Συζητήσεις

Τετάρτη 21 Απριλίου 2010 - Στρασβούργο

7. Απαγόρευση της εξόρυξης μετάλλων με χρήση κυανίου (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της προφορικής ερώτησης (O-0035/2010) των κκ. Áder και Tőkés, εξ ονόματος της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες), προς την Επιτροπή σχετικά με την απαγόρευση χρήσης κυανιούχων ενώσεων στις μεταλλευτικές τεχνολογίες (B7-0206/2010).

  János Áder , συντάκτης. – (HU) Κύριοι συνάδελφοι, ιδιαίτερα σημαντικές αποφάσεις έχουν ληφθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος. Θα αναφέρω απλώς την απόφαση σχετικά με τη βιοποικιλότητα ή την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα. Η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα της ΕΕ καθιστά τα κράτη μέλη υπεύθυνα για την προστασία της ποιότητας των υδάτων και την πρόληψη της μόλυνσης. Αξίζει να επιτευχθεί αυτός ο στόχος; Ναι, ασφαλώς. Έχουμε ευθύνη να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος; Σαφέστατα. Υπάρχουν μεταλλευτικές τεχνολογίες οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τα ύδατα και το περιβάλλον μας; Δυστυχώς, ναι. Επιπλέον, υπάρχει ειδικότερα μια εξαιρετικά επικίνδυνη και, παράλληλα, απαρχαιωμένη τεχνολογία. Όπως και αρκετοί άλλοι συνάδελφοι, επιθυμώ την απαγόρευση αυτής της τεχνολογίας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η καταστροφή που προκάλεσε το κυάνιο στον ποταμό Tisza πριν από δέκα χρόνια, καθώς και τα ατυχήματα που συνέβησαν έκτοτε, υπενθυμίζουν επίσης το πρόβλημα αυτό.

Κυρίες και κύριοι, η παρούσα χρονική στιγμή είναι τόσο ευτυχής όσο και πιεστική. Ευτυχής, γιατί, σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν από την Επιτροπή, σήμερα μόνο τρεις χώρες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την εν λόγω μεταλλευτική τεχνολογία που βασίζεται στο κυάνιο· είναι επίσης ευτυχής, γιατί άλλες τρεις χώρες απαγόρευσαν τη χρήση κυανίου στις μεταλλευτικές τεχνολογίες, δίνοντας έτσι το παράδειγμα στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Ταυτόχρονα, είναι επίσης πιεστική, καθώς, λόγω της αυξανόμενης τιμής του χρυσού, υπάρχουν σχέδια για το άνοιγμα νέων ορυχείων σε ολόκληρη την Ευρώπη χρησιμοποιώντας αυτήν την επικίνδυνη και απαρχαιωμένη τεχνολογία. Αυτό συνιστά σοβαρή απειλή για το περιβάλλον μας.

Κυρίες και κύριοι, εάν λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη την ανάγκη προστασίας των υδάτων μας, δεν μπορούμε να δημιουργούμε λίμνες μολυσμένες με κυάνιο δίπλα στα ποτάμια και τις λίμνες μας. Ωστόσο, αυτό είναι το αποτέλεσμα αυτής της απαρχαιωμένης τεχνολογίας. Εάν λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε τη χρήση τεχνολογιών οι οποίες μπορούν να σκοτώσουν κάθε μορφή ζωής στα ποτάμια μας, από μικροοργανισμούς έως καβούρια και ψάρια. Οι συνθήκες είναι πλέον ώριμες, αξιότιμοι συνάδελφοι, για να αναλάβουμε δράση. Ας μην περιμένουμε να μας προειδοποιήσει γι’ αυτό μια νέα καταστροφή.

Τέλος, επιτρέψτε μου, παρακαλώ, να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους που είναι παρόντες, και όσους θα συμμετάσχουν στη συζήτηση, αλλά αδυνατούν να παρευρεθούν εξαιτίας της έκρηξης του ηφαιστείου, οι οποίοι συνέβαλαν σημαντικά στην προετοιμασία αυτής της πρότασης απόφασης, και χάρη στους οποίους κατορθώσαμε να παρουσιάσουμε στο Κοινοβούλιο κοινή πρόταση η οποία αποτελεί προϊόν συμβιβασμού και στηρίζεται όχι μόνον από την Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) αλλά και από την Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, την Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη και τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές. Θεωρώ ότι, δεδομένης της σοβαρότητας του θέματος, αυτό είναι απόλυτα δικαιολογημένο. Θα ήθελα να ζητήσω από τους συναδέλφους μου να συνεχίσουν να παρέχουν στήριξη έως και το τελικό στάδιο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων.

  Cecilia Malmström, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, αξιότιμοι βουλευτές, ο συνάδελφός μου, Επίτροπος Piebalgs, ζητεί συγγνώμη. Δυστυχώς, αδυνατεί να είναι μαζί σας σήμερα, έτσι μου εμπιστεύτηκε το καθήκον να διεκπεραιώσω εγώ αυτήν τη συζήτηση μαζί σας. Σας ευχαριστώ για αυτήν την ευκαιρία που δίδεται να εξηγήσω τη θέση της Επιτροπής σχετικά με τη χρήση κυανίου στην εξόρυξη χρυσού στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Καταρχάς, όπως γνωρίζει ο αξιότιμος βουλευτής, εκπονήσαμε προσεκτική και ιδιαίτερα περιεκτική μελέτη του τραγικού ατυχήματος και των αιτίων του στο Baia Mare της Ρουμανίας το 2000, όταν υποχώρησε φράγμα το οποίο συγκρατούσε τοξικές ουσίες. Τα πορίσματα αυτής της μελέτης ελήφθησαν υπόψη, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε το 2006 ειδική οδηγία σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας.

Η προθεσμία για τη μεταφορά της από τα κράτη μέλη έληξε μόλις πριν από δύο χρόνια, και εξακολουθεί να θεωρείται σύγχρονη, ανάλογη και κατάλληλη προσέγγιση του κινδύνου από τη χρήση κυανίου.

Η οδηγία περιλαμβάνει διάφορες απαιτήσεις για τη βελτίωση της ασφάλειας των εγκαταστάσεων διαχείρισης των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και τον περιορισμό των επιπτώσεών τους στο περιβάλλον.

Ορίζονται σαφείς και ακριβείς απαιτήσεις σχετικά με την κατασκευή και τη διαχείριση των εγκαταστάσεων αποβλήτων, οι οποίες πρέπει να λειτουργούν βάσει της αρχής των «βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών».

Απαιτείται ολοκληρωμένη πολιτική πρόληψης ατυχημάτων για τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας ή αποθήκευσης τοξικών ουσιών. Πρέπει να καταρτιστούν σχέδια έκτακτης ανάγκης για περιπτώσεις ατυχημάτων, όχι μόνον από τον φορέα εκμετάλλευσης αλλά και από τις αρμόδιες αρχές. Στην οδηγία περιλαμβάνονται σαφείς απαιτήσεις πληροφόρησης, εφόσον αναμένονται διασυνοριακές επιπτώσεις.

Η εν λόγω νομοθεσία ενσωματώνει επίσης απαιτήσεις για το κλείσιμο των εγκαταστάσεων εξόρυξης και για την περίοδο μετά το κλείσιμο. Περιλαμβάνει την υποχρέωση κατάθεσης ανειλημμένης χρηματικής εγγύησης για κάθε εγκατάσταση πριν από την έναρξη της λειτουργίας. Η οδηγία περιλαμβάνει αυστηρές μέγιστες οριακές τιμές συγκέντρωσης κυανίου, πριν αποθηκευτεί η εν λόγω ουσία σε λίμνες, ώστε τα υπολείμματα να διασπαστούν λόγω οξείδωσης, από το ηλιακό φως ή από βακτήρια.

Στην πράξη, προκειμένου να τηρηθούν οι αυστηρές οριακές τιμές, είναι αναγκαία η εγκατάσταση ειδικού εξοπλισμού ο οποίος θα καταστρέφει τη μεγαλύτερη ποσότητα κυανίου πριν από την αποθήκευσή του στη λίμνη.

Δυστυχώς, απ’ ό,τι γνωρίζουμε, δεν υπάρχουν στην αγορά επαρκείς εναλλακτικές λύσεις στη χρήση κυανίου για την εξόρυξη χρυσού. Στα περισσότερα κοιτάσματα της Ευρώπης, ο χρυσός είναι δεσμευμένος με άλλα μέταλλα, κάτι που σημαίνει ότι απαιτείται μέθοδος διαχωρισμού. Ολική απαγόρευση της χρήσης κυανίου θα συνεπαγόταν τον τερματισμό της εξόρυξης στην Ευρώπη και, κατά συνέπεια, θα αύξανε τις εισαγωγές χρυσού, συχνά από χώρες με χαμηλότερα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα.

Ωστόσο, η Επιτροπή παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα και, εάν εμφανιστούν εναλλακτικές τεχνικές τα επόμενα χρόνια, η συζήτηση θα μπορούσε κάλλιστα να ξανανοίξει.

Στο μεταξύ, η ορθή εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας είναι ουσιαστική για την εγγύηση της ασφάλειας αυτών των εγκαταστάσεων και την ελαχιστοποίηση του κινδύνου που συνδέεται με τη διαχείρισή τους. Θα ήθελα επίσης να επισημάνω ότι τα κράτη μέλη είναι αρμόδια να αποφασίσουν για το άνοιγμα ή μη χρυσωρυχείων στα εδάφη τους.

Ο ρόλος της Επιτροπής συνίσταται στη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής της οδηγίας, και η ορθή εφαρμογή και επιβολή συνιστά προτεραιότητα.

Βάσει της οδηγίας, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να παράσχουν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή το αργότερο το 2012, και εμείς, με τη σειρά μας, υποχρεούμαστε να προβούμε σε ανάλυση και υποβολή εκθέσεων επ’ αυτής της βάσης.

Τότε θα είναι, προφανώς, η κατάλληλη στιγμή για να αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητα αυτής της προσέγγισης, και, εάν τότε η σημερινή προσέγγιση κριθεί αναποτελεσματική, δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε τη δυνατότητα πλήρους απαγόρευσης.

Κλείνοντας, θα ήθελα να επιμείνω στη σπουδαιότητα της διασφάλισης υψηλών ποσοστών ανακύκλωσης αποβλήτων και της βελτίωσης της αποδοτικότητας των πόρων στον εξορυκτικό τομέα. Ακόμα και αν παραβλέψουμε τη χρήση κυανίου, η εξόρυξη χρυσού είναι κάθε άλλο παρά φιλική προς το περιβάλλον.

Για την εξόρυξη 1 γραμμαρίου χρυσού, είναι απαραίτητη η μετακίνηση και η επεξεργασία, κατά μέσο όρο, 5.000 χλγρ. μεταλλεύματος. Η ίδια ποσότητα μπορεί να ληφθεί με την ανακύκλωση περίπου 5 χλγρ. παλαιών κινητών τηλεφώνων. Αυτό το παράδειγμα δείχνει τη σπουδαιότητα της αύξησης της χωριστής συλλογής και της ανακύκλωσης αποβλήτων – σε αυτήν την περίπτωση, αποβλήτων ειδών ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού, τα οποία μπορεί να περιέχουν χρυσό και άλλα παρόμοια πολύτιμα μέταλλα. Γι’ αυτό η αποδοτικότητα των πόρων συνιστά προτεραιότητα γι’ αυτήν την Επιτροπή.

  Richard Seeber, εξ ονόματος της Ομάδας PPE. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, είμαι ευτυχής για την παρουσία της Επιτρόπου Malmström εδώ, αλλά, σε αυτήν την περίπτωση, θα προτιμούσα να έβλεπα τον συνάδελφό της, κ. Potočnik, τον αρμόδιο Επίτροπο, καθώς η επίλυση αυτού του προβλήματος είναι δική του υπόθεση.

Θα ήθελα να πω καταρχάς ότι η Ευρώπη παράγει το 0,73% του χρυσού παγκοσμίως, και αυτός ο χρυσός εξορύσσεται επί του παρόντος στη Βουλγαρία, τη Φινλανδία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Ρουμανία και τη Σουηδία. Δεν χρησιμοποιούν όλοι αυτές τις επικίνδυνες τεχνολογίες που βασίζονται στο κυάνιο. Θα ήθελα επίσης να επισημάνω ότι η ειδική ομάδα που συστήθηκε για να διερευνήσει το ατύχημα στο Baia Mare διαπίστωσε ότι ο σχεδιασμός της μονάδας ήταν ακατάλληλος για την αποθήκευση και τη διάθεση αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας, ότι η έγκριση αυτού του σχεδιασμού δεν ελέγχθηκε από τις εποπτικές αρχές και ότι ήταν ανεπαρκής η παρακολούθηση της κατασκευής φραγμάτων και της λειτουργίας της μονάδας, συνεπώς έγιναν πολλά λάθη από τον φορέα εκμετάλλευσης της μονάδας. Όπως επεσήμανε ορθώς η Επίτροπος, έχουμε αντλήσει διδάγματα από αυτό το ατύχημα. Ωστόσο, θεωρώ ότι η Επιτροπή πρέπει να εξαγάγει περαιτέρω συμπεράσματα ενόψει αυτής της ιδιαίτερα επικίνδυνης τεχνολογίας.

Καθώς, από ό,τι γνωρίζω, οι εναλλακτικές τεχνολογίες που υπάρχουν στην αγορά δεν αποφέρουν ακόμη τα αποτελέσματα που επιθυμούμε πραγματικά, πρέπει επίσης να εξετάσουμε τι μπορούμε να κάνουμε στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης, προκειμένου να εξασφαλίσουμε το μέλλον της παραγωγής χρυσού αλλά και να εγγυηθούμε την ασφάλεια των μονάδων. Σε πολλές περιστάσεις, η Ευρώπη δεσμεύθηκε να τηρεί υψηλά πρότυπα περιβαλλοντικής προστασίας. Σας υπενθυμίζω την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα η οποία στοχεύει σαφώς στην πρόληψη αυτών των κινδύνων, αλλά και δεσμεύσεις στον τομέα της βιοποικιλότητας. Συνεπώς, σας ζητώ, κυρία Malmström, να διαβιβάσετε στον Επίτροπο Potočnik τη σαφή απαίτησή μας να σημειωθεί πρόοδος στον τομέα της παραγωγής χρυσού από την Επιτροπή, τον νομοθέτη της Ευρώπης.

  Csaba Sándor Tabajdi, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (HU) Η Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στηρίζει ανεπιφύλακτα την απαγόρευση της χρήσης κυανίου στις μεταλλευτικές τεχνολογίες, καθώς θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή της Επιτρόπου στο γεγονός ότι δεν αρκεί να ενεργεί η Επιτροπή κατόπιν εορτής. Δυστυχώς, στον τομέα της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής προστασίας –ειδικότερα στην Επιτροπή Αναφορών– υπάρχουν πολυάριθμα παραδείγματα όπου η περιβαλλοντική ρύπανση ξεκινά και συνεχίζεται, χωρίς εμείς να μπορούμε να την αποτρέψουμε· συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει από τώρα και στο εξής να στοχεύει στην πρόληψη. Οι συνάδελφοί μου, κκ. Áder και Seeber, αναφέρθηκαν επίσης στην καταστροφή που προκάλεσε το κυάνιο στο ορυχείο του Baia Mare. Όταν ζητούμε μετ’ επιτάσεως απαγόρευση της χρήσης κυανίου στην εξόρυξη, στην εξόρυξη χρυσού, αυτό το πράττουμε βασιζόμενοι στην εμπειρία συγκεκριμένης, πολύ θλιβερής περιβαλλοντικής καταστροφής.

Όσον αφορά τις τρέχουσες επενδύσεις στο Roşia Montană, τα σχέδια αφορούν ένα εκθετικά μεγαλύτερο χρυσωρυχείο. Υπάρχουν πολυάριθμα προβλήματα τα οποία περιβάλλουν τις επενδύσεις. Δεν υπάρχει εγγύηση ότι η επιφανειακή εξόρυξη που συνοδεύει τις επενδύσεις δεν θα μετασχηματίσει το τοπίο. Μεγάλες ποσότητες δηλητηριωδών ουσιών θα απελευθερωθούν στο περιβάλλον. Η αναμενόμενη διάρκεια λειτουργίας του ορυχείου είναι μόνο 20 χρόνια και δεν θα δημιουργήσει παρά ελάχιστες θέσεις εργασίας. Δεν υπάρχει εγγύηση ότι ο επενδυτής θα αποκαταστήσει το περιβάλλον μετά την ολοκλήρωση της εξόρυξης. Για όλους αυτούς τους λόγους, η Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μαζί με την Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία και τη Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, δεν δρομολογούν απλώς την πρωτοβουλία, αλλά και ζητούν από την Επιτροπή να καταρτίσει νομοθεσία έως το 2010 ή το 2011 που θα απαγορεύει οριστικά τη χρήση κυανίου στην εξόρυξη εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η περιβαλλοντική ρύπανση δεν σταματά στα εθνικά σύνορα. Ακόμα και αν λίγες χώρες απαγορεύσουν τη χρήση κυανίου στην εξόρυξη χρυσού, αυτό θα είναι μάταιο, εάν δεν επιλύσουμε το πρόβλημα σε επίπεδο ΕΕ.

  Μιχάλης Τρεμόπουλος, εξ ονόματος της ομάδας Verts/ALE. – Κυρία Πρόεδρε, είναι πολύ σημαντικό το θέμα το οποίο συζητούμε, γιατί πρόκειται για ένα εξαιρετικά επικίνδυνο υλικό, το κυάνιο. Δεν αποδεχόμαστε αυτό που ακούσαμε από την εκπρόσωπο της Επιτροπής, ότι δεν υπάρχουν μη επικίνδυνες τεχνικές. Θεωρούμε ότι στην Ελλάδα από τη στιγμή που υπάρχουν τρία επενδυτικά σχέδια μεταλλουργίας χρυσού με κυάνιο, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με την απαγόρευση αυτής της τεχνικής. Στον Έβρο, στην Ροδόπη, στην Χαλκιδική υπάρχει σθεναρή αντίδραση των τοπικών κοινωνιών και υπάρχουν και αποφάσεις από το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της χώρας, το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Η απειλούμενη εμπλοκή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, λόγω της κρίσης στην χώρα μου, δημιουργεί φόβους για πιθανές πιέσεις και χαλάρωση της νομοθεσίας που προστατεύει το περιβάλλον καθώς και των ελέγχων. Υπάρχουν πρακτικές και εμπειρίες από άλλες χώρες με τραγικά αποτελέσματα. Στην Ελλάδα, οι κίνδυνοι προέρχονται και από την εκμετάλλευση χρυσού στην Βουλγαρία που είναι στην λεκάνη απορροής του Έβρου.

Επίσης, υπάρχει ζήτημα με τα παράλια της Τουρκίας και τις σχετικές απειλές για το Αιγαίο. Υπάρχουν δε παρόμοια σχέδια και σε άλλες χώρες. Η Ουγγαρία, όμως, όπως ήδη γνωρίζουμε, μόλις τον Δεκέμβριο αποφάσισε την απαγόρευση όλων των μεταλλουργικών διεργασιών που βασίζονται στο κυάνιο.

Θα πρέπει να υπάρξει ενίσχυση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας με πλήρη απαγόρευση και ταυτόχρονα τη δημιουργία ενός διχτύου ασφαλείας για χώρες ευάλωτες οικονομικά όπως η Ελλάδα. Ζητούμε η αδύναμη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να γίνει πιο αποφασιστική και να μην υπάρξουν πλέον διαφορετικά επίπεδα στους επιτρεπόμενους ρύπους ανά κράτος μέλος.

  Νικόλαος Χουντής, εξ ονόματος της ομάδας GUE/NGL. – Κυρία Πρόεδρε, εκ μέρους της Ενωτικής Αριστεράς θέλω να πω ότι θεωρούμε το θέμα πάρα πολύ σοβαρό, χρειάζεται δε άμεση αντιμετώπιση και δεν χωρούν κωλυσιεργίες.

Η Επιτροπή και η στάση που έχει κρατήσει είναι χαλαρή, η οδηγία είναι διάτρητη, δεν αποτρέπει τους κινδύνους στους οποίους αναφέρθηκαν και άλλοι συνάδελφοι. Είναι γνωστή η σημασία και οι επιπτώσεις που έχει η χρήση του κυανίου στην εξόρυξη μετάλλων, έχουμε άλλωστε το παράδειγμα της Ρουμανίας. Ο συνάδελφος που προηγήθηκε αναφέρθηκε σε εξορυκτικά προγράμματα που εκπονούνται αυτή την περίοδο στην Ελλάδα. Σε σχετική ερώτησή μου στην Επιτροπή για τη δημιουργία μεταλλείου χρυσού με την χρήση κυανίου στη Βουλγαρία, η απάντηση της Επιτροπής ενίσχυσε τους φόβους μου καθώς και την ανάγκη αυτή η νομοθεσία να γίνει πιο αυστηρή και η εφαρμογή της πιο αποφασιστική. Είμαστε σίγουροι ότι οι πολίτες προφανώς θα αντιδράσουν, αλλά θα πρέπει και εμείς να ενεργήσουμε. Ενώνουμε λοιπόν, τη φωνή μας μαζί με όλους όσους ζητούν την πλήρη απαγόρευση της χρήσης κυανίου για την εξόρυξη πολυτίμων μετάλλων και θα πρέπει όλες οι χώρες, όπως πρόσφατα έκανε η Ουγγαρία, να δεσμευτούν σ' αυτή την απαγόρευση.

  Jaroslav Paška, εξ ονόματος της Ομάδας EFD. – (SK) Οι εκπρόσωποι των οργάνων της ΕΕ συχνά αρέσκονται να δίνουν μεγάλη έμφαση δημόσια στην προστασία της υγείας των πολιτών μας και στην προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος. Συνεπώς, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί είναι σχεδόν ύποπτα ασυνεπείς όσον αφορά τη χρήση μιας ιδιαίτερα τοξικής χημικής ουσίας, του κυανίου, στην εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων.

Είναι ευρέως γνωστό στους επαγγελματίες ότι το κυάνιο είναι μία από τις πλέον τοξικές χημικές ουσίες. Εισέρχεται στον οργανισμό διά της εισπνοής μέσω άθικτου δέρματος ή μετά από χρήση. Σε επαρκείς συγκεντρώσεις, επέρχεται ο θάνατος μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά.

Τα επιχειρήματα των εξορυκτικών εταιρειών ότι μπορούν να διασφαλίσουν συνθήκες εξόρυξης χρυσού οι οποίες θα αποτρέψουν τον κίνδυνο βλάβης στην υγεία ή το περιβάλλον αποδεικνύονταν πάντοτε ευτελή. Ενίοτε υπάρχει ανθρώπινο λάθος και ενίοτε η φύση αιφνιδιάζει. Αυτό γίνεται αντιληπτό από δεκάδες σοβαρά ατυχήματα σε όλο τον κόσμο, τα οποία οδήγησαν σε εκτενή καταστροφή της φύσης, βλάβες στην υγεία και επίσης απώλεια ζωών.

Ας θυμηθούμε ορισμένα από τα πιο πρόσφατα: Summitville στο Κολοράντο, Carson Hill στην Καλιφόρνια, Brewer στη Νότια Καρολίνα, Harmony στη Νότιο Αφρική, Omai στη Γουιάνα, Gold Quarry στη Νεβάδα, Zortman-Landusky στη Μοντάνα, Kumtor στην Κιργιζία, Homestake στη Νότια Ντακότα, Placer στις Φιλιππίνες, Baia Mare στη Ρουμανία και Tolukuma στην Παπούα Νέα Γουινέα. Σε όλα αυτά τα μέρη, τόσο οι κάτοικοι όσο και η φύση πλήρωσαν ακριβά την απληστία των σύγχρονων χρυσοθήρων, με τη βοήθεια της αδιαφορίας των αρχών.

Κυρία Επίτροπε, έχει έρθει ο καιρός να δείξετε στους πολίτες της ΕΕ τι πραγματικά έχει σημασία για εσάς: το περιβάλλον και η υγεία και η ζωή των ανθρώπων ή τα κέρδη των εξορυκτικών εταιρειών.

  Claudiu Ciprian Tănăsescu (NI). – (RO) Πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η απαγόρευση της χρήσης κυανίου στην εξόρυξη θα καταστεί θέμα προτεραιότητας για το περιβάλλον όχι μόνο στη Ρουμανία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Περισσότερα από 25 σοβαρά ατυχήματα και αποθέσεις έλαβαν χώρα παγκοσμίως την περίοδο από το 1998 έως το 2006, καθιστώντας όλο και πιο προφανές το γεγονός ότι το κυάνιο θέτει διαρκώς σε κίνδυνο το περιβάλλον εδώ και δεκαετίες. Αυτά τα ατυχήματα στην εξόρυξη θέτουν ορισμένα θέματα σχετικά με τις πρακτικές και την εφαρμογή των κανονισμών που διέπουν τη διαχείριση του κυανίου, ακόμα και αν οι ενεχόμενες εταιρείες είναι καλοπροαίρετες.

Επιπλέον, η δυσκολία στη διαχείριση της μεταφοράς, της αποθήκευσης και της χρήσης κυανίου, σε συνδυασμό με αδυναμίες στη λειτουργία και τη συντήρηση των λιμνών απορριμμάτων κατεργασίας, για να μην αναφέρουμε τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, μπορεί να οδηγήσει σε εκρηκτικές καταστάσεις, με καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές στη χρήση κυανίου στην εξόρυξη, αλλά δεν προωθούνται από την εξορυκτική βιομηχανία, μολονότι εφαρμόζονται κανονισμοί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενεργή προώθηση νεοεμφανιζόμενων τεχνολογιών οι οποίες είναι ασφαλείς.

Τον Νοέμβριο του 2005, οι βουλευτές του ΕΚ και τα κράτη μέλη ενέκριναν την οδηγία σχετικά με τα απόβλητα της εξορυκτικής βιομηχανίας. Η εν λόγω οδηγία είναι ένα αναποτελεσματικό νομοθετικό μέσο, το οποίο απορρέει από έντονες πιέσεις που άσκησε η εξορυκτική βιομηχανία, και ανησυχίες που εξέφρασαν οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης αναφορικά με την παραίτηση από οποιοδήποτε αίτημα και ευθύνη για τον καθαρισμό παλαιών, εγκαταλελειμμένων ορυχείων. Ορισμένα από τα νομικά κενά στην οδηγία γίνονται προφανή εάν λάβουμε υπόψη ότι δεν αναφέρεται, για παράδειγμα, στις εκπομπές κυανίου στον ατμοσφαιρικό αέρα.

Ας πάρουμε το παράδειγμα της ανάπτυξης εξορυκτικών δραστηριοτήτων στο Roşia Montană της κομητείας Alba. Εάν δρομολογηθούν οι εργασίες, εκτιμάται ότι 134,2 χλγρ. κυανίου θα εκπέμπονται στον ατμοσφαιρικό αέρα καθημερινά, κάτι που θα συμβαίνει κάθε μέρα συνήθους λειτουργίας. Αυτό σημαίνει ετήσιο όγκο εκπομπών της τάξεως των 48.983 χλγρ. ή 783.728 χλγρ. καθ’ όλη την περίοδο λειτουργίας του ορυχείου, που είναι 16 χρόνια. Επιπλέον, δεν υπάρχει καν ευρωπαϊκή νομοθεσία που να διέπει την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα για τέτοιου είδους εκπομπές. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε ηθικό χρέος απέναντι στις μελλοντικές γενιές, και συμβαδίζοντας με τις τάσεις παγκοσμίως όσον αφορά την απαγόρευση της χρήσης κυανίου στην εξόρυξη, να στηρίξουμε την εν λόγω νομοθετική πρόταση.

  Zuzana Roithová (PPE). – (CS) Κυρίες και κύριοι, σε μια περίοδο που σημαδεύεται από τη δέκατη επέτειο μιας περιβαλλοντικής καταστροφής μεγάλης κλίμακας που προκλήθηκε από τη διαρροή κυανίου στα ποτάμια της Ευρώπης από χρυσωρυχείο της Ρουμανίας, ψηφίζουμε για ένα ψήφισμα με το οποίο απαιτούμε πανευρωπαϊκή απαγόρευση της εξόρυξης χρυσού με χρήση κυανίου. Πρόκειται για εξαιρετικά επικίνδυνη τεχνική, όχι μόνο στην περίπτωση ατυχημάτων, τα οποία απειλούν ευρύτερες περιοχές, αλλά και γιατί επιβαρύνει το περιβάλλον κατά τη διάρκεια της εξόρυξης με τρόπο που δεν είναι πλέον ανεκτός. Για κάθε τόνο πετρώματος μολυσμένου με μια ιδιαίτερα τοξική ουσία, η οποία διασπάται με μεγάλη δυσκολία στο περιβάλλον, εξορύσσονται μόνο μερικά γραμμάρια χρυσού. Παράλληλα, δημιουργούνται πάρα πολλοί τόνοι αυτού του τοξικού πετρώματος. Επιπλέον, οι ενστάσεις των περισσότερων ξένων ιδιοκτητών ορυχείων στις δραστηριότητές μας είναι αβάσιμες, καθώς υπάρχουν άλλες, ασφαλέστερες, αν και κάπως πιο δαπανηρές, μέθοδοι εξόρυξης.

Θα ήθελα να ζητήσω τη στήριξή σας στην ψηφοφορία επί του κοινού μας ψηφίσματος, με το οποίο καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απαγορεύσει την τεχνολογία που βασίζεται στο κυάνιο στην ΕΕ από το 2012, και επίσης καλούμε τόσο την Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη να μην στηρίζουν εξορυκτικά έργα με χρήση κυανίου στην ΕΕ ή σε τρίτες χώρες. Η απαγόρευση εφαρμόζεται ήδη σήμερα στην Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία και την Ουγγαρία, και άλλες χώρες πρέπει επίσης να απαγορεύσουν αυτήν την εξορυκτική τεχνική. Θεωρώ σημαντικό να διαθέτουν οι εξορυκτικές εταιρείες υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη για ζημιές που προκαλούνται από ατυχήματα, περιλαμβανομένου του κόστους επαναφοράς περιοχών που επλήγησαν από ατυχήματα στην αρχική τους κατάσταση. Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι τα ασήμαντα κέρδη που αποκομίζονται με τη φθηνότερη εξόρυξη χρυσού με χρήση κυανίου δεν μας απαλλάσσουν από την ευθύνη για ένα λειτουργικό οικοσύστημα και τη διατήρηση του οικοσυστήματος για τις μελλοντικές γενιές.

  Κρίτων Αρσένης (S&D). - Κυρία Πρόεδρε, κύρια Επίτροπε, μετά το Τσερνομπίλ, κατανοήσαμε όλοι τον πυρηνικό κίνδυνο. Το 2000 όμως προκλήθηκε η δεύτερη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της Ευρώπης - και ίσως παγκοσμίως - από το ατύχημα Baia Mare στη Ρουμανία, στο οποίο αναφέρθηκαν πολλοί συνάδελφοι. Διέρρευσαν από εξορυκτική μονάδα χρυσού 100.000 κυβικά μέτρα νερού με πολύ υψηλές συγκεντρώσεις κυανίου και άλλων βαρέων μετάλλων στον ποταμό Tisla και από εκεί στον Δούναβη, πλήττοντας εκτός από τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και τη Σερβία, σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες ψάρια και δηλητηριάζοντας το πόσιμο νερό.

Η μόλυνση της τροφικής αλυσίδας στις άμεσα πληγείσες περιοχές υπήρξε μακροχρόνια. Η Ουγγαρία ανέφερε 1.367 τόνους νεκρών ψαριών. Πάνω από 100 άτομα, κυρίως παιδιά, δηλητηριάστηκαν και νοσηλεύτηκαν άμεσα έχοντας καταναλώσει τα μολυσμένα ψάρια.

Παρόλα αυτά, η εξόρυξη χρυσού με την χρήση κυανιούχων διαλυμάτων, όχι μόνο συνεχίζεται, όχι μόνο δεν απαγορεύεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά οι σχετικές επενδύσεις επιδοτούνται από τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εξόρυξη συνεχίζεται ή προγραμματίζεται να ξεκινήσει στη Σουηδία, Φινλανδία, Σλοβακία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Ελλάδα, ενώ απαγορεύεται δια νόμου στην Ουγγαρία, την Τσεχία και μέσω νομολογίας στη Γερμανία.

Αγαπητοί συνάδελφοί, ο καιρός που ανταλλάσσαμε θέσεις απασχόλησης εις βάρος του τοπικού περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών, ανήκει πλέον στο παρελθόν. Ακόμη και η οικονομική βιωσιμότητα της συγκεκριμένης δραστηριότητας θα κατέρρεε, εάν εφαρμόζαμε την αρχή της πρόληψης και την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Κάθε οικονομική δραστηριότητα είναι ευπρόσδεκτη, εφόσον συνάδει με την προστασία του περιβάλλοντος και την προστασία της υγείας των πολιτών. Όταν όμως χρησιμοποιούμε κυάνιο, θέτουμε σε ανεπανόρθωτο κίνδυνο τόσο το περιβάλλον, όσο και την υγεία των πολιτών.

Επίτροπε Malmström, είστε σε θέση να μας διαβεβαιώσετε ότι έχουμε επαρκή και ισχυρή νομοθεσία και ότι ένα νέο Baia Mare δεν θα επαναληφθεί αυτή τη φορά στη Σουηδία, την Φινλανδία, την Βουλγαρία ή την Ελλάδα; Αγαπητή Επίτροπε ζητώ από την Επιτροπή να αποδείξει ότι τιμά τις δεσμεύσεις που ανέλαβε μόλις πριν από δύο μήνες ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ενώνω τη φωνή μου με τις φωνές των τοπικών κοινωνιών που υφίστανται πρώτες τις συνέπειες και με τους αγώνες των περιβαλλοντικών κινημάτων και ζητώ την άμεση απαγόρευση της χρήσης κυανίου για την εξόρυξη χρυσού εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Θεόδωρος Σκυλακάκης (PPE). - Κυρία Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, ο χρυσός είναι εκεί, δεν πρόκειται να δραπετεύσει. Το πότε, με ποια τεχνική και με ποιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα αποφασίσουμε να τον εξορύξουμε είναι αυτό που καλούμαστε να συζητήσουμε.

Αν προχωρήσει μια επένδυση με χρήση κυανίου, οι επιπτώσεις είναι μη αναστρέψιμες, διότι ο χρυσός φεύγει και τα τέλματα με κυανιούχες επικίνδυνες τοξικές ουσίες, κατ' ομολογία της ίδιας της οδηγίας, παραμένουν σε μεγάλες ποσότητες στην περιοχή της εξόρυξης. Η υπόθεση αυτή δε, δεν αφορά μόνο τα κράτη μέλη γιατί υπάρχουν και τα κατάντι κράτη μέλη των οποίων οι εγκαταστάσεις βρίσκονται σε ποταμούς.

Η υφιστάμενη οδηγία έχει ένα μειονέκτημα: η χρηματική εγγύηση που προβλέπεται δεν καλύπτει το σύνολο των επιπτώσεων σε περίπτωση ατυχήματος, ιδίως μετά το κλείσιμο των σχετικών εγκαταστάσεων. Κατά συνέπεια, η βασική αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» παραβιάζεται, ιδίως με δεδομένο ότι οι εταιρείες που χρησιμοποιούν αυτή την τεχνική είναι κατά βάση εξω-ευρωπαϊκές και όταν τελειώνει η εξόρυξη, μας κουνούν το μαντήλι και αποχωρούν.

Θα πρέπει συνεπώς να υπάρξει μια σοβαρή επανεξέταση των εναλλακτικών μεθόδων εξόρυξης και να αποκατασταθεί η βασική αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» με πλήρη και αξιόπιστη ασφαλιστική κάλυψη σε περίπτωση ατυχήματος, από τώρα και για όσο καιρό παραμένουν αυτές οι επικίνδυνες ουσίες παγιδευμένες στη γη. Για όσο καιρό δεν ισχύουν αυτές οι προϋποθέσεις, πιστεύω ότι θα πρέπει να υπάρχει πλήρης απαγόρευση αυτής της τεχνολογίας, η οποία θα δώσει ενδεχομένως και κίνητρα για να ερευνηθούν σοβαρά από την πλευρά των εταιρειών οι εναλλακτικές, λιγότερο ρυπογόνες τεχνικές, διότι αν έχεις μια φθηνή μέθοδο που δεν πληρώνεις τη ρύπανσή της, δεν έχεις λόγο να ερευνάς τις εναλλακτικές δυνατότητες.

  Jan Březina (PPE). – (CS) Κυρίες και κύριοι, αποφάσισα να μιλήσω για το υπό συζήτηση θέμα, καθώς παρακολούθησα διεξοδικά τα γεγονότα γύρω από την αναζήτηση και την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στο Mokrsko και το Kašperské Hory της Τσεχικής Δημοκρατίας, όπου διάσπαρτος χρυσός επρόκειτο να εξορυχθεί με κυανίωση. Εκείνη την περίοδο, στα μέσα της δεκαετίας του 1990, εξετάσαμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των χρησιμοποιούμενων χημικών ουσιών, καθώς και το γεγονός ότι η κυανίωση συνεπάγεται την επεξεργασία τεράστιων όγκων μεταλλεύματος, καθώς επίσης και τις επιζήμιες επιπτώσεις όχι μόνο του κυανίου, αλλά και των χρησιμοποιούμενων ουσιών στη λεγόμενη αποκυάνωση, οι οποίες είναι το χλώριο και το οξείδιο του ασβεστίου. Υπάρχει επίσης και το αδιαφιλονίκητο γεγονός ότι επιζήμια συνοδευτικά στοιχεία μπορεί να κινητοποιηθούν με τη χρήση αυτών των διεργασιών. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν ειδικότερα αρσενικό, το οποίο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο και περιέχεται συχνά στο πυρίτιο, ένα συχνότατο συνοδευτικό ορυκτό. Σε πολλές περιπτώσεις, υποστηρίζω προσωπικά την εξόρυξη ως αναγκαία προϋπόθεση για την ύπαρξη τεχνολογικής προόδου, αλλά, όσον αφορά την κυανίωση κοιτασμάτων χρυσού, αντιτίθεμαι σε αυτήν την τεχνολογία και είμαι ευτυχής για το γεγονός ότι, το 2000, τροποποίηση του μεταλλευτικού νόμου της Τσεχικής Δημοκρατίας την εξαίρεσε από τις επιτρεπτές μεθόδους επεξεργασίας χρυσού. Ενόψει των σοβαρών κινδύνων που συνδέονται με την κυανίωση, θα ήταν θετική η εξαίρεση αυτής της τεχνολογίας, όχι μόνο στην ΕΕ αλλά και παγκοσμίως. Και αυτό, γιατί οι κίνδυνοι που συνδέονται με την κυανίωση είναι δυσανάλογα μεγάλοι ιδίως σε χώρες του τρίτου κόσμου, όπου τα επίπεδα περιβαλλοντικής προστασίας είναι χαμηλότερα. Κυρία Επίτροπε, είστε βέβαιη ότι έχουν εξεταστεί επαρκώς νέες εναλλακτικές τεχνολογίες και νέοι τρόποι διαχωρισμού και διαχωρισμού με επίπλευση;

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. ROUČEK
Αντιπροέδρου

  Alajos Mészáros (PPE). – (SK) Καταρχάς, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους εμπνευστές αυτής της πρωτοβουλίας, συγκεκριμένα τους κκ. Áder και Tőkés, που έθιξαν αυτό το πολύ σοβαρό θέμα. Θα ήθελα να στηρίξω όσο το δυνατόν πιο σθεναρά το σχέδιο ψηφίσματος σχετικά με τη γενική απαγόρευση της χρήσης κυανίου στις μεταλλευτικές τεχνολογίες σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όποιος βίωσε και είδε τα αποτελέσματα της περιβαλλοντικής καταστροφής που προκάλεσαν οι αδυναμίες της τεχνολογίας στο Baia Mare και η επακόλουθη απελευθέρωση τοξικών αποβλήτων με κυάνιο στα υδάτινα ρεύματα, με εκτεταμένες επιπτώσεις στην πανίδα του ποταμού Tisza στην Ουγγαρία, καθώς και του Δούναβη στη Βουλγαρία, θα έκανε ό,τι είναι δυνατόν για να διασφαλίσει ότι κάτι παρόμοιο δεν θα συμβεί ποτέ ξανά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η δική μου χώρα, η Σλοβακία, επλήγη σοβαρά από την καταστροφή, καθώς αυτή έλαβε χώρα κατά μήκος των συνόρων μας. Επιπλέον, παρόμοια απειλή στη Σλοβακία συνιστά η επαναλειτουργία διαφόρων παλαιών ορυχείων πολύτιμων μετάλλων, όπου εξετάζεται η χρήση τεχνολογίας με βάση το κυάνιο λόγω της μικρής συγκέντρωσης των πολύτιμων μετάλλων.

Θα ήταν εντελώς λάθος και σφάλμα να χαρακτηρισθεί αυτή η διαδικασία ως διμερής υπόθεση μεταξύ δύο κρατών μελών της ΕΕ. Ελπίζω ότι η Επιτροπή θα λάβει κάπως πιο αποφασιστική θέση από αυτήν που επέδειξε εδώ η Επίτροπος.

Με την έγκριση του ψηφίσματος, πρέπει να υπερασπιστούμε γενικά και ευρέως τις ευρωπαϊκές αξίες στην περιβαλλοντική πολιτική μας.

  Marian-Jean Marinescu (PPE). – (RO) Θα ήθελα, καταρχάς, να ευχαριστήσω την Επίτροπο για την ισορροπημένη θέση που παρουσίασε στην έναρξη αυτής της συζήτησης. Οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούν κυάνιο είναι επικίνδυνες. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες τεχνολογίες που είναι εξίσου επικίνδυνες, όπως, για παράδειγμα, η παραγωγή πυρηνικής τεχνολογίας. Υπάρχουν κανονισμοί, πρότυπα και κανόνες που εφαρμόζονται για την πρόληψη ατυχημάτων. Δεν χρειάζεται να εφαρμόσουμε απαγόρευση· πρέπει απλώς να τηρούμε τους κανόνες. Το ψήφισμα κάνει λόγο 30 ατυχήματα κατά τα τελευταία 25 χρόνια. Δεν διευκρινίζει πόσα από αυτά συνέβησαν στην Ευρώπη, καθώς σημειώθηκαν ελάχιστα, κυρίως σε χώρες οι οποίες δεν ήταν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη στιγμή του ατυχήματος. Μάλιστα, η Επιτροπή κατέστησε αυστηρότερους τους κανονισμούς ως αποτέλεσμα του ατυχούς συμβάντος που σημειώθηκε το 2000.

Η τεχνολογία με βάση το κυάνιο χρησιμοποιείται στην παραγωγή ποικιλίας προϊόντων, περιλαμβανομένων ακόμα και φαρμακευτικών προϊόντων και βιταμινών. Το ψήφισμα εξετάζει μόνο την εξόρυξη και, ειδικότερα, την παραγωγή χρυσού. Γιατί; Ο λόγος είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι στην πραγματικότητα με το κυάνιο αλλά με τον χρυσό. Δεν διατυπώνεται μόνο αίτημα να απαγορευθεί αυτή η τεχνολογία, αλλά και να σταματήσουν τα εν εξελίξει έργα έως την ημερομηνία της υποτιθέμενης απαγόρευσης. Το μόνο μελλοντικό έργο που γνωρίζω στην Ευρώπη και αφορά την εξόρυξη χρυσού βρίσκεται στη Ρουμανία.

Κύριοι συνάδελφοι, θα ήθελα να σας ζητήσω να διαβάσετε προσεκτικά το κείμενο του ψηφίσματος· ειδικότερα, προτάσεις όπως «έντονες βροχοπτώσεις στο μέλλον θα αυξήσουν τον κίνδυνο διαρροών» ή «η εξορυκτική βιομηχανία προσφέρει ελάχιστες ευκαιρίες απασχόλησης και, μάλιστα, με περιορισμένες προοπτικές για 16 χρόνια» ή «ανθρώπινη αμέλεια μπορεί να συμβεί, γιατί ορισμένα κράτη μέλη είναι ανίκανα να επιβάλουν τη νομοθεσία». Δεν θεωρώ ότι τέτοιες προτάσεις έχουν οποιαδήποτε θέση σε κείμενο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Γι’ αυτό, κύριοι συνάδελφοι, σας παρακαλώ να σταθμίσετε τόσο τους λόγους όσο και τις συνέπειες της καταψήφισης ενός ψηφίσματος το οποίο περιορίζει την αξιοπιστία μας ενώπιον της Επιτροπής και μειώνει τις πιθανότητες να λαμβάνονται υπόψη οι προτάσεις ψηφίσματος που εγκρίνονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όχι μόνο στην παρούσα περίπτωση αλλά και γενικότερα.

  Mariya Nedelcheva (PPE). – (BG) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η χρήση κυανιούχων ενώσεων στην εξορυκτική βιομηχανία είναι, προφανώς, ένα θέμα για το οποίο κανείς δεν μπορεί να είναι αδιάφορος. Γνωρίζουμε τα νομικά μέτρα που έχει εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποστέλλουν ένα σαφές μήνυμα: πρέπει να συνεχίσουμε να εγγυόμαστε υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας των ανθρώπων και του περιβάλλοντος με τη χρήση κατάλληλων πόρων, διαρθρώσεων, μηχανισμών ελέγχου και συστημάτων διαχείρισης. Το να συνεχίσουμε να κινητοποιούμε την κοινή γνώμη στην Ευρώπη αποτελεί επίσης μέρος της αποστολής μας. Ωστόσο, όταν αυτό το κάνουμε παίζοντας με τους φόβους των ανθρώπων και χρησιμοποιώντας το περιβαλλοντικό χαρτί για να προστατεύσουμε άλλου είδους συμφέροντα, η στάση που υιοθετούμε χάνει εντελώς την αξία της.

Σύμφωνα με την έκθεση της SRE Consulting, η πλειονότητα των κυανιούχων ενώσεων που χρησιμοποιούνται σήμερα σε βιομηχανική κλίμακα χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της χημικής βιομηχανίας και της επιφανειακής επεξεργασίας των μετάλλων. Αυτό σημαίνει ότι, μολονότι απαγορεύουμε τη χρήση τους στην εξόρυξη χρυσού, θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς, και η απαγόρευσή μας δεν θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση της χρήσης τους γενικότερα. Στηρίζω απόλυτα την επιτακτική ανάγκη να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και να ασκήσουν τόσο οι φορείς εκμετάλλευσης όσο και οι ελεγκτικές αρχές στις χώρες μας προκαταρκτικό και μεταγενέστερο έλεγχο.

Σήμερα, η χώρα μου, η Βουλγαρία, δεν εφαρμόζει ρητή απαγόρευση της χρήσης κυανιούχων ενώσεων στην εξόρυξη χρυσού. Σε αυτήν την περίπτωση, η χρήση άλλων τεχνολογιών, ιδιαίτερα κατά την τρέχουσα κρίση, δεν αποδείχτηκε αποτελεσματικότερη. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάνουμε συμβιβασμούς αλλά ότι ακούμε τη φωνή της λογικής και δεν καταφεύγουμε στα άκρα. Γι’ αυτό η γέφυρα που συνδέει την ομάδα ανθρώπων που αντιτίθενται στην όποια απαγόρευση με την ομάδα ανθρώπων που έχουν διαφορετική άποψη περνά από εσάς. Πρόκειται για μια γέφυρα την οποία, σας παρακαλώ, δεν πρέπει να γκρεμίσουμε.

  Sari Essayah (PPE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, συμφωνώ ότι φράγματα απορριμμάτων κατεργασίας όπως αυτό που προκάλεσε το ατύχημα στο Baia Mare το 2000 δεν πρέπει να δημιουργούνται. Η Φινλανδία είναι μεγάλος παραγωγός χρυσού για τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Το νέο ορυχείο στο Kittilä είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, με ετήσια παραγωγή 5.000 χλγρ. χρυσού. Τώρα πρέπει να θυμόμαστε ένα επιστημονικό γεγονός· ο χρυσός δεν διαλύεται σε υγρά διαφορετικά από το κυάνιο. Συνεπώς, η διαδικασία εξόρυξης στο Kittilä ενέχει επίσης κυάνιο, αλλά με κλειστές διεργασίες. Το κυάνιο που χρησιμοποιείται στην επεξεργασία του εμπλουτισμένου πολτού επαναχρησιμοποιείται, και τα κατάλοιπα κυανίου καταστρέφονται μετά τη διεργασία. Ακόμα και τα κατάλοιπα κυανίου στα ύδατα που ανακτώνται από φράγματα απορριμμάτων κατεργασίας υπόκεινται σε καθαρισμό. Η εξόρυξη με χρήση βακτηρίων θα ήταν πιο φιλική στο περιβάλλον, αλλά δεν χρησιμοποιείται ακόμη για τον χρυσό.

Το πρώτο ορυχείο παγκοσμίως που χρησιμοποιεί μικροβιακή εξόρυξη από σωρούς μεταλλεύματος νικελίου βρίσκεται στο Talvivaara, επίσης στη Φινλανδία. Ο μικροβιακός καθαρισμός καταλοίπων κυανίου αναπτύσσεται με θετικά αποτελέσματα, και συνιστώ μετ’ επιτάσεως να κινηθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Συνεπώς, δεν στηρίζω μια κίνηση πλήρους απαγόρευσης της χρήσης κυανίου, αλλά ενθαρρύνω οπωσδήποτε αυστηρούς περιβαλλοντικούς ελέγχους με τη βέλτιστη διαθέσιμη τεχνολογία και κλειστές διεργασίες.

  Cristian Dan Preda (PPE). – (RO) Θεωρώ ότι η πρωτοβουλία απαγόρευσης της χρήσης τεχνολογιών που βασίζονται στο κυάνιο στην εξόρυξη χρυσού είναι αδικαιολόγητη. Εφαρμόζονται διάφορες ευρωπαϊκές νομοθετικές πράξεις σε αυτόν τον τομέα, όπως προαναφέρθηκε, οι οποίες έχουν καταστήσει όλο και πιο αυστηρούς τους κανονισμούς σχετικά με τους όρους χρήσης κυανίου, με αφετηρία ακριβώς τη χρονική στιγμή του προαναφερθέντος ατυχούς συμβάντος, το οποίο σημειώθηκε στο Baia Mare και οδήγησε, δυστυχώς, σε μόλυνση.

Συνεπώς, οι προσπάθειές μας πρέπει να εστιάσουν στην επιβολή αυτού του νομοθετικού πλαισίου αυστηρά σε εθνικό επίπεδο σε κάθε κράτος μέλος στην παρούσα κατάσταση. Η τεχνολογία που βασίζεται στο κυάνιο χρησιμοποιείται στην εξόρυξη χρυσού εδώ και πάνω από 100 χρόνια υπό συνθήκες που εγγυώνται την ασφάλεια του περιβάλλοντος και στο πλαίσιο αποδοτικής διεργασίας εξόρυξης χρυσού. Μάλιστα, το 90% του χρυσού που εξορύσσεται παγκοσμίως τα τελευταία 20 χρόνια εξορύσσεται με τη χρήση αυτής της τεχνολογίας και όχι εναλλακτικής.

Οι τεχνικοί κανονισμοί που διέπουν τη χρήση και εξουδετέρωση του κυανίου έχουν συμβάλει στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων για το περιβάλλον και την υγεία των εργαζομένων. Θεωρώ ότι πρέπει επίσης να τονίσω ότι η ορθή εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης δεν ενέχει συναισθηματική αντίδραση η οποία θα έπαιρνε τη μορφή απαγόρευσης μιας τεχνολογίας που έχει αποδείξει τα οφέλη της, και οι κίνδυνοι της οποίας είναι απόλυτα γνωστοί και ελεγχόμενοι. Κατά την εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης, πρέπει επίσης να εξεταστούν οι κίνδυνοι για το περιβάλλον που απορρέουν από τη χρήση άλλων παραγόντων, παρόμοιων με το κυάνιο, ως εναλλακτική επιλογή. Σε κάθε περίπτωση, οι εμπειρογνώμονες ισχυρίζονται ότι η χρήση τέτοιων εναλλακτικών παραγόντων ενέχει μεγαλύτερους κινδύνους απ’ ό,τι η χρήση κυανίου.

  Csaba Sógor (PPE). – (HU) Το να επιτραπούν ή να απαγορευθούν εξορυκτικά εγχειρήματα με χρήση κυανίου εγείρει ευαίσθητα θέματα σε ορισμένα κράτη μέλη. Καταρχάς, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η επίλυση αυτού του προβλήματος δεν μπορεί να τεθεί υπό την ομηρία πολιτικών προθέσεων και συμφερόντων. Η αξιολόγηση του κινδύνου μόλυνσης εναπόκειται στους εμπειρογνώμονες, και, εφόσον υφίσταται τέτοιος κίνδυνος, τότε εναπόκειται στους πολιτικούς ηγέτες να προστατεύσουν τα συμφέροντα των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, το ζήτημα υπερβαίνει τις ανησυχίες περί περιβαλλοντικής προστασίας, καθώς η μόλυνση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία των ανθρώπων, κατά παράβαση του δικαιώματος των ευρωπαίων πολιτών σε υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας τους (άρθρο 35 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων). Σε αυτόν τον τομέα, δεν μπορεί να τεθεί θέμα μικρού ή μεγάλου κινδύνου. Εάν η υγεία των πολιτών τίθεται σε κίνδυνο, τότε η πολιτική συζήτηση είναι μάταιη, και οι αρχές πρέπει να αναλάβουν δράση κατά του πιθανού ρυπαίνοντα. Μολονότι η χρήση κυανίου απαγορεύεται σε ορισμένα κράτη μέλη και επιτρέπεται σε άλλα, τα κράτη μέλη πρέπει να διαβουλευθούν μεταξύ τους και να επιδιώξουν τη δημιουργία συνεργασιών. Η Επιτροπή, από την πλευρά της, πρέπει να λάβει θέση επί του θέματος και να δρομολογήσει κανονισμούς οι οποίοι θα αποκλείουν την πιθανότητα πρόκλησης βλάβης στην υγεία των ευρωπαίων πολιτών.

  Hannu Takkula (ALDE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, καθώς κατάγομαι από τη χρυσή χώρα της Βόρειας Λαπωνίας, επιθυμώ να προσφέρω τη συμβολή μου σε αυτήν τη συζήτηση. Όπως ακριβώς ανέφερε η κ. Essayah στην εξαίρετη ομιλία της, ο χρυσός διαλύεται με τη χρήση κυανίου, και αυτό συμβαίνει με κλειστές διεργασίες στη Φινλανδία.

Στο χρυσωρυχείο του Kittilä, το οποίο βρίσκεται αρκετά κοντά στον τόπο κατοικίας μου, παράγονται ετησίως πάνω από 5.000 κιλά χρυσού. Δεν έχουν υπάρξει προβλήματα, καθώς τα περιβαλλοντικά θέματα έχουν αντιμετωπιστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε η νομοθεσία να είναι ενημερωμένη, οι διεργασίες κλειστές και τα κατάλοιπα να καταστρέφονται. Η τεχνολογία είναι επίσης σημαντική εκεί. Στο θέμα αυτό, υπάρχουν, ασφαλώς, αρκετές διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, και θεωρώ ότι πρέπει να συνεργαζόμαστε και να ανταλλάσσουμε βέλτιστες πρακτικές.

Άλλο σημαντικό θέμα είναι η χρήση μικροβίων, η οποία συνιστά καινοτομία. Πρέπει να επενδύσουμε και σε αυτήν στο μέλλον, ώστε να στραφούμε προς μια ακόμα πιο φιλική προς το περιβάλλον και αποτελεσματική διεργασία διάλυσης χρυσού. Πρέπει να καταβάλουμε συντονισμένες προσπάθειες σε όλη την Ευρώπη, ώστε η εξορυκτική δραστηριότητα να συνεχιστεί, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη το περιβάλλον με βιώσιμο τρόπο.

  Bernd Posselt (PPE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, οι ομιλίες της κ. Roithová, του κ. Březina και του κ. Mészáros πραγματικά με έπεισαν, καθώς περιέγραψαν πώς υπήρχε ομοίως αδιάκριτη εκμετάλλευση στη χώρα όπου ζούσαν παλαιότερα, δηλαδή την κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία, πώς άλλαξε η στάση, και πώς, σήμερα, αυτοί είναι που υπερασπίζονται την περιβαλλοντική προστασία και τα κοινά ευρωπαϊκά πρότυπα.

Θεωρώ ότι χρειαζόμαστε αυτήν την αλλαγή στάσης σε όλη την Ευρώπη. Πρέπει να έχουμε επίγνωση του γεγονότος ότι βρισκόμαστε στη διαδικασία ανάπτυξης νέων τεχνολογιών. Γιατί να μην επεκτείνουμε την εξόρυξη ενός αποθέματος το οποίο ούτως ή άλλως εξαντλείται, και, καταρχάς, να αναπτύξουμε αυτές τις νέες τεχνολογίες; Θα ήθελα να αποσαφηνίσω το εξής: εάν δεν είμαστε προσεκτικοί, θα συμβεί κάποια ανεπανόρθωτη καταστροφή, και οι μελλοντικές γενιές θα μας κατακρίνουν γι’ αυτό.

Συνεπώς, πρέπει πραγματικά να ζητήσω μακροπρόθεσμη προσέγγιση στο θέμα αυτό. Είναι κρίσιμης σημασίας να έχουμε ενιαία ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς τα ποτάμια περνούν τα σύνορα, και το κυάνιο είναι, φυσικά, επίσης ένας περιβαλλοντικός κίνδυνος που περνά τα σύνορα.

  Elena Băsescu (PPE). – (RO) Συμφωνώ ότι πρέπει να ληφθεί κάθε μέτρο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εικαζόμενων κινδύνων από τη χρήση τοξικών, επικίνδυνων ουσιών, όπως το κυάνιο. Ωστόσο, η απαγόρευση αυτών των ουσιών δεν πρέπει να θεωρηθεί ως η μοναδική λύση. Τοξικές, επικίνδυνες ουσίες χρησιμοποιούνται σε πολλές βιομηχανικές διεργασίες πέραν της εξορυκτικής. Εκτός από το ατύχημα στο Baia Mare το 2000, σημειώθηκαν ακόμα δύο σοβαρά ατυχήματα στον εξορυκτικό τομέα: το ένα συνέβη στην Ισπανία το 1998 και το άλλο στη Σουηδία το 2003, και τα δύο μεγαλύτερης κλίμακας. Ωστόσο, τα αίτιά τους ήταν παρόμοια: λίμνες απορριμμάτων κατεργασίας που κατέρρευσαν.

Πάνω από το 90% της παραγωγής χρυσού και αργύρου παγκοσμίως χρησιμοποιεί την τεχνολογία που βασίζεται στο κυάνιο για την εξόρυξη των μετάλλων. Η επιβολή άνευ όρων απαγόρευσης σε αυτήν την τεχνολογία και η αντικατάστασή της από τεχνολογίες βασιζόμενες σε ουσίες οι οποίες δεν θέτουν σε τόσο μεγάλο κίνδυνο το περιβάλλον, αλλά έχουν εξωφρενικό κόστος και χαμηλότερη απόδοση, σημαίνει ότι η ενδιαφερόμενη χώρα πρέπει, στην πραγματικότητα, να σταματήσει την εξόρυξη αυτών των μετάλλων, με τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται.

  Michael Theurer (ALDE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όπως μόλις ανέφερε ο κ. Takkula, η τεχνολογία που βασίζεται στο κυάνιο αποτελεί συνήθη μέθοδο εξόρυξης. Ωστόσο, όπως ακούσαμε, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη. Η καταστροφή που μόλις ανέφερε η κ. Băsescu είχε ως αποτέλεσμα τη μόλυνση του Δούναβη εκείνη την περίοδο και μας συντάραξε όλους, και γνωρίζετε ότι αγωνίζομαι σθεναρά για την προστασία της περιοχής του Δούναβη. Γι’ αυτόν τον λόγο, ως πολιτικός που ασχολείται με το εμπόριο, αναρωτιέμαι τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουμε περιορισμένες ικανότητες στην εξόρυξη χρυσού. Ο στόχος είναι να κάνουμε τη διαφορά παγκοσμίως, με τεχνικές καινοτομίες. Εδώ, απ’ ό,τι γνωρίζω, υπάρχει υψηλή τεχνολογία. Στη Γερμανία αναπτύχθηκαν περιβαλλοντικές τεχνολογίες οι οποίες θα συμβάλουν στην αποφυγή της χρήσης κυανίου στο μέλλον. Πρέπει να καταστήσουμε αυτές τις ευρωπαϊκές υψηλές τεχνολογίες εμπορικά βιώσιμες και πρέπει να τις καταστήσουμε οικονομικά προσιτές. Βλέπω μεγάλες δυνατότητες για εμπορικές συναλλαγές σε αυτόν τον τομέα. Δεν πρέπει να περιοριστούμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά να διασφαλίσουμε ότι θα προβούμε επίσης σε επιτεύγματα στον τομέα του διεθνούς εμπορίου, προς το συμφέρον του περιβάλλοντος και της οικονομίας μας.

  Miroslav Mikolášik (PPE). – (SK) Οι τεχνικές εξόρυξης με χρήση κυανίου συνδέονται με υψηλό κίνδυνο περιβαλλοντικής ζημίας και, συνεπώς, συνιστούν επίσης απειλή για την ανθρώπινη ζωή και υγεία. Η εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων, όπως ο χρυσός, με εκχύλιση κυανίου απαγορεύεται σε ορισμένα κράτη μέλη, αλλά ο κίνδυνος φυσικής καταστροφής από μόλυνση των επιφανειακών υδάτων υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα.

Το διαβόητο ατύχημα στο Baia Mare (που βρίσκεται στη Ρουμανία, και εδώ πρέπει να διορθώσω τον συνάδελφό μου, κ. Posselt, δεν συνέβη στην Τσεχοσλοβακία αλλά στη Ρουμανία και, στη συνέχεια, μόλυνε τόσο την Ουγγαρία όσο και τη Σλοβακία και, κατ’ επέκταση, την πρώην Τσεχοσλοβακία) προκάλεσε ανυπολόγιστη ζημία, ακόμα και σε απόσταση 1.000 και πλέον χλμ. από τον τόπο όπου συνέβη. Η δική μου χώρα ήταν μεταξύ των χωρών που επλήγησαν.

Παρόλα αυτά, η νομοθεσία πολλών ευρωπαϊκών χωρών εξακολουθεί να επιτρέπει τη χρήση τέτοιων τεχνικών. Για τον σκοπό της προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, και ενόψει του γεγονότος ότι οι τεχνικές εξόρυξης με χρήση κυανίου μπορούν να επηρεάσουν διάφορα κράτη σε περίπτωση ατυχήματος, πιστεύω ακράδαντα ότι είναι αναγκαίο και, μάλιστα, ουσιαστικό να θεσπιστεί ενοποιημένη νομοθεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

  Iosif Matula (PPE). – (RO) Μια χημική ουσία η οποία ξέφυγε από τον έλεγχο και διέφυγε στο περιβάλλον προκαλεί σοβαρά προβλήματα, αλλά διαθέτουμε πάνω από 10 εκατομμύρια χημικές ουσίες. Διαθέτουμε επίσης ακόμα υψηλότερο αριθμό τόπων όπου εκτελούνται εργασίες με χρήση χημικών ουσιών. Θα μπορούσαμε να συζητούμε εδώ, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εκατομμύρια πιθανώς επικίνδυνα σενάρια. Οι κυανιούχες ενώσεις είναι, ασφαλώς, τοξικές, αλλά είμαι χημικός και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αντιμετωπίζουμε συνολικό πρόβλημα: λιγότερο από το 18% των κυανιούχων ενώσεων χρησιμοποιείται στην εξόρυξη. Το υπόλοιπο ποσοστό κυανιούχων ενώσεων χρησιμοποιείται στην παρασκευή φαρμάκων, καταναλωτικών αγαθών στη βιομηχανία καλλυντικών, καθώς και σε πολλούς άλλους τομείς.

Ωστόσο, χρησιμοποιούνται ουσίες στον πλανήτη μας οι οποίες είναι χίλιες φορές πιο τοξικές από τις κυανιούχες ενώσεις. Γενικά, εάν διεισδύσουν στο νερό χημικές ουσίες, καταστρέφεται η ζωή. Υπάρχουν πολλά νεκρά ποτάμια σε όλο τον κόσμο τα οποία δεν έχουν μολυνθεί από κυανιούχες ενώσεις. Δεν υπάρχει ίχνος ζωής στη Νεκρά Θάλασσα, γιατί περιέχει μεγάλες ποσότητες σε χλωριούχο νάτριο ή, κοινώς, σε επιτραπέζιο αλάτι. Όταν χρησιμοποιείται η όποια χημική ουσία, όλες οι τεχνολογίες και οι κανονισμοί για την προστασία του περιβάλλοντος που ισχύουν το 2010 πρέπει να εφαρμόζονται. Αυτή είναι σίγουρα η πορεία που η Ρουμανία, ως ευρωπαϊκό κράτος, επέλεξε να ακολουθήσει. Κάθε χώρα στον κόσμο πρέπει να κάνει το ίδιο.

  Traian Ungureanu (PPE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, με όλο τον σεβασμό, θα ήθελα να πω ότι αυτή η συζήτηση έχει πάρει λάθος κατεύθυνση. Το θέμα που συζητούμε είναι πολύ περίεργο. Αναζωπυρώνει ένα ατύχημα το οποίο συνέβη πριν από 10 χρόνια. Γιατί; Γιατί αυτή η μακρόχρονη σιωπή; Και γιατί τώρα; Γιατί αυτή η συζήτηση τώρα; Εάν ακολουθήσουμε αυτό το μοτίβο, μπορούμε και πρέπει να απαγορεύσουμε πραγματικά οτιδήποτε μπορεί να συνδεθεί με ένα παλιό ατύχημα. Θεωρώ ότι το όλο θέμα είναι αδικαιολόγητο. Θεωρώ ότι χρησιμοποιεί το περιβάλλον ως προπέτασμα και βασίζεται στους μαζικούς φόβους που είναι τόσο της μόδας σήμερα. Κατά τη γνώμη μου, και νομίζω και στην πραγματικότητα, είναι απλώς μια φθηνή πολιτική σκευωρία.

  Bernd Posselt (PPE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να κάνω μια σύντομη διευκρίνιση, καθώς ο συνάδελφός μου ίσως παρανόησε ως αποτέλεσμα της μετάφρασης. Γνωρίζω πολύ καλά το Baia Mare και γνωρίζω ότι δεν βρίσκεται στην πρώην Τσεχοσλοβακία αλλά στη βόρεια Τρανσυλβανία. Το γνωρίζω πολύ καλά. Έγινε λάθος στη μετάφραση. Απλώς έκανα νύξη στις ομιλίες του κ. Březina, της κ. Roithová και του κ. Mészáros, που αναφέρθηκαν σε εμπειρίες στο Kašperské Hory ή το Bergreichenstein, κλπ. Γνωρίζω τη γεωγραφία της Κεντρικής Ευρώπης.

  Cecilia Malmström, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ γι’ αυτήν τη συζήτηση. Φυσικά, θα διασφαλίσω ότι ο κ. Potočnik θα ενημερωθεί πλήρως γι’ αυτήν.

Συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες σας σχετικά με το κυάνιο. Είναι, φυσικά, μια πολύ επικίνδυνη τοξίνη, και το γνωρίζουμε αυτό. Επιτρέψτε μου, όμως, να σας διαβεβαιώσω ότι η Επιτροπή έχει εξαγάγει συμπεράσματα από το τραγικό ατύχημα που συνέβη πριν από 10 χρόνια στο Baia Mare. Η οδηγία που αρχίσαμε να εφαρμόζουμε πολύ πρόσφατα περιλαμβάνει πολλούς περιορισμούς, υποχρεώσεις, ανώτατα όρια και απαιτήσεις, προκειμένου να παράσχει μέγιστη προστασία όσον αφορά τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Η οδηγία θα μειώσει επίσης τις πιθανότητες να ξανασυμβεί παρόμοιο ατύχημα, και, σε περίπτωση ατυχήματος, θα μειώσει σε μεγάλο βαθμό τις πιθανές επιπτώσεις. Συνεπώς, είναι εξαιρετικά σημαντικό η οδηγία να εφαρμοστεί δεόντως.

Με δεδομένες τις πολύ αυστηρές απαιτήσεις της οδηγίας σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και με δεδομένη την απουσία επαρκών εναλλακτικών επιλογών σήμερα, μια γενική απαγόρευση της χρήσης κυανίου στην εξόρυξη χρυσού δεν φαίνεται, προς το παρόν, η κατάλληλη επιλογή. Ωστόσο, παρακολουθούμε το θέμα, μελετούμε τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις, και θα υπάρξει αξιολόγηση το 2012. Πρέπει να αυξήσουμε τα ποσοστά ανακύκλωσης των προϊόντων που περιέχουν πολύτιμα μέταλλα στην ΕΕ, προκειμένου να μειώσουμε, εξάλλου, την εξάρτηση από την εξόρυξη χρυσού.

Σας ευχαριστώ γι’ αυτήν τη συζήτηση. Ο κ. Potočnik θα είναι, φυσικά, στη διάθεσή σας, προκειμένου να απαντήσει περαιτέρω ερωτήσεις για το θέμα αυτό. Η Επιτροπή το λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη. Εάν μελετήσετε την οδηγία, θα δείτε ότι ικανοποιεί ήδη πολλές από τις ανησυχίες σας. Ας πιέσουμε τα κράτη μέλη να την εφαρμόσουν ουσιαστικά και πλήρως, γιατί αυτό θα μειώσει σημαντικά τους κινδύνους.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί κατά την περίοδο συνόδου του Μαΐου Ι.

Σας εύχομαι καλό ταξίδι επιστροφής. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα διακοπεί από κάποιο ηφαίστειο ή κάτι άλλο ή κάποιον άλλο!

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 149 του Κανονισμού)

  Daciana Octavia Sârbu (S&D), γραπτώς. – (RO) Στις 30 Ιανουαρίου 2000, το φράγμα γύρω από τη λίμνη απορριμμάτων κατεργασίας η οποία περιείχε απόβλητα της εταιρείας Aurul στο Baia Mare της Ρουμανίας, ράγισε, επιτρέποντας τη διαρροή περίπου 100.000 κυβικών μέτρων μολυσμένων υδάτων, τα οποία περιείχαν 100 τόνους κυανίου και βαρέων μετάλλων. Αυτή η διαρροή είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της παροχής πόσιμου ύδατος σε 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους σε τρεις χώρες. Ο ποταμός Somes είχε συγκεντρώσεις κυανίου 700 φορές πάνω από τα επιτρεπτά επίπεδα. Η υδρόβια ζωή καταστράφηκε εντελώς σε απόσταση αρκετών εκατοντάδων χιλιομέτρων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τις λεπτομέρειες αυτής της καταστροφής, η οποία έγινε συνώνυμο διεθνώς με τη μόλυνση. Μας δείχνει περίτρανα ότι, παρά τη νομοθεσία και τους ελέγχους, τέτοια ατυχήματα μπορεί να συμβούν ανά πάσα στιγμή. Οι επικίνδυνες ουσίες δεν έχουν καμία θέση στην εξόρυξη, εάν επιθυμούμε την πρόληψη καταστροφών. Η πρόθεση στο Roşia Montană είναι να κατασκευασθεί το μεγαλύτερο χρυσωρυχείο επιφανείας στην Ευρώπη, με βάση τη χρήση κυανιούχων ενώσεων. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις σε αυτήν την περίπτωση; Η καταστροφή του περιβάλλοντος, η εξαφάνιση του χωριού, ο εκτοπισμός των κατοίκων, των εκκλησιών και των κοιμητηρίων και η θανατική καταδίκη για τα ανεκτίμητα ερείπια που χρονολογούνται από τη ρωμαϊκή και προρωμαϊκή περίοδο. Η ιστορία μάς προσφέρει διδάγματα. Έχουμε όλοι ηθική υποχρέωση να τα αντλήσουμε. Είναι απόλυτα επιτακτική ανάγκη να επιβάλουμε ολική απαγόρευση της χρήσης κυανίου στην εξόρυξη στην ΕΕ, προκειμένου να αποτρέψουμε τραγωδίες που πλήττουν τους ανθρώπους και το περιβάλλον.

  László Tőkés (PPE) , γραπτώς. – (HU) Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, έχω εκφράσει σε διάφορες περιστάσεις, τόσο στις συνόδους της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσο και στα διάφορα φόρα του, τους κινδύνους από την εξόρυξη με χρήση κυανίου. Επιπλέον, απηύθυνα επιστολή στον κ. Σταύρο Δήμα, Επίτροπο αρμόδιο για το περιβάλλον, σχετικά με τα εξορυκτικά εγχειρήματα στη Ρουμανία (Roşia Montană) και τη Βουλγαρία (Chelopech και Krumovgrad). Η χρήση κυανίου στις μεταλλευτικές τεχνολογίες αναφέρεται ενίοτε ως επικίνδυνη «χημική ατομική βόμβα» λόγω των επιπτώσεών της στο έμβιο περιβάλλον. Από το 1990, έχουν σημειωθεί παγκοσμίως περίπου τριάντα περιστατικά σοβαρής μόλυνσης που προκλήθηκε από τη χρήση κυανίου στην εξόρυξη. Η καταστροφή στον ποταμό Tisza πριν από δέκα χρόνια θεωρείται ως η σοβαρότερη περιβαλλοντική καταστροφή στην Ευρώπη μετά το Τσερνομπίλ. Μόλις τις τελευταίες ημέρες στη Ρουμανία, ο ποταμός Arieş, ο οποίος χύνεται στον ποταμό Tisza, μολύνθηκε από χρυσωρυχείο το οποίο είχε κλείσει πριν από 40 χρόνια. Πέρυσι, στο πλαίσιο επίσκεψής του σε κοντινή εξορυκτική εταιρεία (Roşia Poieni), ο ίδιος ο πρόεδρος Traian Băsescu δήλωσε ότι «δεν μπορούμε να καθόμαστε πάνω σε μια τέτοια οικολογική βόμβα, γιατί αυτό είναι απλώς φόνος». Ενόψει των νέων σχεδίων για ανάπτυξη εξορυκτικών δραστηριοτήτων στη Ρουμανία (Roşia Montană, Baia Mare, Certeju de Sus, κλπ.), τονίζω ότι η απαγόρευση της εξόρυξης με χρήση κυανίου δεν αποτελεί απλώς ρουμανικό ή, επ’ ουδενί, «εθνοτικό» πρόβλημα, αλλά παγκόσμιο –ευρωπαϊκό– θέμα, επί του οποίου τόσο τα κράτη μέλη της ΕΕ όσο και οι ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορούν να επιτύχουν λογική συμφωνία. Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι αδιάφορη απέναντι στις καταστροφές που προκάλεσε το κυάνιο κατά το παρελθόν, ή στην απειλή νέων καταστροφών στο μέλλον. Είναι προς το συμφέρον όλων μας να προστατεύσουμε τους ανθρώπους και το περιβάλλον μας, όχι μόνο από τη ραδιενέργεια ή την ατμοσφαιρική ρύπανση αλλά και από τη δηλητηρίαση από το κυάνιο. Ζητώ από το αξιότιμο Κοινοβούλιο να υπερψηφίσει την πρωτοβουλία μας.