Pełne sprawozdanie z obrad

Wtorek, 20 kwietnia 2010 r. - Strasburg

7. Tura pytań do przewodniczącego Komisji Europejskiej

  Przewodniczący. − Kolejnym punktem porządku obrad jest tura pytań z udziałem przewodniczącego Komisji Europejskiej.

Tematyka dowolna; w imieniu grup politycznych.

Następnie druga część posiedzenia, pytania dotyczące sytuacji zatrudnienia w Unii Europejskiej

  Othmar Karas, w imieniu grupy PPE. – (DE) Panie przewodniczący! Panie przewodniczący Barroso! Centrum Studiów Europejskich, problemy, jakich doświadcza Grecja, strategia „Europa 2020” oraz poszukiwanie odpowiedzi na kryzys finansowy i gospodarczy – wszystko to pokazuje nam wyraźnie, że podejmując niezbędne środki wkrótce osiągniemy granice tego, co jest możliwe na mocy obowiązujących traktatów. Z drugiej strony, wiele państw członkowskich, zamiast spoglądać ku Europie, poszukuje schronienia w nowych postaciach międzyrządowości, nacjonalizmu i protekcjonizmu.

Co planuje pan robić dla przezwyciężenia tych trudności, dla ustanowienia niezbędnych wspólnych celów i stworzenia wiarygodnych instrumentów europejskich, tak, byśmy byli w stanie skutecznie działać i udzielać właściwych odpowiedzi?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – To prawda, że całkiem niespodziewanie niektórzy politycy szczebla krajowego interpretują traktat lizboński w kontekście międzyrządowym. Traktat lizboński został uzgodniony właśnie po to, by wzmocnić wymiar europejski; by rozszerzyć kompetencje Parlamentu Europejskiego; by ułatwić podejmowanie decyzji poprzez głosowanie większością kwalifikowaną, a także po to, by wzmocnić rolę Komisji w dziedzinach nadzoru gospodarczego i stosunków zewnętrznych. Dlatego też taka interpretacja jest dość zaskakująca, chociaż istotnie ma miejsce.

Rola Komisji polega, oczywiście, na byciu strażnikiem traktatów, zgodnie z art. 117 traktatu lizbońskiego, na ochronie prawa europejskiego i jego konsekwentnym przestrzeganiu, ponieważ jeśli Unia Europejska przestanie być Wspólnotą prawa, to przestanie być prawdziwą Unią.

Po drugie, jej rola polega na propagowaniu inicjatyw i obejmowaniu wiodącej roli w inicjatywach. W tym celu będzie ona pełnić swoje powinności, starając się wychodzić z projektami, które – mam nadzieję – uzyskają poparcie tego Parlamentu. W przedstawionych wytycznych politycznych wspomniałem o szczególnych stosunkach z Parlamentem i teraz naprawdę zamierzam urzeczywistnić to założenie.

  Othmar Karas, w imieniu grupy PPE. – (DE) W Madrycie komisarz Olli Rehn przedstawił projekt pakietu, który nie został jeszcze przyjęty, lecz w którym na początku debaty znalazło się omówienie sankcji. Moim zdaniem, nie powinniśmy rozpoczynać dyskusji od rozmów o sankcjach wobec państw członkowskich, ponieważ byłoby to stawianie sprawy na głowie. Zamiast tego powinniśmy ustanowić wspólne cele, wspólne projekty i wspólne instrumenty, jakich potrzebujemy poza tym, czym już dysponujemy. Dopiero wtedy możemy rozważać wprowadzenie sankcji za zachowania będące dowodem braku solidarności. Jaki jest pana pogląd na to podejście?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Jak pan powiedział, panie pośle Karas, nie podjęto jeszcze decyzji. To była pierwsza debata z ministrami finansów i rzeczywiście w przyszłym miesiącu Komisja przedstawi komunikat w sprawie wzmocnionego zarządzania gospodarczego. Zamierzamy wzmocnić aspekt prewencyjny i naprawczy paktu na rzecz stabilności i wzrostu. Przedstawimy propozycje skuteczniejszego i szerszego nadzoru nad zaburzeniami stabilności wewnątrz strefy euro oraz nierówności w dziedzinie makroekonomii i zbadamy możliwości stworzenia mechanizmu do rozwiązywania sytuacji kryzysowych. Skoncentrujemy się jednak na treści.

Uważamy, że przy obowiązujących traktatach można zrobić znacznie więcej, jeśli chodzi o nadzór nad strefą euro oraz unią gospodarczą i walutową, jeżeli oczywiście po stronie państw członkowskich będzie gotowość do współpracy i przestrzegania traktatów.

  Martin Schulz, w imieniu grupy S&D. – (DE) Artykuł 125 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej to tak zwana klauzula zakazu ratunku finansowego – innymi słowy, zakaz zaciągania przez państwa członkowskie UE długów u innych państw członkowskich. Jaki jest pogląd pana przewodniczącego na fakt, że przygotowany dla Grecji pakiet pomocowy spowoduje teraz, że takie kraje, jak Republika Federalna Niemiec, będą pożyczać greckiemu państwu pieniądze, żądając odsetek w wysokości 5 %, podczas gdy same pożyczają je na okres trzyletni, płacąc odsetki w wysokości 1,5 %? Zważywszy szacowaną sumę 8,4 miliarda euro, daje to zysk w wysokości 620 milionów euro. Czy klauzula zakazu ratunku finansowego nie zawiera także wymogu, zgodnie z którym jeżeli jedno państwo członkowskie nie mogłoby przejąć wierzytelności innego państwa członkowskiego, zatem również nie mogłoby zarabiać na długach innego państwa członkowskiego? Czy jest pan gotów omówić z niemieckim rządem lub innymi rządami ten mechanizm, który dla mnie wydaje się kompletnie nie do przyjęcia?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – To prawda, panie pośle Schulz, że traktat lizboński nie zezwala na udzielanie państwom członkowskim tak zwanego ratunku finansowego. Rozwiązanie, jakie dotychczas udało się znaleźć – a które nie zostało jeszcze uruchomione, ponieważ nikt o to nie wnioskował – jest, zdaniem Komisji, w pełni zgodne z traktatem. Pragnę to podkreślić. Wiem, że w niektórych kręgach w Niemczech – i oczywiście w kilku innych państwach członkowskich, ale zwłaszcza w Niemczech – trwa w tej sprawie debata. Chcę powiedzieć, że twierdzenie, że to, co rozważamy, jest pewnego rodzaju ratunkiem finansowym, jest zwyczajnie błędne. Otóż nie jest. Jest to koordynacja pożyczek. Odpowiedzialność za nią poniesie Komisja. W tym systemie, który - muszę to powiedzieć – jest kreatywny, weźmie udział także MFW. Jest to rozwiązanie, które stało się możliwe jedynie po szerokich dyskusjach z naszymi państwami członkowskimi; jest jednak w pełni zgodne z traktatami i, co oczywiste, realizowane jest z poszanowaniem postanowień traktatu lizbońskiego.

Pozwolę sobie zakończyć na polityczną nutę i powiedzieć, że uważam za dość niezwykłe, że tak trudno było znaleźć rozwiązanie, w ramach którego można byłoby okazać Grecji solidarność, podczas gdy udało się je znaleźć w odniesieniu do Łotwy, Węgier i Rumunii. Jeżeli takie rozwiązania świadczące o solidarności i odpowiedzialności można znaleźć poza strefą euro, to myślę, że jest całkiem oczywiste, że powinniśmy znaleźć je także w strefie euro.

  Martin Schulz, w imieniu grupy S&D. – (DE) Panie przewodniczący Barroso! Rozumiem, że próbuje pan uniknąć odpowiedzi na moje pytanie, ponieważ jest ono nieprzyjemne. Dlatego też powtórzę je.

Istnieje co najmniej możliwość, że państwa członkowskie, które mogą pożyczać pieniądze na lepszych warunkach niż te, które od nich je pożyczają, będą mogły czerpać zyski z długów innego kraju. Ponieważ zgodnie z klauzulą zakazu ratunku finansowego państwa członkowskie nie mogą zaciągać długów u innych państw, nie powinno się im również pozwalać na czerpanie zysków z tych długów. Czy jest pan gotów powiedzieć otwarcie, na przykład kanclerz Merkel lub prezydentowi Sarkozy’emu, albo komukolwiek innemu, że jest pan przeciwny takiemu kierunkowi działań?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Rozmawiam o tej kwestii z tymi przywódcami i z innymi od wielu tygodni, mogę więc powiedzieć panu bardzo uczciwie, panie pośle Schulz, że niestety jest to jedyne możliwe rozwiązanie. Faktycznie, od początku Komisja prosiła o bardziej konkretny sygnał solidarności z Grecją, zawsze – oczywiście – respektując zasadę odpowiedzialności. Jednak teraz musimy zadbać o to, aby można było zachęcać Grecję do możliwie najszybszego powrotu do finansowania rynkowego i w istocie aby znaleziono takie rozwiązanie, w ramach którego pożyczki od państw strefy euro mają być udzielane przy poziomach odsetek, które nie będą preferencyjne. Za właściwy punkt odniesienia dla potrzeb ustalania warunków dotyczących pożyczek dwustronnych udzielanych przez państwa członkowskie strefy euro uznano cennik pożyczek udzielanych przez MFW, chociaż wprowadzono pewne korekty, które uzgodniono 11 kwietnia.

  Guy Verhofstadt, w imieniu grupy ALDE. – (FR) Panie przewodniczący, panie przewodniczący Komisji! Po pierwsze, w odniesieniu do klauzuli zakazu ratunku finansowego, traktat tego nie mówi. Traktat mówi, że państwa członkowskiego nie można zmuszać do zaciągania długów. Traktat nie mówi, że zaciąganie długów jest zabronione. Należy to wyjaśnić, inaczej przerodzi się to w harmider wokół traktatu. Powtarzam: traktat wyraźnie stanowi, że państwa członkowskiego nie można zmuszać do zaciągania długów. Dlatego też wszystko, co obmyślono w związku z Grecją, obejmuje sprawy możliwe zgodne z traktatem i takie, które można wprowadzić w życie.

Moje pytanie jest nieco inne. Odsetki od greckich pożyczek wzrosły ponownie do poziomu 7,6 % – innymi słowy, o 450 punktów bazowych powyżej oprocentowania dla Niemiec. Dlatego też są potrzebne inne środki, i myślę o bardzo poważnych i zasadniczych reformach: o Europejskim Funduszu Walutowym, o europejskim rynku obligacji i o bardziej ambitnej strategii na 2020 rok.

Panie przewodniczący Komisji! Moje pytanie brzmi: na jakim etapie rozważa pan wprowadzenie pakietu tego rodzaju reform, w tym reform, które zainicjował już komisarz Rehn w kalendarzu Rady? Teraz jest więc potrzebne przedstawienie, oprócz szczegółowego środka dla Grecji, ambitnego pakietu reform.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – (FR) Panie pośle Verhofstadt, po pierwsze, a także w odpowiedzi na pytania pana posła Schulza, mówmy absolutnie jasno i bądźmy ze sobą szczerzy: jeżeli są pytania, które chce pan zadać pani kanclerz Merkel, to musi pan je zadać. Nie jestem tu po to, by odpowiadać w imieniu pani Merkel. Jestem tu po to, by odpowiadać w imieniu Komisji. Powiedzmy to sobie wyraźnie.

Przedstawmy także punkt widzenia Komisji. W ramach rozwiązania, jakie znaleziono, klauzula zakazu ratunku finansowego jest skrupulatnie przestrzegana. Oczywiście do tego punktu odnosiliśmy się bardzo ostrożnie. Jako że chodzi o środki, jakie zamierzamy przedsięwziąć, w przyszłym miesiącu zostanie przedstawiony komunikat i projekty, nad którymi będziemy pracować. Chcę powiedzieć o komunikacie dotyczącym wzmocnionego zarządzania strefą euro. Debata polityczna już się odbyła i komisarz Rehn otrzymał od Komisji mandat do przeprowadzenia wstępnej dyskusji z ministrami finansów. Mogę więc powiedzieć panu, że któregoś dnia w maju znane będą zamysły dotyczące środków, jakie będziemy przedstawiać, aby pomóc we wzmocnieniu zarządzania w strefie euro i ogólnie w Unii Europejskiej.

  Guy Verhofstadt, w imieniu grupy ALDE. – (FR) Panie przewodniczący! Chciałbym zapytać przewodniczącego Komisji, czy Europejski Fundusz Walutowy będzie stanowić część tego projektu?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji .– (FR) Panie przewodniczący! Aby udzielić w tej sprawie konkretnej odpowiedzi, mogę panu powiedzieć, że stoimy na stanowisku, zgodnie z którym jesteśmy raczej przeciwni tworzeniu nowej instytucji w kontekście unii gospodarczej i walutowej.

Przynajmniej z mojego punktu widzenia nie jestem pewien, czy jest to dobry pomysł, ale mogę panu powiedzieć – mówiąc prywatnie, ponieważ kolegium nie podjęło jeszcze decyzji – że pomysł instrumentu zapewniającego stabilność finansową w strefie euro wydaje mi się dobry. Mogę dodać, że jesteśmy w trakcie badania różnych sposobów na ustanowienie i wzmocnienie mechanizmów ubezpieczenia, takich jak te, które odpowiadają na obawy leżące u źródeł koncepcji Europejskiego Funduszu Walutowego.

  Daniel Cohn-Bendit, w imieniu grupy Verts/ALE.– (FR) Panie przewodniczący! Panie przewodniczący Barroso! Chciałbym, aby przewodniczący Komisji zwyczajnie powiedział, że prosi Niemcy o udzielenie pożyczki na taki sam procent na jaki muszą one same pożyczać, czyli 3 %. Mógł pan przynajmniej powiedzieć to publicznie. Stałoby się to częścią debaty w Niemczech, lecz pan jest niezdolny do tego, by mówić takie proste rzeczy.

Chciałbym zadać następne pytanie w sprawie ACTA. Od 2008 roku negocjuje pan porozumienie ACTA w sprawie piractwa i fałszerstw. W marcu Parlament Europejski zwrócił się do pana w rezolucji o ograniczenie negocjacji ACTA w sprawie fałszerstw. Jutro opublikuje pan dla nas – dziękujemy panu, czekaliśmy na to rok – ocenę tych debat oraz tekst przyjęty na koniec szczytu w Nowej Zelandii.

Pan wie, że pod koniec tych negocjacji Parlament będzie musiał powiedzieć „tak” lub „nie”. Czy nie byłoby to bardziej rozsądne, aby Parlament uczestniczył w bardziej widoczny sposób, zapewniając w ten sposób pewną przejrzystość negocjacji? W przeciwnym razie znajdzie się pan w takiej samej sytuacji w relacjach z Parlamentem, jakiej doświadczył pan w przypadku SWIFT-u. Dlatego też prosiłbym pana, aby od teraz wykazywał się pan większą przejrzystością i udostępnił nam teksty negocjacji, byśmy mieli dostęp do nich tak samo, jak wielkie firmy. Parlament jest w każdym calu tak ważny, jak wielka firma.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – (FR) Panie przewodniczący, panie pośle Cohn-Bendit! Nie ma co do tego żadnych wątpliwości, a ja bardzo szanuję Parlament. Mógłbym dodać, że to dlatego Komisja, a bardziej konkretnie komisarz De Gucht, otrzymał od naszych partnerów w tych negocjacjach pozwolenie na upublicznienie wszystkich tekstów z tych negocjacji. Jak pan wie, będą one opublikowane jutro, 21 kwietnia.

Bez wątpienia jest pan również świadom, że te negocjacje zaczęły się przed wejściem w życie traktatu lizbońskiego i że my również pragniemy głęboko zaangażować w te negocjacje Parlament. Parlamentowi przysługują nowe uprawnienia w dziedzinie negocjacji międzynarodowych, a Komisja jest za tym, by Parlament odgrywał w takich negocjacjach większą rolę.

  Daniel Cohn-Bendit, w imieniu grupy Verts/ALE. – (FR) Panie przewodniczący, panie przewodniczący Barroso! Unikajmy zabaw słowami; niezależnie od tego, czy pan o to prosił, czy nie, jeżeli nie upubliczni pan negocjacji w przejrzysty sposób, nie będzie pan mógł kontynuować negocjacji, jako że obowiązuje pana traktat lizboński.

Rzecz więc nie polega na tym, aby prosił pan partnerów o opublikowanie sprawozdań dla potrzeb Parlamentu; musi pan to zrobić, ponieważ w przeciwnym przypadku Parlament nigdy nie powie panu „tak”, ponieważ teraz obowiązuje traktat lizboński.

Stąd też zgodnie z traktatem lizbońskim, jest pan zobowiązany do tego, by jasno informować Parlament, ponieważ na końcu musi pan mieć „tak” od Parlamentu, a to nie jest takie oczywiste, z uwagi na stan negocjacji oraz tekst, z którym pracujemy.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji.– (FR) Pan poseł mówił o wejściu w życie traktatu lizbońskiego. Zdecydowanie popieram wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego także w tym obszarze, a tekst, który zostanie jutro upubliczniony, na co uzyskaliśmy zgodę naszych partnerów w negocjacjach, to tekst negocjacji – projekt negocjowanego tekstu. Zrobimy to. Bez wątpienia jest pan świadom, że niektóre negocjacje międzynarodowe są bardziej delikatne i wymagają ostrożnego podejścia do niektórych obszarów. Pragniemy jednak możliwie najsilniej angażować Parlament, któremu na mocy traktatu lizbońskiego słusznie przyznane zostały kompetencje w zakresie negocjacji międzynarodowych.

  Timothy Kirkhope, w imieniu grupy ECR. – W marcu Komisja Europejska ogłosiła, że przeprowadzi kolejną rewizję dyrektywy w sprawie czasu pracy, po tym, jak poprzedni przegląd zakończył się niepowodzeniem. To Parlament nalegał na to, by odesłać do lamusa przewidziane w dyrektywie krajowe odstępstwa, co doprowadziło do impasu. Jak wszyscy pamiętamy, brytyjscy posłowie PE z Partii Pracy siedzący w kieszeniach swoich związków zawodowych głosowali za zniesieniem odstępstwa dla Wielkiej Brytanii, pomimo iż ich własny rząd wydał im całkowicie inne instrukcje.

Ponieważ teraz mamy kolejną korektę i uznajemy, że wiele krajów UE chce, aby robotnicy w nich mogli mieć wybór i pracować w bardziej elastycznym wymiarze czasu, czy przewodniczący Barroso może potwierdzić, że Komisja przedstawi projekt dyrektywy, w ramach której przestrzegane będą krajowe odstępstwa od 48-godzinnego tygodnia pracy?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Panie przewodniczący! Nie mam jeszcze w kieszeni projektu wniosku legislacyjnego. Na tym etapie jest za wcześnie, aby mieć gotowy obraz treści jakichkolwiek zmian. Jak pan wie, jest tam dokument konsultacyjny, któremu celowo nadano swobodny ton. Chciałbym również usłyszeć opinie partnerów społecznych.

Nowe zasady powinny chronić pracowników przed zagrożeniem dla zdrowia i bezpieczeństwa, wynikającym z nazbyt długiego czasu pracy i niewystarczającego odpoczynku. Powinien być on również wystarczająco elastyczny, aby pozwalał pogodzić pracę z życiem rodzinnym i umożliwiał promowanie konkurencyjności firm, a zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw.

Mówiąc szczerze, myślę, że trzeba znaleźć jakieś rozwiązanie – zwracam się w tym miejscu do pana posła Kirkhope’a, ponieważ – jak pan wie – w Trybunale Sprawiedliwości toczą się postępowania, które zobowiązują nas do znalezienia jakiegoś rozwiązania.

Będziemy więc próbowali uzyskać szerokie poparcie dla nowego projektu i unikać długich dyskusji, jakie cechowały ostatnią próbę zrewidowania tej dyrektywy.

  Timothy Kirkhope, w imieniu grupy ECR. – Rozumiem, że pan przewodniczący Barroso nie chce uprzedzać wyników prowadzonych przez Komisję konsultacji. Jest jednak w UE pewna liczba ludzi – przynajmniej w samej Wielkiej Brytanii są to trzy miliony osób – którzy korzystają z tego odstępstwa i które będą oczekiwać od niego zapewnień, że w czasach pogorszenia koniunktury gospodarczej Komisja nie będzie chciała mnożyć ludziom trudności w pracy. Obawiam się, że komisarz Andor nie udzielił nam takiego zapewnienia w trakcie przesłuchania, ale wierzę, że przewodniczący Barroso zrobi to teraz.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Jest pan bardzo uprzejmy, panie pośle Kirkhope, ale oprócz Wielkiej Brytanii jest w rzeczywistości w Unii Europejskiej 26 innych państw członkowskich, tak więc proszę zrozumieć, że podczas gdy jesteśmy bardzo otwarci na wyrażone przez pana obawy, muszę również słuchać innych głosów uzasadnionego niepokoju.

Jest to bardzo trudna i niezmiernie delikatna sprawa. Musimy znaleźć odpowiedni punkt równowagi pomiędzy podkreślaną przez pana elastycznością dla małych i średnich firm, a ochroną pracowników, której – jestem tego pewien – pan jest również zwolennikiem. Zamierzamy postąpić w taki sposób. Dlatego też apelujemy do partnerów społecznych, aby również przedstawiali konstruktywne propozycje.

  Lothar Bisky, w imieniu grupy GUE/NGL. – (DE) Panie przewodniczący Barroso! Mówił pan o swoim programie prac i był on dyskutowany w Parlamencie. Mówił pan, że chce pan podjąć działania w związku z krytycznymi uwagami. Mam jedno pytanie. Ostatnio wiele mówiliśmy o kryzysie i sposobach jego przezwyciężenia. Mam jednak wrażenie, że w sposobie, w jaki banki prowadzą swoje interesy, zaszło niewiele zmian.

Byłbym również zainteresowany tym, by usłyszeć odpowiedź na następne pytanie. Czy uważa pan, że my i Komisja robiliśmy wystarczająco wiele? Jeśli nie, to co w dłuższej perspektywie uważa pan za wciąż niezbędne dla zwalczania przyczyn kryzysu finansowego – tak, by banki nie mogły prowadzić działalności w sposób, w jaki czynią to obecnie?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Właśnie dziś przedstawiliśmy w naszym programie prac opis działań w sektorze finansów. Dużą ich część zrealizowaliśmy, lecz następna ważna część pozostaje do zrobienia.

Myślę, że projekty Komisji były słuszne. W istocie żałuję, że w niektórych przypadkach państwa członkowskie obniżyły poziom ambicji, na przykład w odniesieniu do ram nadzoru, które rozważają teraz państwo w Parlamencie, a w sprawie których my w niedalekiej przyszłości wystąpimy z pewnymi propozycjami – istnieje kompletna lista, którą dziś przedstawiłem Parlamentowi.

Myślę jednak, że są pewne rzeczy – mówiąc konkretnie – które możemy zrobić. Na przykład popieram pomysł wniesienia przez banki wkładu w pokrycie kosztów kryzysu. Myślę, że powinna być to sprawa dla G-20. Myślę, że będzie uczciwe, jeżeli sektor bankowy, po wszystkich problemach w ogólnej sytuacji gospodarczej, jakie wywołał, również wniesie jakiś wkład w przyszłość naszych gospodarek.

Tak więc jest to, jak zawsze, kwestia równowagi. Nie chcemy podkopywać bardzo ważnego dla naszych gospodarek sektora – sektora finansowego, ale wierzymy, że trochę więcej środków ma duże znaczenie dla odbudowania zaufania do sektora finansowego.

  Lothar Bisky, w imieniu grupy GUE/NGL. – (DE) Panie przewodniczący Barroso! Mam kolejne krótkie pytanie. Na prezesie Deutsche Bank, doktorze Ackermannie, trudno jest zrobić wrażenie. Niedawno powiedział wprost, że chce generować wyniki na poziomie 25 %. Czy nie uważa pan, że to utrudnia działania podjęte przez Komisję oraz poszczególne rządy? On nie zmienia niczego. Raz jeszcze powtórzył, że chce generować wyniki na poziomie 25 %. Oto, co mówi doktor Ackermann, prezes Deutsche Bank, niezmiernie ważnego banku.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Przykro mi, nie śledziłem oświadczeń prezesa Deutsche Banku i nie mogę komentować czegoś, czego nie jestem świadom.

  William (The Earl of) Dartmouth, w imieniu grupy EFD. – Ponieważ kryzys finansowy był kryzysem kredytowym i kryzysem bankowości, który miał miejsce i emanował z wielkich banków komercyjnych – Royal Bank of Scotland, IKB, Fortis i im podobnych – czy przyjmuje pan do wiadomości, że dyrektywa w sprawie osób zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (AIFM), oprócz tego, że jest wysoce szkodliwa dla Wielkiej Brytanii, jest źle ukierunkowaną i błędną inicjatywą regulacyjną Komisji, która w całości skupia się na niewłaściwym celu?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Absolutnie nie. Myślę, że jest to bardzo dobra inicjatywa, której celem jest właśnie odbudowanie pewnej dozy zaufania do bardzo ważnego sektora naszych rynków finansowych. Myślę, że wiarygodność leży w interesie sektora finansowego. Bądźmy w tej sprawie uczciwi i otwarci. Teraz są problemy z wiarygodnością w sektorze finansowym, a źródłem tego jest, powiedzmy to sobie, nieodpowiedzialne zachowanie pewnych głównych graczy w tym sektorze, nie tylko w Wielkiej Brytanii, jak to pan powiedział, ale w innych krajach Europy, a ponadto źródło tej sytuacji sięga Stanów Zjednoczonych. Potrzebujemy należytego poziomu regulacji. Wierzymy, że zaproponowane przez nas regulacje wprowadzają właściwą równowagę, a jej celem nie jest piętrzenie trudności przed sektorem finansowym. Przeciwnie: jej celem jest budowanie zaufania. Sektor finansowy potrzebuje tego rodzaju wiarygodności, aby móc finansować gospodarkę.

  William (The Earl of) Dartmouth, w imieniu grupy EFD. – W jaki sposób dyrektywa AIFM, ukierunkowana na osoby zarządzające alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi odbuduje zaufanie do sektora finansowego, gdy problem dotyczy wielkich banków komercyjnych? Oto moje pytanie.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Przykro mi, ale nie zgadzam się, że trudności dotyczą tylko dużych banków.

W rzeczywistości problem, jaki powstał w Stanach Zjednoczonych, spowodowały nie tylko wielkie banki. Stworzyły go także banki niekomercyjne, jak również towarzystwa inwestycyjne i fundusze hedgingowe. Nie zgadzamy się więc z tą analizą, zgodnie z którą powstał on z winy dużych banków. W rzeczywistości, niektóre spośród wielkich tradycyjnych komercyjnych banków nie ponoszą odpowiedzialności za ten kryzys.

Wiele różnych podmiotów ponosi pewną odpowiedzialność za ten bałagan, który – powiedzmy to bardzo wyraźnie – wywołano w sektorze finansowym. Uważamy, że odpowiedni poziom regulacji stanowi najlepszą odpowiedź w tej kwestii - zarówno dla banków, jak i dla innego rodzaju instrumentów czy podmiotów na tym rynku.

  Andrew Henry William Brons (NI). – Panie przewodniczący! Europejska Służba Działań Zewnętrznych będzie odpowiadać przed wysokim przedstawicielem. Rolą wysokiego przedstawiciela, zgodnie z art. 18, jest prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, zgodnie z przyznanym przez Radę mandatem. Rada, przy wszystkich jej słabościach, składa się przynajmniej z przedstawicieli państw członkowskich.

Wpływowe głosy z grup politycznych w Parlamencie domagają się jednak, aby to Komisja odgrywała w tej służbie znacznie bardziej decydującą rolę. W szczególności argumentuje się, że Komisja powinna dostarczać co najmniej 50 % personelu Służby Działań Zewnętrznych oraz że służba ta nie powinna podlegać wpływowi ze strony międzyrządowości. Przepraszam za te słowa. Nie jestem autorem, ale postrzegam je jako kod dla Rady i Rady Europejskiej. Co więcej, wysoki przedstawiciel, oczywiście, pełni z urzędu funkcję wiceprzewodniczącego Komisji.

Wszystko to zdaje się wskazywać na istnienie takiego prawdopodobieństwa, zgodnie z którym w rzeczywistości polityka zagraniczna UE będzie prowadzona przez Komisję i że zamysł, zgodnie z którym prowadzi ją wysoki przedstawiciel dysponujący mandatem Rady, może być prawną fikcją. Czy pan się z tym zgadza?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Nie zgadzam się. Nie jest tak. W istocie, jak pan wie, stworzenie instytucjonalnego stanowiska Wysokiego Przedstawiciela lub wiceprzewodniczącego Komisji to jedna z najważniejszych innowacji, jakie wprowadza traktat lizboński, a zamysł polega na połączeniu tego, co zazwyczaj określamy mianem kompetencji międzyrządowych i kompetencji wspólnotowych.

W odniesieniu do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa zasadniczo pozostanie ono międzyrządowe: jest to prerogatywa państw członkowskich. Istnieją jednak inne kompetencje Wspólnoty, które nie powinny teraz zostać przypisane do grupy międzyrządowej. Powinny one oczywiście zostać utrzymane w ramach metody wspólnotowej.

Tak więc wysoka przedstawiciel/wiceprzewodnicząca Komisji normalnie pełni, jak to się mówi, dwie funkcje. Będzie ona musiała połączyć te dwie kompetencje, korzystając z najskuteczniejszych synergii. Będą tam więc oczywiście kompetencje, które będzie mogła rozwijać wewnątrz Komisji, jako wiceprzewodnicząca Komisji, lecz pracując ramię w ramię z państwami członkowskimi i Radą. Myślę, że jest to wkład w kształtowanie bardziej spójnych i konsekwentnych stosunków zewnętrznych Unii Europejskiej, we wzmocnienie obrony naszych interesów i w promowanie w świecie naszych wartości.

  Andrew Henry William Brons (NI). – Dostrzegam wewnętrzną spójność tego, co pan mówi jako zwolennik integracji europejskiej, którym nie jestem.

Tak naprawdę jednak sugeruje pan, że w istocie powinniśmy wyjść naprzód, poza zakres traktatu lizbońskiego, który jest już wystarczająco zły, i już niemal całkowicie odciąć Radę, która, jak mówię, mimo wszystkich swoich słabości przynajmniej składa się z przedstawicieli państw narodowych.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Nigdy nie mógłbym sugerować, aby Komisja działała wbrew traktatom, ponieważ to jej obowiązkiem jest zapewnienie że traktaty są przestrzegane. Tym, o co naprawdę proszę państwa członkowskie, jest przestrzeganie traktatów, a wszystkie instytucje muszą przestrzegać traktatu.

Traktat wprowadza równowagę i tę równowagę należy respektować. Oznacza on postęp w porównaniu z przeszłością, kiedy to całkowicie różne nasze instytucje musiały pracować nad tym, co faktycznie stanowi naszą bardzo ważną wspólną sprawę – mianowicie nad obroną europejskich wartości w świecie. Osiągnięcie dokładnie tego, co ma na celu ten traktat, uważam za możliwe i całkowicie zgodne z traktatem. Można to robić w duchu dobrej współpracy pomiędzy wszystkimi instytucjami i oczywiście z pełnym szacunkiem dla naszych państw członkowskich.

  Sergio Paolo Francesco Silvestris (PPE). – (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Pochodzę z południa Włoch i w naszym regionie gospodarka opiera się na małych i średnich przedsiębiorstwach: na przemyśle tekstylnym, odzieżowym, obuwniczym oraz rolnictwie.

Dziś tego rodzaju przemysł przechodzi poważne trudności z powodu zalewu towarów z Chin i rynków azjatyckich. Wyprodukowanie w naszym regionie, w południowych Włoszech, jednego buta, kosztuje 13 euro. Koszt takiego gotowego produktu z Chin wynosi 5,50 euro. Dziecięcy pajacyk wyprodukowany przez nas kosztuje 4-5 euro, podczas gdy taki sam z Chin kosztuje 1 euro.

Aby przeżyć, przedsiębiorcy przenoszą produkcję lub zamykają swoje zakłady, a gdy je zamykają, tysiące ludzi tracą pracę, co powoduje również kryzys konsumpcji i zubożenie regionu.

Za każdym razem, gdy spotykam się z przedsiębiorcami, pytają mnie: „Co przeszkadza panu nakładać opłaty celne czy podatki?”. To, że w Chinach produkcja odbywa się przy niskich kosztach, bo dzieci począwszy od 12 roku życia pracują po 10 godzin dziennie bez żadnych świadczeń z zakresu zabezpieczenia społecznego, bez ubezpieczenia i bez żadnych praw do opieki zdrowotnej.

Wiem, że działania protekcjonistyczne są niepożądane, ale jaka jest odpowiedź? Panie przewodniczący Barroso! Gdy spotykam się z przedsiębiorcami, to mówię im o tym, co Europa robi, aby walczyć z nieodwracalnym kryzysem, w czasie którego upada tak wiele firm, tak wiele miejsc pracy idzie z dymem, a całe regiony Europy, w tym regiony najbiedniejsze, południe Włoch, przechodzą poważny i nieodwracalny kryzys. Chciałbym móc udzielać jakichś odpowiedzi, panie przewodniczący Barroso, i chciałbym usłyszeć je od pana.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Rozumiem pana niepokój – a jest to niepokój głęboko uzasadniony – i chciałbym powiedzieć coś o małych i średnich firmach, które w rzeczywistości są, jak pan wie, najważniejszym w Europie czynnikiem tworzenia miejsc pracy.

Jak teraz może pan odpowiedzieć na problem konkurencji z innych części świata, w których obowiązują niższe standardy, zarówno w odniesieniu do pracy, jak i do środowiska? Myślę, że rozwiązaniem na pewno nie jest zamykanie naszych granic, ponieważ jak dotąd Unia Europejska jest największym w świecie eksporterem. Rozwiązaniem jest więc propagowanie przyzwoitych warunków pracy i podnoszenie standardów socjalnych na całym świecie. Jest to sprawa, którą forsujemy wewnątrz G-20; jest to sprawa, którą forsowaliśmy wspólnie z Międzynarodową Organizacją Pracy, i jest to element naszego dialogu z innymi partnerami. Lecz naprawdę myślę, że rozwiązaniem nie jest – jeżeli nie ma miejsca dumping – działanie z wykorzystaniem instrumentów antydumpingowych ani też rozwiązanie polegające na zamknięciu naszych granic przed innymi bardzo ważnymi partnerami handlowymi Europy. Byłoby to dla nas działanie samobójcze.

  Georgios Papanikolaou (PPE). – (EL) Panie przewodniczący! Wracając do wcześniejszych odniesień do działań w związku z greckim problemem: wszyscy ci z nas, którzy uważnie śledzili wydarzenia oraz działania na rzecz rozwiązania tych problemów, zdają sobie z tego sprawę, a wielu spośród nas ma poczucie, że Rada usunęła Komisję na bok.

Komisja była w stosunku do Rady, jak sądzę, od początku czynnikiem równoważącym dla średnich i mniejszych państw członkowskich Unii. Dziś myślę, że jej rola w sprawach dotyczących Grecji, ale nie tylko Grecji, ogranicza się do działań i deklaracji o charakterze technokratycznym.

Moje szczegółowe pytanie brzmi: rozmawiamy o gospodarce, o unii walutowej obejmującej ostrzejsze elementy na szczeblu ponadnarodowym. Rozmawiamy też o ambitnej strategii „Europa 2020”, którą przygotowuje Komisja, a także o zwalczaniu bezrobocia i ubóstwa. W jaki więc sposób, gdy Komisja nie pełni roli, która służyłaby jej realizacji, możliwe będzie wdrażanie tych ambitnych strategii?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Kwestia zatrudnienia, jak pan wie, jest uzależniona od ogólnej sytuacji gospodarczej. Powiedzmy to sobie całkiem jasno. Dopóki w Europie nie wystąpi większy wzrost, nie będziemy mogli odtworzyć poziomu zatrudnienia sprzed kryzysu.

Dlatego też skupiamy nasze wysiłki na nowych źródłach wzrostu i w istocie próbujemy przywrócić ten wzrost, który jest niezmiernie dla Unii Europejskiej ważny.

Teraz jest to nasz priorytet. Powiedziawszy to, przypomnę, że niektóre środki podejmowano właśnie z uwagi na zatrudnienie. W naszej strategii „UE 2020” zawarta jest pewna liczba propozycji dotyczących nowych kwalifikacji, nowych miejsc pracy czy programów dla młodzieży, lecz zasadniczą kwestią jest odbudowa warunków dla wzrostu, w tym zaufania do naszej gospodarki.

Jak państwo wiedzą, gdy dochodzi do takich sytuacji, jak w Grecji, to duże znaczenie odgrywa wiara w przyszłość greckiej gospodarki. Dlatego też jest to tak bardzo uzależnione od naprawy pewnych nierówności fiskalnych.

  Frédéric Daerden (S&D). – (FR) Panie przewodniczący, panie przewodniczący Komisji! Sytuacja w Europie, jeśli chodzi o zatrudnienie, jest bardzo poważna, jak na to przed chwilą wskazywali moi koledzy posłowie. W 2009 roku w strefie euro pracę straciło 2,7 miliona osób. Co więcej, współczynnik zagrożenia ubóstwem wśród ludności mającej zatrudnienie, wzrósł do 8 % pracowników w Europie, nie wspominając już o fakcie, że niemal 17 % ludności żyje poniżej progu ubóstwa.

Czy w obliczu tej sytuacji nie uważa pan, że należy realizować dwustopniową strategię? Z jednej strony, poprzez umacnianie założeń odnośnie do pracy w godziwych warunkach – w strategii na 2020 rok warto byłoby raczej uwzględnić tę sprawę, a nie zatrudnienie tylko dla samego wzrostu; ponadto, czy liczy pan na promowanie tworzenia ekologicznych, inteligentnych miejsc pracy, służących rozwojowi zrównoważonego i zjednoczonego społeczeństwa? Z drugiej zaś strony poprzez zwiększenie ogólnego poziomu zatrudnienia w Europie, ze szczególnym naciskiem na miejsca pracy dla ludzi młodych – mówił pan o tym – ale także dla osób po pięćdziesiątce.

W tym kontekście wzrost liczby wniosków napływających do Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji oraz restrukturyzacja w różnych sektorach podkreślają potrzebę rozwijania światowej polityki przemysłowej.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji.– (FR) Panie pośle – zwracam się w tym miejscu do pana posła Deardena – wszystkie poruszone przez pana kwestie zostały uwzględnione w „strategii 2020”. Mówiłem już o godziwej pracy – w wytycznych politycznych, podobnie jak mówiłem o istnieniu prawdziwej polityki przemysłowej dla Europy – nie starej polityki przemysłowej, lecz polityki ukierunkowanej na zapewnienie Europie zrównoważonego przemysłu, bardziej nowoczesnej, zorientowanej na stabilność polityki.

Jeśli chodzi o ludzi młodych, poświęcone są im co najmniej dwa projekty przewodnie – inicjatywy „Młodzież w drodze” i „Nowe umiejętności w nowych miejscach pracy”. Zwróciliśmy uwagę na cały szereg celów, na przykład w odniesieniu do edukacji, walki z biedą oraz kampanii na rzecz integracji społecznej. Ten aspekt pojawia się w „strategii 2020” właśnie dlatego, że uznajemy, że walka z bezrobociem stanowi obecnie główny priorytet. Wierzę, że rozwój tej strategii pozwoli nam osiągnąć znaczące wyniki w walce z bezrobociem.

  Sergio Gaetano Cofferati, (S&D). –(IT) Panie przewodniczący, panie i panowie posłowie! Jak państwo wiedzą, w ciągu kilku ostatnich lat bezrobocie we wszystkich krajach Europy wzrastało – i będzie wzrastać – chociaż w zależności od kraju wzrost ten przybierał różne formy.

Wszyscy ekonomiści zgadzają się, że co najmniej dwa lata miną, zanim nieśmiałe oznaki ożywienia, widoczne tu i tam, staną się normą i że w każdym przypadku przez co najmniej 10 lat ożywienie to będzie tak ograniczone, że nie doprowadzi do stworzenia żadnych dodatkowych miejsc pracy. Oznacza to, że będziemy mieć do czynienia ze wzrostem bezrobocia, z utratą zatrudnienia wśród osób dziś zatrudnionych, a równocześnie nadejdą pokolenia młodych ludzi, którzy nie są i nie zdołają wejść na rynek pracy.

Pytam pana posła: czy nie uważa pan w tej sytuacji za niezbędne propagowania pewnych środków w celu zapewnienia w Europie standardowego dochodu dla wszystkich tych osób, które tracą pracę, a także uznania kwestii młodych ludzi za swego rodzaju sytuację alarmową i zaproponowania w związku z tym szczegółowych środków dotyczących szkoleń, który będzie im służyć przez cały czas pozostawania poza rynkiem pracy?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Wykonana przez pana posła analiza dotycząca sytuacji na rynku pracy jest zasadniczo słuszna. W istocie, sytuacja cały czas się pogarsza, nawet jeśli odbywa się to w bardziej umiarkowanym niż dawniej tempie. W niektórych państwach członkowskich zaczynają być coraz lepiej widoczne bardziej zdecydowane oznaki stabilizacji.

Lecz upływa już dziewięć miesięcy od czasu, gdy gospodarka zaczęła wychodzić z głębokiej recesji, i w tym roku może trochę potrwać, zanim kruchy wzrost aktywności gospodarczej zacznie mieć wpływ na odwrócenie tendencji na rynku pracy. Dlatego też naszym priorytetem jest teraz zatrudnienie. W odniesieniu do ludzi młodych, bezrobocie jest – jak pan powiedział – problemem szczególnie niepokojącym. W Europie mamy ponad 20 % bezrobotnych ludzi młodych. Dlatego też uruchomiliśmy trzy inicjatywy na ten rok. O dwóch z nich już wspomniałem. Jest też inicjatywa na rzecz zatrudnienia młodzieży. Wśród szczegółowych inicjatyw, jakie zamierzamy rozwijać, jest właśnie rozbudowa szkoleń zawodowych poprzez większą liczbę systemów praktyk zawodowych finansowanych przez Europejski Fundusz Społeczny, a także wspieranie wysokiej jakości programów zdobywania doświadczenia w miejscu pracy po ukończeniu nauki, tak zwanych szkoleń, w tym możliwości odbywania szkoleń w innych państwach członkowskich.

  Graham Watson (ALDE). – W zeszłym tygodniu Europejska Fundacja Klimatyczna przedstawiła swoją „Mapę drogową 2050”. Plan ten uwzględnia trzy sposoby, w jakie Unia Europejska mogłaby ograniczyć emisję CO2 o 80 % do 2050 roku, zgodnie z naszymi aspiracjami z Kioto. Możemy zrobić z tego trochę więcej niż zwykły koszt działalności. Moglibyśmy się stać niemal całkowicie samowystarczalni, jeśli chodzi o źródła energii, a odejście gospodarki od użycia węgla mogłoby doprowadzić do utworzenia znaczącej liczby miejsc pracy.

Lecz można to robić wyłącznie na szczeblu europejskim. Czy Komisja przyjmie tę mapę drogową? Czy postara się dać Unii Europejskiej nową energię do projektowania niezbędnych środków politycznych? Czy, biorąc pod uwagę możliwości w zakresie tworzenia miejsc pracy, wykorzysta pan ten pomysł, panie przewodniczący Barroso, aby pobudzić państwa członkowskie do niezbędnego działania?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Jestem świadom, że w sprawozdaniu Europejskiej Fundacji Klimatycznej i – oczywiście – w „strategii 2020” znajduje się projekt przewodni dotyczący oszczędnej pod względem zasobów Europy, którego celem jest właśnie oddzielenie wzrostu od zasobów, co da Europie przewagę konkurencyjną w porównaniu z innymi międzynarodowymi partnerami.

Cel ten został również w całości przeniesiony do programu roboczego Komisji na rok 2010 i lata następne. Zamiarem Komisji jest kroczyć drogą przekształcania europejskiej gospodarki w gospodarkę o niskim użyciu węgla, oszczędnej pod względem zasobów i odpornej na zmianę klimatu, szczególnie poprzez zmniejszenie udziału węgla w sektorze energetyki i transportu, zapewniając w ten sposób długoterminowe ramy dla polityki i inwestycji. Podkreślam przy tym słowo „inwestycje”.

Uważamy, że agenda klimatyczna może być również, jak to jest widoczne w sektorze energii odnawialnej, sposobem na tworzenie w Europie większej liczby miejsc pracy – takich, które nazywamy zwykle „ekologicznymi miejscami pracy”.

  Helga Trüpel (Verts/ALE). - Kilka niedawno reklamowanych nowych narzędzi z zakresu technologii informatycznych, takich jak Google Books czy iPad, a w szczególności tak zwane „e-booki”, może ułatwić dostęp do treści kulturalnych w formacie cyfrowym. Jednak większość z tych inicjatyw pochodzi z USA. Co robi Komisja na rzecz promowania digitalizacji naszego dziedzictwa kulturowego na kontynencie europejskim?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Europejska biblioteka cyfrowa, podjęcie wyzwania w postaci umieszczenia w internecie zbiorów krajowych bibliotek, muzeów i ich archiwów – oto główne zadania naszych czasów – digitalizacja, udostępnienie i zachowanie bogactwa kulturowego. Musimy jednak robić to bez naruszania praw autorów i wydawców, w tym prac o wyczerpanych nakładach oraz tak zwanych utworów „osieroconych”. Musimy również ocenić, czy nasze wysiłki finansowe i powiązania w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, w jakich tu i ówdzie braliśmy udział, są wystarczające, aby sprostać temu bardzo ważnemu wyzwaniu społecznemu.

Mając to na uwadze, zwróciłem się do pani wiceprzewodniczącej Kroes i pana komisarza Vassiliou o powołanie komitetu mędrców. Dziś mam przyjemność przekazać państwu, że zadanie to zostało powierzone panu Mauriceowi Lavie, pani Elizabeth Nigerman i panu Jacquesowi Decare. Jako komitet mędrców będą oni propagować ideę zachowania naszego bardzo ważnego dziedzictwa poprzez digitalizację, oczywiście z pełnym poszanowaniem praw własności. Oczekuję, że do końca tego roku otrzymam ich zalecenia w tych ważnych sprawach.

  Ryszard Czarnecki (ECR). - Panie przewodniczący Komisji! Chciałbym dowiedzieć się, jak zdaniem pana na zatrudnienie w sektorze lotniczym wpłynie fakt przerwy, jaka ma miejsce od kilku dni. Dzisiaj na pierwszej stronie bardzo wpływowej gazety „Financial Times” jest napisane, że ta przerwa, która uniemożliwiła loty blisko 7 milionom pasażerów i spowodowała skasowanie 80 tysięcy lotów, przyniosła straty w branży lotniczej 200 milionów dolarów dziennie. Jak pana zdaniem to się przełoży na zatrudnienie w tym sektorze, bo rozumiem, że to było główną przyczyną pańskiej nieobecności i nieobecności pana Van Rompuya w czasie pogrzebu polskiego prezydenta w Krakowie.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Po pierwsze, w odniesieniu do sprawy pogrzebu, chciałbym traktować ją w pełni oddzielnie od reszty spraw.

Bardzo szanuję prezydenta Kaczyńskiego. Pracowałem z nim w bardzo lojalny sposób. Zrobiłem wszystko, aby być obecnym na jego pogrzebie.

Byłem obecny w trakcie wszystkich uroczystości, w których mogłem wziąć udział, aby uhonorować śmierć prezydenta Kaczyńskiego, jego żony i wszystkich tych, którzy zginęli w tym tragicznym wypadku. Naprawdę nie rozumiem, jak można w ten sposób krytykować instytucje europejskie, wykorzystując śmierć tak wielu ludzi.

Do ostatniej chwili próbowałem pojechać na pogrzeb prezydenta Kaczyńskiego. Problem polega na tym, że dopiero w sobotę, bardzo późno wieczorem, dowiedziałem się, że lot organizowany przez władze belgijskie został odwołany. Przez to nie mogłem już pojechać.

Chcę więc bardzo jasno stwierdzić, że zrobiłem, co mogłem, by oddać hołd nie tylko ludziom, którzy zginęli w tym tragicznym wypadku, ale też Polsce jako narodowi.

Jeśli chodzi o tę sprawę, jeżeli mogę teraz wykorzystać następną minutę, by odpowiedzieć na pytanie dotyczące sektora lotnictwa, jesteśmy świadomi bardzo istotnego wpływu na tę branżę problemu pyłu wulkanicznego i dlatego też już teraz pracujemy nad tym, by przekonać się, jak naprawdę możemy pomóc – jeśli to potrzebne – europejskiej branży lotniczej.

Ponosi ona ciężkie straty gospodarcze, wywołane cofnięciem na okres kilku dni pozwolenia na prowadzenie działalności komercyjnej. Należy poszukiwać rozwiązania globalnego, aby pomóc temu sektorowi wydobyć się z kryzysu; w istocie precedens miał już miejsce – był to kryzys po 11 września. Rozpatrujemy więc możliwe sposoby złagodzenia zasad dotyczących pomocy państwa, jak to robiliśmy już wcześniej. Omawialiśmy tę sprawę dziś na spotkaniu kolegium.

  Nikolaos Chountis (GUE/NGL). – (EL) Panie przewodniczący, panie przewodniczący Barroso! Zgodnie z oficjalnymi statystykami, bezrobocie w Unii Europejskiej w latach 2000-2006 wahało się na poziomie 8-9 %, ku chwale strategii lizbońskiej, która mówiła o pełnym zatrudnieniu.

W niedawnym sprawozdaniu Komisja podaje, że bezrobocie wzrośnie i w 2010 roku przekroczy 10 %. Używając języka chwili obecnej, będzie to „wulkan socjalny”.

Dodatkowo w całym szeregu państw, które stosują programy oszczędnościowe, takich jak Irlandia i Grecja, jak również w krajach takich jak Rumunia, Węgry i Łotwa, w których został zaangażowany Międzynarodowy Fundusz Walutowy, bezrobocie podskoczyło do rekordowego poziomu.

W świetle tych faktów pytam pana przewodniczącego: czy Komisja analizowała następstwa tych oszczędnościowych polityk, do realizacji których pan dąży i wymusza na państwach ich wdrażanie, by wyszły z kryzysu? Czy analizował pan następstwa dla zatrudnienia oraz gospodarki państwa, w których zaangażowany został Międzynarodowy Fundusz Walutowy? Czy uważa pan, że w wyniku zastosowania tych polityk w Europie spadnie bezrobocie?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Nie zmuszamy nikogo do podejmowania żadnych środków. Jeśli chodzi o Grecję, decyzje należały do greckich władz, ale z pewnością zrozumie pan, że ta sytuacja, gdzie w greckiej gospodarce mają miejsce zakłócenia makroekonomiczne, jest bardzo niekorzystna dla wzrostu a także dla zatrudnienia.

To jasne, że bez odbudowania zaufania do finansów publicznych Grecji w kraju tym nie będzie inwestycji ani wzrostu. Bez wzrostu nie możemy tworzyć miejsc pracy. Dlatego też nie powinniśmy stawiać stabilności makroekonomicznej i rygorów w opozycji do wzrostu. Problem polega na tym, aby przekonać się, w jaki sposób możemy zarządzać transformacją, w jaki sposób moglibyśmy utrzymywać bodźce w zdolnych do tego gospodarkach i równocześnie respektować konieczne czynniki równowagi w stabilności makroekonomicznej. Dlatego też w interesie greckiej gospodarki i greckich pracowników leży to, by greckie finanse publiczne stały się wiarygodne tak szybko, jak to możliwe.

  Paul Rübig (PPE). – (DE) Moje pytanie dotyczy wybuchu wulkanu, który będzie mieć, oczywiście, wpływ na emisje pyłów i CO2. Czy wierzy pan, że możliwe jest dokonanie oceny tego, jakie stężenia pyłów należy wziąć pod uwagę w przyszłości, aby zapobiec groźbie utraty miejsc pracy? Nasze dyrektywy w sprawie jakości powietrza przewidują w tym kontekście znaczące restrykcje.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Problem pyłów wulkanicznych znajduje się, oczywiście, poza kontrolą instytucji europejskich lub rządów krajowych. To się wydarzyło i teraz musimy reagować na następstwa.

Jeśli chodzi o przemysł lotniczy, to już mówiliśmy, że badamy, co możemy zrobić, również opierając się o precedens, który miał już miejsce po 11 września.

Jeśli chodzi o sytuację gospodarczą, to myślę, że jest zbyt wcześnie, by dokonać ogólnej oceny powstałych szkód. Być może lepiej jest unikać bardzo dramatycznych lub – można powiedzieć – panicznych scenariuszy. Tym, co uważamy teraz za ważne, jest zareagowanie na zniszczenia i podjęcie próby sprawdzenia, co można zrobić na szczeblu europejskim, pamiętając o jednej ważnej rzeczy: na szczeblu europejskim jesteśmy odpowiedzialni za jeden procent budżetu publicznego. Pozostałe 99 % spoczywa w rękach państw członkowskich. Myślę więc, że oczekiwanie od Unii Europejskiej podejmowania prób rozwiązania wszystkich problemów tam, gdzie nie dysponujemy odpowiednimi środkami, jest nieuczciwe.

  Piotr Borys (PPE). - Panie przewodniczący! W „strategii 2020” przedstawił pan bardzo ambitne wskaźniki zwiększenia zatrudnienia z 63 do 76 %, zmniejszenia bezrobocia wśród osób młodych kończących naukę do 10 %, ale także postawienie na edukację, która jest kluczem do rozwoju, aby w przyszłości 40 % europejskich obywateli miało wyższe wykształcenie.

W związku z tym moje pytanie jest następujące: czy Europejski Fundusz Społeczny, jak również środki przeznaczane na badania i rozwój, będą utrzymane w przyszłym budżecie Unii Europejskiej, co jest właściwie kluczem do tego, aby postawić na nowoczesność, innowacyjność i zwiększenie zatrudnienia. Czy nie uważa pan, że należy postawić także na rozwój mikroprzedsiębiorstw, bo jest to najlepszy sposób samozatrudnienia, a dzisiaj wskaźniki związane z samozatrudnieniem są ciągle za niskie i stąd te pytania wydają się w tym kontekście zasadne?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Tak. Jak pan wie, proponowaliśmy, aby jednym z celów strategii „UE 2020” była edukacja, w tym walka z przedwczesnym kończeniem nauki szkolnej i większy udział edukacji na poziomie wyższym. Uważamy, że nie można rozmawiać o konkurencyjności Europy bez zajęcia się kwestią edukacji.

Dlatego też próbujemy przekonać wszystkie państwa członkowskie, aby przyjęły ten cel. Oczywiście, musi nastąpić mobilizacja zasobów: część od państw członkowskich, a część od Unii Europejskiej. Później musimy omówić perspektywę finansową. Nie jesteśmy jeszcze na tym etapie, ale oczywiście uważam, że należy również podjąć na szczeblu europejskim pewne działania, które będą stanowić uzupełnienie dla wysiłków podejmowanych przez rządy krajowe. W ramach Funduszu Społecznego oferujemy, oczywiście, pewne działania dotyczące praktyk i szkoleń dla ludzi młodych. Taki jest nasz zamiar. Nie możemy zakładać wstępnie, jakie środki będą dostępne dla Funduszu Społecznego, ale oczywiście uważamy, że powinniśmy mieć odpowiednie ambicje na szczeblu instrumentów europejskich.

  Jutta Steinruck (S&D). – (DE) Wczoraj dowiedzieliśmy się z mediów, że fabryka Opla w Antwerpii zostanie zamknięta. To tylko jeden z wielu przykładów utraty miejsc pracy w Europie. W przyszły czwartek europejskie przemysłowe związki zawodowe zorganizują dzień demonstracji w całej Europie. Apelują one o miejsca pracy oraz o zabezpieczenie Europy jako bazy przemysłowej. Związkowcy chcą pełnego zatrudnienia, ale też chcą skutecznych polityk europejskich i zdecydowanych odpowiedzi dziś, a nie za pięć lat.

Zaproponowany przez pana program prac nie podaje w tym względzie zbyt wiążących informacji. Przed chwilą odniósł się pan do wytycznych oraz dokumentu przedstawiającego stanowisko w sprawie strategii „Europa 2020”. Moim zdaniem, nie jest on dość szczegółowy. Należy podać przykłady. Co planuje pan robić, aby odbudować w Europie sektory przemysłu o strategicznym znaczeniu dla nas i jaką rolę odgrywa Komisja w przygotowywaniu przemysłu motoryzacyjnego na przyszłe wyzwania oraz w ochronie miejsc pracy?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Wytyczne dotyczące zatrudnienia są w znacznej mierze zależne od ogólnego wzrostu gospodarczego, lecz w naszej strategii „UE 2020” zamierzamy wzmacniać aspekt zatrudnienia. W rzeczywistości mamy cztery wytyczne. Zwiększenie udziału w rynku pracy i zmniejszenie strukturalnego bezrobocia, rozwój wykwalifikowanej siły roboczej, promowanie jakości miejsc pracy i uczenia się przez całe życie, polepszanie skuteczności systemów edukacyjnych i zwiększanie udziału w edukacji społecznej, jak również zwalczanie zjawisk ubóstwa i wykluczenia społecznego.

Są to ogólne wytyczne, które teraz będą musiały realizować, z pomocą wszelkich dostępnych im instrumentów, instytucje europejskie, a także rządy krajowe. To prawda, że nie ma srebrnej kuli, nie ma żadnego magicznego rozwiązania ani panaceum na bezrobocie w Europie. Rozwiązanie to musi być również efektem ogólnych działań, jakie zostały podjęte w kontekście przestrzegania stabilności finansowej, zaufania do naszych rynków oraz w kontekście uruchomienia potencjału rynku wewnętrznego. To jedyny sposób, aby tego dokonać.

Jeśli chodzi o przemysł samochodowy, to oczywiście wiemy, że nie tylko w Europie, ale i na świecie, wystąpił nadmiar zdolności produkcyjnych. Śledzimy bardzo pilnie to zjawisko we współpracy z samą branżą, w tym ze związkami zawodowymi sektora.

  Hannu Takkula (ALDE). – (FI) Panie przewodniczący, panie komisarzu! Bezrobocie i zjawisko wykluczenia wśród młodzieży to duży problem. Jak pan mówił, 20 % ludzi młodych to bezrobotni.

Problem polega też na tym, że podczas gdy wielu ludzi jest obecnie zwalnianych z pracy, a duża część zwolnionych to osoby w wieku ponad 50 lat. Równocześnie jednak ludzie w niektórych państwach członkowskich mówią, że musimy przedłużyć czas pracy, że musimy podnieść wiek emerytalny. Mówi się również, że potrzeba więcej pracowników spoza Europy. Dlatego też będzie to wymagać ogromnej migracji zarobkowej. Moim zdaniem istnieje tu pewna sprzeczność.

Chciałbym zapytać: jeżeli ludzie chcą pracować dłużej, to dlaczego pracownikom po pięćdziesiątce nie oferuje się możliwości dalszej pracy; dlaczego zamiast tego są oni zwalniani? Dlaczego nie stwarzamy możliwości dla ludzi młodych, lecz zamiast tego mówimy im, że potrzebujemy migracji zarobkowej spoza Europy?

Jaka jest strategia europejska w tej sprawie? Czyż nie możemy sformułować takiej strategii? Wierzę, że wszyscy uważamy, że utalentowani młodzi ludzie powinni otrzymać pracę i że nie należy ich wykluczać. Nasze społeczeństwo zawsze będzie płacić za wykluczenie ogromną cenę.

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Chcę wygrać tę bitwę o konkurencyjność w skali globalnej. Jedno jest pewne: potrzebujemy więcej ludzi, którzy będą pracować więcej i dłużej. Dodam przy tym, że raczej bardziej konkurencyjnie.

Nie ma sprzeczności pomiędzy dłuższym okresem zatrudnienia a imigracją do Europy. W istocie, to dość niezwykłe, lecz dziś w Niemczech jest niemal milion nieobsadzonych miejsc pracy, a w Wielkiej Brytanii – prawie pół miliona. To pokazuje, że istnieje problem niezgodności pomiędzy podażą siły roboczej a popytem na nią.

W tym obszarze jest wiele do zrobienia. Wierzę, że reformy systemów emerytalnych również stanowią sposób, by się do tego przyczynić. Chcę podkreślić, że w czasie tego kryzysu państwa członkowskie nie uciekły się do tradycyjnej polityki przedwczesnego odsyłania ludzi na emeryturę. Nie zrobiły tego. W rzeczywistości, dalsze utrzymanie aktywności zawodowej ludzi okazało się możliwe. To ważne, ponieważ aby Europa pozostała konkurencyjna, musimy zwiększyć poziom zatrudnienia w Europie.

  Joanna Katarzyna Skrzydlewska (PPE). - Panie przewodniczący! Wspomniał pan w swoim dzisiejszym wystąpieniu, że priorytetem Komisji w polityce zatrudnienia jest między innymi pomoc absolwentom, młodym ludziom w efektywnym wkraczaniu na rynek pracy.

Wiemy, że obecnie wskaźnik bezrobocia w tej grupie społecznej jest bardzo wysoki. W Hiszpanii wynosi on obecnie prawie 40 %, w Polsce 20 % i niestety stale rośnie. Problemem wydaje się być niedostosowanie kierunków edukacji do potrzeb rynku pracy, jak i słaba dostępność do pierwszych praktyk zawodowych.

Czy według pana możemy mówić o małej skuteczności programu w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego Leonardo da Vinci? Jak pan ocenia ten program? Czy Komisja Europejska przygotowuje nowe działania, jeśli tak, to jakie, aby zapobiec powiększającemu się bezrobociu wśród młodych osób? Co pan, panie przewodniczący Barroso, może dziś zaoferować i zaproponować młodym ludziom w Europie?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Bezrobocie wśród młodych to obecnie najbardziej dramatyczny problem, jeśli chodzi o bezrobocie w Europie, ponieważ jest to ponad 20 %.

Dlatego też ogłosiliśmy trzy konkretne inicjatywy: „Młodzież w drodze”, „Zatrudnienie młodzieży” i „Nowe umiejętności w nowych miejscach pracy”. Program „Młodzież w drodze” ma służyć poprawie skuteczności i sprawiedliwego charakteru systemów kształcenia i szkolenia, „Zatrudnienie młodzieży” – poszukiwaniu sposobów na przezwyciężenie następstw kryzysu dla młodych ludzi, a „Nowe umiejętności w nowych miejscach pracy” – lepszemu dopasowaniu umiejętności i podaży siły roboczej w stosunku do popytu.

Naświetliłem tylko sytuację panującą w dwóch spośród największych państw członkowskich w Europie, ponieważ do 2020 roku aż 16 milionów miejsc pracy więcej będzie wymagać wysokich kwalifikacji, a na przykład Europejski Fundusz Społeczny wyda w okresie od 2007 do 2013 roku 13,5 miliona euro na promowanie środków z zakresu zdolności do dostosowania dla pracowników i przedsiębiorstw.

Jest więc kilka działań, jakie możemy podjąć na szczeblu europejskim, szczeblu Wspólnoty, aby uzupełnić działania naszych państw członkowskich w sprawie problemu bezrobocia wśród młodych.

  Elisabeth Schroedter (Verts/ALE). – (DE) Panie przewodniczący Barroso! Nie mogę zgodzić się z panem. Powiedział pan, że strategia „Europa 2020” obejmuje środki służące do wykorzystania potencjału w zakresie tworzenia w UE ekologicznych miejsc pracy. To nie jest prawda. Zwyczajnie nie uwzględnili państwo tego w strategii, a ja jestem ciekawa, dlaczego. To oczywiste, że jeśli chcą państwo tworzyć zatrudnienie, to ekologizacja gospodarki stanowi znaczącą szansę na powstawanie miejsc pracy. Dlaczego nie jest to częścią strategii „Europa 2020”? Komisja planuje pełne wykorzystanie potencjału w zakresie tworzenia miejsc pracy, biorąc pod uwagę zwłaszcza fakt, że przewodniczący Rady Europejskiej uwzględnił to w swojej koncepcji jako ważny punkt, ponieważ wierzy, że jest to znacząca szansa. Co zamierza robić Komisja?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Muszę pani przypomnieć, pani poseł, że to Komisja wprowadziła pakiet klimatyczno-energetyczny i że to my podkreślaliśmy ogromny potencjał w zakresie tworzenia miejsc pracy w niektórych sektorach tak zwanej ekologizacji gospodarki, i że to właśnie stanowi priorytet na przyszłość, bowiem jest to jeden z najważniejszych celów strategii „UE 2020”.

W centrum strategii „UE 2020” umieściliśmy cele w zakresie klimatu i energii, począwszy od redukcji gazów cieplarnianych o 20 % po zwiększenie wykorzystania surowców odnawialnych o 20 % oraz dwudziestoprocentowy postęp w zakresie wydajności energetycznej.

Na przykład, aby zrealizować założenie dotyczące 20 % poziomu wykorzystania surowców odnawialnych, planujemy utworzyć miejsca pracy w całym sektorze surowców odnawialnych. Jest to więc z pewnością główny element naszej strategii gospodarczej na przyszłość, a w rzeczywistości umieściliśmy go wśród zasadniczych celów. A więc wzrost: nie tylko wzrost inteligentny i sprawiedliwy, ale też wzrost zrównoważony.

  Liisa Jaakonsaari (S&D). – (FI) Panie przewodniczący! Wiele mówiono tu o młodych ludziach, co jest absolutnie słuszne. Jest jeszcze jedna grupa ludzi, którą ten kryzys w zatrudnieniu dotyka bardzo poważnie. Są to kobiety. Wygląda to tak, że obecnie, gdy krajowe gospodarki popadają w zadłużenie, a państwa członkowskie tną swoje budżety, te cięcia budżetowe są często ukierunkowane na obszary, w których pracują kobiety, takie jak ochrona zdrowia i edukacja.

Spytam również, panie przewodniczący Barroso, co zamierza pan powiedzieć i jakie działania podjąć w stosunku do tych państw członkowskich, które redukują zasoby ludzkie, tną środki na edukację i opiekę zdrowotną, pomimo tego, że zgodnie ze „strategią 2020” musimy inwestować w te obszary? Zważywszy, że obecnie w państwach członkowskich rozbrzmiewa nastrojowa melodia: „ciąć, ciąć, ciąć”, a nie: „inwestować, inwestować, inwestować” pytam, jakie działanie zamierza pan podjąć wobec tych państw członkowskich?

  José Manuel Barroso, przewodniczący Komisji. – Jeśli chodzi o kobiety, do lutego 2010 roku bezrobocie wzrosło do 9,3 %, w porównaniu z liczbą 9,8 % dla mężczyzn. Jest więc mniejsze niż w przypadku mężczyzn. Wobec tego prawdą jest, że – jak pani powiedziała – w przyszłości bezrobocie wśród kobiet będzie stanowić powód do większej troski, ponieważ niektóre z sektorów, które zostaną w największym stopniu dotknięte zbliżającymi się oszczędnościami w sferze fiskalnej, są właśnie sektorami w większej mierze zależnymi od pracy kobiet.

Musimy więc zwrócić się do państw członkowskich, aby uwzględniły to w swoich politykach i nie dopuszczały do tego, aby w trakcie transformacji kobiety znalazły się w gorszej sytuacji. Uważamy, że docelowa stopa dla zatrudnienia – tę sprawę omawialiśmy również w Radzie Europejskiej z państwami członkowskimi – powinna być ukierunkowana na promowanie zatrudnienia zarówno kobiet, jak i mężczyzn. W istocie, w niektórych państwach członkowskich istnieje w tym zakresie znaczny potencjał. Jest kilka państw członkowskich, w których poziom zatrudnienia kobiet jest nadal znacznie niższy niż w przypadku mężczyzn.

  Przewodniczący. - Panie przewodniczący Barroso! Dziękuję panu za odpowiedzi i obecność w czasie tury pytań tu, w Parlamencie Europejskim. Myślę, że była ona interesująca.

Dziękuję również koleżankom i kolegom za aktywność w ciągu ostatniej godziny.

Spotkamy się również w przyszłym miesiącu w następnej turze pytań z udziałem przewodniczącego Barroso

PRZEWODNICZY: DAGMAR ROTH-BEHRENDT
Wiceprzewodnicząca