Συζητήσεις

Τρίτη 20 Απριλίου 2010 - Στρασβούργο

15. Ειδικά μέτρα για τις γεωργικές αγορές (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την προφορική ερώτηση (O–0036/2010 - B7-0208/2010) του κ. Paolo De Castro, εξ ονόματος της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, προς την Επιτροπή, σχετικά με τα ειδικά μέτρα για τις γεωργικές αγορές.

Επειδή ο κ. De Castro δεν είναι παρών, τον λόγο έχει ο κ. Le Foll, ο οποίος αντικαθιστά τον κ. De Castro.

  Stéphane Le Foll, αναπληρωτής συντάκτης. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, σε μας εναπόκειται λοιπόν να κλείσουμε αυτές τις συζητήσεις απόψε, και είναι ήδη αργά. Θα ήθελα καταρχάς να δικαιολογήσω τον πρόεδρο της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, κ. De Castro, ο οποίος δεν μπόρεσε να είναι μαζί μας απόψε για τους λόγους που γνωρίζετε. Όπως και άλλοι βουλευτές του Σώματος, δεν μπόρεσε να φύγει από τη χώρα του για να έρθει και να συμμετάσχει στις συζητήσεις μας στο Στρασβούργο.

Το ζήτημα που μας απασχολεί, προέκυψε από τη γενική κρίση που βιώνει ολόκληρος ο γεωργικός τομέας. Όπως γνωρίζουμε σήμερα, βιώνουμε μια κρίση και, πάνω απ’ όλα, βλέπουμε μια πτώση στις τιμές και τα γεωργικά εισοδήματα η οποία επηρεάζει τους παραγωγούς δημητριακών, τους κτηνοτρόφους, είτε παραγωγούς χοιρινού είτε βοείου κρέατος, και επίσης –και αυτό το λέω εξ ονόματος του κ. De Castro– τους παραγωγούς ελαιόλαδου, και η οποία πλήττει και έπληξε εξαιρετικά σκληρά τους παραγωγούς γαλακτοκομικών.

Ενόψει αυτής της κρίσης και της πτώσης των τιμών, είναι αυτονόητο ότι η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου επιθυμεί να μάθει από την Επιτροπή τι μπορούμε να κάνουμε τώρα και στο μέλλον για να διαφύγουμε την κρίση και, πάνω απ’ όλα, ποια μέτρα θα μπορούσαν να υιοθετηθούν τους ερχόμενους μήνες για να υποστηριχθούν οι αγρότες και να διασφαλιστεί ότι οι αγροτικές αγορές θα είναι λιγότερο ευμετάβλητες.

Η πρώτη ερώτηση που θα ήθελα να θέσω στον Επίτροπο αφορά πιο συγκεκριμένα την κρίση στον τομέα των γαλακτοκομικών: ποια είναι η κατάσταση ως προς τα μέτρα που εγκρίθηκαν από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με αυτή την κρίση στον τομέα των γαλακτοκομικών και, ειδικότερα, με την εφαρμογή του περίφημου ταμείου γάλακτος ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ που είχε συμφωνηθεί; Αυτή είναι η πρώτη ερώτηση διότι πιστεύω ότι, εφόσον λαμβάνουμε νομοθετικές αποφάσεις, πρέπει και να γνωρίζουμε πώς εφαρμόζονται.

Όπως έλεγα, όλα τα είδη παραγωγής πλήττονται τώρα από την πτώση των τιμών και από μια βαθιά κρίση στις αγορές. Αυτό μας οδηγεί σε μια ερώτηση και στην αναζήτηση απαντήσεων όσον αφορά αυτό που αποκαλούμε ρύθμιση της αγοράς και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να περιορίσουμε αυτή την διαβόητη αστάθεια των τιμών.

Κανείς δεν παραπονιέται όταν αυξάνονται οι τιμές, σίγουρα όχι οι αγρότες. Οι ευρωπαίοι καταναλωτές είναι εκείνοι που φοβούνται τις αυξήσεις των τιμών των γεωργικών προϊόντων, οι οποίες περιορίζουν την αγοραστική τους δύναμη και επηρεάζουν τη δυνατότητά τους να αγοράζουν αγροτικά προϊόντα.

Όταν οι τιμές είναι χαμηλές και όταν παρουσιάζουν πτωτική τάση για μεγάλες περιόδους, οι παραγωγοί τιμωρούνται από την άποψη των εισοδημάτων τους και, πρωτίστως, από την άποψη των ικανοτήτων τους να επενδύσουν και να προετοιμαστούν για το μέλλον – και αυτό είναι το σοβαρότερο για την ευρωπαϊκή γεωργία. Η γεωργία είναι ένας σκληρός κλάδος· οι επενδύσεις είναι ουσιαστικές και χρειάζεται πολύς χρόνος για να λάβει κανείς απόδοση από αυτές τις επενδύσεις. Πρέπει να σταθεροποιήσουμε τις τιμές.

Κύριε Επίτροπε, η ερώτηση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και του προέδρου της, κ. De Castro, αποτελείται από δύο σημεία.

Πρώτον, ανακοινώσατε μια σειρά μέτρων σχετικά με τα γαλακτοκομικά, τα οποία θα εφαρμοστούν πριν από το τέλος του έτους. Αυτό είναι σημαντικό. Μπορείτε να μας δώσετε μερικές λεπτομέρειες γι’ αυτά τα μέτρα; Δεύτερον, υπάρχουν ειδικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν για όλες τις αγορές, όχι μόνο για τα γαλακτοκομικά.

Τέλος, το ερώτημα που θέλαμε να σας κάνουμε είναι πώς η Επιτροπή σχεδιάζει να προβλέψει και να αποτρέψει αυτές τις πτώσεις τιμών σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Τι είδους μηχανισμός ρύθμισης της αγοράς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιορίσει τις ξαφνικές αυξήσεις και, πάνω απ’ όλα, τις ξαφνικές πτώσεις των τιμών; Με ποια εργασία ασχολείται τώρα η Επιτροπή και πώς βλέπει αυτό το ζήτημα;

Αυτά είναι τα τρία στοιχεία που ήθελα να αναφέρω: το ταμείο γάλακτος, οι προοπτικές για την κρίση στον τομέα των γαλακτοκομικών και, γενικότερα, ο τρόπος με τον οποίο η Επιτροπή προτίθεται να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα της αστάθειας και της πτώσης των τιμών.

  Dacian Cioloş, μέλος της Επιτροπής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. De Castro και τον κ. Le Foll, της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, που έφεραν αυτά τα προβλήματα για συζήτηση εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Είναι γεγονός: πρέπει και εγώ να αναγνωρίσω ότι τα έσοδα των γεωργών έπεσαν θεαματικά το 2009, και αυτό δεν ήταν τίποτα περισσότερο από τη συνέχιση της τάσης που καταγράφηκε το 2008. Επομένως, πρόκειται για μια κατάσταση την οποία συναντούμε σπανίως στην ευρωπαϊκή αγορά. Συμπίπτει με το ολοένα μεγαλύτερο άνοιγμα της αγοράς αυτής στην παγκόσμια αγορά και ακολουθεί τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις της κοινής γεωργικής πολιτικής.

Η κρίση αυτή επηρέασε ειδικά τον γαλακτοκομικό τομέα. Πέρυσι, είδαμε τους παραγωγούς του τομέα να υπομένουν μια δύσκολη κατάσταση, ιδίως τους παραγωγούς σε περιοχές της υπαίθρου όπου η παραγωγή γαλακτοκομικών είναι ουσιώδης όχι μόνο για τον γεωργικό τομέα, αλλά και για την οικονομική δραστηριότητα και την απασχόληση γενικά.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε πέρυσι μέτρα, αρχικά κινητοποιώντας μηχανισμούς για την παρέμβαση στις αγορές προκειμένου να ανασχεθεί η πτώση των τιμών. Απελευθέρωσε σημαντικά κεφάλαια, περισσότερα από 400 εκατομμύρια ευρώ, για τη χρηματοδότηση αυτών των παρεμβάσεων στις αγορές. Ωστόσο, όπως επεσήμανε ο κ. Le Foll, κινητοποιήθηκε επίσης ένα ταμείο ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ για να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη μέλη να βοηθήσουν τους παραγωγούς του γαλακτοκομικού τομέα που επλήγησαν περισσότερο.

Η απόφαση αυτή ελήφθη λοιπόν πέρυσι. Έδωσε στα κράτη μέλη την δυνατότητα να καθορίσουν κριτήρια βάσει των οποίων θα διανέμονταν τα κεφάλαια, διοχετεύοντας τα, πρωτίστως, στους παραγωγούς εκείνους που τα χρειάζονταν περισσότερο.

Πρέπει επίσης να ξεκαθαρίσω ότι τα κριτήρια αυτά καθορίστηκαν από τα κράτη μέλη και δεν απαιτούσαν την έγκριση της Επιτροπής. Τα κράτη μέλη είχαν απλά την υποχρέωση να ενημερώσουν, να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή ποια κριτήρια επέλεξαν.

Μπορώ να σας ανακοινώσω ότι, απ’ όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, όλα τα κράτη μέλη ενημέρωσαν την Επιτροπή για την απόφασή τους να εφαρμόσουν τα μέτρα. Καθόρισαν, ως εκ τούτου, τα κριτήρια βάσει των οποίων θα διανείμουν τα κεφάλαια αυτά, και η διαδικασία χορήγησης των ενισχύσεων θα ξεκινήσει. Τα κράτη μέλη έχουν περιθώριο μέχρι τον Ιούνιο για να διανείμουν αυτά τα κεφάλαια.

Όπως έλεγα λοιπόν, αρχικά υπήρξε μια φάση παρέμβασης στις αγορές για να τις ξαναβάλουμε σε σωστή τροχιά. Νομίζω ότι η σημερινή κατάσταση μας δείχνει ότι η παρέμβαση αυτή ήταν επιτυχημένη, γιατί οι τιμές σταθεροποιήθηκαν. Υπάρχουν ακόμη διακυμάνσεις, φυσικά, αλλά είναι εντός λογικών ορίων, εντός των φυσιολογικών ορίων της αγοράς. Δεύτερον, υπάρχουν μέτρα στήριξης τα οποία σύντομα θα φτάσουν στους παραγωγούς. Αυτά, λοιπόν, είναι τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί.

Θέλω να επαναλάβω εδώ αυτό που είπα πρόσφατα στην Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του Κοινοβουλίου: ως Επίτροπος, ελπίζω να αντλήσω διδάγματα από την ιδιαίτερη κατάσταση που βιώσαμε πέρυσι. Δεν επιθυμώ να περιμένω τη μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής μετά το 2013, όταν ασφαλώς θα ξαναρθούμε σίγουρα εδώ με πιο στέρεες απαντήσεις για το σύνολο του γεωργικού τομέα. Δεν θα περιμένω την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης της κοινής γεωργικής πολιτικής του 2013 για να κάνω συγκεκριμένες προτάσεις για τον τομέα των γαλακτοκομικών, βάσει των συμπερασμάτων της ομάδας υψηλού επιπέδου που δημιουργήθηκε πέρυσι, στον απόηχο αυτής της κρίσης, και οι εργασίες της οποίας είναι σήμερα υπό εξέλιξη. Η ομάδα αυτή θα παρουσιάσει τα πορίσματά της τον Ιούνιο.

Αμέσως μετά, τον Ιούλιο, θα προτείνω μια συζήτηση βάσει αυτών των πορισμάτων στο Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας και στην Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του Κοινοβουλίου. Επομένως, μέχρι το φθινόπωρο ή το τέλος του έτους, θα επανέλθω στο Κοινοβούλιο με προτάσεις που θα μας επιτρέψουν να προβλέπουμε και, στο μέτρο του δυνατού, να αποτρέπουμε τέτοιου είδους κρίσεις –ιδίως στον γαλακτοκομικό τομέα, γιατί έχει αντιμετωπίσει τις δυσκολότερες συνθήκες από όλους τους τομείς της γεωργίας– και να προτείνουμε λύσεις, όχι μόνο βραχυπρόθεσμα, αλλά και σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Φυσικά, θα αντλήσουμε διδάγματα από αυτό για άλλους τομείς της γεωργίας στους οποίους θα χρειαστεί να παρέμβουμε. Ίσως θα μπορούσα τώρα να επωφεληθώ της ευκαιρίας για να σας δώσω κάποιες πληροφορίες για τη συνέχεια των συζητήσεων που θα πραγματοποιήσουμε σήμερα.

Η Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη των αγορών σε άλλους τομείς. Χρησιμοποιώντας τις μεθόδους παρέμβασης που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας –μηχανισμούς για παρέμβαση στις αγορές, που χρησιμοποιούνται ειδικότερα ως δίχτυα ασφαλείας– θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να μην επαναληφθεί μια κατάσταση παρόμοια με αυτήν που έπληξε τον τομέα των γαλακτοκομικών.

Σας ευχαριστώ πολύ. Θα ακούσω προσεκτικά τις ερωτήσεις και τα προβλήματα που θα θέσετε και θα λάβω ξανά τον λόγο στο τέλος για να πω μερικά πράγματα.

  Peter Jahr, εξ ονόματος της Ομάδας PPE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Cioloş, κυρίες και κύριοι, ο θεμελιώδης αναπροσανατολισμός της γεωργικής πολιτικής προκειμένου να επικεντρωθεί περισσότερο στην οικονομία της αγοράς είναι η ορθή προσέγγιση που πρέπει να ακολουθήσουμε. Η απόφαση αύξησης των δεσμών μεταξύ της ευρωπαϊκής γεωργίας και της παγκόσμιας αγοράς είναι επίσης σωστή. Η αρχική επιτυχία αυτής της πολιτικής ήταν πολύ προφανής μέχρι το 2007 ή τις αρχές του 2008. Η ευρωπαϊκή γεωργική πολιτική είχε γίνει αποδοτικότερη. Δεν γινόταν σχεδόν καμία παρέμβαση στην αγορά και οι αγρότες είχαν σταθερά, αυξανόμενα εισοδήματα. Ωστόσο, τώρα βλέπουμε την αρνητική πλευρά αυτού του αναπροσανατολισμού που περιλαμβάνει μεγάλες διακυμάνσεις τιμών και πτώση των γεωργικών εισοδημάτων. Μελλοντικά, τόσο οι αγρότες όσο και οι παράγοντες χάραξης της γεωργικής πολιτικής πρέπει να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών παραγωγού σε όλους τους τομείς, όχι μόνο στον γαλακτοκομικό τομέα.

Προκειμένου να διαχειρίζεται πιο αποτελεσματικά σοβαρές καταρρεύσεις της αγοράς, η γεωργική πολιτική χρειάζεται εργαλεία που θα της επιτρέπουν να αντιδρά γρήγορα, με συνέπεια και χωρίς πολλή γραφειοκρατία. Ως εκ τούτου, απευθύνω έκκληση να μην καταργηθούν μέτρα όπως οι παρεμβάσεις ή οι εξαγωγικές επιδοτήσεις, αλλά να συμπεριληφθούν στον προϋπολογισμό με μηδενικό νούμερο. Τα μέσα αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις και όχι για συνεχείς παρεμβάσεις στην αγορά. Ωστόσο, όταν χρειαζόμαστε τα μέσα, θα πρέπει να είναι έτοιμα προς χρήση. Πρέπει επίσης να προσδιορίσουμε μέτρα για το γεωργικό επάγγελμα, τα οποία θα δημιουργήσουν ισότητα στην αγορά. Αυτά περιλαμβάνουν, ειδικότερα, την ενίσχυση της νομικής θέσης των ομάδων παραγωγών.

Ελπίζω ότι η Επιτροπή θα τηρήσει την υπόσχεσή της να εξετάσει το ενδεχόμενο καλύτερων βασικών νομικών όρων και στη συνέχεια θα λαμβάνει μέτρα γρήγορα, όταν είναι απαραίτητο για να αποτραπεί να υποστούν σοβαρή ζημία οι γεωργοί και οι καταναλωτές.

  Marc Tarabella, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, υποστηρίζω τα πρώτα σας βήματα ως Επίτροπος για τη Γεωργία και την Ανάπτυξη της Υπαίθρου γιατί κατά την ακρόασή σας και μετά και σε διάφορες άλλες περιπτώσεις, σας ακούσαμε με ικανοποίηση να εκφράζετε τις επιθυμίες σας, καθώς καταλάβατε ότι η υπερβολική αστάθεια των τιμών αποτελεί σοβαρή απειλή για τη γεωργία και το μέλλον της. Το ίδιο ισχύει για τους αγρότες, οι οποίοι δεν μπορούν πλέον να κάνουν μακροπρόθεσμα σχέδια γιατί είναι σαφές ότι οι επενδύσεις –ιδίως για τους νεότερους εξ αυτών– υπολογίζονται για περιόδους 20 ή 30 ετών.

Σχεδόν πριν από έξι μήνες, μαζί με τον κ. Le Foll και κάποιους άλλους συναδέλφους, υπογράψαμε μια τροπολογία για το ζήτημα αυτό και για την υπερβολική αστάθεια, η οποία επεδίωκε να μειώσει την αύξηση κατά 1% που είχε αποφασιστεί, ειδικότερα, για την παραγωγή γάλακτος, εφόσον βρισκόμαστε, στην πραγματικότητα, σε περίοδο υπερπαραγωγής. Η τροπολογία απορρίφθηκε με σχεδόν 250 ψήφους υπέρ και 350 ψήφους κατά.

Είπατε ότι στο μέλλον, θα εξετάσουμε το ενδεχόμενο ενός κανονισμού. Η ομάδα υψηλού επιπέδου συνεδριάζει και τα μέλη της είναι, απ’ όσο αντιλαμβάνομαι, άτομα υψηλού διαμετρήματος: δεν εκπροσωπούνται μόνο παραγωγοί, αλλά και διανομείς.

Δεν θα ήθελα να ξεχαστούν οι παράγοντες που βρίσκονται ανάμεσα στους δύο, ανάμεσα σε παραγωγούς και διανομείς – ήτοι οι μεταποιητές. Ελπίζω ότι δεν θα τους ξεχάσουμε, γιατί τα κέρδη δημιουργούνται και μέσω εκείνων, πολύ περισσότερο από ό,τι μέσω των διανομέων, κατά τη γνώμη μου. Θα ήθελα, επομένως, μια επαναβεβαίωση ότι δεν θα τους ξεχάσουμε στη συζήτηση.

Πέρα από τον τομέα των γαλακτοκομικών, όλοι οι γεωργικοί τομείς επηρεάζονται από την αστάθεια, και θα τολμούσα ακόμη και να πω ότι οι τιμές είναι υψηλές. Ας είμαστε προσεκτικοί· αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό για τη γεωργία καθώς οι μεταποιητές –οι χρήστες– στρέφονται σε εναλλακτικά προϊόντα. Όταν οι τιμές επανέλθουν σε ένα πιο φυσιολογικό ή χαμηλότερο επίπεδο, οι χρήστες αυτοί δεν θα επιστρέψουν αναγκαστικά στο αρχικό προϊόν.

Κύριε Επίτροπε, με αυτά τα δεδομένα, θα ήθελα να μάθω –παρόλο που είναι λίγο πρόωρο– αν πράγματι σκοπεύετε στο μέλλον να εφαρμόσετε, σε όλους τους άλλους τομείς παραγωγής, τους ρυθμιστικούς μηχανικούς που περιμένουν με τόσο ενδιαφέρον οι παραγωγοί.

  Martin Häusling, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Cioloş, τα πράγματα είναι σχετικά ειρηνικά αυτή τη στιγμή στην ύπαιθρο, όχι επειδή οι αγρότες είναι ικανοποιημένοι, αλλά επειδή πολλοί αγρότες είναι σήμερα πολύ απογοητευμένοι. Δεν μπορούμε να τους κοροϊδέψουμε όλους λέγοντας ότι θα προσδιορίσουμε τη σπουδαία λύση για την κρίση στη γεωργία το 2013. Πρέπει να τους δώσουμε απαντήσεις τώρα. Είμαστε σύμφωνοι επ’ αυτού. Οι διαμαρτυρίες θα μπορούσαν πολύ γρήγορα να στραφούν προς τις Βρυξέλλες, επομένως πρέπει να δώσουμε κάποιες απαντήσεις.

Στον τομέα των γαλακτοκομικών είναι απαραίτητη μια θεμελιώδης αλλαγή στην πολιτική. Παρακολούθησα τη διάσκεψη της ομάδας υψηλού επιπέδου και βρήκα τις απαντήσεις που δόθηκαν ως προς την κρίση στον γαλακτοκομικό τομέα ενδιαφέρουσες αλλά σε καμία περίπτωση επαρκείς. Αν πρέπει να γίνει μια αλλαγή στην πολιτική, τότε η πρόσφατη απόφαση κατάργησης των κανονισμών πρέπει να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κατάργηση των ποσοστώσεων οδήγησε σε μια πολύ απότομη προσγείωση, όχι σε ήπια. Τώρα πρέπει επειγόντως να σκεφτούμε πώς μπορούμε να θεσπίσουμε μια νέα πολιτική, πώς μπορούμε να ορίσουμε νέα κριτήρια, και πώς μπορούμε να ξαναβάλουμε στο παιχνίδι το κράτος, με άλλα λόγια την Ευρωπαϊκή Ένωση, για να μας δώσει σαφέστερους κανόνες για την αγορά. Οι αγορές δεν λειτουργούν χωρίς βοήθεια. Αυτή είναι η απάντηση στη χρηματοπιστωτική κρίση, καθώς και στην κρίση στη γεωργία. Πρέπει να παράσχουμε κανόνες.

Βρισκόμαστε τώρα αντιμέτωποι με μια τρελή διαδικασία συγκέντρωσης στη γεωργία. Ανησυχώ πολύ όταν διαβάζω στην εφημερίδα ότι μονάδες που θα στεγάσουν 8.000 αγελάδες χτίζονται στη Νότια Αγγλία. Από την άλλη πλευρά, πολλές μικρές εκμεταλλεύσεις σε μειονεκτικές περιοχές αναγκάζονται να κλείσουν. Αυτές είναι αλλαγές που δεν θα δημιουργήσουν ένα ευρωπαϊκό, αλλά ένα αμερικανικό γεωργικό μοντέλο με ολοένα μεγαλύτερες επιχειρήσεις, το οποίο τελικά θα οδηγήσει στην απώλεια πολλών μικρών γαλακτοκομικών εκμεταλλεύσεων στην Ευρώπη. Πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτό σημαίνει επίσης απώλεια θέσεων εργασίας.

Κύριε Jahr, συμφωνούμε σε ένα σημείο, μολονότι δεν συμφωνούμε ότι είναι σωστό να επικεντρώσουμε τη γεωργική πολιτική μας στην παγκόσμια αγορά. Χρειαζόμαστε μια σαφή νομική θέση για τους αγρότες. Είναι ο πιο αδύναμος κρίκος στην επιχειρηματική αλυσίδα. Είναι οι πρώτοι που πλήττονται από τις τιμές ντάμπινγκ, οι οποίες γίνονται ολοένα και πιο συνήθεις σε πολλές περιοχές. Συμφωνούμε ως προς το ότι χρειαζόμαστε επειγόντως μια σαφή πολιτική δήλωση σχετικά με το πώς μπορούμε να ρυθμίσουμε καλύτερα τις αγορές στο μέλλον.

Πρέπει να κοιτάξουμε εκτός των ορίων της Ευρώπης για να δούμε πώς επιλύουν αυτό το πρόβλημα άλλες περιοχές. Κανείς δεν θα μας πει πώς και πότε θα ρυθμίσουμε τις αγορές μας. Τα τελευταία χρόνια, προχωρήσαμε παραπάνω από όσο έπρεπε με την κατάργηση πολλών από τους κανονισμούς της αγοράς. Ας εξετάσουμε άλλες χώρες –η ομάδα υψηλού επιπέδου θα πρέπει να κάνει το ίδιο– για να δούμε τι κανόνες εφαρμόζονται αλλού. Είναι σαφές ότι ο Καναδάς έχει αυτό που πολλοί αγρότες και πολλοί καταναλωτές θεωρούν ένα μοντέλο που έχει δοκιμαστεί στην πράξη. Δεν θα πρέπει να το αποκλείουμε αυτό από τη συζήτηση ευθύς εξαρχής. Αντίθετα, πρέπει επίσης να δώσουμε ορισμένες απαντήσεις.

Στο πλαίσιο της αλλαγής κατεύθυνσης της πολιτικής μας, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θεσπίζουμε πολιτικές για τις περιφερειακές αγορές. Η εστίαση θα πρέπει πάντα να είναι στις περιφέρειες και όχι στο 5% των προϊόντων που πωλούνται στην παγκόσμια αγορά. Δεν θα πρέπει να θεωρούμε τις εξαγωγικές επιδοτήσεις και τις παρεμβάσεις ως τους φυσιολογικούς κανόνες για την επιρροή στην αγορά στο μέλλον. Πρέπει τελικά να βάλουμε ένα τέλος σε αυτή τη διαδικασία.

  James Nicholson, εξ ονόματος της Ομάδας ECR. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς επικροτώ την ευκαιρία που μας δόθηκε να πραγματοποιήσουμε αυτή τη συζήτηση. Νομίζω ότι είναι πολύ επίκαιρη, και η πρόσφατη κρίση στον γαλακτοκομικό τομέα, που έπληξε τόσους πολλούς από τους αγρότες μας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, σίγουρα κατέδειξε τη σοβαρή αστάθεια που μπορεί να πλήξει τις αγροτικές αγορές μας. Σημαντικές διακυμάνσεις τιμών σημειώνονται από έτος σε έτος, ακόμη και από μήνα σε μήνα, και οφείλονται συχνά σε παράγοντες που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, όπως η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και, ασφαλώς, η τιμή του πετρελαίου.

Οι επιπτώσεις της δραματικής μείωσης της τιμής του γάλακτος το 2009 επιδεινώθηκαν από την ανικανότητα της ΕΕ να αντιδράσει αρκετά γρήγορα στην κατάσταση. Ενώ μπορέσαμε τελικά να εφαρμόσουμε ένα μίγμα μέτρων διαχείρισης της αγοράς και εισοδηματικής στήριξης, όπως η παρέμβαση στο ταμείο γάλακτος και οι επιστροφές κατά την εξαγωγή, τα οποία θεράπευσαν σε έναν βαθμό την κατάσταση, πολλοί παραγωγοί γαλακτοκομικών κατέληξαν να εγκαταλείψουν τη δραστηριότητά τους και πολλοί άλλοι υπέστησαν σοβαρή οικονομική ζημία.

Κατά τη γνώμη μου, πρέπει να υιοθετήσουμε μια διττή προσέγγιση προκειμένου να προσπαθήσουμε να μετριάσουμε τις επιπτώσεις των συμπιεσμένων τιμών στους αγρότες μας. Καταρχάς, πρέπει να συμφωνήσουμε για ένα ελάχιστο δίχτυ ασφαλείας για όλους τους τομείς που είναι ευάλωτοι σε διακυμάνσεις των τιμών. Δεύτερον, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι, όποια εργαλεία και αν καθιερώσουμε, θα είμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε γρήγορα και αποτελεσματικά σε κάθε είδους κρίση που θα παρουσιαστεί.

Σήμερα γίνονται πολλές συζητήσεις στο Κοινοβούλιο και έξω από αυτό σχετικά με το να λαμβάνουν οι αγρότες ένα δίκαιο και σταθερό εισόδημα για αυτά που παράγουν. Οι ιδιαιτερότητες του εφοδιασμού τροφίμων και της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων γενικότερα είναι ένα σημαντικό θέμα τόσο για τους αγρότες όσο και για τους καταναλωτές. Η επικείμενη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ μας δίνει μια πραγματική ευκαιρία να εξετάσουμε αυτά τα ζητήματα. Φυσικά, είναι σημαντικό να μην υπονομεύουμε την ανταγωνιστικότητα της γεωργικής βιομηχανίας τροφίμων της Ευρώπης. Ωστόσο, μια μεταρρυθμισμένη ΚΓΠ πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται σε διάφορες κρίσεις στη γεωργία προκειμένου να σταθεροποιηθούν οι αγορές και να διασφαλιστεί ένα δίκαιο εισόδημα για τους αγρότες μας.

  Γεώργιος Παπαστάμκος (PPE). - Κύριε Πρόεδρε, εκκινώ από την παραδοχή ότι υπάρχει μεγάλη αστάθεια στις γεωργικές αγορές και σημαντική πτώση των τιμών βασικών γεωργικών προϊόντων. Παράλληλα σημειώνεται αύξηση των τιμών καταναλωτή και ουσιώδης μείωση του αγροτικού εισοδήματος.

Κατά τη γνώμη μου η ΚΑΠ, συνεπεία των αναθεωρήσεων και με την αποσύνδεση των ενισχύσεων, είναι αρκούντως προσανατολισμένη στην αγορά. Η μείζων πρότασή μου -και θέλω να την καταστήσω σαφή- είναι ότι ο γεωργικός τομέας δεν μπορεί να αφεθεί πλήρως στους κανόνες της αγοράς. Παράγει δημόσια αγαθά, απαιτείται δημόσια ευρωπαϊκή χρηματοδοτική στήριξη. Και δεν μπορώ να παρακολουθήσω την αντίφαση της επιχειρηματολογίας συναδέλφων, οι οποίοι εδώ προτάσσουν τον προσανατολισμό στην αγορά, αλλά στις χώρες τους συντηρούν, καλλιεργούν, επιτείνουν έναν καταναλωτικό εθνοκεντρισμό, έναν καταναλωτικό πατριωτισμό. Ωστόσο, τα ισχύοντα μέτρα διαχείρισης της αγοράς δεν παρέχουν το απαραίτητο δίχτυ ασφαλείας, το είπε αυτό και ο προλαλήσας συνάδελφος κ. Nicholson. Χρειαζόμαστε συμπληρωματικά μέτρα, περισσότερο ευέλικτα και αποτελεσματικά. Μέτρα τα οποία θα εγγυώνται σε περιόδους κρίσεων τη σταθερότητα των αγορών. Επίσης, κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να «εξοπλίσουμε» την ΚΑΠ μ' ένα δημοσιονομικό μηχανισμό για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσεων, αν θέλετε ένα ταμείο διαχείρισης κρίσεων. Η εγγύηση του εισοδήματος των παραγωγών προϋποθέτει, πέραν των άλλων, και τη διασφάλιση της διαφάνειας στην εφοδιαστική τροφική αλυσίδα.

Δεν μπορούμε, και τελειώνω, να περιοριστούμε στον σχεδιασμό μελλοντικών εργαλείων αγοράς μετά το 2013. Γνωρίζουμε ότι η κατάσταση -πέραν του τομέα του γάλακτος- είναι κρίσιμη και σε άλλους τομείς, ιδιαίτερα σημαντικούς, οι οποίοι διαφοροποιούνται από γεωγραφική περιοχή σε γεωγραφική περιοχή εντός της Ευρώπης.

  Csaba Sándor Tabajdi (S&D). – (HU) Η συζήτηση μέχρι στιγμής έχει δείξει ότι πρόκειται για ένα πολύ περίπλοκο πρόβλημα. Σε κάποιον βαθμό, ο κ. Tarabella και ο κ. Nicholson, καθώς και άλλοι, έχουν αναφέρει ότι αφενός, το πρόβλημα έχει να κάνει με την τροφική αλυσίδα στο σύνολό της, μια άποψη που διατυπώνεται και στην έκθεση του José Bové, δηλαδή ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατάφερε ως τώρα να βρει μια λύση για το πώς θα επιτευχθεί μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ παραγωγών, μεταποιητών και λιανοπωλητών. Όσον αφορά τον κ. Cioloş, συμφωνώ απολύτως ότι θα ήταν καλό να βρεθεί μια μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη λύση. Υπάρχουν τέσσερις θεωρητικές επιλογές.

Η μία, την οποία ανέφερε και ο κ. Jahr, είναι να εξεταστεί η νεοφιλελεύθερη θεώρηση, η οποία έχει μέχρι στιγμής απορρίψει και προσπαθήσει να αποξηλώσει τα παρεμβατικά συστήματα. Επομένως, συμφωνώ απολύτως ότι πρέπει να εξετάσουμε καλά αν τα παρεμβατικά αυτά συστήματα μπορούν να εγκαταλειφθούν ή αν μπορούν, όντως, να χρησιμοποιηθούν για τη ρύθμιση της αγοράς.

Η δεύτερη επιλογή, που προτείνεται από τη γαλλική κυβέρνηση σχετικά με το αμερικανικό μοντέλο, είναι η αντικυκλική ρύθμιση. Το ζήτημα είναι αν το μοντέλο αυτό είναι εφικτό να εφαρμοστεί στην Ευρώπη, αλλά πρέπει να το εξετάσουμε και αυτό, καθώς η αγορά είναι τόσο ευμετάβλητη συνολικά που κάθε επιλογή πρέπει να εξετάζεται.

Η τρίτη είναι η επιλογή του χρηματιστηρίου. Πριν από λίγο καιρό, πραγματοποιήθηκε ένα συνέδριο για το Borsa Merci Telematica Italiana, ένα online σύστημα για το χρηματιστήριο, και επομένως πρέπει να εξετάσουμε σε ποιον βαθμό μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα συστήματα των χρηματιστηρίων. Θα προσθέσω αμέσως, για χάρη του κ. Cioloş, ότι για τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και τις χώρες της Βαλτικής, το σύστημα του χρηματιστηρίου δεν είναι δυστυχώς ιδιαίτερα λειτουργικό.

Η γαλλική Προεδρία έθιξε επίσης τη δυνατότητα δημιουργίας ενός κοινοτικού συστήματος παρακολούθησης τιμών. Πρέπει να το εξετάσουμε προσεκτικά και αυτό, και πρέπει να εξετάσουμε ενδελεχώς –κάτι που, αν δεν απατώμαι, είναι κοντά στον τρόπο σκέψης του κ. Cioloş– τη δυνατότητα δημιουργίας κάποιου είδους ταμείου, κατά το πρότυπο της μεταρρύθμισης της αγοράς οπωροκηπευτικών, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη διαχείριση κινδύνου. Δυστυχώς, στην περίπτωση των σιτηρών, αυτό θα απαιτούσε εξαιρετικά μεγάλα ποσά. Με άλλα λόγια, συμφωνώ πλήρως με τον Επίτροπο ότι πρέπει να εξετάσουμε κάθε επιλογή, γιατί επί του παρόντος, η ΕΕ είναι ανίκανη να ρυθμίσει κατάλληλα τις αγορές.

  Michel Dantin (PPE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, όπως ασφαλώς γνωρίζετε, η γεωργία είναι ένας οικονομικός τομέας που περιλαμβάνει ειδικά χαρακτηριστικά, τα οποία μπορεί περιστασιακά να καθιστούν απαραίτητη αν όχι επιθυμητή, την κρατική παρέμβαση προς όφελος των παραγωγών, των καταναλωτών και των πολιτών. Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις λόγοι για τους οποίους η κρατική παρέμβαση στον οικονομικό τομέα είναι εξίσου δικαιολογημένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στις άλλες χώρες του κόσμου.

Τα χαρακτηριστικά του εφοδιασμού με γεωργικά προϊόντα η ζήτηση για τρόφιμα, κάνουν ασταθείς τις γεωργικές αγορές. Η γεωργία παράγει και μη εμπορεύσιμα αγαθά και συμβάλλει στην εξασφάλιση ενός ορισμένου βαθμού κοινωνικής σταθερότητας στις χώρες μας και στην ύπαιθρο μας μέσω των θέσεων εργασίας που δημιουργεί. Πάνω απ’ όλα, η γεωργία είναι η βάση για τον εφοδιασμό με άφθονα, ποικίλα και υγιεινά τρόφιμα. Μπορούμε, επομένως, να είμαστε ικανοποιημένοι με τη σημερινή οικονομική κατάσταση των αγροτικών περιοχών μας και των γεωργών μας;

Πριν από λίγες ημέρες, κύριε Επίτροπε, ένας ανώτερος αξιωματούχος μου έδωσε τα ακόλουθα στοιχεία για το department του –τυχαίνει να είναι ένα γαλλικό department που γνωρίζετε καλά, μια κτηνοτροφική υπηρεσία. Το διοικητικό κέντρο έχει 2.500 αγροτικούς λογαριασμούς. Από αυτούς, οι 800 έχουν δείκτη χρέους που υπερβαίνει το 80% και 20% έχουν δείκτη χρέους 100% ή περισσότερο.

Μπροστά σε αυτά τα μεγέθη –που ομολογώ ότι εξέπληξαν ακόμη και μένα– το ζήτημα που πρέπει να συζητήσουμε σήμερα δεν είναι τα έσοδα, αλλά η αποκεφαλαιοποίηση της ευρωπαϊκής γεωργίας. Λιγότερες ενισχύσεις, λιγότερη κρατική παρέμβαση και περισσότεροι πειριορισμοί στην παραγωγή: πρόκειται για έναν πραγματικά εκρηκτικό συνδυασμό.

Είναι αλήθεια ότι η γενική οικονομική κρίση επιδεινώνει την κατάσταση. Ωστόσο, πρέπει επίσης να αμφισβητήσουμε ορισμένες αποφάσεις που ελήφθησαν από την Επιτροπή, ορισμένες αποφάσεις που ελήφθησαν από τους συναδέλφους σας, κύριε Επίτροπε. Η γεωργία παραμένει ένα διαπραγματευτικό ατού στις εμπορικές συμφωνίες. Παρά την κατάσταση στην Ευρώπη, το κρέας, ορισμένα δημητριακά, τα φρούτα και τα λαχανικά επηρεάζονται όλα. Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών των Άνδεων, συγκεκριμένα του Περού και της Κολομβίας, θα θυσιάσει τους παραγωγούς των εξόχως απόκεντρων περιφερειών. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε μια τέτοια πολιτική.

  Sergio Paolo Francesco Silvestris (PPE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, κατάγομαι από την νότια Ιταλία. Στην περιοχή μου, στις περιοχές μας, η παραγωγή περιστρέφεται γύρω από μεσογειακές καλλιέργειες, το λάδι, αροτραίες καλλιέργειες και λαχανικά. Λίγα έχουν ειπωθεί γι’ αυτό, καθώς η Ευρώπη και η Επιτροπή εστίαζαν πάντα κατά κύριο λόγο στη γαλακτοκομία και στην κτηνοτροφία· ωστόσο, πρέπει να επιστήσουμε την προσοχή και στις μεσογειακές καλλιέργειες.

Σας διαβεβαιώνω ότι γινόμαστε μάρτυρες ενός φαινομένου εγκατάλειψης της υπαίθρου στις περιοχές μας, στις περιφέρειές μας, εξαιτίας των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της απερήμωσης. Για εμάς, η απερήμωση εκδηλώνεται στα αγριόχορτα που φυτρώνουν εκεί που κάποτε καλλιεργούνταν λαχανικά και φρούτα, εκεί που δεν μεγαλώνουν πλέον ελαιώνες και το έδαφος δεν οργώνεται πλέον.

Μπορώ να σας πω ότι το 1995, πριν την εισαγωγή του ευρώ, οι ελαιοπαραγωγοί πληρώνονταν με 170.000 λιρέτες Ιταλίας, ποσό που αντιστοιχεί σε 90 ευρώ. Φέτος, οι ελαιοπαραγωγοί πήραν 30 ευρώ ανά εκατό κιλά. Δεκατρία-δεκατέσσερα χρόνια πέρασαν από τότε και η τιμή είναι σήμερα το ένα τρίτο της παλαιάς τιμής. Οι παραγωγοί μας πουλούν στη χονδρική το λάδι στην τιμή των 2 ευρώ το λίτρο. Τα χρήματα αυτά δεν τους επιτρέπουν ούτε να καλύψουν τα έξοδά τους, και έτσι κάνουμε τις εκμεταλλεύσεις να χρεώνονται γιατί πουλάνε σε τιμή μικρότερη του κόστους.

Παρατηρούμε επίσης ένα περίεργο φαινόμενο: το λάδι αγοράζεται στη χονδρική 2 ευρώ και το βρίσκουμε να διατίθεται στη λιανική τιμή των 2 ευρώ ή λιγότερο στα σούπερ-μάρκετ. Υπάρχει ολοφάνερα ανάγκη θέσπισης περισσότερων ελέγχων. Θα χαιρόμουν να σας συναντήσω για να σκιαγραφήσω το πρόβλημα της επικαιροποίησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2568/1991· υπάρχουν νέα συστήματα ελέγχου και πρέπει να καταπολεμήσουμε την επιτήδευση και τη νοθεία, προς όφελος των καταναλωτών και των παραγωγών.

Δεν μπορούμε να εξετάζουμε την εθνικοποίηση των ενισχύσεων στην επόμενη ΚΓΠ, ούτε μπορούμε να εξετάζουμε την μείωση των άμεσων ενισχύσεων, καθώς η απουσία άμεσων ενισχύσεων ή η μείωση του ύψους τους θα οδηγούσε σε γεωργική κρίση στη νότια Ιταλία και στη Μεσόγειο.

Κύριε Επίτροπε, θα ολοκληρώσω λέγοντάς σας ότι όσοι έχουν σήμερα γη στην ιδιοκτησία τους, την έχουν όχι γιατί την κέρδισαν στο λαχείο, αλλά γιατί τους μεταβιβάστηκε από τον πατέρα ή τον παππού τους, οι οποίοι καλλιεργούσαν τη γη και έχυσαν αίμα και ιδρώτα σε αυτήν, και έπειτα την άφησαν στον γιο τους.

Σήμερα, αυτοί που αφήνουν το κτήμα τους στα παιδιά τους κινδυνεύουν να τους αφήσουν με ένα σωρό χρέη. Η Ευρώπη πρέπει να δώσει μια δυναμική και ισχυρή απάντηση για να βοηθήσει και να συνδράμει στην αναβίωση του γεωργικού τομέα μας.

  Sari Essayah (PPE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, η σταθεροποίηση της αγοράς πρέπει να είναι ένας από τους κοινούς, κεντρικούς στόχους της οικονομικής πολιτικής. Σε αυτό το θέμα, φαίνεται ότι υπάρχει ταύτιση απόψεων μεταξύ μας εδώ στο Κοινοβούλιο. Στην κοινή γεωργική πολιτική, χρειαζόμαστε το δίχτυ ασφαλείας των μέτρων της αγοράς, τόσο για την προστασία των αγροτών όσο και για την προστασία όλων εκείνων που εμπλέκονται στην τροφική αλυσίδα.

Η περίοδος μετά το 2013 φαίνεται ιδιαίτερα ανησυχητική, για παράδειγμα εξαιτίας της κατάργησης των εξαγωγικών επιδοτήσεων και των ποσοστώσεων γάλακτος, καθώς και της αύξησης των εισαγωγών από άλλες χώρες. Είναι θετικό, ως εκ τούτου, το γεγονός ότι ο Επίτροπος λέει σε αυτό το στάδιο ότι σκοπεύει να λάβει μέτρα πριν από το 2013.

Τώρα πρέπει να εξετάσουμε πώς θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τα νέα διοικητικά εργαλεία για την αγορά: για παράδειγμα, τα πολλά διαφορετικά μέτρα για την ανάπτυξη ενός συστήματος εγγύησης των εισοδημάτων, το οποίο θα κάνει τους παραγωγούς και τις επιχειρήσεις ισχυρότερους και θα βελτιώσει τη διαφάνεια της αγοράς.

  Ulrike Rodust (S&D). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Cioloş, έχω μπροστά μου μια ανάλυση της οικονομικής κατάστασης στον γερμανικό γεωργικό τομέα. Η ανάλυση περιλάμβανε την αξιολόγηση 19.100 ομάδων λογαριασμών από εκμεταλλεύσεις πλήρους και μερικής απασχόλησης. Η προβολή των αποτελεσμάτων έγινε βάσει της κατανομής των εκμεταλλεύσεων από την έρευνα για τη διάρθρωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων του 2007.

Το οικονομικό έτος 2008-2009, η γενική κατάσταση επιδεινώθηκε σημαντικά. Τα αριθμητικά δεδομένα για τις 18.200 εκμεταλλεύσεις γαλακτοπαραγωγής και αροτραίας καλλιέργειας πλήρους απασχόλησης έπεσαν από 45.400 ευρώ σε 34.400 ευρώ, μια μείωση της τάξης του 24%. Ιδιαίτερα μεγάλες απώλειες σημειώθηκαν το 2008-2009. Τα αποτελέσματα χρήσης έπεσαν σε 29.300 ευρώ (μείον 45%) και σε 43.000 ευρώ (μείον 18%).

Αντίθετα, οι μεικτές κτηνοτροφικές μονάδες …

(Ο Πρόεδρος διακόπτει την ομιλήτρια)

  Dacian Cioloş, μέλος της Επιτροπής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, νομίζω ότι η συζήτηση που μόλις ακούσαμε καταδεικνύει τον βαθμό στον οποίο πρέπει να διδαχθούμε από αυτή την κρίση στον γαλακτοκομικό τομέα. Επίσης, όπως είπε ο κ. Le Foll στην αρχή της ομιλίας του, πρέπει να εξετάσουμε τη χρησιμοποίηση ρυθμιστικών μηχανισμών των αγορών στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής μετά το 2013.

Πιστεύω σθεναρά ότι η ΚΓΠ πρέπει να είναι ικανή, σεβόμενη ταυτόχρονα την πολυμορφία της ευρωπαϊκής γεωργίας, να προτείνει μέτρα που σχετίζονται με τους κοινούς μας στόχους σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα οποία θα μας επιτρέψουν να εκπληρώσουμε τον ρόλο που μας ανατίθεται από τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Με άλλα λόγια, πρέπει να εγγυάται τη σταθερότητα των εισοδημάτων των γεωργών και να διασφαλίζει τον επαρκή εφοδιασμό των αγορών. Τα μελλοντικά μέσα της ΚΓΠ θα πρέπει να μας δίνουν, ως εκ τούτου, τη δυνατότητα να επιτύχουμε, μεταξύ άλλων, αυτούς τους στόχους. Υπάρχουν φυσικά και άλλοι στόχοι, αλλά αυτοί είναι οι θεμελιώδεις που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας.

Μέτρα για τη ρύθμιση των αγορών που θα μας επιτρέψουν να αποφύγουμε καταστάσεις αστάθειας των τιμών ή των αγορών ή να παρεμβαίνουμε σε τέτοιου είδους καταστάσεις θα βρίσκονται στο επίκεντρο των μελημάτων μας και των προτάσεων που θα παρουσιάσει η Επιτροπή στο πλαίσιο της ΚΓΠ μετά το 2013. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι εργαζόμαστε επ’ αυτού επί του παρόντος. Πιστεύω ακράδαντα και έχω επίγνωση του γεγονότος ότι οι μηχανισμοί διαχείρισης της αγοράς πρέπει να μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο παράλληλα με τις άμεσες ενισχύσεις, τις οποίες πρέπει να διατηρήσουμε, αν και προσαρμόζοντας τα κριτήρια χορήγησής τους. Η αγορά πρέπει φυσικά να είναι σε θέση να λειτουργήσει. Πρέπει να αφήνουμε την αγορά να λειτουργήσει όταν μπορεί να το κάνει, αλλά συμφωνώ επίσης με τον κ. Dantin όταν λέει ότι ο ειδικός χαρακτήρας του γεωργικού τομέα δικαιολογεί τη δημόσια παρέμβαση. Η παρέμβαση αυτή πρέπει, φυσικά, να είναι στοχοθετημένη και να στοχεύει στην επίλυση προβλημάτων που αφορούν τη λειτουργία της αγοράς και στη διασφάλιση ότι λειτουργεί σωστά. Με αυτό το πνεύμα θα υποβάλουμε προτάσεις για την ΚΓΠ μετά το 2013.

Κατανοώ πλήρως ότι και άλλοι τομείς πέραν του γαλακτοκομικού αντιμετωπίζουν επίσης δυσκολίες αυτή την εποχή. Έτσι, ο τομέας των οπωροκηπευτικών υπόκειται επίσης συχνά σε μεγάλες διακυμάνσεις της αγοράς: διακυμάνσεις των τιμών και των ποσοτήτων που διατίθενται στην αγορά ή πωλούνται. Ο τομέας αυτός μεταρρυθμίστηκε πριν από μερικά χρόνια. Θα αντλήσουμε επίσης διδάγματα από το πώς εφαρμόστηκε η μεταρρύθμιση αυτή που έδωσε μεγαλύτερες διαπραγματευτικές εξουσίες στους παραγωγούς στο πλαίσιο των οργανώσεων παραγωγών. Πιστεύω ότι και σε αυτό το επίπεδο θα μπορούσαμε να αντλήσουμε διδάγματα τα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε άλλους τομείς.

Πράγματι, είμαι της άποψης ότι, πέρα από τη δημόσια παρέμβαση, πρέπει επίσης να δοθεί στους παραγωγούς η ευκαιρία να διαπραγματεύονται με καλύτερο τρόπο τα συμβόλαια και, συνεπώς, να διαπραγματεύονται με καλύτερο τρόπο τις τιμές, διασφαλίζοντας παράλληλα κάποια σταθερότητα όσον αφορά το ποια προϊόντα διατίθενται στην αγορά μέσω ιδιωτικών συμβολαίων. Πιστεύω, συνεπώς, ότι, πέρα από τη δημόσια παρέμβαση, μπορούμε να βρούμε και άλλους τρόπους που θα επιτρέψουν στην αγορά να λειτουργεί καλά, δίνοντας συγχρόνως στις δημόσιες αρχές την εξουσία να παρεμβαίνουν όταν η αγορά δεν είναι σε θέση να εκπληρώσει τον ρόλο της, καθώς η γεωργία δεν πρέπει μόνο να εφοδιάζει τις αγορές, αλλά να συνεχίσει επίσης να παράγει δημόσια αγαθά. Είμαστε σύμφωνοι επ’ αυτού. Ως εκ τούτου, προκειμένου να μπορέσει η γεωργία να εκπληρώσει όλες της τις λειτουργίες, θα πρέπει να τη βοηθήσουμε.

Όσον αφορά τα ζητήματα που σχετίζονται με την τροφική αλυσίδα, συγκεκριμένα τις εξουσίες διαπραγμάτευσης μιας καλύτερης διανομής της προστιθέμενης αξίας, το Κοινοβούλιο έχει επιτελέσει κάποιο έργο, η Επιτροπή έχει εκδώσει μια ανακοίνωση και πραγματοποιήθηκαν συζητήσεις στους κόλπους του Συμβουλίου. Βάσει όλων αυτών των στοιχείων, νομίζω ότι θα υποβάλουμε κάποιες προτάσεις προκειμένου να βρούμε μηχανισμούς που θα επιτρέψουν στους παραγωγούς να διαπραγματεύονται με καλύτερο τρόπο τα περιθώρια τους.

Νομίζω ότι σε γενικές γραμμές κάλυψα όλες τις ομιλίες και όλα τα προβλήματα που τέθηκαν. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για μία ακόμη φορά για την ευκαιρία που μου δώσατε να εκθέσω τις σκέψεις μου. Η συζήτηση μόλις τώρα ξεκινάει. Έχω επίσης δρομολογήσει μια δημόσια συζήτηση πριν την υποβολή προτάσεων για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ μετά το 2013. Πιστεύω ότι μετά από αυτή τη συζήτηση και το έργο που έχει ξεκινήσει στους κόλπους του Κοινοβουλίου, θα μπορέσουμε, από τώρα μέχρι το φθινόπωρο, οπότε και θα επιστρέψω με μια ανακοίνωση της Επιτροπής για το μέλλον της ΚΓΠ, να υποβάλουμε προτάσεις που θα δώσουν στους αγρότες μεγαλύτερη πίστη στις δραστηριότητές τους. Χρειαζόμαστε αυτούς τους αγρότες, όχι μόνο για τα προϊόντα με τα οποία εφοδιάζουν την αγορά, αλλά και για τα όσα κάνουν στη γη τους.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 149 του Κανονισμού)

  Luís Paulo Alves (S&D), γραπτώς. – (PT) Τους τελευταίους μήνες σημειώθηκε πτώση των τιμών σε διάφορες γεωργικές αγορές ως αποτέλεσμα της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης που έχει πλήξει την ΕΕ, η οποία, με τη σειρά της, έχει επηρεάσει τη ζήτηση για αυτά τα προϊόντα. Οι χαμηλότερες τιμές ωφελούν τους καταναλωτές και, μεσοπρόθεσμα, αυτό θα οδηγήσει σε αυξημένη ζήτηση, αλλά εν τω μεταξύ, πολλοί παραγωγοί πλήττονται σοβαρά. Είναι, συνεπώς, κρίσιμης σημασίας να καταρτιστεί μια ευρωπαϊκή γεωργική πολιτική που θα ανταποκρίνεται στο βασικό ζήτημα: την ανάγκη διασφάλισης βιώσιμης επισιτιστικής ασφάλειας σε λογικές τιμές αγοράς. Αυτό που απαιτείται είναι ένα γεωργικό μοντέλο που θα είναι ανταγωνιστικό και οικονομικά βιώσιμο και θα ανταποκρίνεται στις διατροφικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανάγκες των πολιτών. Ακόμη και αν η κοινή γεωργική πολιτική είναι προσανατολισμένη στην αγορά, πρέπει να περιλαμβάνει μια σειρά μέσων αντιμετώπισης της ανάγκης αντιστάθμισης για την παραγωγή δημοσίων αγαθών που η αγορά δεν αποζημιώνει και ελέγχου της ακραίας αστάθειας της αγοράς. Πρέπει να έχει επίσης κατάλληλη ρύθμιση, ένα ισχυρό δίχτυ ασφαλείας και λογική διαχείριση κινδύνου. Είναι επίσης απαραίτητο να βελτιώσει την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, μέσω μεγαλύτερης διαφάνειας και καλύτερων συμβατικών πρακτικών που δεν ζημιώνουν τους παραγωγούς. Εν κατακλείδι, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση για τα εισαγόμενα γεωργικά υλικά και προϊόντα.

  Alan Kelly (S&D), γραπτώς. – (EN) Καταρχάς, επιτρέψτε μου να πω ότι επικροτώ τις κινήσεις των συναδέλφων μου, ιδίως του κ. De Castro, που ανέλαβε την πρωτοβουλία να ξεκινήσει τη συζήτηση για το θέμα αυτό. Είναι γεγονός ότι σήμερα, οι γεωργοί μας βρίσκονται αντιμέτωποι με υπέρμετρα εμπόδια στην προσπάθειά τους να επιτύχουν μια δίκαιη τιμή για τα προϊόντα τους. Η επίπτωση στις τιμές κατά τη διάρκεια της πρόσφατης κρίσης στον τομέα των γαλακτοκομικών δεν είναι παρά ένα παράδειγμα. Η παρέμβαση των αποθεμάτων διαδραμάτισε ρόλο στη σταθεροποίηση των αγορών, το ίδιο και το ταμείο έκτακτης ανάγκης για τα γαλακτοκομικά. Ωστόσο, δεν έχουμε ακόμη ξεπεράσει όλες τις δυσκολίες. Τα σούπερ-μάρκετ προβάλλουν τα δικά τους εμπόδια όταν πρόκειται να διαπραγματευτούν μια συμφωνία δίκαιη για τους αγρότες. Γνωρίζουμε όλοι πώς το μέσο σούπερ-μάρκετ αρέσκεται να διαφημίζει στον καταναλωτή το «μακελειό» των τιμών στο οποίο προβαίνει. Πρέπει να προσέξουμε, ωστόσο, το μακελειό αυτό να μην συνεχίζεται και στις τιμές που παίρνουν οι αγρότες μας. Αν επιτρέψουμε στο τρέχον σύστημα να συνεχίσει επ’ αόριστον, δεν θα υπάρχει πλέον κανένα κίνητρο για την ενασχόληση με τη γεωργία, και πού θα καταλήξει τότε η αγροτική κοινωνία μας; Η κατάσταση αυτή πρέπει να αλλάξει. Ελπίζω ότι η Επιτροπή είναι το ίδιο προβληματισμένη για το θέμα αυτό με τους βουλευτές του Σώματος.

  Czesław Adam Siekierski (PPE), γραπτώς. – (PL) Το 2009, οι ευρωπαίοι αγρότες αντιμετώπισαν σοβαρές δυσχέρειες. Τα εισοδήματα μειώθηκαν σχεδόν κατά ένα τέταρτο, και η κρίση επηρέασε τις περισσότερες αγροτικές αγορές, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος, των δημητριακών, του χοίρειου και του βόειου κρέατος, των ελιών κλπ. Η δυσκολότερη κατάσταση ήταν σίγουρα αυτή που αντιμετώπισε η αγορά των γαλακτοκομικών. Ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας κατάρρευσης των τιμών, οι ευρωπαίοι παραγωγοί γάλακτος υπέστησαν τεράστιες ζημίες. Οι αγρότες δημοσιοποίησαν τη δύσκολη κατάστασή τους σε μια σειρά συναντήσεων και υπήρξαν επίσης μαζικές διαμαρτυρίες αγροτών σε πολλές χώρες. Σήμερα, οι διακυμάνσεις των τιμών δεν είναι πλέον τόσο μεγάλες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα εξαφανίστηκαν. Έχουμε ακόμη να αντιμετωπίσουμε τη χαμηλή ζήτηση και τις διακυμάνσεις των τιμών σε πολλούς τομείς της γεωργίας. Οι σημερινοί μηχανισμοί παρέμβασης στον γαλακτοκομικό τομέα και η δημιουργία του ταμείου για τα γαλακτοκομικά αποδεικνύονται ανεπαρκείς. Μπορούμε ήδη να φανταστούμε τι θα συμβεί όταν εκπνεύσουν αυτά τα μέσα. Μπορούμε σίγουρα να περιμένουμε περαιτέρω πτώσεις στα εισοδήματα και αναταραχή των αγορών. Συμφωνώ με τη δήλωση του κ. Cioloş ότι η δύσκολη κατάσταση στην αγορά γαλακτοκομικών θα πρέπει να λυθεί άμεσα, και ότι δεν πρέπει να περιμένουμε μέχρι το 2013, όπου έχει προγραμματιστεί μια μείζονα μεταρρύθμιση της ΚΓΠ. Τον Ιούνιο αναμένουμε την απόφαση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου, η οποία θα παρουσιάσει τους προβληματισμούς και τις σκέψεις της σχετικά με τη βελτίωση της κατάστασης στον γαλακτοκομικό τομέα. Ελπίζω το όργανο αυτό να ικανοποιήσει τις προσδοκίες μας και να παρουσιάσει ένα ισορροπημένο πρόγραμμα σταθεροποιητικών μέτρων. Είμαι ευτυχής που ο κ. Cioloş συμμερίζεται τους φόβους μας και έλαβε υπόψη τις προτάσεις μας.