Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 20 Απριλίου 2010 - Στρασβούργο

10. Κιργιζιστάν (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση επί της δήλωσης της Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Υπάτης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας για το Κιργιζιστάν.

  Catherine Ashton, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, είμαι ευτυχής που έχω αυτήν την ευκαιρία να προβώ σε δήλωση για το Κιργιζιστάν. Όπως γνωρίζει πολύ καλά το Σώμα, η κατάσταση επί τόπου παραμένει κάπως ρευστή και τεταμένη. Το Κιργιζιστάν προσέλκυσε αρκετά την προσοχή των μέσων ενημέρωσης και την πολιτική προσοχή, και έχω παρακολουθήσει τις εξελίξεις προσεκτικά από την αρχή, προβαίνοντας σε δύο δηλώσεις, τη μία στις 7 Απριλίου και την άλλη στις 8 Απριλίου.

Σχεδόν αμέσως απέστειλα στη χώρα αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ, Pierre Morel, με τον οποίο παρέμεινα σε στενή επικοινωνία καθ' όλη τη διάρκεια της επίσκεψής του.

Η συντονισμένη προσπάθεια ΕΕ-ΟΗΕ-ΟΑΣΕ η οποία άρχισε την περασμένη εβδομάδα στο Bishkek συνεχίζεται αυτήν τη στιγμή και θα συνεχιστεί έως ότου η κρίση και οι συνέπειές της ξεπεραστούν. Χθες μίλησα με το υπουργό Εξωτερικών του Καζακστάν Saudabayev, ο οποίος σήμερα επισκέπτεται το Bishkek ως Προεδρεύων του ΟΑΣΕ και ο οποίος κυριολεκτικά μόλις τώρα μου έστειλε μήνυμα για να μου πει ότι ολοκλήρωσε την αποστολή του.

Η παραίτηση του Προέδρου, βάσει του άρθρου 5 του παρόντος συντάγματος του Κιργιζιστάν, και η αναχώρησή του από τη χώρα αναμένεται να μειώσει την πολιτική ένταση. Ωστόσο, αυτό δεν είναι το τέλος της κρίσης, και έχουμε σημαντικό έργο μπροστά μας.

Το σημαντικότερο είναι ότι πρέπει να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα και τη δημόσια τάξη, και ενώ η κατάσταση έχει γενικά ηρεμήσει, η βία συνεχίζεται. Σύμφωνα με χθεσινές αναφορές, πέντε άτομα σκοτώθηκαν σε ταραχές στα προάστια του Bishkek. Όλες οι πλευρές χρειάζεται να είναι προσεκτικές και να αποφεύγουν τις προκλήσεις. Η αποκατάσταση του νόμου και της τάξης πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις στο Κιργιζιστάν πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να περνούν την καθημερινή ζωή τους χωρίς φόβο για τη ζωή τους ή για την σωματική τους ακεραιότητα.

Το δεύτερο θέμα αφορά τη νομιμότητα της προσωρινής κυβέρνησης. Παρότι ο πρόεδρος Bakiyev έχει επισήμως παραιτηθεί, η προσωρινή κυβέρνηση πρέπει να δεσμευτεί για ένα σαφές σχέδιο για τον τρόπο επιστροφής στη συνταγματική και δημοκρατική τάξη και το κράτος δικαίου.

´Εχουν ανακοινωθεί στοιχεία ενός τέτοιου «οδικού χάρτη» –ένα νέο σύνταγμα συντάσσεται και υποβάλλεται σε δημοψήφισμα και πρόκειται να διεξαχθούν προεδρικές και βουλευτικές εκλογές.

Θα είμαστε ευτυχείς να δούμε ένα τέτοιο σχέδιο. Αυτό το οποίο είναι σημαντικό για εμάς σε αυτό το πλαίσιο είναι η συνταγματική διαδικασία να διεξαχθεί χωρίς αποκλεισμούς και να είναι συμμετοχική. Οι εκπρόσωποι όλων των κομμάτων και εθνοτικών ομάδων πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν σε ένα νέο σχέδιο συντάγματος πριν αυτό υποβληθεί σε δημοψήφισμα.

Είμαι σε θέση να πω στους αξιότιμους βουλευτές ότι οι πρώτες ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές. Ελπίζω αυτές να επιβεβαιωθούν στη διάρκεια των προσεχών ημερών, και θα συζητήσω αυτό το ζήτημα με τους υπουργούς στο Λουξεμβούργο τη Δευτέρα.

Αν είμαστε ικανοποιημένοι βλέποντας ότι η προσωρινή κυβέρνηση δεσμεύεται για ταχεία επιστροφή στη νομιμότητα και έχει πραγματικά τη βούληση να ενταχθεί στη δημοκρατική οικογένεια, θα είμαστε έτοιμοι να παράσχουμε την απαραίτητη πολιτική, οικονομική και τεχνική στήριξη.

Με την Επιτροπή της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, θα μπορούσαμε να συνεισφέρουμε στο έργο για τη συνταγματική μεταρρύθμιση και την επικαιροποίηση της εκλογικής νομοθεσίας. Γνωρίζουμε από τις προεδρικές εκλογές του περασμένου έτους ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο για πρόοδο.

Μαζί με τον ΟΑΣΕ, είμαστε διατεθειμένοι να εργαστούμε για τις προετοιμασίες και διαδικασίες για την παρακολούθηση των εκλογών και, μαζί με τον λαό του Κιργιζιστάν, είμαστε έτοιμοι να κάνουμε αυτό που μπορούμε για να βοηθήσουμε να γίνουν πραγματικότητα οι φιλοδοξίες τους για μια δημοκρατική και ανοικτή κοινωνία.

Τρίτον, είναι σαφές ότι το Κιργιζιστάν χρειάζεται υλική βοήθεια. Βραχυπρόθεσμα, είμαστε διατεθειμένοι να αντιμετωπίσουμε οιεσδήποτε ανθρωπιστικές ανάγκες ενδέχεται να έχουν δημιουργήσει τα πρόσφατα γεγονότα.

Με βάση τις πληροφορίες που λάβαμε από τους επί τόπου εταίρους μας – τον Ερυθρό Σταυρό και το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ– στο στάδιο αυτό δεν φαίνεται να υπάρχουν σημαντικές ανθρωπιστικές ανάγκες που δεν έχουν αντιμετωπιστεί. Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν ειδικές ιατρικές ανάγκες. Η Επιτροπή, μέσω της ΓΔ ECHO, θα εξακολουθήσει βεβαίως να παρακολουθεί την ανθρωπιστική κατάσταση στη χώρα και θα προβεί στις αναγκαίες προσαρμογές.

Θα συνεχίσουμε τη βοήθεια η οποία παρέχεται ήδη, ιδιαίτερα στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της εκπαίδευσης και της εξάλειψης της φτώχειας.

Τέταρτον, μετά τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων δύο εβδομάδων, υπάρχει ανάγκη για λογοδοσία και δικαιοσύνη. Περισσότερα από 80 άτομα έχασαν τη ζωή τους και πολλές εκατοντάδες τραυματίστηκαν από πυρά όπλων κατά διαδηλωτών στο Bishkek. Αυτά τα γεγονότα δεν μπορούν απλά να καταλογιστούν σε μια πλευρά. Χρειάζεται να χυθεί φως για το τι πραγματικά συνέβη, για το ποιος ευθύνεται και τι χρειάζεται να γίνει για να αποφευχθεί οριστικά η επανάληψη τέτοιων γεγονότων στο μέλλον.

Τέλος, όπως έδειξε η πρόσφατη κρίση, υπάρχει ανάγκη για πραγματικές οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Δυστυχώς, το παράδειγμα του Κιργιζιστάν δείχνει πώς η κακή διακυβέρνηση και η έλλειψη πραγματικών μεταρρυθμίσεων μπορούν να προκαλέσουν πολιτική αστάθεια και τελικά βία.

Η αναταραχή και η εκτεταμένη λεηλασία που ακολούθησαν, και τώρα η αύξηση του οργανωμένου, μεγάλης κλίμακας εγκλήματος, επιδεινώνουν περαιτέρω την κατάσταση.

Θα συζητήσω με τους υπουργούς τη Δευτέρα το πολιτικό πλαίσιο στο οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις πιεστικότερες ανάγκες, αλλά φυσικά, σήμερα ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα να ακούσω τις απόψεις των αξιότιμων βουλευτών επί του θέματος.

  Elmar Brok, oεξ ονόματος της Ομάδας PPE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, βαρόνη Ashton, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πολύ για την εκτίμηση της κατάστασης που κάνατε. Θεωρώ ορθή την εκτίμησή σας ότι πρέπει πρώτα να προσπαθήσουμε να αποκαταστήσουμε τον νόμο και την τάξη και να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ζωή και στη συνέχεια να αρχίσουμε να οικοδομούμε πάνω σε αυτά τα θεμέλια.

Από την άλλη πλευρά, και το εξηγήσατε αυτό στην τελευταία παρατήρησή σας, ο βαθμός στον οποίο χρειάζεται οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη είναι σαφής, επειδή αυτή αποτελεί επίσης σημαντικό κριτήριο για πολιτική σταθερότητα. Φυσικά, εδώ συμπεριλαμβάνεται και η ισότητα, η οποία συχνά πάσχει ως αποτέλεσμα της διαφθοράς και άλλων παρόμοιων παραγόντων. Είτε δικαιολογημένα είτε όχι, αυτή ήταν προφανώς μια από τις αιτίες των συγκρούσεων.

Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι αυτές οι χώρες είναι αρκετά ασταθείς και άρα οι προσπάθειές μας να επιφέρουμε σταθερότητα συνεισφέροντας σε μια βελτιωμένη οικοδόμηση κράτους, δημοκρατίας και κράτους δικαίου είναι κρίσιμης σημασίας. Ολόκληρη η περιοχή είναι μεγάλης στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ, όχι μόνο οι μεμονωμένες χώρες. Αυτή η σημασία δεν σχετίζεται μόνο με τις διαθέσιμες πηγές ενέργειας, αλλά ιδίως και με την περιοχή συνολικά, αν λάβουμε υπόψη τον θρησκευτικό προσανατολισμό της πλειονότητας των πρώην δημοκρατιών της Σοβιετικής Ένωσης. Αν επρόκειτο να λάβει τη μορφή του φονταμενταλισμού, τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι καταστροφικά για εμάς.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η παροχή βοήθειας σε αυτές τις χώρες είναι εξαιρετικής σημασίας, όχι μόνο από την προοπτική της ίδιας της βοήθειας, αλλά και σε σχέση με τα συμφέροντά μας.

Θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι οι γειτονικές χώρες στην περιοχή, ορισμένες εκ των οποίων είναι πολύ μεγάλες, είναι υπεύθυνες για τη διασφάλιση ότι δεν θα γίνει εκμετάλλευση αυτών των αδυναμιών με στόχο την ανοικοδόμηση παλαιών σχέσεων εξουσίας οι οποίες δεν θα επέτρεπαν τη σύγχρονη ανάπτυξη.

  Hannes Swoboda, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, βαρόνη Ashton, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη δήλωσή σας. Ένας δικτάτορας ή ένας πρόεδρος ο οποίος συμπεριφέρεται ως δικτάτορας απομακρύνθηκε από την εξουσία. Ο διάδοχός του γιορτάζει και είναι ευτυχής που είναι σε θέση να εισαγάγει τη δημοκρατία για τους υπηκόους του. Μετά από μερικούς μήνες, αυτός βρίσκεται στην ίδια θέση και φαίνεται σαν να είχε αποκατασταθεί η δημοκρατία μόνον με σκοπό να δημιουργηθούν άνετες, καλοπληρωμένες θέσεις για τον γιο του και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του.

Ελπίζουμε ότι αυτός ο κύκλος δεν αρχίζει εκ νέου και ότι η κ. Otunbayeva έχει διαφορετική προσέγγιση. Το παρελθόν της, και η στάση την οποία έχει συχνά επιδείξει, αποτελούν ενδείξεις αυτής της εκτίμησης. Ωστόσο, οι ενδείξεις δεν αρκούν. Χρειαζόμαστε πραγματικές αποδείξεις. Για να μην έχει την ίδια μοίρα με τον προκάτοχό της, πρέπει να υιοθετήσει διαφορετική προσέγγιση και να διασφαλίσει ότι βοηθά τον λαό της χώρας της. Ελπίζω ο πρόεδρος που έχει εκδιωχθεί από το αξίωμά του να είναι αρκετά λογικός ώστε να μην προκαλέσει νέα διχόνοια και να καταβάλει πραγματική προσπάθεια για να ζήσει μια ήσυχη ζωή στην εξορία, πράγμα το οποίο θα δώσει την ευκαιρία στον λαό του Κιργιζιστάν να οικοδομήσει ένα δημοκρατικό κράτος.

Δυστυχώς, η κατάσταση που περιέγραψα δεν ισχύει μόνο για το Κιργιζιστάν. Παρόμοιες καταστάσεις μπορούμε να συναντήσουμε και σε άλλες χώρες. Ευχόμαστε στον εντεταλμένο της ΕΕ για το Κιργιζιστάν επιτυχία στο έργο του εξ ονόματος του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Ωστόσο, η κατάσταση στο Καζακστάν πόρρω απέχει από το να είναι ιδανική. Το ίδιο ισχύει επίσης για το Ουζμπεκιστάν, καθώς και για άλλες χώρες. Το ερώτημα πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την ανάπτυξη της δημοκρατίας εκεί – επειδή η ανάπτυξη δεν είναι ένα προϊόν που μπορούμε απλά να παραδώσουμε, αλλά πρέπει να δημιουργηθεί σε αυτές τις χώρες– είναι κάτι που πρέπει να παρακολουθούμε. Αυτή είναι μια πολύ ευαίσθητη περιοχή, όπως ήδη είπε ο κ. Brok. Ο κ. Morel επιτελεί εξαιρετικό έργο ως Ειδικός Εντεταλμένος, αλλά αυτό δεν αρκεί.

Θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλους ότι κατά τη διάρκεια της γερμανικής Προεδρίας με τον δρα Steinmeier σχεδιάστηκε μια στρατηγική για την Κεντρική Ασία για την οποία έχουμε ακούσει πολύ λίγα τελευταία. Συνεπώς, θα ήθελα να σας ζητήσω να ασχοληθείτε εκ νέου με αυτήν τη στρατηγική και να τη μετατρέψετε σε στρατηγική σταθερότητας για την περιοχή. Το θέμα δεν είναι μόνο ο εφοδιασμός ενέργειας από το Τουρκμενιστάν μέχρι το Καζακστάν Είναι επίσης θέμα σταθερότητας και, ιδιαίτερα, πολιτικής σταθερότητας μιας περιοχής η οποία είναι πολύ κοντά στο Αφγανιστάν. Γνωρίζουμε ότι σε ορισμένες χώρες, όπως το Ουζμπεκιστάν, η κατάσταση είναι πολύ εύθραυστη και προβληματική. Φυσικά, τελικά πρόκειται για θέμα ανθρωπισμού, γιατί πραγματικά δεν πρέπει να υπάρχουν καθόλου οιαδήποτε θύματα.

Ενόψει όλων αυτών, χρειάζεται να κάνουμε μια νέα προσπάθεια για να εφαρμόσουμε μια στρατηγική για την Κεντρική Ασία, η οποία θα καλύπτει την οικονομία, τη δημοκρατία και τον ανθρωπισμό. Θα ήθελα να σας ζητήσω να χρησιμοποιήσετε την περίπτωση του Κιργιζιστάν ως ευκαιρία για να ανανεωθεί αυτή η στρατηγική για την Κεντρική Ασία και για να της δοθεί νέα ώθηση.

  Niccolò Rinaldi, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, βαρόνη Ashton, κυρίες και κύριοι, υπάρχει ένα θαυμάσιο καταληκτικό απόσπασμα στο κιργιζιανό έπος Manas –το οποίο δεν είναι ένα μικρό λογοτεχνικό έργο, όντας 20 φορές μεγαλύτερο από την Οδύσσεια και την Ιλιάδα μαζί, καθώς και μια βοήθεια για την κατανόηση της ιστορίας αυτής της χώρας− όπου η σύζυγος του ήρωα ο οποίος εκπροσωπεί ολόκληρο τον λαό αποφασίζει να διαφυλάξει τη μνήμη του από ξένες επιθέσεις και να προστατεύσει τον τάφο του. Στο τέλος, αποφασίζει ότι το όνομα στον τάφο του πρέπει να είναι το όνομα της συζύγου του, αντί για το όνομα του ήρωα Manas, ακριβώς για να εξασφαλιστεί ότι ο τάφος θα παραμείνει ανέπαφος από τις επιθέσεις των εχθρών.

Αυτός ο τρόπος αφοσίωσης στο κοινό καλό, στον λαό, πρέπει να είναι αυτό που προσδοκούμε από τη νέα κιργιζιανή άρχουσα τάξη, η οποία, για την ακρίβεια, δεν είναι και τόσο νέα. Φυσικά, συμβουλεύω την Ύπατη Εκπρόσωπο να υιοθετήσει εποικοδομητική και θα έλεγα θετική, αλλά προσεκτική στάση έναντι της προσωρινής κυβέρνησης, να ζητήσει όμως και μια σειρά μεταρρυθμίσεων, ένα σύνολο μέτρων, τα οποία πρέπει να είναι σαφή.

Όχι μόνο μια διεθνή επιτροπή έρευνας για το τι συνέβη, όχι μόνο ένα σαφές χρονοδιάγραμμα αποκατάστασης των δημοκρατικών κανόνων –επειδή αυτή η προσωρινή κυβέρνηση, από τον ίδιο τον ορισμό της, δεν έχει την έγκριση που έχει μια νόμιμη κυβέρνηση από τη λαϊκή ψήφο– αλλά και μεταρρυθμίσεις για να αντιμετωπιστεί η διαφθορά σθεναρά και αποτελεσματικά, και τελικά να καταστεί το Κιργιζιστάν ανεξάρτητο από τη δικαστική εξουσία, πράγμα από το οποίο απέχει πολύ σήμερα.

Επίσης –και αυτό συνδέεται τόσο με το θέμα της δικαστικής εξουσίας όσο και με τη διαφθορά– να υπάρξει ορθολογική οργάνωση σε μια πραγματικά εξαιρετικά καταπιεστική γραφειοκρατική νομενκλατούρα και δημόσια διοίκηση. Στην πραγματικότητα, αυτή είναι η πρώτη πραγματική δοκιμασία της νέας στρατηγικής της Κεντρικής Ασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια κρίσιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης όπως αυτή η οποία επικρατεί αυτήν τη στιγμή στο Κιργιζιστάν.

Δεν πρέπει να αφήσουμε αυτήν τη χώρα, όπου η επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών είναι τώρα πολύ περιορισμένη, να καταλήξει στον μάλλον ασφυκτικό έλεγχο της σημερινής Ρωσίας, και γι’ αυτό πιστεύω ότι αυτή είναι μια ευκαιρία για όλους μας να αναλάβουμε μια δέσμευση.

  Ulrike Lunacek, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, βαρόνη Ashton, γνωρίζουμε πόσο πολύ οι άνθρωποι ήλπιζαν το 2005, την περίοδο της επανάστασης της Τουλίπας, ότι τα πάντα θα άλλαζαν όταν ένας νέος πρόεδρος θα ανερχόταν στην εξουσία ο οποίος πραγματικά θα ελάμβανε σοβαρά υπόψη τις ανάγκες και τα συμφέροντα του λαού όσον αφορά τη δημοκρατία και τον συμπροσδιορισμό. Δυστυχώς, αυτό δεν συνέβη και τώρα εκείνος είχε την ίδια μοίρα που είχε και ο προκάτοχός του.

Σε αυτήν την περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ασκήσει σημαντική επιρροή. Βαρόνη Ashton, χαιρετίζω το γεγονός ότι είπατε ότι αποστείλατε τον Ειδικό Εντεταλμένο, κ. Morel, στην περιοχή. Πιστεύω ότι αυτό ήταν λογικό και χρήσιμο. Ωστόσο, είναι απαραίτητο η ΕΕ τώρα να αναθεωρήσει τη στρατηγική της για την Κεντρική Ασία για να την καταστήσει πραγματικά αποτελεσματική. Ελπίζω την προσεχή Δευτέρα το Συμβούλιο να αρχίσει να εργάζεται πάνω σε αυτό το ζήτημα.

Το ερώτημά μου είναι: Πως προτίθεσθε να το αντιμετωπίσετε αυτό; Πως σχεδιάζετε να διασφαλίσετε ότι θα εφαρμοστεί μια πραγματικά περιεκτική διαδικασία για την σύνταξη ενός συντάγματος το οποίο θα αφορά όλους, όπως έχετε προτείνει; Χρειάζεται να βοηθήσουμε αυτήν την περιοχή και το Κιργιζιστάν για να κινηθούν προς τη συνεργασία και να εγκαταλείψουν την αντιπαράθεση. Πιστεύω ότι αυτό είναι σημαντικό για το μέλλον ολόκληρης της περιοχής και πέραν αυτής.

  Marie-Christine Vergiat (GUE/NGL). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Αντιπρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η κατάσταση στο Κιργιζιστάν είναι, στην πραγματικότητα, ιδιαίτερα ασταθής. Παρά ταύτα, αυτή η χώρα υπήρξε και ίσως εξακολουθεί ακόμη να είναι μια από αυτές που φαίνονταν οι πιο ανοικτές για την εγκαθίδρυση δημοκρατικών θεσμών.

Η επανάσταση της Τουλίπας το 2005 δημιούργησε ακόμη μια φορά τεράστιες ελπίδες. Ο κ. Bakiyev απέτυχε∙ υπήρξε ανίκανος να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τα αιτήματα του λαού∙ επέτρεψε την ανάπτυξη της διαφθοράς, και διαδραμάτισε τον δικό του ρόλο σε αυτή με κάποια αφοσίωση στην οικογενειοκρατία∙ άδειασε τα θησαυροφυλάκια, αν πιστέψουμε ορισμένες δηλώσεις∙ και εγκατέστησε ένα ολοένα και περισσότερο αυταρχικό καθεστώς, για το οποίο οι πολιτικοί αντίπαλοι, οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι δημοσιογράφοι έχουν καταβάλει βαρύ τίμημα.

Μετά τις ταραχές της 7ης Απριλίου σχηματίστηκε προσωρινή κυβέρνηση, αλλά παρά ταύτα, ο κ. Bakiyev δεν φαίνεται ότι έχει παραιτηθεί από τις επιδιώξεις του, παρότι εγκατέλειψε τη χώρα, και χθες νέες ταραχές έλαβαν πραγματικά χώρα, όπως είπατε, στα νότια της χώρας και γύρω από την πρωτεύουσα.

Κυρία Επίτροπε, αυτή η χώρα έχει πραγματικά σημαντική στρατηγική σημασία, και όχι μόνο από στρατιωτική άποψη. Δεν πρέπει να γίνει χώρος ανταγωνισμού ορισμένων μεγάλων δυνάμεων. Παρότι υπήρξαν ορισμένες συζητήσεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη αρκετά σημαντική παρουσία σε αυτήν την περιοχή του κόσμου. Η στήριξή της και η διπλωματική παρουσία της παραμένουν διστακτικές. Για να πειστεί κανείς γι’ αυτό, δεν έχει παρά να διαβάσει τις ιστορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τώρα για την κατάσταση σε αυτήν τη χώρα. Δεν πρόκειται μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία και το Καζακστάν, τη χώρα που ασκεί τώρα την προεδρία του ΟΑΣΕ. Ωστόσο η στήριξη της ΕΕ είναι ουσιώδης για να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία αυτής της χώρας. Έχετε δίκιο, βαρόνη Ashton∙ προτεραιότητα πρέπει να είναι η αποκατάσταση του κράτους δικαίου, αλλά οφείλουμε να προχωρήσουμε τάχιστα πέρα από αυτό και, όπως έχουν ήδη πει ορισμένοι από τους συναδέλφους μου, να εφαρμόσουμε μια κατάλληλη στρατηγική γι’ αυτήν την περιοχή του κόσμου.

Ναι, πρέπει να βοηθήσουμε αυτήν τη χώρα να καταπολεμήσει τη φτώχεια∙ το 40% του πληθυσμού της ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Ναι, πρέπει να διευκολύνουμε την οικονομική ανάπτυξη και, όπως είπατε, ειδικά όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγεία αλλά επίσης και τη διαχείριση του ύδατος, το οποίο είναι ουσιώδης προτεραιότητα σε αυτήν την περιοχή του κόσμου. Ναι, φυσικά, πρέπει να στηρίξουμε τη δημοκρατία και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτά αποτελούν τώρα θέματα ύψιστης προτεραιότητας.

Το έργο μας, κυρία Επίτροπε, μπορεί και πρέπει να είναι να προλάβουμε ώστε αυτή η χώρα να μη στραφεί στον φονταμενταλισμό και σε ένα νέο αυταρχικό καθεστώς. Η δράση μας δεν συνιστά παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις αυτής της χώρας, αλλά, αντίθετα, βοήθεια στον λαό του Κιργιζιστάν για να πιστέψει ακόμη μια φορά στη δημοκρατία. Αυτό είναι το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι αυτή η χώρα θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη περιοχή του κόσμου.

  Fiorello Provera, εξ ονόματος της Ομάδας EFD. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η κατάσταση στο Κιργιζιστάν είναι πολύ σημαντική για τη σταθερότητα της Κεντρικής Ασίας, μιας περιοχής στην οποία η Ευρώπη έχει ιδιαίτερα συμφέροντα που σχετίζονται με τον εφοδιασμό της σε πρώτες ύλες και ενέργεια.

Μετά την αναταραχή της 7ης Απριλίου, είναι απαραίτητο να αποκατασταθούν οι συνθήκες που θα οδηγήσουν στην ελεύθερη, νόμιμη και ταχεία εκλογή ενός δημοκρατικού καθεστώτος, αν αυτό είναι συμβατό με την τοπική κατάσταση. Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι σημαντικό φορτίο όπλων έχει κλαπεί από εγκληματικές συμμορίες, με όλους τους κινδύνους αυξημένης ανομίας, ένοπλων συγκρούσεων και τρομοκρατίας στην περιοχή που συνεπάγεται ένα τέτοιο γεγονός.

Η Ευρώπη και άλλοι εταίροι, περιλαμβανομένου του ΟΑΣΕ, θα μπορούσαν να συμβάλουν στο να βοηθήσουν τη χώρα να αναπτύξει θεσμούς που θα είναι σταθεροί, λειτουργικοί, λιγότερο διεφθαρμένοι και περισσότερο δημοκρατικοί. Μια τέτοια επίδειξη στήριξης θα μπορούσε να είναι μια αποστολή παρατηρητών για τις επερχόμενες εκλογές.

Ωστόσο, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ένα νέο σύνταγμα ή κοινοβουλευτικό σύστημα θα είναι αρκετό για να φέρει την αληθινή δημοκρατία∙ αυτό αναπόφευκτα εξαρτάται από την πολιτική εξέλιξη των πολιτών και από μια διαδεδομένη ευαισθητοποίηση για τον νόμο και τα δικαιώματα των πολιτών. Πρέπει να παράσχουμε μακροπρόθεσμη βοήθεια σε αυτήν την περιοχή.

  Inese Vaidere (PPE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, οι ταραχές της τελευταίας εβδομάδας έχουν οδηγήσει το Κιργιζιστάν σε πολιτική, δικαστική και οικονομική κρίση. Το συνταγματικό δικαστήριό του πρακτικά διαλύθηκε και οι ενέργειες της προσωρινής κυβέρνησης φαίνονται ασυντόνιστες. Στο μεταξύ, ο αδελφός του Kurmanbek Bakiyev ανακοίνωσε ότι η χειρόγραφη δήλωση παραίτησης είναι πλαστή και ότι ο Bakiyev δεν παραιτήθηκε ο ίδιος.

Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, έχουν εμφανιστεί νέες τοπικές ομάδες που προσπαθούν να καταλάβουν περιφερειακές κυβερνήσεις. Παρομοίως, εμφανίζονται ομαδοποιήσεις με βάση την εθνοτική καταγωγή, δημιουργώντας φόβους για περισσότερη εθνοτική βία. Εγκληματικές ομάδες δρουν ελεύθερα στη χώρα. Κυκλοφορεί μεγάλος αριθμός όπλων και διαπράττονται ληστείες. Η ασφάλεια, η προσωπική ασφάλεια και τα συμφέροντα των πολιτών της ΕΕ σε αυτήν τη χώρα εξακολουθούν να κινδυνεύουν.

Η παρούσα προσωρινή κυβέρνηση είναι ανίκανη να αντιμετωπίσει οιαδήποτε από αυτές τις απειλές. Η κατάσταση είναι εντελώς ασαφής για τον τοπικό πληθυσμό. Η Ύπατη Εκπρόσωπος κ. Ashton έχει προβεί σε δύο δηλώσεις εκφράζοντας την ανησυχία της, ωστόσο αυτό που χρειάζεται επειγόντως είναι, αντίθετα, η λήψη πιο ενεργών και πρακτικών μέτρων. Είναι σημαντικό η ΕΕ να λάβει αποφασιστική θέση για την κατάσταση στο Κιργιζιστάν, σε αυτήν την στρατηγικά σημαντική χώρα. Χρειάζεται να έχουμε εντονότερη παρουσία εκεί, συνεργαζόμενοι με τον ΟΗΕ, τις ΗΠΑ και τον ΟΑΣΕ για την υπεράσπιση των συμφερόντων των πολιτών του Κιργιζιστάν και της ΕΕ οι οποίοι αυτήν τη στιγμή αδυνατούν να προστατέψουν τη ζωή τους και να υπερασπιστούν την περιουσία τους. Είναι σαφές ότι η ΕΕ πρέπει να διεξαγάγει ανεξάρτητη έρευνα για τα αίτια και τις συνέπειες των ταραχών.

Σχετικά με τους υλικούς πόρους της Τράπεζας του Κιργιζιστάν και της υπηρεσίας επενδύσεων και ανάπτυξης: πρέπει να αξιολογηθούν πριν από τη διάθεση οιασδήποτε περαιτέρω βοήθειας. Η αδράνεια και η διστακτικότητα εκ μέρους της ΕΕ και η απουσία πραγματικής στρατηγικής και τακτικής μπορεί να οδηγήσουν σε πολύ επικίνδυνη εξέλιξη και να υπονομεύσουν τα ίδια τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα και την αξιοπιστία της ΕΕ στην περιοχή και τον υπόλοιπο κόσμο.

  Ελένη Θεοχάρους (PPE). - Κύριε Πρόεδρε, λαίδη Ashton, στα είκοσι χρόνια της ανεξαρτησίας της, η Κιργιζία κυβερνήθηκε από διεφθαρμένα καθεστώτα και ελάχιστη πρόοδος έγινε προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των δημοκρατικών θεσμών. Όσον αφορά τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, μπορώ να σας διαβεβαιώσω, έχοντας και προσωπική εμπλοκή ως εκ της ιδιότητας μου ως μέλος του ΟΑΣΕ και άλλως πως.

Οι άνθρωποι που κυβερνούσαν μέχρι χθες και οι άνθρωποι που τους ανέτρεψαν είναι όλοι τους συστατικά του ιδίου διεφθαρμένου συστήματος. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε ο στρατός βρίσκεται μέσα στην πρωτεύουσα και κάνει έρευνες και συλλήψεις. Παρ’ όλα αυτά οφείλουμε να δώσουμε μια ευκαιρία στην παρούσα διακυβέρνηση, διότι είμαστε στο τελευταίο στάδιο πριν από τον εμφύλιο και πριν από τον διαμελισμό της χώρας.

Ο λαός της Κιργιζίας είναι ένας φιλειρηνικός λαός και φαντάζομαι αρκετοί από εσάς θα τον έχετε γνωρίσει μέσα από τα βιβλία του διάσημου συγγραφέα Τσινγκίζ Αϊχμάτοφ, που ήταν Πρέσβης στις Βρυξέλλες μέχρι και πριν 4 χρόνια. Ωστόσο, η οικονομική δυσπραγία και οι κοινωνικές ανισότητες, καθώς επίσης και οι παρεμβάσεις ξένων χωρών προκαλούν εκρήξεις που μπορούν να φθάσουν καμιά φορά να φθάσουν στα όρια του εμφυλίου πολέμου - και εδώ θα διαφωνήσω λίγο εάν ο λαός της Κιργιζίας μπορεί να εκτρέψει την τρομοκρατία.

Όπως είπα ο κίνδυνος διαμελισμού της Κιργιζίας σε Βόρειο και Νότιο τμήμα είναι υπαρκτός και καλλιεργείται από ξένους παράγοντες, ενώ η συμμετοχή της χώρας στον ΟΑΣΕ και η συνεχής παρουσία του ΟΑΣΕ στην Κιργιζία, δεν φαίνεται να έδωσε καρπούς προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού. Βεβαίως, υπάρχει μια μόνιμη ανθρωπιστική κρίση που μπορεί να μην είναι οξεία, αλλά δεν έχει επέλθει κανένας εκσυγχρονισμός και καμία βελτίωση των δημοκρατικών θεσμών όλα αυτά τα χρόνια. Ο κόσμος ζει πολύ πιο κάτω από τα όρια της φτώχειας.

Γι' αυτό είναι απαραίτητο να παρέμβει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε συνεννόηση με τους λοιπούς θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Επιτροπή και το Συμβούλιο και να αναθεωρηθεί η στρατηγική που ακολουθείται μέχρι σήμερα στην περιοχή.

Μια ισχυρή αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρέπει να παρακολουθήσει την πορεία εκδημοκρατισμού και να χορηγεί τα κονδύλια με ελεγχόμενο τρόπο με στόχο την ανάπτυξη των θεσμών και της παιδείας, γιατί η αποσταθεροποίηση της Κιργιζίας συνιστά μείζονα κίνδυνο για αποσταθεροποίηση σε όλον τον χώρο της Κεντρικής και της Πρόσω Ασίας, αλλά και της Ευρώπης. Εάν δε, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να διαδραματίσει ένα αποτελεσματικό ειρηνευτικό ρόλο πρέπει να δράσει τώρα.

  Elena Băsescu (PPE). – (RO) Η κατάσταση στο Κιργιζιστάν προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία. Αυτή η χώρα έχει στρατηγική θέση στην Κεντρική Ασία. Στο έδαφός της φιλοξενεί αμερικανική βάση που συμβάλλει σημαντικά στις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, καθώς και ρωσικά στρατεύματα.

Είναι λυπηρό το γεγονός ότι οι διαδηλώσεις των τελευταίων εβδομάδων εκφυλίστηκαν σε βία και είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Οι αρχές πρέπει να λάβουν μέτρα που θα αποσκοπούν στην προστασία των αμάχων. Μόλις χθες, νέες συγκρούσεις έλαβαν χώρα μεταξύ εθνοτικών Κιργιζίων, Ρώσων και Τούρκων. Δεδομένων των μεγάλων ρωσικών και ουζμπεκικών κοινοτήτων σε αυτήν τη χώρα, αν οι διεθνοτικές συγκρούσεις συνεχιστούν, θα επηρεαστεί η σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής.

Κυρία Ashton, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να επιδείξει ιδιαίτερη προσοχή στη σύγκρουση στο Κιργιζιστάν, να παράσχει ανθρωπιστική βοήθεια και να συμμετάσχει στην σταθεροποίηση της κατάστασης.

  Ivo Vajgl (ALDE). – (SL) Κυρία Ashton, είμαστε εδώ για να συζητήσουμε τα ανησυχητικά γεγονότα στο Κιργιζιστάν και να βοηθήσουμε στον βαθμό που μπορούμε να σταθεροποιηθεί η κατάσταση σε αυτήν τη χώρα. Μια προορατική προσέγγιση του Κιργιζιστάν από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ιδιαίτερα σημαντική, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να διατηρήσουμε επίσης υψηλό επίπεδο δέσμευσης γενικά όσον αφορά ένα άλλο ζήτημα, το οποίο έχει αφαιρεθεί από την ημερήσια διάταξη αυτής της συνεδρίασης. Ωστόσο, επειδή είναι επίκαιρο και επειδή διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές, αισθάνομαι υποχρεωμένος να επιστήσω την προσοχή σας σε αυτό. Ομιλώ για τη δεινή κατάσταση των ακτιβιστών Σαχράουι, ειρηνιστών από τη Δυτική Σαχάρα που κρατούνται σε μαροκινές φυλακές, οι οποίοι βρίσκονται σε απεργία πείνας και η ζωή τους βρίσκεται σε κίνδυνο. Η Διεθνής Αμνηστία έχει επίσης επιστήσει την προσοχή μας στη δεινή κατάστασή τους. Συνεπώς θα ζητούσα, κυρία Ashton, εσείς και οι συνάδελφοί σας να στρέψετε άμεσα την προσοχή σας σε αυτό το πρόβλημα επειδή, διαφορετικά, θα μπορούσε να είναι πολύ αργά.

  Charles Tannock (ECR). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, τα πρόσφατα γεγονότα στο Bishkek είναι ανησυχητικά και αποτελούν ένα θλιβερό τέλος στην επανάσταση της Τουλίπας, ή των χρωμάτων, του 2005, όταν ο πρόεδρος Bakiyev είχε υποσχεθεί δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά τελικά έφερε αντί γι’ αυτό διαφθορά, νεποτισμό και αυξημένο αυταρχισμό.

Η Κιργιζία παραμένει η μικρότερη και φτωχότερη χώρα στην Κεντρική Ασία και τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί μια ανησυχητική διείσδυση ριζοσπαστικών ισλαμιστών στην κοιλάδα Fergana, γι’ αυτό η σταθερότητα πρέπει να είναι προτεραιότητα της ΕΕ για την περιοχή.

Είναι απόλυτα σωστό να αναγνωρίσουμε τώρα τη νέα κυβέρνηση Otunbayeva, ένα ασύνηθες παράδειγμα όπου έχουμε κοινό συμφέρον με τη Ρωσία, η οποία στην πραγματικότητα στήριξε την επανάσταση και ανέτρεψε το καθεστώς Bakiyev. Η πρόεδρος Roza Otunbayeva υπηρέτησε για μικρό χρονικό διάστημα ως πρεσβευτής στο Ηνωμένο Βασίλειο, γι’ αυτό γνωρίζει καλά τους μηχανισμούς λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τέλος, η Κεντρική Ασία είναι στρατηγική περιοχή για λόγους ενεργειακής και παγκόσμιας ασφάλειας και η επιχειρησιακή ικανότητα της αεροπορικής βάσης των ΗΠΑ στην Κιργιζία είναι επίσης ζωτικής σημασίας.

  Piotr Borys (PPE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, πέντε χρόνια μετά την επανάσταση της Τουλίπας, όταν ο πρόεδρος Akayev παραιτήθηκε, ξέσπασε αιματηρή επανάσταση. Αυτό μπορεί, φυσικά, να αποδοθεί σε δύο λόγους. Πρώτον, στο πρόβλημα του νεποτισμού και της διαφθοράς και ως εκ τούτου, στην απουσία των θεμελίων ενός δημοκρατικού κράτους, και δεύτερον, στα χρηματοπιστωτικά και οικονομικά προβλήματα της χώρας.

Η πρωτοβουλία της κ. Ashton, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να μπορεί ο κ. Morel, σήμερα, να μας δίδει πλήρη αναφορά για το τι συμβαίνει στο Κιργιζιστάν, φαίνεται αρκετά σημαντική. Θα ήθελα να απευθύνω θερμή έκκληση σε σχέση με την κατάσταση στο Κιργιζιστάν. Η χώρα είναι, όπως γνωρίζουμε, περιοχή ρωσικής επιρροής, και επίσης φιλοξενεί αμερικανική στρατιωτική βάση. Η ενεργή συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να βασίζεται κυρίως, στην οικοδόμηση των θεμελίων μιας δημοκρατικής χώρας, καθώς και στη διασφάλιση της εσωτερικής ασφάλειας. Οι άνω των 80 θάνατοι είναι κακό σημάδι για την οικοδόμηση του Κιργιζιστάν. Γι’ αυτό επαναλαμβάνω τη θερμή μου έκκληση και εύχομαι ευτυχή έκβαση στην αποστολή της κ. Ashton.

  Cristian Dan Preda (PPE). – (RO) Ο Kurmanbek Bakiyev δεν είναι ούτε ο πρώτος, ούτε οπωσδήποτε θα είναι ο τελευταίος, πολιτικός ηγέτης που προκαλεί απογοήτευση και διαλύει αυταπάτες και έχει τη μεταχείριση δικτάτορα, μετά το αμυδρό φως ελπίδας που υπήρχε στην αρχή της θητείας του και αφού το όνομά του είχε συνδεθεί αρχικά με αισιοδοξία για τη δημοκρατία.

Γι’ αυτήν την κατάσταση υπάρχει μια απλή εξήγηση. Λόγω έλλειψης σταθερών θεσμών, οι πολιτικοί είναι πιθανόν να προκαλούν απογοήτευση και να εμπλέκονται σε αυτόν τον κύκλο σύγκρουσης, διαφθοράς και εκβιασμού. Κανείς από εμάς δεν πρέπει να ξεχνά ότι ο πρόεδρος Bakiyev εκμεταλλεύτηκε το γεγονός ότι υπάρχει ρωσική και αμερικανική στρατιωτική βάση στο έδαφος του Κιργιζιστάν για να εκβιάζει συνεχώς τη Δύση.

Κατά συνέπεια, η λύση έγκειται στη θέσπιση θεσμών δημιουργημένων με συγκατάθεση, βασισμένων σε διαδικασίες ευρείας διαβούλευσης και σε ευρεία συναίνεση και σε μεγάλο βαθμό συμβιβασμού μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων. Ωστόσο, η κύρια προτεραιότητα είναι να τεθεί επειγόντως τέλος στη βία, όπως ανέφερε η Ύπατη Εκπρόσωπος. Η βία είναι σοβαρή και πρέπει να εξευρεθεί το συντομότερο δυνατόν μια λύση για να τεθεί τέλος σε αυτή, διαφορετικά θα εμποδίσει την έναρξη της διαδικασίας πολιτικής οικοδόμησης.

  Sergio Paolo Francesco Silvestris (PPE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, βαρόνη Ashton, κυρίες και κύριοι, η κατάσταση στο Κιργιζιστάν είναι τουλάχιστον ανησυχητική, ειδικά αν λάβουμε υπόψη τις δηλώσεις που έκανε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, σύμφωνα με τη γνώμη του οποίου η μοίρα του Κιργιζιστάν φαίνεται να προσεγγίζει περισσότερο από ποτέ προς τον ρωσικό οικονομικό και συνοριακό χώρο.

Μια εβδομάδα μετά την πτώση της κυβέρνησης του πρώην προέδρου Bakiyev, ο οποίος εγκατέλειψε τη χώρα αεροπορικώς στις 15 Απριλίου, κανείς δεν έχει οιαδήποτε ιδέα σχετικά με την πολιτική κατεύθυνση ή τις μελλοντικές πολιτικές προθέσεις της χώρας. Αυτό που είναι σαφές, ωστόσο, είναι ο ρόλος του ρωσικού υπουργείου Άμυνας στη διευκόλυνση της πτήσης του πρώην προέδρου Bakiyev αφού ο πληθυσμός βγήκε στους δρόμους ζητώντας την παραίτησή του.

Πολλά όπλα κυκλοφορούν στο Κιργιζιστάν, μια μικρή χώρα μόλις 5,3 εκατομμυρίων κατοίκων, και η μόνη χώρα στον κόσμο που φιλοξενεί και αμερικανική και ρωσική στρατιωτική βάση. Η ένταση εξαπλώνεται τώρα στις γειτονικές χώρες, και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να σημειώσει την προτεραιότητα και την ευκαιρία που προκύπτει αυτήν τη στιγμή, η οποία αφορά, προ παντός, την αποτροπή ενός πιθανού εμφύλιου πολέμου και τη βοήθεια προς τη χώρα προκειμένου να κινηθεί προς μια δημοκρατική κοινοβουλευτική δημοκρατία με σταθερή προεδρία εντός των έξι προσεχών μηνών.

Όλα αυτά, όπως είπατε, βαρόνη Ashton, μπορούν να συμβούν αν είμαστε σε θέση να κάνουμε προορατικές συνεισφορές δύο ειδών: πρώτον, μια διπλωματική συνεισφορά, αλλά επίσης –όπως δηλώσατε, κυρία Ashton– μια ουσιαστική και υλική συνεισφορά. Ο έγκαιρος χαρακτήρας της παροχής βοήθειας εκ μέρους μας για τη μείωση και άμβλυνση κάθε κοινωνικής έντασης θα είναι αποφασιστικός.

Βαρόνη Ashton, ας δράσουμε γρήγορα και για το καλύτερο, επειδή αυτή θα είναι άλλη μια σημαντική δοκιμασία για την Ευρώπη. Δεν είμαστε στην Αϊτή, αλλά στο Κιργιζιστάν. Ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον αυτήν τη φορά να πάμε έγκαιρα εκεί.

  Franz Obermayr (NI). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, όταν η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, πολλοί άνθρωποι πίστευαν ότι οι νέες δημοκρατίες θα αναπτύσσονταν σχεδόν με τη θέλησή τους. Τώρα γνωρίζουμε ότι αυτά τα νέα κράτη έχουν κληρονομήσει τεράστια προβλήματα από τη Σοβιετική Ένωση. Κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής, οι διαφορές μεταξύ των εθνοτικών ομάδων καταπιέζονταν σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που εξηγεί γιατί σήμερα υπάρχουν τόσες θρησκευτικές και πολιτισμικές συγκρούσεις σε αυτές τις χώρες. Η δημοκρατία δεν αναπτύσσεται έτσι απλά σε μια νύχτα και δεν θα αναδυθεί καθόλου όσο διεφθαρμένες φατρίες πλουτίζουν εις βάρος της χώρας και των πολιτών της.

Κυκλοφορούν φήμες σύμφωνα με τις οποίες οι ελεύθεροι σκοπευτές οι οποίοι πυροβολούσαν μέσα στο πλήθος στο Bishkek ήταν ουζμπέκοι και τατζίκοι μισθοφόροι. Φαίνεται ότι επρόκειτο για απόπειρα πρόκλησης διεθνούς σύγκρουσης η οποία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρη την Κεντρική Ασία. Η ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική θα πρέπει να βοηθήσει στην εκτόνωση της κατάστασης. Ωστόσο, η στρατιωτική επέμβαση είναι η εσφαλμένη προσέγγιση, όπως σαφώς δείχνει η γερμανική παρουσία στο Αφγανιστάν. Είναι ουσιώδες να παρασχεθεί ευφυής, στοχευμένη οικονομική και αναπτυξιακή βοήθεια. Πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στην αφαίρεση της ισχύος από τις τοπικές φατρίες. Μόνον τότε θα έχει η δημοκρατία πραγματικά μια αληθινή ευκαιρία στην Κεντρική Ασία.

  Malika Benarab-Attou (Verts/ALE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, το σχέδιο Europeana προσλαμβάνει νέα, φιλόδοξη διάσταση. Με αυτήν την ψηφιακή βιβλιοθήκη της ΕΕ, η ποικιλομορφία και ο πλούτος του πολιτισμού μας θα γίνουν προσβάσιμα. Είναι ουσιώδες οι διάφορες χώρες μας να συμμετάσχουν ευρέως σε αυτό το σχέδιο. Μια κρίσιμη πτυχή αυτής της πρωτοβουλίας αφορά μια θεμελιώδη αξία: τον σεβασμό για την πολιτισμική και γλωσσική ποικιλομορφία.

Ένας από τους ορίζοντες της ηπείρου μας είναι η Αφρική, όμως αμαυρώσαμε αυτόν τον ορίζοντα με τη δουλεία και την αποικιοκρατία. Έναντι των λαών της έχουμε καθήκον αναγνώρισης και επανόρθωσης. Η οικονομική συνεργασία δεν θα μπορούσε από μόνη της να καλύψει αυτή την ανάγκη, όμως χάρη στο σχέδιο Europeana, μπορούμε να βοηθήσουμε να επιστραφεί στον αφρικανικό λαό μέρος του πολιτισμού του όσον αφορά την προφορική λογοτεχνία του.

Ο Amadou Hampate Ba, διανοούμενος από το Μαλί, έχει πει: «Στην Αφρική, όταν ένας ηλικιωμένος πεθάνει, τότε είναι σαν να καίγεται μια βιβλιοθήκη». Η εργασία για την ψηφιοποίηση έργων προφορικής λογοτεχνίας, τα οποία συχνά συλλέγονται από ομάδες εθνολόγων και ανθρωπολόγων, και η ενθάρρυνση της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτά μέσω του σχεδίου Europeana, που θα τους προσδώσει μια διάσταση παγκοσμιότητας, θα ήταν ένας τρόπος προστασίας και προσφοράς ζωής στην πολιτισμική ποικιλομορφία της ανθρωπότητας, με την οποία συνδεόμαστε όλοι.

  Catherine Ashton, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, σήμερα κάθομαι και στα έδρανα της Επιτροπής. Οι αξιότιμοι βουλευτές έκαναν πολλές επισημάνσεις και θα προσπαθήσω στον βραχύ χρόνο που διαθέτω να συλλάβω και να απαντήσω σε όσο το δυνατόν περισσότερες εξ αυτών.

Ο κ. Brok, μαζί με τον κ. Tannock και άλλους, μίλησε για τη σημασία του γεγονότος ότι αυτή η χώρα είναι μια από τις φτωχότερες χώρες της Κεντρικής Ασίας και, φυσικά, ένας από τους κύριους αποδέκτες κατά κεφαλήν κοινοτικής βοήθειας. Ο κ. Swoboda μίλησε επίσης για τη σημασία που έχει η διασφάλιση ότι αυτό που έχουμε ενώπιόν μας είναι μια πραγματική πολιτική μεταρρύθμιση. Συνεργαζόμαστε πολύ στενά με τα ΗΕ και με τον ΟΑΣΕ. Μαζί, οι άνθρωποι οι οποίοι ήσαν στην περιοχή τις τελευταίες ημέρες επεσήμαναν επανειλημμένα ότι χρειάζεται να κατανοήσουμε την κεντρική σημασία της μεταρρύθμισης για το τι θα συμβεί στη συνέχεια και συμφωνώ πλήρως όσον αφορά την πολιτική σταθερότητα της περιοχής. Είναι πολύ σημαντική.

Χρειάζεται να το ξαναεξετάσουμε πολύ προσεκτικά. Υπάρχει μια στρατηγική γι’ αυτό το τμήμα της Κεντρικής Ασίας, αυτή θα επανεξεταστεί, όμως την εξετάζω στο πλαίσιο της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης και του τι πρέπει να κάνουμε εντός αυτής της περιοχής για να συνενώσουμε τα διάφορα στοιχεία της στήριξης της Επιτροπής και του Συμβουλίου. Πιστεύω ότι ο κ. Rinaldi, και άλλοι επίσης, ορθά υποστήριξαν ότι η στάση μας πρέπει να είναι προσεκτική, θετική και εποικοδομητική και θα συμφωνήσω επίσης με αρκετούς βουλευτές οι οποίοι μίλησαν για την αξία και τη σημασία του κράτους δικαίου. Έχει κεντρική σημασία για οτιδήποτε θα κάνουμε στη χώρα να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει πράγματι κράτος δικαίου σε λειτουργία και ότι εφαρμόζεται, φυσικά, στο νομικό σύστημα, αλλά επίσης στην πολιτική και συνταγματική μεταρρύθμιση η οποία είναι τόσο ουσιώδης.

Η κ. Lunacek μίλησε για το γεγονός ότι οι εκλογές – νομίζω ότι αυτές οι λέξεις χρησιμοποιήθηκαν στην ενημέρωση που είχα– υπολείπονται των προτύπων που θα επιθυμούσαμε να έχουμε διεθνώς. Και πιστεύω ότι τα στοιχεία τα οποία θα συμπεριελάμβανα στο μίγμα θα περιελάμβαναν την οικονομική στήριξη φυσικά, και έχω αναφέρει το κράτος δικαίου, την πολιτική και συνταγματική μεταρρύθμιση και τις εκλογές, καθώς και τον οικονομικό δεσμό που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Ένα μικρό σχετικό παράδειγμα είναι, φυσικά, ότι είναι ότι η χώρα είναι μια από τις μεγάλες και πλούσιες σε ύδατα χώρες σε αυτήν την περιοχή, και παρέχει νερό στις περιοχές, όπως θα γνωρίζουν οι αξιότιμοι βουλευτές. Τους παρείχαμε βοήθεια στη διαχείριση των υδάτων τους για περισσότερο από πέντε χρόνια, και ελπίζω ότι θα είμαστε σε θέση να επιστρέψουμε σε αυτό το έργο, το οποίο είναι τόσο ουσιώδες, μόλις ξεπεραστεί η κρίση και έχουμε σταθερή νόμιμη κυβέρνηση.

Αυτά είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που θα συμπεριελάμβανα. Πιστεύω ότι προφανώς το επίπεδο της παρουσίας μας στην περιοχή είναι το σωστό. Ο Pierre Morel ήταν εκεί επί αρκετές ημέρες. Μόλις επέστρεψε. Θα ενημερώσει τον κ. Borys της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων στις 27 Απριλίου προκειμένου να ενημερωθεί η επιτροπή για όλα τα γεγονότα. Έχουμε γραπτή επικοινωνία κάθε λίγες ώρες και έχουμε μιλήσει αρκετές φορές, και φυσικά βρίσκεται σε επικοινωνία και με συναδέλφους. Είχαμε μια ισχυρή παρουσία στο πρόσωπο του, αποτίω τιμή σε αυτόν και την ομάδα του για το έργο που έχουν επιτελέσει.

Η σημασία της δημοκρατίας, όπως είπε ο κ. Provera, δεν μπορεί ποτέ να υποτιμηθεί, κατά την άποψή μου, πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από ορισμένα από τα ζητήματα για τα οποία μίλησε η κ. Vaidere: την αστάθεια, τις φήμες, τις ανασφάλειες, ζητήματα τα οποία είναι σαφώς τεράστιας σημασίας και, όπως έχω πει, ξεκινήσαμε να κάνουμε αυτά που θέλαμε κατά τη διάρκεια αυτών των πρώτων ζωτικών ημερών, τα οποία ελπίζω ότι οι αξιότιμοι βουλευτές θα αισθανθούν ότι ανταποκρίνονταν στις περιστάσεις.

Πιστεύω πως το τελευταίο πράγμα που θέλω να πω είναι ότι ορισμένα από τα σημερινά μέλη της κυβέρνησης που σχηματίζεται είναι πρώην υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της αντιπολίτευσης οι οποίοι καταπιέζονταν από τον πρώην πρόεδρο και οι οποίοι είχαν τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιλαμβανομένων, φυσικά, μελών αυτού του Σώματος. Γι’ αυτό, παρότι δεν έχω οιαδήποτε αυταπάτη σχετικά με τη φύση της πολιτικής σε αυτήν τη χώρα και, ασφαλώς, στην περιοχή, πιστεύω ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να δώσουμε σε αυτήν την κυβέρνηση μια ευκαιρία να σχηματιστεί κανονικά, να συμφωνήσει να κάνει τις πολιτικές και συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα είναι τόσο ουσιώδεις, να διεξαγάγει τις εκλογές που λέει ότι θα διεξάγει, και αν έχει τη βούληση να κάνει αυτά τα πράγματα, να τη στηρίξουμε τώρα να προχωρήσει. Και σε αυτήν τη βάση, είμαι πολύ ευγνώμων για τα σχόλια που διατυπώθηκαν και θα ακολουθήσουμε την στρατηγική που έχω περιγράψει.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου συνόδου του Μαΐου.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 149 του Κανονισμού)

  Paolo Bartolozzi (PPE), γραπτώς. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η λαϊκή αναταραχή που ξέσπασε τις τελευταίες ημέρες στην πρωτεύουσα του Κιργιζιστάν έθεσε τέλος στην πρόοδο της «επανάστασης της Τουλίπας»’ η οποία το 2005 γέννησε ελπίδες δημοκρατικής αλλαγής σε αυτή την πρώην σοβιετική δημοκρατία.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρακολουθεί την εξέλιξη της πολιτικής κρίσης στη χώρα με ιδιαίτερη ανησυχία. Αυτή η ανησυχία δεν οφείλεται μόνο στην κρίσιμη γεοστρατηγική θέση της χώρας για τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και στο ότι η σταθερότητα της Κεντρικής Ασίας, η πολιτική και οικονομική ανάπτυξη και διαπεριφερειακή συνεργασία ενδιαφέρουν την ΕΕ, κυρίως λόγω της σημασίας της Κεντρικής Ασίας για τον εφοδιασμό μας σε ενέργεια και για την οικονομική και εμπορική εταιρική μας συνεργασία.

Ο κίνδυνος να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος και να έχουμε ένα «δεύτερο Αφγανιστάν» πρέπει να αποτραπεί. Έχουμε εναποθέσει την ελπίδα μας στη διπλωματική μεσολάβηση την οποία οι πρόεδροι των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ρωσίας και του Καζακστάν –ο τελευταίος υπό την ιδιότητα του προεδρεύοντας του ΟΑΣΕ– αναπτύσσουν στις διαπραγματεύσεις τους με την προσωρινή κιργιζιανή κυβέρνηση για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης και της συνταγματικής νομιμότητας, προκειμένου να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών και η επίλυση των προβλημάτων της χώρας.

Ως πρόεδρος της αντιπροσωπείας ΕΕ-Κεντρικής Ασίας, ελπίζω, ακόμη και παρά τις πρόσφατες εθνοτικές συγκρούσεις, ότι θα κάνουμε οτιδήποτε μπορούμε για να φέρουμε εθνική ειρήνη και μόνιμη επιστροφή στη δημοκρατική ζωή στο Κιργιζιστάν.

  Krzysztof Lisek (PPE), γραπτώς. – (PL) Η σταθεροποίηση της κατάστασης στην Κεντρική Ασία θα αποτελέσει εγγύηση καλής συνεργασίας με την ΕΕ. Ουδείς αμφιβάλλει ότι το Κιργιζιστάν διαδραματίζει ειδικό ρόλο στην περιοχή. Το Κιργιζιστάν είναι σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση για στρατηγικούς λόγους –ως χώρα η οποία διαθέτει πηγές ενέργειας και φυσικούς πόρους, και επειδή φιλοξενεί αμερικανική στρατιωτική βάση η οποία υποστηρίζει τις νατοϊκες δυνάμεις στο Αφγανιστάν. Ταυτόχρονα, η αποτυχία υλοποίησης των κατάλληλων μεταρρυθμίσεων αφότου το Κιργιζιστάν ανέκτησε την ανεξαρτησία του οδήγησε τη χώρα στη δραματική κατάσταση που βλέπουμε σήμερα. Τώρα, ας επικεντρωθούμε στη διασφάλιση της ασφάλειας των αμάχων και στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε αυτούς. Επιπλέον, πρέπει να λάβουμε κάθε δυνατό μέτρο για να προλάβουμε τη ριζοσπαστικοποίηση της χώρας. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε το ξέσπασμα εμφυλίου πολέμου. Σε μακροπρόθεσμη προοπτική, είναι ουσιώδες να αναπτύξουμε μια νέα στρατηγική για ολόκληρη την περιοχή. Χρειαζόμαστε την ταχεία ανάπτυξη μιας ιδιαίτερης θέσης της ΕΕ, η οποία θα καλύπτει κρίσιμες πτυχές όπως η πρόληψη του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, η καταπολέμηση της φτώχειας και της διαφθοράς, η οικοδόμηση της κοινωνίας των πολιτών, η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο εκδημοκρατισμός. Ειδικότερα, η ΕΕ πρέπει να αποστείλει ομάδα παρατηρητών για τις προσεχείς εκλογές. Πρέπει να ενημερωνόμαστε για το τι συμβαίνει και, ενώ θα αποφεύγουμε κάθε παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις, πρέπει να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να βοηθήσουμε το Κιργιζιστάν να στραφεί προς τη δημοκρατία και, μετά την σταθεροποίηση της κατάστασης, να υλοποιήσει αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις. Πιστεύω ότι η αποστολή περαιτέρω βοήθειας από την ΕΕ στο Κιργιζιστάν πρέπει να εξαρτάται από την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων οι οποίες θα διασφαλίζουν τον νόμο και την τάξη και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

  Kristiina Ojuland (ALDE), γραπτώς. – (ET) Κύριε Πρόεδρε, βαρόνη Ashton, χαιρετίζω το γεγονός ότι ο Ειδικός Εντεταλμένος της ΕΕ εστάλη στο Κιργιζιστάν. Πρέπει να γνωρίζουμε ποια είναι τα σχέδια της προσωρινής κυβέρνησης. Πρέπει να εξασφαλιστεί ότι θα τεθεί τέλος στη βία στο Κιργιζιστάν, και πρέπει να διασφαλιστούν η ανάπτυξη του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας στη χώρα. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης στο Κιργιζιστάν, οι δυνάμεις οι οποίες ανήλθαν στην εξουσία κατηγόρησαν τον πρόεδρο Bakiyev για περιορισμούς στην ελευθερία του τύπου, βία κατά δημοσιογράφων, σύλληψη ηγετών της αντιπολίτευσης, διαφθορά, απομάκρυνση από τις δημοκρατικές αξίες και για την κακή οικονομική κατάσταση της χώρας. Η προσδοκία μας πρέπει συνεπώς να είναι να δούμε το Κιργιζιστάν να μετατρέπεται γρήγορα σε ένα δημοκρατικό κράτος το οποίο θα διέπεται από το κράτος δικαίου. Ταυτόχρονα, η ελπίδα μας θα δικαιωθεί μόνον αν εμείς είμαστε έτοιμοι να παραχωρήσουμε πόρους για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου, διότι η δοκιμαζόμενη οικονομία του Κιργιζιστάν δεν μπορεί να προσφέρει την αναγκαία ενίσχυση για την υλοποίηση των από μακρού αναμενόμενων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων. Έχοντας ως σκοπό τη δημιουργία βιώσιμης ανάπτυξης στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας, πρέπει, μαζί με την προσφορά οικονομικής βοήθειας, να προσφέρουμε επίσης στην προσωρινή κυβέρνηση την τεχνογνωσία μας για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, όπως ακριβώς έχουμε κάνει στο Κοσσυφοπέδιο, τη Μακεδονία και αλλού. Σε αυτόν τον τομέα, αξίζει να σημειωθεί ότι η Εσθονία έχει παράσχει αυτό το είδος βοήθειας στην Ουκρανία καθώς και τη Γεωργία, γεγονός που δείχνει ότι η πείρα μας όσον αφορά την επικοινωνία μας με τους λαούς που ζουν στην περιοχή της πρώην Σοβιετικής Ένωσης δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Με την αλλαγή καθεστώτος η οποία λαμβάνει χώρα, πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε ευκαιρία για να διευκολύνουμε την εξέλιξη προς τις δημοκρατικές αξίες στο Κιργιζιστάν. Θα ήταν κατά συνέπεια ανεύθυνο εκ μέρους μας να αφήσουμε το Κιργιζιστάν χωρίς στήριξη και να το καταστήσουμε εξαρτώμενο από ορισμένους από τους μεγάλους γείτονές του.