικές εταιρείες πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε αυτούς τους ανθρώπους και να μην τους αγνοούν και να τους αντιμετωπίζουν όπως οποιονδήποτε άλλον επιβάτη.

Ο οικονομικός αντίκτυπος είναι τεράστιος και χαίρομαι που ο Επίτροπος θα τεθεί επικεφαλής μίας ομάδας για τον προσδιορισμό των οικονομικών συνεπειών της παρούσας κατάστασης. Είναι, βεβαίως, ουσιώδες –και εκτιμώ ότι αυτό είναι το πραγματικό ζητούμενο– η εν λόγω κρίση να οδηγήσει στην ενίσχυση του ρόλου του Eurocontrol, διότι τα ηφαίστεια δεν γνωρίζουν οικονομικά, γεωγραφικά ή πολιτικά σύνορα. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα ακολουθώντας κεντρική προσέγγιση. Συμφωνώ ότι η προσέγγισή του από 27 διαφορετικές σκοπιές ή χώρες δεν είναι επιτυχής. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιβάτες είναι η σύγχυση …

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Vicky Ford (ECR). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, το νέφος ηφαιστειακής τέφρας προκάλεσε αγωνία και ψυχικά τραύματα σε χιλιάδες ταξιδιώτες, καθώς και οικονομική ζημία σε πολλές επιχειρήσεις. Πράγματι, πολλοί από τους δικούς μας συναδέλφους που προέρχονται από ιδιαίτερα απομακρυσμένες περιοχές της Ευρώπης παρέμειναν καθηλωμένοι αυτήν την εβδομάδα. Θα πρέπει να ευχαριστήσουμε την Προεδρία διότι συμφώνησε ότι θα ήταν αντιδημοκρατικό να προβούμε σε ψηφοφορία απουσία των συναδέλφων αυτών – όσοι από εμάς προερχόμαστε από πιο απομακρυσμένες περιοχές, αισθανόμαστε πολύ συχνά ότι παραγκωνιζόμαστε προς το συμφέρον των συμμαχιών της κεντρικής Ευρώπης.

Το ηφαίστειο μάς υπενθύμισε επίσης ότι δεν είμαστε οι κυρίαρχοι αυτού του πλανήτη και ότι δεν έχουμε απαντήσεις για όλες τις ερωτήσεις. Είναι σαφές ότι πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τόσο την ηφαιστειακή τέφρα όσο και τα ηφαιστειακά αέρια, και θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η έρευνα στον εν λόγω τομέα.

Επιπλέον, το ηφαίστειο μάς υπενθύμισε την υπερβολική εξάρτηση που έχουμε αποκτήσει από τις εναέριες μεταφορές. Έχουμε επίγνωση του γεγονότος ότι πρέπει να μειώσουμε αυτήν την εξάρτηση κατά τα προσεχή χρόνια. Θα πρέπει να επιδοκιμάσουμε τις επενδύσεις στα προηγμένα συστήματα επικοινωνίας για τη διεξαγωγή εικονικών συνεδριάσεων, καθώς και τις επενδύσεις στους σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας.

Τέλος, θα πρέπει επίσης να επιδοκιμάσουμε σχέδια για τον περιορισμό των περιττών μετακινήσεων. Πρόκειται σαφώς για έναν τομέα στον οποίο το Κοινοβούλιο θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση.

  Marian-Jean Marinescu (PPE). – (RO) Δυστυχώς, έκτακτα φυσικά φαινόμενα όπως η έκρηξη του ηφαιστείου στην Ισλανδία δεν είναι ακόμα δυνατόν να προβλεφθούν. Μία ανεπαρκής αντίδραση μπορεί να θεωρηθεί δικαιολογημένη σε τέτοιες περιπτώσεις, αλλά μόνο μία φορά. Πρέπει να αναλύσουμε ενδελεχώς αυτό που συνέβη και να προετοιμάσουμε μία αποτελεσματική αντίδραση σε περίπτωση επανεμφάνισης παρεμφερούς φαινομένου. Η πληροφόρηση σχετικά με τις επιπτώσεις της έκρηξης ήταν πλημμελής. Σήμερα, σχεδόν μία εβδομάδα μετά την επέλευση του χάους, εξακολουθούμε να μην γνωρίζουμε πόσο θα διαρκέσει ακόμα και ποιοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι.

Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα κέντρο για τη διενέργεια κατάλληλης παρακολούθησης, ανεξαρτήτως κόστους, προκειμένου να παρέχεται στα ενδιαφερόμενα μέρη –εταιρείες και επιβάτες– η δυνατότητα να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα. Η αντίδραση των εταιρειών ήταν αργοπορημένη και δεν ήταν ενιαία, γεγονός που προκάλεσε μείζονα προβλήματα για τους επιβάτες. Οι εταιρείες δεν κατέβαλαν καμία προσπάθεια να συνεργαστούν προκειμένου να συντονίσουν τη διαχείριση της ροής των επιβατών και τη μέγιστη δυνατή χρήση των δρομολογίων που ήταν ακόμα διαθέσιμα. Η μοναδική εύλογη λύση στην έλλειψη αυτή είναι η δημιουργία του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού και η καθιέρωση ενός κεντρικού συστήματος ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας υπό την αρμοδιότητα ενός ενιαίου οργανισμού.

Κύριε Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, πέρυσι ήμουν εισηγητής της πρωτοβουλίας για τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό και αντιμετώπισα τεράστιες δυσκολίες έως ότου καταλήξω στη σημερινή μορφή της πρωτοβουλίας, κατόπιν εξαιρετικά σκληρών διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει φέτος με τους ευρωπαϊκούς διαδρόμους εμπορευματικών μεταφορών.

Πιστεύω ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να καταλάβουν κάτι από αυτό που συνέβη τώρα. Η αντίδραση των κρατών μελών ήταν ανεπαρκής και απέτυχε να παράσχει υπηρεσίες μεταφορών με τη βοήθεια άλλων μέσων. Επί του παρόντος, δεν είναι δυνατή η αγορά σιδηροδρομικού εισιτηρίου στην Ευρώπη με πολιτισμένο τρόπο. Η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού κέντρου που θα έχει αρμοδιότητες παρέμβασης και συντονισμού σε περίπτωση έκτακτων φυσικών καταστροφών είναι απολύτως επιβεβλημένη. Ο εκσυγχρονισμός των σιδηροδρομικών μεταφορών αποτελεί επίσης προτεραιότητα, για την οποία λέγονται πάρα πολλά, αλλά γίνονται ελάχιστα.

Ευελπιστώ τα κράτη μέλη να έχουν κατανοήσει ένα άκρως σημαντικό μήνυμα: δεν αρκεί να είμαστε προετοιμασμένοι μόνο σε εθνικό επίπεδο· οι ίδιες συνθήκες πρέπει να διασφαλίζονται και σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό που χρειάζεται είναι συντονισμός, υπευθυνότητα και μέσα λήψης αποφάσεων, όλα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Σταύρος Λαμπρινίδης (S&D). - Κύριε Πρόεδρε, «ο καλός ο καπετάνιος, στην φουρτούνα φαίνεται». Στην ηφαιστειακή φουρτούνα που έχει χτυπήσει την Ευρώπη, η Ένωση άργησε να προβλέψει, άργησε να αντιδράσει και άργησε να προλάβει την εξάπλωση των προβλημάτων για τους ευρωπαίους πολίτες. Όπως αργήσαμε ν’ αντιδράσουμε και στην οικονομική φουρτούνα, αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση.

Δύο είναι οι άξονες της συζήτησής μας σήμερα:

Πρώτον, όσον αφορά την απαγόρευση πτήσεων και τον συντονισμό. Προφανώς, δεν γίνεται να είναι οι εταιρείες, αυτές οι οποίες σταθμίζουν ρίσκο ζωής και κόστος γι’ αυτές, και αποφασίζουν πότε και που πετάνε. Αυτό είναι θέμα αρμόδιων εθνικών αρχών. Το μόνο απόλυτα θετικό επίτευγμα των προηγουμένων ημερών είναι ότι δεν θρηνήσαμε θύματα, δεν το διακινδυνεύσαμε. Όμως, σε μια κατάσταση που ξεπερνούσε τα σύνορα της Ευρώπης θα έπρεπε οι εθνικές αρχές, από την πρώτη στιγμή, να συντονιστούν με το Eurocontrol, με τους μετεωρολόγους, να εξετάσουν εάν μπορούν να ανοίξουν τους διαδρόμους, που σήμερα λέμε πλέον ότι ανοίγουμε και –δυστυχώς λέω εγώ– μετά από οικονομική πίεση των εταιρειών. Αυτό με τρομάζει!

Δεύτερον, σε μια τέτοια χαοτική κατάσταση, είναι απαράδεκτο ότι αμφισβητήθηκε η εφαρμογή του κανονισμού αποζημίωσης των ευρωπαίων επιβατών, κανονισμός ο οποίος –ειδικά σ’ αυτές τις περιπτώσεις– έπρεπε να ενεργοποιείται αυτόματα. Γνωρίζετε ότι ελάχιστοι εγκλωβισμένοι επιβάτες έχουν διαβεβαίωση σήμερα από τις εταιρείες τους ότι θα πληρωθούν για τις διανυκτερεύσεις; Ότι απ’ αυτούς, οι περισσότεροι το επέτυχαν επειδή διαπραγματεύθηκαν σκληρά με τις εταιρείες, ενώ η πλειοψηφία δεν έχει λαμβάνειν τίποτα; Πιστεύω ότι το Ευρωκοινοβούλιο πρέπει εδώ να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες αντέδρασαν, σε σχέση με τον κανονισμό, καθώς και κατά πόσο έγιναν σεβαστά τα δικαιώματα των επιβατών.

  Ivo Belet (PPE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, καλημέρα σας. Ασφαλώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έκτακτες περιστάσεις. Η σημερινή διακοπή της εναέριας κυκλοφορίας είναι πιο σοβαρή από εκείνη της περιόδου που ακολούθησε την 11η Σεπτεμβρίου, αλλά είναι σαφές ότι δεν ήμασταν τόσο καλά προετοιμασμένοι για μία τέτοια έκτακτη κατάσταση όσο θα μπορούσαμε να είμαστε. Παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι ταξιδιωτικοί πράκτορες και το προσωπικό των αεροπορικών εταιρειών, πολλοί επιβάτες εγκαταλείφθηκαν απλώς στην τύχη τους και αναγκάστηκαν να επινοήσουν μόνοι τους κάποια πρόχειρη λύση. Είναι καταφανές ότι πρέπει να διδαχθούμε από αυτήν την κατάσταση και να λάβουμε κατάλληλα μέτρα.

Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, καταρχάς, η μοναδική μας επιλογή είναι να εγκρίνουμε ένα σχέδιο εκτάκτου ανάγκης, ένα σχέδιο υπό ευρωπαϊκό συντονισμό. Καθοριστικό γι’ αυτό είναι το εν λόγω σχέδιο να παρέχει, φυσικά. στους καθηλωμένους επιβάτες όχι μόνο ασφάλεια, αλλά και ενημέρωση και βοήθεια, ούτως ώστε οι πληγέντες να έχουν, αν μη τι άλλο, κάποιον στον οποίο μπορούν να απευθυνθούν και ένα εγγυημένο κατάλυμα. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτά τα γεγονότα, προκειμένου να βελτιώσουμε ουσιωδώς την τύχη οιωνδήποτε επιβατών πληγούν στο μέλλον. Κάτι άλλο που κατέστη επίσης σαφές τις τελευταίες ημέρες είναι ότι εμείς στην Ευρώπη θα πρέπει να επενδύσουμε πολύ περισσότερα στη δημιουργία ενός διασυνοριακού σιδηροδρομικού δικτύου υψηλής ταχύτητας, το οποίο θα μπορούσε να παράσχει μία φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική λύση για το καταφανώς ευάλωτο δίκτυο των εναέριων μεταφορών. Ας καταβάλουμε πραγματικές προσπάθειες, στο πλαίσιο της στρατηγικής ΕΕ 2020, για την υλοποίηση ενός ελκυστικού προγράμματος επενδύσεων στις σιδηροδρομικές μεταφορές, το οποίο θα είναι ωφέλιμο για τους επιμέρους πολίτες, ωφέλιμο για το περιβάλλον και ωφέλιμο για την απασχόληση.

  Jo Leinen (S&D). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, σαν να είχαμε την ικανότητα να προβλέψουμε τι επρόκειτο να συμβεί, η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, η οποία είναι επίσης αρμόδια για την πολιτική προστασία, έχει δρομολογήσει την εκπόνηση έκθεσης πρωτοβουλίας σχετικά με την κοινοτική προσέγγιση για την πρόληψη φυσικών καταστροφών. Εισηγητής είναι ο κ. Ferreira. Θα προβούμε σε ψηφοφορία επί της εν λόγω έκθεσης κατά την προσεχή σύνοδο και τότε θα συζητήσουμε την εμπειρία που αποκομίσαμε από την ηφαιστειακή τέφρα. Η Ολομέλεια θα μπορέσει πολύ σύντομα να διατυπώσει τη θέση του Κοινοβουλίου επί αυτών των θεμάτων.

Συμφωνώ με τους βουλευτές που δήλωσαν ότι δεν ήμασταν επαρκώς προετοιμασμένοι για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Ευτυχώς, η συχνότητα εμφάνισης φυσικών καταστροφών στην Ευρώπη είναι μικρή. Μολαταύτα, μικρή είναι και η εμπειρία μας στον συγκεκριμένο τομέα, και είναι προφανές ότι παρουσιάζουμε αδυναμίες στη διαχείριση κρίσεων. Κατά την άποψή μου, όλα έγιναν με υπερβολικά μεγάλη καθυστέρηση. Το πενθήμερο που χρειάστηκε για πραγματοποιηθεί μία δοκιμαστική πτήση και να συγκεντρωθούν πραγματικά δεδομένα είναι απλά υπερβολικά μεγάλο διάστημα. Πρέπει να διδαχθούμε από αυτό. Δεν θέλω να προβώ σε κατηγορίες, αλλά η εμπειρία καταδεικνύει ότι πρέπει να βελτιώσουμε τη δράση μας την επόμενη φορά.

Εάν αυτή η ηφαιστειακή τέφρα κατέστησε κάτι σαφές, τούτο είναι η ανάγκη για περισσότερη Ευρώπη. Κύριε Kallas, δηλώσατε ότι οι εθνικές αρχές έχουν ευθύνες. Τούτο, όμως, δεν βοηθά τους ανθρώπους που ταλαιπωρήθηκαν συνεπεία αυτού. Χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη στον τομέα της πολιτικής προστασίας και σε μία κοινή πολιτική μεταφορών. Η Συνθήκη της Λισαβόνας μάς προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες. Όπως και η κ. Hubner, θα ήθελα να σας ρωτήσω με ποιον τρόπο θα αξιοποιήσετε τις δυνατότητες που παρέχει η Συνθήκη της Λισαβόνας για τη διαχείριση κρίσεων και την πολιτική προστασία. Η κατάσταση αυτή πρέπει να βελτιωθεί.

  Anne Delvaux (PPE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, «απόλυτη σύγχυση», «χάος», «παράλυση», «κακοφωνία», «καταστροφή», «όλεθρος»: ο Τύπος δεν στερείται όρων για να περιγράψει το κλείσιμο του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου και τις επιπτώσεις του.

Δεν θα σταθώ σε όσα έχουν ήδη ειπωθεί, ιδίως όσον αφορά το μέγεθος του τεράστιου –αδιανόητου, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς– άμεσου ή έμμεσου οικονομικού αντικτύπου της παρούσας κρίσης. Μολονότι επικροτώ το ενδεχόμενο χορήγησης έκτακτης ενίσχυσης στον κλάδο των αερομεταφορέων, ο οποίος έχει ήδη πληγεί σε μεγάλο βαθμό μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, εξακολουθεί να μου εμπνέει απορία ο τρόπος διαχείρισης των εν λόγω γεγονότων εκ μέρους της Ευρώπης.

Κατά πρώτον, γνωρίζοντας ότι έχουν πληγεί 750.000 ευρωπαίοι επιβάτες, μεγάλος αριθμός των οποίων παραμένουν ακόμα εγκλωβισμένοι σε διάφορα σημεία του πλανήτη, γνωρίζοντας ότι οι οικονομικές ζημίες αυξάνονται ταχύτατα με την πάροδο του χρόνου, πώς μπορούμε να εξηγήσουμε το γεγονός ότι οι ευρωπαίοι υπουργοί Μεταφορών χρειάστηκαν όχι μία, δύο, τρεις ή τέσσερις, αλλά πέντε ολόκληρες ημέρες για να πραγματοποιήσουν μία συνεδρίαση, μέσω τηλεδιάσκεψης, προκειμένου να συντονίσουν τις ενέργειές τους και να αποφασίσουν να δημιουργήσουν ζώνες διαφοροποιημένης εναέριας κυκλοφορίας;

Κατά δεύτερον, κανείς δεν αμφισβητεί την ανάγκη εφαρμογής, κατά απόλυτη προτεραιότητα –και τονίζω τη λέξη προτεραιότητα–, της αρχής της προφύλαξης. Ωστόσο, τώρα που η εναέρια κυκλοφορία αρχίζει σταδιακά να επιτρέπεται και πάλι σε ασφαλείς ζώνες, με τις ίδιες καιρικές συνθήκες και ενώ το ηφαίστειο παραμένει ενεργό, δικαίως αναρωτιέται κανείς τι είδους πρόσθετες εγγυήσεις ασφάλειας για τους επιβάτες δεν ήμασταν σε θέση να παράσχουμε νωρίτερα, πιο άμεσα.

Κατά τρίτον, έχει αναπτυχθεί ένα πρότυπο εξελισσόμενης δράσης –σύμφωνα με τις μετεωρολογικές προβλέψεις, η εξέλιξη και η δραστηριότητα του ηφαιστείου ενδέχεται να μεταβάλλεται από ώρα σε ώρα– ποιος όμως θα συνεχίσει να διενεργεί ενημερούμενη αξιολόγηση της ασφάλειας των αεροδιαδρόμων; Πρέπει άραγε οι εν λόγω δοκιμαστικές πτήσεις να πραγματοποιούνται από την πολιτική αεροπορία και τους αερομεταφορείς; Τέλος, εάν η κατάσταση συνεχιστεί, επιδεινωθεί ή επαναληφθεί –κάτι που είναι πολύ πιθανό– η μέθοδος διαχείρισης που θα εφαρμοστεί πρέπει να προβλέπει μεγαλύτερο συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και ειδικές επιχειρησιακές διαδικασίες βάσει πραγματικών στοιχείων, καθώς και καλύτερο συντονισμό άλλων μέσων μεταφοράς σε έκτακτες περιστάσεις. Εντούτοις, πρέπει να λάβει εξίσου υπόψη την ανάγκη συντονισμού της βοήθειας, ώστε να είμαστε σε θέση να διασφαλίσουμε την επιστροφή δεκάδων χιλιάδων καθηλωμένων επιβατών στις χώρες τους· και αυτοί δικαιούνται να λάβουν ενημέρωση και βοήθεια. Προς το παρόν, έχουν αναληφθεί μόνο μεμονωμένες και εθνικές πρωτοβουλίες.

  Inés Ayala Sender (S&D). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, εκφράζω την ικανοποίησή μου για την ευκαιρία που μας παρέχει η παρούσα συζήτηση να αντιμετωπίσουμε ανοικτά τις ευθύνες μας.

Ως απάντηση στις σημερινές κρίσεις, η εθνική διάσταση και οι διακυβερνητικές αποφάσεις δεν είναι επαρκείς, ούτε αποτελούν απλές λύσεις, ακόμα και αν βασίζονται σε στατιστικά πρότυπα.

Είναι ορθό να αναγνωριστεί ο ζήλος με τον οποίο αντιμετώπισε η ισπανική Προεδρία, την επομένη του κλεισίματος του εναέριου χώρου, την ευκαιρία για την υιοθέτηση ευρωπαϊκής προσέγγισης στην εξεύρεση λύσης για το χάος που επεκτεινόταν ήδη πέραν των εθνικών κυβερνήσεων και, προπαντός, εγκλώβιζε χιλιάδες επιβάτες εντός και εκτός των συνόρων μας σε μία απελπιστική κατάσταση. Προτεραιότητά μας πρέπει να αποτελέσει ο επαναπατρισμός αυτών των ανθρώπων.

Παρότι τα αρχικά μέτρα ήταν επαρκή, σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης και την εγγύηση ασφάλειας για όλους τους πολίτες –επιβάτες εν πτήσει και επιβάτες που επρόκειτο να επιβιβαστούν σε πτήσεις– η έλλειψη σαφήνειας αναφορικά με το μέλλον και ένα εντεινόμενο αίσθημα δυσφορίας συνεπεία της πολυπλοκότητας των διακυβερνητικών αποφάσεων, ήγειραν το μεγάλο ερώτημα που εγείρεται πάντα: τι κάνει η Ευρώπη; Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι το κοινό έργο του Επιτρόπου Kallas και της ισπανικής Προεδρίας κατόρθωσε σε χρόνο ρεκόρ –χρονικό διάστημα που ποτέ δεν είναι αρκετά ταχύ, αλλά για να είμαστε ειλικρινείς, δεδομένων των δυσκολιών, ενήργησαν πραγματικά σε χρόνο ρεκόρ– να αλλάξει την ακολουθούμενη προσέγγιση. Παρόλο που η εν λόγω προσέγγιση είναι προσέγγιση προφύλαξης, όπως οφείλει να είναι, θέτει σημαντικά ερωτήματα.

Τα συμπεράσματα αυτής της επιλογής είναι τα εξής: η εφαρμογή των δικαιωμάτων των επιβατών δεν αντέχει σε έκτακτες καταστάσεις. Το έργο που επιτελέστηκε σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο δεν ήταν επαρκές. Βραχυπρόθεσμα, πρέπει να προβούμε στον επαναπατρισμό των επιβατών και να παράσχουμε λύσεις επειγόντως· μεσοπρόθεσμα, όμως, πρέπει να επιφέρουμε βελτιώσεις.

Η Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να αντιδρά σε παρόμοιες καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης· σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι δυνατόν να μην λειτουργεί τα σαββατοκύριακα.

Ο τομέας της εναέριας κυκλοφορίας, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες, ο τουριστικός κλάδος, η εφοδιαστική κ.λπ., οι οποίοι μετά βίας διέβλεπαν την έξοδο από την κρίση, υπέστησαν πραγματικό πλήγμα, και εκφράζω την ικανοποίησή μου για την παρουσία του Επιτρόπου Almunia, ο οποίος θα είναι αρμόδιος για τη διαχείριση της λύσης που απαιτείται στον εν λόγω τομέα.

Ο τερματισμός της αβεβαιότητας το συντομότερο δυνατόν θα μας διευκολύνει επίσης στην έξοδό μας από αυτή την κρίση. Τέλος, χρειαζόμαστε καταφανώς ένα σύστημα αντικατάστασης των αεροπορικών μετακινήσεων, ακόμα και μετά την καθιέρωση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού. Ο συνδυασμός των σιδηροδρόμων, των οδικών δικτύων και του τομέα των θαλάσσιων μεταφορών δεν κατόρθωσε να τις αντικαταστήσει.

  Artur Zasada (PPE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Kallas, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με κατάσταση κρίσης. Στην Ευρώπη, η εναέρια κυκλοφορία έχει μειωθεί κατά 70%, και το 80% των αερολιμένων έχουν κλείσει. Αισιοδοξώ, ωστόσο, ότι είμαστε σε θέση να συναγάγουμε αρκετά εποικοδομητικά συμπεράσματα. Πρώτον, η Επιτροπή θα έπρεπε να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να διασφαλίσει ότι η έκρηξη του ηφαιστείου δεν θα οδηγήσει στη χρεοκοπία των ευρωπαϊκών αερομεταφορέων, οι οποίοι βρίσκονται ήδη σε ολέθρια οικονομική κατάσταση. Τούτο το αναφέρω με αφορμή τη χθεσινή συζήτηση σχετικά με τη χρηματοδότηση της ασφάλειας των αεροπορικών μετακινήσεων και την αντίδραση του Συμβουλίου όσον αφορά τη χρηματοδότηση αυστηρότερων μέτρων ασφάλειας.

Δεύτερον, οι πειραματισμοί με νέες, αδόκιμες τεχνολογίες όπως οι σαρωτές σώματος και υγρών σίγουρα δεν θα βελτιώσουν την ασφάλεια, αλλά θα έχουν αναμφίβολα αντίκτυπο στην οικονομική κατάσταση των ευρωπαίων αερομεταφορέων.

Τρίτον, το ζήτημα των επιβατών. Θεωρώ ότι ήταν συνετή η απόφαση να ακινητοποιηθούν οι πτήσεις με κίνητρο το μέλημα για την ασφάλεια των επιβατών. Εντούτοις, το εν λόγω μέλημα δεν θα πρέπει να περιοριστεί μόνο σε αυτό, αλλά να περιλάβει και την παροχή βοήθειας στους ανθρώπους εκείνους που, χωρίς δική τους υπαιτιότητα, βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στα αεροδρόμια. Τα θέματα αυτά έχουν συζητηθεί επανειλημμένως στις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και, ειδικότερα, στην Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού. Παραδόξως, όμως, μόνο η έκρηξη του ηφαιστείου στην Ισλανδία μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε όλοι τη σημασία του κλάδου της αεροπλοΐας για την ορθή λειτουργία της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και τούτο ισχύει ιδίως για τους εκπροσώπους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ οι οποίοι, για αυτόν ακριβώς τον λόγο, δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν την Κυριακή στην κηδεία στην Κρακοβία.

  Jörg Leichtfried (S&D). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Kallas, κύριε Lopez Garrido, κυρίες και κύριοι, εκτιμώ ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη αντέδρασαν στην παρούσα κρίση με απολύτως ικανοποιητικό τρόπο και ότι ανέλαβαν κάθε δυνατή δράση. Έδρασαν σύμφωνα με την αρχή ότι η ασφάλεια είναι πρωταρχικής σημασίας. Το εάν ήταν δυνατό να διερευνηθεί πιο άμεσα το ζήτημα του νέφους της ηφαιστειακής τέφρας είναι προς συζήτηση. Θεωρώ ότι υπήρχε αυτή η δυνατότητα, αλλά η αναληφθείσα δράση ήταν, καταρχήν, ικανοποιητική.

Τώρα πρέπει να συζητήσουμε και να εξετάσουμε προσεκτικά τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν για τους ανθρώπους, τους ευρωπαίους πολίτες, που έχουν εγκλωβιστεί. Εχθές επικοινώνησαν μαζί μου τρεις άνθρωποι που βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση. Η πρώτη περίπτωση αφορά τα μέλη μίας οικογένειας που βρίσκονται εν αναμονή σε ένα αεροδρόμιο της Ταϊλάνδης και πληροφορήθηκαν ότι θα μπορέσουν κατά πάσα πιθανότητα να αναχωρήσουν στις 29 Απριλίου. Έχουν περάσει ήδη μία εβδομάδα στο αεροδρόμιο. Η δεύτερη περίπτωση αφορά νέους ανθρώπους στη Νέα Υόρκη, στους οποίους συστάθηκε να μην βγουν από το ξενοδοχείο τους επί μία τουλάχιστον εβδομάδα, επειδή ενδέχεται ανά πάσα στιγμή να αναχωρήσουν για το αεροδρόμιο. Η τρίτη περίπτωση σχετίζεται με μία οικογένεια συνταξιούχων σε κάποιο νησί της Νορβηγικής Θάλασσας, οι οποίοι αδυνατούν πλέον να πληρώσουν τη διαμονή τους, αλλά δεν μπορούν να αναχωρήσουν.

Πρόκειται για ζητήματα, τα οποία εμείς, οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πρέπει να εξετάσουμε και να συζητήσουμε. Πρέπει να προσφέρουμε λύσεις σε αυτούς τους ανθρώπους, πρέπει να τους στηρίξουμε και να παρουσιάσουμε χρήσιμες προτάσεις. Δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε τους ευρωπαίους πολίτες που βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση· πρέπει να τους βοηθήσουμε.

  Πρόεδρος. – Σας ευχαριστώ θερμά, κυρίες και κύριοι. Σήμερα αντιμετωπίζουμε μια ακραία κατάσταση, διότι το θέμα που συζητούμε είναι τόσο επείγον και τόσο οδυνηρό για πολλούς ανθρώπους, και, ιδιαίτερα, για το ευρύ κοινό, ώστε να έχουμε μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων για έκτακτες παρεμβάσεις από ποτέ.

Πρόκειται για αριθμό ρεκόρ, διότι έχουμε, νομίζω, 13 ή 15 αιτήσεις και μολονότι υπάρχουν βουλευτές που εξακολουθούν να ζητούν να παρέμβουν, προφανώς είναι αδύνατον να λάβουν τον λόγο 20 άτομα.

Θα προσπαθήσουμε, ωστόσο, να δώσουμε την δυνατότητα σε όλους να λάβουν τον λόγο, μεταξύ άλλων, έως ότου επιστρέψει ο Πρόεδρος, ο οποίος έχει εξέλθει από την αίθουσα για λίγο και τον αντικαθιστώ εγώ εκ του προχείρου. Δεδομένου ότι δεν επιθυμώ να κηρύξω την έναρξη της επόμενης συζήτησης, θα διεξαγάγουμε τη διαδικασία εκτάκτων παρεμβάσεων όσο βλέπει ο Πρόεδρος ή έως ότου λάβουν τον λόγο όλοι οι βουλευτές που έχουν εγγραφεί στον κατάλογο.

  Sergio Paolo Francesco Silvestris (PPE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, είμαι ευγνώμων στον Επίτροπο και τον υπουργό της ισπανικής Προεδρίας για τις ομιλίες τους και για το έργο που έχουν επιτελέσει.

Θεωρώ πως δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η προτεραιότητα στην παρούσα κατάσταση εκτάκτου ανάγκης είναι η διασφάλιση της ασφάλειας, και η ασφάλεια όντως διασφαλίστηκε, διότι το αποτέλεσμα αυτής της καταστροφής, αυτού του απροσδόκητου φυσικού φαινομένου, είναι ότι κανένα αεροσκάφος δεν ενεπλάκη σε αεροπορικό δυστύχημα εξαιτίας του ηφαιστειακού νέφους.

Επετεύχθη, επομένως, ο στόχος της ασφάλειας, και τούτο δεν μπορεί παρά να μας χαροποιεί. Ωστόσο, παραμένουν, επί του παρόντος, δύο προβλήματα: το πρώτο είναι το πρόβλημα του χρονοδιαγράμματος. Θα μπορούσε να είχε αναληφθεί πιο έγκαιρη δράση; Θα μπορούσε να είχε αναληφθεί δράση νωρίτερα; Θα μπορούσαν να είχαν γίνει ενέργειες για πιο έγκαιρη παρέμβαση και να ξανανοίξει νωρίτερα η ασφαλέστερη ζώνη για την εναέρια κυκλοφορία, δεδομένων των τεράστιων οικονομικών επιπτώσεων, ήτοι του οικονομικού αντικτύπου που έχει αυτή η καταστροφή στην εναέρια κυκλοφορία και τις αεροπορικές εταιρείες; Δεν θα μπορούσε άραγε να είχε αναληφθεί ενωρίτερα δράση; Αυτό το ερώτημα απαιτεί απαντήσεις.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι το εξής: χιλιάδες επιβάτες εξακολουθούν να βρίσκονται ακινητοποιημένοι και υποχρεούνται να διαμένουν σε ξενοδοχεία, να τροποποιούν …

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Marc Tarabella (S&D). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, η παρούσα συζήτηση έδωσε αφορμή για πολλές ομιλίες από ειδικούς στον τομέα των μεταφορών. Είναι αλήθεια ότι εστιάσαμε ιδιαίτερα στα οικονομικά προβλήματα που έχει προκαλέσει η εν λόγω έκτακτη και απρόβλεπτη κατάσταση.

Υπάρχουν, όμως, και ανθρώπινες πτυχές, όπως αναφέρθηκε, και εξετάζω την κατάσταση περισσότερο υπό το πρίσμα του υποστηρικτή των πολιτών ως καταναλωτών, εκατοντάδες χιλιάδες εκ των οποίων παραμένουν καθηλωμένοι σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, ανίκανοι να επιστρέψουν στις χώρες τους. Αυτούς τους ανθρώπους σκέπτομαι περισσότερο, και ειδικότερα εκείνους που δεν διαθέτουν πλέον την οικονομική δυνατότητα να διαμείνουν περισσότερο στα μέρη όπου βρίσκονται, εκείνους που είναι εγκλωβισμένοι και δεν έχουν εναλλακτική λύση.

Όσον αφορά αυτούς τους άδειους ουρανούς και τα αεροδρόμια που είναι γεμάτα ανθρώπους σε κατάσταση απόγνωσης, θα ήταν σκόπιμο να εξεταστεί το ενδεχόμενο αναδιατύπωσης των οδηγιών για τις μεταφορές, ιδίως δε για τις εναέριες μεταφορές. Η οδηγία για τα οργανωμένα ταξίδια θα υποβληθεί, κατά πάσα πιθανότητα, σε αναθεώρηση. Δεν θα μπορούσαμε άραγε –και τούτο δεν έχει συζητηθεί μέχρι στιγμής– να εξετάσουμε το ενδεχόμενο υποχρεωτικής ασφάλισης για την παροχή ασφαλιστικής κάλυψης, σε περίπτωση ανωτέρας βίας, σε αυτούς τους ανθρώπους, με στόχο, ειδικά, να μην τους αφήνουμε σε αυτή την ταλαιπωρία;

  Jarosław Leszek Wałęsa (PPE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η σημερινή κατάσταση επιβεβαιώνει και μας αναγκάζει να συνειδητοποιήσουμε την αδυναμία μας ενώπιον των δυνάμεων της φύσης. Πλην όμως, ως σοβαρός οργανισμός, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, και, ειδικότερα, θα έπρεπε να είναι προετοιμασμένη να αντιδρά αποτελεσματικά σε επείγουσες περιπτώσεις. Ασφαλώς, δύσκολα προετοιμάζεται κανείς για κάτι που ενδέχεται να συμβεί ή και να μην συμβεί μία φορά κάθε 150 χρόνια, αλλά μπορούμε να διαπιστώσουμε επί του παρόντος την απόλυτη ανεπάρκεια της υποδομής και του δικτύου συνδέσεων των ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών μεταφορών. Εν προκειμένω, πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα πώς θα πρέπει να βελτιωθεί αυτή η κατάσταση.

Άλλα ερωτήματα τα οποία θα πρέπει να συζητήσουμε είναι τα εξής: πρώτον, τι είδους κρατική βοήθεια θα καταστεί διαθέσιμη στις απειλούμενες επιχειρήσεις; Γνωρίζουμε ότι θα απαιτηθούν τεράστια χρηματικά ποσά για τη διόρθωση της οικονομικής κατάστασης των εν λόγω επιχειρήσεων. Ένα άλλο ερώτημα αφορά το πώς θα πρέπει να αναπτύξουμε μία στρατηγική, η οποία θα μας προετοιμάσει μακροπρόθεσμα ώστε να αντιδρούμε και να επιφέρουμε περαιτέρω βελτιώσεις. ..

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Antonio Masip Hidalgo (S&D). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, ο Επίτροπος μίλησε για διαδικασίες που είναι παράλογες και αναχρονιστικές. Ας είμαστε, λοιπόν, συνεπείς.

Χάσαμε πάρα πολλές ευκαιρίες, πάρα πολλές συνθήκες, όπου θα μπορούσαμε να έχουμε θεσπίσει κοινοτικές αρμοδιότητες επί του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου. Παρ’ όλα αυτά, μολονότι δεν ήμασταν σε θέση να δράσουμε κατά τον δέοντα τρόπο στον εναέριο χώρο, έχουμε τη δυνατότητα να το πράξουμε στο έδαφος. Για παράδειγμα, μπορούμε να παρακολουθούμε τα δικαιώματα των επιβατών και, επίσης, να ενεργούμε ως μεσολαβητές ή να ζητούμε ανακωχή στις διάφορες κλαδικές διενέξεις επί των χερσαίων μεταφορών. Δεν θα πρέπει να υπάρχει ελάχιστη παροχή υπηρεσιών· θα πρέπει να υπάρχει μέγιστη παροχή υπηρεσιών για όλους.

  Czesław Adam Siekierski (PPE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ελπίζω ότι η παρούσα δύσκολη κατάσταση στον τομέα των ευρωπαϊκών μεταφορών δεν θα διαρκέσει επί μακρόν και ότι δεν θα μετατραπεί σε πραγματική κρίση των μεταφορών. Πληρώνουμε υπερβολικά ακριβά το τίμημα της πείρας που αποκομίζουμε, αλλά είναι πολύ διδακτική. Θα πρέπει να συναγάγουμε τα ορθά συμπεράσματα, και θα παραθέσω ορισμένα που είναι αυτονόητα. Πρώτον, η ασφάλεια των μεταφορών, όσον αφορά τόσο την ποιότητα όσο και την ικανότητα μετακίνησης των πολιτών, συνιστά πρωτεύουσα υποχρέωση, η οποία είναι κοινή για όλους μας. Δεύτερον, είναι απαραίτητη η ισόρροπη ανάπτυξη όλων των μορφών μεταφορών, αλλά, ειδικότερα, δεν πρέπει να αγνοήσουμε τις σιδηροδρομικές μεταφορές. Τρίτον, οι αποδοτικές μεταφορές αποτελούν τον ζωτικό παράγοντα της οικονομίας. Η μεταφορά των εμπορευμάτων και η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού συνιστούν καθοριστικά στοιχεία για την ανάπτυξη, και δεν θα πρέπει να το λησμονούμε αυτό, ιδίως εν μέσω της οικονομικής κρίσης. Τέλος, απαιτούνται κατάλληλες διαδικασίες, συντονισμός, ειδική στήριξη για τις αεροπορικές εταιρείες, παροχή αμοιβαίας βοήθειας και ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς το συμφέρον των πολιτών μας.

  Piotr Borys (PPE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Kallas, η φυσική αυτή καταστροφή μάς απέδειξε ότι δεν διαθέτουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαδικασίες για την αντιμετώπιση καταστροφών όπως αυτή που ενέσκηψε συνεπεία της ηφαιστειακής έκρηξης.

Κατά πρώτον, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να συντονίζει τα ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια και να αποφασίζει σχετικά με την πραγματοποίηση ή την απαγόρευση πτήσεων. Δεν πρέπει να αποφασίζουν γι' αυτά αποκλειστικά τα κράτη μέλη. Κατά δεύτερον, πρέπει να εξετάσουμε το θέμα της οικονομικής ευθύνης. Φρονώ ότι η λύση εν προκειμένω θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης έναντι καταστάσεων αυτού του είδους ή, ενδεχομένως, η καθιέρωση εθνικών συστημάτων ασφάλισης. Κατά τρίτον, ως προς το ζήτημα της διοικητικής υποστήριξης των επιβατών που εγκλωβίστηκαν σε πτήσεις ανταπόκρισης μεταξύ συγκεκριμένων χωρών, διαπιστώθηκε έλλειψη πραγματικής κινητικότητας στα δίκτυα μεταφορών και TNT, καθώς και των σιδηροδρομικών γραμμών υψηλής ταχύτητας. Τέλος, θεωρώ ότι, στην περίπτωση των επιβατών που παρέμειναν καθηλωμένοι εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης θα έπρεπε να είχε προετοιμάσει σαφείς διαδικασίες για την παροχή βοήθειας σε αυτούς τους ανθρώπους. Ευελπιστώ να εφαρμοστούν οι εν λόγω ταχείες διαδικασίες.

  Κρίτων Αρσένης (S&D). - Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, αυτές τις ημέρες βιώσαμε μια πρωτόγνωρη αναστάτωση στις ζωές μας. Το αεροπλάνο, το μέσο από το οποίο εξαρτόμαστε για την μετακίνησή μας από και προς τις περιφέρειές μας, τις Βρυξέλλες, το Στρασβούργο, δεν ήταν πια διαθέσιμο. Η αναστάτωση ήταν τεράστια, χρειάστηκε να πάρουμε τραίνα, πλοία, λεωφορεία, να ξοδέψουμε πολύ περισσότερο χρόνο και πολλοί συνάδελφοι δεν μπόρεσαν καν να παρευρεθούν και να έλθουν εδώ.

Αυτό όμως που διαπιστώσαμε αυτές τις ημέρες είναι, ότι δεν εξαρτόμαστε απόλυτα από το αεροπλάνο, είδαμε ότι υπάρχουν και εναλλακτικά μέσα, αλλά επίσης ότι οι υποδομές για τα τραίνα υπολείπονται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη και δεν ευρίσκονται στο επίπεδο της τεχνολογίας της εποχής μας. Μπορούμε, άραγε, να φανταστούμε μια Ευρωπαϊκή Ένωση με ένα πλήρες δίκτυο ταχέων τραίνων; Μια Ευρώπη όπου όλες οι αποστάσεις κάτω των 1.000 χλμ. θα γίνονται με τραίνο και όπου θα χρησιμοποιούμε το αεροπλάνο μόνο για τις πιο μακρινές αποστάσεις;

Οι κλιματικές επιπτώσεις των αεροπορικών πτήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τεράστιες. Είναι μεγαλύτερες από αυτές των διυλιστηρίων και των εργοστασίων χάλυβα. ..

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Magdalena Alvarez (S&D). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, εκτιμώ ότι οι απαντήσεις που ενδέχεται να δοθούν τώρα μπορούν να αμβλύνουν μόνο τη σημερινή κατάσταση, αλλά δεν μπορούν να αποτρέψουν την επανεμφάνισή της στο μέλλον.

Στον τομέα των μεταφορών δεν υπάρχουν σύντομες διαδικασίες, ούτε βραχυπρόθεσμες λύσεις· και η παρούσα κατάσταση θα πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία –πολύ περισσότερο δε τώρα που εκπονείται η Λευκή Βίβλος– για την προσθήκη, θέσπιση και εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων για τον περιορισμό της υπέρμετρής εξάρτησής μας από τις συνδέσεις των εναέριων μεταφορών μας. Πρέπει να εξισορροπήσουμε αυτές τις συνδέσεις, διευκολύνοντας και ενισχύοντας τα εναλλακτικά μέσα μεταφορών που σήμερα υπολείπονται συγκριτικά σε σημαντικό βαθμό, όπως οι σιδηροδρομικές και οι θαλάσσιες μεταφορές.

Ως εκ τούτου, θεωρώ ότι τόσο ο κ. Kallas όσο και ο κ. Grosch, ο οποίος είναι ο εισηγητής της έκθεσης, θα σημειώσουν τα αιτήματα που διατύπωσαν όλοι οι βουλευτές σχετικά με την ανάγκη ενίσχυσης των σιδηροδρόμων και των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών για το συγκεκριμένο μέσο μεταφοράς.

  Bendt Bendtsen (PPE). – (DA) Κύριε Πρόεδρε, εκφράστηκαν πολλές συνετές απόψεις κατά τη διάρκεια της σημερινής πρωινής συζήτησης, αλλά νομίζω ότι πρέπει να στραφούμε λίγο περισσότερο προς το μέλλον. Η εμπειρία που βιώσαμε είναι κάτι που θα βιώσουμε και πάλι. Οι πραγματογνώμονες στην Ισλανδία δηλώνουν ότι το ζητούμενο δεν είναι εάν θα υπάρξουν περαιτέρω εκρήξεις –το ζητούμενο είναι απλώς πότε θα εκδηλωθούν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να κοιτάξουμε λίγο πιο μπροστά και να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα χειριστούμε μία τέτοια κατάσταση όταν θα επανεμφανιστεί στο μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, φρονώ ότι είναι απαραίτητο να αρχίσουμε να εστιάζουμε την προσοχή μας στη δημιουργία σιδηροδρομικών γραμμών υψηλής ταχύτητας μεταξύ των ευρωπαϊκών πρωτευουσών και στον τρόπο με τον οποίο θα καθιερώσουμε τη διαλειτουργικότητα που απαιτείται.

  Tanja Fajon (S&D). – (SL) Κυρίες και κύριοι, είναι, ασφαλώς, προφανές σε όλους μας ότι η ασφάλεια των επιβατών πρέπει να αποτελεί την κορυφαία προτεραιότητά μας και ότι πραγματοποιούμε την παρούσα συζήτηση σήμερα πρωτίστως επειδή η φύση μάς υπενθύμισε αυτήν την προτεραιότητα. Πτήσεις έχουν ακινητοποιηθεί στο έδαφος σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη, επιβάτες αναμένουν επ’ αόριστον, αεροπορικές εταιρείες βρίσκονται στα πρόθυρα της καταστροφής, εργαζόμενοι του κλάδου ανησυχούν για τις θέσεις εργασίας τους, η οικονομική ζημία είναι τεράστια. Καταφανώς, οι αεροπορικές εταιρείες δικαιούνται να σκέπτονται ότι, εφόσον οι γεωργοί μπορούν να αξιώνουν αποζημιώσεις για φυσικές καταστροφές, έχουν και εκείνες δικαίωμα αποζημίωσης. Όσον αφορά το περιβάλλον, είναι βέβαιο ότι το ευνοήσαμε σε τεράστιο βαθμό κατά τις τελευταίες ημέρες.

Διασύνδεση – ας είναι αυτό το δίδαγμα: ότι η Ευρώπη χρειάζεται καλύτερη ολοκλήρωση της εναέριας, της σιδηροδρομικής και της οδικής κυκλοφορίας, ότι πρέπει να παράσχουμε χρηματοδότηση για τη δημιουργία σιδηροδρομικών γραμμών υψηλής ταχύτητας και ότι πρέπει να περιορίσουμε τη ρύπανση. Είναι απαραίτητο να αντιδρούμε άμεσα και υπεύθυνα και, πάνω από όλα, με γνώμονα την ασφάλεια των επιβατών.

  Judith A. Merkies (S&D). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να εκφράσω τη συμπαράστασή μου προς όλους τους πληγέντες αυτής της κρίσης. Αυτές τις ημέρες, βέβαια, ακούσαμε υπερβολικά συχνά τη λέξη «κρίση»: οικονομική κρίση, χρηματοπιστωτική κρίση, κρίση στον τομέα των μεταφορών, κάθε άλλου είδους κρίση που μπορεί να υπάρξει. Εάν είναι κάτι σαφές, τούτο είναι το γεγονός ότι η κοινωνία μας είναι εξαιρετικά ευάλωτη σε κρίσεις αυτού του είδους. Χρειαζόμαστε ένα δίχτυ ασφαλείας. Έχουμε την τάση να συζητούμε πολύ για την «πράσινη» κοινωνία, αλλά μία «πράσινη» κοινωνία πρέπει να περιλαμβάνει και «πράσινες» μεταφορές, και είναι καταφανές ότι δεν έχουμε ολοκληρώσει ακόμα το έργο μας σε αυτόν τον τομέα.

Πολλά μέλη της πολιτικής μου Ομάδας, αλλά και άλλοι βουλευτές, το έχουν ήδη δηλώσει: είναι επιτακτική η ανάγκη να επενδύσουμε σε «πράσινες» μεταφορές και σε καλύτερες και ταχύτερες συνδέσεις εντός της ΕΕ –και, φυσικά, σε καλύτερες και ταχύτερες συνδέσεις και εκτός της ΕΕ, εάν έχουμε λόγο εν προκειμένω– μέσω των σιδηροδρόμων και, γιατί όχι, μέσω και της ναυσιπλοΐας, εάν φθάσουμε ως εκεί. Κάτι τέτοιο θα ήταν θετικό για την οικονομία, θετικό για το κλίμα, αλλά θα ήταν θετικό και για τη σταθερότητα αυτής της κοινωνίας, διότι αυτό ακριβώς χρειάζεται κατεπειγόντως.

  Gesine Meissner (ALDE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, έχει καταστεί σαφές ότι στο επίκεντρο του παρόντος ζητήματος βρίσκονται οι επιβάτες. Θέλουμε οι επιβάτες από την Ευρώπη να μεταφέρονται με ασφάλεια. Θέλουμε ασφάλεια, αλλά, παράλληλα, θέλουμε και επιλογές ως προς τα μέσα μεταφορών. Φρονώ ότι χρειαζόμαστε όλα τα μέσα μεταφορών που έχουμε επί του παρόντος στη διάθεσή μας. Χρειαζόμαστε τα αεροσκάφη, διότι δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε τις εναέριες μετακινήσεις με καμία άλλη λύση. Ελέχθησαν πολλά για τους σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας. Ασφαλώς, θα ήταν καλό να διαθέτουμε περισσότερες γραμμές αυτού του είδους, αλλά ποιο το όφελος της καλύτερης σιδηροδρομικής γραμμής υψηλής ταχύτητας εάν πρέπει να σταματά στα σύνορα;

Για τον λόγο αυτόν, πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε ένα βήμα κάθε φορά. Καταρχάς, χρειαζόμαστε συνέχεια σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό σύστημα, όπως ακριβώς χρειαζόμαστε και τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό. Δεδομένου ότι όλες οι πλευρές τάχθηκαν υπέρ του μεγαλύτερου συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών, θα ήθελα να ζητήσω για άλλη μία φορά από όλους να αναλάβουν δράση, διότι την ευθύνη για την παρακώλυση της προόδου στον εν λόγω τομέα την φέρουν τα κόμματα στα κράτη μέλη. Σας παρακαλώ να διασφαλίσετε ότι τα κόμματα στα κράτη μέλη από τα οποία προέρχεστε τάσσονται πραγματικά υπέρ του ανοίγματος του τομέα των μεταφορών στην Ευρώπη. Εάν μπορέσουμε όλοι να πείσουμε τα κόμματά μας, η κατάσταση θα βελτιωθεί στο μέλλον.

  Corina Creţu (S&D). – (RO) Τις τελευταίας ημέρες πραγματοποιούνται εκτενείς συζητήσεις σχετικά με την οικονομική ζημία που έχουν υποστεί οι αεροπορικές εταιρείες, ζημία που συνιστά πραγματικό γεγονός. Καθίσταται σαφές ότι πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή ένας μηχανισμός παροχής βοήθειας σε αυτές τις εταιρείες, πολύ δε περισσότερο διότι ενδέχεται να παραταθεί η παρούσα κρίση, η οποία οφείλεται στην έκρηξη του ηφαιστείου στην Ισλανδία.

Φρονώ, εντούτοις, ότι η ασφάλεια των επιβατών και η προστασία των καταναλωτών πρέπει να προέχει οιουδήποτε άλλου μελήματος. Έχει παρατηρηθεί υψηλό ποσοστό δυσαρέσκειας μεταξύ των επιβατών, η μεταχείριση των οποίων ποικίλλει από τη μία χώρα ή εταιρεία στην άλλη. Είναι προφανές ότι πρέπει να τυποποιηθούν οι πρακτικές στον εν λόγω τομέα, στοιχείο που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ένα μεγάλο βήμα προόδου για τους επιβάτες που μετακινούνται σήμερα από τόπο σε τόπο, με φόντο την αβεβαιότητα που περιβάλλει το εκ νέου άνοιγμα του εναέριου χώρου.

  Gilles Pargneaux (S&D). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, αυτή η κρίση που βιώνουμε εδώ και κάποιες ημέρες κατέδειξε επίσης –και τούτο δεν επισημάνθηκε επαρκώς– την αποτυχία της Συνθήκης της Λισαβόνας, την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση κατόρθωσε να θέσει σε εφαρμογή την τελευταία δεκαετία.

Η εν λόγω αποτυχία, η οποία πηγάζει από την απορρύθμιση και τον σκληρό ανταγωνισμό, αποδεικνύει σήμερα, μέσω της κρίσης, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατάφερε να συντονίσει την απαιτούμενη προσέγγιση, η οποία θα είχε καταστήσει δυνατή όχι μόνο την προστασία όσων παγιδεύτηκαν στα εν λόγω αεροδρόμια, αλλά και τη διαμόρφωση μίας προοπτικής, επιτρέποντας, για παράδειγμα, στις αεροπορικές εταιρείες να πραγματοποιήσουν δοκιμαστικές πτήσεις. Ως εκ τούτου, απευθύνω έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση να ανασυνταχθεί.

Ακούσαμε ότι χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη. Πράγματι, είναι αναγκαίο να συγκροτηθεί μία δημόσια υπηρεσία, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε έναν τόσο εξέχοντα τομέα όπως είναι ο τομέας των αερομεταφορών.

  Elisa Ferreira (S&D). – (PT) Κύριε Πρόεδρε, πρόκειται, ασφαλώς, για μία απρόβλεπτη κρίση, και πρέπει, φυσικά, να δοθεί προτεραιότητα στην αρχή της προφύλαξης. Υπάρχουν, ωστόσο, διδάγματα που πρέπει να αποκομίσουμε, και το πρώτο είναι ότι επί πέντε ημέρες δεν διατυπώθηκε επαρκώς σθεναρή και πολιτικά υπεύθυνη ευρωπαϊκή θέση. Λείπει μία τέτοια θέση όσον αφορά την προστασία των συμφερόντων των επιβατών, την αποσαφήνιση των δικαιωμάτων τους, την αναζήτηση εναλλακτικών μέσων μεταφορών και τον συντονισμό των λύσεων.

Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι η έξοδος από την κρίση δεν πρέπει να αντιμετωπίζει τον μέσο πολίτη ως διελκυστίνδα μεταξύ εκείνων που προσβλέπουν στην αποφυγή της οικονομικής ζημίας και εκείνων που αποσκοπούν στη διατήρηση της αρχής της προφύλαξης. Πρέπει να υπάρχει σαφής διαφάνεια και σαφής αντικειμενικότητα σε σχέση με τις συνθήκες υπό τις οποίες θα αντεπεξέλθουμε στην παρούσα κατάσταση, στο πλαίσιο της οποίας έχει κλείσει ο εναέριος χώρος ολόκληρης της Ευρώπης. Κατά συνέπεια, η βελτίωση των επιστημονικών δοκιμών, καθώς και ο συντονισμός σε επίπεδο …

(Ο Πρόεδρος διακόπτει την ομιλήτρια)

  Robert Goebbels (S&D). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, η αρχή της προφύλαξης έχει μετατραπεί σε αρχή της ανευθυνότητας. Ενόψει του ελαχίστου κινδύνου, η αρχή της προφύλαξης καθίσταται πρόσκληση για αποποίηση όλων των ευθυνών. Κανένα από τα αποκαλούμενα «υπεύθυνα» μέρη δεν τολμά πλέον να επωμιστεί τις ευθύνες του.

Διαφαίνεται το ενδεχόμενο επιδημίας γρίπης; Αμέσως καλούνται χιλιάδες άνθρωποι να εμβολιαστούν. Εκρήγνυται ηφαίστειο; Αμέσως κλείνει ολόκληρος ο ευρωπαϊκός εναέριος χώρος, παρότι η εμπειρία έχει δείξει ότι η ηφαιστειακή τέφρα δεν είναι πραγματικά επικίνδυνη, παρά μόνο για τα αεροσκάφη που πρέπει να διαπεράσουν ένα πυκνό νέφος.

Μολαταύτα, λόγω της αρχής της προφύλαξης, οι εταιρείες μας υφίστανται τις επιπτώσεις της αδυναμίας των υπευθύνων να αναλάβουν την ευθύνη τους, της αδυναμίας των εμπειρογνωμόνων και της ανικανότητας της πολιτικής, η οποία φλυαρεί για την ανάγκη να περιορίσουμε την υπερβολική μας εξάρτηση από τις εναέριες μεταφορές και να επενδύσουμε περισσότερο στα σιδηροδρομικά δίκτυα, επεκτείνοντάς τα πιθανότατα έως την Ασία, την αμερικανική ήπειρο, την Αφρική, την Ωκεανία, καθώς και κάθε ενδιάμεση νήσο.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. BUZEK
Προέδρου

  Diego Lopez Garrido, ασκών την Προεδρία του Συμβουλίου. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, νομίζω πως συναινούμε σαφώς ότι, καταρχάς, πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στη φύση. Ο κ. Cramer το δήλωσε αυτό απερίφραστα, και συμφωνώ μαζί του, διότι αποτελεί σημαντικό μήνυμα προς όλους εμάς. Βεβαίως, πρέπει επίσης να εστιάσουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην ευρωπαϊκή δράση, ως απάντηση σε μία κρίση ευρωπαϊκής σημασίας, η οποία έχει εξαιρετικά σοβαρό αντίκτυπο σε εκατομμύρια πολίτες της Ευρώπης και σε άλλες χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στις οικονομίες μειζόνων ευρωπαϊκών τομέων.

Κατέστη αμέσως προφανές ότι τα γεγονότα υπερέβησαν την επιμέρους δράση των κρατών μελών, τα οποία είναι αρμόδια για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το άνοιγμα των αερολιμένων, και, συνεπώς, υπήρξε άμεση παρέμβαση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επαναλαμβάνω, κύριε Speroni, κυρία Ferreira: ανελήφθη δράση άμεσα. Την Παρασκευή κατέστη απολύτως αντιληπτό ότι η κατάσταση άρχισε να λαμβάνει σοβαρές διαστάσεις. Αμέσως μόλις κατέστη σαφές αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από κοινού με την ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου και τον Eurocontrol, τέθηκε αμέσως επί το έργον, και την Κυριακή –όπως επεσήμανε προηγουμένως ο κ. Kallas– η Επιτροπή και η Προεδρία –ο κ. Kallas και εγώ- προέβησαν σε δημόσια εμφάνιση, στο πλαίσιο της οποίας παρείχαν διευκρινίσεις σχετικά με την κατάσταση και ανακοίνωσαν τη δράση που επρόκειτο να αναληφθεί. Η δράση αυτή αφορούσε τη χθεσινή συνεδρίαση του Eurocontrol και την απόφαση για τη διεξαγωγή της έκτακτης συνόδου του Συμβουλίου, η οποία συγκλήθηκε από την ισπανική κυβέρνηση, υπό την προεδρία του ισπανού υπουργού Δημοσίων Έργων, και έλαβε χώρα εχθές.

Δράση, επομένως, ανελήφθη· και ανελήφθη προκειμένου να διαμορφωθεί μία απόφαση, να υπάρξει μία κινητοποίηση, μία προσέγγιση, μια εστίαση που είχε ευρωπαϊκό χαρακτήρα. Η χθεσινή απόφαση της έκτακτης συνόδου του Συμβουλίου Υπουργών βρίσκεται σήμερα στο στάδιο της εφαρμογής. Σήμερα, στις 8.00 το πρωί, ο Eurocontrol καθόρισε τέσσερις ζώνες με εκτεταμένη περίμετρο ασφαλείας, στις οποίες δεν επιτρέπεται καμία πτήση, καθώς και άλλα τμήματα στα οποία επιτρέπεται η πραγματοποίηση πτήσεων, υπό την προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται η συναίνεση και ο συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών. Κατά συνέπεια, ο εναέριος χώρος ανοίγει σταδιακά, αλλά τούτο θα εξαρτηθεί, βεβαίως, από τις συνθήκες και από τη φύση. Το άνοιγμα του εναέριου χώρου εξαρτάται, ασφαλώς, από τους παράγοντες αυτούς, αλλά η απόφαση που ελήφθη εχθές τίθεται ήδη σε εφαρμογή σήμερα, και αυτό, φυσικά, θα γίνεται πάντα βάσει της αρχής της προφύλαξης και της ανάγκης για την προάσπιση της ασφάλειας.

Εκτιμώ ότι εκείνο που διαπιστώθηκε αμέσως είναι ότι, στην προκειμένη περίπτωση, η ευρωπαϊκή προσέγγιση σήμαινε ότι ήταν δυνατό να ληφθεί μία πολύ πιο ισόρροπη απόφαση. Η ευρωπαϊκή προσέγγιση σήμαινε ότι ήταν δυνατόν να συνυπολογιστούν οι διάφοροι παράγοντες, οι οποίοι πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη σε περίπτωση εκτάκτων καταστάσεων, όπως είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε επί του παρόντος. Πρώτον, αυτό σημαίνει ότι το πρότυπο εκτίμησης των κινδύνων είναι πολύ πιο ακριβές, πολύ πιο αξιόπιστο. Κύριε Sterckx, απαντώντας σε όσα είπατε επί του θέματος αυτού, θέλω να διευκρινίσω ότι ο Eurocontrol λαμβάνει μεν υπόψη τις αποφάσεις του Συμβουλευτικού Κέντρου για την ηφαιστειακή τέφρα στο Λονδίνο, αλλά θα λάβει επίσης υπόψη τις δοκιμαστικές πτήσεις, τις πληροφορίες των εθνικών αρχών, τα στοιχεία των κατασκευαστών των αεροσκαφών, καθώς και τα δεδομένα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Αεροπορίας στην Κολωνία, ο οποίος –συμφωνώ μαζί σας– πρέπει να ενισχυθεί. Όλα αυτά θα ληφθούν υπόψη προκειμένου να καταρτιστεί ακριβέστερος χάρτης, όπως συμβαίνει επί του παρόντος, αυτή τη στιγμή, με την τεχνική πρόταση που εκπονεί ο Eurocontrol βάσει επιστημονικών δεδομένων.

Ευρωπαϊκή προσέγγιση σημαίνει ότι μπορεί να ληφθεί συγχρόνως υπόψη η ασφάλεια, που αποτελεί ουσιαστική, θεμελιώδη αρχή, η οποία υπερέχει έναντι όλων των άλλων αρχών, και επομένως συμφωνώ με όσους το είπαν αυτό. Ευρωπαϊκή προσέγγιση σημαίνει επίσης ότι μπορούν να συνεκτιμηθούν οι οικονομικές επιπτώσεις, και η Επιτροπή έχει συγκροτήσει ομάδα εργασίας –την οποία δεχθήκατε και εσείς πολύ θετικά– η οποία θα υποβάλει έκθεση την προσεχή εβδομάδα σχετικά με τις πτυχές που αφορούν την οικονομία. Επιπλέον, ευρωπαϊκή προσέγγιση σημαίνει ότι μπορούν να ληφθούν υπόψη τα δικαιώματα και η κινητικότητα των πολιτών. Για τον λόγο αυτόν, απευθύνω εκ νέου έκκληση προς όλες τις εθνικές κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνδράμουν στην επιστροφή των ανθρώπων στις πατρίδες τους, να χρησιμοποιήσουν όλα τα δυνατά μέσα επικοινωνίας, και να το πράξουν καταβάλλοντας ιδιαίτερες, έκτακτες προσπάθειες, διότι πρόκειται για το κύριο δικαίωμα που διαθέτουν οι πολίτες: το δικαίωμα επιστροφής στην πατρίδα τους, το δικαίωμα να πηγαίνουν οπουδήποτε θέλουν. Ω εκ τούτου, ζητούμε να γίνει σεβαστό το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία.

Μελλοντικά, θεωρώ ότι η παρούσα κατάσταση μάς ανοίγει ευρείς ορίζοντες για μία πολύ εμπεριστατωμένη συζήτηση, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί τον κατάλληλο χώρο για τη διεξαγωγή αυτής της συζήτησης. Στη συζήτηση αυτή πρέπει να εξεταστεί το πρόβλημα των δικαιωμάτων των επιβατών υπό αυτές τις ιδιάζουσες συνθήκες, καθώς και η ανάγκη κατάρτισης σχεδίου εκτάκτου ανάγκης, το οποίο απαιτεί επίσης διαφάνεια –όπως επεσήμανε η κ. Bilbao– στις δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτως ώστε να καταστεί δυνατή η εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες συνεπάγονται, με τη σειρά τους, ενίσχυση των διευρωπαϊκών σιδηροδρομικών δικτύων στην Ευρώπη. Τούτο καθίσταται απολύτως στρατηγικός στόχος, ο οποίος, λαμβανομένων υπόψη όλων των παραγόντων, συνίσταται ουσιαστικά στη διάρθρωση της Ευρώπης, διότι, από ιστορικής πλευράς, η διάρθρωση του σύγχρονου κράτους πραγματοποιήθηκε επί τη βάσει της ανάπτυξης των επικοινωνιών, των οδικών δικτύων, των σιδηροδρόμων, καθώς και των θαλάσσιων συνδέσεων. Στο μέλλον, η διάρθρωση της Ευρώπης, της Ευρώπης του 21ου αιώνα δεν θα ολοκληρωθεί, εάν αυτό δεν υλοποιηθεί μέσω των υποδομών της επικοινωνίας και, εν προκειμένω, κυρίως μέσω των σιδηροδρομικών μεταφορών.

Αυτά τα δύο στοιχεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, και η ανάπτυξη των εν λόγω μεταφορικών υποδομών αποτελεί ισχυρά πολιτικό, συμβολικό και πραγματικό ζήτημα, το οποίο καθίσταται καίριος στόχος για την Ευρώπη του 21ου αιώνα. Σε αυτό το πλαίσιο, φρονώ ότι η αναφορά σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις στις παρεμβάσεις του κ. Swoboda, του κ. Schulz και της κ. Alvarez, αλλά και άλλων ομιλητών, έγινε στον κατάλληλο τόπο και τον κατάλληλο χρόνο, διότι πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα στοιχείο προς το οποίο πρέπει να στραφεί μελλοντικά η Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Gay Mitchell (PPE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να παρακαλέσω θερμά να παραταθεί η παρούσα συζήτηση, διότι αυτή η ανταλλαγή απόψεων χαρακτηρίζεται από υπερβολική αβρότητα. Οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται σαν σκουπίδια στους σιδηροδρομικούς σταθμούς, από τις αεροπορικές εταιρείες και από τις αρχές στους αερολιμένες. Διατηρούμε υπερβολικά υψηλό επίπεδο αβρότητας. Θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε τη εξουσία της ΕΕ στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, προκειμένου να αναγκάσουμε τους ιθύνοντες να θέσουν σε λειτουργία κέντρα πληροφόρησης. Στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό των Βρυξελλών υπάρχουν έξι γραφεία πληροφοριών, εκ των οποίων τα τέσσερα δεν λειτουργούν.

Η παρούσα συζήτηση θα έπρεπε να είναι πολύ πιο εκτενής, και θα έπρεπε να επιτραπεί η συμμετοχή περισσότερων βουλευτών. Δεν είμαι καθόλου ικανοποιημένος με τα μέτρα που έλαβαν το Συμβούλιο και η Επιτροπή για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των ταξιδιωτών, οι οποίοι διανυκτερεύουν σε σιδηροδρομικούς σταθμούς.

  Πρόεδρος. – Αυτό αναφέρθηκε επανειλημμένως σήμερα. Όλοι οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που έλαβαν τον λόγο πριν από εσάς έχουν θίξει αυτά τα ζητήματα.

  Siim Kallas, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους αξιότιμους βουλευτές για όλες τις παρατηρήσεις που διατύπωσαν. Θέλω να προσθέσω άλλες τέσσερις.

Καταρχάς, τα εν λόγω γεγονότα μάς παρέχουν πλούσιο υλικό προς μελέτη όσον αφορά τα στρατηγικά μας σχέδια. Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και κρίσιμα ζητήματα είναι η διατροπικότητα και η ευελιξία μεταξύ των μέσων μεταφορών, καθώς και η δυνατότητα των σιδηροδρομικών μεταφορών να λειτουργήσουν ως ένα είδος εναλλακτικής λύσης. Θα συζητήσουμε το εν λόγω ζήτημα σύντομα, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων σχετικά με την αναδιατύπωση της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους και τη Λευκή Βίβλο για το μέλλον των μεταφορών.

Πρόκειται για πολύ σοβαρό ζήτημα. Το συζητήσαμε εχθές και με το Συμβούλιο Υπουργών. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ασχολούμαστε πολύ σοβαρά με το ζήτημα αυτό – περιλαμβανομένων των εργασιών εξ αποστάσεως και άλλων παραγόντων που στοχεύουν στον περιορισμό των περιττών μεταφορών και μετακινήσεων.

Όσον αφορά τον οικονομικό αντίκτυπο, θα λάβουμε υπόψη όλες τις πτυχές και θα υποβάλουμε προτάσεις. Πρέπει, όμως, να είμαστε προσεκτικοί. Τα χρήματα δεν είναι μάννα εξ ουρανού, και πρέπει να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι για όλους τους άλλους παράγοντες της οικονομίας. Πρέπει να ακολουθήσουμε πολύ ισορροπημένη προσέγγιση. Θαύματα δεν γίνονται.

Όσον αφορά τα δικαιώματα των επιβατών, οι κανόνες είναι σαφέστατοι. Ορισμένα κράτη μέλη έθεσαν το ερώτημα περί των κανόνων και περί του ενδεχόμενου αναθεώρησής τους. Φρονώ ότι δεν θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τους κανόνες που έχουν εγκρίνει ευρωπαϊκά όργανα λήψης αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι κανόνες είναι ικανοποιητικοί. Το ερώτημα που εγείρεται είναι τελείως διαφορετικό. Αφορά την εφαρμογή και την επιβολή των κανόνων, αρμοδιότητα που εναπόκειται στα κράτη μέλη. Διαθέτουμε σαφές σχέδιο σχετικά με τον τρόπο τόσο επιβολής των εν λόγω κανόνων όσο και άσκησης επιρροής στα κράτη μέλη. Η δράση που πρέπει να αναληφθεί επί του παρόντος για τα δικαιώματα των επιβατών είναι προφανής.

Ένα άλλο ζήτημα, το οποίο δεν αποτελεί ιδιαίτερα μείζον θέμα, είναι το εξής: πολλοί συνάδελφοι, όπως και ο Τύπος, δήλωσαν ότι καθυστερήσαμε και ότι δεν ήμασταν προετοιμασμένοι. Σας πληροφορώ ότι προσωπικά βρισκόμουν διαρκώς σε δράση. Ήμουν παρών στον Eurocontrol. Διατηρούσα επαφή με τους υπουργούς. Εσείς σήμερα, σε αυτή την αίθουσα, αντιμετωπίζετε το ίδιο δίλημμα με το οποίο βρίσκονται αντιμέτωποι όλοι οι εμπειρογνώμονες και οι φορείς λήψης αποφάσεων, αλλά πρόκειται για ένα ζήτημα που εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων των εμπειρογνωμόνων και των αρμόδιων αρχών για την ασφάλεια, και όχι στο πεδίο δραστηριοτήτων των πολιτικών. Πρόκειται για το ίδιο ακριβώς δίλημμα: ασφάλεια ή ευελιξία.

Ήμασταν προετοιμασμένοι για μία ενδεχόμενη ηφαιστειακή έκρηξη, αλλά είχαμε στη διάθεσή μας διαφορετικού είδους στοιχεία σχετικά με την έκρηξη. Τούτο αναφέρθηκε και εδώ. Μία πτήση της British Airways και μία πτήση της KLM είχαν πληγεί από την έκρηξη του ηφαιστείου, επομένως, είχαν θεσπιστεί κανόνες βάσει του ενδεχόμενου εμφάνισης σοβαρού κινδύνου. Οι αρχές ενήργησαν σύμφωνα με την υπόθεση ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος και ότι είναι σκόπιμο να ακυρωθούν οι πτήσεις.

Εντούτοις, έχουμε διαφοροποιήσει πλέον την προσέγγισή μας. Την Κυριακή, η πλειονότητα των δοκιμαστικών πτήσεων είχε ήδη πραγματοποιηθεί και διαβιβάστηκαν στοιχεία μέσω του Eurocontrol, στο πλαίσιο του οποίου συζητήσαμε αυτά τα θέματα – ήτοι τις δοκιμαστικές πτήσεις και τα τελικά αποτελέσματα των εν λόγω πτήσεων. Αποκτήσαμε πλέον ευελιξία και το ζήτημα εξακολουθεί να εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Σημειώνουμε πρόοδο στον τομέα του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού, ο οποίος αποτελεί ιδιαίτερα φιλόδοξο ευρωπαϊκό εγχείρημα, και υπάρχει κοινή συναίνεση μεταξύ των υπουργών ότι αυτή είναι η ενδεδειγμένη οδός, με καλύτερο συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Μας προσφέρεται μία τεράστια ευκαιρία. Αυτά είναι τα σχόλια στα οποία ήθελα να προβώ. Ήθελα να πω ότι, όσον αφορά την ενημέρωση, την Πέμπτη και την Παρασκευή, η Επιτροπή δημοσίευσε δελτία Τύπου σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών. Δηλώσαμε ότι τα δικαιώματα των επιβατών θα πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψη. Η Επιτροπή προέβη άμεσα σε ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών, και από την Κυριακή άρχισε μεγαλύτερη κάλυψη για όλα τα θέματα, τα οποία καλύπτονταν έως και εχθές λίαν ικανοποιητικά.

Αυτή είναι η γενική εικόνα. Η υπόθεση δεν έχει κλείσει. Απαιτούνται τουλάχιστον τρεις ή τέσσερις ημέρες έως ότου αποκατασταθεί η πλειονότητα των πτήσεων. Η λύση για την οικονομία και τους επιβάτες είναι η επανάληψη των πτήσεων, ούτως ώστε οι αεροπορικές εταιρείες να μεταφέρουν τους επιβάτες στην πατρίδα τους ή στον τελικό προορισμό τους. Η κατάσταση εξακολουθεί να είναι δύσκολη και πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες.

Σας ευχαριστώ για τις παρατηρήσεις σας. Θα έχουμε αρκετές ευκαιρίες να συζητήσουμε περαιτέρω αυτό το ζήτημα.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση που τώρα περατώνεται ήταν, αδιαμφισβήτητα, το πιο σημαντικό σημείο της ημερήσιας διάταξής μας. Η συνεδρίασή μας εδώ, στο Στρασβούργο, άξιζε τον κόπο, αν μη τι άλλο, για τη διεξαγωγή της παρούσας συζήτησης. Πρόκειται για μία συζήτηση την οποία προσδοκούν οι πολίτες μας – διότι οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε τέτοια προβλήματα, και αυτό ακριβώς αποτέλεσε το θέμα της συζήτησής μας σήμερα το πρωί. Αποτελεί το πιο σημαντικό θέμα συζήτησης.

Θα ήθελα επίσης να εκφράσω τις ευχαριστίες μου για το γεγονός ότι συμμετείχαν στην τελική μας συζήτηση 14 Επίτροποι. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι άκουσαν τις παρατηρήσεις σας.

Η συζήτηση έληξε.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 149 του Κανονισμού)

  Kinga Göncz (S&D), γραπτώς. – (HU) Μολονότι χάρη στην παρέμβαση των αρχών της αεροπορίας, το νέφος της ηφαιστειακής τέφρας δεν στοίχισε, ευτυχώς, ανθρώπινες ζωές, το επίπεδο ενημέρωσης και συντονισμού στην Ευρώπη λαμβάνει αρνητική βαθμολογία. Το κλείσιμο του εναέριου χώρου δημιούργησε δυσκολίες σε εκατοντάδες χιλιάδες επιβάτες, εμποδίζοντάς τους να φθάσουν στον προορισμό τους. Όλοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν αυτό το αναπάντεχο πρόβλημα, αλλά η ελλιπής παροχή πληροφοριών έχει επιδεινώσει την κατάσταση. Συχνά, οι επιβάτες δεν μπορούσαν να λάβουν επαρκείς πληροφορίες ούτε τηλεφωνικά ούτε μέσω του Διαδικτύου. Περαιτέρω σύγχυση προκάλεσε το γεγονός ότι οι αρχές της αεροπορίας και οι αεροπορικές εταιρείες έδιναν αντιφατικές πληροφορίες. Διαπιστώθηκε επίσης έλλειψη συντονισμού μεταξύ των εναέριων και των χερσαίων μεταφορών. Βιώσαμε προσωπικά τη σημασία του εκσυγχρονισμού των δημόσιων συνδέσεων μεταφορών μεταξύ των κρατών μελών και της ανάπτυξης διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών. Επιδοκιμάζω τα αποφασιστικά μέτρα διαχείρισης κρίσεων που έλαβε η Επιτροπή. Η ομάδα εργασίας που συγκροτήθηκε προς τον σκοπό αυτόν θα πρέπει να ενισχύσει τον συντονισμό μεταξύ των αρχών της αεροπορίας και των ελεγκτικών αρχών εναέριας κυκλοφορίας, και θα άξιζε, ενδεχομένως, να εξεταστεί επίσης η διατήρηση της ισχύος των μέτρων ασφάλειας που θεσπίστηκαν κατά τη δεκαετία του 1980. Προτείνω, σε παρόμοιες καταστάσεις κρίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να μην περιπλέκει περαιτέρω το ήδη χαοτικό σύστημα μεταφορών με τις διαρκείς μετακινήσεις μεταξύ Βρυξελλών και Στρασβούργου. Αντιθέτως, θα πρέπει να πραγματοποιεί τις συνόδους Ολομέλειάς του στις Βρυξέλλες.

  Filip Kaczmarek (PPE), γραπτώς. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η συζήτησή μας σχετικά με την ευρωπαϊκή αεροπορία δεν πρέπει να περιοριστεί στο επουσιώδες ζήτημα του τρόπου μετάβασης στην περίοδο συνόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Η υπερβολική εστίαση του ενδιαφέροντος σε αυτήν την πτυχή θα δημιουργήσει την εντύπωση αδικαιολόγητου εγωκεντρισμού εκ μέρους των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τη φαντασία μας. Οι κοινωνικές, οικονομικές, ακόμα δε και πολιτικές επιπτώσεις της διατήρησης του κλεισίματος του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ενδέχεται να αποβούν κολοσσιαία πρόκληση για ολόκληρη την Ευρώπη. Στην Πολωνία, ορισμένοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι ρωτούν, για παράδειγμα, για ποιον λόγο κάποιοι άνθρωποι δεν μπόρεσαν να μεταβούν στην Κρακοβία την Κυριακή, ενώ κάποιοι άλλοι το κατόρθωσαν. Ρωτούν επίσης γιατί δεν ήταν δυνατή η μετάβαση στην Κρακοβία οδικώς ή σιδηροδρομικώς την Κυριακή, ενώ ήταν δυνατή η μετάβαση, με τα ίδια μέσα, στο Στρασβούργο τη Δευτέρα. Τα γεγονότα που συνέβησαν συνεπεία της ηφαιστειακής έκρηξης στην Ισλανδία αναμένεται επίσης να λάβουν πολύ ισχυρές διαστάσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Δεν συνηθίζουμε να αναλογιζόμαστε την τεράστια σημασία των εναέριων μεταφορών. Μόνο η ζημία που υφίσταται η Αιθιοπία, η οποία απορρέει από το γεγονός ότι δεν είναι εφικτή η εξαγωγή ανθέων προς την Ευρώπη, ανέρχεται σε 3 εκατομμύρια ευρώ ημερησίως. Πρέπει να αναλύσουμε πολύ σοβαρά τον τρόπο με τον οποίο το κλείσιμο του εναέριου χώρου θα επηρεάσει την αγορά εργασίας, την ανταγωνιστικότητά μας και ολόκληρη την οικονομία, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα επιδράσει στη ζωή των μέσων πολιτών. Ποιος ξέρει – μπορεί αυτό το αφανές περιστατικό στην Ισλανδία να καθορίσει το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σας ευχαριστώ θερμά.

  Ádám Kósa (PPE), γραπτώς. – (HU) Ο περιορισμός και η ακύρωση πτήσεων για αρκετές ημέρες, λόγω της έκρηξης του ηφαιστείου στην Ισλανδία, οδήγησε στην καθήλωση χιλιάδων ανθρώπων σε αεροδρόμια υπό δύσκολες συνθήκες. Παρά τις σημαντικές καθυστερήσεις των πτήσεων (άνω των δύο ωρών, στην περίπτωση δρομολογίων μικρότερων των 1.500 χιλιομέτρων), οι αεροπορικές εταιρείες παρείχαν ελάχιστη έως καθόλου βοήθεια και δεν προέβησαν σε ακριβή ενημέρωση σχετικά με τις δυνατές επιλογές μετάβασης των ανθρώπων στους τελικούς προορισμούς τους. Δεν μερίμνησαν καταλλήλως ώστε οι επιβάτες να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν υπηρεσίες τηλεφωνίας, τηλεομοιοτυπίας, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή Διαδικτύου, ενώ δεν παρείχαν ούτε τη δυνατότητα μετεπιβίβασης ή διαμονής, παρότι οι επιβάτες δικαιούνται τέτοιου είδους υποστήριξης δυνάμει των ισχυόντων κανονισμών της ΕΕ. Επιβάτες με αναπηρία, ηλικιωμένοι άνθρωποι και οικογένειες με μικρά παιδιά αποτελούν ακόμα πιο ευάλωτες ομάδες σε έκτακτες καταστάσεις αυτού του είδους, και το ίδιο ισχύει και στην παρούσα περίπτωση. Η εν λόγω απροσδόκητη κατάσταση κατέδειξε ότι τα δικαιώματα των επιβατών, τα οποία ήταν ως τότε απολύτως σεβαστά, μπορούν να εκμηδενιστούν εντός ολίγων λεπτών, και ότι είναι ιδιαίτερα επιτακτική η ανάγκη καθιέρωσης του Χάρτη Επιβατών, για τον οποίο απηύθυνα νωρίτερα έκκληση και εγώ, προκειμένου να μην επαναληφθεί η απελπιστική κατάσταση στην οποία έχουν περιπέσει οι αεροπορικές εταιρείες και οι σχετικοί οργανισμοί. Προτείνω, ταυτόχρονα, σε περίπτωση οιασδήποτε έκτακτης αλλαγής, να καθίσταται αυτομάτως υποχρεωτική η διαβίβαση πληροφοριών και η αποστολή μηνύματος σχετικά με τις εναλλακτικές λύσεις στο κινητό τηλέφωνο κάθε επιβάτη.

  Jacek Olgierd Kurski (ECR), γραπτώς. – (PL) Το ηφαιστειακό νέφος που δημιουργήθηκε από την έκρηξη του ισλανδικού ηφαιστείου Eyjafjoll οδήγησε στη διακοπή της εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες. Μέχρι στιγμής έχουν ακυρωθεί δεκάδες χιλιάδες πτήσεις, καθιστώντας αδύνατη τη μετακίνηση των επιβατών. Πρόκειται για ένα δίδαγμα που αποκομίζει ολόκληρη η Ευρώπη, καθώς και οι εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές, από το οποίο πρέπει να συναγάγουμε συμπεράσματα για το μέλλον, και για να μην παραλύουν στο μέλλον παρόμοια επεισόδια τις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή της Συνέλευσής μας. Μεταξύ των πληγέντων συγκαταλέγονται και βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι οποίοι, όπως και εγώ, δεν μπόρεσαν να μεταβούν στο Στρασβούργο για την περίοδο συνόδου αυτής της εβδομάδας. Η συνεδρίασή μας στο Στρασβούργο αυτήν την εβδομάδα χαρακτηρίστηκε από πολλές αντιπαραθέσεις, διότι ήταν απλώς αδύνατον για ορισμένους βουλευτές να μετακινηθούν από τις εκλογικές τους περιφέρειες προς το Στρασβούργο. Έως και την τελευταία στιγμή, δεν γνωρίζαμε καν εάν θα πραγματοποιηθεί τελικά η περίοδος συνόδου. Θα ήταν καλό για όλους μας να διαθέτουμε στο μέλλον κατάλληλες διαδικασίες, προκειμένου να είμαστε προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο αντιμετώπισης παρόμοιων εκτάκτων καταστάσεων.

  Tiziano Motti (PPE), γραπτώς. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, η επικαιρότητα μάς έχει συνηθίσει σε δεινά, τα οποία προκαλούνται από τη φύση ή εκ προθέσεως και παραλύουν τις δομές και την κοινωνία μίας χώρας, δημιουργώντας καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης στον τομέα των μεταφορών και του εφοδιασμού. Χάρη στην αποκτηθείσα πείρα, βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη τόσο η διάθεση πόρων από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό όσο και ο συντονισμός μεταξύ διαφόρων οργανισμών πολιτικής προστασίας. Εντούτοις, σε καμία περίπτωση δεν αναμενόταν να προκύψει μία κατάσταση εκτάκτου ανάγκης όπως αυτή που προκλήθηκε από την έκρηξη του ισλανδικού ηφαιστείου. Οι πολίτες μας δεν θα λησμονήσουν ποτέ την ανάρτηση της ακύρωσης όλων των πτήσεων αδιακρίτως στους πίνακες ανακοινώσεων των αεροδρομίων, την ομηρία τους, μέρα με την ημέρα, στις ζώνες διέλευσης στους αερολιμένες, καθώς και τις ατελείωτες ουρές στους σιδηροδρομικούς σταθμούς, στις εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων και στους χώρους στάθμευσης ταξί. Οι αεροπορικές εταιρείες υπέστησαν τις μεγαλύτερες οικονομικές ζημίες. Οι πολίτες κινδυνεύουν να εξαπατηθούν: πέραν της ταλαιπωρίας και των απρόβλεπτων δαπανών που θα είναι δύσκολο να ανακτηθούν, ενδέχεται να αυξηθούν και τα αεροπορικά ναύλα προς αντιστάθμιση των ζημιών που προκλήθηκαν. Αυτό το ενδεχόμενο πρέπει να αποφευχθεί. Ακριβώς όπως ενεργεί σε περίπτωση φυσικών καταστροφών, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αντιδράσει αποζημιώνοντας τους πολίτες που επιβαρύνθηκαν με απρόβλεπτες δαπάνες, στο πλαίσιο των προσπαθειών της για την ελαχιστοποίηση της ταλαιπωρίας τους, από κοινού με τις αεροπορικές εταιρείες· λαμβάνοντας, όμως, αυτά τα μέτρα, πρέπει να αποφύγει τον κίνδυνο περιγραφής μίας τέτοιας αποζημίωσης ως κρατικής ενίσχυσης, και, επομένως, ως παράνομης ενίσχυσης. Οι πολίτες πρέπει, πρωτίστως, να λάβουν διασφαλίσεις ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα τους συνδράμει, ούτως ώστε να αισθάνονται ότι προστατεύονται, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα. Προς το παρόν, πολλοί είναι εκείνοι που αδυνατούν να παραδεχθούν ότι αισθάνονται προστατευμένοι. Από το Κοινοβούλιο, το οποίο παρουσιάζει δραστικά μειωμένο αριθμό μελών λόγω της απουσίας πολλών βουλευτών που δεν μπόρεσαν να έρθουν εδώ, απευθύνουμε έκκληση για την επείγουσα έγκριση ενός ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης συντονισμού μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων και οργανισμών και μίας οργανωμένης μορφής προστασίας των πολιτών. Με τον τρόπο αυτόν θα μπορούσαμε να επιτύχουμε την άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες των πολιτών, την οποία οι κυβερνήσεις δεν μπόρεσαν, παραδόξως, να διασφαλίσουν επί του παρόντος.

  Sławomir Witold Nitras (PPE), γραπτώς. – (PL) Κυρίες και κύριοι, τις τελευταίες ημέρες γίναμε όλοι μάρτυρες του αποκλεισμού αερολιμένων σε ολόκληρη σχεδόν την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η κατάσταση είναι ασυνήθης, διότι δεν είναι αποτέλεσμα απεργιών, αλλά μίας φυσικής καταστροφής που προκλήθηκε από την έκρηξη ηφαιστείου στην Ισλανδία. Η εν λόγω παράλυση, στην οποία ενεχόμαστε όλοι έως κάποιον βαθμό, είχε μία σειρά επιπτώσεων όπως τα οικονομικά προβλήματα των αεροπορικών εταιρειών και την αύξηση της σημασίας των χερσαίων και θαλάσσιων μεταφορών. Σε αυτό ακριβώς το στοιχείο θα ήθελα να επιστήσω στην προσοχή σας. Τα τελευταία χρόνια, οι εναέριες μεταφορές έχουν υπερισχύσει σαφώς όλων των άλλων μέσων μεταφορών. Είναι ταχύτερες, ασφαλέστερες και πιο εξυπηρετικές για τους επιβάτες. Ωστόσο, στην παρούσα κατάσταση, είναι ουσιώδης η θέσπιση μέτρων, τα οποία θα επιτρέψουν στα χερσαία και θαλάσσια μέσα μεταφοράς να μας προσφέρουν μια καλύτερη αντιστάθμιση για την ταλαιπωρία που έχουμε υποστεί λόγω της παράλυσης των αερομεταφορών.

  Cristian Dan Preda (PPE), γραπτώς. – (RO) Δεν απαιτείται καμία απολύτως δικαιολογία για την ασφάλεια της εναέριας κυκλοφορίας. Μετά την ηφαιστειακή έκρηξη στην Ισλανδία, φαίνεται ότι οι αεροπορικές μετακινήσεις όχι μόνο δεν αποτελούν βιώσιμη επιλογή, αλλά, επιπλέον, έχουν καταστεί σχεδόν αδύνατες. Πιστεύω ακράδαντα ότι ο μεγαλύτερος συντονισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορούσε να είχε βοηθήσει τους πολίτες της ΕΕ που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι σε διάφορα αεροδρόμια ανά τον κόσμο ή ήταν απολύτως αδύνατον για αυτούς να επιβιβαστούν στις προγραμματισμένες πτήσεις τους. Ευελπιστώ ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός να αποτελέσει κάποτε πραγματικότητα.

Όπως όλοι γνωρίζετε πολύ καλά, η πλήρης απαγόρευση διεξαγωγής πτήσεων κατά τις τελευταίες ημέρες έπληξε και το παρόν Κοινοβούλιο, ή, για την ακρίβεια, τη λειτουργία των συνόδων Ολομέλειας του Κοινοβουλίου. Θεωρώ ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την αναβολή της ψηφοφορίας και την περικοπή μίας ημέρας από τη σύνοδο, ακόμη και αν το βράδυ της Δευτέρας, 19 Απριλίου, παρίστατο μόνο το 65% περίπου των βουλευτών του ΕΚ. Κατά την άποψή μου, η σύνοδος πρέπει να διεξαχθεί κανονικά.