Pełne sprawozdanie z obrad

Poniedziałek, 6 września 2010 r. - Strasburg

23. Integracja społeczna kobiet należących do mniejszościowych grup etnicznych (krótka prezentacja)

  Przewodnicząca. – Kolejnym punktem porządku dziennego jest sprawozdanie sporządzone przez panią poseł Antonyię Parvanovą w imieniu Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia, w sprawie integracji społecznej kobiet należących do mniejszości etnicznych (2009/2041(INI)) (A7-0221/2010).

  Antonyia Parvanova, sprawozdawczyni. – Pani przewodnicząca! Bardzo się cieszę, że mam dziś sposobność zaprezentować moje sprawozdanie w sprawie integracji społecznej kobiet należących do mniejszości etnicznych. Jest to kwestia najwyższej wagi, choć często deprecjonowana. Dyskusja ta również odbywa się w porę, zważywszy zwłaszcza na wydarzenia, które miały miejsce tego lata we Francji.

W integracji często upatruje się metody zwalczania dyskryminacji wobec grup mniejszościowych. Jednakże rzadko wspomina się o tym, że to kobiety są największymi ofiarami dyskryminacji: raz – bo należą do mniejszości etnicznej, dwa – bo po prostu są kobietami.

Artykuł 21 karty praw podstawowych zakazuje wszelkiej dyskryminacji z powodu przynależności do mniejszości narodowej, jednakże istnieją w Unii społeczności mniejszości etnicznych, które wciąż padają ofiarą dyskryminacji, wykluczenia społecznego oraz segregacji.

Taka sytuacja jest niedopuszczalna. Czyżbyśmy twierdzili, że prawa podstawowe UE nie mają zastosowania do wszystkich ludzi żyjących w UE? Zasada równości płci to również jedna z podstawowych zasad karty, lecz czasami trudno oprzeć się wrażeniu, że się o tym zapomina, zwłaszcza w przypadkach kobiet należących do mniejszości etnicznych.

Nie ma powszechnie uznawanej definicji „mniejszości etnicznej”; użycie tego wyrażenia było nawet przedmiotem debaty. W moim sprawozdaniu używam wyrażenia „mniejszość etniczna” w znaczeniu roboczym, odnosi się ono do tych grup, które nie korzystają z praw podstawowych UE, między innymi do ludności romskiej.

Próbowałam przygotować sprawozdanie oceniające kwestie, które krążą wokół polityki integracji w UE, zwłaszcza kwestię integracji kobiet należących do mniejszości etnicznych, i wyszczególnić w nim, co się sprawdza, gdzie występują problemy, a także pomóc w znalezieniu ich rozwiązań.

Do najbardziej znamiennych kwestii należy dostęp do rynku pracy i usług publicznych takich jak edukacja, opieka zdrowotna, w tym zdrowie reprodukcyjne, oraz usług socjalnych – i kiedy mówię o zdrowiu reprodukcyjnym, to mam na myśli prawo do posiadania dziecka, a nie tylko do aborcji.

W większości przypadków te kobiety są bardziej podatne na wykluczenie społeczne, ubóstwo i rażące naruszenia praw człowieka, takie jak między innymi handel ludźmi czy sterylizacja.

Uważam, że należy określić środki służące przezwyciężeniu wykluczenia kobiet należących do mniejszości etnicznych i umieścić je w szerszych ramach europejskich polityk równości, włączenia i wzrostu. Pragnę zwrócić uwagę na istotną rolę Agencji Praw Podstawowych w rozwoju demokratycznego, otwartego społeczeństwa, które krzewi wartości tolerancji i równości.

Agencja wraz z krajowymi organami ds. równości muszą przyjąć perspektywę poziomej równości płci i praw człowieka we wszystkich aspektach swych wieloletnich ram działania oraz kolejnych działań.

Doskonale wiem, że czekające nas wyzwanie wymaga wspólnej odpowiedzialności instytucji europejskich i państw członkowskich oraz wykorzystania wszystkich dostępnych im instrumentów i polityk. Z drugiej zaś strony odpowiedzialność za skuteczne urzeczywistnienie integracji spoczywa na mniejszościach etnicznych oraz społeczeństwie większościowym.

Na zakończenie pragnę podziękować moim koleżankom i kolegom z Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia za owocne dyskusje nad tym dossier.

Poczułam się cokolwiek zaskoczona, że podczas przygotowywania tego sprawozdania względy krajowe przysłaniały jego ogólny cel, którym jest poprawa współpracy między podmiotami europejskimi, krajowymi i międzynarodowymi oraz społecznościami mniejszości etnicznych, a także wprowadzenie zmian na lepsze.

Ostatnie wydarzenia w Francji oraz polityka Francji wobec ludności romskiej w istocie dowodzą, że nie postrzegamy problemów z właściwej perspektywy i nie zajmujemy się nimi należycie.

Tylko poprzez zintegrowane i partnerskie podejście oraz strategie adresowane do najwrażliwszych grup społecznych, zwłaszcza kobiet, doprowadzimy do urzeczywistnienia integracji wszystkich obywateli w naszym europejskim społeczeństwie, w tym wszystkich kobiet, bez względu na ich status prawny, rasę, orientację seksualną, pochodzenie etniczne czy wyznanie.

  Barbara Matera (PPE). – (IT) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Równość to zasada, o której mowa w rozdziale III Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Po artykule dotyczącym równości wobec prawa, art. 21 zawiera zapis, który najlepiej objaśnia warunki tej zasady: równe traktowanie i równe szanse, bez względu na różnice płci, rasy, koloru skóry czy pochodzenia etnicznego.

Musimy zapewnić ochronę przed dyskryminacją ze względu na płeć i pochodzenie – ochronę na wszystkich szczeblach i każdemu, zwłaszcza kobietom, niezależnie od tego, czy są obywatelkami europejskimi, czy też nie. Abyśmy mogli mówić o równości, nie może tworzyć się podgrupa o zróżnicowanym dostępie do życia społecznego, lecz musi zostać zagwarantowany dostęp dla wszystkich.

Ważną funkcję pełnią badania naukowe. Badania naukowe stały się instrumentem wdrażania europejskich polityk genderowych. Powinien w nich uczestniczyć Instytut Europejski, jak również uniwersytety i instytuty krajowe – zwłaszcza w etapie gromadzenia danych. Na koniec zwracam uwagę na ważną rolę odgrywaną przez mediatorów międzykulturowych.

  Monika Flašíková Beňová (S&D). – (SK) Jest to dziś szczególnie trafny temat, jako że kilka godzin temu mieliśmy okazję dyskutować o katastrofalnej sytuacji kobiet w Iranie, którym grozi kara śmierci. Ufam, że Parlament Europejski wyśle stanowczy komunikat w tej sprawie.

Integracja społeczna kobiet należących do mniejszości etnicznych to delikatne zagadnienie, ponieważ z jednej strony mamy europejską zasadę równouprawnienia i równości szans, zaś z drugiej strony, rzecz jasna, zachodzą różnice kulturowe w kręgach określonych mniejszości etnicznych. Powinien nam przyświecać następujący priorytet: zachować zdolność dostrzegania nie tylko sposobności, ale i kompromisów, i akceptować pewne charakterystyczne różnice dotyczące członków mniejszości etnicznych. Mówiąc „nam”, mam na myśli większość lub członków grupy większościowej w społeczeństwie.

Uważam zatem, że słowa kluczowe dla tego zagadnienia to reaktywność, zrozumienie i wola pomocy. W ten sposób faktycznie zdołamy zintegrować te kobiety z naszym społeczeństwem.

  Elisabeth Köstinger (PPE). – (DE) Pani przewodnicząca! W zjednoczonej Europie równe traktowanie winno być postrzegane jako prawo podstawowe, a nie przywilej. Należy jeszcze mocniej akcentować rolę kobiet, aby społeczeństwo zrozumiało, że kobietom przysługują równe prawa. Szczególnie kobiety należące do mniejszości etnicznych muszą stać się bardziej widoczne. Promowanie tych wartości w Europie jest całkowicie zasadne i nieodzowne. Należy położyć większy nacisk na edukację i zatrudnienie, jak również na usługi socjalne. To jedyny sposób na integrację.

W tym kontekście wspomnę o roli kobiet na obszarach wiejskich. Kobiety w gospodarstwach rolnych stanowią część wiejskiej struktury, część budulca gospodarstwa. Pracują niezwykle ciężko, wykonując wiele zajęć. Kobiety odgrywają istotną rolę zwłaszcza w sprzedaży produktów rolnych. Są niezastąpione w każdym regionie Europy. Nie ustawajmy w dążeniu do wzmocnienia obrazu niezależnej kobiety, cieszącej się równymi prawami na wszystkich szczeblach.

  Nicole Kiil-Nielsen (Verts/ALE). – (FR) Pani przewodnicząca! Sprawozdanie pani poseł Parvanovej w sprawie integracji społecznej kobiet należących do mniejszości etnicznych zostało przygotowane w samą porę, kiedy to francuski rząd rozpoczyna szeroko zakrojoną operację wydalenia romskich mężczyzn, kobiet i dzieci – najbardziej defaworyzowanych i dyskryminowanych obywateli Europy.

Romskie kobiety są ofiarami podwójnej dyskryminacji: ze względu na pochodzenie oraz na płeć. Są dyskryminowane wbrew temu, na czym polega wykonywanie praw podstawowych, tj. prawa do edukacji, do zatrudnienia i opieki zdrowotnej. Przemoc, której doświadczają jako kobiety, stanowi kolejną formę ich dyskryminacji.

Musimy żądać poszanowania przez wszystkie państwa członkowskie praw podstawowych najliczniejszej mniejszości etnicznej w Europie, a przede wszystkim kobiet z tej mniejszości. Przymusowa praca, nielegalny handel, przymusowa sterylizacja, małżeństwa dzieci, niezliczone aborcje to elementy charakteryzujące życie tych kobiet. Również pędzenie ich z miasta do miasta, przenoszenie z jednego końca Europy na drugi nie poprawia ich sytuacji.

Każde państwo członkowskie, w tym Francja, ma obowiązek zagwarantowania tym kobietom ochrony, obowiązek zagwarantowania edukacji romskim dzieciom, zarówno chłopcom, jak i dziewczynkom. Jest to bowiem klucz do ich wolności i niezależności. Aby mogli być wolni i niezależni, potrzebują oni stabilizacji i wsparcia. Wydalenia są niedopuszczalne.

  Joanna Katarzyna Skrzydlewska (PPE). – (PL) W naszych sprawozdaniach wielokrotnie mówimy o trudnej sytuacji kobiet w Unii Europejskiej i staramy się polepszyć ich sytuację, wyrównując ich szanse. O ile trudniej mają kobiety należące do mniejszości etnicznych, a stanowiące również część naszego społeczeństwa. Dlatego powinniśmy również im pomóc w dostępie do rynku pracy, do kształcenia oraz szkoleń. Powinniśmy je chronić przed wykluczeniem społecznym i wieloaspektową dyskryminacją, starać się o ich zaangażowanie w działalność polityczną i społeczną w różnych wymiarach. Tylko w ten sposób unikniemy stereotypów, napiętnowania, segregacji etnicznej, a także po prostu przemocy i agresji. Należy stwarzać takim osobom szanse i możliwości, aby różnice w kulturze i tradycji nie stanowiły przeszkody we wspólnym funkcjonowaniu, a stanowiły wartość dodaną. Wydarzenia ostatnich dni pokazują, że niektórzy zamiast stawić czoła trudnościom, jakie wynikają z wielokulturowego społeczeństwa, próbują się ich pozbyć, wywołując tylko większe oburzenie i dezaprobatę społeczną.

  Franz Obermayr (NI). – (DE) Pani przewodnicząca! Przymusowe małżeństwa, przemoc fizyczna i psychiczna wobec kobiet, grożenie śmiercią, całkowite podporządkowanie, brak możliwości samostanowienia o własnym ciele, archaiczne postrzeganie kobiet – te zjawiska mają miejsce nie tylko w odległych krajach, lecz również wśród nas, również w samym sercu Europy, w licznych rodzinach imigranckich. Niektórzy prominentni politycy, którzy lubią określać się mianem wielkich promotorów praw kobiet, trywializują takie zdarzenia jako odosobnione przypadki. Poważne naruszenia praw człowieka są usprawiedliwiane i tolerowane pod przykrywką wolności wyznania.

Jeśli jednak pragniemy integracji, to musimy mówić głośno o takich nadużyciach. Wzywam UE do opowiedzenia się tu i teraz po stronie kobiet, do podjęcia działań przeciwko uciskowi panującemu w równoległych społecznościach patriarchalnych – bez względu na to, czy są to społeczności muzułmańskie, czy romskie, w których młode dziewczęta częstokroć są pozbawiane edukacji szkolnej.

Równolegle z integracją i działaniami edukacyjnymi podejmijmy pierwsze konkretne kroki prawne, wprowadzając ogólnoeuropejski zakaz noszenia burek oraz kryminalizując aranżowanie przymusowych małżeństw we wszystkich państwach członkowskich. Opowiedzmy się za naszymi oświeconymi, zachodnimi wartościami!

  Dacian Cioloş, komisarz. – (FR) Pani przewodnicząca, panie i panowie! Komisja z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie pani poseł Parvanovej w sprawie integracji społecznej kobiet należących do mniejszościowych grup etnicznych.

Komisja dostrzega, że ta grupa społeczna szczególnie doświadcza licznych form dyskryminacji i pokrzywdzenia w prawie każdej sferze życia, zwłaszcza jeżeli chodzi o dostęp do zatrudnienia, edukacji, opieki zdrowotnej i mieszkań. W mapie drogowej w sprawie równouprawnienia kobiet i mężczyzn na lata 2006-2020 Komisja podkreśliła znaczenie zwalczania wielu form dyskryminacji wobec kobiet należących do mniejszości etnicznych.

Musimy wykorzystać wszelkie dostępne narzędzia w celu wparcia ich integracji społecznej i gospodarczej, ponieważ mamy obowiązek szanować podstawowe wartości i podstawowe prawa jednostek. Ponadto przemiany demograficzne uzasadniają to ekonomicznie.

W praktyce celem jest zagwarantowanie wykonywania pełni praw jednostki poprzez zastosowanie wszystkich odpowiednich przepisów prawa UE – konkretnie dyrektywy w sprawie rasy – zapewnienie najlepszego możliwego wykorzystania funduszy strukturalnych oraz zajęcie się na szczeblu UE zagadnieniem mniejszości w miejscu pracy, poprzez promowanie włączenia społecznego oraz zwalczania ubóstwa.

Komisja nadal będzie podkreślać znaczenie integracji kobiet należących do mniejszości etnicznych, w swojej strategii na rzecz równouprawnienia kobiet i mężczyzn, którą przyjmie w tym miesiącu.

Nawiązując do wypowiedzi pani poseł Köstinger: doskonale wiem, że nawet we wspólnej polityce rolnej rola kobiety w społeczności wiejskiej to kwestia wymagająca wyraźniejszego poruszenia w przyszłości.

  Przewodnicząca. – Zamykam debatę.

Głosowanie odbędzie się we wtorek, 7 września 2010 r. o godz. 12.30.